Sedad Hakkı Eldem (31 Ağustos 1908, İstanbul - 7 Eylül 1988, İstanbul), Türk mimar, akademisyen ve yazar. 20. yüzyılın önde gelen Türk mimarlarındandır. Osmanlı dönemi evleri ve 18. ve 19. yüzyıl saray ve köşkleri üzerinde yaptığı çalışmalar ve klasik Osmanlı mimarisi üzerine araştırmalar yaparak, mimari tasarımda geleneksel motiflerin yeniden kullanılmasına öncülük etmiştir.
Sedad Hakkı Eldem | |
---|---|
Doğum | 31 Ağustos 1908 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 7 Eylül 1988 (79 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı |
Eğitim | İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi |
Meslek | Mimar, akademisyen |
Ebeveyn(ler) | İsmail Hakkı Eldem Azize Hanım |
Akraba(lar) | İbrahim Edhem Paşa (büyük dedesi) Osman Hamdi Bey (büyük dayısı) Sadi Eldem (kardeşi) Edhem Eldem (yeğeni) Fethi Okyar (eniştesi) |
Ödüller |
|
Hayatı
Sedad Hakkı Eldem, Osmanlı üst sınıfına mensup bir ailenin çocuğu olarak 1908 yılında İstanbul'da doğdu. Babası diplomat İsmail Hakkı Bey, annesi Azize Galip Hanım'dır. Anne tarafından büyük dedesi, II. Abdülhamid devrinde Osmanlı sadrazamlığı yapmış Osmanlı devlet adamı İbrahim Edhem Paşa'dır. İbrahim Edhem Paşa'nın oğularından biri olan dedesi İsmail Galip Bey Türkiye'de nümismatiğin kurucusu olarak bilinir; büyük dayılarından Osman Hamdi Bey Türk müzeciliğinin kurucusu olarak, Halil Ethem Bey ise jeoloji ilmine katkıları ile tanınan kişilerdir.
Diplomat olan babasının görev yerleri nedeniyle Sedad Hakkı Bey'in çocukluğu Cenevre, Münih ve Zürih gibi Avrupa şehirlerinde geçti. İlköğretimi Fransızca, liseyi ise Almanca okuyan Sedad Hakkı Eldem bu iki dile de oldukça hakim oldu. Münih'te lise öğrenimi gördüğü yıllarda devrin Avrupa mimarisi ve tanınmış mimarlarından etkilendi.
1924 yılında İstanbul'a döndü.Mimar Vedat Bey’in tavsiyesiyle, Sanâyi-i Nefîse Mektebinde mimarlık okudu ve bu kurumda Guilio Mongeri’nin öğrencisi oldu. Öğrencilik döneminde mimari desen çizim ile ilgilendi; Topkapı Sarayı’nın ayrıntılı krokileri ve Yeni Cami'nin cephe deseni üzerinde çalıştı.
Öğrenciliği sırasında Mongeri'nin bürosunda yardımcı eleman olarak çalıştı. 1926-1927 yıllarında Ankara’da bulundu ve Mongeri'nin gerçekleştirdiği Ziraat Bankası Genel Müdürlük Binası inşaatında görev aldı. Bu dönemde Ankara Kalesi içindeki eski evleri fotoğrafladı, inceleyip desenlerini çizdi. İstanbul’da şehrin yangından kurtulmuş semtlerindeki eski ev ve konakların da rölövelerini çizdi.
Sanâyi-i Nefîse Mektebindeki mimarlık eğitimini 1928'de tamamladı. Diploma projesi birincisi olduğu için staj yapmak üzere üç yıllık bir süre için Avrupa'ya gönderildi; Berlin ve Paris’teki mimarlık atölyelerinde staj görme imkanı buldu. 1930'da Sanâyi-i Nefîse Mektebinden gelen davet üzerine Türkiye'ye döndü.
1931’de Budapeşte Fuarı'nda Türk Pavyonu’nun inşa edilmesiyle mimarlık pratiği başladı.1932'de İstanbul’da kendi bürosunu açtı. Aynı yıl Akademi’ye atanmasıyla da akademik hayatı başladı. 1978'de emekli oluncaya kadar yapı, millî mimari, mimari proje, rölöve ve restorasyon dersleri verdi. Emekli olduktan sonra proje atölyelerindeki çalışmalarını sürdürdü.
