Şiddetli akut solunum sendromu koronavirüsünün (SARS-CoV veya ) neden olduğu 2002-2004 şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS) salgını, 29 farklı ülke ve bölgeden 8.000'den fazla kişiyi enfekte etti ve dünya çapında yaklaşık 774 ölümle sonuçlandı.
2002–2004 SARS salgını | |
---|---|
1 Kasım 2002 ile 7 Ağustos 2003 tarihleri arasında SARS salgınının bulaştığı ülkelerin haritası Doğrulanmış ölümlerin olduğu ülkeler Doğrulanmış enfeksiyonları olan ülkeler Teyit edilmiş vakaların olmadığı ülkeler | |
Dünya genelindeki SARS vaka ve ölümlerinin küresel nüfusa ilişkin haritası | |
Hastalık | SARS |
Virüs cinsi | SARS-CoV |
Yer | Dünya geneli (Doğu Asya) |
İlk vaka | 16 Kasım 2002 |
Varış tarihi | 2003 öncesi |
Kaynak ülke(ler) | Shunde, Guangdong, Çin |
İstatistikler | |
Doğrulanmış vakalar | 8,096 |
Ölümler | 774 |
Bölgeler | 30 civarı |
Salgın ilk olarak Kasım 2002'de Foshan, Guangdong, Çin'de tespit edildi.Dünya Sağlık Örgütü (WHO) salgından Şubat 2003'te haberdar edildi. Mart 2003'te küresel bir uyarı yayınladı. Salgının büyük kısmı yaklaşık 8 ay sürdü. Dünya Sağlık Örgütü 5 Temmuz 2003'te SARS'ın kontrol altına alındığını duyurdu. fakat Mayıs 2004'e kadar birkaç SARS vakası daha bildirildi.
Aralık 2019'da, Çin'in Hubei eyaletinin Wuhan kentinde, SARS'a neden olanla yakından ilişkili yeni bir koronavirüs türü olan SARS-CoV-2 keşfedildi. Bu yeni tür, dünya çapında yayılan, milyonlarca insanı öldüren ve halen devam eden bir pandemiye yol açan bir hastalık olan COVID-19'a neden oldu.
Ülke ve bölgeye göre salgın
Ülke ya da bölge | Vakalar | Ölümler | Ölüm oranı (%) | |
---|---|---|---|---|
Çin | 5,327 | 349 | 6.6 | |
Hong Kong | 1,755 | 299 | 17.0 | |
Tayvan | 346 | 73 | 21.1 | |
Kanada | 251 | 44 | 17.5 | |
Singapur | 238 | 33 | 13.9 | |
Vietnam | 63 | 5 | 7.9 | |
ABD | 27 | 0 | 0 | |
Filipinler | 14 | 2 | 14.3 | |
Tayland | 9 | 2 | 22.2 | |
Almanya | 9 | 0 | 0 | |
Moğolistan | 9 | 0 | 0 | |
Fransa | 7 | 1 | 14.3 | |
Avustralya | 6 | 0 | 0 | |
Malezya | 5 | 2 | 40.0 | |
İsveç | 5 | 0 | 0 | |
Birleşik Krallık | 4 | 0 | 0 | |
İtalya | 4 | 0 | 0 | |
Hindistan | 3 | 0 | 0 | |
Güney Kore | 3 | 0 | 0 | |
Brezilya | 3 | 0 | 0 | |
Endonezya | 2 | 0 | 0 | |
Güney Afrika | 1 | 1 | 100.0 | |
Kuveyt | 1 | 0 | 0 | |
İrlanda | 1 | 0 | 0 | |
Makao | 1 | 0 | 0 | |
Yeni Zelanda | 1 | 0 | 0 | |
Romanya | 1 | 0 | 0 | |
Rusya | 1 | 0 | 0 | |
İspanya | 1 | 0 | 0 | |
İsviçre | 1 | 0 | 0 | |
Çin hariç toplam | 2,780 | 454 | 16.4 | |
Toplam (30 bölge) | 8,110 | 811 | 10.0 | |
Zaman çizelgesi
Kasım 2002
16 Kasım 2002'de Çin'in Hong Kong sınırındaki Guangdong eyaletinde şiddetli akut solunum sendromu (SARS) salgını başladı. İlk enfeksiyon vakası Foshan'a kadar takip edildi. Bu ilk salgın, çiftçiler, pazar satıcıları ve şefler gibi gıda endüstrisindeki insanları etkiledi. Salgın, insanlar hastalık için tıbbi tedavi aramaya başladıktan sonra sağlık çalışanlarına da sıçradı.Çin Halk Cumhuriyeti, 10 Şubat 2003'te Dünya Sağlık Örgütü'nü (WHO) bu salgın hakkında bilgilendirerek, 105'i sağlık çalışanı olmak üzere 305 vaka ve 5 ölüm bildirdi. Daha sonra Guangdong'daki salgının 2003 yılının Şubat ayının ortalarında zirve yaptığı bildirildi. Ancak bunun yanlış olduğu iddia edildi çünkü daha sonra 806 enfeksiyon vakası ve 34 ölüm bildirildi. İtalyan doktor , SARS'ı muhtemelen yeni ve tehlikeli derecede bulaşıcı bir viral hastalık olarak tanımlayan ilk kişiydi.
Salgının başlarında, Çin hükûmeti Çin basınının SARS hakkında haber yapmasını yasakladı, DSÖ'ye bildirmeyi erteledi ve başlangıçta, hastalığın ortaya çıktığına inanılan Guangdong eyaleti dışındaki Çinlilere bilgi vermedi. Ayrıca, Pekin'e seyahat eden bir DSÖ ekibinin birkaç hafta boyunca Guangdong eyaletini ziyaret etmesine izin verilmedi. Bu, Nisan ayı başlarında hükûmet politikasında bir değişikliğe yol açmış gibi görünen uluslararası eleştirilerle sonuçlandı.
