Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Savaş başlığı, belirli bir taşıyıcı kovan içerisinde (örn. füze, roket veya torpido) hedefe taşınan patlayıcı, yanıcı ya da zehirli bir materyal ve bu materyali söz konusu kovan hedefe vardığında etkin hale getiren tetikleme mekanizmasından oluşan harp düzeneğidir.
Köken bilimi
Torpidoların ilk geliştirilmeye başlandığı dönemde eğitim, test ve kullanılmak üzere içlerine belirli bir konurdu ve bu ığı yüke barış başlığı denirdi. Söz konusu torpidolar gerçek askeri operasyon ve savaşlarda kullanılmaya başlandığında ismi savaş başlığı olarak değişti ve zamanla barış başlığı terimi askerî terminolojiden kalktı.
Sınıflandırma
Çeşitli savaş başlığı tipleri aşağıda listelenmiştir:
- Patlayıcı: Uygun büyüklükte bir patlama kullanarak hedefin parçalanması ve patlamanın yarattığı şok dalgasının etkisiyle ana hedef çevresindeki ikincil hedeflerin mümkün olduğunca işlevsiz hale getirilmesi ilkesine dayanır.
- : Barut, C4 ve dinamit gibi moleküler yapı olarak yüksek miktarda ısı, ışık ve şok enerjisine sahip kimyasallar kullanılarak üretilen patlayıcı grubudur.
- Tahrik tipi: Büyük bir şok dalgası yaratarak patlama küresi dahilindeki materyallere ani ve yüksek basınç uygulama yöntemi ile hedefi etkisiz hale getirmeye dayanan konvensiyonel patlayıcılardır. Oluşan ısı ve ışık miktarı diğer tiplere nazaran daha azdır. Terörist örgütler tarafından yaygın olarak kullanılan boru tipi bombalar tahrik tipidir.
- Fragmentasyon (dağılım) tipi: Belirli bir tahrik tipi patlayıcı kor etrafında genellikle silindir veya küre şeklinde yerleştirilmiş şarapnel parçacıkların kullanımı ile infilak alanı içerisindeki hedefleri delerek etkisizleştirmeye yönelik konvensiyonel patlayıcı türüdür. Tüm parça tesirli bombalar bu tiptir.
- Yangın tipi: Belirli bir patlayıcı kor etrafında yüksek yanıcılığa sahip bir yakıttan oluşan, düşman bölgesinde yangın çıkartarak etki alanındaki hedefleri imha etme prensibine dayanan patlayıcı tipidir. Gelişmiş versiyonlarında karışım içerisinde alevlenmeyi hızlandırıcı katalizör kimyasallar ve hedefin kendini söndürmesini zorlaştıran yapışkan maddeler de kullanılmaktadır. Napalm bombası, yangın tipi konvensiyonel patlayıcılara iyi bir örnektir.
- Şekil tipi: Özellikle polis ve özel kuvvetler tarafından kapı ve kasa açma, duvar delme gibi amaçlarla sıklıkla kullanılan, hedefin yapısı ve kullanılan materyale göre birçok farklı geometrik şekilde kullanılabilen tahrik tipi patlayıcılardır. Plastik patlayıcı olarak bilinen jel ve macun türü patlayıcılar şekil tipidir.
- Zırh delici: Belirli bir yüksek hızlı kinetik projektil önünde genellikle koni (veya sivri ucu çevresinde çember) şeklinde yerleştirilmiş bir tahrik/şekil/yangın tipi patlayıcı kombinasyonu düzeneğidir. Şoka hassas tahriğin hedef aracın zırhı ile teması sonucu gerçekleşen patlamada oluşan yüksek ısı ve konsantre basınç sebebiyle zırh materyali üzerinde patlayıcının geometrik şekline simetrik, kısa süreli, şiddet yitirerek dalga şeklinde yayılan, kısmen yumuşak bir "çukur" (hatta daha zayıf zırhlarda tam delik) oluşur. Kinetik projektil, moleküler yapısı dezentegrasyon geçirmekte olan zırh yüzeyindeki bu lokal zayıflığı kullanarak araç içerisine girer ve mürettebatı imha eder.
- Nükleer: Nükleer fisyon (örn. atom bombası) veya füzyon (örn. hidrojen bombası) reaksiyonu kullanarak büyük bir enerji ve yıkıcı etki açığa çıkarması yöntemi ile hedef bölgedeki hedefleri imha eden savaş başlığı tipidir.
- : Barut, C4 ve dinamit gibi moleküler yapı olarak yüksek miktarda ısı, ışık ve şok enerjisine sahip kimyasallar kullanılarak üretilen patlayıcı grubudur.
- Kimyasal: Zehirli bir kimyasal maddenin hedef bölge üzerine bırakılarak beşeri faktörlerin etkisiz hale getirilmesi prensibine dayanan savaş başlığıdır.
- Biyolojik: İnsan sağlına zararlı mikrop, bakteri veya virüslerin hedef bölge üzerine bırakılarak etki alanındaki beşeri faktörlerin hastalanmasına ya da ölmesine sebep olan savaş başlığı tipidir.
- Kinetik: Herhangi bir patlama söz konusu olmadan, hedefe yüksek bir hızda yaklaşıp çarparak veya delerek imha eden savaş başlığıdır.
Patlatıcı düzenekler
Yaygın olarak kullanılan bazı tetikleme düzenekleri aşağıda listelenmiştir:
- Temas tipi düzenek: Bu tetikleme düzeneğine sahip savaş başlıkları hedefle fiziksel teması takiben infilak eder. Bazı durumlarda düşmana verilen zararın azami miktara çıkarılabilmesi için belirli bir geciktirici mekanizma ile beraber kullanılır.
- Mesafe tipi düzenek: Radar, ses dalgaları, manyetik sensör veya lazer gibi bir yöntem kullanarak hedefin uzaklığı takib eden ve önceden programlanmış bir mesafenin altına inildiğinde patlatma komutu veren tetik düzeneğidir. Bu yöntemi kullanan birçok modern savaş başlığında ayrıca entegre şarapnel asemblesinin hedef üzerine doğru patlatılmasını sağlayan bir vektör kontrol mekanizması bulunur.
- Uzaktan kumandalı düzenek: Patlama zamanı uzaktan kumanda ile bir insan operatör, bilgisayar sistemi, başka bir savaş aracı veya komuta-kontrol ünitesi tarafından belirlenen tetikleme düzeneğidir.
- Zaman ayarlı düzenek: Önceden belirlenmiş bir zaman sürecini takiben patlayan tetikleme düzeneğidir.
- İrtifa ayarlı düzenek: Savaş başlığını belirli bir yüksekliğin altına düştüğünde patlatan tetikleme düzeneğidir.
- Çok aşamalı düzenek: Yukarıda listelenen düzeneklerden birden fazlasını kullanır. Özellikle kıtalararası balistik füzeler gibi çok-seviyeli sofistik sistemlerde görülür.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Savas basligi belirli bir tasiyici kovan icerisinde orn fuze roket veya torpido hedefe tasinan patlayici yanici ya da zehirli bir materyal ve bu materyali soz konusu kovan hedefe vardiginda etkin hale getiren tetikleme mekanizmasindan olusan harp duzenegidir Bir taktik farkli entegrasyon asamalarindayken goruluyor Burada fotografin ortasinda mermi seklinde metalik gri renkli parcadir Koken bilimiTorpidolarin ilk gelistirilmeye baslandigi donemde egitim test ve kullanilmak uzere iclerine belirli bir konurdu ve bu igi yuke baris basligi denirdi Soz konusu torpidolar gercek askeri operasyon ve savaslarda kullanilmaya baslandiginda ismi savas basligi olarak degisti ve zamanla baris basligi terimi askeri terminolojiden kalkti SiniflandirmaCesitli savas basligi tipleri asagida listelenmistir Patlayici Uygun buyuklukte bir patlama kullanarak hedefin parcalanmasi ve patlamanin yarattigi sok dalgasinin etkisiyle ana hedef cevresindeki ikincil hedeflerin mumkun oldugunca islevsiz hale getirilmesi ilkesine dayanir Barut C4 ve dinamit gibi molekuler yapi olarak yuksek miktarda isi isik ve sok enerjisine sahip kimyasallar kullanilarak uretilen patlayici grubudur Tahrik tipi Buyuk bir sok dalgasi yaratarak patlama kuresi dahilindeki materyallere ani ve yuksek basinc uygulama yontemi ile hedefi etkisiz hale getirmeye dayanan konvensiyonel patlayicilardir Olusan isi ve isik miktari diger tiplere nazaran daha azdir Terorist orgutler tarafindan yaygin olarak kullanilan boru tipi bombalar tahrik tipidir Fragmentasyon dagilim tipi Belirli bir tahrik tipi patlayici kor etrafinda genellikle silindir veya kure seklinde yerlestirilmis sarapnel parcaciklarin kullanimi ile infilak alani icerisindeki hedefleri delerek etkisizlestirmeye yonelik konvensiyonel patlayici turudur Tum parca tesirli bombalar bu tiptir Yangin tipi Belirli bir patlayici kor etrafinda yuksek yaniciliga sahip bir yakittan olusan dusman bolgesinde yangin cikartarak etki alanindaki hedefleri imha etme prensibine dayanan patlayici tipidir Gelismis versiyonlarinda karisim icerisinde alevlenmeyi hizlandirici katalizor kimyasallar ve hedefin kendini sondurmesini zorlastiran yapiskan maddeler de kullanilmaktadir Napalm bombasi yangin tipi konvensiyonel patlayicilara iyi bir ornektir Sekil tipi Ozellikle polis ve ozel kuvvetler tarafindan kapi ve kasa acma duvar delme gibi amaclarla siklikla kullanilan hedefin yapisi ve kullanilan materyale gore bircok farkli geometrik sekilde kullanilabilen tahrik tipi patlayicilardir Plastik patlayici olarak bilinen jel ve macun turu patlayicilar sekil tipidir Zirh delici Belirli bir yuksek hizli kinetik projektil onunde genellikle koni veya sivri ucu cevresinde cember seklinde yerlestirilmis bir tahrik sekil yangin tipi patlayici kombinasyonu duzenegidir Soka hassas tahrigin hedef aracin zirhi ile temasi sonucu gerceklesen patlamada olusan yuksek isi ve konsantre basinc sebebiyle zirh materyali uzerinde patlayicinin geometrik sekline simetrik kisa sureli siddet yitirerek dalga seklinde yayilan kismen yumusak bir cukur hatta daha zayif zirhlarda tam delik olusur Kinetik projektil molekuler yapisi dezentegrasyon gecirmekte olan zirh yuzeyindeki bu lokal zayifligi kullanarak arac icerisine girer ve murettebati imha eder Nukleer Nukleer fisyon orn atom bombasi veya fuzyon orn hidrojen bombasi reaksiyonu kullanarak buyuk bir enerji ve yikici etki aciga cikarmasi yontemi ile hedef bolgedeki hedefleri imha eden savas basligi tipidir Kimyasal Zehirli bir kimyasal maddenin hedef bolge uzerine birakilarak beseri faktorlerin etkisiz hale getirilmesi prensibine dayanan savas basligidir Biyolojik Insan saglina zararli mikrop bakteri veya viruslerin hedef bolge uzerine birakilarak etki alanindaki beseri faktorlerin hastalanmasina ya da olmesine sebep olan savas basligi tipidir Kinetik Herhangi bir patlama soz konusu olmadan hedefe yuksek bir hizda yaklasip carparak veya delerek imha eden savas basligidir Patlatici duzeneklerYaygin olarak kullanilan bazi tetikleme duzenekleri asagida listelenmistir Temas tipi duzenek Bu tetikleme duzenegine sahip savas basliklari hedefle fiziksel temasi takiben infilak eder Bazi durumlarda dusmana verilen zararin azami miktara cikarilabilmesi icin belirli bir geciktirici mekanizma ile beraber kullanilir Mesafe tipi duzenek Radar ses dalgalari manyetik sensor veya lazer gibi bir yontem kullanarak hedefin uzakligi takib eden ve onceden programlanmis bir mesafenin altina inildiginde patlatma komutu veren tetik duzenegidir Bu yontemi kullanan bircok modern savas basliginda ayrica entegre sarapnel asemblesinin hedef uzerine dogru patlatilmasini saglayan bir vektor kontrol mekanizmasi bulunur Uzaktan kumandali duzenek Patlama zamani uzaktan kumanda ile bir insan operator bilgisayar sistemi baska bir savas araci veya komuta kontrol unitesi tarafindan belirlenen tetikleme duzenegidir Zaman ayarli duzenek Onceden belirlenmis bir zaman surecini takiben patlayan tetikleme duzenegidir Irtifa ayarli duzenek Savas basligini belirli bir yuksekligin altina dustugunde patlatan tetikleme duzenegidir Cok asamali duzenek Yukarida listelenen duzeneklerden birden fazlasini kullanir Ozellikle kitalararasi balistik fuzeler gibi cok seviyeli sofistik sistemlerde gorulur Ayrica bakinizGudum sistemi Fuze ve Anayurt guvenligi Turk Silahli Kuvvetleri