Panik bozukluk, tekrarlanan beklenmedik panik ataklar ile karakterize bir anksiyete bozukluğudur. Panik ataklar çarpıntı, terleme, titreme, nefes darlığı, uyuşma veya korkunç bir şeyin olacağı hissini içeren ani yoğun korku dönemleridir. Semptomlar dakikalar içinde etkilerini artırır ve en yüksek derecelerine çıkarlar. Daha fazla atağın gelmesinden kaygı duyarak geçmişte atakların meydana geldiği yerlerden kaçınmayla sonuçlanacak endişeler olabilir.
Panik bozukluk | |
---|---|
![]() | |
Panik atak geçiren, başka biri tarafından sakinleştirilmeye çalışan birinin tasviri. | |
Uzmanlık | Psikiyatri |
Belirtiler | Aniden gelen yoğun korku periyotları, kalp çarpıntısı, terleme, titreme, nefes darlığı, uyuşma |
Nedenleri | Bilinmiyor |
Risk faktörü | Aile öyküsü, tüttürmek, stres, çocuk istismarı geçmişi |
Tanı | Semptomların diğer olası sebeplerinin hastada olmadığı anlaşılınca |
Ayırıcı tanı | Kardiyovasküler hastalıklar, hipertiroidi, uyuşturucu kullanımı |
Tedavi | Rehberlik, ilaçlar |
İlaç | Antidepresanlar, benzodiazepinler, beta blokörler |
Sıklık | İnsanların %2,5'i hayatlarının bir kısmında yaşıyor |
Panik bozukluğun sebebi bilinmemektedir. Panik bozukluğu genellikle ailelerde kalıtsal bir şekilde devam eder. Risk faktörleri arasında , psikolojik stres ve çocuk istismarı öyküsü vardır. Tanı, diğer mental bozukluklar, kalp hastalığı veya hipertiroidizm gibi tıbbi durumlar ve ilaç kullanımı da dahil olmak üzere diğer kaygı nedenlerinin ortadan kaldırılmasını ve hastanın semptomlarının bir profesyonel tarafından değerlendirilmesini içerir. Durumun taranması danışana yapılan bir kullanılarak yapılabilir.
Panik bozukluğu genellikle danışmanlık ve ilaçlar ile tedavi edilir. Kullanılan danışmanlık türü genellikle insanların yarısından fazlasında etkili olan bilişsel davranışçı terapi (BDT)'dir. Kullanılan ilaçlar arasında antidepresanlar ve nadiren benzodiazepinler veya beta blokörler yer alır. Tedaviyi bıraktıktan sonra insanların %30'una kadarında hastalık tekrar nükseder.
Panik bozukluğu, yaşamlarının bir noktasında insanların yaklaşık %2.5'ini etkiler. Genellikle ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde başlar, ancak her yaş etkilenebilir. Çocuklarda ve yaşlılarda daha az görülür. Kadınlar erkeklerden daha sık etkilenir.
Belirti ve semptomlar
Panik bozukluğundan muzdarip olanlar genellikle panik atak sırasında yoğun bir şekilde aşırı kaygı atağı geçirirler. Bu ataklar genellikle yaklaşık on dakika sürer ve 1-5 dakika kadar kısa ömürlü olabilir, ancak yirmi dakika ila bir saatten fazla veya yararlı bir müdahale yapılana kadar sürebilir. Panik atakların seviyeleri bir saat boyunca yükselebilir ve azalabilir (bir atak diğer bir atağa sebep olarak bir döngü oluşturabilir) ve panik yoğunluğu ve spesifik semptomlar süreye göre değişebilir.
Bazı durumlarda, atak hafifletilmemiş yüksek yoğunlukta devam edebilir veya şiddeti artıyor gibi görünebilir. Bir atağın yaygın belirtileri arasında hızlı kalp atışı, terleme, baş dönmesi, dispne, titreme, kontrol edilemeyen korku (örneğin kontrolü kaybetme ve delirme korkusu), ölme korkusu ve hiperventilasyon yer alır. Diğer belirtiler boğuluyormuş, felç oluyormuş gibi hissetme, göğüs ağrısı, bulantı, uyuşma veya karıncalanma, titreme veya sıcak basması, bayılma hissi, ağlama, ve değişmiş gerçeklik duygusudur. Buna ek olarak, kişinin genellikle "yaklaşmakta olan kötü bir durum" hakkında düşünceleri vardır. Ataklardan muzdarip bireyler genellikle atakları kışkırtan durumdan kaçma konusunda güçlü bir isteğe sahiptir. Panik bozukluğun getirdiği kaygı, yaygın anksiyete bozukluğu ile karşılaştırıldığında daha şiddetli ve belirgin şekilde epizodik olabilir. Panik ataklar, belirli uyarana (örn. Bir fare görmek veya dişçiye gitmek) maruz kalmak sonucunda tetiklenebilir. Diğer ataklar hiçbir şey tarafından tetiklenmemiş gibi görünebilir. Bazı kişiler bu olaylara düzenli olarak, bazen günlük veya haftalık olarak maruz kalırlar. Panik atakların dış belirtileri olumsuz sosyal deneyimlere (örneğin utanç, sosyal damgalanma, vb.) sebep olabilir.
