Rodos ve On İki Ada'nın İşgali veya On İki Ada'nın işgali isimli harekât 1912 yılında On İki Ada'nın Trablusgarp Savaşı sırasında İtalyanlar tarafından yapılan çıkarmalar sonucu işgale uğramasıyla gerçekleşti.
Rodos Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Trablusgarp Savaşı | |||||||
Rodos ve Oniki Ada'nın Ege Denizi'ndeki coğrafi konumu | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
İtalya Krallığı | Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Amiral Ernesto Presbitero Amiral Viale Amiral Revel Korgeneral Giovanni Ameglio | Binbaşı Abdullah Bey (Rodos adasında) | ||||||
Güçler | |||||||
Rodos: 10.400 asker ve savaş gemileri : +100 asker ve "Pisa" zırhlısı Herke: 103 asker ve 3 kruvazör Kilimli: +50 asker ve 2 torpidobotu İncirli: 50 asker ve 1 savaş gemisi ile 1 torpidobotu Leros: 500 asker İstanköy: +200 asker ve 1 savaş gemisi Diğer adalar: Birkaç bin asker | Rodos: 960-1.200 : 10 jandarma Herke: ~10 jandarma Kilimli: 10 jandarma İncirli: 6 jandarma Leros: 14 jandarma İstanköy: 20 jandarma Diğer adalarda: 20-40 jandarma | ||||||
Kayıplar | |||||||
Rodos:4-9 ölü, 33 yaralı | Rodos:83 ölü, 26 yaralı, geri kalanı esir alındı Diğer adalarda bulunan jandarma birlikleri esir alındı |
Harekat öncesi durum
Taraflar arasındaki diplomatik temaslarda İtalyanlar, Osmanlı hükümetini barışa zorlamak için Ege Denizi'ndeki birkaç adanın işgal edilmesinin veya Anadolu sahil kentlerinden birine çıkartma yapmanın Üçlü Ittifak'a aykırı olmayacağını illeri sürüyor, hatta Rodos ve Oniki Ada'nın Avrupa'da değil, Asya'da bulunduklarını iddia ediyorlardı.
İtalya, Akdeniz'de harekete geçmeden önce diğer Avrupalı devletlerin onayını almak istiyordu. Avusturya'ya ilk başvuru yapıldı. Ekim 1911 İtalyanlar niyetlerini haberdar ettikten sonra Avusturya Hariciye Nâzırı Aerental böyle bir girişimin Balkanlarda durumu bozabileceğini ve 1882 tarihli Üçlü ittifak antlaşmasının 7. maddesinde belirtilmiş Avusturya çıkarlarına zarar vereceğini söyleyerek karşı çıktı.İtalya, Üçlü ittifak anlaşmasını yenilememe tehdidiyle Avusturya'yı yumuşatmayı başardı.
Almanya ise başlangıçta ilgisiz davrandı. Osmanlı Devleti'nin Rodos ve Oniki Ada'da önemsenecek bir askeri kuvveti bulunmadığından Adaları işgal etmenin İtalya'ya hiçbir yarar sağlamayacağını görüşünü sergiledi. Fransa ve İngiltere'nin yaklaşımları ise diğer devletlerinkinden farklı olmadı. Fransız hükûmetinin görüşüne göre, Osmanlı Devleti barışa yanaşmıyordu o yüzden İtalya'nın hareket serbestisine sahip çıkması gerektiğini düşünüyordu.İngiltere ise, İtalya'nın yapacağı harekât çıkarlarını zedelemediği sürece Adaların işgali ve Türk şehirlerinin taciz edilmesinde bir sorun görmüyordu. Boğazlar (İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı) üzerinde hakimiyet kurmaya çalışan Rusya ise İtalya'nın Osmanlı'yı bir iki hayati noktasından vurmasının Rusya'yı memnun edeceğini ve bunun Rus isteklerine sürekli muhalefet eden Türklerin burnunu sürteceğini söylemiştir.
Osmanlı Devleti ise Rodos, Sakız, Sisam ve Midilli gibi önemli gördüğü adalara takviye kuvvetleri sevketmek ve yine Rodos ve Midilli ile Limni ve İstanköy adalarına silah göndermek suretiyle tedbirler almaya çalıştı.
İtalya önceden adaların Anadolu ile irtibatını kesmek ve böylece Ege'deki harekâtının Osmanlı Devletince izlenmesine engel olabilmek amacıyla haberleşme kablo ve istasyonlarını tahrip eden İtalyan Donanması, adaları işgal için harekete geçti.
Adaların işgali
Stampalia
İtalya'nın hedefindeki ilk ada idi. coğrafi konumu bakımından büyük stratejik öneme sahipti. Ada 24 Nisan 1912 tarihinde Amiral Presbitero komutasındaki bir İtalyan filosu tarafından işgal edildi. Adada karşı koyabilecek Osmanlı'ya ait savunma kuvveti mevcut değildi. Adaya çıkan İtalyan askerleri, yerli Rumlar tarafından büyük bir törenle karşılandılar. İşgal Atina ve New York'taki Rum basını tarafından da övgü ile karşılandı.
Herke
9 Mayıs 1912'de Herke (Harki) adası işgal edildi. "Europa", "Toscanna" ve "Duca degli Abruzzi" kruvazörlerinin refakatında adaya 103 İtalyan askeri çıktı. İtalyan askerleri adayı kısa zamanda ele geçirip adada bulunan Türk jandarma birliğini esir aldı. İtalyan birliğinin komutanı Rum Belediye Başkanını Herke'nin idaresi ile görevlendirdikten sonra İtalyan birlikleri savaş gemileri ile adadan ayrıldılar.
Kilimli
12 Mayıs 1912'de Kilimli (Kalymnos/Kalimnos) Amiral Presbitero'nun komutasındaki iki İtalyan torpidobotu ile çıkarılan 50 askerle işgal edildi. Adayı korumakla görevli 10 kişilik bir jandarma birliği bulunuyordu. Kilimli'nin işgalini, işgalinden beri oradaki Türkler tarafından bekleniyordu. Bu yüzden işgali sakin ve çaresiz karşıladılar. Adanın işgali Rum halkı tarafından memnuniyetle karşılandı. Adada bulunan Kaymakam ve Mahkeme Başkanı dahil bazı yetkililer adada gizli yerlerde saklanmışlardı. Bu kişiler kısa zaman içinde bulunduktan sonra caddelerde dolaştırılıp alay edildikten sonra gemilere bindirildiler.
İncirli
12 Mayıs günü İncirli (Nisyros/Nissiros/Nisiros) adasına İtalyan kuvvetleri çıktı. "Roma" isimli savaş gemisi ve torpidobotu Lefcantio kıyılarına demir attı. Adaya 50 kişilik bir müfreze birliği çıkarıldı. Adada bulunan 6 jandarma'yı esir aldılar ve adaya İtalyan bayrağını çektiler.
Rodos
Amiral Viale, Amiral Presbitero komutasındaki filolar ve Amiral Revel komutasındaki nakliye gemileri ve çıkartma kuvvetleri Rodos adasına yöneldiler. İtalyan gemilerinin bir kısmı liman önünde gösteri yaparak adanın kuzey ucuna doğru seyrederken diğer kısmı da nakliye gemileriyle beraber Rodos şehrinin güneyinde bulunan ve çıkartma için uygun bir yer olan Kalitea Plajı'na yöneldiler.İtalyanlar adaya ilk askeri çıkarmağı 4 Mayıs'ta gerçekleştirdi. İtalyanlar, adada bulunan Osmanlı kuvvetlerinin mevcudunu 2.000 ile 5.000 kişi arasında tahmin ediyorlardı. Adada ise sadece 960-1.200 kişi olan Osmanlı kuvvetleri bulunuyordu. Rodos Valisi Suphi Bey'in İtalyanlara karşı koyacak gücü yoktu. Bu yüzden vali adanın işgalini protesto etmek için görevinden ayrıldı. Bazı yabancı kaynaklar Rodos'un Osmanlı yönetiminin yerli Müslüman halktan 10.000 kişiyi milis gücü olarak silahlandırdığını iddia ediyor fakat bunların savaşa katılıp katılmadığı bilinmiyor. Adada bulunan Osmanlı kuvvetleri savunma açısından daha müsait olan merkezdeki Psithos (Psinthos) köyüne çekildiler. Kuvvet gücünü yüksek tahmin ettiklerinden dolağı İtalyanlar hemen Osmanlı Kuvvetlerinin üzerine yürümeye cesaret edemediler. Ancak İtalyanların adaya çıkardıkları asker sayısı 10.400 kişiyi bulduğunda Korgeneral Ameglio, Psithos'a yürüme emrini verdi. Hiçbir yerden yardım alamayan Türk askerlerinin başka bir düşmanı da yerli Rumlardı, Türklere yiyecek vermedikleri gibi adanın bütün halkı İtalyanlara yardımcı olmak için adeta seferber oldular. Türkleri gözetlemek için tepelerde sabahlara kadar nöbet tutular, en küçük bir hareketi bile İtalyanlara haber verdiler. 15 Mayıs'ta Psithos'a İtalyan saldırısı başladı. Denizden ve karadan başlayan bombardıman karşısında iki gün dayanabilen Türk birlikleri, kendilerinden on misli güçlü düşman çemberini yaramayınca teslim oldular. 17 Mayıs'ta, Osmanlı garnizonu başlarında komutanları Abdullah Bey ile teslim oldular. Böylece Rodos'ta Osmanlı hakimiyeti sona erdi.
Leros
İtalyanlar, Rodos'tan sonra Leros adasına yöneldiler. Adanın limanına gelen İtalyan gemileri, karşılarında hiçbir savunma kuvveti göremediler. 12 Mayıs'ta adaya 500 asker çıkaran İtalyanlar, Türk karakolunda bulunan 14 jandarma ile bütün Osmanlı memurlarını esir aldılar. İtalyan donanması, diğer küçük adaları da hiçbir mukavemetle karşılaşmadan işgal etti. Amiral Presbitero yerli Rum halkı tarafından büyük coşkuyla karşılandı.
İstanköy
İstanköy (Kos) adası 20 Mayıs 1912 günü işgal edildi. "Napoli" savaş gemisinden karaya çıkan askerler hiçbir direnişle karşılaşmadan askeri ve mülki yetkilileri esir aldı. Gece boyunca İtalyanlar Coan Limanı'ndan demirli kaldıktan ve Rum halktan Türk kuvvetlerinin durumu hakkında bilgi aldıktan sonra İstanköy içerisinde ilerleyerek 20 jandarmayı esir alıp İstanköy'ü işgal ettiler.
Diğer adalar
12 Mayıs 1912'de Kaşat (Kaşot/Kasos), Batnaz (Patmos), Kerpe (Karpathos), İlyaki (Tilos). 16 Mayıs 1912'de Lipsos (Leipso). 19 Mayıs 1912'de Sömbeki (Symi/Syme/Simis). Ayrıca bu adalar dışında sayıları 15'i bulan küçük adacıklar da işgale uğradı. Böylece Rodos ve Oniki Adalarla onların etrafındaki küçük adalar İtalyan hakimiyetine geçmiş oldu.
Sonuç
Dörtyüz yıl boyunca Osmanlı'nın hoşgörüsü sonucu imtiyazlı bir hayat süren Adalar halkı, İtalyanları, hristiyanlığın kurtarıcıları gibi karşıladılar ve kiliselerde kurtuluş ayinleri düzenlediler. Yerli Rum halkın İtalyan askerleriyle yaptıkları işbirliği sonucu Rodos ve On İki Ada'daki Osmanlı hakimiyeti sona erdi. Ayrıca Osmanlı Devleti adaları kaybedince malları için yüksek gümrük vergileri uygulanmaya başlandı.
Görseller
- Oniki Ada valiliği haritası. Belediyeler alfabetik sıraya göre numaralanmış
- Ege Denizi'ndeki adalar ve Oniki Ada (Dodekanes)
- "Pisa" zırhlısı Trablus yakınlarında iken
- İtalyan birlikleri 4 Mayıs 1912'de Rodos'a ayak basarken
- 16 Mayıs 1912: Rodos'ta Türk garnizonun İtalyan generali Ameglio'a yakınlarında teslim olurken
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- İstanköy, Tarihçe17 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Not
- ^ a b c d e f g h i j k l m [1] 13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Rodos ve Oniki Ada'nın İtalyanlarca işgali - Dr. İsrafil Kurtcephe; OTAM(Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi)Sayı: 2
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa [2] 24 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Necdet Hayta, “Rodos ile 12 Ada'nın İtalyanlar Tarafından İşgali ve İşgalden Sonra Adaların Durumu (1912-1918)”, OTAM(Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi)Sayı: 5, Sayfa: 131-144, Yayın Tarihi: 1994.
- ^ a b c d e f [3] archive.org, Internet Archive, The history of the Italian-Turkish War, September 29, 1911, to October 18, 1912.
- ^ [4] 17 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . istankoy.org, ONİKİ ADA VE İSTANKÖY'ÜN İTALYANLARCA İŞGALİ
Kaynakça
- Rodos ve Oniki Ada'nın İtalyanlarca işgali - Dr. İsrafil Kurtcephe13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Rodos ile 12 Ada'nın İtalyalar Tarafından İşgali ve İşgalden Sonra Adaların Durumu (1912-1918) - Necdet Hayta24 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- archive.org, Internet Archive, The history of the Italian-Turkish War, September 29, 1911, to October 18, 1912
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rodos ve On Iki Ada nin Isgali veya On Iki Ada nin isgali isimli harekat 1912 yilinda On Iki Ada nin Trablusgarp Savasi sirasinda Italyanlar tarafindan yapilan cikarmalar sonucu isgale ugramasiyla gerceklesti Rodos SavasiTrablusgarp SavasiRodos ve Oniki Ada nin Ege Denizi ndeki cografi konumuTarih24 Nisan 1912 Mayis 1912BolgeOniki Ada Ege DeniziSonucItalyan zaferiTaraflarItalya KralligiOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerAmiral Ernesto Presbitero Amiral Viale Amiral Revel Korgeneral Giovanni AmeglioBinbasi Abdullah Bey Rodos adasinda GuclerRodos 10 400 asker ve savas gemileri 100 asker ve Pisa zirhlisi Herke 103 asker ve 3 kruvazor Kilimli 50 asker ve 2 torpidobotu Incirli 50 asker ve 1 savas gemisi ile 1 torpidobotu Leros 500 asker Istankoy 200 asker ve 1 savas gemisi Diger adalar Birkac bin askerRodos 960 1 200 10 jandarma Herke 10 jandarma Kilimli 10 jandarma Incirli 6 jandarma Leros 14 jandarma Istankoy 20 jandarma Diger adalarda 20 40 jandarmaKayiplarRodos 4 9 olu 33 yaraliRodos 83 olu 26 yarali geri kalani esir alindi Diger adalarda bulunan jandarma birlikleri esir alindiHarekat oncesi durumTaraflar arasindaki diplomatik temaslarda Italyanlar Osmanli hukumetini barisa zorlamak icin Ege Denizi ndeki birkac adanin isgal edilmesinin veya Anadolu sahil kentlerinden birine cikartma yapmanin Uclu Ittifak a aykiri olmayacagini illeri suruyor hatta Rodos ve Oniki Ada nin Avrupa da degil Asya da bulunduklarini iddia ediyorlardi Italya Akdeniz de harekete gecmeden once diger Avrupali devletlerin onayini almak istiyordu Avusturya ya ilk basvuru yapildi Ekim 1911 Italyanlar niyetlerini haberdar ettikten sonra Avusturya Hariciye Naziri Aerental boyle bir girisimin Balkanlarda durumu bozabilecegini ve 1882 tarihli Uclu ittifak antlasmasinin 7 maddesinde belirtilmis Avusturya cikarlarina zarar verecegini soyleyerek karsi cikti Italya Uclu ittifak anlasmasini yenilememe tehdidiyle Avusturya yi yumusatmayi basardi Almanya ise baslangicta ilgisiz davrandi Osmanli Devleti nin Rodos ve Oniki Ada da onemsenecek bir askeri kuvveti bulunmadigindan Adalari isgal etmenin Italya ya hicbir yarar saglamayacagini gorusunu sergiledi Fransa ve Ingiltere nin yaklasimlari ise diger devletlerinkinden farkli olmadi Fransiz hukumetinin gorusune gore Osmanli Devleti barisa yanasmiyordu o yuzden Italya nin hareket serbestisine sahip cikmasi gerektigini dusunuyordu Ingiltere ise Italya nin yapacagi harekat cikarlarini zedelemedigi surece Adalarin isgali ve Turk sehirlerinin taciz edilmesinde bir sorun gormuyordu Bogazlar Istanbul Bogazi ve Canakkale Bogazi uzerinde hakimiyet kurmaya calisan Rusya ise Italya nin Osmanli yi bir iki hayati noktasindan vurmasinin Rusya yi memnun edecegini ve bunun Rus isteklerine surekli muhalefet eden Turklerin burnunu surtecegini soylemistir Osmanli Devleti ise Rodos Sakiz Sisam ve Midilli gibi onemli gordugu adalara takviye kuvvetleri sevketmek ve yine Rodos ve Midilli ile Limni ve Istankoy adalarina silah gondermek suretiyle tedbirler almaya calisti Italya onceden adalarin Anadolu ile irtibatini kesmek ve boylece Ege deki harekatinin Osmanli Devletince izlenmesine engel olabilmek amaciyla haberlesme kablo ve istasyonlarini tahrip eden Italyan Donanmasi adalari isgal icin harekete gecti Adalarin isgaliStampalia Italya nin hedefindeki ilk ada idi cografi konumu bakimindan buyuk stratejik oneme sahipti Ada 24 Nisan 1912 tarihinde Amiral Presbitero komutasindaki bir Italyan filosu tarafindan isgal edildi Adada karsi koyabilecek Osmanli ya ait savunma kuvveti mevcut degildi Adaya cikan Italyan askerleri yerli Rumlar tarafindan buyuk bir torenle karsilandilar Isgal Atina ve New York taki Rum basini tarafindan da ovgu ile karsilandi Herke 9 Mayis 1912 de Herke Harki adasi isgal edildi Europa Toscanna ve Duca degli Abruzzi kruvazorlerinin refakatinda adaya 103 Italyan askeri cikti Italyan askerleri adayi kisa zamanda ele gecirip adada bulunan Turk jandarma birligini esir aldi Italyan birliginin komutani Rum Belediye Baskanini Herke nin idaresi ile gorevlendirdikten sonra Italyan birlikleri savas gemileri ile adadan ayrildilar Kilimli 12 Mayis 1912 de Kilimli Kalymnos Kalimnos Amiral Presbitero nun komutasindaki iki Italyan torpidobotu ile cikarilan 50 askerle isgal edildi Adayi korumakla gorevli 10 kisilik bir jandarma birligi bulunuyordu Kilimli nin isgalini isgalinden beri oradaki Turkler tarafindan bekleniyordu Bu yuzden isgali sakin ve caresiz karsiladilar Adanin isgali Rum halki tarafindan memnuniyetle karsilandi Adada bulunan Kaymakam ve Mahkeme Baskani dahil bazi yetkililer adada gizli yerlerde saklanmislardi Bu kisiler kisa zaman icinde bulunduktan sonra caddelerde dolastirilip alay edildikten sonra gemilere bindirildiler Incirli 12 Mayis gunu Incirli Nisyros Nissiros Nisiros adasina Italyan kuvvetleri cikti Roma isimli savas gemisi ve torpidobotu Lefcantio kiyilarina demir atti Adaya 50 kisilik bir mufreze birligi cikarildi Adada bulunan 6 jandarma yi esir aldilar ve adaya Italyan bayragini cektiler Rodos Amiral Viale Amiral Presbitero komutasindaki filolar ve Amiral Revel komutasindaki nakliye gemileri ve cikartma kuvvetleri Rodos adasina yoneldiler Italyan gemilerinin bir kismi liman onunde gosteri yaparak adanin kuzey ucuna dogru seyrederken diger kismi da nakliye gemileriyle beraber Rodos sehrinin guneyinde bulunan ve cikartma icin uygun bir yer olan Kalitea Plaji na yoneldiler Italyanlar adaya ilk askeri cikarmagi 4 Mayis ta gerceklestirdi Italyanlar adada bulunan Osmanli kuvvetlerinin mevcudunu 2 000 ile 5 000 kisi arasinda tahmin ediyorlardi Adada ise sadece 960 1 200 kisi olan Osmanli kuvvetleri bulunuyordu Rodos Valisi Suphi Bey in Italyanlara karsi koyacak gucu yoktu Bu yuzden vali adanin isgalini protesto etmek icin gorevinden ayrildi Bazi yabanci kaynaklar Rodos un Osmanli yonetiminin yerli Musluman halktan 10 000 kisiyi milis gucu olarak silahlandirdigini iddia ediyor fakat bunlarin savasa katilip katilmadigi bilinmiyor Adada bulunan Osmanli kuvvetleri savunma acisindan daha musait olan merkezdeki Psithos Psinthos koyune cekildiler Kuvvet gucunu yuksek tahmin ettiklerinden dolagi Italyanlar hemen Osmanli Kuvvetlerinin uzerine yurumeye cesaret edemediler Ancak Italyanlarin adaya cikardiklari asker sayisi 10 400 kisiyi buldugunda Korgeneral Ameglio Psithos a yurume emrini verdi Hicbir yerden yardim alamayan Turk askerlerinin baska bir dusmani da yerli Rumlardi Turklere yiyecek vermedikleri gibi adanin butun halki Italyanlara yardimci olmak icin adeta seferber oldular Turkleri gozetlemek icin tepelerde sabahlara kadar nobet tutular en kucuk bir hareketi bile Italyanlara haber verdiler 15 Mayis ta Psithos a Italyan saldirisi basladi Denizden ve karadan baslayan bombardiman karsisinda iki gun dayanabilen Turk birlikleri kendilerinden on misli guclu dusman cemberini yaramayinca teslim oldular 17 Mayis ta Osmanli garnizonu baslarinda komutanlari Abdullah Bey ile teslim oldular Boylece Rodos ta Osmanli hakimiyeti sona erdi Leros Italyanlar Rodos tan sonra Leros adasina yoneldiler Adanin limanina gelen Italyan gemileri karsilarinda hicbir savunma kuvveti goremediler 12 Mayis ta adaya 500 asker cikaran Italyanlar Turk karakolunda bulunan 14 jandarma ile butun Osmanli memurlarini esir aldilar Italyan donanmasi diger kucuk adalari da hicbir mukavemetle karsilasmadan isgal etti Amiral Presbitero yerli Rum halki tarafindan buyuk coskuyla karsilandi Istankoy Istankoy Kos adasi 20 Mayis 1912 gunu isgal edildi Napoli savas gemisinden karaya cikan askerler hicbir direnisle karsilasmadan askeri ve mulki yetkilileri esir aldi Gece boyunca Italyanlar Coan Limani ndan demirli kaldiktan ve Rum halktan Turk kuvvetlerinin durumu hakkinda bilgi aldiktan sonra Istankoy icerisinde ilerleyerek 20 jandarmayi esir alip Istankoy u isgal ettiler Diger adalar 12 Mayis 1912 de Kasat Kasot Kasos Batnaz Patmos Kerpe Karpathos Ilyaki Tilos 16 Mayis 1912 de Lipsos Leipso 19 Mayis 1912 de Sombeki Symi Syme Simis Ayrica bu adalar disinda sayilari 15 i bulan kucuk adaciklar da isgale ugradi Boylece Rodos ve Oniki Adalarla onlarin etrafindaki kucuk adalar Italyan hakimiyetine gecmis oldu SonucDortyuz yil boyunca Osmanli nin hosgorusu sonucu imtiyazli bir hayat suren Adalar halki Italyanlari hristiyanligin kurtaricilari gibi karsiladilar ve kiliselerde kurtulus ayinleri duzenlediler Yerli Rum halkin Italyan askerleriyle yaptiklari isbirligi sonucu Rodos ve On Iki Ada daki Osmanli hakimiyeti sona erdi Ayrica Osmanli Devleti adalari kaybedince mallari icin yuksek gumruk vergileri uygulanmaya baslandi GorsellerOniki Ada valiligi haritasi Belediyeler alfabetik siraya gore numaralanmis Ege Denizi ndeki adalar ve Oniki Ada Dodekanes Pisa zirhlisi Trablus yakinlarinda iken Italyan birlikleri 4 Mayis 1912 de Rodos a ayak basarken 16 Mayis 1912 Rodos ta Turk garnizonun Italyan generali Ameglio a yakinlarinda teslim olurkenAyrica bakinizOn Iki Ada TurkleriDis baglantilarIstankoy Tarihce17 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Not a b c d e f g h i j k l m 1 13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rodos ve Oniki Ada nin Italyanlarca isgali Dr Israfil Kurtcephe OTAM Ankara Universitesi Osmanli Tarihi Arastirma ve Uygulama Merkezi Dergisi Sayi 2 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa 2 24 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Necdet Hayta Rodos ile 12 Ada nin Italyanlar Tarafindan Isgali ve Isgalden Sonra Adalarin Durumu 1912 1918 OTAM Ankara Universitesi Osmanli Tarihi Arastirma ve Uygulama Merkezi Dergisi Sayi 5 Sayfa 131 144 Yayin Tarihi 1994 a b c d e f 3 archive org Internet Archive The history of the Italian Turkish War September 29 1911 to October 18 1912 4 17 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde istankoy org ONIKI ADA VE ISTANKOY UN ITALYANLARCA ISGALIKaynakcaRodos ve Oniki Ada nin Italyanlarca isgali Dr Israfil Kurtcephe13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rodos ile 12 Ada nin Italyalar Tarafindan Isgali ve Isgalden Sonra Adalarin Durumu 1912 1918 Necdet Hayta24 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde archive org Internet Archive The history of the Italian Turkish War September 29 1911 to October 18 1912