Peyk-i Şevket sınıfı, Osmanlı donanması için Almanya'daki Germaniawerft tersanesinde 1906-1907 yıllarında inşa edilen bir çift torpido kruvazörüdür. Peyk-i Şevket ve Berk-i Satvet adlarında iki gemiden oluşuyordu. 20. yüzyılın başında Osmanlı donanmasını modernize etme programının bir parçası olarak sipariş edildiler. 775 metrik ton (763 emperyal ton; 854 küçük ton) deplasmanındaki gemiler, görece küçük boyutlarına göre ağır silahlıydılar ve üç torpido tüpü, bir çift 105 milimetre (4,1 in) top ve birçok küçük silah taşıyorlardı.
İki Peyk-i Şevket sınıfı kruvazörden biri, hareket hâlindeyken (y. 1907-1909) | |
Gemi sınıfı | |
---|---|
İnşa edilme: | 1906-1907 |
Görev dönemi: | 1907-1944 |
Tamamlanmış: | 2 |
Sökülen: | 2 |
Genel karakteristik | |
Deplasman | 775 emperyal ton (787 t) |
Uzunluk | 80 m (262 ft 6 in) |
Genişlik | 8,4 m (27 ft 7 in) |
Su çekimi | 4,6 m (15 ft 1 in) |
İtme gücü | 2 şaft, 2 üçlü genleşme buhar motoru |
Hız | 21 kn (39 km/sa; 24 mph) |
Menzil | 3.240 nmi (6.000 km; 3.730 mi) |
Kişi kapasitesi | 105 |
Silah donanımı |
|
Peyk-i Şevket, Süveyş'te enterne edildiği, Berk-i Satvet ise savaşı Marmara'da ana Osmanlı filosuyla beraber geçirdiği için iki gemi de 1911-1912 yıllarındaki Trablusgarp Savaşı sırasında çatışmalarda yer almadılar. Her iki gemi de Balkan Savaşları'nda daha aktif olarak yer aldı ve Doğu Trakya'daki Osmanlı birliklerini desteklemek için topçu desteği sağladı. I. Dünya Savaşı sırasında her iki gemi de Karadeniz'de görev yaparak devriye gezdi, konvoylara eşlik etti ve Rus limanlarına saldırdı. Berk-i Satvet, Ocak 1915'te İstanbul Boğazı açıklarında mayına çarptı. Yedi ay kadar sonra Peyk-i Şevket, Birleşik Krallık denizaltısı HMS E11 tarafından Marmara Denizi'nde torpidolandı. Her iki gemi de onarıldı ve 1918 yılına kadar hizmete döndü.
Savaşın sona ermesinden sonra, her iki gemi de 1920'lerin ortalarında uzun bakımların ardından Türk Deniz Kuvvetleri'nde hizmete girdi. 1930'ların sonlarında kapsamlı bir şekilde modernize edilen gemiler, 1944 yılına kadar hizmette kaldı. Her iki gemi de 1950'lerin başlarında söküldü.
Tasarım
Peyk-i Şevket sınıfı, Osmanlı donanması tarafından "torpido kruvazörü" olarak sınıflandırılmış; ancak bazı kaynaklarda "torpido gambot" olarak da anılmıştır. İki gemi 1903 yılında, Krupp'un sahip olduğu Almanya'daki Germaniawerft'ten sipariş edildi. Sipariş, tersane ile yapılan ve eski zırhlı korvet Asar-ı Tevfik'in modernizasyonunu da kapsayan bir anlaşmanın parçasıydı. İki kruvazör, Osmanlı filosunun aktif bir rol oynayamadığı 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nın ardından 1890'ların sonlarında başlayan bir donanma inşa programının parçasıydı.
Özellikler
Gemiler 80,1 m uzunluğunda, 8,4 m genişliğinde ve 4,6 m su çekimindeydi. Gemilerin deniz denemeleri esnasında deplasmanları 775 emperyal ton (787 t), 1938'de ise 850 emperyal ton (860 t) idi. Gemilerde biri ön kumanda kulesinin hemen arkasında, diğeri daha geride iki direk vardı. Baş kasarası ön bacanın altına dek uzanıyordu, kıç güverte ise ana direğin ardında ve daha aşağısındaydı. Çelik gövdeli gemilerdi ve zırh koruması taşımıyorlardı. 125 subay ve denizciden oluşan mürettebatı, 1915'te 145'e yükseltildi.