Tarihi yapıların korunmasıyla ilgili olarak 1941-1945 arasında , daha sonradan 1962-1978 arasında Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunda görev aldı.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ve ilk genel kurul toplantısını 1948’de Lozan’da yapan ’nde (UIA) Türkiye’yi temsil etti. 1986’da Uluslararası Ağa Han Mimarlık Ödülü kazandı. 7 Eylül 1988'de İstanbul’da öldü ve cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığına defnedildi.
Eserlerinden seçmeler
- 1932: Taksim Gezi Parkı bitişiğindeki Ceylan Apartmanı.
- 1932-1934: Tesisat-ı Elektrikiye Türk Anonim Şirketi (SATIE) binası
- 1934: Maçka'daki Firdevs Hanım Evi
- 1934: İnhisarlar Umum Müdürlük Binası, Ankara.
- 1934-1937: Yalova Termal Oteli
- 1937-1938:
- 1942-1947: İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakülteleri (Emin Onat ile birlikte), İstanbul.
- 1943-1945: Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi (Paul Bonatz ile birlikte), Ankara
- 1948: Maçka'da Taşlık Kahvesi, İstanbul.
- 1948: Emin Onat'la İstanbul Adalet Sarayı binası
- 1951-1955: Harbiye'deki Hilton Oteli, İstanbul.
- 1952: Safyurtlu Konutu II
- 1955-1959: Florya Tesisleri, İstanbul
- 1960-1968: Cinnah Caddesi'ndeki Hindistan Büyükelçilik Konutu ( ile), Ankara
- 1962-1964: Zeyrek'teki SSK Zeyrek Tesisleri, İstanbul
- 1963-1974: Pakistan Büyükelçiliği binası, Ankara.
- 1966-1968: Fındıklı'daki Akbank Genel Müdürlük binası, İstanbul.
- 1966-1975: Taksim'deki Atatürk Kitaplığı, İstanbul.
- Vaniköy'deki Suna Kıraç yalısı, İstanbul
- 1971: Fındıklı'daki Aksigorta Genel Merkezi
- 1972-1974: Hamdi Şensoy'la birlikte Taksim Atatürk Kitaplığı
- 1975-1980: Tarabya'da Rahmi Koç evi, İstanbul
- 1979-1980:Ayazağa'da Alarko Ofis Blokları, İstanbul
- 1980-1988: Maslak'taki Alarko Holding büro binaları
Kitapları
- Türk Evi Plan Tipleri (1954)
- Köşkler ve Kasırlar I-II (1968-1974)
- Türk Bahçeleri (1976)
- Sadabad (1977)
- İstanbul Anıları (1979)
- Boğaziçi Anıları (1979)
- Türk Evi-Osmanlı Dönemi I-II (1984-1987)
Konuyla ilgili yayınlar
- 100 Yılda İki Mimar: Emin Onat ve Sedad Hakkı Eldem Sempozyumu. İstanbul: Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi. 2010. ISBN .
- Duyan, Efe, (2021), Tame Modernism: The Manifestos of Sedad Hakkı Eldem and Orhan Veli Kanik 6 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Tasarım+Kuram, 17(34), 1-13, DOI: 10.14744/tasarimkuram.2021.53244
- Duyan, Efe, (2020), İmkansız Sentez: SEDAT HAKKI ELDEM'İN ARKİTEKT YAZILARI, 6 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Çağdaş Mimarlık Araştırmaları: Kent, Tarih, Kuram, DAKAM Yayınları. .
Kaynakça
- ^ Gurpinar, Dogan (25 Ekim 2013). Ottoman Imperial Diplomacy: A Political, Social and Cultural History (İngilizce). Bloomsbury Publishing. s. 126. ISBN . 19 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.
- ^ Eyice, Semavi (1995). "ELDEM, Sedat Hakkı". TDV İslâm Ansiklopedisi. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.
- ^ . 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Wilson, Christopher S. (Haziran 2009). "Representing National Identity and Memory in the Mausoleum of Mustafa Kemal Atatürk". Journal of the Society of Architectural Historians (İngilizce). 68 (2). Berkeley, Kaliforniya: University of California Press. s. 231. JSTOR 10.1525/jsah.2009.68.2.224.
- ^ Bayram, Sibel; Turgut, Duygu (2021). "İstanbul'daki Mısır, Ceylan ve NoXX Apartmanları: Plan ve Cephe Kurguları Üzerinden Bir Değerlendirme". Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi (MBUD). 6 (2): 509. ISSN 2548-0170. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.
- ^ . Arkitera.com. 1 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2011.
- ^ . Arkitera.com. 1 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2011.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Sedad Hakkı Eldem ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sedad Hakki Eldem 31 Agustos 1908 Istanbul 7 Eylul 1988 Istanbul Turk mimar akademisyen ve yazar 20 yuzyilin onde gelen Turk mimarlarindandir Osmanli donemi evleri ve 18 ve 19 yuzyil saray ve koskleri uzerinde yaptigi calismalar ve klasik Osmanli mimarisi uzerine arastirmalar yaparak mimari tasarimda geleneksel motiflerin yeniden kullanilmasina onculuk etmistir Sedad Hakki EldemDogum31 Agustos 1908 1908 08 31 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum7 Eylul 1988 79 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriZincirlikuyu MezarligiEgitimIstanbul Devlet Guzel Sanatlar AkademisiMeslekMimar akademisyenEbeveyn ler Ismail Hakki Eldem Azize HanimAkraba lar Ibrahim Edhem Pasa buyuk dedesi Osman Hamdi Bey buyuk dayisi Sadi Eldem kardesi Edhem Eldem yegeni Fethi Okyar enistesi OdullerTurkiye Kultur ve Turizm Bakanligi Ozel Odulu 1983 Aga Han Mimarlik Odulu 1986 Ulusal Mimarlik Odulleri Mimar Sinan Buyuk Odulu 1988 HayatiSedad Hakki Eldem Osmanli ust sinifina mensup bir ailenin cocugu olarak 1908 yilinda Istanbul da dogdu Babasi diplomat Ismail Hakki Bey annesi Azize Galip Hanim dir Anne tarafindan buyuk dedesi II Abdulhamid devrinde Osmanli sadrazamligi yapmis Osmanli devlet adami Ibrahim Edhem Pasa dir Ibrahim Edhem Pasa nin ogularindan biri olan dedesi Ismail Galip Bey Turkiye de numismatigin kurucusu olarak bilinir buyuk dayilarindan Osman Hamdi Bey Turk muzeciliginin kurucusu olarak Halil Ethem Bey ise jeoloji ilmine katkilari ile taninan kisilerdir Diplomat olan babasinin gorev yerleri nedeniyle Sedad Hakki Bey in cocuklugu Cenevre Munih ve Zurih gibi Avrupa sehirlerinde gecti Ilkogretimi Fransizca liseyi ise Almanca okuyan Sedad Hakki Eldem bu iki dile de oldukca hakim oldu Munih te lise ogrenimi gordugu yillarda devrin Avrupa mimarisi ve taninmis mimarlarindan etkilendi 1924 yilinda Istanbul a dondu Mimar Vedat Bey in tavsiyesiyle Sanayi i Nefise Mektebinde mimarlik okudu ve bu kurumda Guilio Mongeri nin ogrencisi oldu Ogrencilik doneminde mimari desen cizim ile ilgilendi Topkapi Sarayi nin ayrintili krokileri ve Yeni Cami nin cephe deseni uzerinde calisti Ogrenciligi sirasinda Mongeri nin burosunda yardimci eleman olarak calisti 1926 1927 yillarinda Ankara da bulundu ve Mongeri nin gerceklestirdigi Ziraat Bankasi Genel Mudurluk Binasi insaatinda gorev aldi Bu donemde Ankara Kalesi icindeki eski evleri fotografladi inceleyip desenlerini cizdi Istanbul da sehrin yangindan kurtulmus semtlerindeki eski ev ve konaklarin da rolovelerini cizdi Sanayi i Nefise Mektebindeki mimarlik egitimini 1928 de tamamladi Diploma projesi birincisi oldugu icin staj yapmak uzere uc yillik bir sure icin Avrupa ya gonderildi Berlin ve Paris teki mimarlik atolyelerinde staj gorme imkani buldu 1930 da Sanayi i Nefise Mektebinden gelen davet uzerine Turkiye ye dondu 1931 de Budapeste Fuari nda Turk Pavyonu nun insa edilmesiyle mimarlik pratigi basladi 1932 de Istanbul da kendi burosunu acti Ayni yil Akademi ye atanmasiyla da akademik hayati basladi 1978 de emekli oluncaya kadar yapi milli mimari mimari proje rolove ve restorasyon dersleri verdi Emekli olduktan sonra proje atolyelerindeki calismalarini surdurdu Tarihi yapilarin korunmasiyla ilgili olarak 1941 1945 arasinda daha sonradan 1962 1978 arasinda Gayrimenkul Eski Eserler ve Anitlar Yuksek Kurulunda gorev aldi II Dunya Savasi ndan sonra kurulan ve ilk