Paul LeRoy Bustill Robeson (9 Nisan 1898, Princeton - 23 Ocak 1976, Philadelphia), ABD'li bas bariton ses sanatçısı, oyuncu, atlet, yazar, insan hakları savunucusu.
Paul Robeson | |
---|---|
Haziran 1942'de Robeson | |
Doğum | Paul LeRoy Bustill Robeson 9 Nisan 1898 Princeton, New Jersey |
Ölüm | 23 Ocak 1976 (77 yaşında) Philadelphia, Pensilvanya |
Boy | 1,9 m (6 ft 3 in) |
Kilo | 219 pound |
Köle kökenli bir ailenin çocuğu olarak doğan Robeson, yoksullukla geçen çocukluk yıllarında ilkokuldayken ırkçılıkla karşılaştı. Okuldaki iki siyahi çocuktan biriydi. Kuvvetli yapısı ve çalışkan olması nedeniyle ırkçı davranışlara direnerek okulunu başarıyla bitirdi. ABD tarihinde o zamana kadar hiç kimseye verilmeyen "Onurlu Aile" belgesi kazanan Paul, fiziksel yatkınlığı nedeniyle okul takımına seçildi. Daha sonra atletizm ve Amerikan futbolunun önemli isimlerinden biri oldu. İlerleyen yıllarda Columbia Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girerek mezun oldu. Baroya kabul edilen ilk siyahi avukat Paul Robeson'dur. Irkçılıkla mücadelesini sürdüren Robeson, okul yıllarında ilgi duyduğu tiyatro ilgisi, avukatlığı bırakmasına neden oldu. Müzikal koroya girdi. 1921 yılında New York şehir hastanesinin tek siyahi kadın kimyageri Cardozo Goode ile evlendi. Aynı yıl kendi müzik grubunu kurdu.
Bir yandan Ku Klux Klan tehditleri almaya devam eden Paul Robeson, yeniden oyunculuğa dönerek birçok oyun ve filmde rol aldı. Shakespeare'in Othello'sunda oynayan ilk siyahi oyuncu olmasıyla başarıları zirveye çıktı. 1931 yılında Londra'ya yerleşti. 1932'de ilk eşinden ayrılarak beyaz bir kadınla evlendi. 1933 yılından itibaren sinema filmlerinde başarılı roller oynadı. 1934'te Sovyetler Birliği'ni ziyaret eden sanatçı, sosyalizmden etkilenerek bu doğrultuda çalışmalar yaptı. 1939 yılında ABD'ye döndü.
İnsan hakları, yoksullukla mücadele, ırkçılık gibi konularda seri konferanslar verdi. 4 Eylül 1949 tarihinde New York'un Peekskill kentinde şarkıcılığa veda konseri sırasında Ku Klux Klan saldırısında linç edilmekten son anda kurtarıldı. Afrika halkları konseyi başkanı seçildi. Paul Robeson; Nâzım Hikmet'in serbest bırakılması için dünya çapında kampanya başlatarak, şairin “...balık tuttum yiyen ölür / elimize değen ölür / bu gemi bir kara tabut / lumbarından giren ölür” şiiri ile birlikte dört şiirini besteledi.
Nâzım Hikmet'le birlikte Dünya Barış Konseyi ödülünü paylaştı. Amerikan Komünist Partisi üyesi olduğunu, Truman delegasyonunda açıkladığı için yurt dışına çıkışı yasaklanınca Freedom (Özgürlük) adında bir gazete çıkardı. İsrailli şair Itzik Feffer'le birlikte "Anti-Faşist Yahudi Komitesi"ni oluşturdular. Robeson, ırkçıların dışında FBI'ın da sürekli gözetimi altında yaşadı, hakkında soruşturmalar açıldı. Dünyanın çeşitli ülkelerinden içlerinde Ramsey Clark, Pete Seeger, Angela Davis, , Dizzy Gillespie, , , Sidney Poitier, Harry Belafonte, James Earl Jones, Zero Mostel, , Ossie Davis, Ruby Dee ve Coretta Scott King gibi sanatçılarls Tanzanya, Jamaika, Guyana, Zambiya devlet başkanlarıyla, Indira Gandhi, Arthur Ashe, Linus Pauling, , Leonard Bernstein gibi isimlerin de olduğu 3.000'in üstünde kişi, Paul Robeson'un 75. doğum gününü ünlü Carnegie Hall'da kutladılar. Paul Robeson, 1976 yılında yaşadığı bir felcin ardından Philadelphia'da yaşamını yitirdi.
~“Bize türkülerimizi söyletmiyorlar Robeson / inci dişli zenci kardeşim / kartal kanatlı kanaryam", Nâzım Hikmet, Bursa Cezaevi |
Ödülleri
- 1944, Donaldson Ödülü
- 1950, Dünya Barış Konseyi, Uluslararası Barış Ödülü
- 1952, Stalin Barış Ödülü
- 1998, Grammy Ödülü
Filmografisi
- (1924)
- (1926)
- (1930)
- (1933)
- (1935)
- (1936)
- (1936)
- Big Fella (1937)
- (1937)
- Jericho (1937)
- (1940)
- Native Land (1942)
- (1942)
Dış bağlantılar
- IMDb'de Paul Robeson
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Paul LeRoy Bustill Robeson 9 Nisan 1898 Princeton 23 Ocak 1976 Philadelphia ABD li bas bariton ses sanatcisi oyuncu atlet yazar insan haklari savunucusu Paul RobesonHaziran 1942 de RobesonDogumPaul LeRoy Bustill Robeson 9 Nisan 1898 1898 04 09 Princeton New JerseyOlum23 Ocak 1976 77 yasinda Philadelphia PensilvanyaBoy1 9 m 6 ft 3 in Kilo219 pound Kole kokenli bir ailenin cocugu olarak dogan Robeson yoksullukla gecen cocukluk yillarinda ilkokuldayken irkcilikla karsilasti Okuldaki iki siyahi cocuktan biriydi Kuvvetli yapisi ve caliskan olmasi nedeniyle irkci davranislara direnerek okulunu basariyla bitirdi ABD tarihinde o zamana kadar hic kimseye verilmeyen Onurlu Aile belgesi kazanan Paul fiziksel yatkinligi nedeniyle okul takimina secildi Daha sonra atletizm ve Amerikan futbolunun onemli isimlerinden biri oldu Ilerleyen yillarda Columbia Universitesi Hukuk Fakultesi ne girerek mezun oldu Baroya kabul edilen ilk siyahi avukat Paul Robeson dur Irkcilikla mucadelesini surduren Robeson okul yillarinda ilgi duydugu tiyatro ilgisi avukatligi birakmasina neden oldu Muzikal koroya girdi 1921 yilinda New York sehir hastanesinin tek siyahi kadin kimyageri Cardozo Goode ile evlendi Ayni yil kendi muzik grubunu kurdu Bir yandan Ku Klux Klan tehditleri almaya devam eden Paul Robeson yeniden oyunculuga donerek bircok oyun ve filmde rol aldi Shakespeare in Othello sunda oynayan ilk siyahi oyuncu olmasiyla basarilari zirveye cikti 1931 yilinda Londra ya yerlesti 1932 de ilk esinden ayrilarak beyaz bir kadinla evlendi 1933 yilindan itibaren sinema filmlerinde basarili roller oynadi 1934 te Sovyetler Birligi ni ziyaret eden sanatci sosyalizmden etkilenerek bu dogrultuda calismalar yapti 1939 yilinda ABD ye dondu Insan haklari yoksullukla mucadele irkcilik gibi konularda seri konferanslar verdi 4 Eylul 1949 tarihinde New York un Peekskill kentinde sarkiciliga veda konseri sirasinda Ku Klux Klan saldirisinda linc edilmekten son anda kurtarildi Afrika halklari konseyi baskani secildi Paul Robeson Nazim Hikmet in serbest birakilmasi icin dunya capinda kampanya baslatarak sairin balik tuttum yiyen olur elimize degen olur bu gemi bir kara tabut lumbarindan giren olur siiri ile birlikte dort siirini besteledi Nazim Hikmet le birlikte Dunya Baris Konseyi odulunu paylasti Amerikan Komunist Partisi uyesi oldugunu Truman delegasyonunda acikladigi icin yurt disina cikisi yasaklaninca Freedom Ozgurluk adinda bir gazete cikardi Israilli sair Itzik Feffer le birlikte Anti Fasist Yahudi Komitesi ni olusturdular Robeson irkcilarin disinda FBI in da surekli gozetimi altinda yasadi hakkinda sorusturmalar acildi Dunyanin cesitli ulkelerinden iclerinde Ramsey Clark Pete Seeger Angela Davis Dizzy Gillespie Sidney Poitier Harry Belafonte James Earl Jones Zero Mostel Ossie Davis Ruby Dee ve Coretta Scott King gibi sanatcilarls Tanzanya Jamaika Guyana Zambiya devlet baskanlariyla Indira Gandhi Arthur Ashe Linus Pauling Leonard Bernstein gibi isimlerin de oldugu 3 000 in ustunde kisi Paul Robeson un 75 dogum gununu unlu Carnegie Hall da kutladilar Paul Robeson 1976 yilinda yasadigi bir felcin ardindan Philadelphia da yasamini yitirdi Bize turkulerimizi soyletmiyorlar Robeson inci disli zenci kardesim kartal kanatli kanaryam Nazim Hikmet Bursa CezaeviPaul Robeson Othello rolundeOdulleri1944 Donaldson Odulu 1950 Dunya Baris Konseyi Uluslararasi Baris Odulu 1952 Stalin Baris Odulu 1998 Grammy OduluFilmografisi 1924 1926 1930 1933 1935 1936 1936 Big Fella 1937 1937 Jericho 1937 1940 Native Land 1942 1942 Dis baglantilarIMDb de Paul RobesonKaynakca Britannica biyografisi 3 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2018 Paul Robeson Bir Ronesans insani ndan fazlasi 3 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2018