Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Satelit DNA (uydu DNA olarak da adlandırılır) çok kere tekrar eden nükleotit dizilerinden oluşan bir DNA'dır. Bu şekilde adlandırılmasının nedeni, kısa DNA dizilerinin tekrarlanması sonucu adenin, sitozin, guanin ve timin içeren nükleotitlerin sıklığının değişmesi ve bu bölgelerin yoğunluğunun geri kalan DNA'dan farklı olmasıdır. Bu olgu ilk defa genomik DNA küçük parçalara bölünüp sonra ultrasantrifüj ile bir ayrıştırıldığında gözlemlendi. Genomdaki DNA'nın büyük bir bölümü belli yoğunlukta kalın bir bant oluştururken ana banttan ayrı bantlar da olduğu fark edildi ve bunlar uydu (satelit) bantlar olarak adlandırıldı. Bu bantlardaki DNA'ya da satelit (uydu) DNA adı verildi. Bu bantlar karakterize edildiği zaman tekrar eden kısa dizilerden oluştuğu gözlemlendi. Her tekrar eden dizi bu deneysel yöntemle uydu bantlar oluşturmuyordu (yoğunluğu genel DNA'dan farklı olmadığı için) ve bu uydu bantların her biri mutlaka tek bir tekrarlı diziden oluşmuyordu (farklı tekrarlı diziler aynı yoğunluğa sahip olabilirler), ama satelit DNA terimi ile tekrarlı dizi kavramı baştan özdeşleştiği için sonradan tüm tekrarlı dizilere, uydu bant oluştursun veya oluşturmasın, satelit DNA adı verildi. Ancak, tekrar eden dizi birimlerinin büyüklüğüne göre bunlar mikrosatelit, minisatelit gibi gruplara ayrıldılar. Mikrosatelitler 2-10 nükleotitten oluşan bir dizinin tekrarlarından oluşur, minisatelitler ise genelde 10-60 nükleotit uzunluklu dizilerin tekrarlarından oluşur. Bu sınırlar yaklaşıktır, farklı uzmanlar mikrosatelitlerle minisatelitler arasındaki sınırı farklı çizerler.
Satelit DNA tipleri
Satelit DNA, minisatelit ve mikrosatelitlerle birlikte, meydana getirir.
İnsanlarda bilinen bazı satelit DNA tipleri şunlardır:
| Tip | Tekrarlayan birimin uzunluğu (bp) | Yeri |
|---|---|---|
| α (alfoid DNA) | 171 | Tüm kromozomlar |
| β | 68 | Kromozom 1, 9, 13, 14, 15, 21, 22 ve Y'nin sentromerleri |
| Satelit 1 | 25-48 | Sentromerler ve çoğu kromozomdaki heterokromatinin diğer bölgeleri |
| Satelit 2 | 5 | Çoğu kromozom |
| Satelit 3 | 5 | Çoğu kromozom |
Uzunluk
Tekrarlayan bir 1 baz çifti (bir mononükleotit tekrar) ila birkaç bin baz çifti uzunluğunda olabilir ve satelit DNA'nın toplam uzunluğu bir kesintiye uğramadan birkaç milyon baz (megabaz) çifti uzunluğunda olabilir. Çoğu satelit DNA kromozomun telomerik veya sentromerik bölgesinde lokalizedir. Farklı canlı türlerinde bu tekrarların nükleotit dizisi oldukça iyi korunmuştur. Ancak, tekrarların toplam uzunluğu ayni türün bireyleri arasında çeşitlilik gösterir. Örneğin, minisatelit DNA, 20-50 tekrar oluşan kısa (1–5 kb) bir bölgedir. Bir bölgede bu tekrar eden birimlerden kaç tane olduğu (yani bölgenin toplan uzunluğu), DNA parmakizlemesinin esasını oluşturur.
Köken
Satelit DNA'nın mikrosatelit tipi, DNA ikileşmesi sırasında uzayan DNA ipliğinin kalıp ipliğin karşısında "kayarak" hatalı baz eşleşmesi yapmasından kaynaklanır. Bu tür hataların çoğu prova okuması ile düzeltilse de, kalanlar yeni mikrosatelitlerin oluşmasına neden olur. Satelit DNA'nın minisatelit tipi ise, mayoz bölünme sırasında hatalı rekombinasyon olaylarından meydana gelir.
Patoloji
Mikrosatelitler protein kodlayıcı bölgelerde olursa proteinde mutasyonlara yol açarlar. Eğer tekrar eden dizi birimleri üç nükleotit uzunluğunda olursa proteinde aynı amino asidin değişken sayıda tekrarlarından oluşan dizi genişlemeleri olur. Örneğin, proteinindeki bu tür mütasyonlardan Huntington hastalığı ortaya çıkar.
Kaynakça
- ^ 'de "satellite DNA"
- ^ Singer MJ (1982): Highly Repeated Sequences in Mammalian Genomes http://profiles.nlm.nih.gov/DJ/B/B/S/H/_/djbbsh.pdf 6 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Pech, M., Streeck, R. E., and Zachau, H. G. (1979a). Cell 18, 883-893."Although highly repetitive DNA components have usually been called satellite DNAs only when they could be separated by centrifugation techniques it seems justified to use for this thoroughly characterized DNA component-which resembles closely other satellite DNAs the designation rat satellite DNA I. This term which has also the advantage of brevity will be used throughout the paper."
- ^ Merkel A. NJ.Gemmell (2008) Detecting Microsatellites in Genome Data: Variance in Definitions and Bioinformatic Approaches Cause Systematic Bias. Evol Bioinform Online. 2008; 4: 1–6. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2614199/ PMCID: PMC2614199
- ^ Cederberg H, Rannug U. (2006) Mechanisms of human minisatellite mutation in yeast. Mutat Res. 2006 Jun 25; 598(1-2):132-43. PMID 16581091
- ^ Walker FO (2007). "Huntington's disease". Lancet. 369 (9557). s. 220. doi:10.1016/S0140-6736(07)60111-1. (PMID) 17240289.
Bibliyografya
- Thengiz Beridze, Satellite DNA, Springer-Verlag, July 1986,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Satelit DNA uydu DNA olarak da adlandirilir cok kere tekrar eden nukleotit dizilerinden olusan bir DNA dir Bu sekilde adlandirilmasinin nedeni kisa DNA dizilerinin tekrarlanmasi sonucu adenin sitozin guanin ve timin iceren nukleotitlerin sikliginin degismesi ve bu bolgelerin yogunlugunun geri kalan DNA dan farkli olmasidir Bu olgu ilk defa genomik DNA kucuk parcalara bolunup sonra ultrasantrifuj ile bir ayristirildiginda gozlemlendi Genomdaki DNA nin buyuk bir bolumu belli yogunlukta kalin bir bant olustururken ana banttan ayri bantlar da oldugu fark edildi ve bunlar uydu satelit bantlar olarak adlandirildi Bu bantlardaki DNA ya da satelit uydu DNA adi verildi Bu bantlar karakterize edildigi zaman tekrar eden kisa dizilerden olustugu gozlemlendi Her tekrar eden dizi bu deneysel yontemle uydu bantlar olusturmuyordu yogunlugu genel DNA dan farkli olmadigi icin ve bu uydu bantlarin her biri mutlaka tek bir tekrarli diziden olusmuyordu farkli tekrarli diziler ayni yogunluga sahip olabilirler ama satelit DNA terimi ile tekrarli dizi kavrami bastan ozdeslestigi icin sonradan tum tekrarli dizilere uydu bant olustursun veya olusturmasin satelit DNA adi verildi Ancak tekrar eden dizi birimlerinin buyuklugune gore bunlar mikrosatelit minisatelit gibi gruplara ayrildilar Mikrosatelitler 2 10 nukleotitten olusan bir dizinin tekrarlarindan olusur minisatelitler ise genelde 10 60 nukleotit uzunluklu dizilerin tekrarlarindan olusur Bu sinirlar yaklasiktir farkli uzmanlar mikrosatelitlerle minisatelitler arasindaki siniri farkli cizerler Satelit DNA tipleriSatelit DNA minisatelit ve mikrosatelitlerle birlikte meydana getirir Insanlarda bilinen bazi satelit DNA tipleri sunlardir Tip Tekrarlayan birimin uzunlugu bp Yeria alfoid DNA 171 Tum kromozomlarb 68 Kromozom 1 9 13 14 15 21 22 ve Y nin sentromerleriSatelit 1 25 48 Sentromerler ve cogu kromozomdaki heterokromatinin diger bolgeleriSatelit 2 5 Cogu kromozomSatelit 3 5 Cogu kromozomUzunlukTekrarlayan bir 1 baz cifti bir mononukleotit tekrar ila birkac bin baz cifti uzunlugunda olabilir ve satelit DNA nin toplam uzunlugu bir kesintiye ugramadan birkac milyon baz megabaz cifti uzunlugunda olabilir Cogu satelit DNA kromozomun telomerik veya sentromerik bolgesinde lokalizedir Farkli canli turlerinde bu tekrarlarin nukleotit dizisi oldukca iyi korunmustur Ancak tekrarlarin toplam uzunlugu ayni turun bireyleri arasinda cesitlilik gosterir Ornegin minisatelit DNA 20 50 tekrar olusan kisa 1 5 kb bir bolgedir Bir bolgede bu tekrar eden birimlerden kac tane oldugu yani bolgenin toplan uzunlugu DNA parmakizlemesinin esasini olusturur KokenSatelit DNA nin mikrosatelit tipi DNA ikilesmesi sirasinda uzayan DNA ipliginin kalip ipligin karsisinda kayarak hatali baz eslesmesi yapmasindan kaynaklanir Bu tur hatalarin cogu prova okumasi ile duzeltilse de kalanlar yeni mikrosatelitlerin olusmasina neden olur Satelit DNA nin minisatelit tipi ise mayoz bolunme sirasinda hatali rekombinasyon olaylarindan meydana gelir PatolojiMikrosatelitler protein kodlayici bolgelerde olursa proteinde mutasyonlara yol acarlar Eger tekrar eden dizi birimleri uc nukleotit uzunlugunda olursa proteinde ayni amino asidin degisken sayida tekrarlarindan olusan dizi genislemeleri olur Ornegin proteinindeki bu tur mutasyonlardan Huntington hastaligi ortaya cikar Kaynakca de satellite DNA Singer MJ 1982 Highly Repeated Sequences in Mammalian Genomes http profiles nlm nih gov DJ B B S H djbbsh pdf 6 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pech M Streeck R E and Zachau H G 1979a Cell 18 883 893 Although highly repetitive DNA components have usually been called satellite DNAs only when they could be separated by centrifugation techniques it seems justified to use for this thoroughly characterized DNA component which resembles closely other satellite DNAs the designation rat satellite DNA I This term which has also the advantage of brevity will be used throughout the paper Merkel A NJ Gemmell 2008 Detecting Microsatellites in Genome Data Variance in Definitions and Bioinformatic Approaches Cause Systematic Bias Evol Bioinform Online 2008 4 1 6 http www ncbi nlm nih gov pmc articles PMC2614199 PMCID PMC2614199 Cederberg H Rannug U 2006 Mechanisms of human minisatellite mutation in yeast Mutat Res 2006 Jun 25 598 1 2 132 43 PMID 16581091 Walker FO 2007 Huntington s disease Lancet 369 9557 s 220 doi 10 1016 S0140 6736 07 60111 1 PMID 17240289 BibliyografyaThengiz Beridze Satellite DNA Springer Verlag July 1986 ISBN 978 0 387 15876 1