Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Osmanlı İmparatorluğu-Portekiz İmparatorluğu çekişmesi 1538-1559 yılları arasında Hürmüz Boğazı hakimiyeti için gelişen çatışmalı bir dönemdir.
Olayların gelişmesi
Etiyopya İmparatorluğu ve Adal Sultanlığı arasında 1529 yılında patlak veren savaşta Portekiz İmparatorluğu'nun müslüman olan Adal Sultanlığı 'na karşı yenilmekte olan Etiyopya İmparatorluğu'na yardıma gelmesiyle olaylar gelişmiştir.
Sıcak çatışmalar
Portekiz ve Osmanlı İmparatorluğu arasındaki büyük düşmanlıklar 1538'de, Osmanlıların Gujarat Sultanlığı'na yaklaşık 80 gemi ile yardım etmesiyle ve 1535'te Portekizliler tarafından inşa edilen Diu'ya kuşatma yapmaları ile başladı. Osmanlı filosunu I. Mısır valisi Süleyman Paşa kumanda etti, ancak saldırı başarılı olmadı ve kuşatma kaldırıldı.
Estêvão da Gama (Vasco da Gama'nın ilk oğlu) yönetimindeki Portekizliler, 31 Aralık 1540'ta Goa'dan ayrılarak 27 Ocak 1541'de Aden'e ulaşarak Süveyş'teki Osmanlı filosunu yok etmek için bir sefer düzenledi.Gama'nın kumanda ettiği Portekiz donanması 12 Şubat'ta Massava'ya ulaştı.Bir kısım gemiyi geride bırakan Gama kuzeye doğru devam etti. Portekizliler daha sonra Osmanlı yönetimindeki Suakin limanını yağmaladı. Portekiz filosu süveyş'e vardığında, Osmanlıların saldırı planlarını uzun zamandır bildiğini keşfetti ve sahildeki gemileri yakma girişimleri başarısız oldu. Gama, Massava'ya geri çekilmek zorunda kaldı ve Sina Yarımadası'ndaki limanlara saldırıları durdu.
Etiyopya Cephesi
Massava'da vali Estevão da Gama Bahr Negus'un Hristiyan Etiyopya İmparatorluğu'na işgalci Adalit güçlerine karşı yardım çağrısına yanıt verdi. Valilerin kardeşi Cristóvão da Gama'nın komutasındaki 400 kişilik bir sefere bırakıldı. 1542 Şubat'ında Portekizliler Baçente Muharebesi'nde önemli bir Adalite kalesini ele geçirdi. 'nda bir zafer daha kazanan Portekizliler neredeyse bütün Osmanlı birliklerini yok ettiler. Osmanlının Yemen valisinin gönderdiği yaklaşık 4 bin asker[]Wofla muharebesi'de Osmanlı ve Somalili güçler Portekiz ordusunu yenip Gama'yı esir aldı. []
Hürmüz Boğazı cephesi
Hint Okyanusu'nun başka yerlerinde deniz savaşı da yoğundu. 1547'de Amiral Piri Reis, Hint Okyanusu'ndaki Osmanlı-Mısır filosunun komutasını aldı ve 26 Şubat 1548'de Aden'i geri aldı.1552'de Maskat limanını yağmaladı. Ancak Piri Reis Hürmüz boğazını ele geçiremedi. Bu olayların ardından Portekizliler Hürmüz'e önemli takviyeler gönderdi ve ertesi yıl Hürmüz Boğazı Savaşı'nda bir Osmanlı filosunu yendi.
1554'te Portekizliler, Umman Körfezi Muharebesi'nde Seydi Ali Reis liderliğindeki bir Osmanlı filosunu mağlup etti ve 1557'de Osmanlı, Massava limanını ele geçirdiler.1559'da Osmanlılar, 1521'de Portekizliler tarafından fethedilen ve o zamandan beri dolaylı olarak hüküm süren Bahreyn'i kuşattılar, ancak kuşatma başarısız oldu. Bu gelişmelerden sonra Portekizliler Hürmüz Boğazı'nı ellerinde tutarak Basra Körfezi gemi trafiğini kontrol ettiler.
Sonuçları
Portekizlileri kararlı bir şekilde mağlup edemeyen veya sevkiyatlarını tehdit edemeyen Osmanlılar, Açe Sultanlığı gibi Portekizli düşmanları tedarik etmeyi seçerek yakın gelecekte daha fazla eylemden kaçındı. Portekizliler Osmanlı İmparatorluğu'nun düşmanı Safevi Pers ile ticari ve diplomatik bağlarını güçlendirdiler. Zaman içinde gergin bir ateşkes oluştu, burada Osmanlıların Avrupa'ya giden kara yollarını kontrol etmesine izin verildi, böylece Portekizlilerin almaya istekli olduğu Basra korundu ve Portekizlilerin deniz ticaretine Hindistan ve Doğu Afrika'ya hükmetmelerine izin verildi. Osmanlılar Kızıldeniz'e daha fazla önem vermeye başladılar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Rise of Portuguese Power in India Por R. S. Whiteway". 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
- ^ Holt, Lambton, Lewis, p. 332
- ^ Larsen 1983.
- ^ Histories of City and State in the Persian Gulf: Manama Since 1800. Cambridge University Press. 2009. s. 60. ISBN . 20 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020.
- ^ Dumper & Stanley 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osmanli Imparatorlugu Portekiz Imparatorlugu cekismesi 1538 1559 yillari arasinda Hurmuz Bogazi hakimiyeti icin gelisen catismali bir donemdir 16 ve 17 yuzyilda Basra Korfezi ndeki Portekiz varligi Ana sehirler limanlar ve rotalar 16 ve 17 yuzyilda Kizildeniz de mor Portekiz kuvvetleri Osmanli Imparatorlugu na karsi Koyu Yesil Adal kuvvetleriOlaylarin gelismesiEtiyopya Imparatorlugu ve Adal Sultanligi arasinda 1529 yilinda patlak veren savasta Portekiz Imparatorlugu nun musluman olan Adal Sultanligi na karsi yenilmekte olan Etiyopya Imparatorlugu na yardima gelmesiyle olaylar gelismistir Sicak catismalarPortekiz ve Osmanli Imparatorlugu arasindaki buyuk dusmanliklar 1538 de Osmanlilarin Gujarat Sultanligi na yaklasik 80 gemi ile yardim etmesiyle ve 1535 te Portekizliler tarafindan insa edilen Diu ya kusatma yapmalari ile basladi Osmanli filosunu I Misir valisi Suleyman Pasa kumanda etti ancak saldiri basarili olmadi ve kusatma kaldirildi Estevao da Gama Vasco da Gama nin ilk oglu yonetimindeki Portekizliler 31 Aralik 1540 ta Goa dan ayrilarak 27 Ocak 1541 de Aden e ulasarak Suveys teki Osmanli filosunu yok etmek icin bir sefer duzenledi Gama nin kumanda ettigi Portekiz donanmasi 12 Subat ta Massava ya ulasti Bir kisim gemiyi geride birakan Gama kuzeye dogru devam etti Portekizliler daha sonra Osmanli yonetimindeki Suakin limanini yagmaladi Portekiz filosu suveys e vardiginda Osmanlilarin saldiri planlarini uzun zamandir bildigini kesfetti ve sahildeki gemileri yakma girisimleri basarisiz oldu Gama Massava ya geri cekilmek zorunda kaldi ve Sina Yarimadasi ndaki limanlara saldirilari durdu Etiyopya Cephesi Massava da vali Estevao da Gama Bahr Negus un Hristiyan Etiyopya Imparatorlugu na isgalci Adalit guclerine karsi yardim cagrisina yanit verdi Valilerin kardesi Cristovao da Gama nin komutasindaki 400 kisilik bir sefere birakildi 1542 Subat inda Portekizliler Bacente Muharebesi nde onemli bir Adalite kalesini ele gecirdi nda bir zafer daha kazanan Portekizliler neredeyse butun Osmanli birliklerini yok ettiler Osmanlinin Yemen valisinin gonderdigi yaklasik 4 bin asker kaynak belirtilmeli Wofla muharebesi de Osmanli ve Somalili gucler Portekiz ordusunu yenip Gama yi esir aldi kaynak belirtilmeli Hurmuz Bogazi cephesi Hint Okyanusu nun baska yerlerinde deniz savasi da yogundu 1547 de Amiral Piri Reis Hint Okyanusu ndaki Osmanli Misir filosunun komutasini aldi ve 26 Subat 1548 de Aden i geri aldi 1552 de Maskat limanini yagmaladi Ancak Piri Reis Hurmuz bogazini ele geciremedi Bu olaylarin ardindan Portekizliler Hurmuz e onemli takviyeler gonderdi ve ertesi yil Hurmuz Bogazi Savasi nda bir Osmanli filosunu yendi 1554 te Portekizliler Umman Korfezi Muharebesi nde Seydi Ali Reis liderligindeki bir Osmanli filosunu maglup etti ve 1557 de Osmanli Massava limanini ele gecirdiler 1559 da Osmanlilar 1521 de Portekizliler tarafindan fethedilen ve o zamandan beri dolayli olarak hukum suren Bahreyn i kusattilar ancak kusatma basarisiz oldu Bu gelismelerden sonra Portekizliler Hurmuz Bogazi ni ellerinde tutarak Basra Korfezi gemi trafigini kontrol ettiler SonuclariPortekizlileri kararli bir sekilde maglup edemeyen veya sevkiyatlarini tehdit edemeyen Osmanlilar Ace Sultanligi gibi Portekizli dusmanlari tedarik etmeyi secerek yakin gelecekte daha fazla eylemden kacindi Portekizliler Osmanli Imparatorlugu nun dusmani Safevi Pers ile ticari ve diplomatik baglarini guclendirdiler Zaman icinde gergin bir ateskes olustu burada Osmanlilarin Avrupa ya giden kara yollarini kontrol etmesine izin verildi boylece Portekizlilerin almaya istekli oldugu Basra korundu ve Portekizlilerin deniz ticaretine Hindistan ve Dogu Afrika ya hukmetmelerine izin verildi Osmanlilar Kizildeniz e daha fazla onem vermeye basladilar Ayrica bakinizHint deniz seferleri Hurmuz Emirligi Portekiz tarihiKaynakca Rise of Portuguese Power in India Por R S Whiteway 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2020 Holt Lambton Lewis p 332 Larsen 1983 Histories of City and State in the Persian Gulf Manama Since 1800 Cambridge University Press 2009 s 60 ISBN 9780521514354 20 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2020 Dumper amp Stanley 2007