Gemiler, gücünü her biri bir vida pervaneyi çeviren bir çift dikey üçlü genleşme buhar motorundan alıyordu. Germaniawerft tarafından üretilen kömürle çalışan dört Schulz su borulu kazanı iki bacaya bağlıydı. Motorlar 5.100 nominal beygirgücü (3.800 kW) üretebiliyordu ve tasarlanan azami hız 21 knot (39 km/sa; 24 mph) idi, gemiler denemelerde 22 knot (41 km/sa; 25 mph) hıza ulaştılar. 1915'e gelindiğinde, yetersiz bakım ve yoğun kullanım hızlarını 18 knot (33 km/sa; 21 mph) seviyesine düşürmüştü. Peyk-i Şevket sınıfı gemiler 244 metrik ton (240 emperyal ton; 269 küçük ton) kömür kapasitesine sahipti ve 3.240 deniz mili (6.000 km; 3.730 mi) seyir menzilleri vardı.
Peyk-i Şevket sınıfı kruvazörlerin birincil saldırı silahları üç 450 mm torpido tüpüydü. Biri pruvada su üstüne, diğer ikisi güverteye monteli döner kundaklara monte edilmişti. Bir çift seri ateşli 105 mm 40 kalibre top baş kasara ve kıç güvertede silah kalkanlarıyla korunan tekli kundaklarda bulunuyordu. Bu silahlara ek olarak altı adet 57 mm 40 kalibre top, iki adet 37 mm top ve iki makinalı tüfek taşıyorlardı.
Modernizasyon
Her iki gemi de 1930'ların sonunda yeniden inşa edildi ve önemli iyileştirmeler yapıldı. Hem baş hem de kıç yeniden inşa edildi, yeni bir eğimli pruva tasarımına geçildi. Üst yapıları da yeniden inşa edildi. Eski toplar bir çift 88 mm 45 kalibre top ve dört 37 mm 40 kalibre top ile değiştirildi. Berk-i Satvet'e, 25 deniz mayını taşımak için gereken ekipman eklendi.
Gemiler
Adı | Tersane | Başlangıç | Denize indirme | Hizmete giriş | Hizmetten çıkış | Akıbet |
---|---|---|---|---|---|---|
Peyk-i Şevket | Germaniawerft | Şubat 1906 | 15 Kasım 1906 | Kasım 1907 | 1944 | 1953-1955 yılları arasında hurda olarak söküldüler |
Berk-i Satvet | 1 Aralık 1906 |
Hizmet geçmişi
Her iki gemi de Kasım 1907'de gelişlerini takip eden on yıl boyunca Osmanlı filosuyla kapsamlı hizmet gördü. Filo tarafından 1909'da yirmi yıldan fazla bir süredir yapılan ilk filo manevrasına katıldılar. İki gemi de 1911-12'deki Trablusgarp Savaşı'nda yer almadı, Peyk-i Şevket savaş çıkınca Birleşik Krallık kontrolündeki Süveyş'te enterne edilmiş,Berk-i Satvet ise çok daha güçlü İtalyan filosuyla karşı karşıya gelme riskini almayan ana filo ile birlikte Marmara Denizi'nde kalmıştı. Her iki gemi de 1913'teki Birinci Balkan Savaşı sırasında, özellikle Doğu Trakya'da kıyıdaki Osmanlı kuvvetlerini desteklemek için kullanıldı. Gemiler, başkent İstanbul'u savunmak için Çatalca hattını tutan Osmanlı ordusuna ateş desteği sağladı.Berk-i Satvet ayrıca Yunan Donanması ile iki kısa çatışmaya katıldı.
Osmanlı İmparatorluğu Kasım 1914'te I. Dünya Savaşı'na katıldı. Peyk-i Şevket ve Berk-i Satvet ağırlıklı olarak Karadeniz'del, Rus Karadeniz Filosu'na karşı operasyon yaptı. Sık sık Osmanlı kıyılarında, özellikle İstanbul Boğazı açıklarında devriye gezdiler ve Batı Anadolu'ya giden konvoylara eşlik ettiler. Ocak 1915'teki bu konvoy operasyonlarından birinde Berk-i Satvet, bir mayına çarparak kıç tarafından ciddi hasar aldı. İstanbul'a çekilerek onarıldı, 1918'de hizmete geri döndü.Peyk-i Şevket, 1915 Çanakkale Savaşı sırasında Marmara Denizi'ne döndü ve burada Osmanlı kuvvetlerine mühimmat taşıdı. 6 Ağustos'ta İngiliz denizaltısı HMS E11 tarafından torpidolandı ve ağır hasar gördü, geminin onarımı 1917'ye kadar sürdü. Her iki gemi de savaşın son yılında Karadeniz'de konvoy eskortu olarak kullanıldı.