genel kurul toplantisini 1948 de Lozan da yapan nde UIA Turkiye yi temsil etti 1986 da Uluslararasi Aga Han Mimarlik Odulu kazandi 7 Eylul 1988 de Istanbul da oldu ve cenazesi Zincirlikuyu Mezarligina defnedildi Eserlerinden secmelerSedad Hakki Eldem ve Emin Onat tarafindan tasarlanan Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Binasi Beyazit FatihEldem tarafindan yapilan Derinkok Yalisina ait eskiz cizim 19821932 Taksim Gezi Parki bitisigindeki Ceylan Apartmani 1932 1934 Tesisat i Elektrikiye Turk Anonim Sirketi SATIE binasi 1934 Macka daki Firdevs Hanim Evi 1934 Inhisarlar Umum Mudurluk Binasi Ankara 1934 1937 Yalova Termal Oteli 1937 1938 1942 1947 Istanbul Universitesi Fen ve Edebiyat Fakulteleri Emin Onat ile birlikte Istanbul 1943 1945 Ankara Universitesi Fen Fakultesi Paul Bonatz ile birlikte Ankara 1948 Macka da Taslik Kahvesi Istanbul 1948 Emin Onat la Istanbul Adalet Sarayi binasi 1951 1955 Harbiye deki Hilton Oteli Istanbul 1952 Safyurtlu Konutu II 1955 1959 Florya Tesisleri Istanbul 1960 1968 Cinnah Caddesi ndeki Hindistan Buyukelcilik Konutu ile Ankara 1962 1964 Zeyrek teki SSK Zeyrek Tesisleri Istanbul 1963 1974 Pakistan Buyukelciligi binasi Ankara 1966 1968 Findikli daki Akbank Genel Mudurluk binasi Istanbul 1966 1975 Taksim deki Ataturk Kitapligi Istanbul Vanikoy deki Suna Kirac yalisi Istanbul 1971 Findikli daki Aksigorta Genel Merkezi 1972 1974 Hamdi Sensoy la birlikte Taksim Ataturk Kitapligi 1975 1980 Tarabya da Rahmi Koc evi Istanbul 1979 1980 Ayazaga da Alarko Ofis Bloklari Istanbul 1980 1988 Maslak taki Alarko Holding buro binalariKitaplariTurk Evi Plan Tipleri 1954 Koskler ve Kasirlar I II 1968 1974 Turk Bahceleri 1976 Sadabad 1977 Istanbul Anilari 1979 Bogazici Anilari 1979 Turk Evi Osmanli Donemi I II 1984 1987 Konuyla ilgili yayinlar100 Yilda Iki Mimar Emin Onat ve Sedad Hakki Eldem Sempozyumu Istanbul Mimarlar Odasi Istanbul Buyukkent Subesi 2010 ISBN 9944898880 Duyan Efe 2021 Tame Modernism The Manifestos of Sedad Hakki Eldem and Orhan Veli Kanik 6 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tasarim Kuram 17 34 1 13 DOI 10 14744 tasarimkuram 2021 53244 Duyan Efe 2020 Imkansiz Sentez SEDAT HAKKI ELDEM IN ARKITEKT YAZILARI 6 Aralik 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cagdas Mimarlik Arastirmalari Kent Tarih Kuram DAKAM Yayinlari ISBN 978 625 7034 12 8 Kaynakca Gurpinar Dogan 25 Ekim 2013 Ottoman Imperial Diplomacy A Political Social and Cultural History Ingilizce Bloomsbury Publishing s 126 ISBN 978 0 85772 312 3 19 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2023 Eyice Semavi 1995 ELDEM Sedat Hakki TDV Islam Ansiklopedisi 20 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2023 21 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Wilson Christopher S Haziran 2009 Representing National Identity and Memory in the Mausoleum of Mustafa Kemal Ataturk Journal of the Society of Architectural Historians Ingilizce 68 2 Berkeley Kaliforniya University of California Press s 231 JSTOR 10 1525 jsah 2009 68 2 224 Bayram Sibel Turgut Duygu 2021 Istanbul daki Misir Ceylan ve NoXX Apartmanlari Plan ve Cephe Kurgulari Uzerinden Bir Degerlendirme Mimarlik Bilimleri ve Uygulamalari Dergisi MBUD 6 2 509 ISSN 2548 0170 20 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2023 Arkitera com 1 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2011 Arkitera com 1 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2011 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Sedad Hakki Eldem ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir