Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Savcı, (lat. procurare - bir şeyi yönetme, ilgilenme) ceza yargılamasında iddia makamı olarak adalete hizmet eden kişidir. Savcılık ceza muhakemesinde iddia görevini yaparak devlet adına ceza davası açan makamdır. Bu makamdaki yetkiliye savcı adı verilmiştir. Özetle savcı, suç haberinin kendisine ulaşmasıyla birlikte devlet adına araştırma ve soruşturma faaliyetinde bulunmak, kamu davasının açılmasını gerektiren şartlar oluştuğunda dava açmak ve yürütmek, mahkemelerin verdiği kararları yerine getirmek ve kanunla kendisine verilen diğer görevleri yapmak durumunda olan ve yargı organı içinde yer alan kamu görevlisi olarak tanımlanabilir.
 Bir duruşmada savcılar. | |
| Meslek türü | Meslek |
|---|---|
| Etkin sektörler | Hukuk |
| Yeterlikler | Savunuculuk becerileri, analitik düşünce, adalet duygusu |
| Gerekli eğitimler | Profesyonel Avukatlık Eğitim Kursu, İngiltere ve Galler'de yargı kursu (ve muhtemelen Ortak Profesyonel Sınavı), Avukatlık sınavı |
| Çalışma alanları | Hükûmet için hukuk hizmeti |
| İlgili meslekler | Avukat, , dava vekili, hâkim, |
Etimoloji
Kelime kök anlamı olarak: hukuk ileri sürülerek savunulan düşünce, iddia, dava, tez, bir fiilin hukuki açıdan suç olup olmadığının tanımlanmasını ve ilgili kanun hükümlerine uygun suçun tanımlamasıyla iddianame hazırlamakla görevli hukuk memuru olarak geçmektedir.
Osmanlıcadaki karşılığı "müddeiumumi"dir. Arapça muddaˁī (iddia eden, dava eden) ve umūmī (kamu) sözcüklerinin birleşiminden türetilmiş olan ve "kamu adına dava eden" anlamını taşıyan bu sözcük 1870 tarihli "Mehakim Nizamnamesi" ile Fransızca prosécuteur publique karşılığı olarak T.C hukukuna girmiş, Cumhuriyet döneminde de uzun süre gayrıresmî olarak kullanılmaya devam edilmiştir.
Savcılık kurumunun yapısı ve özellikleri
Savcılık kurumu idari bir yapıya sahip olması nedeniyle düzenlemesinde hiyerarşi bulunmaktadır. Astlar kurum içinde üstten emir alırlar. Ancak bu bağlılık mutlak bir itaat anlamına gelmemektedir.
Tarihçe
Roma hukukunda
Genel olarak savcılık kurumunun Fransız kaynaklı olduğu kabul görmektedir. Fakat pek çok kaynak Roma hukukunda bulunan beş kurumu dayanak olarak göstermişlerdir. Roma hukukunda belirtilen bu kurumlardan her biri savcılara ait bazı özellikler taşıyordu. Bu kurumlardan ikisi Censeur ve Defenseur, yapma hakkında sahipti. Questeur günümüz savcısının esnasındaki tüm yetkilerine sahipti. Irenarque Curios savcı ve benzer bir kurumdur. Puracuratore Caesari ve Avocat de fisc savcılığın idari görevleri gibi yetkilere sahip kurumlardı. Ancak bu kurumlar tam olarak günümüz savcılıklarının yetkilerine sahip değillerdi.
Cermen hukukunda
Cermenlerde Centenarius adı verilen yetkililer suçluları yakalayarak adalete teslim ederlerdi. Sonraları bu yetkililer hakim konumuna yükseltilmiştir.Almanya'da 1600'lü yıllardan itibaren Fiscalat adı verilen doğrudan bağlı olan bu kişiler halka ve memurlara karşı senyörün menfaatini koruyorlardı. Hatta bu yetkileri hukuki alanlardan daha fazlaydı. Bazen bu kişilere suçun araştırılarak ortaya çıkartılması görevi veriliyordu. Fransız İhtilali'nden sonra, Napolyon zamanında Fransız ceza muhakemeleri usulü kanunu Prusya'nın Ren eyaletinde uygulanmaya başladı. Bu bölgelerde daha sonra da devam etti. Bundan sonra yapılan reformlarda savcılığın bir kurum olarak uygulanması fikrinden faydalanıldı. Feurbach 1900'lü yılların başında Bavyera'da ceza muhakemesinde iddia makamı kurmak istemiş, fakat başarısızlığa uğramıştır. Ancak daha sonra bu uygulama Fransız İhtilali'nin de etkisiyle gerçekleşmiştir. Savcılık kurumunun tam olarak kurulması ise 1830 ile 1840'lı yıllara reformistlerin ortaya atması ile oluşmuştur.
Anglo-Sakson hukukunda
İngiltere'de 1879 tarihine kadar kamu adına iddia makamını temsil eden bir savcı bulunmuyordu. Suçlarda kovuşturma isteme yetkisi özel kişilere aitti. Ancak devlet aleyhine işlenen suçlarda doğrudan kovuşturma yapılıyordu. Devlet aleyhine işlenen suçların takibini General attorney adı verilen kişiler yapıyorlardı. Bu kişileri kral seçiyordu. Ayrıca avukatlar ve solicitorlar iş görüyorlardı. Solicitorlar bütün adli işlere yetkili, serbest meslek sahibi kişilerdi. Örnek vermek gerekirse; Fransa'da aynı işi noterler görüyorlardı. Ancak solicitorlar kesinlikle High Court(Yüksek Mahkeme)un duruşmalarına katılamazdı.
İngiltere 1879 yılında, Fransız sisteminden ayrı bir şekilde savcılık makamını kurdular ve bu makama Director of public prosecutions(Başsavcılık) adını verdiler. İngiltere’de savcı milli egemenliği temsil eden toplumun iddia makamı değildir. Hakim karşısında taraflardan biri konumundadır, bu konumu itibarıyla sanığa ve avukata benzemektedir. Avrupa veya Rusya’daki savcılık kurumu gibi yetkilere sahip değildir. Kural olarak taraflar dava açar, şikayet bulunmadığı halde işe karışmazdı.
İskoçya'da ise savcı Fransa'da olduğu gibi devletin ceza hukukundaki haklarını temsil eden bir taraftır. Bu nedenle de adli teşkilat üzerinde kontrol yetkisi yoktur. Duruşmalara ise, mahkemenin astı sayıldığından dolayı sanık veya avukatı ile aynı haklara sahip olarak katılırdı.
İslam hukukunda
İslam hukuku ceza uygulamalarında Savcılık görevi tam anlamıyla ayrı bir kurum olarak var olmaz. Bunun yerine, suça maruz kalan kişinin veya topluluğun mağduriyetini ve cezalandırılmasını sağlamak için hükûmet veya devlet temsilcileri görevlendirilir.İslam hukukunda suç davaları, hukuki kanıtlar ve şahit ifadeleri kullanılarak ele alınır. Ancak, davanın başlatılması ve yürütülmesi genellikle mağdur veya mağdurun ailesi tarafından yapılır. Suçun işlendiği topluluğun liderleri veya devlet temsilcileri de bu sürece dahil olabilir ve hukuki kararları verirler.Bu nedenle, savcılık görevi daha çok suça maruz kalan kişinin veya topluluğun mağduriyetini giderme uygulanmasını sağlama amacıyla görevlendirilen kişilere aittir. İslam hukukunda, bu rolü oynayan kişilere "kadı" veya "hakim" denir ve adil ve adaletli bir şekilde hüküm vermek için görevlendirilirler.Ancak, bu açıklama genel bir bakış sağlamaktadır ve İslam hukuku farklı coğrafi bölgelerde farklı yorumlar Dolayısıyla, ülkeye ve mezhepten mezhebe göre değişiklikler olabilir.
Ülkeler hukukunda
Türkiye'de savcılık
İlk kez 1925 yılında 669 sayılı Şurayı Devlet Kanunu'nda "müddeiumumilik" isminde ihdas edilmiş, 4 Nisan 1929 tarihli ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nda "cumhuriyet müddeiumumisi" ve "cumhuriyet başmüddeiumumisi" isimleriyle görevlerine yer verilmiş, 1946 yılındaki 4909 sayılı Danıştay Kanunu ile "kanunsözcülüğü" ismi kabul edilmiş, 1964'teki 521 sayılı Danıştay Kanununda da aynı isim benimsenmiş, 1981 yılındaki 2461 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu, 1982 Anayasası ve aynı yıl kabul edilen 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nda ise "savcılık" sözcüğü kullanılmaya başlanmış, 21 Mayıs 1985 tarih ve 3206 sayılı Kanun'la 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun maddelerinde yer alan "müddeiumumi" ibareleri "savcı" olarak, "başmüddeiumumi" ibareleri ise "başsavcı" değiştirilmiştir.
Türk hukukuna göre adli yargı kolunda her ilde, ağır ceza mahkemesi bulunan ilçelerde ve bazı asliye ceza mahkemesi bulunan ilçelerde Cumhuriyet başsavcılığı vardır. Cumhuriyet başsavcısı cumhuriyet savcısının hiyerarşik amiridir. Cumhuriyet savcısı ihbar veya başka bir şeklide Türk Kanunlarına göre bir suçun işlendiği şüphesi uyandıran bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen soruşturmaya başlar. İdari yargı kolunda ise Danıştayda savcılar görevlidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Yurtcan, E. (2008). Cumhuriyet Savcısının ve Ceza Yargıcının El Kitabı. Ankara: Beta. 9-756-68915-3.
- ^ Kunter, N. (2010). Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku. Ankara: Beta. 6-053-77250-7.
- ^ . 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2011.
- ^ a b . nisanyansozluk.com. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2012.
- ^ Gökçe, T., Savcılık İşlemlerinin Hukuki Niteliği, Doktora Tezi, Konya 2001 s. 15
- ^ a b Keyman, S. (1970). Ceza Muhakemesinde (Asıl Ceza Muhakemesinde) Savcılık. Ankara: Ankara Üniversitesi.
- ^ a b Üçok, C. (1964). Savcıların Avrupa hukukunda gelişmesi ve Türkiye'de kuruluşu. Ankara.
- ^ Hail, M.Amin (1964). Savcının hukuki mahiyeti ve ceza muhakemesindeki görev ve yetkileri yayınlanmamış doktora tezi. Ankara.
- ^ Öztekin, T. (1984). Türk suç muhakemesi hukuku dersleri genel kısım. İstanbul.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Savci lat procurare bir seyi yonetme ilgilenme ceza yargilamasinda iddia makami olarak adalete hizmet eden kisidir Savcilik ceza muhakemesinde iddia gorevini yaparak devlet adina ceza davasi acan makamdir Bu makamdaki yetkiliye savci adi verilmistir Ozetle savci suc haberinin kendisine ulasmasiyla birlikte devlet adina arastirma ve sorusturma faaliyetinde bulunmak kamu davasinin acilmasini gerektiren sartlar olustugunda dava acmak ve yurutmek mahkemelerin verdigi kararlari yerine getirmek ve kanunla kendisine verilen diger gorevleri yapmak durumunda olan ve yargi organi icinde yer alan kamu gorevlisi olarak tanimlanabilir SavciBir durusmada savcilar Meslek turuMeslekEtkin sektorlerHukukYeterliklerSavunuculuk becerileri analitik dusunce adalet duygusuGerekli egitimlerProfesyonel Avukatlik Egitim Kursu Ingiltere ve Galler de yargi kursu ve muhtemelen Ortak Profesyonel Sinavi Avukatlik sinaviCalisma alanlariHukumet icin hukuk hizmetiIlgili mesleklerAvukat dava vekili hakim EtimolojiKelime kok anlami olarak hukuk ileri surulerek savunulan dusunce iddia dava tez bir fiilin hukuki acidan suc olup olmadiginin tanimlanmasini ve ilgili kanun hukumlerine uygun sucun tanimlamasiyla iddianame hazirlamakla gorevli hukuk memuru olarak gecmektedir Osmanlicadaki karsiligi muddeiumumi dir Arapca muddaˁi iddia eden dava eden ve umumi kamu sozcuklerinin birlesiminden turetilmis olan ve kamu adina dava eden anlamini tasiyan bu sozcuk 1870 tarihli Mehakim Nizamnamesi ile Fransizca prosecuteur publique karsiligi olarak T C hukukuna girmis Cumhuriyet doneminde de uzun sure gayriresmi olarak kullanilmaya devam edilmistir Savcilik kurumunun yapisi ve ozellikleriSavcilik kurumu idari bir yapiya sahip olmasi nedeniyle duzenlemesinde hiyerarsi bulunmaktadir Astlar kurum icinde ustten emir alirlar Ancak bu baglilik mutlak bir itaat anlamina gelmemektedir TarihceRoma hukukunda Genel olarak savcilik kurumunun Fransiz kaynakli oldugu kabul gormektedir Fakat pek cok kaynak Roma hukukunda bulunan bes kurumu dayanak olarak gostermislerdir Roma hukukunda belirtilen bu kurumlardan her biri savcilara ait bazi ozellikler tasiyordu Bu kurumlardan ikisi Censeur ve Defenseur yapma hakkinda sahipti Questeur gunumuz savcisinin esnasindaki tum yetkilerine sahipti Irenarque Curios savci ve benzer bir kurumdur Puracuratore Caesari ve Avocat de fisc savciligin idari gorevleri gibi yetkilere sahip kurumlardi Ancak bu kurumlar tam olarak gunumuz savciliklarinin yetkilerine sahip degillerdi Cermen hukukunda Cermenlerde Centenarius adi verilen yetkililer suclulari yakalayarak adalete teslim ederlerdi Sonralari bu yetkililer hakim konumuna yukseltilmistir Almanya da 1600 lu yillardan itibaren Fiscalat adi verilen dogrudan bagli olan bu kisiler halka ve memurlara karsi senyorun menfaatini koruyorlardi Hatta bu yetkileri hukuki alanlardan daha fazlaydi Bazen bu kisilere sucun arastirilarak ortaya cikartilmasi gorevi veriliyordu Fransiz Ihtilali nden sonra Napolyon zamaninda Fransiz ceza muhakemeleri usulu kanunu Prusya nin Ren eyaletinde uygulanmaya basladi Bu bolgelerde daha sonra da devam etti Bundan sonra yapilan reformlarda savciligin bir kurum olarak uygulanmasi fikrinden faydalanildi Feurbach 1900 lu yillarin basinda Bavyera da ceza muhakemesinde iddia makami kurmak istemis fakat basarisizliga ugramistir Ancak daha sonra bu uygulama Fransiz Ihtilali nin de etkisiyle gerceklesmistir Savcilik kurumunun tam olarak kurulmasi ise 1830 ile 1840 li yillara reformistlerin ortaya atmasi ile olusmustur Anglo Sakson hukukunda Ingiltere de 1879 tarihine kadar kamu adina iddia makamini temsil eden bir savci bulunmuyordu Suclarda kovusturma isteme yetkisi ozel kisilere aitti Ancak devlet aleyhine islenen suclarda dogrudan kovusturma yapiliyordu Devlet aleyhine islenen suclarin takibini General attorney adi verilen kisiler yapiyorlardi Bu kisileri kral seciyordu Ayrica avukatlar ve solicitorlar is goruyorlardi Solicitorlar butun adli islere yetkili serbest meslek sahibi kisilerdi Ornek vermek gerekirse Fransa da ayni isi noterler goruyorlardi Ancak solicitorlar kesinlikle High Court Yuksek Mahkeme un durusmalarina katilamazdi Ingiltere 1879 yilinda Fransiz sisteminden ayri bir sekilde savcilik makamini kurdular ve bu makama Director of public prosecutions Bassavcilik adini verdiler Ingiltere de savci milli egemenligi temsil eden toplumun iddia makami degildir Hakim karsisinda taraflardan biri konumundadir bu konumu itibariyla saniga ve avukata benzemektedir Avrupa veya Rusya daki savcilik kurumu gibi yetkilere sahip degildir Kural olarak taraflar dava acar sikayet bulunmadigi halde ise karismazdi Iskocya da ise savci Fransa da oldugu gibi devletin ceza hukukundaki haklarini temsil eden bir taraftir Bu nedenle de adli teskilat uzerinde kontrol yetkisi yoktur Durusmalara ise mahkemenin asti sayildigindan dolayi sanik veya avukati ile ayni haklara sahip olarak katilirdi Islam hukukunda Islam hukuku ceza uygulamalarinda Savcilik gorevi tam anlamiyla ayri bir kurum olarak var olmaz Bunun yerine suca maruz kalan kisinin veya toplulugun magduriyetini ve cezalandirilmasini saglamak icin hukumet veya devlet temsilcileri gorevlendirilir Islam hukukunda suc davalari hukuki kanitlar ve sahit ifadeleri kullanilarak ele alinir Ancak davanin baslatilmasi ve yurutulmesi genellikle magdur veya magdurun ailesi tarafindan yapilir Sucun islendigi toplulugun liderleri veya devlet temsilcileri de bu surece dahil olabilir ve hukuki kararlari verirler Bu nedenle savcilik gorevi daha cok suca maruz kalan kisinin veya toplulugun magduriyetini giderme uygulanmasini saglama amaciyla gorevlendirilen kisilere aittir Islam hukukunda bu rolu oynayan kisilere kadi veya hakim denir ve adil ve adaletli bir sekilde hukum vermek icin gorevlendirilirler Ancak bu aciklama genel bir bakis saglamaktadir ve Islam hukuku farkli cografi bolgelerde farkli yorumlar Dolayisiyla ulkeye ve mezhepten mezhebe gore degisiklikler olabilir Ulkeler hukukunda Turkiye de savcilik Ilk kez 1925 yilinda 669 sayili Surayi Devlet Kanunu nda muddeiumumilik isminde ihdas edilmis 4 Nisan 1929 tarihli ve 1412 sayili Ceza Muhakemeleri Usulu Kanunu nda cumhuriyet muddeiumumisi ve cumhuriyet basmuddeiumumisi isimleriyle gorevlerine yer verilmis 1946 yilindaki 4909 sayili Danistay Kanunu ile kanunsozculugu ismi kabul edilmis 1964 teki 521 sayili Danistay Kanununda da ayni isim benimsenmis 1981 yilindaki 2461 sayili Hakimler ve Savcilar Kanunu 1982 Anayasasi ve ayni yil kabul edilen 2575 sayili Danistay Kanunu nda ise savcilik sozcugu kullanilmaya baslanmis 21 Mayis 1985 tarih ve 3206 sayili Kanun la 1412 sayili Ceza Muhakemeleri Usulu Kanunu nun maddelerinde yer alan muddeiumumi ibareleri savci olarak basmuddeiumumi ibareleri ise bassavci degistirilmistir Turk hukukuna gore adli yargi kolunda her ilde agir ceza mahkemesi bulunan ilcelerde ve bazi asliye ceza mahkemesi bulunan ilcelerde Cumhuriyet bassavciligi vardir Cumhuriyet bassavcisi cumhuriyet savcisinin hiyerarsik amiridir Cumhuriyet savcisi ihbar veya baska bir seklide Turk Kanunlarina gore bir sucun islendigi suphesi uyandiran bir hali ogrenir ogrenmez kamu davasini acmaya yer olup olmadigina karar vermek uzere hemen sorusturmaya baslar Idari yargi kolunda ise Danistayda savcilar gorevlidir Ayrica bakinizYargitay Cumhuriyet Bassavciligi Turkiye Hakimler ve Savcilar Kurulu Yargiclar ve Savcilar Birligi Turkiye deki agir ceza mahkemeleri Kolluk kuvveti Arastirmaci Sorgu Avukat Hakim Hukukcu YargicKaynakca Yurtcan E 2008 Cumhuriyet Savcisinin ve Ceza Yargicinin El Kitabi Ankara Beta 9 756 68915 3 Kunter N 2010 Muhakeme Hukuku Dali Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku Ankara Beta 6 053 77250 7 5 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2011 a b nisanyansozluk com 3 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2012 Gokce T Savcilik Islemlerinin Hukuki Niteligi Doktora Tezi Konya 2001 s 15 a b Keyman S 1970 Ceza Muhakemesinde Asil Ceza Muhakemesinde Savcilik Ankara Ankara Universitesi a b Ucok C 1964 Savcilarin Avrupa hukukunda gelismesi ve Turkiye de kurulusu Ankara Hail M Amin 1964 Savcinin hukuki mahiyeti ve ceza muhakemesindeki gorev ve yetkileri yayinlanmamis doktora tezi Ankara Oztekin T 1984 Turk suc muhakemesi hukuku dersleri genel kisim Istanbul