Epidemiyoloji
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh4THpFNUwxQmhibWxqWDJScGMyOXlaR1Z5WDNkdmNteGtYMjFoY0Y4dFgwUkJURmxmTFY5WFNFOHlNREEwTG5OMlp5OHlOakJ3ZUMxUVlXNXBZMTlrYVhOdmNtUmxjbDkzYjNKc1pGOXRZWEJmTFY5RVFVeFpYeTFmVjBoUE1qQXdOQzV6ZG1jdWNHNW4ucG5n.png)
Kaynakça
- ^ a b c d e f . NIMH. Mart 2016. 29 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 October 2016.
- ^ a b c d e f g h i American Psychiatric Association (2013), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.), Arlington: American Psychiatric Publishing, ss. 208-217, 938, ISBN
- ^ a b c d e f g h i j k l m . NIMH. 2013. 4 October 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 October 2016.
- ^ a b c d Craske MG, Stein MB (Aralık 2016). "Anxiety". Lancet. 388 (10063): 3048-3059. doi:10.1016/S0140-6736(16)30381-6. (PMID) 27349358.
- ^ Herr NR, Williams JW, Benjamin S, McDuffie J (Temmuz 2014). "Does this patient have generalized anxiety or panic disorder?: The Rational Clinical Examination systematic review". JAMA. 312 (1): 78-84. doi:10.1001/jama.2014.5950. (PMID) 25058220.
- ^ depression and anxiety 27:93–112, 2010.
- ^ marquez (N.D). Panic Disorder Respiratory Subtype: Psychopathology, Laboratory Challenge Tests, and Response to Treatment.
- ^ Diler et al., (2004) Cognitive-Behavioral Treatment of Adolescent Panic.
- ^ a b Frisch, N. and Frisch, L. 2006. Psychiatric Mental Health Nursing. 3rd ed. Canada: Thomson Delmar Learning.
- ^ Healy (2009) Psychiatric Drugs Explained
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
![]() | Hastalık ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Panik bozukluk tekrarlanan beklenmedik panik ataklar ile karakterize bir anksiyete bozuklugudur Panik ataklar carpinti terleme titreme nefes darligi uyusma veya korkunc bir seyin olacagi hissini iceren ani yogun korku donemleridir Semptomlar dakikalar icinde etkilerini artirir ve en yuksek derecelerine cikarlar Daha fazla atagin gelmesinden kaygi duyarak gecmiste ataklarin meydana geldigi yerlerden kacinmayla sonuclanacak endiseler olabilir Panik bozuklukPanik atak geciren baska biri tarafindan sakinlestirilmeye calisan birinin tasviri UzmanlikPsikiyatriBelirtilerAniden gelen yogun korku periyotlari kalp carpintisi terleme titreme nefes darligi uyusmaNedenleriBilinmiyorRisk faktoruAile oykusu tutturmek stres cocuk istismari gecmisiTaniSemptomlarin diger olasi sebeplerinin hastada olmadigi anlasilincaAyirici taniKardiyovaskuler hastaliklar hipertiroidi uyusturucu kullanimiTedaviRehberlik ilaclarIlacAntidepresanlar benzodiazepinler beta blokorlerSiklikInsanlarin 2 5 i hayatlarinin bir kisminda yasiyor Panik bozuklugun sebebi bilinmemektedir Panik bozuklugu genellikle ailelerde kalitsal bir sekilde devam eder Risk faktorleri arasinda psikolojik stres ve cocuk istismari oykusu vardir Tani diger mental bozukluklar kalp hastaligi veya hipertiroidizm gibi tibbi durumlar ve ilac kullanimi da dahil olmak uzere diger kaygi nedenlerinin ortadan kaldirilmasini ve hastanin semptomlarinin bir profesyonel tarafindan degerlendirilmesini icerir Durumun taranmasi danisana yapilan bir kullanilarak yapilabilir Panik bozuklugu genellikle danismanlik ve ilaclar ile tedavi edilir Kullanilan danismanlik turu genellikle insanlarin yarisindan fazlasinda etkili olan bilissel davranisci terapi BDT dir Kullanilan ilaclar arasinda antidepresanlar ve nadiren benzodiazepinler veya beta blokorler yer alir Tedaviyi biraktiktan sonra insanlarin 30 una kadarinda hastalik tekrar nukseder Panik bozuklugu yasamlarinin bir noktasinda