Ocak 2003
İlk süper yayılma vakası, bir balık satıcısı olan Zhou Zuofen, 31 Ocak'ta Guangzhou'daki Sun Yat-sen Memorial Hastanesi'ne giriş yaptı. Burada 30 hemşire ve diğer doktorları enfekte etti. Virüs kısa sürede yakındaki hastanelere de sıçradı.
Şubat 2003
Hong Kong
2003 yılının Şubat ayında, Hong Kong'un belgelenen ilk SARS hastası, bir aile düğününe katılmak için gelen Liu Jianlun'du. Liu, Guangzhou'daki Sun Yat-Sen Memorial Hastanesi'nde görevliydi ve SARS hastalarını tedavisinde görev alıyordu.
Liu'nun bir SARS süper yayıcısı olduğuna inanılıyor: Metropol hastanesindeki diğer 23 konuk ve dokuzuncu kattan yedi kişi de dahil olmak üzere SARS'a yakalandı. Şubat ayı sonlarında tedavi gören Liu'nun kayınbiraderi, 1 Mart'ta Kwong Wah Hastanesi'ne kaldırıldı ve 19 Mart'ta öldü. Hong Kong vakalarının yaklaşık %80'inin Liu nedeniyle olduğu tahmin edilmektedir.
Vietnam
Virüs, Hanoi, Vietnam'a, Metropole'de Liu'dan ve salonun karşısında yer alan Şanghay sakini Çinli-Amerikalı Johnny Chen tarafından taşındı. 26 Şubat'ta Fransız Hanoi Hastanesine kaldırılmış ve burada en az 38 personele bulaştırmıştı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bulaşıcı hastalık uzmanı Carlo Urbani, Chen'i muayene eden personel arasındaydı. Urbani, diğer hastane personelinin zaten hastalandığını gözlemledi, yeni ve tehlikeli bir hastalıkla karşı karşıya olduğunu fark etti. Kendisi de enfekte oldu ve 29 Mart'ta öldü.
Kanada
23 Şubat'ta Kwan Sui-Chu adında, aynı zamanda Metropole Otel'de misafir olan yaşlı bir kadın Hong Kong'dan Kanada'nın Toronto kentine döndü. Daha sonra hastalığı Scarborough Grace Hastanesi'ne yayan ve 13 Mart'ta ölen oğlu Tse Chi Kwai'yi enfekte ettikten sonra 5 Mart'ta evdinde öldü.
Mart 2003
Singapur
1 Mart'ta, başka bir Metropole konuğu olan 26 yaşındaki Esther Mok, Hong Kong'u ziyaret ettikten sonra Tan Tock Seng Hastanesine kabul edildi ve Singapur'da salgın başladı. Mok iyileşmesine rağmen, bazı aile üyeleri iyileşmedi.
Tayvan
Tayvan'daki ilk atipik pnömoni vakaları, Guangdong merkezli bir iş insanı ve karısında 14 Mart'ta tespit edildi ve 17 Mart'ta doğrulandı. 23 Şubat'ta Hong Kong üzerinden Tayvan'a dönmüştü ve iki gün sonra ateşi olduğunu bildirmişti. Karısı onunla ilgilendikten sonra hastalandı ve ikisi de Ulusal Tayvan Üniversite Hastanesine kaldırıldı. Tayvan'ın üçüncü hastalık vakası 15 Mart'ta Yilan hastanesinde tespit edildi. İlk vaka gibi, üçüncü vaka da Tayvan'a varmadan önce Guangdong'a gitti ve Hong Kong'dan geçti. Üçüncü vaka teşhis edildikten kısa bir süre sonra, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinden yetkililer, hastalığı incelemek için Tayvan'a gitti. Guangdong'a başka bir gezgin olan dördüncü vaka, önceki gün bir hastanede tedavi gördükten sonra 18 Mart'ta Chiayi'de tespit edildi. 22 Mart'a kadar, Tayvan'daki altı vaka, Dünya Sağlık Örgütü'nün olası tanımına uyuyordu.
Hong Kong
4 Mart'ta, 11 gün önce Metropole'un 9. katında bir konuğunu ziyaret eden 27 yaşındaki bir adam, Hong Kong'daki 'a kaldırıldı. En az 99 hastane çalışanı (17 tıp öğrencisi dahil) onu tedavi ederken enfekte oldu.
25 Mart'ta Hong Kong yetkilileri, 15 Mart'ta Air China 112 sefer sayılı uçuşu ile Pekin'e giden bir uçakta bulunan hasta bir adamdan 9 turistin enfekte olduğunu belirtti.
27 Mart'ta, Hong Kong Eğitim ve İnsan Gücü Bürosu başkanı , eğitim kurumlarındaki tüm derslerin iptal edildiğini duyurdu. Singapur Eğitim Bakanlığı, tüm ilkokulların, ortaokulların ve küçük kolejlerin 6 Nisan 2003'e kadar kapatılacağını duyurdu. Politeknikler ve üniversiteler etkilenmedi.
Nisan 2003
1 Nisan'da ABD hükûmeti, Hong Kong ve Guangzhou'daki konsolosluk ofislerinde zorunlu olmayan personeli geri çağırdı. ABD hükûmeti ayrıca ABD vatandaşlarına bölgeye seyahat etmemeleri konusunda uyarıda bulundu.
2 Nisan'da Çinli tıp yetkilileri SARS salgınının durumunu bildirmeye başladı. Çin'in güneyindeki Guangdong eyaleti 361 yeni enfeksiyon ve 9 yeni ölüm bildirerek daha önce Şubat ayı sonunda bildirilen Çin Anakarası rakamlarını artırdı. Virüs, Pekin ve Şanghay'da da tespit edildi. DSÖ ayrıca bir basın brifingi sırasında yolculara Hong Kong ve Guangdong'dan kaçınmalarını tavsiye etti.
5 Nisan'da Singapur hükûmeti okulların kapatılacağını duyurdu. Ortaokullar 9 Nisan'da, ortaokullar 14 Nisan'da, ilkokullar ve anaokulları 16 Nisan'da açılacaktı.
8 Nisan'da SARS, Kowloon'daki Amoy Bahçeleri yakınlarındaki Aşağı Ngau Tau Kok Malikanesi'nde yayılmaya başladı.
30 Nisan'da Dünya Sağlık Örgütü Toronto için SARS seyahat uyarısını kaldırdı. Karar, "SARS'ın yayılmasını durdurmak için yerel önlemlerden memnun olduğu" için alındı.
Mayıs 2003
24 Mayıs'ta Toronto'da yaklaşık 20 şüpheli hastadan oluşan yeni bir grup rapor edildi. 29 Mayıs'a kadar, SARS salgınının potansiyel yayılmasını kontrol altına almak isteyen yetkililer tarafından 7.000'den fazla kişiye Kanada'da kendilerini karantinaya almaları talimatı verildi.
Tayvan'da, Taipei Belediye Hastanesinin Hope şubesinin yöneticileri ve personeli, Taipei Şehir Hükûmeti tarafından disiplin cezasıyla karşı karşıya kaldı.
Hazira 2003
10 Haziran'da Ontario hükûmeti, eyalette "SARS'ın son girişini ve yayılmasını araştırmak" için SARS Komisyonu oluşturdu.
23 Haziran'da Hong Kong, DSÖ'nün 'Etkilenen Bölgeler' listesinden çıkarılırken Toronto, Pekin ve Tayvan kaldı.
Temmuz 2003
2 Temmuz'da Kanada, DSÖ'nün 'Enfekte Alanlar' listesinden çıkarıldı.
5 Temmuz'da DSÖ, SARS salgınının Tayvan'ı kapsadığını ve etkilenen bölgeler listesinden çıkardığını açıkladı. Tayvan'ın listeden çıkarılması salgının sona erdiği anlamına geliyordu.
Eylül 2003
8 Eylül'de Singapur, Singapur Ulusal Üniversitesi'ndeki bir SARS araştırma laboratuvarında doktora sonrası çalışan bir işçinin Batı Nil virüsü üzerinde çalışırken hastalığa yakalandığını, ancak kısa bir süre sonra iyileştiğini duyurdu. Araştırmasını yaparken iki virüsün karıştığından şüphelenildi.
Aralık 2003
10 Aralık'ta Tayvan'daki bir SARS laboratuvarında çalışan bir araştırmacı, Singapur'dan bir tıp konferansına katılmak için döndükten sonra SARS ile enfekte olduğu tespit edildi; Singapur'da 74 kişi karantinaya alındı, ancak hiçbiri enfekte olmadı.
Ocak 2004
5 Ocak'ta Çin, Aralık ayında bildirilen vakanın bir SARS vakası olduğunu doğruladı. Filipinler, Hong Kong'dan yeni dönen bir kişide olası bir vaka olduğunu duyurdu. Daha sonra hastanın SARS değil zatürreden muzdarip olduğu belirlendi. Çin'de, Asya hurma misk kedileri pazarlarda itlaf edildi.
Nisan 2004
SARS, Pekin ve Anhui Eyaletinde yeniden patlak verdi. 22 Nisan'da Çin, 53 yaşındaki bir kadının 19 Nisan'da öldüğünü açıkladı, Haziran'dan bu yana ilk SARS ölümü. İlk kez 22 Nisan'da bildirilen salgında bir kişi öldü ve dokuz kişi enfekte oldu.
Mayıs 2004
1 Mayıs'ta Pekin'de, tümü CDC'nin Pekin'deki Ulusal Viroloji Enstitüsü'ndeki tek bir araştırma laboratuvarı olan İshal Virüsü Laboratuvarı ile ilgili iki ek teyit edilmiş SARS vakası ve üç ek şüpheli vaka rapor edildi. "Vakalar, CDC'nin SARS virüsü üzerinde disiplinler arası araştırmaların yürütüldüğü viroloji ve ishal enstitülerinde canlı ve inaktif SARS koronavirüsü kullanan deneylerle bağlantılıydı." Pekin'de dördü ve Anhui'de iki olmak üzere toplam vaka sayısı altıydı.
2 Mayıs'ta Çin, üç şüpheli vakayı gerçek SARS vakaları olarak açıklayarak yakın zamanda ortaya çıkan bir salgındaki toplam vaka sayısını dokuza çıkardı. 189 kişi karantinadan serbest bırakıldı. 18 Mayıs'ta, üç haftalık bir süre içinde hiçbir yeni enfeksiyon bildirilmemesinin ardından DSÖ, Çin'de başka SARS vakalarının bulunmadığını duyurdu, ancak "biyogüvenlik endişelerinin devam ettiğini" belirtti.
Sonrası
Mayıs 2005'te New York Times'tan Jim Yardley şunları yazdı:
"Bu yıl (2005) veya 2004 sonlarında tek bir şiddetli akut solunum sendromu vakası bildirilmemiştir. 2002'nin sonlarındaki ilk salgından bu yana vakası olmayan ilk kış. Ek olarak, Haziran 2003'e kadar dünya çapında en az 774 ölüme neden olan SARS salgını o zamandan beri bir laboratuvarın dışında görülmemiştir."
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Notlar
- ^ Pasley, James. . Business Insider (İngilizce). 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ "A Chronicle on the SARS Epidemic". Chinese Law & Government (İngilizce). 36 (4): 12-15. July–August 2003. doi:10.2753/CLG0009-4609360412. ISSN 0009-4609. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2020.
- ^ a b WHO (18 Mayıs 2004). "China's latest SARS outbreak has been contained, but biosafety concerns remain – Update 7". World Health Organization. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2020.
- ^ . National Institutes of Health (NIH) (İngilizce). 17 Mart 2020. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ (PDF). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . www.who.int (İngilizce). 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ "衛生署針對報載SARS死亡人數有極大差異乙事提出說明" [DH's statement on significant differences in reported SARS deaths] (Çince). 台灣衛生福利部疾病管制署 (Disease Control Agency, Taiwan Ministry of Health and Welfare). 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2020.
- ^ "十年前SARS流行 346人感染73死亡" [Ten years ago SARS epidemic 346 people infected 73 died] (Çince). Public Television Service. 25 Nisan 2013. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2020.
- ^ Feng, Dan; de Vlas, Sake J.; Fang, Li-Qun; Han, Xiao-Na; Zhao, Wen-Juan; Sheng, Shen; Yang, Hong; Jia, Zhong-Wei; Richardus, Jan Hendrik; Cao, Wu-Chun (2009). "The SARS epidemic in mainland China: bringing together all epidemiological data". Tropical Medicine & International Health (İngilizce). 14: 4-13. doi:10.1111/j.1365-3156.2008.02145.x. (PMC) 7169858 $2. (PMID) 19508441. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ Xu, Rui-Heng; He, Jian-Feng; Evans, Meirion R.; Peng, Guo-Wen; Field, Hume E.; Yu, De-Wen; Lee, Chin-Kei; Luo, Hui-Min; Lin, Wei-Sheng; Lin, Peng; Li, Ling-Hui; Liang, Wen-Jia; Lin, Jin-Yan; Schnur, Alan (June 2004). "Epidemiologic Clues to SARS Origin in China". Emerging Infectious Diseases. 10 (6): 1030-1037. doi:10.3201/eid1006.030852. (PMC) 3323155 $2. (PMID) 15207054.
- ^ Horstman, Mark (7 Nisan 2003). "The facts about SARS". Australian Broadcasting Corporation. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ Martin, Nik (22 Ocak 2020). "SARS remembered — how a deadly respiratory virus hit Asian economies". Deutsche Welle. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ a b Rosenthal, Elisabeth (27 Nisan 2003). "THE SARS EPIDEMIC: THE PATH; From China's Provinces, a Crafty Germ Breaks Out". The New York Times. 22 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) – multi-country outbreak – Update 6. 3 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . World Health Organization (www.who.int). Retrieved 22 January 2020
- ^ Cyranoski, David (2003). "China joins investigation of mystery pneumonia". Nature (İngilizce). 422 (6931): 459-459. doi:10.1038/422459b. ISSN 0028-0836. (PMC) 7094955 $2. (PMID) 12673214. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ Coates, Sam; Asthana, Anushka. "Dr Carlo Urbani Health expert who identified the Sars outbreak as an epidemic, and was killed by the virus". The Times. Londra. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ "Dr. Carlo Urbani of the World Health Organization dies of SARS". WHO. 29 Mart 2003. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
- ^ Rosenthal, E.; Altman, L. K. (27 Mart 2003). . The New York Times. 6 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2009.
- ^ "IDEESE Case: SARS". 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2015.
- ^ . www.umass.edu. 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ Ching, Frank (2 Mayıs 2003). "Sars Gives China a Lesson in Globalization". YaleGlobal. Yale University. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020.
- ^ . www.yorkshirepost.co.uk (İngilizce). 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ Abraham, Thomas (2005). Twenty-first century plague : the story of SARS. Baltimore, Md.: Johns Hopkins University Press. ISBN . OCLC 57416819.
- ^ a b c Khan, Ali S. & Patrick, William. (2016). "The Next Pandemic." New York: PublicAffairs.
- ^ Low, Donald E. (2004). SARS: LESSONS FROM TORONTO (İngilizce). National Academies Press (US). 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Eylül 2021.
- ^ Yeoh, En-Lai (9 Nisan 2003). "Singapore Woman Linked to 100 SARS Cases". Associated Press. 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2020.
- ^ "Mystery bug strikes Taiwan couple". Taipei Times. Central News Agency. 15 Mart 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Chen, Melody (16 Mart 2003). "A third case of atypical pneumonia reported in Taiwan". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Chen, Melody (17 Mart 2020). "US specialists to study pneumonia cases". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Chen, Melody (18 Mart 2003). "Mystery illness highlights Taiwan's health isolation". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Chen, Melody; Ko, Shu-ling; Lin, Mei-chun (19 Mart 2003). "Fourth mystery pneumonia case confirmed in Chiayi". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "WHO pinpoints six 'probable' SARS cases in Taiwan". Taipei Times. 23 Mart 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "Update: Outbreak of Severe Acute Respiratory Syndrome --- Worldwide, 2003". 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2015.
- ^ Koh, D.; Lim, M. K. (1 Ağustos 2003). "SARS and occupational health in the air". Occupational and Environmental Medicine. 60 (8): 539-540. doi:10.1136/oem.60.8.539. ISSN 1351-0711. (PMC) 1740596 $2. (PMID) 12883012.
- ^ "Closure of schools: Joint Press Release by MOE and MOH". NAS. 26 Mart 2003. 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2020.
- ^ Severe Acute Respiratory Syndrome – Press briefing 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1 April 2003 www.who.int. Retrieved 22 January 2020
- ^ "Phased Reopening of Schools". NAS. 5 Nisan 2003. 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2020.
- ^ 9 April 2003 The New York Times. Retrieved 22 January 2020
- ^ Toronto travel warning lifted 21 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 30 April 2003, news.bbc.co.uk. Retrieved 22 January 2020
- ^ Cohen, Tom (29 Mayıs 2003). . . Associated Press. 30 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Chuang, Jimmy (24 Mayıs 2003). "Hoping investigation now focusing on top officials". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.
- ^ "SARS doctors' ethics put to the test". Taipei Times. Reuters. 26 Mayıs 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Wu, Debby (27 Mayıs 2003). "Hospital officials freed on bail". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Chuang, Jimmy (25 Mayıs 2003). "Fate of two Hoping Hospital officials still under review". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Campbell, Archie Gray (15 Nisan 2004). SARS and Public Health in Ontario (Volume 4) (PDF). Toronto: Queen's Printer for Ontario. ISBN . 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020.
- ^ "Country counting down to day WHO removes it from list". Taipei Times. 3 Temmuz 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "WHO to say nation now free of SARS". Taipei Times. 5 Temmuz 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "WHO takes Taiwan off SARS list". Taipei Times. 6 Temmuz 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Su, Joy (18 Aralık 2003). "Medical researcher contracts SARS". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Zhang, Feng (2 Temmuz 2004). "Officials punished for SARS virus leak". China Daily. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2020.
- ^ Liang, WN (2006). "Severe acute respiratory syndrome—retrospect and lessons of 2004 outbreak in China". Biomed Environ Sci. 19 (6): 445-51. (PMID) 17319269.
- ^ Zhang, Feng. "Officials punished for SARS virus leak". China Daily. 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2020.
- ^ Jim Yardley: After Its Epidemic Arrival, SARS Vanishes 28 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 15 May 2005 The New York Times. Retrieved 22 January 2020
Genel
- SARS: An Open Scar 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- SARS: Timeline of an Outbreak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Siddetli akut solunum sendromu koronavirusunun SARS CoV veya neden oldugu 2002 2004 siddetli akut solunum yolu sendromu SARS salgini 29 farkli ulke ve bolgeden 8 000 den fazla kisiyi enfekte etti ve dunya capinda yaklasik 774 olumle sonuclandi 2002 2004 SARS salgini1 Kasim 2002 ile 7 Agustos 2003 tarihleri arasinda SARS salgininin bulastigi ulkelerin haritasi Dogrulanmis olumlerin oldugu ulkeler Dogrulanmis enfeksiyonlari olan ulkeler Teyit edilmis vakalarin olmadigi ulkelerDunya genelindeki SARS vaka ve olumlerinin kuresel nufusa iliskin haritasiHastalikSARSVirus cinsiSARS CoVYerDunya geneli Dogu Asya Ilk vaka16 Kasim 2002Varis tarihi2003 oncesiKaynak ulke ler Shunde Guangdong CinIstatistiklerDogrulanmis vakalar8 096Olumler774Bolgeler30 civari Salgin ilk olarak Kasim 2002 de Foshan Guangdong Cin de tespit edildi Dunya Saglik Orgutu WHO salgindan Subat 2003 te haberdar edildi Mart 2003 te kuresel bir uyari yayinladi Salginin buyuk kismi yaklasik 8 ay surdu Dunya Saglik Orgutu 5 Temmuz 2003 te SARS in kontrol altina alindigini duyurdu fakat Mayis 2004 e kadar birkac SARS vakasi daha bildirildi Aralik 2019 da Cin in Hubei eyaletinin Wuhan kentinde SARS a neden olanla yakindan iliskili yeni bir koronavirus turu olan SARS CoV 2 kesfedildi Bu yeni tur dunya capinda yayilan milyonlarca insani olduren ve halen devam eden bir pandemiye yol acan bir hastalik olan COVID 19 a neden oldu Ulke ve bolgeye gore salginDunya capindaki olasi SARS 2003 vakalari Ulke ve bolgelere gore olasi SARS vakalari 1 Kasim 2002 31 Temmuz 2003 Ulke ya da bolge Vakalar Olumler Olum orani Cin 5 327 349 6 6 Hong Kong 1 755 299 17 0 Tayvan 346 73 21 1 Kanada 251 44 17 5 Singapur 238 33 13 9 Vietnam 63 5 7 9 ABD 27 0 0 Filipinler 14 2 14 3 Tayland 9 2 22 2 Almanya 9 0 0 Mogolistan 9 0 0 Fransa 7 1 14 3 Avustralya 6 0 0 Malezya 5 2 40 0 Isvec 5 0 0 Birlesik Krallik 4 0 0 Italya 4 0 0 Hindistan 3 0 0 Guney Kore 3 0 0 Brezilya 3 0 0 Endonezya 2 0 0 Guney Afrika 1 1 100 0 Kuveyt 1 0 0 Irlanda 1 0 0 Makao 1 0 0 Yeni Zelanda 1 0 0 Romanya 1 0 0 Rusya 1 0 0 Ispanya 1 0 0 Isvicre 1 0 0Cin haric toplam 2 780 454 16 4Toplam 30 bolge 8 110 811 10 0 Cin e iliskin rakamlara Dunya Saglik Orgutu tarafindan ayri ayri bildirilen Hong Kong Makao ve Tayvan dahil degildir 11 Temmuz 2003 ten sonra 325 Tayvanli vaka reddedildi Atilan vakalarin 135 i icin laboratuvar bilgileri yetersiz veya eksikti Bu hastalardan 101 i oldu Zaman cizelgesiKasim 2002 16 Kasim 2002 de Cin in Hong Kong sinirindaki Guangdong eyaletinde siddetli akut solunum sendromu SARS salgini basladi Ilk enfeksiyon vakasi Foshan a kadar takip edildi Bu ilk salgin ciftciler pazar saticilari ve sefler gibi gida endustrisindeki insanlari etkiledi Salgin insanlar hastalik icin tibbi tedavi aramaya basladiktan sonra saglik calisanlarina da sicradi Cin Halk Cumhuriyeti 10 Subat 2003 te Dunya Saglik Orgutu nu WHO bu salgin hakkinda bilgilendirerek 105 i saglik calisani olmak uzere 305 vaka ve 5 olum bildirdi Daha sonra Guangdong daki salginin 2003 yilinin Subat ayinin ortalarinda zirve yaptigi bildirildi Ancak bunun yanlis oldugu iddia edildi cunku daha sonra 806 enfeksiyon vakasi ve 34 olum bildirildi Italyan doktor SARS i muhtemelen yeni ve tehlikeli derecede bulasici bir viral hastalik olarak tanimlayan ilk kisiydi Salginin baslarinda Cin hukumeti Cin basininin SARS hakkinda haber yapmasini yasakladi DSO ye bildirmeyi erteledi ve baslangicta hastaligin ortaya ciktigina inanilan Guangdong eyaleti disindaki Cinlilere bilgi vermedi Ayrica Pekin e seyahat eden bir DSO ekibinin birkac hafta boyunca Guangdong eyaletini ziyaret etmesine izin verilmedi Bu Nisan ayi baslarinda hukumet politikasinda bir degisiklige yol acmis gibi gorunen uluslararasi elestirilerle sonuclandi Ocak 2003 Ilk super yayilma vakasi bir balik saticisi olan Zhou Zuofen 31 Ocak ta Guangzhou daki Sun Yat sen Memorial Hastanesi ne giris yapti Burada 30 hemsire ve diger doktorlari enfekte etti Virus kisa surede yakindaki hastanelere de sicradi Subat 2003 Hong Kong 2003 yilinin Subat ayinda Hong Kong un belgelenen ilk SARS hastasi bir aile dugunune katilmak icin gelen Liu Jianlun du Liu Guangzhou daki Sun Yat Sen Memorial Hastanesi nde gorevliydi ve SARS hastalarini tedavisinde gorev aliyordu Siddetli akut solunum sendromunun SARS super yayilan bir olayinin nerede meydana geldigini gosteren Hong Kong daki Hotel Metropole un dokuzuncu kat plani Liu nun bir SARS super yayicisi olduguna inaniliyor Metropol hastanesindeki diger 23 konuk ve dokuzuncu kattan yedi kisi de dahil olmak uzere SARS a yakalandi Subat ayi sonlarinda tedavi goren Liu nun kayinbiraderi 1 Mart ta Kwong Wah Hastanesi ne kaldirildi ve 19 Mart ta oldu Hong Kong vakalarinin yaklasik 80 inin Liu nedeniyle oldugu tahmin edilmektedir Vietnam Virus Hanoi Vietnam a Metropole de Liu dan ve salonun karsisinda yer alan Sanghay sakini Cinli Amerikali Johnny Chen tarafindan tasindi 26 Subat ta Fransiz Hanoi Hastanesine kaldirilmis ve burada en az 38 personele bulastirmisti Dunya Saglik Orgutu WHO bulasici hastalik uzmani Carlo Urbani Chen i muayene eden personel arasindaydi Urbani diger hastane personelinin zaten hastalandigini gozlemledi yeni ve tehlikeli bir hastalikla karsi karsiya oldugunu fark etti Kendisi de enfekte oldu ve 29 Mart ta oldu Kanada 23 Subat ta Kwan Sui Chu adinda ayni zamanda Metropole Otel de misafir olan yasli bir kadin Hong Kong dan Kanada nin Toronto kentine dondu Daha sonra hastaligi Scarborough Grace Hastanesi ne yayan ve 13 Mart ta olen oglu Tse Chi Kwai yi enfekte ettikten sonra 5 Mart ta evdinde oldu Mart 2003 Singapur 1 Mart ta baska bir Metropole konugu olan 26 yasindaki Esther Mok Hong Kong u ziyaret ettikten sonra Tan Tock Seng Hastanesine kabul edildi ve Singapur da salgin basladi Mok iyilesmesine ragmen bazi aile uyeleri iyilesmedi Tayvan Tayvan daki ilk atipik pnomoni vakalari Guangdong merkezli bir is insani ve karisinda 14 Mart ta tespit edildi ve 17 Mart ta dogrulandi 23 Subat ta Hong Kong uzerinden Tayvan a donmustu ve iki gun sonra atesi oldugunu bildirmisti Karisi onunla ilgilendikten sonra hastalandi ve ikisi de Ulusal Tayvan Universite Hastanesine kaldirildi Tayvan in ucuncu hastalik vakasi 15 Mart ta Yilan hastanesinde tespit edildi Ilk vaka gibi ucuncu vaka da Tayvan a varmadan once Guangdong a gitti ve Hong Kong dan gecti Ucuncu vaka teshis edildikten kisa bir sure sonra Amerika Birlesik Devletleri ndeki Hastalik Kontrol ve Onleme Merkezlerinden yetkililer hastaligi incelemek icin Tayvan a gitti Guangdong a baska bir gezgin olan dorduncu vaka onceki gun bir hastanede tedavi gordukten sonra 18 Mart ta Chiayi de tespit edildi 22 Mart a kadar Tayvan daki alti vaka Dunya Saglik Orgutu nun olasi tanimina uyuyordu Hong Kong 4 Mart ta 11 gun once Metropole un 9 katinda bir konugunu ziyaret eden 27 yasindaki bir adam Hong Kong daki a kaldirildi En az 99 hastane calisani 17 tip ogrencisi dahil onu tedavi ederken enfekte oldu 25 Mart ta Hong Kong yetkilileri 15 Mart ta Air China 112 sefer sayili ucusu ile Pekin e giden bir ucakta bulunan hasta bir adamdan 9 turistin enfekte oldugunu belirtti 27 Mart ta Hong Kong Egitim ve Insan Gucu Burosu baskani egitim kurumlarindaki tum derslerin iptal edildigini duyurdu Singapur Egitim Bakanligi tum ilkokullarin ortaokullarin ve kucuk kolejlerin 6 Nisan 2003 e kadar kapatilacagini duyurdu Politeknikler ve universiteler etkilenmedi Nisan 2003 1 Nisan da ABD hukumeti Hong Kong ve Guangzhou daki konsolosluk ofislerinde zorunlu olmayan personeli geri cagirdi ABD hukumeti ayrica ABD vatandaslarina bolgeye seyahat etmemeleri konusunda uyarida bulundu 2 Nisan da Cinli tip yetkilileri SARS salgininin durumunu bildirmeye basladi Cin in guneyindeki Guangdong eyaleti 361 yeni enfeksiyon ve 9 yeni olum bildirerek daha once Subat ayi sonunda bildirilen Cin Anakarasi rakamlarini artirdi Virus Pekin ve Sanghay da da tespit edildi DSO ayrica bir basin brifingi sirasinda yolculara Hong Kong ve Guangdong dan kacinmalarini tavsiye etti 5 Nisan da Singapur hukumeti okullarin kapatilacagini duyurdu Ortaokullar 9 Nisan da ortaokullar 14 Nisan da ilkokullar ve anaokullari 16 Nisan da acilacakti 8 Nisan da SARS Kowloon daki Amoy Bahceleri yakinlarindaki Asagi Ngau Tau Kok Malikanesi nde yayilmaya basladi 30 Nisan da Dunya Saglik Orgutu Toronto icin SARS seyahat uyarisini kaldirdi Karar SARS in yayilmasini durdurmak icin yerel onlemlerden memnun oldugu icin alindi Mayis 2003 24 Mayis ta Toronto da yaklasik 20 supheli hastadan olusan yeni bir grup rapor edildi 29 Mayis a kadar SARS salgininin potansiyel yayilmasini kontrol altina almak isteyen yetkililer tarafindan 7 000 den fazla kisiye Kanada da kendilerini karantinaya almalari talimati verildi Tayvan da Taipei Belediye Hastanesinin Hope subesinin yoneticileri ve personeli Taipei Sehir Hukumeti tarafindan disiplin cezasiyla karsi karsiya kaldi Hazira 2003 10 Haziran da Ontario hukumeti eyalette SARS in son girisini ve yayilmasini arastirmak icin SARS Komisyonu olusturdu 23 Haziran da Hong Kong DSO nun Etkilenen Bolgeler listesinden cikarilirken Toronto Pekin ve Tayvan kaldi Temmuz 2003 2 Temmuz da Kanada DSO nun Enfekte Alanlar listesinden cikarildi 5 Temmuz da DSO SARS salgininin Tayvan i kapsadigini ve etkilenen bolgeler listesinden cikardigini acikladi Tayvan in listeden cikarilmasi salginin sona erdigi anlamina geliyordu Eylul 2003 8 Eylul de Singapur Singapur Ulusal Universitesi ndeki bir SARS arastirma laboratuvarinda doktora sonrasi calisan bir iscinin Bati Nil virusu uzerinde calisirken hastaliga yakalandigini ancak kisa bir sure sonra iyilestigini duyurdu Arastirmasini yaparken iki virusun karistigindan suphelenildi Aralik 2003 10 Aralik ta Tayvan daki bir SARS laboratuvarinda calisan bir arastirmaci Singapur dan bir tip konferansina katilmak icin dondukten sonra SARS ile enfekte oldugu tespit edildi Singapur da 74 kisi karantinaya alindi ancak hicbiri enfekte olmadi Ocak 2004 5 Ocak ta Cin Aralik ayinda bildirilen vakanin bir SARS vakasi oldugunu dogruladi Filipinler Hong Kong dan yeni donen bir kiside olasi bir vaka oldugunu duyurdu Daha sonra hastanin SARS degil zaturreden muzdarip oldugu belirlendi Cin de Asya hurma misk kedileri pazarlarda itlaf edildi Nisan 2004 SARS Pekin ve Anhui Eyaletinde yeniden patlak verdi 22 Nisan da Cin 53 yasindaki bir kadinin 19 Nisan da oldugunu acikladi Haziran dan bu yana ilk SARS olumu Ilk kez 22 Nisan da bildirilen salginda bir kisi oldu ve dokuz kisi enfekte oldu Mayis 2004 1 Mayis ta Pekin de tumu CDC nin Pekin deki Ulusal Viroloji Enstitusu ndeki tek bir arastirma laboratuvari olan Ishal Virusu Laboratuvari ile ilgili iki ek teyit edilmis SARS vakasi ve uc ek supheli vaka rapor edildi Vakalar CDC nin SARS virusu uzerinde disiplinler arasi arastirmalarin yurutuldugu viroloji ve ishal enstitulerinde canli ve inaktif SARS koronavirusu kullanan deneylerle baglantiliydi Pekin de dordu ve Anhui de iki olmak uzere toplam vaka sayisi altiydi 2 Mayis ta Cin uc supheli vakayi gercek SARS vakalari olarak aciklayarak yakin zamanda ortaya cikan bir salgindaki toplam vaka sayisini dokuza cikardi 189 kisi karantinadan serbest birakildi 18 Mayis ta uc haftalik bir sure icinde hicbir yeni enfeksiyon bildirilmemesinin ardindan DSO Cin de baska SARS vakalarinin bulunmadigini duyurdu ancak biyoguvenlik endiselerinin devam ettigini belirtti SonrasiMayis 2005 te New York Times tan Jim Yardley sunlari yazdi Bu yil 2005 veya 2004 sonlarinda tek bir siddetli akut solunum sendromu vakasi bildirilmemistir 2002 nin sonlarindaki ilk salgindan bu yana vakasi olmayan ilk kis Ek olarak Haziran 2003 e kadar dunya capinda en az 774 olume neden olan SARS salgini o zamandan beri bir laboratuvarin disinda gorulmemistir Ayrica bakinizCOVID 19 pandemisiKaynakcaNotlar Pasley James Business Insider Ingilizce 21 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2021 A Chronicle on the SARS Epidemic Chinese Law amp Government Ingilizce 36 4 12 15 July August 2003 doi 10 2753 CLG0009 4609360412 ISSN 0009 4609 2 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2020 a b WHO 18 Mayis 2004 China s latest SARS outbreak has been contained but biosafety concerns remain Update 7 World Health Organization 12 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2020 National Institutes of Health NIH Ingilizce 17 Mart 2020 17 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2021 PDF 25 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi www who int Ingilizce 9 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2021 衛生署針對報載SARS死亡人數有極大差異乙事提出說明 DH s statement on significant differences in reported SARS deaths Cince 台灣衛生福利部疾病管制署 Disease Control Agency Taiwan Ministry of Health and Welfare 20 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2020 十年前SARS流行 346人感染73死亡 Ten years ago SARS epidemic 346 people infected 73 died Cince Public Television Service 25 Nisan 2013 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2020 Feng Dan de Vlas Sake J Fang Li Qun Han Xiao Na Zhao Wen Juan Sheng Shen Yang Hong Jia Zhong Wei Richardus Jan Hendrik Cao Wu Chun 2009 The SARS epidemic in mainland China bringing together all epidemiological data Tropical Medicine amp International Health Ingilizce 14 4 13 doi 10 1111 j 1365 3156 2008 02145 x PMC 7169858 2 PMID 19508441 8 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2021 KB1 bakim PMC bicimi link Xu Rui Heng He Jian Feng Evans Meirion R Peng Guo Wen Field Hume E Yu De Wen Lee Chin Kei Luo Hui Min Lin Wei Sheng Lin Peng Li Ling Hui Liang Wen Jia Lin Jin Yan Schnur Alan June 2004 Epidemiologic Clues to SARS Origin in China Emerging Infectious Diseases 10 6 1030 1037 doi 10 3201 eid1006 030852 PMC 3323155 2 PMID 15207054 Horstman Mark 7 Nisan 2003 The facts about SARS Australian Broadcasting Corporation 24 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2020 Martin Nik 22 Ocak 2020 SARS remembered how a deadly respiratory virus hit Asian economies Deutsche Welle 12 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2020 a b Rosenthal Elisabeth 27 Nisan 2003 THE SARS EPIDEMIC THE PATH From China s Provinces a Crafty Germ Breaks Out The New York Times 22 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2020 Severe Acute Respiratory Syndrome SARS multi country outbreak Update 6 3 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde World Health Organization www who int Retrieved 22 January 2020 Cyranoski David 2003 China joins investigation of mystery pneumonia Nature Ingilizce 422 6931 459 459 doi 10 1038 422459b ISSN 0028 0836 PMC 7094955 2 PMID 12673214 8 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2021 KB1 bakim PMC bicimi link Coates Sam Asthana Anushka Dr Carlo Urbani Health expert who identified the Sars outbreak as an epidemic and was killed by the virus The Times Londra 5 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2021 Dr Carlo Urbani of the World Health Organization dies of SARS WHO 29 Mart 2003 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2020 Rosenthal E Altman L K 27 Mart 2003 The New York Times 6 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Mart 2009 IDEESE Case SARS 27 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2015 www umass edu 27 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2021 Ching Frank 2 Mayis 2003 Sars Gives China a Lesson in Globalization YaleGlobal Yale University 12 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mayis 2020 www yorkshirepost co uk Ingilizce 6 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2021 Abraham Thomas 2005 Twenty first century plague the story of SARS Baltimore Md Johns Hopkins University Press ISBN 0 8018 8124 2 OCLC 57416819 a b c Khan Ali S amp Patrick William 2016 The Next Pandemic New York PublicAffairs Low Donald E 2004 SARS LESSONS FROM TORONTO Ingilizce National Academies Press US 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Eylul 2021 Yeoh En Lai 9 Nisan 2003 Singapore Woman Linked to 100 SARS Cases Associated Press 18 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2020 Mystery bug strikes Taiwan couple Taipei Times Central News Agency 15 Mart 2003 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Chen Melody 16 Mart 2003 A third case of atypical pneumonia reported in Taiwan Taipei Times 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Chen Melody 17 Mart 2020 US specialists to study pneumonia cases Taipei Times 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Chen Melody 18 Mart 2003 Mystery illness highlights Taiwan s health isolation Taipei Times 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Chen Melody Ko Shu ling Lin Mei chun 19 Mart 2003 Fourth mystery pneumonia case confirmed in Chiayi Taipei Times 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 WHO pinpoints six probable SARS cases in Taiwan Taipei Times 23 Mart 2003 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Update Outbreak of Severe Acute Respiratory Syndrome Worldwide 2003 27 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2015 Koh D Lim M K 1 Agustos 2003 SARS and occupational health in the air Occupational and Environmental Medicine 60 8 539 540 doi 10 1136 oem 60 8 539 ISSN 1351 0711 PMC 1740596 2 PMID 12883012 Closure of schools Joint Press Release by MOE and MOH NAS 26 Mart 2003 15 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2020 Severe Acute Respiratory Syndrome Press briefing 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 April 2003 www who int Retrieved 22 January 2020 Phased Reopening of Schools NAS 5 Nisan 2003 15 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2020 9 April 2003 The New York Times Retrieved 22 January 2020 Toronto travel warning lifted 21 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde 30 April 2003 news bbc co uk Retrieved 22 January 2020 Cohen Tom 29 Mayis 2003 Associated Press 30 Ekim 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Chuang Jimmy 24 Mayis 2003 Hoping investigation now focusing on top officials Taipei Times 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 SARS doctors ethics put to the test Taipei Times Reuters 26 Mayis 2003 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Wu Debby 27 Mayis 2003 Hospital officials freed on bail Taipei Times 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Chuang Jimmy 25 Mayis 2003 Fate of two Hoping Hospital officials still under review Taipei Times 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Campbell Archie Gray 15 Nisan 2004 SARS and Public Health in Ontario Volume 4 PDF Toronto Queen s Printer for Ontario ISBN 1 4249 2823 0 24 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Mayis 2020 Country counting down to day WHO removes it from list Taipei Times 3 Temmuz 2003 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 WHO to say nation now free of SARS Taipei Times 5 Temmuz 2003 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 WHO takes Taiwan off SARS list Taipei Times 6 Temmuz 2003 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Su Joy 18 Aralik 2003 Medical researcher contracts SARS Taipei Times 16 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2020 Zhang Feng 2 Temmuz 2004 Officials punished for SARS virus leak China Daily 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2020 Liang WN 2006 Severe acute respiratory syndrome retrospect and lessons of 2004 outbreak in China Biomed Environ Sci 19 6 445 51 PMID 17319269 Zhang Feng Officials punished for SARS virus leak China Daily 8 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2020 Jim Yardley After Its Epidemic Arrival SARS Vanishes 28 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 15 May 2005 The New York Times Retrieved 22 January 2020 Genel SARS An Open Scar 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde SARS Timeline of an Outbreak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde