Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şeyh Safiyüddin İshak Erdebilî (d. 1252 - ö. 1334 Erdebil), Safevi Tarikatı'nın kurucusu olan mutasavvıf ve şair.
Şeyh Safiyüddin; Kuzey İran'da bulunan Gilan vilayetinde ikamet eden, 13. yüzyılın önde gelen sufisi olan Şeyh Zahid Gilani'nin damadı ve halefidir. Şeyh, oğlu Sadreddin Musa (1334-1391), onun oğlu (1391-1429), onun oğlu (1429-1447), onun oğlu Şeyh Cüneyd (1447-1460) ve onun oğlu Şeyh Haydar (1460-1488) yolu ile, Safevi Devleti'nin kurucusu Şah İsmail'in atasıdır.
Soyu
Tam adı ''Ebü’l-Feth Safiyyüddîn İshâk b. Emîniddîn Cebrâîl b. Sâlih b. Kutbiddîn Ebî Bekr Erdebîlî olan Safiyyüddîn Erdebîlî'nin kökeni tartışmalıdır.'' Fars, Kürt ve Türk olduğu yönünde çeşitli rivayetler vardır. Bazı tarihçiler Safiyüddin İshak’ın, bildiğimiz en eski atası olan Erdebil ve civarını yöneten Firuz Şah'a dayanarak Kürt olduğunu söylerler. İbn Bezzaz'ın Safvetü’s-safâ adlı eserinin Ayasofya nüshasında Şeyh Safi'nin Sencarlı bir Kürt olan Piruz’un (Firuz)'un soyundan geldiği söylense deAlem-ârâ-yı Şah İsmail adlı eserde Şeyh Safiyüddin ve ailesi Türk olarak anılmaktadır.
Şeyh Zahid Gilani’nin, Safiyüddin’e “Pīr-i Türk” şeklinde hitap ettiğine dayananlar ise onun Türk olduğunu söylerler. Zeki Velidi Togan, Safiyüddin Safi Kürt olsa dahi soyunun Şah İsmail zamanında tamamen Türkleşmiş olduğunu söylemektedir. Şeyh'in babası Seyyid Cibril'in Şiraz'a yaptığı yolculuk anlatılırken onun bir Türk dervişi olduğuna vurgu yapılır. Keza Şeyh Safiyüddin'den bahsederken "Türk oğlu" ve "Türk genci" ifadelerine yer verilir.
İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın Şeyh Safiyüddin ile ilgili olarak; “Bu konuda benzer bilgileri ise, ’daki verilerden hareketle Safiyüddin Erdebilî’ye “Türk’ün piri” denildiğini, şeyhin “Türk köyünde” yaşadığını ve misafir gelen Türk müritlerine daha iyi hizmette bulunarak onlara beyaz ekmek ve bal sunduğu birçok kaynaklarında bile Şeyh Safi’nin 1272 yıllarında aslen Fars olan birçok çağdaşlarının da ona, ey , diye hitap ettikleri görülmektedir.
Yine soyunun Şia’nın 12 İmam’ından yedincisi olan Musa Kazım’a dayandığı da, muhtemelen (1391-1429) veya Şeyh Cüneyd (1447-1460) dönemlerinde başlayan Şia eğilimi sonucunda çıkarıldığı düşünülmekte ve şüpheyle yaklaşılmaktadır.
Hayatı, tarikatı ve eserleri
Safiyüddin Safi iyi bir eğitim görmüş, etkileyici bir dini önder olmakla beraber, sadece alt ve orta sınıfı değil, zamanın Moğol hükümdarlarını da etkisi altına almış, onlardan da hürmet görmüştür. Şeyh’in Moğol Hükümdar’larının elinden birçok insanı kurtardığı anlatılagelir.
Safiyüddin Safi, 13. yüzyılın önde gelen sufilerinden olan Şeyh Zahid Gilani’nin (1216 – 1301) en parlak öğrencisidir. Hocası, Şeyh Zahid Gilani kızı ’yı, Safiyüddin İshak’a vermiştir. Safiyüddin İshak da, Şeyh’in ikinci büyük oğluna bir önceki evliliğinden olan kızlarından birini nikahlayarak akrabalık bağını sağlamlaştırmıştır. Süregiden bu tarz evlilikler, soyları neredeyse bir haline getirdi.
Şeyh Safiyüddin Safi döneminde, Safeviye Tarikatı saygınlığını ve popülerliği oldukça artmış, Azerbaycan, Şirvan, Anadolu, Diyarbakır, Irak yöresinden birçok insan, Safiyüddin Safi’ye bağlanmak için Erdebil’e gelmişlerdir. Bir tarihi kayda göre, Erdebil’e gelen yollardan sadece birinden 3 ayda 13 bin kişinin tekkeye gelmiştir.
Şeyh Safiyüddin'in Farsça eserleri olmasına rağmen Kürtçe'yle benzelikler gösteren bir şiir dili kullandığı bir eseri mevcuttur. Şeyh Safiyüddin'in şiirlerinin ancak çok azı günümüze ulaşmıştır. Eserleri eski Farsça ve Tatça yazılmış, günümüzde dilbilimi olarak öneme sahiptir, örneğin Safiyüddin İshak'ın en önemli dini eserlerinden biri olan; Dobayti (Çift Beyitler) eski Tat dili ve Farsça dilbilgisi açısından bilgiler veren önemli bir eser konumu taşımaktadır.
Kara Mecmua
Ğaribi Menteşa oğlu tarafından Safevi Şahı Tahmasp`a sunulan Tezkire-i Mecâlis-i Şu'arâ-yı Rûm adlı kitapta Şeyh Safiye adlı kitap nisbet verilmiştir.
1983 yılında İranda Ğaribi Divanı ve Tezkire-i Mecâlis-i Şu'arâ-yı Rûm kitaplarını yayınlayan (Hossein Mohammadzadeh Sedigh) Letif-ül Hayal, Danişmendan-i Azerbaycan kitaplarında da Azeri Türkçesi ile yazılan Kara Mecmua`dan Ad gittigine değinir. Minoreski ve Şarden ise şu kitabın Savevi şahları için önemli olmasını zikr ederler.
Ölümü ve halefi
Hac görevini yerine getirdikten sonra 12 Eylül 1334'te Erdebil’de ölmüştür. Yerine, şeyhliği 57 yıl sürecek olan ikinci oğlu Şeyh Sadreddin Musa (1305-1391) geçmiştir.
Safevî Hanedanı soyağacı
| Pîrûz el-Kürdî es-Sencânî (Firuz Şah Zerrin Külah) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I. Aleksios Komnenos | VIII. Mihail | Aved | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I. Manuil Komnenos | II. Andronikos | Kutbeddin Muhammed | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II. İoannis Komnenos | IX. Mihail | Selahaddin Raşid | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II. Aleksios Komnenos | III. Andronikos 1297-1341 | Kutbeddin Ebu Bekir | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Basileios Komnenos Ölüm 1340 | İrini Paleologina Ölüm 1341 | Zahid Gilani | Emin el-Din Cebrail | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| V. Bagrat ö. 1393 | III. Aleksios Komnenos | Theodora Kantakuzini | Bibi Fatıma | Şeyh Safiyüddin İshak Erdebili 1252-1334 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I. Konstantin (Gürcü Kralı) 1369-1412 veya 13 | I. Alexandr İmeretili | III. Manuil Komnenos 1364-1417 | Şeyh Sadreddin Musa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I. Aleksandr (Gürcü Kralı) 1386-1446 | Prenses Tamar İmeretili Ölüm 1455 | IV. Aleksios Komnenos 1382-1429 | Kara Yülük Osman Bey | Hoca Alâ ed-Dîn Ali | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gürcistan Prensesi Bagrationi (Bagrationi Hanedanından) 1415-1463 | IV. İoannis Komnenos 1403-1459 | Ali Bey | Şeyh İbrahim | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Aleksios 1455-1463 | Teodora Megale Komnini (Despina Hatun) | Hasan (Akkoyunlu) 1423-1478 | Hatice Hatun | Cüneyd-i Safevî | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Chatrina (Alemşah Halime Begüm) | Şeyh Haydar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sultan Ali 1488 - 1494 & I. İsmail Temmuz 17 1487-Mayıs 23 1524 Hükümdârlık Müddeti: 1502-1524 | İbrahim | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I. Tahmasb 22 Şubat 1514-14 Mayıs 1576 Hükümdârlık Müddeti: 1524-1576 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II. İsmail 1537-1577 Hükümdârlık Müddeti: 1576-1577 | Muhammed Hüdabende 1532-1595 Hükümdârlık Müddeti: 1577-1587 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I. Abbas Ocak 27 1571-Ocak 19 1629 Hükümdârlık Müddeti: 1587-1629 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Safi Mirza Doğum. 