Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ovolit veya ovölit (yumurta taşı), eşmerkezli katmanlardan oluşan küresel taneler olan ovoitlerden oluşan tortul bir kayadır . Adı, Eski Yunanca yumurta (ᾠόν) kelimesinden türemiştir. Ovolitler 0.25-2 milimetre çapında ovoitlerden oluşur; 2mm'den büyük ovoitlerden oluşan kayalar pisolit olarak adlandırılır. Ovolit terimi, ovolite veya bireysel ovoitlere atıfta bulunabilir.
Yapısı / Bileşimi
Ovoitler en yaygın olarak kalsiyum karbonattan (kalsit veya aragonit ) oluşur, ancak hematit dahil olmak üzere fosfat, killer, çört, dolomit veya demir minerallerinden oluşabilir. Dolomitik ve çört ovoitleri, büyük olasılıkla, kalkerdeki orijinal dokunun değiştirilmesinin sonucudur. Ovolitik hematit , Alabama, Birmingham yakınlarındaki Red Mountain'da ovolitik kireçtaşı ile birlikte oluşur.
Bazıları iç göllerde oluşsa da, genellikle ılık, aşırı doygun, sığ, yüksek derecede çalkantılı deniz suyu gelgit ortamlarında oluşurlar. Oluşum mekanizması, bir kabuk parçası gibi bir 'tohum' gibi davranan küçük bir tortu parçası ile başlar. Güçlü gelgit akıntıları, aşırı doymuş sudan kimyasal olarak çökeltilmiş kalsit katmanlarını biriktirdikleri deniz tabanındaki "tohumları" yıkar. Ovolitler genellikle kum tepelerine benzeyen büyük akım tabaka yapılarında bulunur. Ovolitlerin boyutu, daha sonraki tortularla kaplanmadan önce suya maruz kaldıkları zamanı yansıtır.
Ovolitler, küçük tane boyutları (0,2 ila 1,22 mm) nedeniyle genellikle ev akvaryumu endüstrisinde kullanılır. Sığ statik yataklar ve 2.5 cm derinliğe kadar olan alt kaplamalar için idealdir. "Ovolitik" kum olarak da bilinen bu kumun şeker büyüklüğündeki yuvarlak taneleri, kaya balıklarının ve diğer kum eleme organizmalarının solungaçlarından kolayca geçer. Bu alışılmadık derecede pürüzsüz kum, ev akvaryumlarında önemli biyofiltreler olan bakterilerin büyümesini destekler. Son derece küçük tane boyutu nedeniyle, ovolitik kum, yüksek bakteri üremesini destekleyen çok fazla yüzey alanına sahiptir.
Oluşum
Bazı örnek niteliğindeki ovolitik kireçtaşı, Jura döneminde İngiltere'de oluştu ve Cotswold Tepeleri'ni, ünlü Portland Taşı ile Portland Adası'nı ve North York Moors'un bir bölümünü oluşturuyor. Özel bir tür olan Bath Stone, Dünya Mirası Kenti Bath'ın binalarına kendine özgü görünümlerini verir. Carboniferous Hunts Bay Oolite, güney Galler'in çoğunun altında yer alır.
Güneydoğu Florida'nın Atlantik Kıyı Sırtı, Aşağı Florida Keys adaları ve Everglades'in büyük bölümünün altında Miami Ovoliti bulunur. Bu kireçtaşı, buzullaşma dönemleri arasındaki alanı sığ denizler kapladığında çökelmeyle oluşmuştur. Malzeme birleşti ve daha sonra okyanus yüzeyinin üzerinde maruz kaldığı etkilerle aşındı.
Dünyanın en büyük tatlı su göl yatağı ovolitlerinden biri, güneybatı Idaho'nun Yılan Nehri Ovası'ndaki Glenns Feribot Formasyonu'nun bir bölümü olan Shoofly Ovolit'tir. 10 milyon yıl önce Ova, Idaho Gölü'nün yatağını oluşturdu. Göldeki dalga hareketi, güneybatı kıyısındaki sığlıklarda tortuları ileri geri yıkadı, ovolitler i oluşturdu ve bunları kıyıya yakın daha dik banklarda 2 ila 40 fit kalınlığında biriktirdi. Göl kuruduğunda (2 ila 4 milyon yıl önce), ovolit, silttaşı, volkanik tüfler ve bitişik dağ yamaçlarından alüvyon ile birlikte geride kaldı. Diğer tortular aşındı, daha dayanıklı ovolit ise tümseklere, küçük kemerlere ve diğer doğal "heykellere" dönüştü. Shoofly Ovoliti, Arazi Yönetimi Bürosu (BLM) tarafından yönetilen Bruneau, Idaho'nun batısındaki kamu arazisinde yer almaktadır. Shoofly Ovoliti'nin fiziksel ve kimyasal özellikleri, BLM'nin arazi kullanımı yönetimi ve yerinde yorumlama yoluyla koruduğu bir dizi nadir bitki için uygun ortamı yaratır.
Bu tür kireçtaşı, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Indiana'da da bulunur. Indiana, Ovolitik kasabası kireçtaşı ticareti için kurulmuş ve adını taşımaktadır. Ovolitik, Bedford ve Bloomington'daki taş ocakları, New York'taki Empire State Binası ve Arlington, Virginia'daki Pentagon gibi ABD'nin simge yapılarının malzemelerine katkıda bulundu. Bloomington'daki Indiana Üniversitesi kampüsündeki binaların çoğu, yerli ovolitik kireçtaşı malzemesiyle inşa edilmiştir ve Indianapolis, Indiana şehir merkezindeki Askerler ve Denizciler Anıtı, esas olarak gri ovolitik kireçtaşından yapılmıştır.
Ovolitler ayrıca Pensilvanya, Maryland, Batı Virginia ve Virginia'daki Büyük Appalachian Vadisi'ndeki Kambriyen çağındaki Conococheague kireçtaşında da görülür.
Rogenstein, çimento maddesinin killi olduğu belirli bir ovolit tipini tanımlayan bir terimdir.
Ayrıca bakınız
- Pearl – also formed from concentric layers of calcium carbonate
Kaynakça
- ^ A to Z of Rocks, Minerals and Gems (İngilizce). Quarto Publishing Group UK. 2020. ISBN .
- ^ . . 29 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2021.
- ^ Rocks & Minerals. The Observer's Book of. Londra: Bloomsbury. 1992 [1979]. ss. 161-162. ISBN .
Oolitic limestones … are among the most popular building stones and include Portland stone and Bath stone
- ^ . USGS. 28 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2019.
- ^ . www.blm.gov. 28 Mayıs 2015. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2016.
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Oolite ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur- Ooids and oolite at Wikibooks
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ovolit veya ovolit yumurta tasi esmerkezli katmanlardan olusan kuresel taneler olan ovoitlerden olusan tortul bir kayadir Adi Eski Yunanca yumurta ᾠon kelimesinden turemistir Ovolitler 0 25 2 milimetre capinda ovoitlerden olusur 2mm den buyuk ovoitlerden olusan kayalar pisolit olarak adlandirilir Ovolit terimi ovolite veya bireysel ovoitlere atifta bulunabilir Joulter s Cay Bahamalar daki bir plajdan modern ovolitlerKirectasi yuzeyindeki ovolitler Guney Utah in Karmel Olusumu Orta Jura Guney Utah in Karmel Formasyonu Orta Jura icindeki bir ovolitten kalsitik ovotitlerin ince kesitiYapisi BilesimiOvoitler en yaygin olarak kalsiyum karbonattan kalsit veya aragonit olusur ancak hematit dahil olmak uzere fosfat killer cort dolomit veya demir minerallerinden olusabilir Dolomitik ve cort ovoitleri buyuk olasilikla kalkerdeki orijinal dokunun degistirilmesinin sonucudur Ovolitik hematit Alabama Birmingham yakinlarindaki Red Mountain da ovolitik kirectasi ile birlikte olusur Bazilari ic gollerde olussa da genellikle ilik asiri doygun sig yuksek derecede calkantili deniz suyu gelgit ortamlarinda olusurlar Olusum mekanizmasi bir kabuk parcasi gibi bir tohum gibi davranan kucuk bir tortu parcasi ile baslar Guclu gelgit akintilari asiri doymus sudan kimyasal olarak cokeltilmis kalsit katmanlarini biriktirdikleri deniz tabanindaki tohumlari yikar Ovolitler genellikle kum tepelerine benzeyen buyuk akim tabaka yapilarinda bulunur Ovolitlerin boyutu daha sonraki tortularla kaplanmadan once suya maruz kaldiklari zamani yansitir Ovolitler kucuk tane boyutlari 0 2 ila 1 22 mm nedeniyle genellikle ev akvaryumu endustrisinde kullanilir Sig statik yataklar ve 2 5 cm derinlige kadar olan alt kaplamalar icin idealdir Ovolitik kum olarak da bilinen bu kumun seker buyuklugundeki yuvarlak taneleri kaya baliklarinin ve diger kum eleme organizmalarinin solungaclarindan kolayca gecer Bu alisilmadik derecede puruzsuz kum ev akvaryumlarinda onemli biyofiltreler olan bakterilerin buyumesini destekler Son derece kucuk tane boyutu nedeniyle ovolitik kum yuksek bakteri uremesini destekleyen cok fazla yuzey alanina sahiptir OlusumBazi ornek niteligindeki ovolitik kirectasi Jura doneminde Ingiltere de olustu ve Cotswold Tepeleri ni unlu Portland Tasi ile Portland Adasi ni ve North York Moors un bir bolumunu olusturuyor Ozel bir tur olan Bath Stone Dunya Mirasi Kenti Bath in binalarina kendine ozgu gorunumlerini verir Carboniferous Hunts Bay Oolite guney Galler in cogunun altinda yer alir Guneydogu Florida nin Atlantik Kiyi Sirti Asagi Florida Keys adalari ve Everglades in buyuk bolumunun altinda Miami Ovoliti bulunur Bu kirectasi buzullasma donemleri arasindaki alani sig denizler kapladiginda cokelmeyle olusmustur Malzeme birlesti ve daha sonra okyanus yuzeyinin uzerinde maruz kaldigi etkilerle asindi Dunyanin en buyuk tatli su gol yatagi ovolitlerinden biri guneybati Idaho nun Yilan Nehri Ovasi ndaki Glenns Feribot Formasyonu nun bir bolumu olan Shoofly Ovolit tir 10 milyon yil once Ova Idaho Golu nun yatagini olusturdu Goldeki dalga hareketi guneybati kiyisindaki sigliklarda tortulari ileri geri yikadi ovolitler i olusturdu ve bunlari kiyiya yakin daha dik banklarda 2 ila 40 fit kalinliginda biriktirdi Gol kurudugunda 2 ila 4 milyon yil once ovolit silttasi volkanik tufler ve bitisik dag yamaclarindan aluvyon ile birlikte geride kaldi Diger tortular asindi daha dayanikli ovolit ise tumseklere kucuk kemerlere ve diger dogal heykellere donustu Shoofly Ovoliti Arazi Yonetimi Burosu BLM tarafindan yonetilen Bruneau Idaho nun batisindaki kamu arazisinde yer almaktadir Shoofly Ovoliti nin fiziksel ve kimyasal ozellikleri BLM nin arazi kullanimi yonetimi ve yerinde yorumlama yoluyla korudugu bir dizi nadir bitki icin uygun ortami yaratir Bu tur kirectasi Amerika Birlesik Devletleri ndeki Indiana da da bulunur Indiana Ovolitik kasabasi kirectasi ticareti icin kurulmus ve adini tasimaktadir Ovolitik Bedford ve Bloomington daki tas ocaklari New York taki Empire State Binasi ve Arlington Virginia daki Pentagon gibi ABD nin simge yapilarinin malzemelerine katkida bulundu Bloomington daki Indiana Universitesi kampusundeki binalarin cogu yerli ovolitik kirectasi malzemesiyle insa edilmistir ve Indianapolis Indiana sehir merkezindeki Askerler ve Denizciler Aniti esas olarak gri ovolitik kirectasindan yapilmistir Ovolitler ayrica Pensilvanya Maryland Bati Virginia ve Virginia daki Buyuk Appalachian Vadisi ndeki Kambriyen cagindaki Conococheague kirectasinda da gorulur Rogenstein cimento maddesinin killi oldugu belirli bir ovolit tipini tanimlayan bir terimdir Ayrica bakinizPearl also formed from concentric layers of calcium carbonateKaynakca A to Z of Rocks Minerals and Gems Ingilizce Quarto Publishing Group UK 2020 ISBN 978 0 7112 5684 2 29 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2021 Rocks amp Minerals The Observer s Book of Londra Bloomsbury 1992 1979 ss 161 162 ISBN 1 85471 044 3 Oolitic limestones are among the most popular building stones and include Portland stone and Bath stone USGS 28 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2019 www blm gov 28 Mayis 2015 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2016 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Oolite ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Ooids and oolite at Wikibooks