insanlarin yaklasik 2 5 ini etkiler Genellikle ergenlik veya erken yetiskinlik doneminde baslar ancak her yas etkilenebilir Cocuklarda ve yaslilarda daha az gorulur Kadinlar erkeklerden daha sik etkilenir Belirti ve semptomlarPanik bozuklugundan muzdarip olanlar genellikle panik atak sirasinda yogun bir sekilde asiri kaygi atagi gecirirler Bu ataklar genellikle yaklasik on dakika surer ve 1 5 dakika kadar kisa omurlu olabilir ancak yirmi dakika ila bir saatten fazla veya yararli bir mudahale yapilana kadar surebilir Panik ataklarin seviyeleri bir saat boyunca yukselebilir ve azalabilir bir atak diger bir ataga sebep olarak bir dongu olusturabilir ve panik yogunlugu ve spesifik semptomlar sureye gore degisebilir Bazi durumlarda atak hafifletilmemis yuksek yogunlukta devam edebilir veya siddeti artiyor gibi gorunebilir Bir atagin yaygin belirtileri arasinda hizli kalp atisi terleme bas donmesi dispne titreme kontrol edilemeyen korku ornegin kontrolu kaybetme ve delirme korkusu olme korkusu ve hiperventilasyon yer alir Diger belirtiler boguluyormus felc oluyormus gibi hissetme gogus agrisi bulanti uyusma veya karincalanma titreme veya sicak basmasi bayilma hissi aglama ve degismis gerceklik duygusudur Buna ek olarak kisinin genellikle yaklasmakta olan kotu bir durum hakkinda dusunceleri vardir Ataklardan muzdarip bireyler genellikle ataklari kiskirtan durumdan kacma konusunda guclu bir istege sahiptir Panik bozuklugun getirdigi kaygi yaygin anksiyete bozuklugu ile karsilastirildiginda daha siddetli ve belirgin sekilde epizodik olabilir Panik ataklar belirli uyarana orn Bir fare gormek veya disciye gitmek maruz kalmak sonucunda tetiklenebilir Diger ataklar hicbir sey tarafindan tetiklenmemis gibi gorunebilir Bazi kisiler bu olaylara duzenli olarak bazen gunluk veya haftalik olarak maruz kalirlar Panik ataklarin dis belirtileri olumsuz sosyal deneyimlere ornegin utanc sosyal damgalanma vb sebep olabilir EpidemiyolojiBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz 2004 te 100 000 kisi basina panik bozuklugu icin yasa gore standartlastirilmis oranlari veri yok 95 ten az 95 96 5 96 5 98 98 99 5 99 5 101 101 102 5 102 5 104 104 105 5 105 5 107 107 108 5 108 5 110 110 dan fazlaKaynakca a b c d e f NIMH Mart 2016 29 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 October 2016 a b c d e f g h i American Psychiatric Association 2013 Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 5th ed Arlington American Psychiatric Publishing ss 208 217 938 ISBN 978 0890425558 a b c d e f g h i j k l m NIMH 2013 4 October 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 October 2016 a b c d Craske MG Stein MB Aralik 2016 Anxiety Lancet 388 10063 3048 3059 doi 10 1016 S0140 6736 16 30381 6 PMID 27349358 Herr NR Williams JW Benjamin S McDuffie J Temmuz 2014 Does this patient have generalized anxiety or panic disorder The Rational Clinical Examination systematic review JAMA 312 1 78 84 doi 10 1001 jama 2014 5950 PMID 25058220 depression and anxiety 27 93 112 2010 marquez N D Panic Disorder Respiratory Subtype Psychopathology Laboratory Challenge Tests and Response to Treatment Diler et al 2004 Cognitive Behavioral Treatment of Adolescent Panic a b Frisch N and Frisch L 2006 Psychiatric Mental Health Nursing 3rd ed Canada Thomson Delmar Learning Healy 2009 Psychiatric Drugs Explained SiniflandirmaDICD 10 F 1 ICD 9 CM 300 01 300 21OMIM 167870MeSH D016584Dis kaynaklarMedlinePlus 000924eMedicine article 287913Patient UK Panik bozukluk Hastalik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz