Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur.Mart 2024) ( |
Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve karşı savunmasız olan kullanılmıştır.Mart 2024) () ( |
Romanya'nın İkinci Dünya Savaşı'na katılımı, Romanya Krallığı'nın, Polonya hükûmetinin, hazinesinin ve kuvvetlerinin İngiliz mandası altında Mısır'a tahliyesine izin verdiği, ancak toprakları Nazi Almanyası'nın o zamanki müttefikleri olan SSCB'ye devrettiği bir yıldan fazla bir tarafsızlık döneminden sonra, Ion Antonescu'nun iktidara gelmesiyle Romanya'nın Ekim 1940'ta Mihver Devletleri ile resmen ittifak kurması ve SSCB'ye bırakılan bölgeleri geri alma bahanesiyle Haziran 1941'de SSCB'ye karşı savaşa girmesiyle gerçekleşmiştir. Bu dönemde Rumen ordusu Ukrayna bozkırlarından Kuzey Kafkasya'a kadar Alman kuvvetlerine destek vermiştir. 23 Ağustos 1944'te, Sovyet ordusu Mart ayından beri Moldova'nın kuzeyinde, Focșani Kapısında tutulurken, Kral I. Mihai, Müttefiklerle ateşkes imzalamayı reddeden Mareşal Antonescu'yu görevden almaya karar verir. Ion Antonescu'nun tutuklanmasının ardından Romanya, Müttefiklerin yanında yer aldı. Romanya için İkinci Dünya Savaşı'na katılımı, Besarabya, Kuzey Bukovina ve güney Doburca'nın kesin olarak kaybedildiği, ancak kuzey Transilvanya'nın kurtarıldığı Paris Barış Antlaşması'nın (1947) mağlup bir devlet olarak imzalanmasıyla sona erdi.
İki dünya savaşı arasındaki dönemde Romanya
1938'e kadar Romanya'nın hükûmet biçimi parlamenter anayasal monarşiydi. Ana partiler Ulusal Köylü Partisi (P.N.Ț), Ulusal Liberal Parti (P.N.L.) ve parlamenter demokrasiye karşı savaşan şiddet yanlısı radikal gruplardı: Lejyonerler, Romanya Cephesi, Hristiyan Ulusal Partisi gibi komünistler ve faşist partiler. Birinci Dünya Savaşı'nı takip eden dönemdeki siyasi ve ekonomik çalkantılar, siyasi karışıklığın yanı sıra Büyük Romanya'nın faşistleşmesine ve parçalanmasına yol açan bu grupları da destekledi. On yılda (1928-1938) Romanya'nın başına 25 hükûmet geçti. 1923 anayasası krala parlamentoyu feshetme ve erken seçim çağrısı yapma yetkisi verdi.
11 Şubat 1938'de bu karışıklıklara tepki olarak patrik Miron Cristea liderliğinde bir hükûmet kurularak II. Charles Kraliyet Diktatörlüğü kuruldu. Anayasa yürürlükten kaldırıldı ve yerine 27 Şubat'ta yürürlüğe giren yeni bir anayasa getirildi; böylece tüm yetkiler kralın elinde toplandı ve parlamento yalnızca yardımcı yasama kurumu rolüne büründü. Bir kanun hükmünde kararname aracılığıyla parlamentodaki tüm siyasi partiler, lejyonerlerin ve komünistlerin hariç tutulduğu Ulusal Rönesans Cephesi altında yeniden toplandı. Danışmanlık niteliği taşıyan bir kraliyet konseyi oluşturuldu. Kraliyet diktatörlüğünü kurmak ve pekiştirmek için alınan önlemler arasında, 30 Kasım 1938'de "kaçma" bahanesiyle kralın emriyle lejyonerlerin başı Corneliu Zelea Codreanu ve diğer 12 lejyoner lideri tutuklandı.
Savaşın başlaması ve 23 Ağustos 1939 tarihli konvansiyonla Romanya'nın sınırlarını garanti altına alan Fransa'nın çöküşüyle birlikte, Romanya Krallığı'nın bütünlüğü, Almanya tarafından desteklenen Sovyet, Macar ve Bulgar iddiaları Andreas Schmidt liderliğindeki Romanya'daki Alman Etnik Grubu da dahil olmak üzere milliyetçi hareketler ve Nazi yanlısı siyasi gruplar tarafından dışarıdan zayıflatıldı. İktidara gelen Ion Gigurtu, Yahudi karşıtı önlemleri de içeren, Berlin-Roma yanlısı bir Mihver politikası başlattı. Bu politika, Hitler'in Transilvanya konusundaki hakemliğini kabul etmeyi içeriyordu; Gigurtu, Romanya'nın Nazi yönelimini ve Berlin-Roma Eksenine tam bağlılığını göstermek için toprak fedakarlıkları yapması gerektiğini ilan etti. Daha sonra, 22 Haziran 1940'ta II. Charles, kendisinin de içinde yer aldığı Millet Partisi'ni kurar. Diktatörce yönetim altında oluşturulan ve süresi dört aydan kısa olacak anti-faşist ve anti-komünist, milliyetçi ve Hristiyan olan bu siyasi rejime Carlist denir. Bu dönemde ne siyasi karışıklıklar ve suikastlar durduruluyor, ne de toprak bütünlüğü korunuyordu; Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı, Krayova Antlaşması ve İkinci Viyana Hediyesi yoluyla, Romanya topraklarının üçte birinden fazlasını ve nüfusunun dörtte birinden fazlasını kaybetti. Carlist rejimin krizi, Ion Antonescu - Horia Sima hükûmetinin kurulmasıyla sona erdi. Antonescu, 6 Eylül 1940'ta kralın tahttan çekilmesini talep etti ve kendisini "Lider" (Alman Führer'den) olarak adlandırdığı Ulusal Lejyoner Devleti içinde diktatörlük yetkilerini üstlendi. Horia Sima, Bakanlar Kurulu başkan yardımcılığına ve dışişleri bakanlığına atandı.
İkinci Dünya Savaşı'nın Başlangıcı
23 Ağustos 1939'da Nazi Almanyası ve Sovyetler Birliği, Polonya'nın iki devlet tarafından kontrol edilmesini ve Romanya'nın Kuzey Bukovina ve Besarabya'yı SSCB'ye dahil edilmesini öngören Ribbentrop-Molotov Paktı'nı imzaladı. Eylül ayında anlaşmaya göre Polonya işgal edildi ve bölündü. Resmi olarak tarafsız bir ülke olan Romanya, Polonyalı mültecileri kabul etti ve barındırdı ve her şeyden önce Polonya ordusunu, hükûmetini ve banka hazinesini Bukovina sınırından demiryolları, yollar ve limanlar aracılığıyla Britanya topraklarına (Mısır'daki İskenderiye) taşıdı.