1587 Ölüm 1615 Taht varisi 1587-1615 | Imam Kulu Mirza Taht varisi 1627 Ölümü 1627 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1611- 12 Mayıs 1624 R. 1629-1642 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II. Abbas 31 Aralık 1632-25 Ekim 1666 Hükümdârlık Müddeti: 1642-1666 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I. Süleyman (Şah II. Safi) 1659-Temmuz 29 1694 Hükümdârlık Müddeti: 1666-1694 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I. Hüseyin 1669-Nisan 25 1726 Hükümdârlık Müddeti: 1694-1722 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II. Süleyman Hükümdârlık Müddeti: 1749-1759 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| II. Tahmasb 1704 - 1740 Hükümdârlık Müddeti: 1729-1732 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| III. Abbas ? - 1740 Hükümdârlık Müddeti: 7 Eylûl 1732 - 1736 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaynakça
Safiyüddin İshak ve Safeviye Tarikatı’nın şeyhleri hakkında elimizdeki tek kaynak Saffetu’s Safa’dır. Yine çağdaş Moğol, Timurlu ve Sufi kaynaklarda az da olsa bilgi mevcuttur.
- Rıza Yıldırım. Turkomans Between Two Empires: The Origins Of The Qizilbash Identity In Anatolia (1447-1514) 1 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ph.D. dissertation, Bilkent Üniversitesi, 2008.
- Serap Şah, Safvetü's-Safâ'da Safiyyüddîn-i Erdebîlî'nin hayatı, tasavvufi görüşleri ve menkibeleri, Doktora tezi 28 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü / Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı Tasavvuf Bilim Dalı, İstanbul 2007, s. 26-28
Dipnotlar
- ^ . TDV İslâm Ansiklopedisi. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2023.
- ^ Their origins are obscure: probably Kurdish or Iranian extractions, Richard Tapper, Frontier nomads of Iran: a political and social history of the Shahsevan, Cambridge University Press, 1997, ISBN 9780521583367, p. 39. 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b Minorsky Vladimir, The Turks, Iran and the Caucasus in the Middle Ages. Preface by J.A. Boyle. Variorum Reprints, London 1978; page 517-518
- ^ "EBN BAZZAZ Encyclopedia Iranica". 17 Kasım 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2012.
- ^ Muḥammad Kamāl, Mulla Sadra's Transcendent Philosophy, Ashgate Publishing Inc, 2006, , p. 24. 25 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tufan Gündüz. Son Kızılbaş: Şah İsmail. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022.
- ^ Sigfried J. de Laet. History of Humanity: From the seventh to the sixteenth century. History of Humanity: From the seventh to the sixteenth century. Unesco. 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2022.
- ^ Özdemir, Ali Rıza (13 Aralık 2021). "Şeyh Safiyyüddin-İ Erdebilî'nin Etnik Kökeni ve İnancı Hakkında Bazı Değerlendirmeler". Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi (100): 235-252. ISSN 1306-8253. 15 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2023.
- ^ Gündüz, Tufan (2010). Son kızılbaş Şah İsmail. 1. baskı. İstanbul: Yeditepe Yayınevi. ISBN .
