Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sisam Savaşı (MÖ 440-439), Atina ve Sisam arasında yaşanan Antik Yunanistan dönemindeki bir savaştır. Savaş, Sisam ve Milet arasında yaşanan bir anlaşmazlık üzerine Atina'nın müdahalesiyle başladı. Sisamlılar emredildiği gibi Milet'e yönelik saldırılarını kesmeyi reddedince Atinalılar Sisam'ın oligarşik hükûmetini kolayca yıktılar ve şehre bir garnizon kurdular ancak oligarklar kısa süre sonra Pers desteğiyle adaya geri döndüler.
| Sisam Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bir savaşçı heykeli, Hera Tapınağı, Sisam, MÖ 530 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Atinalılar | Sisamlılar | ||||||
Bu kargaşayı bastırmak için daha büyük bir Atina filosu gönderildi. Bu filo başlangıçta Sisamlıları yenip şehri ablukaya aldı, ancak orduyu kumanda eden Perikles, Pers filosunun güneyden yaklaştığını öğrenince filonun önemli bir bölümünü adadan uzaklaştırdı. Persler iki filo karşılaşmadan önce geri dönmüş olsalar da, Atina filosunun çoğunun yokluğu, Sisamlılar'ın geri kalan ablukaları kırmaları üzerine iki hafta boyunca adanın etrafı Pers-Sisam kontrolüne girdi. Ancak Perikles'in dönüşü üzerine Atinalılar yine Sisam Adası'nı abluka altına aldılar; şehir ise dokuz ay sonra teslim oldu. Teslimiyet şartlarına göre, Sisamlılar şehir surlarını yıktılar, rehineleri bıraktılar, filolarını teslim ettiler ve önümüzdeki 26 yıl boyunca Atina'ya savaş tazminatı ödemeyi kabul ettiler.
Savaş sırasında, Sisamlılar Sparta'dan yardım istemişlerdi. Spartalılar başlangıçta bu isteği yerine getirme eğilimindeydiler ancak Korint'in o sırada Atina'ya karşı yapılacak bir savaşı reddetmeleri üzerine bu girişim başarısız oldu. MÖ 433 yılında Korfu, Korint'e karşı Atina'dan yardım istediğinde, Korintliler Atinalılar'a geçmişte yaptıkları bu iyiliği hatırlatmışlardır.
Başlangıç ve anlaşmazlık
MÖ 440 yılında Sisam, Dilek Dağı'nın eteklerinde bulunan eski bir İyonya kenti olan Priene'de Milet ile savaş halindeydi. Savaşta bozguna uğrayan Miletliler, Sisamlılara karşı yardımda bulunmaları için Atina'ya başvurdular. Milet, bir kez MÖ 450'lerde ve yine MÖ 446'da olmak üzere iki kez Atina'ya isyan ettikten sonra silahsızlanmaya ve haraç ödemeye mecbur bırakılmıştı. Bundan dolayı Milet, askeri açıdan zayıftı. Bu arada Sisam, Attika-Delos Deniz Birliği'nden tamamen bağımsız üç devletten biriydi. Atinalılar, bilginlerinin üzerinde fikir ayrılığına düşmeye devam ettikleri nedenlerden dolayı —bazıları Atinalıların Milet demokrasisini Sisamlı oligarklara karşı koruma arzusundan etkilendiğine inanırken, diğerleri ise kendilerinin silahsızlandırdığı bir devleti koruyamamaları üzerine kendi iktidarlarının güvenilirliğinden endişe duymaktadır— Milet adına müdahale etti. Perikles komutasındaki kırk triremelik bir filo Sisam'a gönderildi; Perikles orada bir demokrasi kurdu ve ardından 100 kişiyi Limni adasına götürüp Sisam'da bir garnizon bıraktıktan sonra Atina'ya döndü. Tüm bunlar dikkate değer bir kolaylıkla başarılmıştı ve bu, Sisamlıların daha sonra ortaya koydukları sert direnişle karşılaştırıldığında, Atinalılardan bu kadar sert bir yanıt beklemediklerini göstermektedir.
İsyan
Ancak bu şekilde dayatılan çözüm uzun sürmedi. Ana karaya kaçan bir grup oligark, onlara paralı askerler sağlayan ve esaret altındaki Sisamlıları Limni'den kurtaran Lidya'nın Pers satrabı Pissuthnes'in desteğini aldı. Şehirdeki müttefikleriyle işbirliği yapan oligarklar, Pissuthnes'un 700 paralı askeriyle istila ettiler, demokratları mağlup ettiler ve şehirdeki tüm Atinalıları hapis için Pissuthnes'e teslim ettiler. Atina şimdi kendisini güçlü bir tebaanın isyanı üzerine ciddi bir krizle karşı karşıya buldu ve durum, imparatorluğun diğer bölümlerindeki eş zamanlı isyanlarla daha da ağırlaştı. Bu arada güçlü Midilli şehri, bir Sparta'nın destek sözü üzerine isyan etmeye hazırdı. Atinalılar, Ege'deki durumla ilgilenmek için hemen 60 gemi gönderdi. Bu gemilerden 16'sı çeşitli bağımsız görevlere gönderildi ve geriye sadece 44'ü 50 triremlik Sisam filosuyla ve 20 nakliye gemisiyle karşı karşıya kaldı. Tragia Adası'ndaki bir savaşta Atinalılar galip geldi ve Sisamlılar kısa süre sonra kendilerini kara ve denizden ablukaya alınmış halde buldular. Atinalılar Sisam şehrinin etrafına surlar inşa ettiler ve bu arada Sakız ve Midilli'den 65 gemi daha bölgeye gönderildi.
Bu noktada, isyan bastırılırken; Perikles, Pers filosunun kendisine saldırmak için yola çıktığını haber aldı ve 60 gemiyi yanına alarak Pers filosunu karşılamak için Karya'ya gitti. Onun yokluğunda Sisamlılar huruç harekâtıyla Atinalıları adadan uzaklaştırdı. 14 gün boyunca denizi kontrol altına aldılar ancak bu sürenin sonunda Perikles geri döndü ve ablukayı yeniden kurdu. Samosluların teslim olduğu, duvarlarını yıktığı, hükûmetlerini demokrasiye dönüştürdüğü, filosunu bıraktığı ve 26 yıl boyunca Atina'ya 1.300 talentlik bir savaş tazminatı ödemeyi kabul ettiği kuşatma 9 ay sürdü. İmparatorluğun başka yerlerindeki isyanların sona ermesi bu başarıyı hızla takip etti.
Sparta
Atina, imparatorluğun düzenini sağlamayı başardıysa da MÖ 440 yılındaki durum, özellikle Sparta müdahalesi tehdidi nedeniyle çok kritiktir.Thukydides; MÖ 433'te Korint ve Korfu elçileri, Korfu'nun Korint'e karşı yardım talebiyle ilgili olarak Atina'da davalarını açarken, Korintliler MÖ 440 yılında "Mora güçlerinin geri kalanı [Sisamlılara] yardım etmelerinin gerekip gerekmediği konusunda eşit olarak bölündüğünde, onlara yüzlerine her gücün kendi müttefiklerini cezalandırma hakkı olduğunu söyledik." diye rapor etmiştir. Günümüz akademisyenleri bunu genellikle doğru bir rapor olarak kabul etmişlerdir ve bunu Sparta'nın Atina'ya karşı savaşmaya istekli olduğu, ancak Moralıların böyle bir savaşa etkili bir şekilde katılmaları için güçlü bir donanması olan Korintliler'in gerekli olacağı anlamına geliyordu. Ancak Korintlilerin muhalefetiyle bu plan bozulmuş oldu.
Notlar
- ^ Unless otherwise noted, all details of the rebellion and war are drawn from Thucydides, The Peloponnesian War, 1.115-117
- ^ a b Kagan, Outbreak of the Peloponnesian War, 170
- ^ Meiggs, The Athenian Empire, 190
- ^ Plutarch, Pericles, 25.1-3
- ^ a b Kagan, Outbreak of the Peloponnesian War, 172
- ^ Plutarch, Pericles, 26.1
- ^ Kagan, Outbreak of the Peloponnesian War, 176
- ^ Kagan, Outbreak of the Peloponnesian War, 176-7
- ^ Kagan, Outbreak of the Peloponnesian War, 173
- ^ Thucydides, The Peloponnesian War, 1.40
- ^ See Kagan, Outbreak of the Peloponnesian War, 173-5, Meiggs, The Athenian Empire, 190, and de Ste. Croix, Origins of the Peloponnesian War, 200-203.
Kaynakça
- , The Origins of the Peloponnesian War, (Duckworth and Co., 1972)
- Diodorus Siculus, Kütüphane[] <span title="Dead link since December 2017">kalıcı ölü bağlantı</span> ]
- Kagan, Donald. The Outbreak of the Peloponnesian War (Cornell, 1969).ISBN
- . Athenian Empire (Oxford University Press, 1972)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sisam Savasi MO 440 439 Atina ve Sisam arasinda yasanan Antik Yunanistan donemindeki bir savastir Savas Sisam ve Milet arasinda yasanan bir anlasmazlik uzerine Atina nin mudahalesiyle basladi Sisamlilar emredildigi gibi Milet e yonelik saldirilarini kesmeyi reddedince Atinalilar Sisam in oligarsik hukumetini kolayca yiktilar ve sehre bir garnizon kurdular ancak oligarklar kisa sure sonra Pers destegiyle adaya geri donduler Sisam SavasiBir savasci heykeli Hera Tapinagi Sisam MO 530TarihMO 440 MO 439BolgeSisam AdasiSonucAtina zaferi Sisamlilar teslim olduTaraflarAtinalilarSisamlilar Bu kargasayi bastirmak icin daha buyuk bir Atina filosu gonderildi Bu filo baslangicta Sisamlilari yenip sehri ablukaya aldi ancak orduyu kumanda eden Perikles Pers filosunun guneyden yaklastigini ogrenince filonun onemli bir bolumunu adadan uzaklastirdi Persler iki filo karsilasmadan once geri donmus olsalar da Atina filosunun cogunun yoklugu Sisamlilar in geri kalan ablukalari kirmalari uzerine iki hafta boyunca adanin etrafi Pers Sisam kontrolune girdi Ancak Perikles in donusu uzerine Atinalilar yine Sisam Adasi ni abluka altina aldilar sehir ise dokuz ay sonra teslim oldu Teslimiyet sartlarina gore Sisamlilar sehir surlarini yiktilar rehineleri biraktilar filolarini teslim ettiler ve onumuzdeki 26 yil boyunca Atina ya savas tazminati odemeyi kabul ettiler Savas sirasinda Sisamlilar Sparta dan yardim istemislerdi Spartalilar baslangicta bu istegi yerine getirme egilimindeydiler ancak Korint in o sirada Atina ya karsi yapilacak bir savasi reddetmeleri uzerine bu girisim basarisiz oldu MO 433 yilinda Korfu Korint e karsi Atina dan yardim istediginde Korintliler Atinalilar a gecmiste yaptiklari bu iyiligi hatirlatmislardir Baslangic ve anlasmazlikMO 440 yilinda Sisam Dilek Dagi nin eteklerinde bulunan eski bir Iyonya kenti olan Priene de Milet ile savas halindeydi Savasta bozguna ugrayan Miletliler Sisamlilara karsi yardimda bulunmalari icin Atina ya basvurdular Milet bir kez MO 450 lerde ve yine MO 446 da olmak uzere iki kez Atina ya isyan ettikten sonra silahsizlanmaya ve harac odemeye mecbur birakilmisti Bundan dolayi Milet askeri acidan zayifti Bu arada Sisam Attika Delos Deniz Birligi nden tamamen bagimsiz uc devletten biriydi Atinalilar bilginlerinin uzerinde fikir ayriligina dusmeye devam ettikleri nedenlerden dolayi bazilari Atinalilarin Milet demokrasisini Sisamli oligarklara karsi koruma arzusundan etkilendigine inanirken digerleri ise kendilerinin silahsizlandirdigi bir devleti koruyamamalari uzerine kendi iktidarlarinin guvenilirliginden endise duymaktadir Milet adina mudahale etti Perikles komutasindaki kirk triremelik bir filo Sisam a gonderildi Perikles orada bir demokrasi kurdu ve ardindan 100 kisiyi Limni adasina goturup Sisam da bir garnizon biraktiktan sonra Atina ya dondu Tum bunlar dikkate deger bir kolaylikla basarilmisti ve bu Sisamlilarin daha sonra ortaya koyduklari sert direnisle karsilastirildiginda Atinalilardan bu kadar sert bir yanit beklemediklerini gostermektedir IsyanLidya ve Iyonya Satrabi Pissuthnes Sisam isyanini destekleyenlerdendir Ancak bu sekilde dayatilan cozum uzun surmedi Ana karaya kacan bir grup oligark onlara parali askerler saglayan ve esaret altindaki Sisamlilari Limni den kurtaran Lidya nin Pers satrabi Pissuthnes in destegini aldi Sehirdeki muttefikleriyle isbirligi yapan oligarklar Pissuthnes un 700 parali askeriyle istila ettiler demokratlari maglup ettiler ve sehirdeki tum Atinalilari hapis icin Pissuthnes e teslim ettiler Atina simdi kendisini guclu bir tebaanin isyani uzerine ciddi bir krizle karsi karsiya buldu ve durum imparatorlugun diger bolumlerindeki es zamanli isyanlarla daha da agirlasti Bu arada guclu Midilli sehri bir Sparta nin destek sozu uzerine isyan etmeye hazirdi Atinalilar Ege deki durumla ilgilenmek icin hemen 60 gemi gonderdi Bu gemilerden 16 si cesitli bagimsiz gorevlere gonderildi ve geriye sadece 44 u 50 triremlik Sisam filosuyla ve 20 nakliye gemisiyle karsi karsiya kaldi Tragia Adasi ndaki bir savasta Atinalilar galip geldi ve Sisamlilar kisa sure sonra kendilerini kara ve denizden ablukaya alinmis halde buldular Atinalilar Sisam sehrinin etrafina surlar insa ettiler ve bu arada Sakiz ve Midilli den 65 gemi daha bolgeye gonderildi Bu noktada isyan bastirilirken Perikles Pers filosunun kendisine saldirmak icin yola ciktigini haber aldi ve 60 gemiyi yanina alarak Pers filosunu karsilamak icin Karya ya gitti Onun yoklugunda Sisamlilar huruc harekatiyla Atinalilari adadan uzaklastirdi 14 gun boyunca denizi kontrol altina aldilar ancak bu surenin sonunda Perikles geri dondu ve ablukayi yeniden kurdu Samoslularin teslim oldugu duvarlarini yiktigi hukumetlerini demokrasiye donusturdugu filosunu biraktigi ve 26 yil boyunca Atina ya 1 300 talentlik bir savas tazminati odemeyi kabul ettigi kusatma 9 ay surdu Imparatorlugun baska yerlerindeki isyanlarin sona ermesi bu basariyi hizla takip etti SpartaAtina imparatorlugun duzenini saglamayi basardiysa da MO 440 yilindaki durum ozellikle Sparta mudahalesi tehdidi nedeniyle cok kritiktir Thukydides MO 433 te Korint ve Korfu elcileri Korfu nun Korint e karsi yardim talebiyle ilgili olarak Atina da davalarini acarken Korintliler MO 440 yilinda Mora guclerinin geri kalani Sisamlilara yardim etmelerinin gerekip gerekmedigi konusunda esit olarak bolundugunde onlara yuzlerine her gucun kendi muttefiklerini cezalandirma hakki oldugunu soyledik diye rapor etmistir Gunumuz akademisyenleri bunu genellikle dogru bir rapor olarak kabul etmislerdir ve bunu Sparta nin Atina ya karsi savasmaya istekli oldugu ancak Moralilarin boyle bir savasa etkili bir sekilde katilmalari icin guclu bir donanmasi olan Korintliler in gerekli olacagi anlamina geliyordu Ancak Korintlilerin muhalefetiyle bu plan bozulmus oldu Notlar Unless otherwise noted all details of the rebellion and war are drawn from Thucydides The Peloponnesian War 1 115 117 a b Kagan Outbreak of the Peloponnesian War 170 Meiggs The Athenian Empire 190 Plutarch Pericles 25 1 3 a b Kagan Outbreak of the Peloponnesian War 172 Plutarch Pericles 26 1 Kagan Outbreak of the Peloponnesian War 176 Kagan Outbreak of the Peloponnesian War 176 7 Kagan Outbreak of the Peloponnesian War 173 Thucydides The Peloponnesian War 1 40 See Kagan Outbreak of the Peloponnesian War 173 5 Meiggs The Athenian Empire 190 and de Ste Croix Origins of the Peloponnesian War 200 203 Kaynakca The Origins of the Peloponnesian War Duckworth and Co 1972 0 7156 0640 9 Diodorus Siculus Kutuphane olu kirik baglanti lt span title Dead link since December 2017 gt kalici olu baglanti lt span gt Kagan Donald The Outbreak of the Peloponnesian War Cornell 1969 0 8014 9556 3ISBN 0 8014 9556 3 Athenian Empire Oxford University Press 1972 0 19 814843 7