Haziran 1940'ta Sovyetler Birliği'nin verdiği ültimatom sonucunda Romanya, daha önce SSCB tarafından hak iddia edilen Besarabya'yı, Kuzey Bukovina'yı ve Herta Bölgesi'ni de savaşmadan tahliye etmek ve teslim etmek zorunda kaldı. Romanya ordusunun ve yönetiminin tahliyesine Sovyetlerin Romanya karşıtı eylemleri eşlik etti. Besarabya'nın üçte ikisi önceden var olan küçük bir özerk Sovyet cumhuriyetine ilhak edilerek Moldavya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti oluşturuldu, geri kalanı Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne ilhak edildi. Sovyetler, toplu sürgünler ve Rumen değerlerini yasaklayarak Rumen vatandaşlığını yok etmeye yönelik bir kampanya yürüttü.
4 Temmuz 1940'ta kurulan Ion Gigurtu hükûmeti, Hitler Almanya'sının iyi niyetini kazanma girişimi bahanesiyle, kendi faşist ideolojisiyle tutarlı ve Alman modelini takip eden Yahudi karşıtı yasalar çıkardı. Ancak Almanya'nın desteğini alamadı, çünkü Almanya Birinci Dünya Savaşı'nı kaybedenleri ve giderek daha şiddetli bir şekilde sınırların revizyonunu talep edenleri desteklemişti. Böylece 30 Ağustos 1940'ta Mihver güçleri, İkinci Viyana Hediyesi aracılığıyla Romanya'yı Transilvanya'nın yarısını Macaristan'a bırakmaya zorladı. O andan itibaren bu bölge, onu Romanya yönetimi altında kalan "Güney Transilvanya"dan ayırmak için "Kuzey Transilvanya" olarak adlandırıldı. 7 Eylül 1940'ta Krayova Antlaşması ile Doburca Bulgaristan'a devredildi.
Antonescu iktidara gelişi
Eylül 1940'ta Ion Antonescu, Kral II. Carol tarafından Kraliyet Kararnamesi ile ulusal birlik hükûmetinin kurulmasıyla görevlendirilerek başbakan olarak atandı. General Antonescu, Ulusal Köylü Partisi ve Liberallere hükûmette işbirliği yapmalarını önerdi, ancak iki parti öneriyi reddetti ve II. Charles'ın tahttan çekilmesinden sonra (Antonescu'nun isteği üzerine) iki parti doğrudan hükûmete katılmayı reddetmeye devam etti. Ancak iki parti yalnızca Antonescu'nun kurduğu hükûmete "danışmanlık" yapmak üzere kendi üyeleri arasından "uzmanlar" görevlendirildi. Böylece Ion Antonescu, hükûmetini Horia Sima liderliğindeki lejyonerlerden, yakın arkadaşları, askeri ve sivillerden kurdu, bunlara diğer siyasi partiler tarafından atanan danışmanları da ekledi ve daha çok genç olan Kral I. Mihai'e Romanya'nın imzalayacağı kararnameyi imzalaması için verdi. Böylece "Ulusal Lejyoner Devleti" ilan edildi.
Davut Yıldızı
Romanya'daki soykırım sırasında Yahudileri kurtaran ve daha sonra İsrail tarafından "İsrail'in Fahri Vatandaşı" unvanıyla onurlandırılan Raoul Şorban'ın ifadesine göre, Romanya'da Antonescu döneminde geliştirilen ayrımcı yasalar vardı. Ayrıca Romanya'da Yahudilerin (ayırt edici bir işaret olarak) "Davut Yıldızı" (sarı yıldız) takmasını talep eden lejyonerler bulunuyorlardı. Ancak lejyonerlerden farklı düşünenlerde bulunuyordu. Bunların başında Antonescu bulunmaktaydı. Yahudi Cemaatleri Birliği başkanlığını yürüten Wilhelm Filderman ile mareşal Ion Antonescu arasında 8 Eylül 1941'de yapılan toplantının ardından, Romanya'daki hiçbir Yahudi'nin Yahudi amblemini takmak zorunda kalmamasını emretti. Ancak Antonescu'nun yardımcısı Horia Sima ve 14 Eylül 1940'tan 21 Ocak 1941'e kadar iktidarda olan Demir Muhafızlar, Lider'in direktiflerini göz ardı etti, Yahudi karşıtı yasalar uyguladı ve Yahudilere yönelik zulmü bunun çok ötesinde yoğunlaştırdı. II. Charles'ın diktatörlüğü sırasında uygulanan lejyon karşıtı politikalar nedeniyle Demir Muhafızlar, intikam talep ediyorlardı. Bu nedenle lejyonların önde gelen ancak öldürülmüş lideri olan Codreanu'nun mezardan çıkaran lejyonlar, 27 Kasım 1940'ta Jilava hapishanesinde mahkeme kararlarını bekleyen 60'tan fazla eski savaş öncesi ileri geleni öldürdü. Codreanu suikastına karıştığı iddiası ve bunlara ek olarak tarihçi ve eski başbakan Nicolae Iorga ve yine eski bir bakan olan ekonomist Virgil Madgearu, suikastçılar tarafından "ahlaki yazarlar" olarak kabul edilen yazarlar Ploiești yakınlarında suikasta kurban gitti.
Lejyoner hükûmeti, altı yıl sonra komünistlerin kullandığı yöntemlere benzer yöntemlerle (1940'ın sonunda önemli bir bütçe fazlası kaydederek) devlet ekonomisini yeniden canlandırdı: bazı şirketlerin, bankaların (özellikle Yahudi hissedarların) ve eski şirketlerin varlıklarına el konulması.
Muhafızların Ion Antonescu ile birlikte yaşaması çelişkiliydi. Fazlasıyla şiddetli ve kontrol edilemeyen fanatik lejyonerleri Ion Antonescu'yu yetersiz buluyordu. Bu nedenle Lejyoner Hareketi, Antonescu'yu iktidardan uzaklaştırmak için Lejyoner İsyanı başlattı. Bu girişim, ordu, öğrenciler ve işçilerin sempatisini kazandı. Ancak yine de bu gruplar genel olarak mareşalin tarafını tuttular, böylece Antonescu dört gün içinde lejyoner isyanını bastırdı ve Demir Muhafızları hükûmetten uzaklaştırdı. Horia Sima ve yaklaşık 700 lejyoner ileri gelenleri Almanya'ya sığınırken, yaklaşık 8.000 kişi de kamplara gönderildi.
Besarabya'nın ele geçirilmesi ve SSCB'deki savaş
22 Haziran 1941'de Alman ve Romen ordularının birimleri, Besarabya ve Bukovina'yı yeniden ele geçirmek için "München Operasyonu" adı verilen operasyon ile Sovyetler Birliği'ne karşı doğu harekâtını başlattı. Romanya Ordusu, 22 Haziran 1941 sabahı Bukovina Dağları ile Karadeniz arasındaki cephede Sovyet kuvvetlerine karşı mücadeleye başladı. Ancak ilerleme düzensizdi ve Alman ordularının diğer cephelerdeki başarılarının oldukça gerisindeydi. Merkez ordu grubu Belarus'a doğru yüzlerce kilometre ilerleyerek Minsk ve Smolensk'teki iki büyük bölgeyi ele geçirerek yüzbinlerce esir alırken, Romanya ve Alman orduları Besarabya'da zar zor ilerleme kaydediyordu. 5 Temmuz 1941'de ilk Rumen birlikleri Çernivtsi'ye girdi. 10 Temmuz'da Soroca şehri Romanya Zırhlı Tümeni tarafından ele geçirildi ve ardından 12 Temmuz'da günümüzde Balçık kasabasına doğru ilerlemeye devam etti. Orhei kasabası 15 Temmuz'da 5. Romanya Piyade Tümeni birlikleri tarafından ele geçirildi. 16 Temmuz'da Romanya 3. Kolordu ve Alman 54. Kolordu'nun saldırıları sonucunda Kişinev şehri SSCB'nin elinden alındı. Ertesi gün, 17 Temmuz'da, Alman-Romen Cephesi Komutanlığı Karargahı, Corneşti masifinin fethi zaferiyle birlikte "Besarabya'nın stratejik anahtarının elimizde olduğunu" ve Hotinul, Soroca, Orheiul'un ve Kişinev kurtarıldı. 21 Temmuz'da 10. Piyade Tümeni Tuna Nehri'ni geçerek İsmail, Chilia Noua, Vâlcov yerleşimlerini özgürleştirir ve Besarabya'nın tamamen özgürleştirilmesi hedefiyle Beyaz Kale'ye doğru ilerlemeye devam eder. Bir ay süren çatışmalarda Rumen ordusu 100 kilometre ilerledi. Diğer cephelerdeki Alman orduları ise 600 kilometreden fazla ilerlemişti.
Besarabya ele geçirildikten sonra, Iuliu Maniu tarafından temsil edilen Rumen muhalefeti, Rumen ordusunun Dinyester'in ötesine ilerlemesine karşı olduğunu ilan etti. Iuliu Maniu'nun General Ion Antonescu'ya yazdığı mektupta, Dinyester'in ötesine ilerlemenin saldırganlık anlamına geldiğini düşünerek Rumen ordusunu Besarabya ve Kuzey Bukovina'nın kurtarılmasından dolayı tebrik etti.
27 Temmuz 1941'de Hitler, Antonescu'ya Bessarabia ve Bukovina'nın kurtuluşu için bir tebrik mesajı gönderdi ve ondan Dinyester'i geçip Dinyester ile Bug arasındaki bölgenin kontrolünü ele almasını istedi. Romanya topraklarının kurtarılmasına kadar Antonescu, Romanya toplumunun tam desteğini aldıysa, bunun gerçekleştiği anda, yalnızca "Dinyester'e mi yoksa nihai zafere mi" gidileceği sorusu ortaya çıktı. Iuliu Maniu daha sonra Rumen savaşının artık orada olmadığını ve dikkatlerin Transilvanya'ya yönlendirilmesi gerektiğini açıkladı. Antonescu, Hitler'in Transilvanya konusunda Rumenlere adil davranacağı umuduyla Dinyester'i geçmeye karar verdi. Böylelikle Hitler'in 27 Temmuz'da gönderdiği mektuba 31 Temmuz'da olumlu yanıt verdi.
Daha sonra Rumen birliklerine Odessa'ya ilerlemeleri emredildi. Odessa Muharebesi kanlı oldu ve Rumen birliklerinin şehrin savunma çemberini kıramaması nedeniyle uzun sürdü. 6 Ağustos ile 16 Ekim 1941 tarihleri arasında Romenler 17.792 ölü, 63.345 yaralı ve 11.471 kayıp olmak üzere toplam 92.608 kişiyi kaybetti. Tüm bu fedakarlıklara rağmen Rumen birlikleri doğrudan saldırı yoluyla Odessa'yı işgal etmediler ve Sovyet garnizonu da teslim olmadı. Odessa, ancak Kırım'ın Almanların görüş alanına girmesi nedeniyle Stalin'in emriyle tahliye edildi. Odessa'dan gelen birlikler, 1942'nin ortalarına kadar orada dayanacakları Sivastopol'a taşındı.
1941 ve 1942'de Alman genel komutası altında faaliyet gösteren Rumen birlikleri Kırım, Kafkasya ve Stalingrad'daki savaşlara katıldı. 1941'deki 130.000 ölü, yaralı ve kayıp askerin genel kayıplarına, 1942'nin sonu ve 1943'ün başında Don'un kıvrımındaki 3. Ordu'nun ve Kalmuk Bozkırındaki 4. Ordu'nun büyük kayıpları da eklendi. Kayıp sayısı, 182.441 askere ulaştı (16.566 ölü, 67.182 yaralı, 98.692 kayıp), bu da Rumen ordusunun savaş kapasitesini önemli ölçüde azalttı.
Bu yenilgilerden sonra Şubat 1943'te 3'üncü ve 4'üncü Ordular yeniden inşa için Romanya'ya gönderildi. 1943'ün ilk yarısında, Doğu Cephesi'nde Kuban köprüsünde hareket eden ve 1943 sonbaharında Kırım'da mağlup olan 7 Rumen tümeni kalmıştı. Kuban köprüsünde Rumen birlikleri 39.074 asker kaybetti.
1944'te Rumen ordusunun katıldığı savaşlar daha sınırlıydı: Alman 17. Ordusu bünyesinde Kırım'da 7 tümen piyade, süvari ve dağ avcıları. Sovyet ordusunun 1944 baharındaki saldırısının ardından, 1 Nisan 1944'te Kırım'daki toplam 65.000 Rumen askerinden 35.857'si (%54,61) tahliye edildi. Yeniden inşa edilen birliklerle birlikte 3'üncü ve 4'üncü iki Rumen ordusu, 23 Ağustos 1944'e kadar Alman Ordu Grubu bünyesinde "Güney Ukrayna" adı altında Romanya toprakları da dahil olmak üzere meydana gelen savaşlarda yer almaya devam etti.
Antonescu rejimi yıllarında Romanya, Almanya'nın savaş ekonomisini petrol, tahıl ve endüstriyel ürünlerle besledi.
Romanya, özellikle 1 Ağustos 1943'te Ploiești'deki petrol sahaları ve rafinerilerine (Gelgit Dalgası Operasyonu) saldırıldığında Müttefik bombardımanının hedefi haline geldi.
Macaristan Almanya'nın müttefiki olmasına rağmen Antonescu rejimi, Transilvanya meselesi nedeniyle Macaristan'a karşı diplomatik düşmanlığını sürdürdü.
Taraf değişimi
Eylül 1942'de taarruzun başlaması ve Stalingrad'ın kuşatılması Antonescu'yu savaşın kaybedildiğine ikna etti.
1944'ün başında Romanya ekonomisi, savaş masrafları, insan gücü eksikliği, sanayi ve ticaretin "Romanlaştırılması" (Radu Lecca'nın yozlaşmış ve profesyonel olmayan liderliği altında Yahudi varlıklarının sistematik yağmalanması) nedeniyle çöküşün eşiğindeydi. Bunun yanında ekonomik problemler, cephedeki büyük kayıplarla birleştiğinde, başlangıçta Almanya ile ittifakı destekleyenler arasında bile Almanlara karşı mesafe oluştu. Bu durumda başlangıçta Romanya siyasetine pek karışmayan Kral Mihai, muhalefet partilerinin liderleriyle işbirliği yapmaya başladı. Kral Mihai, Müttefiklerle ateşkes imzalamayı reddetmesi halinde Mareşal Antonescu'nun zorla görevden alınmasına rıza gösterdi. Antonescu'nun açık bir şekilde reddetmesinin ardından, 23 Ağustos 1944'te Kral Mihai onu tahttan indirdi ve tutukladı (Antonescu, II. Charles'ın Kraliyet Kararnamesi ile başbakan olarak atandığından, önceki kararnameyi yürürlükten kaldırmak Kral Mihai'nin hakkıydı, dolayısıyla bu eylem yasaldı). Hemen General Constantin Sănătescu'yu, ordu ve Ulusal Demokratik Blok temsilcilerinden oluşan hükûmetin başına makamsız bakanlar olarak başbakan olarak atadı. Aynı gün akşam saat 22.00'de Kral, demokratik rejime dönüşü, Müttefiklerle savaşın sona erdiğini ve Mihver kuvvetlerine karşı harekâtı duyuran bildiriyi yayınladı. Ancak bunlar ne Sovyet işgalinin devamını ne de yaklaşık 130.000 Rumen askerinin Sovyetler Birliği'nde esaret altında tutulmasını ve birçoğunun zorunlu çalışma kamplarında can vermesini engellemedi.
Nazi Almanya'sına karşı savaş
12 Eylül'de Romanya, Hitler karşıtı savaş çabalarına 38 tümenle katkıda bulunma yükümlülüğünü üstlenerek Müttefiklerle Ateşkes Anlaşmasını imzaladı. 25 Ekim'de Romanya'nın son kasabaları da kurtarıldı: Carei ve Satu-Mare. Romanya, Macaristan ve Çekoslovakya'nın kurtuluşuna katılarak bunun için yaklaşık olarak harekete geçiyor. 567.000 asker. En ağır savaşlar Budapeşte kuşatmasında ve Tatra Dağları'nda yaşandı ve büyük can kaybı yaşandı. Hitler karşıtı savaşa 260 günlük katılım 12 Mayıs 1945'te sona erdi ve Romanya'da Sovyet nüfuzunun güçlenmesine yer açıldı.
Rumen ordusunun Nazi Almanya'sına karşı saldırısında kurtardığı en batı noktaları, 4 Mayıs 1945'te Prag'ın 90 km doğusundaki Chotěboř ve Humpolec kasabalarıydı.
Savaştan sonra
23 Ağustos 1944 tarihli bildiriye rağmen Romanya, SSCB'nin gözünde bir savaş ganimeti, Batılı müttefiklerin gözünde ise yenilmiş bir düşman devletiydi. Paris barış görüşmelerindeki Rumen delegasyonu, Haziran 1940 ile Ağustos 1944 arasında Fransa'daki tek yasal hükûmet olan Pétain hükûmetinin Almanya'nın müttefiki olduğunu, ancak Fransa'nın ortak savaşçılar arasında sayılma hakkını inkâr edilmediğini belirterek aynı durumun kendileri içinde geçerli olduğunu savundu. SSCB ve 1947 Paris Antlaşması'nın dayattığı bakış açısıyla Müttefikler, Romanya'nın ortak savaşan bir devlet statüsünü reddettiler. Sovyet ordusu, "bir bölgeyi işgal eden, aynı zamanda kendi sosyal sistemini de empoze eder" ilkesinden yola çıkarak, komünistlerin iktidara gelmesini dayattı. SSCB'nin baskısı altında, Sănătescu hükûmeti feshedilir ve yerine adalet (Lucrețiu Pătrășcanu) ve ulaşım (Gheorghe Gheorghiu gibi kilit pozisyonlarda Ekim 1944'te oluşturulan Ulusal Demokratik Cephe'nin temsilcilerini içeren Rădescu hükûmeti (Aralık 1944 - Mart 1945) gelir.
Her ne kadar Besarabya ve Kuzey Bukovina'nın SSCB tarafından ilhakı ve Doburca'nın Bulgaristan'a geri verilmesinin onaylansa da Romanya'nın Müttefikler tarafındaki katkısı tamamen sonuçsuz kalmadı. Macaristan'ın Varad ve Satmar'ı koruma çabalarına rağmen, Kuzey Transilvanya, Fransız coğrafyacı Emmanuel de Martonne liderliğindeki uluslararası komisyon tarafından 1919/1920'de çizilen sınıra kadar bir kez daha Romanya'nın ayrılmaz bir parçası olarak tanındı.
Kuzey Bukovina ve Besarabya'nın güney kısmı Ukrayna SSC'ine geri döndü ve Besarabya'nın geri kalanı, eski Moldavya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir kısmıyla birlikte, Moldavya SSC adı verilen yeni bir SSCB cumhuriyeti oluşturdu. 1991 yılında Moldova Cumhuriyeti adı altında bağımsız hale geldi.
6 Mart 1945'te Joseph Stalin, komünistlerin hakimiyetindeki FND tarafından kontrol edilen ve 14 bakanlığa sahip Petru Groza hükûmetinin atanması için baskı yaptı. Halkın sempatisini çekmek için, 900.000 köylü aileye verilen 1.400.000 hektardan fazla arazinin kamulaştırıldığı tarım reformunu yasalaştırıldı. 21 Ağustos 1945'te Kral I. Mihai "kraliyet grevine" başlar, yani hükûmetin kanun hükmünde kararnamelerini yayınlamayı reddeder. Ancak hükûmet yasa dışı olarak bunları uyguladı. 7-18 Mayıs tarihleri arasında Mareşal Ion Antonescu ve onun önde gelen işbirlikçilerinin duruşması gerçekleşti; Ölüm cezasına çarptırılan mareşal, 1 Haziran 1946'da idam edildi.
19 Kasım 1946'da savaş sonrası ilk parlamento seçimleri yapıldı. Gerçek sonuçlar Ulusal Köylü Partisi'nin kesin zaferini gösterse de, sahte resmi sonuçlar Demokrat Partiler Bloku'nun %70'inden fazlasının zaferini gösterdi. 30 Temmuz 1947'de Tămădău gösterisinin ardından Ulusal Köylü Partisi'nin liderleri tutuklanarak mahkemeye çıkarılır (12 Kasım 1947'de hapis cezasına çarptırılacaklar) ve parti kapatılır. 6 Kasım 1947'de PNL-Gheorghe Tătărescu grubu (komünistlerin alaycı bir şekilde adlandırdığı şekliyle "geçici yol arkadaşı") Parlamento ve Hükûmet'ten el çektirildi.
Komünizmin tam olarak kurulmasının önündeki son engel haline gelen monarşi, Kral I. Mihai'nin 30 Aralık 1947'de zorla tahttan indirilmesi ve sürgüne gönderilmesiyle kaldırıldı.
Kaynakça
- ^ http://www.jurnalul.ro/jurnalul-national/romanizarea-romaniei-33031.htm[]
- ^ http://www.jurnalul.ro/special/virgil-madgearu-cazut-sub-armele-legionarilor-71799.htm[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 21 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Kasım 2006 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^
- ^ . 30 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^
- ^ [ttp://www.worldwar2.ro/ "Arşivlenmiş kopya"]. 23 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ . 19 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ http://www.historia.ro/exclusiv_web/general/articol/dotarea-armatei-romane-al-doilea-razboi-mondial-mondial[]
- ^ . 19 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ . 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^
- ^ . 17 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ . 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^
- ^ http://www.jurnalul.ro/special/istorie-nemtii-au-fost-inghesuiti-in-balcani-42450.htm[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ . 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^ . 12 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2024.