- ^ Sohrweide, Hanna, “Der Sieg der Safaviden in Persien und scine Rückwirkungen auf die Schiiten Anatoliens im 16. Jahrhundert”, Der Islam, 41 (1965), 95-221.
- ^ "Culturology issues of comparative description of the ethnolinguistic identity of historical heritage of Azerbaijan (based on period of Safavid Empire)". 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Şubat 2022.
- ^ a b Rıza Yıldırım. Turkomans Between Two Empires: The Origins Of The Qizilbash Identity In Anatolia (1447-1514) 1 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ph.D. dissertation, Bilkent Üniversitesi, 2008
- ^ Zeki V. Togan, “Sur L’origine des Safavides”, Mélanges Massignon, III, 1957, p. 356
- ^ Son Kızılbaş Şah İsmail. Yeditepe. s. 19.
- ^ Âlem-i Ârâ-yi Safevî, s. 11.
- ^ Heyyət, C. “Azərbaycanın Türkləşməsi və Azəri Türkçəsinin Təşəkkülü”, Varlıq, Tehran 1992, s. 9-12.
- ^ Michel M. Mazzaoui, The Origins of the Safawids: Shi’ism, Sufism, and the Ghulat, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1972, pp. 46-52., Z. V. Togan, Zeki V. Togan, “Sur L’origine des Safavides”, Mélanges Massignon, III, 1957, p. 356, p. 356
- ^ Barry D. Wood, The Tarikh-i Jahanara in the Chester Beatty Library: an illustrated manuscript of the "Anonymous Histories of Shah Isma'il", Islamic Gallery Project, Asian Department Victoria & Albert Museum London, Routledge, Volume 37, Number 1 / March 2004, Pp: 89 - 107.
- ^ "Payvand News". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2010.
- ^ (PDF). 15 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016.
- ^ İsrafil BABACAN, Bilig, kış 2007, Sayı 40, S. 1-16.
- ^ . 29 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016.
- ^ Serap Şah, Safvetü's-Safâ'da Safiyyüddîn-i Erdebîlî'nin hayatı, tasavvufi görüşleri ve menkibeleri, Doktora tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü / Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı Tasavvuf Bilim Dalı, İstanbul 2007, s. 26 ve s.224
- ^ http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/v8f1/v8f1010.html
- ^ Anthony Bryer 1975 Greeks and Türkmens: The Pontic Exception", Dumbarton Oaks Papers, Vol. 29., (1975), Appendix II - Genealogy of the Muslim Marriages of the Princesses of Trebizond
- ^ http://www.iranica.com/newsite/index.isc?Article=http://www.iranica.com/newsite/articles/unicode/v10f5/v10f504a.html
- ^ http://www.iranica.com/newsite/articles/v13f3/v13f3004a.html Encyclopaedia Iranica. R. N. Frye. Peoples of Iran
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Seyh Safiyuddin Ishak Erdebili d 1252 o 1334 Erdebil Safevi Tarikati nin kurucusu olan mutasavvif ve sair Seyh Safiyuddin Ishak Erdebili Seyh Safiyuddin Kuzey Iran da bulunan Gilan vilayetinde ikamet eden 13 yuzyilin onde gelen sufisi olan Seyh Zahid Gilani nin damadi ve halefidir Seyh oglu Sadreddin Musa 1334 1391 onun oglu 1391 1429 onun oglu 1429 1447 onun oglu Seyh Cuneyd 1447 1460 ve onun oglu Seyh Haydar 1460 1488 yolu ile Safevi Devleti nin kurucusu Sah Ismail in atasidir SoyuTam adi Ebu l Feth Safiyyuddin Ishak b Eminiddin Cebrail b Salih b Kutbiddin Ebi Bekr Erdebili olan Safiyyuddin Erdebili nin kokeni tartismalidir Fars Kurt ve Turk oldugu yonunde cesitli rivayetler vardir Bazi tarihciler Safiyuddin Ishak in bildigimiz en eski atasi olan Erdebil ve civarini yoneten Firuz Sah a dayanarak Kurt oldugunu soylerler Ibn Bezzaz in Safvetu s safa adli eserinin Ayasofya nushasinda Seyh Safi nin Sencarli bir Kurt olan Piruz un Firuz un soyundan geldigi soylense deAlem ara yi Sah Ismail adli eserde Seyh Safiyuddin ve ailesi Turk olarak anilmaktadir Seyh Zahid Gilani nin Safiyuddin e Pir i Turk seklinde hitap ettigine dayananlar ise onun Turk oldugunu soylerler Zeki Velidi Togan Safiyuddin Safi Kurt olsa dahi soyunun Sah Ismail zamaninda tamamen Turklesmis oldugunu soylemektedir Seyh in babasi Seyyid Cibril in Siraz a yaptigi yolculuk anlatilirken onun bir Turk dervisi olduguna vurgu yapilir Keza Seyh Safiyuddin den bahsederken Turk oglu ve Turk genci ifadelerine yer verilir Ismail Hakki Uzuncarsili nin Seyh Safiyuddin ile ilgili olarak Bu konuda benzer bilgileri ise daki verilerden hareketle Safiyuddin Erdebili ye Turk un piri denildigini seyhin Turk koyunde yasadigini ve misafir gelen Turk muritlerine daha iyi hizmette bulunarak onlara beyaz ekmek ve bal sundugu bircok kaynaklarinda bile Seyh Safi nin 1272 yillarinda aslen Fars olan bircok cagdaslarinin da ona ey diye hitap ettikleri gorulmektedir Yine soyunun Sia nin 12 Imam indan yedincisi olan Musa Kazim a dayandigi da muhtemelen 1391 1429 veya Seyh Cuneyd 1447 1460 donemlerinde baslayan Sia egilimi sonucunda cikarildigi dusunulmekte ve supheyle yaklasilmaktadir Hayati tarikati ve eserleriSafiyuddin Safi iyi bir egitim gormus etkileyici bir dini onder olmakla beraber sadece alt ve orta sinifi degil zamanin Mogol hukumdarlarini da etkisi altina almis onlardan da hurmet gormustur Seyh in Mogol Hukumdar larinin elinden bircok insani kurtardigi anlatilagelir Safiyuddin Safi 13 yuzyilin onde gelen sufilerinden olan Seyh Zahid Gilani nin 1216 1301 en parlak ogrencisidir Hocasi Seyh Zahid Gilani kizi yi Safiyuddin Ishak a vermistir Safiyuddin Ishak da Seyh in ikinci buyuk ogluna bir onceki evliliginden olan kizlarindan birini nikahlayarak akrabalik bagini saglamlastirmistir Suregiden bu tarz evlilikler soylari neredeyse bir haline getirdi Seyh Safiyuddin Safi doneminde Safeviye Tarikati sayginligini ve populerligi oldukca artmis Azerbaycan Sirvan Anadolu Diyarbakir Irak yoresinden bircok insan Safiyuddin Safi ye baglanmak icin Erdebil e gelmislerdir Bir tarihi kayda gore Erdebil e gelen yollardan sadece birinden 3 ayda 13 bin kisinin tekkeye gelmistir Seyh Safiyuddin in Farsca eserleri olmasina ragmen Kurtce yle benzelikler gosteren bir siir dili kullandigi bir eseri mevcuttur Seyh Safiyuddin in siirlerinin ancak cok azi gunumuze ulasmistir Eserleri eski Farsca ve Tatca yazilmis gunumuzde dilbilimi olarak oneme sahiptir ornegin Safiyuddin Ishak in en onemli dini eserlerinden biri olan Dobayti Cift Beyitler eski Tat dili ve Farsca dilbilgisi acisindan bilgiler veren onemli bir eser konumu tasimaktadir Kara MecmuaGaribi Mentesa oglu tarafindan Safevi Sahi Tahmasp a sunulan Tezkire i Mecalis i Su ara yi Rum adli kitapta Seyh Safiye adli kitap nisbet verilmistir 1983 yilinda Iranda Garibi Divani ve Tezkire i Mecalis i Su ara yi Rum kitaplarini yayinlayan Hossein Mohammadzadeh Sedigh Letif ul Hayal Danismendan i Azerbaycan kitaplarinda da Azeri Turkcesi ile yazilan Kara Mecmua dan Ad gittigine deginir Minoreski ve Sarden ise su kitabin Savevi sahlari icin onemli olmasini zikr ederler Olumu ve halefiHac gorevini yerine getirdikten sonra 12 Eylul 1334 te Erdebil de olmustur Yerine seyhligi 57 yil surecek olan ikinci oglu Seyh Sadreddin Musa 1305 1391 gecmistir Safevi Hanedani soyagaci Piruz el Kurdi es Sencani Firuz Sah Zerrin Kulah I Aleksios Komnenos VIII Mihail Aved I Manuil Komnenos II Andronikos Kutbeddin Muhammed II Ioannis Komnenos IX Mihail Selahaddin Rasid II Aleksios Komnenos III Andronikos 1297 1341 Kutbeddin Ebu Bekir Basileios Komnenos Olum 1340 Irini Paleologina Olum 1341 Zahid Gilani Emin el Din Cebrail V Bagrat o 1393 III Aleksios Komnenos Theodora Kantakuzini Bibi Fatima Seyh Safiyuddin Ishak Erdebili 1252 1334 I Konstantin Gurcu Krali 1369 1412 veya 13 I Alexandr Imeretili III Manuil Komnenos 1364 1417 Seyh Sadreddin Musa I Aleksandr Gurcu Krali 1386 1446 Prenses Tamar Imeretili Olum 1455 IV Aleksios Komnenos 1382 1429 Kara Yuluk Osman Bey Hoca Ala ed Din Ali Gurcistan Prensesi Bagrationi Bagrationi Hanedanindan 1415 1463 IV Ioannis Komnenos 1403 1459 Ali Bey Seyh Ibrahim Aleksios 1455 1463 Teodora Megale Komnini Despina Hatun Hasan Akkoyunlu 1423 1478 Hatice Hatun Cuneyd i Safevi Chatrina Alemsah Halime Begum Seyh Haydar Sultan Ali 1488 1494 amp I Ismail Temmuz 17 1487 Mayis 23 1524 Hukumdarlik Muddeti 1502 1524 Ibrahim I Tahmasb 22 Subat 1514 14 Mayis 1576 Hukumdarlik Muddeti 1524 1576 II Ismail 1537 1577 Hukumdarlik Muddeti 1576 1577 Muhammed Hudabende 1532 1595 Hukumdarlik Muddeti 1577 1587 I Abbas Ocak 27 1571 Ocak 19 1629 Hukumdarlik Muddeti 1587 1629 Safi Mirza Dogum 1587 Olum 1615 Taht varisi 1587 1615 Imam Kulu Mirza Taht varisi 1627 Olumu 1627 1611 12 Mayis 1624 R 1629 1642 II Abbas 31 Aralik 1632 25 Ekim 1666 Hukumdarlik Muddeti 1642 1666 I Suleyman Sah II Safi 1659 Temmuz 29 1694 Hukumdarlik Muddeti 1666 1694 I Huseyin 1669 Nisan 25 1726 Hukumdarlik Muddeti 1694 1722 II Suleyman Hukumdarlik Muddeti 1749 1759 II Tahmasb 1704 1740 Hukumdarlik Muddeti 1729 1732 III Abbas 1740 Hukumdarlik Muddeti 7 Eylul 1732 1736 KaynakcaSafiyuddin Ishak ve Safeviye Tarikati nin seyhleri hakkinda elimizdeki tek kaynak Saffetu s Safa dir Yine cagdas Mogol Timurlu ve Sufi kaynaklarda az da olsa bilgi mevcuttur Riza Yildirim Turkomans Between Two Empires The Origins Of The Qizilbash Identity In Anatolia 1447 1514 1 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ph D dissertation Bilkent Universitesi 2008 Serap Sah Safvetu s Safa da Safiyyuddin i Erdebili nin hayati tasavvufi gorusleri ve menkibeleri Doktora tezi 28 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Marmara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Temel Islam Bilimleri Anabilim Dali Tasavvuf Bilim Dali Istanbul 2007 s 26 28Dipnotlar TDV Islam Ansiklopedisi 21 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2023 Their origins are obscure probably Kurdish or Iranian extractions Richard Tapper Frontier nomads of Iran a political and social history of the Shahsevan Cambridge University Press 1997 ISBN 9780521583367 p 39 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi a b Minorsky Vladimir The Turks Iran and the Caucasus in the Middle Ages Preface by J A Boyle Variorum Reprints London 1978 page 517 518 EBN BAZZAZ Encyclopedia Iranica 17 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2012 Muḥammad Kamal Mulla Sadra s Transcendent Philosophy Ashgate Publishing Inc 2006 ISBN 0754652718 p 24 25 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tufan Gunduz Son Kizilbas Sah Ismail Erisim tarihi 25 Subat 2022 Sigfried J de Laet History of Humanity From the seventh to the sixteenth century History of Humanity From the seventh to the sixteenth century Unesco 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2022 Ozdemir Ali Riza 13 Aralik 2021 Seyh Safiyyuddin I Erdebili nin Etnik Kokeni ve Inanci Hakkinda Bazi Degerlendirmeler Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli Arastirma Dergisi 100 235 252 ISSN 1306 8253 15 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2023 Gunduz Tufan 2010 Son kizilbas Sah Ismail 1 baski Istanbul Yeditepe Yayinevi ISBN 978 605 4052 49 3 Sohrweide Hanna Der Sieg der Safaviden in Persien und scine Ruckwirkungen auf die Schiiten Anatoliens im 16 Jahrhundert Der Islam 41 1965 95 221 Culturology issues of comparative description of the ethnolinguistic identity of historical heritage of Azerbaijan based on period of Safavid Empire 31 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2022 a b Riza Yildirim Turkomans Between Two Empires The Origins Of The Qizilbash Identity In Anatolia 1447 1514 1 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ph D dissertation Bilkent Universitesi 2008 Zeki V Togan Sur L origine des Safavides Melanges Massignon III 1957 p 356 Son Kizilbas Sah Ismail Yeditepe s 19 Alem i Ara yi Safevi s 11 Heyyet C Azerbaycanin Turklesmesi ve Azeri Turkcesinin Tesekkulu Varliq Tehran 1992 s 9 12 Michel M Mazzaoui The Origins of the Safawids Shi ism Sufism and the Ghulat Wiesbaden Franz Steiner Verlag 1972 pp 46 52 Z V Togan Zeki V Togan Sur L origine des Safavides Melanges Massignon III 1957 p 356 p 356 Barry D Wood The Tarikh i Jahanara in the Chester Beatty Library an illustrated manuscript of the Anonymous Histories of Shah Isma il Islamic Gallery Project Asian Department Victoria amp Albert Museum London Routledge Volume 37 Number 1 March 2004 Pp 89 107 Payvand News 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2010 PDF 15 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Aralik 2016 Israfil BABACAN Bilig kis 2007 Sayi 40 S 1 16 29 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Aralik 2016 Serap Sah Safvetu s Safa da Safiyyuddin i Erdebili nin hayati tasavvufi gorusleri ve menkibeleri Doktora tezi Marmara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Temel Islam Bilimleri Anabilim Dali Tasavvuf Bilim Dali Istanbul 2007 s 26 ve s 224 http www iranica com newsite index isc Article http www iranica com newsite articles v8f1 v8f1010 html Anthony Bryer 1975 Greeks and Turkmens The Pontic Exception Dumbarton Oaks Papers Vol 29 1975 Appendix II Genealogy of the Muslim Marriages of the Princesses of Trebizond http www iranica com newsite index isc Article http www iranica com newsite articles unicode v10f5 v10f504a html http www iranica com newsite articles v13f3 v13f3004a html Encyclopaedia Iranica R N Frye Peoples of Iran