Savaşı sona erdiren Sevr Antlaşması'na göre, gemilerden biri Portekiz'e savaş tazminatı olarak verilecekti; ancak ardından gelen Türk Kurtuluş Savaşı bu anlaşmayı geçersiz kıldı. Lozan Antlaşması ile yeni Türk cumhuriyeti, Osmanlı filosunu elinde tuttu. İki kruvazör, Türk Deniz Kuvvetleri tarafından tutuldu ve adları Peyk ile Berk olarak kısaltıldı. Berk 1924-1925 yıllarında, Peyk ise 1927-1929 arasında elden geçirildi. Berk 1937-1939, Peyk ise 1936-1938 yılarında modernize edildi. 1944 yılına kadar hizmette kalan gemiler, ardından donanma envanterinden çıkartıldı ve Gölcük Tersanesi'nde kaldı. 1953'te her iki gemi de hurdaya çıkarılarak söküldü.
Kaynakça
- Özel
- ^ Fleets of the World - 1915, s. 140.
- ^ a b c d e f Gardiner & Gray, s. 392.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 12.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, ss. 9-11.
- ^ a b Langensiepen & Güleryüz, ss. 148-149.
- ^ a b c d e f g h i j k Langensiepen & Güleryüz, s. 149.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 14.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 25.
- ^ Beehler, s. 12.
- ^ Erickson, ss. 288-289.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 24.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 46.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, ss. 38-39.
- ^ Langensiepen & Güleryüz, s. 54.
- ^ Gardiner & Gray, s. 372.
- Genel
- Beehler, William Henry (1913). The History of the Italian-Turkish War: September 29, 1911, to October 18, 1912. Annapolis: Naval Institute Press. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ekim 2020.
- Erickson, Edward J. (2003). Defeat in Detail: The Ottoman Army in the Balkans, 1912–1913. Greenwood Publishing Group. ISBN .
- Fleets of the World: 1915. Philadelphia: J. B. Lippincott Company. 1915. OCLC 8418713.
- Gardiner, Robert; Gray, Randal, (Ed.) (1985). Conway's All the World's Fighting Ships: 1906–1921. Annapolis, MD: Naval Institute Press. ISBN .
- Langensiepen, Bernd; Güleryüz, Ahmet (1995). The Ottoman Steam Navy 1828–1923. Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Peyk i Sevket sinifi Osmanli donanmasi icin Almanya daki Germaniawerft tersanesinde 1906 1907 yillarinda insa edilen bir cift torpido kruvazorudur Peyk i Sevket ve Berk i Satvet adlarinda iki gemiden olusuyordu 20 yuzyilin basinda Osmanli donanmasini modernize etme programinin bir parcasi olarak siparis edildiler 775 metrik ton 763 emperyal ton 854 kucuk ton deplasmanindaki gemiler gorece kucuk boyutlarina gore agir silahliydilar ve uc torpido tupu bir cift 105 milimetre 4 1 in top ve bircok kucuk silah tasiyorlardi Iki Peyk i Sevket sinifi kruvazorden biri hareket halindeyken y 1907 1909 Gemi sinifiInsa edilme 1906 1907Gorev donemi 1907 1944Tamamlanmis 2Sokulen 2Genel karakteristikDeplasman775 emperyal ton 787 t Uzunluk80 m 262 ft 6 in Genislik8 4 m 27 ft 7 in Su cekimi4 6 m 15 ft 1 in Itme gucu2 saft 2 uclu genlesme buhar motoruHiz21 kn 39 km sa 24 mph Menzil3 240 nmi 6 000 km 3 730 mi Kisi kapasitesi105Silah donanimi2 105 mm top 6 57 mm top 2 37 mm top 3 450 mm torpido tupu Peyk i Sevket Suveys te enterne edildigi Berk i Satvet ise savasi Marmara da ana Osmanli filosuyla beraber gecirdigi icin iki gemi de 1911 1912 yillarindaki Trablusgarp Savasi sirasinda catismalarda yer almadilar Her iki gemi de Balkan Savaslari nda daha aktif olarak yer aldi ve Dogu Trakya daki Osmanli birliklerini desteklemek icin topcu destegi sagladi I Dunya Savasi sirasinda her iki gemi de Karadeniz de gorev yaparak devriye gezdi konvoylara eslik etti ve Rus limanlarina saldirdi Berk i Satvet Ocak 1915 te Istanbul Bogazi aciklarinda mayina carpti Yedi ay kadar sonra Peyk i Sevket Birlesik Krallik denizaltisi HMS E11 tarafindan Marmara Denizi nde torpidolandi Her iki gemi de onarildi ve 1918 yilina kadar hizmete dondu Savasin sona ermesinden sonra her iki gemi de 1920 lerin ortalarinda uzun bakimlarin ardindan Turk Deniz Kuvvetleri nde hizmete girdi 1930 larin sonlarinda kapsamli bir sekilde modernize edilen gemiler 1944 yilina kadar hizmette kaldi Her iki gemi de 1950 lerin baslarinda sokuldu TasarimPeyk i Sevket Almanya da Kiel Fiyortu nda test surusunde 1907 Peyk i Sevket sinifi Osmanli donanmasi tarafindan torpido kruvazoru olarak siniflandirilmis ancak bazi kaynaklarda torpido gambot olarak da anilmistir Iki gemi 1903 yilinda Krupp un sahip oldugu Almanya daki Germaniawerft ten siparis edildi Siparis tersane ile yapilan ve eski zirhli korvet Asar i Tevfik in modernizasyonunu da kapsayan bir anlasmanin parcasiydi Iki kruvazor Osmanli filosunun aktif bir rol oynayamadigi 1897 Osmanli Yunan Savasi nin ardindan 1890 larin sonlarinda baslayan bir donanma insa programinin parcasiydi Ozellikler Gemiler 80 1 m uzunlugunda 8 4 m genisliginde ve 4 6 m su cekimindeydi Gemilerin deniz denemeleri esnasinda deplasmanlari 775 emperyal ton 787 t 1938 de ise 850 emperyal ton 860 t idi Gemilerde biri on kumanda kulesinin hemen arkasinda digeri daha geride iki direk vardi Bas kasarasi on bacanin altina dek uzaniyordu kic guverte ise ana diregin ardinda ve daha asagisindaydi Celik govdeli gemilerdi ve zirh korumasi tasimiyorlardi 125 subay ve denizciden olusan murettebati 1915 te 145 e yukseltildi Gemiler gucunu her biri bir vida pervaneyi ceviren bir cift dikey uclu genlesme buhar motorundan aliyordu Germaniawerft tarafindan uretilen komurle calisan dort Schulz su borulu kazani iki bacaya bagliydi Motorlar 5 100 nominal beygirgucu 3 800 kW uretebiliyordu ve tasarlanan azami hiz 21 knot 39 km sa 24 mph idi gemiler denemelerde 22 knot 41 km sa 25 mph hiza ulastilar 1915 e gelindiginde yetersiz bakim ve yogun kullanim hizlarini 18 knot 33 km sa 21 mph seviyesine dusurmustu Peyk i Sevket sinifi gemiler 244 metrik ton 240 emperyal ton 269 kucuk ton komur kapasitesine sahipti ve 3 240 deniz mili 6 000 km 3 730 mi seyir menzilleri vardi Peyk i Sevket sinifi kruvazorlerin birincil saldiri silahlari uc 450 mm torpido tupuydu Biri pruvada su ustune diger ikisi guverteye monteli doner kundaklara monte edilmisti Bir cift seri atesli 105 mm 40 kalibre top bas kasara ve kic guvertede silah kalkanlariyla korunan tekli kundaklarda bulunuyordu Bu silahlara ek olarak alti adet 57 mm 40 kalibre top iki adet 37 mm top ve iki makinali tufek tasiyorlardi Modernizasyon Her iki gemi de 1930 larin sonunda yeniden insa edildi ve onemli iyilestirmeler yapildi Hem bas hem de kic yeniden insa edildi yeni bir egimli pruva tasarimina gecildi Ust yapilari da yeniden insa edildi Eski toplar bir cift 88 mm 45 kalibre top ve dort 37 mm 40 kalibre top ile degistirildi Berk i Satvet e 25 deniz mayini tasimak icin gereken ekipman eklendi GemilerAdi Tersane Baslangic Denize indirme Hizmete giris Hizmetten cikis AkibetPeyk i Sevket Germaniawerft Subat 1906 15 Kasim 1906 Kasim 1907 1944 1953 1955 yillari arasinda hurda olarak sokuldulerBerk i Satvet 1 Aralik 1906Hizmet gecmisiOsmanli donanmasinda 1914 te gorev yapan buyuk gemilerin siluetleri Peyk i Sevket sinifi ikinci satirda dorduncu gemidir Her iki gemi de Kasim 1907 de gelislerini takip eden on yil boyunca Osmanli filosuyla kapsamli hizmet gordu Filo tarafindan 1909 da yirmi yildan fazla bir suredir yapilan ilk filo manevrasina katildilar Iki gemi de 1911 12 deki Trablusgarp Savasi nda yer almadi Peyk i Sevket savas cikinca Birlesik Krallik kontrolundeki Suveys te enterne edilmis Berk i Satvet ise cok daha guclu Italyan filosuyla karsi karsiya gelme riskini almayan ana filo ile birlikte Marmara Denizi nde kalmisti Her iki gemi de 1913 teki Birinci Balkan Savasi sirasinda ozellikle Dogu Trakya da kiyidaki Osmanli kuvvetlerini desteklemek icin kullanildi Gemiler baskent Istanbul u savunmak icin Catalca hattini tutan Osmanli ordusuna ates destegi sagladi Berk i Satvet ayrica Yunan Donanmasi ile iki kisa catismaya katildi Osmanli Imparatorlugu Kasim 1914 te I Dunya Savasi na katildi Peyk i Sevket ve Berk i Satvet agirlikli olarak Karadeniz del Rus Karadeniz Filosu na karsi operasyon yapti Sik sik Osmanli kiyilarinda ozellikle Istanbul Bogazi aciklarinda devriye gezdiler ve Bati Anadolu ya giden konvoylara eslik ettiler Ocak 1915 teki bu konvoy operasyonlarindan birinde Berk i Satvet bir mayina carparak kic tarafindan ciddi hasar aldi Istanbul a cekilerek onarildi 1918 de hizmete geri dondu Peyk i Sevket 1915 Canakkale Savasi sirasinda Marmara Denizi ne dondu ve burada Osmanli kuvvetlerine muhimmat tasidi 6 Agustos ta Ingiliz denizaltisi HMS E11 tarafindan torpidolandi ve agir hasar gordu geminin onarimi 1917 ye kadar surdu Her iki gemi de savasin son yilinda Karadeniz de konvoy eskortu olarak kullanildi Savasi sona erdiren Sevr Antlasmasi na gore gemilerden biri Portekiz e savas tazminati olarak verilecekti ancak ardindan gelen Turk Kurtulus Savasi bu anlasmayi gecersiz kildi Lozan Antlasmasi ile yeni Turk cumhuriyeti Osmanli filosunu elinde tuttu Iki kruvazor Turk Deniz Kuvvetleri tarafindan tutuldu ve adlari Peyk ile Berk olarak kisaltildi Berk 1924 1925 yillarinda Peyk ise 1927 1929 arasinda elden gecirildi Berk 1937 1939 Peyk ise 1936 1938 yilarinda modernize edildi 1944 yilina kadar hizmette kalan gemiler ardindan donanma envanterinden cikartildi ve Golcuk Tersanesi nde kaldi 1953 te her iki gemi de hurdaya cikarilarak sokuldu KaynakcaOzel Fleets of the World 1915 s 140 a b c d e f Gardiner amp Gray s 392 Langensiepen amp Guleryuz s 12 Langensiepen amp Guleryuz ss 9 11 a b Langensiepen amp Guleryuz ss 148 149 a b c d e f g h i j k Langensiepen amp Guleryuz s 149 Langensiepen amp Guleryuz s 14 Langensiepen amp Guleryuz s 25 Beehler s 12 Erickson ss 288 289 Langensiepen amp Guleryuz s 24 Langensiepen amp Guleryuz s 46 Langensiepen amp Guleryuz ss 38 39 Langensiepen amp Guleryuz s 54 Gardiner amp Gray s 372 GenelBeehler William Henry 1913 The History of the Italian Turkish War September 29 1911 to October 18 1912 Annapolis Naval Institute Press 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Ekim 2020 Erickson Edward J 2003 Defeat in Detail The Ottoman Army in the Balkans 1912 1913 Greenwood Publishing Group ISBN 9780275978884 Fleets of the World 1915 Philadelphia J B Lippincott Company 1915 OCLC 8418713 Gardiner Robert Gray Randal Ed 1985 Conway s All the World s Fighting Ships 1906 1921 Annapolis MD Naval Institute Press ISBN 0 85177 245 5 Langensiepen Bernd Guleryuz Ahmet 1995 The Ottoman Steam Navy 1828 1923 Londra Conway Maritime Press ISBN 978 0 85177 610 1