- ^
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Mart 2024 Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve baglanti olumune karsi savunmasiz olan yalin URL ler kullanilmistir Maddenin dogrulanabilir kalmasini ve maddede tutarli bir kaynak biciminin surdurulebilmesini saglamak adina lutfen bunlari tamamlayin Mart 2024 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Romanya nin Ikinci Dunya Savasi na katilimi Romanya Kralligi nin Polonya hukumetinin hazinesinin ve kuvvetlerinin Ingiliz mandasi altinda Misir a tahliyesine izin verdigi ancak topraklari Nazi Almanyasi nin o zamanki muttefikleri olan SSCB ye devrettigi bir yildan fazla bir tarafsizlik doneminden sonra Ion Antonescu nun iktidara gelmesiyle Romanya nin Ekim 1940 ta Mihver Devletleri ile resmen ittifak kurmasi ve SSCB ye birakilan bolgeleri geri alma bahanesiyle Haziran 1941 de SSCB ye karsi savasa girmesiyle gerceklesmistir Bu donemde Rumen ordusu Ukrayna bozkirlarindan Kuzey Kafkasya a kadar Alman kuvvetlerine destek vermistir 23 Agustos 1944 te Sovyet ordusu Mart ayindan beri Moldova nin kuzeyinde Focșani Kapisinda tutulurken Kral I Mihai Muttefiklerle ateskes imzalamayi reddeden Maresal Antonescu yu gorevden almaya karar verir Ion Antonescu nun tutuklanmasinin ardindan Romanya Muttefiklerin yaninda yer aldi Romanya icin Ikinci Dunya Savasi na katilimi Besarabya Kuzey Bukovina ve guney Doburca nin kesin olarak kaybedildigi ancak kuzey Transilvanya nin kurtarildigi Paris Baris Antlasmasi nin 1947 maglup bir devlet olarak imzalanmasiyla sona erdi Iki dunya savasi arasindaki donemde RomanyaUlusal Hiristiyan Partisi Bayragi 1938 e kadar Romanya nin hukumet bicimi parlamenter anayasal monarsiydi Ana partiler Ulusal Koylu Partisi P N Ț Ulusal Liberal Parti P N L ve parlamenter demokrasiye karsi savasan siddet yanlisi radikal gruplardi Lejyonerler Romanya Cephesi Hristiyan Ulusal Partisi gibi komunistler ve fasist partiler Birinci Dunya Savasi ni takip eden donemdeki siyasi ve ekonomik calkantilar siyasi karisikligin yani sira Buyuk Romanya nin fasistlesmesine ve parcalanmasina yol acan bu gruplari da destekledi On yilda 1928 1938 Romanya nin basina 25 hukumet gecti 1923 anayasasi krala parlamentoyu feshetme ve erken secim cagrisi yapma yetkisi verdi 11 Subat 1938 de bu karisikliklara tepki olarak patrik Miron Cristea liderliginde bir hukumet kurularak II Charles Kraliyet Diktatorlugu kuruldu Anayasa yururlukten kaldirildi ve yerine 27 Subat ta yururluge giren yeni bir anayasa getirildi boylece tum yetkiler kralin elinde toplandi ve parlamento yalnizca yardimci yasama kurumu rolune burundu Bir kanun hukmunde kararname araciligiyla parlamentodaki tum siyasi partiler lejyonerlerin ve komunistlerin haric tutuldugu Ulusal Ronesans Cephesi altinda yeniden toplandi Danismanlik niteligi tasiyan bir kraliyet konseyi olusturuldu Kraliyet diktatorlugunu kurmak ve pekistirmek icin alinan onlemler arasinda 30 Kasim 1938 de kacma bahanesiyle kralin emriyle lejyonerlerin basi Corneliu Zelea Codreanu ve diger 12 lejyoner lideri tutuklandi Savasin baslamasi ve 23 Agustos 1939 tarihli konvansiyonla Romanya nin sinirlarini garanti altina alan Fransa nin cokusuyle birlikte Romanya Kralligi nin butunlugu Almanya tarafindan desteklenen Sovyet Macar ve Bulgar iddialari Andreas Schmidt liderligindeki Romanya daki Alman Etnik Grubu da dahil olmak uzere milliyetci hareketler ve Nazi yanlisi siyasi gruplar tarafindan disaridan zayiflatildi Iktidara gelen Ion Gigurtu Yahudi karsiti onlemleri de iceren Berlin Roma yanlisi bir Mihver politikasi baslatti Bu politika Hitler in Transilvanya konusundaki hakemligini kabul etmeyi iceriyordu Gigurtu Romanya nin Nazi yonelimini ve Berlin Roma Eksenine tam bagliligini gostermek icin toprak fedakarliklari yapmasi gerektigini ilan etti Daha sonra 22 Haziran 1940 ta II Charles kendisinin de icinde yer aldigi Millet Partisi ni kurar Diktatorce yonetim altinda olusturulan ve suresi dort aydan kisa olacak anti fasist ve anti komunist milliyetci ve Hristiyan olan bu siyasi rejime Carlist denir Bu donemde ne siyasi karisikliklar ve suikastlar durduruluyor ne de toprak butunlugu korunuyordu Alman Sovyet Saldirmazlik Pakti Krayova Antlasmasi ve Ikinci Viyana Hediyesi yoluyla Romanya topraklarinin ucte birinden fazlasini ve nufusunun dortte birinden fazlasini kaybetti Carlist rejimin krizi Ion Antonescu Horia Sima hukumetinin kurulmasiyla sona erdi Antonescu 6 Eylul 1940 ta kralin tahttan cekilmesini talep etti ve kendisini Lider Alman Fuhrer den olarak adlandirdigi Ulusal Lejyoner Devleti icinde diktatorluk yetkilerini ustlendi Horia Sima Bakanlar Kurulu baskan yardimciligina ve disisleri bakanligina atandi Ikinci Dunya Savasi nin Baslangici1859 2010 yillari arasinda Romanya sinirlarinda yasanan degisiklikleri gosteren animasyon 23 Agustos 1939 da Nazi Almanyasi ve Sovyetler Birligi Polonya nin iki devlet tarafindan kontrol edilmesini ve Romanya nin Kuzey Bukovina ve Besarabya yi SSCB ye dahil edilmesini ongoren Ribbentrop Molotov Pakti ni imzaladi Eylul ayinda anlasmaya gore Polonya isgal edildi ve bolundu Resmi olarak tarafsiz bir ulke olan Romanya Polonyali multecileri kabul etti ve barindirdi ve her seyden once Polonya ordusunu hukumetini ve banka hazinesini Bukovina sinirindan demiryollari yollar ve limanlar araciligiyla Britanya topraklarina Misir daki Iskenderiye tasidi Haziran 1940 ta Sovyetler Birligi nin verdigi ultimatom sonucunda Romanya daha once SSCB tarafindan hak iddia edilen Besarabya yi Kuzey Bukovina yi ve Herta Bolgesi ni de savasmadan tahliye etmek ve teslim etmek zorunda kaldi Romanya ordusunun ve yonetiminin tahliyesine Sovyetlerin Romanya karsiti eylemleri eslik etti Besarabya nin ucte ikisi onceden var olan kucuk bir ozerk Sovyet cumhuriyetine ilhak edilerek Moldavya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olusturuldu geri kalani Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ne ilhak edildi Sovyetler toplu surgunler ve Rumen degerlerini yasaklayarak Rumen vatandasligini yok etmeye yonelik bir kampanya yuruttu 4 Temmuz 1940 ta kurulan Ion Gigurtu hukumeti Hitler Almanya sinin iyi niyetini kazanma girisimi bahanesiyle kendi fasist ideolojisiyle tutarli ve Alman modelini takip eden Yahudi karsiti yasalar cikardi Ancak Almanya nin destegini alamadi cunku Almanya Birinci Dunya Savasi ni kaybedenleri ve giderek daha siddetli bir sekilde sinirlarin revizyonunu talep edenleri desteklemisti Boylece 30 Agustos 1940 ta Mihver gucleri Ikinci Viyana Hediyesi araciligiyla Romanya yi Transilvanya nin yarisini Macaristan a birakmaya zorladi O andan itibaren bu bolge onu Romanya yonetimi altinda kalan Guney Transilvanya dan ayirmak icin Kuzey Transilvanya olarak adlandirildi 7 Eylul 1940 ta Krayova Antlasmasi ile Doburca Bulgaristan a devredildi Antonescu iktidara gelisi 1942 de Romanya nin idari haritasi Eylul 1940 ta Ion Antonescu Kral II Carol tarafindan Kraliyet Kararnamesi ile ulusal birlik hukumetinin kurulmasiyla gorevlendirilerek basbakan olarak atandi General Antonescu Ulusal Koylu Partisi ve Liberallere hukumette isbirligi yapmalarini onerdi ancak iki parti oneriyi reddetti ve II Charles in tahttan cekilmesinden sonra Antonescu nun istegi uzerine iki parti dogrudan hukumete katilmayi reddetmeye devam etti Ancak iki parti yalnizca Antonescu nun kurdugu hukumete danismanlik yapmak uzere kendi uyeleri arasindan uzmanlar gorevlendirildi Boylece Ion Antonescu hukumetini Horia Sima liderligindeki lejyonerlerden yakin arkadaslari askeri ve sivillerden kurdu bunlara diger siyasi partiler tarafindan atanan danismanlari da ekledi ve daha cok genc olan Kral I Mihai e Romanya nin imzalayacagi kararnameyi imzalamasi icin verdi Boylece Ulusal Lejyoner Devleti ilan edildi Davut Yildizi Romanya daki soykirim sirasinda Yahudileri kurtaran ve daha sonra Israil tarafindan Israil in Fahri Vatandasi unvaniyla onurlandirilan Raoul Sorban in ifadesine gore Romanya da Antonescu doneminde gelistirilen ayrimci yasalar vardi Ayrica Romanya da Yahudilerin ayirt edici bir isaret olarak Davut Yildizi sari yildiz takmasini talep eden lejyonerler bulunuyorlardi Ancak lejyonerlerden farkli dusunenlerde bulunuyordu Bunlarin basinda Antonescu bulunmaktaydi Yahudi Cemaatleri Birligi baskanligini yuruten Wilhelm Filderman ile maresal Ion Antonescu arasinda 8 Eylul 1941 de yapilan toplantinin ardindan Romanya daki hicbir Yahudi nin Yahudi amblemini takmak zorunda kalmamasini emretti Ancak Antonescu nun yardimcisi Horia Sima ve 14 Eylul 1940 tan 21 Ocak 1941 e kadar iktidarda olan Demir Muhafizlar Lider in direktiflerini goz ardi etti Yahudi karsiti yasalar uyguladi ve Yahudilere yonelik zulmu bunun cok otesinde yogunlastirdi II Charles in diktatorlugu sirasinda uygulanan lejyon karsiti politikalar nedeniyle Demir Muhafizlar intikam talep ediyorlardi Bu nedenle lejyonlarin onde gelen ancak oldurulmus lideri olan Codreanu nun mezardan cikaran lejyonlar 27 Kasim 1940 ta Jilava hapishanesinde mahkeme kararlarini bekleyen 60 tan fazla eski savas oncesi ileri geleni oldurdu Codreanu suikastina karistigi iddiasi ve bunlara ek olarak tarihci ve eski basbakan Nicolae Iorga ve yine eski bir bakan olan ekonomist Virgil Madgearu suikastcilar tarafindan ahlaki yazarlar olarak kabul edilen yazarlar Ploiești yakinlarinda suikasta kurban gitti Lejyoner hukumeti alti yil sonra komunistlerin kullandigi yontemlere benzer yontemlerle 1940 in sonunda onemli bir butce fazlasi kaydederek devlet ekonomisini yeniden canlandirdi bazi sirketlerin bankalarin ozellikle Yahudi hissedarlarin ve eski sirketlerin varliklarina el konulmasi Muhafizlarin Ion Antonescu ile birlikte yasamasi celiskiliydi Fazlasiyla siddetli ve kontrol edilemeyen fanatik lejyonerleri Ion Antonescu yu yetersiz buluyordu Bu nedenle Lejyoner Hareketi Antonescu yu iktidardan uzaklastirmak icin Lejyoner Isyani baslatti Bu girisim ordu ogrenciler ve iscilerin sempatisini kazandi Ancak yine de bu gruplar genel olarak maresalin tarafini tuttular boylece Antonescu dort gun icinde lejyoner isyanini bastirdi ve Demir Muhafizlari hukumetten uzaklastirdi Horia Sima ve yaklasik 700 lejyoner ileri gelenleri Almanya ya siginirken yaklasik 8 000 kisi de kamplara gonderildi Besarabya nin ele gecirilmesi ve SSCB deki savas General Ion Antonescu nun 22 Haziran 1941 de Romanya Ordusuna Prut u gecmesi ve Besarabya ile Kuzey Bukovina yi Sovyet isgalinden kurtarmasi talimatini veren emri 22 Haziran 1941 de Alman ve Romen ordularinin birimleri Besarabya ve Bukovina yi yeniden ele gecirmek icin Munchen Operasyonu adi verilen operasyon ile Sovyetler Birligi ne karsi dogu harekatini baslatti Romanya Ordusu 22 Haziran 1941 sabahi Bukovina Daglari ile Karadeniz arasindaki cephede Sovyet kuvvetlerine karsi mucadeleye basladi Ancak ilerleme duzensizdi ve Alman ordularinin diger cephelerdeki basarilarinin oldukca gerisindeydi Merkez ordu grubu Belarus a dogru yuzlerce kilometre ilerleyerek Minsk ve Smolensk teki iki buyuk bolgeyi ele gecirerek yuzbinlerce esir alirken Romanya ve Alman ordulari Besarabya da zar zor ilerleme kaydediyordu 5 Temmuz 1941 de ilk Rumen birlikleri Cernivtsi ye girdi 10 Temmuz da Soroca sehri Romanya Zirhli Tumeni tarafindan ele gecirildi ve ardindan 12 Temmuz da gunumuzde Balcik kasabasina dogru ilerlemeye devam etti Orhei kasabasi 15 Temmuz da 5 Romanya Piyade Tumeni birlikleri tarafindan ele gecirildi 16 Temmuz da Romanya 3 Kolordu ve Alman 54 Kolordu nun saldirilari sonucunda Kisinev sehri SSCB nin elinden alindi Ertesi gun 17 Temmuz da Alman Romen Cephesi Komutanligi Karargahi Cornesti masifinin fethi zaferiyle birlikte Besarabya nin stratejik anahtarinin elimizde oldugunu ve Hotinul Soroca Orheiul un ve Kisinev kurtarildi 21 Temmuz da 10 Piyade Tumeni Tuna Nehri ni gecerek Ismail Chilia Noua Valcov yerlesimlerini ozgurlestirir ve Besarabya nin tamamen ozgurlestirilmesi hedefiyle Beyaz Kale ye dogru ilerlemeye devam eder Bir ay suren catismalarda Rumen ordusu 100 kilometre ilerledi Diger cephelerdeki Alman ordulari ise 600 kilometreden fazla ilerlemisti Besarabya ele gecirildikten sonra Iuliu Maniu tarafindan temsil edilen Rumen muhalefeti Rumen ordusunun Dinyester in otesine ilerlemesine karsi oldugunu ilan etti Iuliu Maniu nun General Ion Antonescu ya yazdigi mektupta Dinyester in otesine ilerlemenin saldirganlik anlamina geldigini dusunerek Rumen ordusunu Besarabya ve Kuzey Bukovina nin kurtarilmasindan dolayi tebrik etti 27 Temmuz 1941 de Hitler Antonescu ya Bessarabia ve Bukovina nin kurtulusu icin bir tebrik mesaji gonderdi ve ondan Dinyester i gecip Dinyester ile Bug arasindaki bolgenin kontrolunu ele almasini istedi Romanya topraklarinin kurtarilmasina kadar Antonescu Romanya toplumunun tam destegini aldiysa bunun gerceklestigi anda yalnizca Dinyester e mi yoksa nihai zafere mi gidilecegi sorusu ortaya cikti Iuliu Maniu daha sonra Rumen savasinin artik orada olmadigini ve dikkatlerin Transilvanya ya yonlendirilmesi gerektigini acikladi Antonescu Hitler in Transilvanya konusunda Rumenlere adil davranacagi umuduyla Dinyester i gecmeye karar verdi Boylelikle Hitler in 27 Temmuz da gonderdigi mektuba 31 Temmuz da olumlu yanit verdi Romen ve Alman birlikleri Besarabya yi ele gecirmek icin Prut u geciyor Daha sonra Rumen birliklerine Odessa ya ilerlemeleri emredildi Odessa Muharebesi kanli oldu ve Rumen birliklerinin sehrin savunma cemberini kiramamasi nedeniyle uzun surdu 6 Agustos ile 16 Ekim 1941 tarihleri arasinda Romenler 17 792 olu 63 345 yarali ve 11 471 kayip olmak uzere toplam 92 608 kisiyi kaybetti Tum bu fedakarliklara ragmen Rumen birlikleri dogrudan saldiri yoluyla Odessa yi isgal etmediler ve Sovyet garnizonu da teslim olmadi Odessa ancak Kirim in Almanlarin gorus alanina girmesi nedeniyle Stalin in emriyle tahliye edildi Odessa dan gelen birlikler 1942 nin ortalarina kadar orada dayanacaklari Sivastopol a tasindi 1941 ve 1942 de Alman genel komutasi altinda faaliyet gosteren Rumen birlikleri Kirim Kafkasya ve Stalingrad daki savaslara katildi 1941 deki 130 000 olu yarali ve kayip askerin genel kayiplarina 1942 nin sonu ve 1943 un basinda Don un kivrimindaki 3 Ordu nun ve Kalmuk Bozkirindaki 4 Ordu nun buyuk kayiplari da eklendi Kayip sayisi 182 441 askere ulasti 16 566 olu 67 182 yarali 98 692 kayip bu da Rumen ordusunun savas kapasitesini onemli olcude azaltti Bu yenilgilerden sonra Subat 1943 te 3 uncu ve 4 uncu Ordular yeniden insa icin Romanya ya gonderildi 1943 un ilk yarisinda Dogu Cephesi nde Kuban koprusunde hareket eden ve 1943 sonbaharinda Kirim da maglup olan 7 Rumen tumeni kalmisti Kuban koprusunde Rumen birlikleri 39 074 asker kaybetti Romanya IAR 80 ucaklarindan olusan savas ucagi 1944 te Rumen ordusunun katildigi savaslar daha sinirliydi Alman 17 Ordusu bunyesinde Kirim da 7 tumen piyade suvari ve dag avcilari Sovyet ordusunun 1944 baharindaki saldirisinin ardindan 1 Nisan 1944 te Kirim daki toplam 65 000 Rumen askerinden 35 857 si 54 61 tahliye edildi Yeniden insa edilen birliklerle birlikte 3 uncu ve 4 uncu iki Rumen ordusu 23 Agustos 1944 e kadar Alman Ordu Grubu bunyesinde Guney Ukrayna adi altinda Romanya topraklari da dahil olmak uzere meydana gelen savaslarda yer almaya devam etti Antonescu rejimi yillarinda Romanya Almanya nin savas ekonomisini petrol tahil ve endustriyel urunlerle besledi Romanya ozellikle 1 Agustos 1943 te Ploiești deki petrol sahalari ve rafinerilerine Gelgit Dalgasi Operasyonu saldirildiginda Muttefik bombardimaninin hedefi haline geldi Macaristan Almanya nin muttefiki olmasina ragmen Antonescu rejimi Transilvanya meselesi nedeniyle Macaristan a karsi diplomatik dusmanligini surdurdu Taraf degisimiEylul 1942 de taarruzun baslamasi ve Stalingrad in kusatilmasi Antonescu yu savasin kaybedildigine ikna etti 1944 un basinda Romanya ekonomisi savas masraflari insan gucu eksikligi sanayi ve ticaretin Romanlastirilmasi Radu Lecca nin yozlasmis ve profesyonel olmayan liderligi altinda Yahudi varliklarinin sistematik yagmalanmasi nedeniyle cokusun esigindeydi Bunun yaninda ekonomik problemler cephedeki buyuk kayiplarla birlestiginde baslangicta Almanya ile ittifaki destekleyenler arasinda bile Almanlara karsi mesafe olustu Bu durumda baslangicta Romanya siyasetine pek karismayan Kral Mihai muhalefet partilerinin liderleriyle isbirligi yapmaya basladi Kral Mihai Muttefiklerle ateskes imzalamayi reddetmesi halinde Maresal Antonescu nun zorla gorevden alinmasina riza gosterdi Antonescu nun acik bir sekilde reddetmesinin ardindan 23 Agustos 1944 te Kral Mihai onu tahttan indirdi ve tutukladi Antonescu II Charles in Kraliyet Kararnamesi ile basbakan olarak atandigindan onceki kararnameyi yururlukten kaldirmak Kral Mihai nin hakkiydi dolayisiyla bu eylem yasaldi Hemen General Constantin Sănătescu yu ordu ve Ulusal Demokratik Blok temsilcilerinden olusan hukumetin basina makamsiz bakanlar olarak basbakan olarak atadi Ayni gun aksam saat 22 00 de Kral demokratik rejime donusu Muttefiklerle savasin sona erdigini ve Mihver kuvvetlerine karsi harekati duyuran bildiriyi yayinladi Ancak bunlar ne Sovyet isgalinin devamini ne de yaklasik 130 000 Rumen askerinin Sovyetler Birligi nde esaret altinda tutulmasini ve bircogunun zorunlu calisma kamplarinda can vermesini engellemedi Nazi Almanya sina karsi savasBati cephesindeki Rumen kuvvetleri 12 Eylul de Romanya Hitler karsiti savas cabalarina 38 tumenle katkida bulunma yukumlulugunu ustlenerek Muttefiklerle Ateskes Anlasmasini imzaladi 25 Ekim de Romanya nin son kasabalari da kurtarildi Carei ve Satu Mare Romanya Macaristan ve Cekoslovakya nin kurtulusuna katilarak bunun icin yaklasik olarak harekete geciyor 567 000 asker En agir savaslar Budapeste kusatmasinda ve Tatra Daglari nda yasandi ve buyuk can kaybi yasandi Hitler karsiti savasa 260 gunluk katilim 12 Mayis 1945 te sona erdi ve Romanya da Sovyet nufuzunun guclenmesine yer acildi Rumen ordusunun Nazi Almanya sina karsi saldirisinda kurtardigi en bati noktalari 4 Mayis 1945 te Prag in 90 km dogusundaki Chotebor ve Humpolec kasabalariydi Savastan sonraIkinci Dunya Savasi sonrasinda Romanya Kayip bolgeler acik yesil renkle isaretlenmistir Tuna nin SSCB ile siniri 23 Agustos 1944 tarihli bildiriye ragmen Romanya SSCB nin gozunde bir savas ganimeti Batili muttefiklerin gozunde ise yenilmis bir dusman devletiydi Paris baris gorusmelerindeki Rumen delegasyonu Haziran 1940 ile Agustos 1944 arasinda Fransa daki tek yasal hukumet olan Petain hukumetinin Almanya nin muttefiki oldugunu ancak Fransa nin ortak savascilar arasinda sayilma hakkini inkar edilmedigini belirterek ayni durumun kendileri icinde gecerli oldugunu savundu SSCB ve 1947 Paris Antlasmasi nin dayattigi bakis acisiyla Muttefikler Romanya nin ortak savasan bir devlet statusunu reddettiler Sovyet ordusu bir bolgeyi isgal eden ayni zamanda kendi sosyal sistemini de empoze eder ilkesinden yola cikarak komunistlerin iktidara gelmesini dayatti SSCB nin baskisi altinda Sănătescu hukumeti feshedilir ve yerine adalet Lucrețiu Pătrășcanu ve ulasim Gheorghe Gheorghiu gibi kilit pozisyonlarda Ekim 1944 te olusturulan Ulusal Demokratik Cephe nin temsilcilerini iceren Rădescu hukumeti Aralik 1944 Mart 1945 gelir Her ne kadar Besarabya ve Kuzey Bukovina nin SSCB tarafindan ilhaki ve Doburca nin Bulgaristan a geri verilmesinin onaylansa da Romanya nin Muttefikler tarafindaki katkisi tamamen sonucsuz kalmadi Macaristan in Varad ve Satmar i koruma cabalarina ragmen Kuzey Transilvanya Fransiz cografyaci Emmanuel de Martonne liderligindeki uluslararasi komisyon tarafindan 1919 1920 de cizilen sinira kadar bir kez daha Romanya nin ayrilmaz bir parcasi olarak tanindi Kuzey Bukovina ve Besarabya nin guney kismi Ukrayna SSC ine geri dondu ve Besarabya nin geri kalani eski Moldavya Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin bir kismiyla birlikte Moldavya SSC adi verilen yeni bir SSCB cumhuriyeti olusturdu 1991 yilinda Moldova Cumhuriyeti adi altinda bagimsiz hale geldi 6 Mart 1945 te Joseph Stalin komunistlerin hakimiyetindeki FND tarafindan kontrol edilen ve 14 bakanliga sahip Petru Groza hukumetinin atanmasi icin baski yapti Halkin sempatisini cekmek icin 900 000 koylu aileye verilen 1 400 000 hektardan fazla arazinin kamulastirildigi tarim reformunu yasalastirildi 21 Agustos 1945 te Kral I Mihai kraliyet grevine baslar yani hukumetin kanun hukmunde kararnamelerini yayinlamayi reddeder Ancak hukumet yasa disi olarak bunlari uyguladi 7 18 Mayis tarihleri arasinda Maresal Ion Antonescu ve onun onde gelen isbirlikcilerinin durusmasi gerceklesti Olum cezasina carptirilan maresal 1 Haziran 1946 da idam edildi 19 Kasim 1946 da savas sonrasi ilk parlamento secimleri yapildi Gercek sonuclar Ulusal Koylu Partisi nin kesin zaferini gosterse de sahte resmi sonuclar Demokrat Partiler Bloku nun 70 inden fazlasinin zaferini gosterdi 30 Temmuz 1947 de Tămădău gosterisinin ardindan Ulusal Koylu Partisi nin liderleri tutuklanarak mahkemeye cikarilir 12 Kasim 1947 de hapis cezasina carptirilacaklar ve parti kapatilir 6 Kasim 1947 de PNL Gheorghe Tătărescu grubu komunistlerin alayci bir sekilde adlandirdigi sekliyle gecici yol arkadasi Parlamento ve Hukumet ten el cektirildi Komunizmin tam olarak kurulmasinin onundeki son engel haline gelen monarsi Kral I Mihai nin 30 Aralik 1947 de zorla tahttan indirilmesi ve surgune gonderilmesiyle kaldirildi Kaynakca http www jurnalul ro jurnalul national romanizarea romaniei 33031 htm olu kirik baglanti http www jurnalul ro special virgil madgearu cazut sub armele legionarilor 71799 htm olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 23 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2024 Arsivlenmis kopya 1 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2024 Arsivlenmis kopya PDF 21 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Mart 2024 Arsivlenmis kopya PDF 7 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Mart 2024 30 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2024 ttp www worldwar2 ro Arsivlenmis kopya 23 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2024 19 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2024 Arsivlenmis kopya 24 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2024 http www historia ro exclusiv web general articol dotarea armatei romane al doilea razboi mondial mondial olu kirik baglanti 19 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2024 Arsivlenmis kopya 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2024 7 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2024 17 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2024 Arsivlenmis kopya 3 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2024 15 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2024 http www jurnalul ro special istorie nemtii au fost inghesuiti in balcani 42450 htm olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 18 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2024 20 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2024 Arsivlenmis kopya 3 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2024 Arsivlenmis kopya 18 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2024 12 Mayis 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Mart 2024