Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rus İmparatorluğu'ndaki Yahudi pogromları ya da Rus İmparatorluğu'ndaki pogromlar (Rusça: Еврейские погромы в России; İbranice:הסופות בנגב) .
19. yüzyılda başlayan büyük çaplı, hedefli ve tekrarlanan Yahudi karşıtı isyanlardır. Pogromlar, daha önce çok az Yahudi bulunan Rus İmparatorluğu'nun,1772-1815 döneminde Polonya-Litvanya Topluluğu ve Osmanlı İmparatorluğu'ndan büyük Yahudi nüfusu olan bölgeleri ele geçirdikten sonra başladı. Bu bölgeler, içinde Yahudilerin isteksizce yaşamalarına izin verilen İmparatorluk Rus hükûmeti tarafından " Soluk yerleşim " olarak adlandırıldı ve bu bölgeler içinde büyük ölçüde pogromlar gerçekleşti. Yahudilikten dönmediği veya üniversite diploması ya da ilk lonca tüccar statüsü almadığı sürece Yahudilerin Avrupa Rusya'nın diğer bölgelerine (Finlandiya dahil) taşınmaları yasaklandı. Kafkasya, Sibirya, Uzak Doğu veya Orta Asya'ya göç sınırlı değildi.
Odessa (1821)
İlk pogrom, Konstantinopolis'te Yunan Ortodoks patriği V. Gregorios'un emri ile 14 Yahudi'nin infazı olan 1821 Odessa pogromları olarak kabul edilir. 1821 pogromlarının başlatıcıları, liman kentlerinde Novorossiya olarak bilinen yerlerin önemli bir diasporasına sahip olan yerel Yunanlardı.
1881-84
"Pogrom" terimi, 1881'den 1884'e kadar güneybatı Rusya İmparatorluğunda (günümüz Ukrayna ve Polonya) gerçekleştirilen büyük ölçekli bir Yahudi karşıtı isyan dalgasının ardından yaygın olarak İngilizce'de yer edinmiştir; Bu süre zarfında, Rus İmparatorluğunda, özellikle Kiev, Varşova ve Odessa'daki pogromlarda 200'den fazla Yahudi karşıtı olay meydana geldi. Bu pogromların ana sebebi, bazılarının "yabancı devlet ajanlarını" suçladığı ve bu konuda Yahudileri ima ettiği Çar II. Aleksandr'ın suikaste uğramasıydı. Suikastçilerden biri Yahudi kökenliydi ve suikasttaki rolünün önemi, takip eden pogromlar sırasında büyük ölçüde abartıldı; başka bir suikastçinin de köken olarak Yahudi olduğu söylendi. Daha sonra, dönemin Rus basınının bir Yahudi eylemi olarak suikast algısını teşvik etmekten ne kadar sorumlu olduğu tartışıldı. Yerel ekonomik koşulların (tefecilere borçlu olan borçlular gibi), özellikle yerel Yahudilerin iş rakiplerinin katılımı ile demir yolu işçilerinin katılımının ayaklanmaya önemli katkıda bulunduğu düşünülmektedir. O zaman Rusya henüz yeni sanayileşmeye başlamıştı ve Rusların çoğunluğu çalışabilmek adına büyük şehirlere göç ediyordu. Bu durum, büyük şehirlerden geri dönen işçilerin, antisemitik düşüncelerini birlikte taşımasına ve Rusya'nın farklı bölgelerinde daha hızlı yayılmasına sebep oluyordu. Bu yayılman, Rusya'nın birçok bölgesinde daha fazla pogroma neden oldu. Bunun aslında Çar'ın ölümü için Yahudi sorumluluğunun söylentilerinden daha önemli olduğu iddia edilmektedir. Ancak bu söylentiler, sadece olayların bir tetikleyicisi olarak önemliydi. Bu pogromlar sırasında binlerce Yahudi evi yıkıldı, birçok aile evsiz kaldı ve Ukrayna gibi İmparatorluğun güneybatı bölgelerinde 166 kasabada çok sayıda erkek, kadın ve çocuk zarar gördü. şehrinde (şimdi Kropyvnytskyi) 15-16 Nisan 1881 gecesi (Doğu Ortodoks Paskalyasında) büyük bir pogrom gerçekleşti. 17 Nisan'da Ordu birlikleri gönderildi ve isyanı bastırmak için ateşli silahlar kullanılmak zorunda kaldı. Bununla birlikte, bu sadece bölgedeki durumu kışkırttı ve bir hafta sonra olayların Herson Guberniyası'nın bazı bölümleri boyunca genişlemesine sebebiyet verdi. 26 Nisan 1881'de, daha da büyük bir isyan Kiev şehrinde patlak verdi. 1881 Kiev pogromu 1881 yılında meydana gelen en kötü pogrom olarak kabul edilir. O dönem içerisinde 1881 pogromları bastırılamadı. Pogromlar yaz boyunca devam ettiler, modern Ukrayna'nın büyük bir bölümüne yayıldı (Podolya Guberniyası, Volhinya Guberniyası, Çernigov Guberniyası, Yekaterinoslav Guberniyası ve diğerleri). Bu pogromlar sırasında ilk yerel Yahudi savunma örgütleri kurulmaya başladı. En önemlisi Odessa'da 'ndeki Yahudi öğrenciler tarafından organize edildi. 1881 pogromlarından sonra onlarca yıl boyunca, hükûmet yetkililerinin çoğu köylerdeki Yahudilerin kasabalarda yaşayan Yahudilerden daha tehlikeli olduğuna dair antisemitik inançlar kazandılar. İçişleri Bakanı , pogromların devrimci sosyalistlerin neden olduğu teorisini reddetti ve bunun yerine kırsal nüfusun Yahudi sömürüsüne karşı protesto ettikleri fikrini kabul etti. Bu fikir akılda tutularak, pogromların köylerden kasabalara yayıldığı fikri ile yayılmıştır. Tarihçiler bugün, kırsal köylülüğün büyük ölçüde pogrom şiddetine katılmasına rağmen, kasabalarda pogromların başladığını ve köylere yayıldığını kabul ediyorlar. Yeni Çar III. Aleksandr başlangıçta devrimcileri ve Yahudileri ayaklanmalardan sorumlu tuttu ve Mayıs 1882'de Yahudiler üzerinde bir dizi sert kısıtlamalardan oluşan Mayıs Yasalarını yayınladı. Pogromlar üç yıldan fazla sürdü ve Rus hükûmetinin isyanı sona erdirme girişimleri olmasına rağmen, en azından yetkililerin zımni desteğinden yararlandığı düşünülüyordu. Pogromlar ve onlara verilen resmi tepki, birçok Rus Yahudisini Rus İmparatorluğu'ndaki durumları hakkındaki algılarını yeniden değerlendirmeye ve böylece çoğunlukla ABD'ye önemli derecede gerçekleştirilen Yahudi göçüne sebebiyet verdi. Bu pogromlar Yahudiler arasında "Güneydeki Fırtınalar" olarak adlandırıldı. Rus Yahudileri arasındaki değişen algılar da dolaylı olarak erken Siyonist harekete önemli bir destek verdi.
Kayıplar
Nisan-Aralık 1881 arasında pogromlar sırasında en az 40 Yahudi öldürüldü. Bunlardan 17'sinin tecavüze uğradığı sırada öldürüldüğü bildirildi. Tecavüze uğrayan 225 Yahudi kadınların olayı daha bildirildi.
İngiliz Tepkisi
Londra'daki Yahudi cemaatinin liderleri açıklama yapma konusunda gecikmişlerdi. Açıklamalar 'in
" adındaki anonim bir yazarın ve Yahudi Chronicle'ın editörünün liderliğini takiben 1881'de bu eylemin gerçekleştirilmesinden sonra gerçekleşti.
1903-1906
1903'ten 1906'ya kadar çok daha kanlı bir pogrom dalgası patlak verdi ve Yahudiler ailelerini ve mallarını saldırganlardan korumak için silahlanınca tahmini 2.000 Yahudi öldü ve çok daha fazlası yaralandı. Odessa'daki Yahudilere karşı 1905 pogromu, dönemin en ciddi pogromuydu ve 2.500 Yahudi'nin öldüğü bildirildi.
New York Times, Paskalya'nın ilk Kişinev pogromu, olan 1903 pogromunu şöyle anlattı:
Kişinev, Besarabya(modern Moldova)'daki Yahudi karşıtı isyanlar, sansürün yayınlanmasına izin vereceğinden daha kötü bir durumda. Ortodoks Paskalya'sını izleyen ertesi gün Yahudilerin katliamı için iyi düzenlenmiş bir plan vardı. Bu Yahudi karşıtı isyanlar mafya rahipler tarafından yönetiliyor ve genel sloganları "Yahudileri Öldür", şehrin her yerinde yankılanıyor. Yahudiler neye uğradıklarının farkında olmadan, koyun gibi katledildiler. Ölü sayısı 120 (Not: gerçek ölü sayısı 47–48 idi.) ve bu katliamdaki korku sahneleri tarif edilemez. Bebekler çılgın ve kana susamış çeteler tarafından tam anlamıyla parçalara ayrıldı. Yerel polis terörün saltanatını kontrol etme girişiminde dahi bulunmadı. Günbatımında sokaklar cesetlerle ve yaralılar ile dolmuştu. Terörden kaçabilenler kaçtı ve şehir şimdi Yahudiler tarafından neredeyse terkedilmiş durumda.
Edvard Radzinski gibi tarihçiler, birçok pogromun yetkililer tarafından kışkırtıldığını ve Çarlık Rus gizli polisi (Ohranka) tarafından kendiliğinden gerçekleşse bile desteklendiğini ileri sürüyorlar. Savcılığa uğrayan failler genellikle Çar'ın kararnamesi ile affedildi. Salgınların dışında dahi, pogromlar yaygın kaldı; 1905'te Odessa'da binlerce Yahudi'nin öldürüldüğü bir Yahudi karşıtı isyan vardı. Bugünkü Moldova'da, Kişinev Katliamı olarak da bilinen 1903 Kişinev pogromu 47-49 kişinin ölümüne yol açtı. The Times ve The New York Times tarafından yayınlandıktan sonra uluslararası kamuoyunda yankı uyandırdı. 1905'te ikinci, daha küçük bir Kişinev pogromu vardı. 20 Temmuz 1905'te Yekaterinoslav'da (günümüz Dnipro, Ukrayna) bir pogrom, Yahudi savunma grubu tarafından durduruldu (gruptaki bir adam öldü).
31 Temmuz 1905'te, belediye başkanının önderlik ettiği bir vatansever alayı şiddetlenen Makaryev kasabasında (Nizhni Novgorod yakınında) Soluk yerleşim dışındaki ilk pogrom gerçekleştirildi. 31 Temmuz 1905'te Kırım'daki Kerç'de bir pogromda, belediye başkanı, polise Yahudi savunma grubuna ateş etmesini emretti ve iki savaşçı öldürüldü. Pogrom, görünüşte bu amaçla getirilen liman işçileri tarafından yürütüldü.
17 Ekim 1905 tarihli Çar Manifestosu'nun yayınlanmasının ardından, bugünkü Ukrayna'da 660 kasabada, Soluk yerleşim'in Güney ve Güneydoğu bölgelerinde pogromlar gerçekleştirildi. Buna karşılık, günümüz Litvanya'sında pogrom yoktu. Ayrıca Belarus veya Rusya'da çok az olay meydana geldi. Soluk yerleşim dışında 24 pogrom vardı, ancak Yahudiler yerine devrimcilere yönlendirildiler.
En fazla sayıda pogrom, kuzey Ukrayna'daki Çernihiv Oblastı'nda kaydedildi. Ekim 1905'te orada bulunan pogromlar 800 Yahudi can aldı, maddi hasarların 70.000.000 ruble olduğu tahmin ediliyor. Odessa'da 400, Rostov-na-Donu'da 150, Yekaterinburgoslav'da 67, Minsk'te 54, Simferopol'de 30, Orşa'da 40'ın üzerinde Yahudi öldürüldü.
1906'da pogromlar devam etti: Ocak - Gomel'de, Haziran - Bialystok'ta (yaklaşık 80 ölü) ve Ağustos - Siedlce'de (yaklaşık 30 ölü). Rus gizli polisi ve askerî personel katliamları düzenledi. Bu olayların çoğunda en önde gelen katılımcılar demir yolu işçileri, sanayi işçileri ve küçük esnaf ve sanatkarlardı ve kıyı işçileri; köylüler çoğunlukla yağmalamak için katıldı.
Pogromların organizasyonu
Pogromların genel olarak ya otoriteler tarafından organize edildiği ya da en azından kınandığı düşünülmektedir. Bu görüşe, devlet arşivlerinde belgelenen bu tür yaptırımlar bulamayan Hans Rogger, I. Michael Aronson ve tarafından itiraz edildi. Bununla birlikte, 1881'den 1917'ye kadar yürütülen antisemitik politika, bunları mümkün kılıyordu. Yahudilere yönelik resmi zulüm ve taciz, şiddetlerinin meşru olduğunu varsaymak için çok sayıda antisemiti etkiledi ve bu duygu, birkaç yüksek ve birçok küçük yetkilinin, saldırılara aktif olarak katılımıyla ve hükûmetin pogromları durdurma konusundaki isteksizliğiyle güçlendirildi.
Pogromların etkisi
1880'lerin pogromları dünya çapında ses getirdi ve sert yasalarla birlikte kitlesel Yahudi göçüne yol açtı. Antisemitik yasalar arasında 1882 Mayıs Kanunları vardı. Pogromların nedenini ele almak amacıyla Yahudilerin köye taşınması yasaklandı, aslında pogromlar farklı bir nedenden kaynaklandı. Yahudi Mevzuatını Gözden Geçirme Yüksek Komisyonu'nun (1883-1888) çoğunluğu aslında tüm pogromların kasabalarda başladığını ve Yasaları kaldırmaya çalıştığını kaydetti. Ancak, Yüksek Komisyonun azınlığı gerçekleri görmezden gelerek Yahudi karşıtı Mayıs Yasalarını destekledi. İki milyon Yahudi 1880-1920 yılları arasında Rus İmparatorluğu'ndan kaçarak, Birleşik Krallık ve ABD'ye göç etmek zorunda kaldı.
Çarlık döneminin pogromlarına ve diğer baskılarına tepki olarak Yahudiler giderek politik olarak aktif hale geldi. Yahudi İşgücü Bunduna ve halk dilinde The Bund olarak bilinen Bolşevik hareketlere Yahudi katılımı, doğrudan pogromlardan etkilendi. Benzer şekilde, gibi Yahudi savunma gruplarının (ikinci Kishinev pogromu sırasında belirli alanlarda pogromistleri durduran) örgütlenmesi, özellikle Rus Yahudileri tarafından Siyonizm'in güçlü bir şekilde benimsenmesine yol açtı.
Kültürel etkileri
1903'te Yahudi şair Hayyim Nahman Bialik, Kişinev pogromuna atıfta bulunarak "Katliam Şehrinde" adlı İbranice şiirini yazdı. Elie Wiesel, Tanrı'nın Yargılanması Yahudileri bir pogromdan kaçan ve kana susamış çetelere karşı yardım etmediği fikri ile hayali bir "Tanrı davası" kurduğunu tasvir etti. Tasvirine göre, Tanrı'nın savunucusu olduğunu iddia eden gizemli yabancı Lucifer'den başkası değildir.
Bir pogrom, Rus yazar Sholem Aleichem'in Sütçü Tevye hikâyelerinden uyarlanan Damdaki Kemancı (Fiddler on the Roof) oyununda merkezi olaylardan biridir. Oyun ilk kez 1964'te Broadway'de sahnelendikten sonra 1971 yılında aynı adlı ABD yapımı bir film çevrilmiştir. Ünlü Broadway müzikali ve Fiddler on the Roof filmi, 20. yüzyılın başlarında kurgusal Anatevka'da Yahudiler üzerindeki Rus pogromlarının zulmünü gösterdi. Yine aynı adlı 1972 tarihli yeniden yapım bir Türk filmi de çevrilmiştir. Aleichem "Lekh-Lekho" adlı bir hikâye de pogromları konu etmektedir.
1890'ların sonlarında Rus İmparatorluğu'nda geçen yetişkin animasyonlu müzikal drama filmi American Pop'da, hahamın eşi ve küçük oğlu Zalmie, haham Kazaklar tarafından öldürülürken Amerika'ya kaçmaktadır.
1880'lerin pogromları sırasında ve sonrasında kurulan animasyonlu Amerikan Kuyruğu filminde Fievel ve ailesinin köyü bir pogrom tarafından yok edilmektedir (Fievel ve ailesi fareler ve Kazak saldırganları kedilerdir.). 'ın Kurban romanı, kendi ülkelerinde bir pogromdan sonra yerinden edilmiş ve iki oğlunu isyanda kaybettikten sonra Kanada'ya göç eden bir aile ile de ilgilidir ve zorlukla hayatta kalabildiklerini anlatmaktadır. Oğulların kaybedilmesi ve öldürülmesi tüm hikâyede duygusallık yaratıyor. Mark Twain, 1906'da yayınlanan Din Üzerine Düşünceler, Bölüm 3'te Rus pogromlarının grafik tanımlarını vermektedir.
Joseph Joffo, annesinin gençliğini, Çar II. Nikolay Rusya'sında bir Yahudi olan biyografide 'Anna ve Orkestrası' nda anlatıyor. Yahudi mahallelerine Kazakların baskınlarını ve Çar'ın arkasında evleri öldüren ve yakan Kazaklara Anna'nın babası ve erkek kardeşleri tarafından yapılan nihai çileyi anlatıyor. Bernard Malamud'un 1911'de Çarlık Rusya'sında geçen The Fixer adlı romanında Rus-Yahudi bir tamirci olan Yakov Bog, olmayan bir suçtan dolayı haksız yere hapsediliyor. Daha sonra Dalton Trumbo'nun senaryosuyla John Frankenheimer tarafından yönetilen bir film haline getirilmiştir.
Kaynakça
- ^ , Center of Jewish Self-Education "Moria".21 Ocak 2007, kaynağından arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Pogrom (Virtual Jewish Encyclopedia) 11 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça)
- ^ (Lehçe) Pogrom 6 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .6 Şubat 2010 tarihinde Alina Cała, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska, Polonyalı Yahudilerin tarihi ve kültürü, Wayback Machine'de.
- ^ The Jewish Chronicle, May 6, 1881, cited in Benjamin Blech, Eyewitness to Jewish History
- ^ St. Petersburg Vedomosti gazetesi №65, 8 Mart (20), 1881
- ^ Arthur Morius Francis, Nihilism: Philosophy of Nothingness (2015), s. 64.
- ^ Stephen M Berk, Year of Crisis, Year of Hope: Russian Jewry and the Pogroms of 1881–1882 (Greenwood, 1985), ss. 54–55.
- ^ a b c d Aronson, Michael. Geographical and Socioeconomic Factors in the 1881 Anti-Jewish Pogroms in Russia. New Jersey: Wiley-Blackwell.
- ^ a b I. Michael Aronson, "Geographical and Socioeconomic Factors in the 1881 Anti-Jewish Pogroms in Russia", Russian Review, Vol. 39, No. 1. (Jan., 1980), ss. 18–31
- ^ Pogrom (Virtual Jewish Encyclopedia) 29 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça)
- ^ Leon Pinsker (1882) Autoemancipation
- ^ The New York Times (28 Ocak 1882)
- ^ C. S. Monaco (2013). The Rise of Modern Jewish Politics: Extraordinary Movement. Routledge. s. 148–.
- ^ Weinberg, Robert. The Revolution of 1905 in Odessa: Blood on the Steps. 1993, s. 164.
- ^ Hilary L Rubinstein, Daniel C Cohn-Sherbok, Abraham J Edelheit, William D Rubinstein, The Jews in the Modern World, Oxford University Press, 2002.
- ^ "Jewish Massacre Denounced", in The New York Times, 1903 April 28
- ^ Nicholas II. Life and Death by Edvard Radzinski (Russian ed., 1997) s. 89.
- ^ . 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ Robert Weinberg, "The Pogrom of 1905 in Odessa: A Case Study" in Pogroms: Anti-Jewish Violence in Modern Russian History, John D. Klier and Shlomo Lambroza, eds. (Cambridge,1992): ss.248-89
- ^ Kerç olayları 1 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Yahudi sanal kütüphanesi. (İngilizce)
- ^ Pogromlar 3 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Yahudi Sanal Kütüphanesi. (İngilizce)
- ^ "Pogromlar". 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ "". 2010-12-04 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2012-12-13.
- ^ Msgstr "". 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2012.
- ^ . 27 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ John Klier, Christians and Jews and the "dialogue of violence" in late Imperial Russia, 2002, s.167
- ^ Sonja Weinberg, Pogroms and Riots: German Press Responses to Anti-Jewish Violence in Germany and Russia (1881–1882), Peter Lang, 2010, s. 210.
- ^ Lewin, Rhoda G. (1979). "Stereotype and reality in the Jewish immigrant experience in Minneapolis 21 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ." (PDF). Minnesota History. Minnesota Historical Society. 46 (7): 259. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2018.
- ^ . 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ Sholem Aleichem. Tevye the Dairyman and the Railroad Stories. Schocken Books, Inc: 1987. ss. 116–131.
- ^ "". 5 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2011. Din Üzerine Düşünceler
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rus Imparatorlugu ndaki Yahudi pogromlari ya da Rus Imparatorlugu ndaki pogromlar Rusca Evrejskie pogromy v Rossii Ibranice הסופות בנגב Fotograf Yekaterinoslav da bugunun Dnipro 1905 pogromunun kurbanlarini cogunlukla Yahudi cocuklari gosterdigine inaniliyor 19 yuzyilda baslayan buyuk capli hedefli ve tekrarlanan Yahudi karsiti isyanlardir Pogromlar daha once cok az Yahudi bulunan Rus Imparatorlugu nun 1772 1815 doneminde Polonya Litvanya Toplulugu ve Osmanli Imparatorlugu ndan buyuk Yahudi nufusu olan bolgeleri ele gecirdikten sonra basladi Bu bolgeler icinde Yahudilerin isteksizce yasamalarina izin verilen Imparatorluk Rus hukumeti tarafindan Soluk yerlesim olarak adlandirildi ve bu bolgeler icinde buyuk olcude pogromlar gerceklesti Yahudilikten donmedigi veya universite diplomasi ya da ilk lonca tuccar statusu almadigi surece Yahudilerin Avrupa Rusya nin diger bolgelerine Finlandiya dahil tasinmalari yasaklandi Kafkasya Sibirya Uzak Dogu veya Orta Asya ya goc sinirli degildi Odessa 1821 Ilk pogrom Konstantinopolis te Yunan Ortodoks patrigi V Gregorios un emri ile 14 Yahudi nin infazi olan 1821 Odessa pogromlari olarak kabul edilir 1821 pogromlarinin baslaticilari liman kentlerinde Novorossiya olarak bilinen yerlerin onemli bir diasporasina sahip olan yerel Yunanlardi 1881 84 Pogrom terimi 1881 den 1884 e kadar guneybati Rusya Imparatorlugunda gunumuz Ukrayna ve Polonya gerceklestirilen buyuk olcekli bir Yahudi karsiti isyan dalgasinin ardindan yaygin olarak Ingilizce de yer edinmistir Bu sure zarfinda Rus Imparatorlugunda ozellikle Kiev Varsova ve Odessa daki pogromlarda 200 den fazla Yahudi karsiti olay meydana geldi Bu pogromlarin ana sebebi bazilarinin yabanci devlet ajanlarini sucladigi ve bu konuda Yahudileri ima ettigi Car II Aleksandr in suikaste ugramasiydi Suikastcilerden biri Yahudi kokenliydi ve suikasttaki rolunun onemi takip eden pogromlar sirasinda buyuk olcude abartildi baska bir suikastcinin de koken olarak Yahudi oldugu soylendi Daha sonra donemin Rus basininin bir Yahudi eylemi olarak suikast algisini tesvik etmekten ne kadar sorumlu oldugu tartisildi Yerel ekonomik kosullarin tefecilere borclu olan borclular gibi ozellikle yerel Yahudilerin is rakiplerinin katilimi ile demir yolu iscilerinin katiliminin ayaklanmaya onemli katkida bulundugu dusunulmektedir O zaman Rusya henuz yeni sanayilesmeye baslamisti ve Ruslarin cogunlugu calisabilmek adina buyuk sehirlere goc ediyordu Bu durum buyuk sehirlerden geri donen iscilerin antisemitik dusuncelerini birlikte tasimasina ve Rusya nin farkli bolgelerinde daha hizli yayilmasina sebep oluyordu Bu yayilman Rusya nin bircok bolgesinde daha fazla pogroma neden oldu Bunun aslinda Car in olumu icin Yahudi sorumlulugunun soylentilerinden daha onemli oldugu iddia edilmektedir Ancak bu soylentiler sadece olaylarin bir tetikleyicisi olarak onemliydi Bu pogromlar sirasinda binlerce Yahudi evi yikildi bircok aile evsiz kaldi ve Ukrayna gibi Imparatorlugun guneybati bolgelerinde 166 kasabada cok sayida erkek kadin ve cocuk zarar gordu sehrinde simdi Kropyvnytskyi 15 16 Nisan 1881 gecesi Dogu Ortodoks Paskalyasinda buyuk bir pogrom gerceklesti 17 Nisan da Ordu birlikleri gonderildi ve isyani bastirmak icin atesli silahlar kullanilmak zorunda kaldi Bununla birlikte bu sadece bolgedeki durumu kiskirtti ve bir hafta sonra olaylarin Herson Guberniyasi nin bazi bolumleri boyunca genislemesine sebebiyet verdi 26 Nisan 1881 de daha da buyuk bir isyan Kiev sehrinde patlak verdi 1881 Kiev pogromu 1881 yilinda meydana gelen en kotu pogrom olarak kabul edilir O donem icerisinde 1881 pogromlari bastirilamadi Pogromlar yaz boyunca devam ettiler modern Ukrayna nin buyuk bir bolumune yayildi Podolya Guberniyasi Volhinya Guberniyasi Cernigov Guberniyasi Yekaterinoslav Guberniyasi ve digerleri Bu pogromlar sirasinda ilk yerel Yahudi savunma orgutleri kurulmaya basladi En onemlisi Odessa da ndeki Yahudi ogrenciler tarafindan organize edildi 1881 pogromlarindan sonra onlarca yil boyunca hukumet yetkililerinin cogu koylerdeki Yahudilerin kasabalarda yasayan Yahudilerden daha tehlikeli olduguna dair antisemitik inanclar kazandilar Icisleri Bakani pogromlarin devrimci sosyalistlerin neden oldugu teorisini reddetti ve bunun yerine kirsal nufusun Yahudi somurusune karsi protesto ettikleri fikrini kabul etti Bu fikir akilda tutularak pogromlarin koylerden kasabalara yayildigi fikri ile yayilmistir Tarihciler bugun kirsal koylulugun buyuk olcude pogrom siddetine katilmasina ragmen kasabalarda pogromlarin basladigini ve koylere yayildigini kabul ediyorlar Yeni Car III Aleksandr baslangicta devrimcileri ve Yahudileri ayaklanmalardan sorumlu tuttu ve Mayis 1882 de Yahudiler uzerinde bir dizi sert kisitlamalardan olusan Mayis Yasalarini yayinladi Pogromlar uc yildan fazla surdu ve Rus hukumetinin isyani sona erdirme girisimleri olmasina ragmen en azindan yetkililerin zimni desteginden yararlandigi dusunuluyordu Pogromlar ve onlara verilen resmi tepki bircok Rus Yahudisini Rus Imparatorlugu ndaki durumlari hakkindaki algilarini yeniden degerlendirmeye ve boylece cogunlukla ABD ye onemli derecede gerceklestirilen Yahudi gocune sebebiyet verdi Bu pogromlar Yahudiler arasinda Guneydeki Firtinalar olarak adlandirildi Rus Yahudileri arasindaki degisen algilar da dolayli olarak erken Siyonist harekete onemli bir destek verdi Kayiplar Nisan Aralik 1881 arasinda pogromlar sirasinda en az 40 Yahudi olduruldu Bunlardan 17 sinin tecavuze ugradigi sirada olduruldugu bildirildi Tecavuze ugrayan 225 Yahudi kadinlarin olayi daha bildirildi Ingiliz Tepkisi Londra daki Yahudi cemaatinin liderleri aciklama yapma konusunda gecikmislerdi Aciklamalar in adindaki anonim bir yazarin ve Yahudi Chronicle in editorunun liderligini takiben 1881 de bu eylemin gerceklestirilmesinden sonra gerceklesti 1903 1906Yahudi Hastanesi avlusunda 1906 pogrom sirasinda oldurulenlerin cesetleri 1903 ten 1906 ya kadar cok daha kanli bir pogrom dalgasi patlak verdi ve Yahudiler ailelerini ve mallarini saldirganlardan korumak icin silahlaninca tahmini 2 000 Yahudi oldu ve cok daha fazlasi yaralandi Odessa daki Yahudilere karsi 1905 pogromu donemin en ciddi pogromuydu ve 2 500 Yahudi nin oldugu bildirildi New York Times Paskalya nin ilk Kisinev pogromu olan 1903 pogromunu soyle anlatti Kisinev Besarabya modern Moldova daki Yahudi karsiti isyanlar sansurun yayinlanmasina izin vereceginden daha kotu bir durumda Ortodoks Paskalya sini izleyen ertesi gun Yahudilerin katliami icin iyi duzenlenmis bir plan vardi Bu Yahudi karsiti isyanlar mafya rahipler tarafindan yonetiliyor ve genel sloganlari Yahudileri Oldur sehrin her yerinde yankilaniyor Yahudiler neye ugradiklarinin farkinda olmadan koyun gibi katledildiler Olu sayisi 120 Not gercek olu sayisi 47 48 idi ve bu katliamdaki korku sahneleri tarif edilemez Bebekler cilgin ve kana susamis ceteler tarafindan tam anlamiyla parcalara ayrildi Yerel polis terorun saltanatini kontrol etme girisiminde dahi bulunmadi Gunbatiminda sokaklar cesetlerle ve yaralilar ile dolmustu Terorden kacabilenler kacti ve sehir simdi Yahudiler tarafindan neredeyse terkedilmis durumda Edvard Radzinski gibi tarihciler bircok pogromun yetkililer tarafindan kiskirtildigini ve Carlik Rus gizli polisi Ohranka tarafindan kendiliginden gerceklesse bile desteklendigini ileri suruyorlar Savciliga ugrayan failler genellikle Car in kararnamesi ile affedildi Salginlarin disinda dahi pogromlar yaygin kaldi 1905 te Odessa da binlerce Yahudi nin olduruldugu bir Yahudi karsiti isyan vardi Bugunku Moldova da Kisinev Katliami olarak da bilinen 1903 Kisinev pogromu 47 49 kisinin olumune yol acti The Times ve The New York Times tarafindan yayinlandiktan sonra uluslararasi kamuoyunda yanki uyandirdi 1905 te ikinci daha kucuk bir Kisinev pogromu vardi 20 Temmuz 1905 te Yekaterinoslav da gunumuz Dnipro Ukrayna bir pogrom Yahudi savunma grubu tarafindan durduruldu gruptaki bir adam oldu 31 Temmuz 1905 te belediye baskaninin onderlik ettigi bir vatansever alayi siddetlenen Makaryev kasabasinda Nizhni Novgorod yakininda Soluk yerlesim disindaki ilk pogrom gerceklestirildi 31 Temmuz 1905 te Kirim daki Kerc de bir pogromda belediye baskani polise Yahudi savunma grubuna ates etmesini emretti ve iki savasci olduruldu Pogrom gorunuste bu amacla getirilen liman iscileri tarafindan yurutuldu 17 Ekim 1905 tarihli Car Manifestosu nun yayinlanmasinin ardindan bugunku Ukrayna da 660 kasabada Soluk yerlesim in Guney ve Guneydogu bolgelerinde pogromlar gerceklestirildi Buna karsilik gunumuz Litvanya sinda pogrom yoktu Ayrica Belarus veya Rusya da cok az olay meydana geldi Soluk yerlesim disinda 24 pogrom vardi ancak Yahudiler yerine devrimcilere yonlendirildiler En fazla sayida pogrom kuzey Ukrayna daki Cernihiv Oblasti nda kaydedildi Ekim 1905 te orada bulunan pogromlar 800 Yahudi can aldi maddi hasarlarin 70 000 000 ruble oldugu tahmin ediliyor Odessa da 400 Rostov na Donu da 150 Yekaterinburgoslav da 67 Minsk te 54 Simferopol de 30 Orsa da 40 in uzerinde Yahudi olduruldu 1906 da pogromlar devam etti Ocak Gomel de Haziran Bialystok ta yaklasik 80 olu ve Agustos Siedlce de yaklasik 30 olu Rus gizli polisi ve askeri personel katliamlari duzenledi Bu olaylarin cogunda en onde gelen katilimcilar demir yolu iscileri sanayi iscileri ve kucuk esnaf ve sanatkarlardi ve kiyi iscileri koyluler cogunlukla yagmalamak icin katildi Pogromlarin organizasyonuPogromlarin genel olarak ya otoriteler tarafindan organize edildigi ya da en azindan kinandigi dusunulmektedir Bu goruse devlet arsivlerinde belgelenen bu tur yaptirimlar bulamayan Hans Rogger I Michael Aronson ve tarafindan itiraz edildi Bununla birlikte 1881 den 1917 ye kadar yurutulen antisemitik politika bunlari mumkun kiliyordu Yahudilere yonelik resmi zulum ve taciz siddetlerinin mesru oldugunu varsaymak icin cok sayida antisemiti etkiledi ve bu duygu birkac yuksek ve bircok kucuk yetkilinin saldirilara aktif olarak katilimiyla ve hukumetin pogromlari durdurma konusundaki isteksizligiyle guclendirildi Pogromlarin etkisiPogromlar sirasinda yagmalamalari tasvir eden bir goruntu 1880 lerin pogromlari dunya capinda ses getirdi ve sert yasalarla birlikte kitlesel Yahudi gocune yol acti Antisemitik yasalar arasinda 1882 Mayis Kanunlari vardi Pogromlarin nedenini ele almak amaciyla Yahudilerin koye tasinmasi yasaklandi aslinda pogromlar farkli bir nedenden kaynaklandi Yahudi Mevzuatini Gozden Gecirme Yuksek Komisyonu nun 1883 1888 cogunlugu aslinda tum pogromlarin kasabalarda basladigini ve Yasalari kaldirmaya calistigini kaydetti Ancak Yuksek Komisyonun azinligi gercekleri gormezden gelerek Yahudi karsiti Mayis Yasalarini destekledi Iki milyon Yahudi 1880 1920 yillari arasinda Rus Imparatorlugu ndan kacarak Birlesik Krallik ve ABD ye goc etmek zorunda kaldi Carlik doneminin pogromlarina ve diger baskilarina tepki olarak Yahudiler giderek politik olarak aktif hale geldi Yahudi Isgucu Bunduna ve halk dilinde The Bund olarak bilinen Bolsevik hareketlere Yahudi katilimi dogrudan pogromlardan etkilendi Benzer sekilde gibi Yahudi savunma gruplarinin ikinci Kishinev pogromu sirasinda belirli alanlarda pogromistleri durduran orgutlenmesi ozellikle Rus Yahudileri tarafindan Siyonizm in guclu bir sekilde benimsenmesine yol acti Kulturel etkileri1903 te Yahudi sair Hayyim Nahman Bialik Kisinev pogromuna atifta bulunarak Katliam Sehrinde adli Ibranice siirini yazdi Elie Wiesel Tanri nin Yargilanmasi Yahudileri bir pogromdan kacan ve kana susamis cetelere karsi yardim etmedigi fikri ile hayali bir Tanri davasi kurdugunu tasvir etti Tasvirine gore Tanri nin savunucusu oldugunu iddia eden gizemli yabanci Lucifer den baskasi degildir Bir pogrom Rus yazar Sholem Aleichem in Sutcu Tevye hikayelerinden uyarlanan Damdaki Kemanci Fiddler on the Roof oyununda merkezi olaylardan biridir Oyun ilk kez 1964 te Broadway de sahnelendikten sonra 1971 yilinda ayni adli ABD yapimi bir film cevrilmistir Unlu Broadway muzikali ve Fiddler on the Roof filmi 20 yuzyilin baslarinda kurgusal Anatevka da Yahudiler uzerindeki Rus pogromlarinin zulmunu gosterdi Yine ayni adli 1972 tarihli yeniden yapim bir Turk filmi de cevrilmistir Aleichem Lekh Lekho adli bir hikaye de pogromlari konu etmektedir 1890 larin sonlarinda Rus Imparatorlugu nda gecen yetiskin animasyonlu muzikal drama filmi American Pop da hahamin esi ve kucuk oglu Zalmie haham Kazaklar tarafindan oldurulurken Amerika ya kacmaktadir 1880 lerin pogromlari sirasinda ve sonrasinda kurulan animasyonlu Amerikan Kuyrugu filminde Fievel ve ailesinin koyu bir pogrom tarafindan yok edilmektedir Fievel ve ailesi fareler ve Kazak saldirganlari kedilerdir in Kurban romani kendi ulkelerinde bir pogromdan sonra yerinden edilmis ve iki oglunu isyanda kaybettikten sonra Kanada ya goc eden bir aile ile de ilgilidir ve zorlukla hayatta kalabildiklerini anlatmaktadir Ogullarin kaybedilmesi ve oldurulmesi tum hikayede duygusallik yaratiyor Mark Twain 1906 da yayinlanan Din Uzerine Dusunceler Bolum 3 te Rus pogromlarinin grafik tanimlarini vermektedir Joseph Joffo annesinin gencligini Car II Nikolay Rusya sinda bir Yahudi olan biyografide Anna ve Orkestrasi nda anlatiyor Yahudi mahallelerine Kazaklarin baskinlarini ve Car in arkasinda evleri olduren ve yakan Kazaklara Anna nin babasi ve erkek kardesleri tarafindan yapilan nihai cileyi anlatiyor Bernard Malamud un 1911 de Carlik Rusya sinda gecen The Fixer adli romaninda Rus Yahudi bir tamirci olan Yakov Bog olmayan bir suctan dolayi haksiz yere hapsediliyor Daha sonra Dalton Trumbo nun senaryosuyla John Frankenheimer tarafindan yonetilen bir film haline getirilmistir Kaynakca Center of Jewish Self Education Moria 21 Ocak 2007 kaynagindan arsivlendi Ingilizce Pogrom Virtual Jewish Encyclopedia 11 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Lehce Pogrom 6 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 6 Subat 2010 tarihinde Alina Cala Hanna Wegrzynek Gabriela Zalewska Polonyali Yahudilerin tarihi ve kulturu Wayback Machine de The Jewish Chronicle May 6 1881 cited in Benjamin Blech Eyewitness to Jewish History St Petersburg Vedomosti gazetesi 65 8 Mart 20 1881 Arthur Morius Francis Nihilism Philosophy of Nothingness 2015 s 64 Stephen M Berk Year of Crisis Year of Hope Russian Jewry and the Pogroms of 1881 1882 Greenwood 1985 ss 54 55 a b c d Aronson Michael Geographical and Socioeconomic Factors in the 1881 Anti Jewish Pogroms in Russia New Jersey Wiley Blackwell a b I Michael Aronson Geographical and Socioeconomic Factors in the 1881 Anti Jewish Pogroms in Russia Russian Review Vol 39 No 1 Jan 1980 ss 18 31 Pogrom Virtual Jewish Encyclopedia 29 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Leon Pinsker 1882 Autoemancipation The New York Times 28 Ocak 1882 C S Monaco 2013 The Rise of Modern Jewish Politics Extraordinary Movement Routledge s 148 ISBN 978 0 415 65983 3 Weinberg Robert The Revolution of 1905 in Odessa Blood on the Steps 1993 s 164 Hilary L Rubinstein Daniel C Cohn Sherbok Abraham J Edelheit William D Rubinstein The Jews in the Modern World Oxford University Press 2002 Jewish Massacre Denounced in The New York Times 1903 April 28 Nicholas II Life and Death by Edvard Radzinski Russian ed 1997 s 89 13 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Robert Weinberg The Pogrom of 1905 in Odessa A Case Study in Pogroms Anti Jewish Violence in Modern Russian History John D Klier and Shlomo Lambroza eds Cambridge 1992 ss 248 89 Kerc olaylari 1 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yahudi sanal kutuphanesi Ingilizce Pogromlar 3 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yahudi Sanal Kutuphanesi Ingilizce Pogromlar 13 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2020 2010 12 04 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2012 12 13 Msgstr 21 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2012 27 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2020 John Klier Christians and Jews and the dialogue of violence in late Imperial Russia 2002 s 167 Sonja Weinberg Pogroms and Riots German Press Responses to Anti Jewish Violence in Germany and Russia 1881 1882 Peter Lang 2010 s 210 Lewin Rhoda G 1979 Stereotype and reality in the Jewish immigrant experience in Minneapolis 21 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Minnesota History Minnesota Historical Society 46 7 259 Erisim tarihi 12 Agustos 2018 5 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Sholem Aleichem Tevye the Dairyman and the Railroad Stories Schocken Books Inc 1987 ss 116 131 5 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2011 Din Uzerine Dusunceler