Sovyetler Birliği'nde antisemitizm, Sovyetler Birliği'nde kuruluş yıllarındaki dinî baskılar ve özellikle 1948'den sonra çok sayıda Yahudi şair, yazar, ressam ve heykeltıraşın tutuklandığı veya öldürüldüğü antisemitik hareketler bütünüdür.1917 Rus Devrimi antisemitist uygulamalara ev sahipliği yapan Rus İmparatorluğu yönetimini devirdi. 1940'lı yılların sonlarında bazı Yahudilere karşı suçlamalar ortaya çıktı. Doktorlar Komplosu olarak adlandırılan olayda, Moskova'da görev yapan ve çoğunluklu olarak Yahudi olan bir doktor ekibinin Josef Stalin'e suikast planladığı suçlaması gerçekleşti ve bununla ilgili davalar görüldü. Bu olay kimi kaynaklarca antisemitizmin bir örneği olarak sunulmuştur. Çokuluslu bir imparatorluk coğrafyasını devralan Sovyetler Birliği kuruluş felsefesi olarak tüm uluslara eşit mesafede durmaya gayret göstermiştir ancak hiçbir ulusun milliyetçi yönelimlere savrulmasına izin vermemiştir. Bu kapsamda Sovyetler Birliği Yahudi halkının yanında olsa da siyonizme açık bir cephe almıştır.
Devrimden önce
1880'lerde Rus İmparatorluğu'nda yaklaşık 5 milyonu bulan ve çoğunlukla yoksulluk içinde yaşayan Yahudiler, adı verilen batı Rus İmparatorluğunda yaşamaktaydılar. Yahudiler bu bölgede çoğunlukla, Çarlık yetkilileri tarafından ya da zımni onayları ile örgütlenmiş olan pogromların kurbanları olmuşlardır. Baskı mağduru olmanın bir sonucu olarak, birçok Yahudi ya Rus İmparatorluğu'ndan göç etti ya da , Bolşevikler,Sosyalist Devrimci Parti, ve Menşevikler gibi devrimci oluşumlara katıldılar.
Rus İç Savaşı sırasında
Ekim Devriminin ardından iktidarı alan Bolşeviklere karşı silahlı mücadele eden ve çok çeşitli bileşenlerden oluşan Beyaz Ordu adı altındaki örgüt Bolşeviklerin ve özellikle Troçki'nin küresel Yahudi komplosunun bir parçası olduğunu iddia eden propagandada bulunmuştur.
Devrimden sonra
Şubat Devrimi ve Geçici Hükûmet
19. yüzyılda, Batı Avrupa'da Yahudilere uygulanan engellemelerin kaldırılmasına paralel olarak, Geçici Hükümet de Çarlık rejimi tarafından Yahudilere karşı yürütülen tüm kısıtlamaları kaldırmıştır.
Bolşevikler
Ekim Devrimi Yahudileri baskı altına alan ve diğer yasaları resmen kaldırdı. Aynı zamanda Bolşevikler dinsel Yahudiliğe (ve aslında herhangi bir dine) şiddetle karşı çıktılar ve geleneksel Yahudi kültürünün yanı sıra Yahudi nüfusu arasındaki dini gelenekleri bastırmak için kapsamlı bir politika yürüttüler. 1918'de Yevsektsiya, Marksizmi, laikliği ve dini Yahudi geleneğinin yıkımlanmasını Sovyet toplumuna teşvik etmek ve komünizmi Yahudi kitlelerine getirmek için kuruldu. Yevsektsiya, Sovyet Komünist Partisi'nin Yahudilik konusundaki faaliyet grubuydu.
Ağustos 1919'da sinagoglar da dahil olmak üzere Yahudi mülklerine el konuldu ve birçok Yahudi cemaati feshedildi. Yahudi toplulukları da dahil olmak üzere tüm din gruplarında din ve din eğitiminin tüm ifadelerine karşı din karşıtı yasalar çıkarıldı. Birçok Haham ve diğer dini yetkililer, yaşanan baskı altında görevlerinden istifa etmek zorunda kalmışlardır. Bu tür baskılar 1920'lere kadar devam etmiştir. Yahudiler 1900'lerin başlarında ve II. Dünya Savaşı'nda sık sık Rus savaşlarının ön saflarına yerleştirildi. Sonuç olarak, çok sayıda Yahudi Rusya'dan ABD gibi yerlere göç etmek zorunda kaldı. Algılanan riski azaltmak için göç sırasında ailelerinin soyadını değiştirmek yaygın görülen bir durumdu.
Lenin, antisemitizm hakkındaki çeşitli açıklamalar yaptı. Mart 1919'da "Anti-Yahudi Katliamları" adlı konuşmasında antisemitizmi "işçilerin ve köylülerin nefretini sömürenlerin, bu nefreti Yahudilere yönlendirme girişimi" olarak kınamıştır. Konuşma, Rus İç Savaşı sırasında Beyaz Ordu tarafından yürütülen antisemitik pogromların kınanmasıyla aynı doğrultudaydı. Aynı zamanda Lenin, 1919 sonbaharında Komünist Parti "Ukrayna politikaları" yönergesini yazdı;
Ukrayna'daki Yahudiler ve şehir sakinleri kirpi zırhlıları ile alınmalı, cephe hattında savaşmak için gönderilmeli ve hiçbir idari pozisyonda (ihmal edilebilir bir yüzde hariç, istisnai durumlarda ve sınıf kontrolümüz altında) asla izin verilmemelidir.
Antisemitizme karşı kitlesel kampanyalar 1930'ların başına kadar gerçekleştirildi. 1918'de Lenin özellikle antisemitizme karşı bir konuşma yaptı. Aynı yıl, antisemitizm hakkında geniş kapsamlı bilgilendirici yazılar yayınlandı. Sovyet propagandasının kampanyaları, 1927'den 1930'a kadar antisemitizmi Sovyet düşmanları tarafından yayılan bir düşünce olarak yansıttı. Konuyla ilgili oyunlar sergilendi ve filmler yapıldı ve kamu davaları açıldı. 1931'de Stalin, Yahudi Telgraf Ajansı'na verdiği yanıtta, "Irkçı şovenizmin aşırı bir biçimi olan antisemitizm, yamyamlığın en tehlikeli yoludur" ifadesini kullandı.
Antisemitizme karşı bilgilendirme kampanyaları Kızıl Ordu'da ve işyerlerinde yürütüldü ve herhangi bir etnisiteye karşı propaganda yapılmasını yasaklayan bir hüküm Sovyet hukukunun bir parçası halini aldı. Sovyet hükûmetinin 1934'teki resmi duruşu, "dünyanın herhangi bir yerinde" antisemitizme karşı çıkmaktı. Sovyet hükûmeti, "Yahudi halkına kardeşçe duygular" ifade ederek uluslararası sosyalizme Yahudi katkılarını övmekteydi.
Stalin dönemi
İkinci Dünya Savaşı öncesi dönem
Joseph Stalin, Lenin'in ölümünden sonra Lev Troçki ile yaşadığı politik mücadeleyi kazanmasının ardından partinin lideri konumuna yükseldi. Stalin, Troçki'ye karşı yaptığı bazı iddialarında onu antisemitizme başvurmakla suçlanmaktaydı. Bununla birlikte destalinizasyon sürecinin mimarı olan Nikita Kruşçev Stalin'in uzun zamandır 1917 Devrimi'nden önce bile Yahudilere karşı olumsuz duygular taşıdığını ileri sürmüştür. Kruşçev 1907'de, Bolşevizm'de bir "Yahudi hizip" ile "gerçek bir Rus hizip" arasında ayrım yapan bir mektup yazdığını bildirdi. Stalin'in sekreteri Boris Bajanov, Stalin'in Lenin'in ölümünden önce bile ham antisemitik duygular taşıdığını söyledi. Boris Egorov'a göre Stalin o dönemde batı karşıtlığı ile güçlendirilmiş antisemitik politikaları benimsemişti.
İkinci Dünya Savaşı öncesinde Sovyetler Birliği Dışişleri Halk komiserliğinde yaşanan değişim de bazı tarihçiler (Snyder, Herf, Heller ve Nekrich) tarafından Yahudi karşıtlığıyla ve Hitler'i memnun etmeye çalışmakla yaftalanmıştır. Ancak uzman akademisyen Geoffrey Roberts'in Molotov: Stalin's Cold Warrior adlı eserinde de belirttiği gibi Yahudi Maksim Litvinov'un yerine Vyaçeslav Molotov'un yerine atanmasının ardındaki gerçek sebep Litvinov'un Nazi Almanyasına karşı İngiltere ve Fransa ile antlaşmayı başaramamış olmasıdır. Stalin'in en yakın çalışma arkadaşını Dışişlerine atamasının ardında bu anlaşma çabası bulunur. Bu görüşmeler SSCB yüzünden değil anlaşma görüşmelerine İngilizlerin imza yetkisi olmayan Amiral Reginal Drax'ı göndermesi ve süreci boşa çıkartmak için oyalamaya girişmelerinden dolayı sekteye uğramıştır.
İkinci Dünya Savaşı sırası
Sistematik şekilde Sovyet tarihinde ve özellikle Stalin'de Yahudi karşıtlığı arayan akademisyenler 2. Dünya Savaşı sonrasına dair çeşitli genellemeler yaparken savaş öncesine ve savaş dönemine dair bu türlü örnekler vermekten kaçınırlar. Bunun ardında iddia edildiği gibi Yahudi karşıtı genel bir tutumun bulunmaması yatmaktadır. Tam tersine Nazi işgalinden özgürleştirilen topraklarda özellikle de Polonya'da Almanlara karşı savaşmak isteyen kişiler Sovyet partizanlarına ve Armia Ludowa saflarına katılmaktaydı. Müttefik Devletlerin safında yer alan sürgündeki Polonya hükûmetine bağlı silahlı kuvvet olan Armia Krajowa bünyesine Yahudileri almamaktaydı ve geçmişinde gerçekleştirdiği Yahudi katliamları mevcuttu. Sovyet Kızıl Ordusu veya ona bağlı partizanların bu türlü bir sicili bulunmamaktadır.
Antisemitizm Nazi Almanyası ile ilişkilendirildiğinden ve resmi olarak Sovyet sistemi tarafından kınanmıştır. Bununla birlikte Sovyetler Birliği ve diğer komünist devletler İsrail'in savunduğu "Siyonizm doktrinine karşı bir keskin bir tavır almışlardır. Raphael Patai ve Jennifer Yahudi Irkının Efsanesi adlı kitabında Sovyet hükûmetinin bu politikasını "Antisemitizmin siyonizmin muhalefet dilinde oturtulduğu" olarak ifade etti.
İkinci Dünya Savaşı sonrası dönem
İsrail etkisi
İsrail'in kurulmasına ABD karşı çıkmasına rağmen Stalin ve Molotov - dolayısıyla Sovyetler Birliği - desteklemiştir. Sovyetler Birliğinin Yahudi halkıyla bir alıp veremediği yoktu ancak çok anlaşılır şekilde bir tür milliyetçilik olan Siyonizme karşıydılar. İsrail Devletinin kuruluşu sırasında Sovyetler Birliği bir Arap-İsrail birliği önermiş ancak bu öneri gerçekleşmemiştir. Sovyetler Birliği İsrail'in sosyalist olmasında ısrarcı olmamıştır çünkü bu ısrar ABD ve İngiltere ile doğrudan bir karşı karşıya geliş anlamına gelecektir. Ancak İsrail deneyimi emperyalizm yüzünden bütün umutların aksine, çok olumsuz bir sonuçla sonuçlandı.
1948 yılında İsrail'in kurulmasının ardından İsrailli siyasetçiler Sovyetler Birliği'ndeki Yahudileri bünyelerine katabilmek için ABD ve İngiltere'yle koordineli şekilde propaganda faaliyeti başlatmıştır. Buna göre özellikle Batı medyasında Sovyet Yahudilerinin ne kadar kötü bir hayat sürdüklerine dair çok sayıda haber yapılmıştır. Ancak bu koşulların ne kadar yanlış yansıtıldığını bizzat İsrail Dışişleri Bakanlığında çeşitli görevlerde bulunmuş de itiraf etmiştir.
1952-1963 yılları arasında Mossad Başkanlığı yapan Isser Harel, Sovyetler Birliğindeki İsrail Büyükelçiliği üzerinden Sovyet Yahudi vatandaşlarının İsrail'e kaçırılması için plan yapmış ve uygulamaya koymuştur. Ayrıca kurulan örgütlenmeyle benzer faaliyetin Moskova haricindeki tüm Doğu Bloku başkentlerinde (Bükreş, Budapeşte, Prag ve Varşova) yürütülmesi sağlanmıştır. İsrail Devleti daha kurulalı 4 yıl olmadan bu türlü Sovyet-karşıtı faaliyetlere başlamıştır.
"Köksüz kozmopolitlik"
Çeşitli kaynaklar Sovyetler Birliği'ndeki antisemitizmi sınıfsal temellere dayanan "köksüz kozmopolitan" olgusuna karşı bir kampanya olarak başlatıldığını ifade eder. Aralık 1948'de Sovyet Yazarlar Birliği yönetim kurulu genel kurulunda Sovyet Dramaturjisinde Gecikmenin Birkaç Nedeni Üzerine başlıklı konuşmasında Aleksandr Fadeyev kozmopolitlerini Yahudilerle aynı gördüğünü ifade etti. "Köksüz kozmopolit" e karşı yürütülen bu kampanyada önde gelen birçok Yahudi yazar ve sanatçı tutuklandı veya öldürüldü. Gazetelerde "köksüz kozmopolit", "burjuva kozmopolit" ve "ulus veya kabileden yoksun bireyler" (Yahudilere atıfta bulunmak için kullanılan) gibi terimler yer aldı. Sovyet basını Yahudileri "Batı'dan büyülenmek", "Amerikan emperyalizmine", "burjuva kültürünün köleli taklitine" ve "burjuva estetiğine" yardım etmekle suçladı. Bu kampanya neticesinde Yahudi bilim adamları, akademisyenlikten çıkarıldı ve Yahudilerin göç hakları reddedildi.
Edebiyatçıların mahlaslarının yanına isimlerinin parantezle yazılması uygulaması merkezi iktidarın bir tasarrufu değildir, bu şekilde yapılan uygulamalar yapıldıktan kısa bir süre sonra durdurulmuştur. Bu konuya dair Stalin'in bakış açısını kendisi de Yahudi asıllı olan ünlü yazar Konstantin Simonov belirtmiştir:
“ | Neden önce “Mal’tsev” sonra parantez içinde “Rovinskii” yazılıyor? Ne oluyor burada? Bu daha ne kadar devam edecek? … Bu neden yapılıyor? Bununla ilgili geçen yıl görüşmüştük, [Stalin] ödül[ü] için sunulan eserlerde iki isim yazılmasını yasaklamıştık. Neden iki tane soyadı yazılıyor? Eğer bir kişi edebi bir mahlas kullanmak istiyorsa – bu onun en doğal hakkıdır. Burada en temel nezaket kurallarından bahsediyoruz. Bir kişi seçtiği mahlasla yazı yazma hakkına sahiptir. Ancak görünen o ki birileri bu kişinin ikinci bir adı olduğunu, onun bir Yahudi olduğunu vurgulamak istiyor. Bunu neden vurgulamak istiyor? Neden yapıyor bunu? Neden Yahudi karşıtlığı yapılıyor? Bundan kimin çıkarı var? O kişinin adının yanına kendi seçtiği soyadını yazmalıyız; o kişinin kendisi için doğal olarak gördüğü soyadını. Neden onu geri çekiyoruz, neden yakasını bırakmıyoruz? | „ |
—Konstantin Simonov Stalin'den aktarıyor |
Bir edebiyat tarzının yerilmesi olarak ortaya atılan eleştiriler bazı Yahudi aydınlar tarafından Yahudi karşıtı olarak değil Marksist bir yönteme dayanmadığı için eleştirilmiştir. İsrail'deki Ben-Gurion Üniversitesinde Yahudi Tarihi Profesörü olan Benjamin Pinkus bu eleştiriler için "Bu kozmopolitlik karşıtı kampanyada açık ya da örtük bir Yahudi karşıtı unsur bulunmamaktadır." demiştir. Ayrıca kozmopolitlik karşıtı kampanyaya bazı Yahudi yazarlar da katılmıştır, ancak resmiyette Yahudi karşıtı bir amacı olmasa da fiiliyatta çoğunlukla Yahudileri etkilemiştir.
Doktorlar komplosu
Stalinist antisemitik kampanya 1953'te Doktorlar Komplosu'na neden oldu. R. Patai ve J. Patai'ye göre, Doktorlar Komplosu "açıkça Yahudi kültürel yaşamının tamamen tasfiyesine yönelikti". Bu kapsamda çeşitli kaynaklar "komünist antisemitizmi", "Yahudi dünya komplosu" inancında Nazi ve faşist antisemitizmi ile ortak özellikler paylaştığını savunur.
Almanya'daki durum
Sovyet antisemitizmi, Almanya'nın Sovyet İşgal Bölgesi'ndeki politikaya yayıldı. Tarihçi Norman Naimark'ın belirttiği'ne göre, 1947-48 yılları arasında Almanya'daki Sovyet Askeri İdaresindeki (SVAG) yetkililer, askeri yönetimde Yahudilerin varlığı, özellikle de Cadres Departmanının Propaganda İdaresinde bulunmasıyla "büyüyen bir saplantı" sergiledi. Bazı kaynaklar Alman üniversitelerinde Sovyetleşmeye direnen Yahudilerin 'faşizmin kurbanları' olarak nitelendirildiğini, ancak daha sonra "burjuva partileriyle yandaş" olarak tanımlandıklarını belirtir.
Erich Goldhagen gibi akademisyenler, Stalin'in ölümünden sonra Sovyetler Birliği'nin Yahudilere yönelik politikasının ve Yahudi sorununun daha doğrudan fiziksel saldırıya karşı dolaylı antisemitik politikalarla daha gizli hale geldiğini iddia eder. Erich Goldhagen, Stalin'i ünlü bir şekilde eleştirmesine rağmen, Nikita Kruşçev'in Stalin'in antisemitik politikalarını "korkunç eylemler" veya "Sovyet devletinin milliyet politikasının temel Leninist ilkelerinin kaba ihlalleri" olarak görmediğini ileri sürmektedir.
Brejnev dönemi
1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan hemen sonra antisemitik koşullar birçok Sovyet Yahudisi için İsrail'e göç etme arzusuna neden oldu. Bir Yahudi Ukraynalı radyo mühendisi Boris Kochubievski İsrail'e taşınmaya çalıştı. Leonid Brejnev'e yazdığı bir mektupta Kochubievski şunları söyledi:
Ben bir Yahudi'yim. Yahudi bir devlette yaşamak istiyorum. Bu benim hakkım, tıpkı bir Ukraynalı'nın Ukrayna'da yaşama hakkı, Rusların Rusya'da yaşama hakkı, Gürcüler'in Gürcistan'da yaşama hakkı gibi ben de İsrail'de yaşamak istiyorum. Bu benim hayalim, sadece hayatımın değil, ondan önce gelen yüzlerce neslin, topraklarından atılan atalarımın da amacı buydu. Çocuklarımın İbranice çalışmasını istiyorum. Yahudi gazetelerini okumak istiyorum, bir Yahudi tiyatrosuna katılmak istiyorum. Bu isteklerdeki sorunu ne? Suçum nedir ...?"
Bu mektubunun ardından, Kochubievskş bir hafta içinde KGB bürosuna çağrıldı ve sorgulamanın ardından Kiev'deki bir akıl hastanesine götürüldü. Bazı kaynaklar bu olayı münferit bir olay olarak tanımlasa da, Altı Gün Savaşı'nın ardından Sovyetler Birliği'ndeki neredeyse tüm Yahudileri etkilemiştir. O yıllarda vizyona giren Gizli ve Açık gibi filmlerin belli bir Yahudi aleyhtarı suçlaması vardı. Önceki sistemler altında asimilasyona uğrayan Yahudiler şimdi Yahudi inanç ve miraslarında yeni bir güç ve yeniden canlanma duygusu ile karşı karşıya kaldılar. 23 Şubat 1979'da, Brejnev ve diğer yedi kişiyi "Siyonist" oldukları için eleştiren Moskova ve Leningrad şehirlerine altı sayfalık bir makale dağıttı. Makale, Rus Kurtuluş Ordusu'nun bir üyesi olan yazarın Siyonistleri tanımlamak için yollar belirlediği köklü antisemitizm izleri içeriyordu; bunlara "tüylü göğüs ve kollar", "kaygan gözler" ve "kanca benzeri bir burun" dahildir. 22 Şubat 1981'de, 5 saatten fazla süren bir konuşmada, Sovyet lideri Leonid Brejnev Sovyetler Birliği'nde anti-Semitizmi kınadı. Lenin ve Stalin'den sonra ilk kez yüksek mevkideki bir Sovyet yetkilisi bunu tüm Partinin önünde yapmıştır. Brejnev, antisemitizmin Doğu Bloku içerisinde var olduğunu kabul etmiş ve "gereksinimleri" karşılanmayan birçok farklı etnik grubun var olduğunu söylemiştir. On yıllar boyunca, farklı dini kökenlere sahip insanlar Sovyet toplumunda baskı ya uğramıştır ve daha önce yaptıkları gibi dinlerini uygulama becerilerini veya kaynaklarını uygulayamamışlardır. Brejnev, bu etnik gruplara bu "gereklilikleri" sunmayı resmi Sovyet Politikası yaptı ve bunun nedeni olarak da "etnik gruplar arası gerginliklerin ortaya çıkması" yönündeki kaygılarını belirtti. Politikanın duyurusu genel bir mesajıyla takip edildi;
Sovyetler Birliği Komünist Partisi, şovenizm veya milliyetçilik gibi sosyalizmin doğasına yabancı olan bu tür fenomenlere [etnik gruplar arası gerilimlere] karşı savaştı ve her zaman kararlı bir şekilde mücadele edecek. Antisemitizm veya Siyonizm. Ulusal özelliklerin yapay erozyonuna yönelik eğilimlere karşıyız. Fakat aynı ölçüde yapay abartılarını kabul edilemez buluyoruz. Sovyet vatanseverliği ve sosyalist enternasyonalizm ruhuyla emekçilerin tek bir büyük Sovyet anavatanına ait olmaktan gurur duymak, partinin kutsal görevidir.
Bazı kaynaklarda Sovyetlerde antisemitizm meselesinin rasgtele ve tesadüfi olduğu ifade edilmişken diğer bazı kaynaklara göre ise "partinin yaptığı her şey gibi" çok iyi hesaplanmış ve planlanmıştır. Aynı dönemlerde Sovyetler Birliği, sınırları içinde meydana gelen hak ihlallerini çözmek için batı dünyasından baskı almaktaydı. Çeşitli kaynaklar partinin antisemitizme karşı sert bir tutum sergiliyor gibi görünse de, antisemitik propagandanın Sovyetler Birliği'nde uzun zamandır mevcut olduğunu ve sorunların hemen çözülmesinin son derece zor hale getirdiğini söylemektedir. Bununla birlikte Washington D.C.'deki Yahudi örgütleri, Sovyet Yahudilerinin Amerikalı liderlere yönelik sorunlarına dikkat çekiyordu. 18 Ekim 1974'te Senatör Henry Jackson, Henry Kissinger ve Senatör Jacob Javits ile Kongre Başkanı Charles Vanik'in "Jackson-Vanik tadilatının" tamamlanmasını görüşmek üzere neredeyse bir yıl boyunca ABD Kongresi'nde bir araya geldiği Sovyet Yahudilerine yardım etme konusunda büyük bir adım attı. Toplantıdan sonra Jackson, gazetecilere verdiği demeçte; insan hakları alanında tarihi bir anlayışın" yerine getirildiğini ve Sovyet Rusya'sının neler yaptığını yorumlamadığı halde, burada temelde tam bir geri dönüş olduğunu söyledi. Değişiklikler, bazı Sovyet Yahudilerinin ülkeyi terk etmesine izin veriyordu. Sorun çözülmeye daha yakın görünse de, Sovyet yetkililer göçmenlik ve dış politikalarının Washington'daki Yahudiler tarafından dikte edilmesine izin vermeye karşı çıkması yönünde bir tepki gösterdi. Dışişleri Bakanı Andrei Gromyko, Kissenger'a "bu tür bir yorumu kararlılıkla reddettiklerini" belirten bir mektup gönderdi ve bu mevzuatın önceki yıllara göre daha fazla "Sovyet vatandaşının" göç etmesine izin vereceği görüşüne vurgu yaptı.
Tasarı hâlâ ezici bir farkla geçerken Sovyet yöneticileri eleştirilere uğradı. Bu nedenle, Birleşik Devletler, Sovyetler Birliği'ne izin verilecek kredi miktarına resmi bir sınır koyduğunda, Sovyet Yahudileri sorununu iki devlet arasında çözülmesi gereken sorunların ön saflarına itti.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Novoe literaturnoe obozrenie kültür dergisinin yayın kurulu üyesi Konstantin Azadovskii ve Saint Petersburg Devlet Üniversitesi'nde araştırma görevlisi Boris Egorov, Soğuk Savaş Araştırmaları Dergisi'nden Soğuk Savaş Araştırmaları Dergisi'nde yayınlanan bir makalede şöyle yazmıştır: Stalin'in anti-batılıcılık ve anti-semitizm politikaları birbirini pekiştirdi ve kozmopolitlik kavramında birleşti. "
- ^ Konstantin Azadovskii ve Boris Egorov, Soğuk Savaş Araştırmaları Dergisi'nde yayınlanan Anti-Batılıcılıktan Anti-Semitizme başlıklı bir makalede "1949'da kozmopolitlere (kozmopolit) yönelik saldırılar belirgin bir Yahudi aleyhtarı karakter kazandı." ifadelerini kullandı. Gazete manşetlerinde daha sık ortaya çıkmaya başlayan kozmopolit ifadesi, zamanın sözlüğünde köksüz (bezrodnye) kelimesiyle eşleştirildi kozmopolitleri Yahudilerle eşitleme uygulaması, Aralık 1948'in sonlarında Anatolii Fadeev tarafından verilen bir konuşma ile müjdelendi. Sovyet Yazarlar Birliği yönetim kurulu genel kurulunda Sovyet Dramaturjisinde Gecikmenin Birkaç Nedeni Üzerine başlıklı konuşmasını, bir ay sonra Pravda'da tanınmış bir başyazı, " Tiyatro Eleştirmenleri "" Vatanseverlik karşıtı tiyatro eleştirmenleri grubu "Aleksandr Borshchagovskii, Abram Gurvich, Efim Kholodov, Yulii Yuzovskii ve Yahudi kökenli birkaç kişiden oluşuyordu. Yazara göre makaleler ve konuşmalar, tiyatro ve edebiyat eleştirmenlerinin vatanseverliği Yahudi milliyetleriyle kesin olarak bağlantılıydı."
- ^ Konstantin Azadovskii ve Boris Egorov, Soğuk Savaş Araştırmaları Dergisi'nde yayınlanan Anti-Batılıcılıktan Anti-Semitizme başlıklı bir makalede "Köksüz kozmopoltanlar, burjuva kozmopolitleri ve ulustan ya da kabileden yoksun bireyler gibi terimler sürekli olarak gazete makalelerinde yer aldı. bunlardan Yahudiler için kod kelimeleri vardı ve o zamanlar insanlar tarafından böyle anlaşıldı.
- ^ Konstantin Azadovskii ve Boris Egorov, Soğuk Savaş Araştırmaları Dergisi'nde yayınlanan Anti-Batılıcılıktan Anti-Semitizme başlıklı bir makalede "Sovyet basında Yahudilere / kozmopolitlere atfedilen birçok suçtan en kötücül olanların Batı'dan önce "Amerikan emperyalizmine", "burjuva kültürünün körü körüne taklidine" ve "burjuva estetiğinin" yanıltmasına yardımcı oldu ifadeler olduğunu belirtti.
Kaynakça
- ^ Azadovskii, Konstantin; Boris Egorov (2002). "From Anti-Westernism to Anti-Semitism: Stalin and the Impact of the "Anti-Cosmopolitan" Campaigns on Soviet Culture 30 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Journal of Cold War Studies. 4 (1): 66-80. DOI:10.1162/152039702753344834 ISSN 1520-3972 Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
- ^ a b c d Patai, Raphael; Patai, Jennifer (1989). The Myth of the Jewish Race. Wayne State University Press. Erişim tarihi: 16 Ekim 2016.
- ^ a b c Trotsky, Leon (May 1941). "Thermidor and Anti-Semitism 26 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". The New International. VII (4). Erişim tarihi: 15 Ekim 2016
- ^ """. Encyclopaedia Judaica. 6. 1971. s. 144. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından 16 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2010: Sütun 144'e bakınız.
- ^ a b Molotov Remembers: Inside Kremlin Politics. Conversations with Felix Chuev, Ivan D. Ree, 2007 s.65
- ^ a b c Corrin, Chris; Feihn, Terry (31 July 2015). AQA A-level History Tsarist and Communist Russia: 1855-1964. Hachette UK; Hodder Education; Dynamic Learning. ss. 48-49. Erişim tarihi: 8 Eylül 2015.
- ^ Albert S. Lindemann (1997). Esau's Tears: Modern Anti-Semitism and the Rise of the Jews. Cambridge University Press. s. 429. Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
- ^ Pipes, s. 363, quoted from book by Nora Levin, The Jews in the Soviet Union since 1917, New York, 1988, s.57: "[The mission of the Yevesektsiya was to] destruction of traditional Jewish life, the Zionist movement, and Hebrew culture"
- ^ a b Pipes, Richard (1993). Russia under the Bolshevik regime. A.A. Knopf. s. 363.
- ^ "Russia". Encyclopaedia Judaica. 17. Keter Publishing House Ltd. ss. 531-553.
- ^ "Russia Virtual Jewish History Tour". www.jewishvirtuallibrary.org. 23 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim tarihi: 2018-04-25.
- ^ Benjamin Pinkus. The Jews of the Soviet Union: The History of a National Minority. Cambridge University Press, 1988.
- ^ Naomi Blank. "Redefining the Jewish Question from Lenin to Gorbachev: Terminology or Ideology". In: Yaacov Ro'i, editor. Jews and Jewish Life in Russia and the Soviet Union. Routledge, 1995.
- ^ William Korey. Russian Anti-semitism, Pamyat, and the Demonology of Zionism. Routledge, 1995.
- ^ Alexander Nikolaevich Yakovlev, Time of darkness, Moscow, 2003, s.207
- ^ Rusça ifade: "Ezhovye rukavitsy", bu da "demir yumruk tarafından yönetilen" olarak çevrilebilir.
- ^ Pinkus, Benjamin (1988). The Jews of the Soviet Union: The History of a National Minority. Cambridge University Press. ss. 85-87.
- ^ Dmitri Volkogonov, Lenin: A New Biography, Free Press, 1994
- ^ Skolnik, Fred; Michael Berenbaum, eds. (2007). "Communism". Encyclopaedia Judaica 19 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF). 5 (2nd ed.). Detroit: Macmillan Reference USA. s. 96. . Erişim tarihi: 15 Ekim 2016.
- ^ a b c Ro'i, Yaacov, Jews and Jewish Life in Russia and the Soviet Union, Routledge, 1995, ss. 103-106.
- ^ Montefiore, Simon Sebag, Young Stalin, Random House, Inc., 2008, s. 165.
- ^ Kun, Miklós, Stalin: An Unknown Portrait, Central European University Press, 2003, s.287
- ^ a b c d e Konstantin Azadovskii and Boris Egorov (2002), "From Anti-Westernism to Anti-Semitism 30 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", Journal of Cold War Studies, 4:1 (Winter 2002): 66-80
- ^ Grover Furr, Blood Lies, Red Star, 2014 s.268
- ^ Grover Furr, Blood Lies, Red Star Publishers, 2014 s.488
- ^ Grover Furr, Blood Lies, Red Star Publishers, 2014 s.444, 449
- ^ Bir Yahudi partizanın anılarından 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 11 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ Patai, Raphael; Patai, Jennifer (1989). The Myth of the Jewish Race. Wayne State University Press. . Erişim tarihi: 16 Ekim 2016. s. 178.
- ^ Lehayim sitesindeki Eylül 2002 tarihli Gennady Kostyçenko makalesi 27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 11 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ Murray Friedman, A Second Exodus: The American Movement to Free Soviet Jews, Brandeis University Press, 1999 s.71
- ^ Konstantin Azadovskii and Boris Egorov (2002), "[1] 30 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .",Journal of Cold War Studies, 4:1 (Winter 2002): 66-80
- ^ Konstantin Azadovskii and Boris Egorov (2002), "[2] 30 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .",Journal of Cold War Studies, 4:1 (Winter 2002): 66-80
- ^ Konstantin Azadovskii and Boris Egorov (2002), "[3] 30 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", Journal of Cold War Studies,4:1 (Winter 2002): 66-80
- ^ Horowitz, Irving Louis (2007). "Cuba, Castro and Anti-Semitism 25 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ." (PDF). Current Psychology. 26 (3-4): 183-190. DOI:10.1007/s12144-007-9016-4. ISSN 0737-8262. OCLC 9460062. Erişim tarihi: 16 Ekim 2016.
- ^ Hrono sitesindeki ilgili pasaj 29 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça) 13 Mayıs 2020 tarihinde erişilmiştir
- ^ The Jews of the Soviet Union: The History of a National Minority. Cambridge University Press, 1989 s.152 ve 157
- ^ Laqueur, Walter (2006), The Changing Face of Anti-Semitism: From Ancient Times to the Present Day, Oxford University Press, . s.177
- ^ Norman M. Naimark, The Russians in Germany: A History of the Soviet Zone of Occupation, 1945-1949. Cambridge, MA: Belknap of Harvard UP, 1995, s. 338
- ^ Norman M. Naimark, The Russians in Germany: A History of the Soviet Zone of Occupation, 1945-1949. Cambridge, MA: Belknap of Harvard UP, 1995, s. 444
- ^ Goldhagen, Erich (1987), "Communism and Anti-Semitism", The Persisting Question: Sociological Perspectives and Social Contexts of Modern Antisemitism, Walter de Gruyter, s. 389
- ^ Goldhagen, Erich (1987), "Communism and Anti-Semitism", The Persisting Question: Sociological Perspectives and Social Contexts of Modern Antisemitism, Walter de Gruyter, s.390
- ^ Beckerman, Gal (2010). When They Come For Us, We'll All Be Gone. Boston: Houghton Mifflin Harcourt. s. 103.
- ^ a b Beckerman, Gal (2010). When They Come For Us We'll All Be Gone. Boston: Houghton Mifflin Harcourt. s.103.
- ^ Fomin, Valery (1996). Cinema and power: Soviet Cinema, 1965-1985: Documents, evidence, and reflections (Rusça). Mainland. ss. 120-121.
- ^ Korey, William (1984). Robert O. Freedman (ed.). Brezhnev and Soviet Anti-Semitism. Durham: Duke University Press. s. 31.
- ^ Korey, William. Brezhnev and Soviet Anti-Semitism. s. 31.
- ^ a b c d e Korey, William. Brezhnev and Soviet Anti-Semitism. s. 29.
- ^ Korey, William. Brezhnev and Soviet Anti-Semitism. s. 30.
- ^ "none". Povada. 23 Şubat 1981. s. 38.
- ^ a b c d Korey, William. Brezhnev and Soviet Anti-Semitism. s. 30.
- ^ a b Beckerman, Gal. When They Come For Us, We'll All Be Gone. s. 305.
- ^ a b Beckerman, Gal. When They Come For Us, We'll All Be Gone. s. 306.
- ^ Beckerman, Gal. When They Come For Us, We'll All Be Gone. ss. 308-310.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyetler Birligi nde antisemitizm Sovyetler Birligi nde kurulus yillarindaki dini baskilar ve ozellikle 1948 den sonra cok sayida Yahudi sair yazar ressam ve heykeltirasin tutuklandigi veya olduruldugu antisemitik hareketler butunudur 1917 Rus Devrimi antisemitist uygulamalara ev sahipligi yapan Rus Imparatorlugu yonetimini devirdi 1940 li yillarin sonlarinda bazi Yahudilere karsi suclamalar ortaya cikti Doktorlar Komplosu olarak adlandirilan olayda Moskova da gorev yapan ve cogunluklu olarak Yahudi olan bir doktor ekibinin Josef Stalin e suikast planladigi suclamasi gerceklesti ve bununla ilgili davalar goruldu Bu olay kimi kaynaklarca antisemitizmin bir ornegi olarak sunulmustur Cokuluslu bir imparatorluk cografyasini devralan Sovyetler Birligi kurulus felsefesi olarak tum uluslara esit mesafede durmaya gayret gostermistir ancak hicbir ulusun milliyetci yonelimlere savrulmasina izin vermemistir Bu kapsamda Sovyetler Birligi Yahudi halkinin yaninda olsa da siyonizme acik bir cephe almistir Devrimden once1880 lerde Rus Imparatorlugu nda yaklasik 5 milyonu bulan ve cogunlukla yoksulluk icinde yasayan Yahudiler adi verilen bati Rus Imparatorlugunda yasamaktaydilar Yahudiler bu bolgede cogunlukla Carlik yetkilileri tarafindan ya da zimni onaylari ile orgutlenmis olan pogromlarin kurbanlari olmuslardir Baski magduru olmanin bir sonucu olarak bircok Yahudi ya Rus Imparatorlugu ndan goc etti ya da Bolsevikler Sosyalist Devrimci Parti ve Mensevikler gibi devrimci olusumlara katildilar Rus Ic Savasi sirasindaRus Ic Savasi sirasinda bir Beyaz Ordu posterinde Lev Trocki Yahudi bir canavar olarak resmedilmistir Ekim Devriminin ardindan iktidari alan Bolseviklere karsi silahli mucadele eden ve cok cesitli bilesenlerden olusan Beyaz Ordu adi altindaki orgut Bolseviklerin ve ozellikle Trocki nin kuresel Yahudi komplosunun bir parcasi oldugunu iddia eden propagandada bulunmustur Devrimden sonraSubat Devrimi ve Gecici Hukumet 19 yuzyilda Bati Avrupa da Yahudilere uygulanan engellemelerin kaldirilmasina paralel olarak Gecici Hukumet de Carlik rejimi tarafindan Yahudilere karsi yurutulen tum kisitlamalari kaldirmistir Bolsevikler Rusya Komunist Partisi Bolsevik 9 Kongresi Prezidyumu 29 Mart 1920 Lenin sagda Ekim Devrimi Yahudileri baski altina alan ve diger yasalari resmen kaldirdi Ayni zamanda Bolsevikler dinsel Yahudilige ve aslinda herhangi bir dine siddetle karsi ciktilar ve geleneksel Yahudi kulturunun yani sira Yahudi nufusu arasindaki dini gelenekleri bastirmak icin kapsamli bir politika yuruttuler 1918 de Yevsektsiya Marksizmi laikligi ve dini Yahudi geleneginin yikimlanmasini Sovyet toplumuna tesvik etmek ve komunizmi Yahudi kitlelerine getirmek icin kuruldu Yevsektsiya Sovyet Komunist Partisi nin Yahudilik konusundaki faaliyet grubuydu Agustos 1919 da sinagoglar da dahil olmak uzere Yahudi mulklerine el konuldu ve bircok Yahudi cemaati feshedildi Yahudi topluluklari da dahil olmak uzere tum din gruplarinda din ve din egitiminin tum ifadelerine karsi din karsiti yasalar cikarildi Bircok Haham ve diger dini yetkililer yasanan baski altinda gorevlerinden istifa etmek zorunda kalmislardir Bu tur baskilar 1920 lere kadar devam etmistir Yahudiler 1900 lerin baslarinda ve II Dunya Savasi nda sik sik Rus savaslarinin on saflarina yerlestirildi Sonuc olarak cok sayida Yahudi Rusya dan ABD gibi yerlere goc etmek zorunda kaldi Algilanan riski azaltmak icin goc sirasinda ailelerinin soyadini degistirmek yaygin gorulen bir durumdu Lenin antisemitizm hakkindaki cesitli aciklamalar yapti Mart 1919 da Anti Yahudi Katliamlari adli konusmasinda antisemitizmi iscilerin ve koylulerin nefretini somurenlerin bu nefreti Yahudilere yonlendirme girisimi olarak kinamistir Konusma Rus Ic Savasi sirasinda Beyaz Ordu tarafindan yurutulen antisemitik pogromlarin kinanmasiyla ayni dogrultudaydi Ayni zamanda Lenin 1919 sonbaharinda Komunist Parti Ukrayna politikalari yonergesini yazdi Ukrayna daki Yahudiler ve sehir sakinleri kirpi zirhlilari ile alinmali cephe hattinda savasmak icin gonderilmeli ve hicbir idari pozisyonda ihmal edilebilir bir yuzde haric istisnai durumlarda ve sinif kontrolumuz altinda asla izin verilmemelidir Antisemitizme karsi kitlesel kampanyalar 1930 larin basina kadar gerceklestirildi 1918 de Lenin ozellikle antisemitizme karsi bir konusma yapti Ayni yil antisemitizm hakkinda genis kapsamli bilgilendirici yazilar yayinlandi Sovyet propagandasinin kampanyalari 1927 den 1930 a kadar antisemitizmi Sovyet dusmanlari tarafindan yayilan bir dusunce olarak yansitti Konuyla ilgili oyunlar sergilendi ve filmler yapildi ve kamu davalari acildi 1931 de Stalin Yahudi Telgraf Ajansi na verdigi yanitta Irkci sovenizmin asiri bir bicimi olan antisemitizm yamyamligin en tehlikeli yoludur ifadesini kullandi Antisemitizme karsi bilgilendirme kampanyalari Kizil Ordu da ve isyerlerinde yurutuldu ve herhangi bir etnisiteye karsi propaganda yapilmasini yasaklayan bir hukum Sovyet hukukunun bir parcasi halini aldi Sovyet hukumetinin 1934 teki resmi durusu dunyanin herhangi bir yerinde antisemitizme karsi cikmakti Sovyet hukumeti Yahudi halkina kardesce duygular ifade ederek uluslararasi sosyalizme Yahudi katkilarini ovmekteydi Stalin donemiJosef Stalin Lazar Kaganovic ile birlikte Ikinci Dunya Savasi oncesi donem Joseph Stalin Lenin in olumunden sonra Lev Trocki ile yasadigi politik mucadeleyi kazanmasinin ardindan partinin lideri konumuna yukseldi Stalin Trocki ye karsi yaptigi bazi iddialarinda onu antisemitizme basvurmakla suclanmaktaydi Bununla birlikte destalinizasyon surecinin mimari olan Nikita Kruscev Stalin in uzun zamandir 1917 Devrimi nden once bile Yahudilere karsi olumsuz duygular tasidigini ileri surmustur Kruscev 1907 de Bolsevizm de bir Yahudi hizip ile gercek bir Rus hizip arasinda ayrim yapan bir mektup yazdigini bildirdi Stalin in sekreteri Boris Bajanov Stalin in Lenin in olumunden once bile ham antisemitik duygular tasidigini soyledi Boris Egorov a gore Stalin o donemde bati karsitligi ile guclendirilmis antisemitik politikalari benimsemisti Ikinci Dunya Savasi oncesinde Sovyetler Birligi Disisleri Halk komiserliginde yasanan degisim de bazi tarihciler Snyder Herf Heller ve Nekrich tarafindan Yahudi karsitligiyla ve Hitler i memnun etmeye calismakla yaftalanmistir Ancak uzman akademisyen Geoffrey Roberts in Molotov Stalin s Cold Warrior adli eserinde de belirttigi gibi Yahudi Maksim Litvinov un yerine Vyaceslav Molotov un yerine atanmasinin ardindaki gercek sebep Litvinov un Nazi Almanyasina karsi Ingiltere ve Fransa ile antlasmayi basaramamis olmasidir Stalin in en yakin calisma arkadasini Disislerine atamasinin ardinda bu anlasma cabasi bulunur Bu gorusmeler SSCB yuzunden degil anlasma gorusmelerine Ingilizlerin imza yetkisi olmayan Amiral Reginal Drax i gondermesi ve sureci bosa cikartmak icin oyalamaya girismelerinden dolayi sekteye ugramistir Ikinci Dunya Savasi sirasi Sistematik sekilde Sovyet tarihinde ve ozellikle Stalin de Yahudi karsitligi arayan akademisyenler 2 Dunya Savasi sonrasina dair cesitli genellemeler yaparken savas oncesine ve savas donemine dair bu turlu ornekler vermekten kacinirlar Bunun ardinda iddia edildigi gibi Yahudi karsiti genel bir tutumun bulunmamasi yatmaktadir Tam tersine Nazi isgalinden ozgurlestirilen topraklarda ozellikle de Polonya da Almanlara karsi savasmak isteyen kisiler Sovyet partizanlarina ve Armia Ludowa saflarina katilmaktaydi Muttefik Devletlerin safinda yer alan surgundeki Polonya hukumetine bagli silahli kuvvet olan Armia Krajowa bunyesine Yahudileri almamaktaydi ve gecmisinde gerceklestirdigi Yahudi katliamlari mevcuttu Sovyet Kizil Ordusu veya ona bagli partizanlarin bu turlu bir sicili bulunmamaktadir Antisemitizm Nazi Almanyasi ile iliskilendirildiginden ve resmi olarak Sovyet sistemi tarafindan kinanmistir Bununla birlikte Sovyetler Birligi ve diger komunist devletler Israil in savundugu Siyonizm doktrinine karsi bir keskin bir tavir almislardir Raphael Patai ve Jennifer Yahudi Irkinin Efsanesi adli kitabinda Sovyet hukumetinin bu politikasini Antisemitizmin siyonizmin muhalefet dilinde oturtuldugu olarak ifade etti Ikinci Dunya Savasi sonrasi donem Israil etkisi Israil in kurulmasina ABD karsi cikmasina ragmen Stalin ve Molotov dolayisiyla Sovyetler Birligi desteklemistir Sovyetler Birliginin Yahudi halkiyla bir alip veremedigi yoktu ancak cok anlasilir sekilde bir tur milliyetcilik olan Siyonizme karsiydilar Israil Devletinin kurulusu sirasinda Sovyetler Birligi bir Arap Israil birligi onermis ancak bu oneri gerceklesmemistir Sovyetler Birligi Israil in sosyalist olmasinda israrci olmamistir cunku bu israr ABD ve Ingiltere ile dogrudan bir karsi karsiya gelis anlamina gelecektir Ancak Israil deneyimi emperyalizm yuzunden butun umutlarin aksine cok olumsuz bir sonucla sonuclandi 1948 yilinda Israil in kurulmasinin ardindan Israilli siyasetciler Sovyetler Birligi ndeki Yahudileri bunyelerine katabilmek icin ABD ve Ingiltere yle koordineli sekilde propaganda faaliyeti baslatmistir Buna gore ozellikle Bati medyasinda Sovyet Yahudilerinin ne kadar kotu bir hayat surduklerine dair cok sayida haber yapilmistir Ancak bu kosullarin ne kadar yanlis yansitildigini bizzat Israil Disisleri Bakanliginda cesitli gorevlerde bulunmus de itiraf etmistir 1952 1963 yillari arasinda Mossad Baskanligi yapan Isser Harel Sovyetler Birligindeki Israil Buyukelciligi uzerinden Sovyet Yahudi vatandaslarinin Israil e kacirilmasi icin plan yapmis ve uygulamaya koymustur Ayrica kurulan orgutlenmeyle benzer faaliyetin Moskova haricindeki tum Dogu Bloku baskentlerinde Bukres Budapeste Prag ve Varsova yurutulmesi saglanmistir Israil Devleti daha kurulali 4 yil olmadan bu turlu Sovyet karsiti faaliyetlere baslamistir Koksuz kozmopolitlik Cesitli kaynaklar Sovyetler Birligi ndeki antisemitizmi sinifsal temellere dayanan koksuz kozmopolitan olgusuna karsi bir kampanya olarak baslatildigini ifade eder Aralik 1948 de Sovyet Yazarlar Birligi yonetim kurulu genel kurulunda Sovyet Dramaturjisinde Gecikmenin Birkac Nedeni Uzerine baslikli konusmasinda Aleksandr Fadeyev kozmopolitlerini Yahudilerle ayni gordugunu ifade etti Koksuz kozmopolit e karsi yurutulen bu kampanyada onde gelen bircok Yahudi yazar ve sanatci tutuklandi veya olduruldu Gazetelerde koksuz kozmopolit burjuva kozmopolit ve ulus veya kabileden yoksun bireyler Yahudilere atifta bulunmak icin kullanilan gibi terimler yer aldi Sovyet basini Yahudileri Bati dan buyulenmek Amerikan emperyalizmine burjuva kulturunun koleli taklitine ve burjuva estetigine yardim etmekle sucladi Bu kampanya neticesinde Yahudi bilim adamlari akademisyenlikten cikarildi ve Yahudilerin goc haklari reddedildi Edebiyatcilarin mahlaslarinin yanina isimlerinin parantezle yazilmasi uygulamasi merkezi iktidarin bir tasarrufu degildir bu sekilde yapilan uygulamalar yapildiktan kisa bir sure sonra durdurulmustur Bu konuya dair Stalin in bakis acisini kendisi de Yahudi asilli olan unlu yazar Konstantin Simonov belirtmistir Neden once Mal tsev sonra parantez icinde Rovinskii yaziliyor Ne oluyor burada Bu daha ne kadar devam edecek Bu neden yapiliyor Bununla ilgili gecen yil gorusmustuk Stalin odul u icin sunulan eserlerde iki isim yazilmasini yasaklamistik Neden iki tane soyadi yaziliyor Eger bir kisi edebi bir mahlas kullanmak istiyorsa bu onun en dogal hakkidir Burada en temel nezaket kurallarindan bahsediyoruz Bir kisi sectigi mahlasla yazi yazma hakkina sahiptir Ancak gorunen o ki birileri bu kisinin ikinci bir adi oldugunu onun bir Yahudi oldugunu vurgulamak istiyor Bunu neden vurgulamak istiyor Neden yapiyor bunu Neden Yahudi karsitligi yapiliyor Bundan kimin cikari var O kisinin adinin yanina kendi sectigi soyadini yazmaliyiz o kisinin kendisi icin dogal olarak gordugu soyadini Neden onu geri cekiyoruz neden yakasini birakmiyoruz Konstantin Simonov Stalin den aktariyor Bir edebiyat tarzinin yerilmesi olarak ortaya atilan elestiriler bazi Yahudi aydinlar tarafindan Yahudi karsiti olarak degil Marksist bir yonteme dayanmadigi icin elestirilmistir Israil deki Ben Gurion Universitesinde Yahudi Tarihi Profesoru olan Benjamin Pinkus bu elestiriler icin Bu kozmopolitlik karsiti kampanyada acik ya da ortuk bir Yahudi karsiti unsur bulunmamaktadir demistir Ayrica kozmopolitlik karsiti kampanyaya bazi Yahudi yazarlar da katilmistir ancak resmiyette Yahudi karsiti bir amaci olmasa da fiiliyatta cogunlukla Yahudileri etkilemistir Doktorlar komplosu Stalinist antisemitik kampanya 1953 te Doktorlar Komplosu na neden oldu R Patai ve J Patai ye gore Doktorlar Komplosu acikca Yahudi kulturel yasaminin tamamen tasfiyesine yonelikti Bu kapsamda cesitli kaynaklar komunist antisemitizmi Yahudi dunya komplosu inancinda Nazi ve fasist antisemitizmi ile ortak ozellikler paylastigini savunur Almanya daki durum Sovyet antisemitizmi Almanya nin Sovyet Isgal Bolgesi ndeki politikaya yayildi Tarihci Norman Naimark in belirttigi ne gore 1947 48 yillari arasinda Almanya daki Sovyet Askeri Idaresindeki SVAG yetkililer askeri yonetimde Yahudilerin varligi ozellikle de Cadres Departmaninin Propaganda Idaresinde bulunmasiyla buyuyen bir saplanti sergiledi Bazi kaynaklar Alman universitelerinde Sovyetlesmeye direnen Yahudilerin fasizmin kurbanlari olarak nitelendirildigini ancak daha sonra burjuva partileriyle yandas olarak tanimlandiklarini belirtir Erich Goldhagen gibi akademisyenler Stalin in olumunden sonra Sovyetler Birligi nin Yahudilere yonelik politikasinin ve Yahudi sorununun daha dogrudan fiziksel saldiriya karsi dolayli antisemitik politikalarla daha gizli hale geldigini iddia eder Erich Goldhagen Stalin i unlu bir sekilde elestirmesine ragmen Nikita Kruscev in Stalin in antisemitik politikalarini korkunc eylemler veya Sovyet devletinin milliyet politikasinin temel Leninist ilkelerinin kaba ihlalleri olarak gormedigini ileri surmektedir Brejnev donemiLeonid Brejnev 1967 deki Alti Gun Savasi ndan hemen sonra antisemitik kosullar bircok Sovyet Yahudisi icin Israil e goc etme arzusuna neden oldu Bir Yahudi Ukraynali radyo muhendisi Boris Kochubievski Israil e tasinmaya calisti Leonid Brejnev e yazdigi bir mektupta Kochubievski sunlari soyledi Ben bir Yahudi yim Yahudi bir devlette yasamak istiyorum Bu benim hakkim tipki bir Ukraynali nin Ukrayna da yasama hakki Ruslarin Rusya da yasama hakki Gurculer in Gurcistan da yasama hakki gibi ben de Israil de yasamak istiyorum Bu benim hayalim sadece hayatimin degil ondan once gelen yuzlerce neslin topraklarindan atilan atalarimin da amaci buydu Cocuklarimin Ibranice calismasini istiyorum Yahudi gazetelerini okumak istiyorum bir Yahudi tiyatrosuna katilmak istiyorum Bu isteklerdeki sorunu ne Sucum nedir Bu mektubunun ardindan Kochubievsks bir hafta icinde KGB burosuna cagrildi ve sorgulamanin ardindan Kiev deki bir akil hastanesine goturuldu Bazi kaynaklar bu olayi munferit bir olay olarak tanimlasa da Alti Gun Savasi nin ardindan Sovyetler Birligi ndeki neredeyse tum Yahudileri etkilemistir O yillarda vizyona giren Gizli ve Acik gibi filmlerin belli bir Yahudi aleyhtari suclamasi vardi Onceki sistemler altinda asimilasyona ugrayan Yahudiler simdi Yahudi inanc ve miraslarinda yeni bir guc ve yeniden canlanma duygusu ile karsi karsiya kaldilar 23 Subat 1979 da Brejnev ve diger yedi kisiyi Siyonist olduklari icin elestiren Moskova ve Leningrad sehirlerine alti sayfalik bir makale dagitti Makale Rus Kurtulus Ordusu nun bir uyesi olan yazarin Siyonistleri tanimlamak icin yollar belirledigi koklu antisemitizm izleri iceriyordu bunlara tuylu gogus ve kollar kaygan gozler ve kanca benzeri bir burun dahildir 22 Subat 1981 de 5 saatten fazla suren bir konusmada Sovyet lideri Leonid Brejnev Sovyetler Birligi nde anti Semitizmi kinadi Lenin ve Stalin den sonra ilk kez yuksek mevkideki bir Sovyet yetkilisi bunu tum Partinin onunde yapmistir Brejnev antisemitizmin Dogu Bloku icerisinde var oldugunu kabul etmis ve gereksinimleri karsilanmayan bircok farkli etnik grubun var oldugunu soylemistir On yillar boyunca farkli dini kokenlere sahip insanlar Sovyet toplumunda baski ya ugramistir ve daha once yaptiklari gibi dinlerini uygulama becerilerini veya kaynaklarini uygulayamamislardir Brejnev bu etnik gruplara bu gereklilikleri sunmayi resmi Sovyet Politikasi yapti ve bunun nedeni olarak da etnik gruplar arasi gerginliklerin ortaya cikmasi yonundeki kaygilarini belirtti Politikanin duyurusu genel bir mesajiyla takip edildi Sovyetler Birligi Komunist Partisi sovenizm veya milliyetcilik gibi sosyalizmin dogasina yabanci olan bu tur fenomenlere etnik gruplar arasi gerilimlere karsi savasti ve her zaman kararli bir sekilde mucadele edecek Antisemitizm veya Siyonizm Ulusal ozelliklerin yapay erozyonuna yonelik egilimlere karsiyiz Fakat ayni olcude yapay abartilarini kabul edilemez buluyoruz Sovyet vatanseverligi ve sosyalist enternasyonalizm ruhuyla emekcilerin tek bir buyuk Sovyet anavatanina ait olmaktan gurur duymak partinin kutsal gorevidir Bazi kaynaklarda Sovyetlerde antisemitizm meselesinin rasgtele ve tesadufi oldugu ifade edilmisken diger bazi kaynaklara gore ise partinin yaptigi her sey gibi cok iyi hesaplanmis ve planlanmistir Ayni donemlerde Sovyetler Birligi sinirlari icinde meydana gelen hak ihlallerini cozmek icin bati dunyasindan baski almaktaydi Cesitli kaynaklar partinin antisemitizme karsi sert bir tutum sergiliyor gibi gorunse de antisemitik propagandanin Sovyetler Birligi nde uzun zamandir mevcut oldugunu ve sorunlarin hemen cozulmesinin son derece zor hale getirdigini soylemektedir Bununla birlikte Washington D C deki Yahudi orgutleri Sovyet Yahudilerinin Amerikali liderlere yonelik sorunlarina dikkat cekiyordu 18 Ekim 1974 te Senator Henry Jackson Henry Kissinger ve Senator Jacob Javits ile Kongre Baskani Charles Vanik in Jackson Vanik tadilatinin tamamlanmasini gorusmek uzere neredeyse bir yil boyunca ABD Kongresi nde bir araya geldigi Sovyet Yahudilerine yardim etme konusunda buyuk bir adim atti Toplantidan sonra Jackson gazetecilere verdigi demecte insan haklari alaninda tarihi bir anlayisin yerine getirildigini ve Sovyet Rusya sinin neler yaptigini yorumlamadigi halde burada temelde tam bir geri donus oldugunu soyledi Degisiklikler bazi Sovyet Yahudilerinin ulkeyi terk etmesine izin veriyordu Sorun cozulmeye daha yakin gorunse de Sovyet yetkililer gocmenlik ve dis politikalarinin Washington daki Yahudiler tarafindan dikte edilmesine izin vermeye karsi cikmasi yonunde bir tepki gosterdi Disisleri Bakani Andrei Gromyko Kissenger a bu tur bir yorumu kararlilikla reddettiklerini belirten bir mektup gonderdi ve bu mevzuatin onceki yillara gore daha fazla Sovyet vatandasinin goc etmesine izin verecegi gorusune vurgu yapti Tasari hala ezici bir farkla gecerken Sovyet yoneticileri elestirilere ugradi Bu nedenle Birlesik Devletler Sovyetler Birligi ne izin verilecek kredi miktarina resmi bir sinir koydugunda Sovyet Yahudileri sorununu iki devlet arasinda cozulmesi gereken sorunlarin on saflarina itti Ayrica bakinizRus Imparatorlugu nda antisemitizm Rus Imparatorlugu nda pogromlarNotlar Novoe literaturnoe obozrenie kultur dergisinin yayin kurulu uyesi Konstantin Azadovskii ve Saint Petersburg Devlet Universitesi nde arastirma gorevlisi Boris Egorov Soguk Savas Arastirmalari Dergisi nden Soguk Savas Arastirmalari Dergisi nde yayinlanan bir makalede soyle yazmistir Stalin in anti batilicilik ve anti semitizm politikalari birbirini pekistirdi ve kozmopolitlik kavraminda birlesti Konstantin Azadovskii ve Boris Egorov Soguk Savas Arastirmalari Dergisi nde yayinlanan Anti Batiliciliktan Anti Semitizme baslikli bir makalede 1949 da kozmopolitlere kozmopolit yonelik saldirilar belirgin bir Yahudi aleyhtari karakter kazandi ifadelerini kullandi Gazete mansetlerinde daha sik ortaya cikmaya baslayan kozmopolit ifadesi zamanin sozlugunde koksuz bezrodnye kelimesiyle eslestirildi kozmopolitleri Yahudilerle esitleme uygulamasi Aralik 1948 in sonlarinda Anatolii Fadeev tarafindan verilen bir konusma ile mujdelendi Sovyet Yazarlar Birligi yonetim kurulu genel kurulunda Sovyet Dramaturjisinde Gecikmenin Birkac Nedeni Uzerine baslikli konusmasini bir ay sonra Pravda da taninmis bir basyazi Tiyatro Elestirmenleri Vatanseverlik karsiti tiyatro elestirmenleri grubu Aleksandr Borshchagovskii Abram Gurvich Efim Kholodov Yulii Yuzovskii ve Yahudi kokenli birkac kisiden olusuyordu Yazara gore makaleler ve konusmalar tiyatro ve edebiyat elestirmenlerinin vatanseverligi Yahudi milliyetleriyle kesin olarak baglantiliydi Konstantin Azadovskii ve Boris Egorov Soguk Savas Arastirmalari Dergisi nde yayinlanan Anti Batiliciliktan Anti Semitizme baslikli bir makalede Koksuz kozmopoltanlar burjuva kozmopolitleri ve ulustan ya da kabileden yoksun bireyler gibi terimler surekli olarak gazete makalelerinde yer aldi bunlardan Yahudiler icin kod kelimeleri vardi ve o zamanlar insanlar tarafindan boyle anlasildi Konstantin Azadovskii ve Boris Egorov Soguk Savas Arastirmalari Dergisi nde yayinlanan Anti Batiliciliktan Anti Semitizme baslikli bir makalede Sovyet basinda Yahudilere kozmopolitlere atfedilen bircok suctan en kotucul olanlarin Bati dan once Amerikan emperyalizmine burjuva kulturunun koru korune taklidine ve burjuva estetiginin yaniltmasina yardimci oldu ifadeler oldugunu belirtti Kaynakca Azadovskii Konstantin Boris Egorov 2002 From Anti Westernism to Anti Semitism Stalin and the Impact of the Anti Cosmopolitan Campaigns on Soviet Culture 30 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal of Cold War Studies 4 1 66 80 DOI 10 1162 152039702753344834 ISSN 1520 3972 Erisim tarihi 15 Ekim 2016 a b c d Patai Raphael Patai Jennifer 1989 The Myth of the Jewish Race Wayne State University Press ISBN 0 8143 1948 3 Erisim tarihi 16 Ekim 2016 a b c Trotsky Leon May 1941 Thermidor and Anti Semitism 26 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New International VII 4 Erisim tarihi 15 Ekim 2016 Encyclopaedia Judaica 6 1971 s 144 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan 16 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2010 Sutun 144 e bakiniz a b Molotov Remembers Inside Kremlin Politics Conversations with Felix Chuev Ivan D Ree 2007 s 65 a b c Corrin Chris Feihn Terry 31 July 2015 AQA A level History Tsarist and Communist Russia 1855 1964 Hachette UK Hodder Education Dynamic Learning ss 48 49 ISBN 9781471837807 Erisim tarihi 8 Eylul 2015 Albert S Lindemann 1997 Esau s Tears Modern Anti Semitism and the Rise of the Jews Cambridge University Press s 429 ISBN 978 0 521 79538 8 Erisim tarihi 15 Ekim 2016 Pipes s 363 quoted from book by Nora Levin The Jews in the Soviet Union since 1917 New York 1988 s 57 The mission of the Yevesektsiya was to destruction of traditional Jewish life the Zionist movement and Hebrew culture a b Pipes Richard 1993 Russia under the Bolshevik regime A A Knopf s 363 ISBN 978 0 394 50242 7 Russia Encyclopaedia Judaica 17 Keter Publishing House Ltd ss 531 553 Russia Virtual Jewish History Tour www jewishvirtuallibrary org 23 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 2018 04 25 Benjamin Pinkus The Jews of the Soviet Union The History of a National Minority Cambridge University Press 1988 Naomi Blank Redefining the Jewish Question from Lenin to Gorbachev Terminology or Ideology In Yaacov Ro i editor Jews and Jewish Life in Russia and the Soviet Union Routledge 1995 William Korey Russian Anti semitism Pamyat and the Demonology of Zionism Routledge 1995 Alexander Nikolaevich Yakovlev Time of darkness Moscow 2003 ISBN 5 85646 097 9 s 207 Rusca ifade Ezhovye rukavitsy bu da demir yumruk tarafindan yonetilen olarak cevrilebilir Pinkus Benjamin 1988 The Jews of the Soviet Union The History of a National Minority Cambridge University Press ss 85 87 Dmitri Volkogonov Lenin A New Biography Free Press 1994 Skolnik Fred Michael Berenbaum eds 2007 Communism Encyclopaedia Judaica 19 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF 5 2nd ed Detroit Macmillan Reference USA s 96 ISBN 0 02 865928 7 Erisim tarihi 15 Ekim 2016 a b c Ro i Yaacov Jews and Jewish Life in Russia and the Soviet Union Routledge 1995 ISBN 0 7146 4619 9 ss 103 106 Montefiore Simon Sebag Young Stalin Random House Inc 2008 ISBN 1 4000 9613 8 s 165 Kun Miklos Stalin An Unknown Portrait Central European University Press 2003 ISBN 963 9241 19 9 s 287 a b c d e Konstantin Azadovskii and Boris Egorov 2002 From Anti Westernism to Anti Semitism 30 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal of Cold War Studies 4 1 Winter 2002 66 80 Grover Furr Blood Lies Red Star 2014 s 268 Grover Furr Blood Lies Red Star Publishers 2014 s 488 Grover Furr Blood Lies Red Star Publishers 2014 s 444 449 Bir Yahudi partizanin anilarindan 10 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 11 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Patai Raphael Patai Jennifer 1989 The Myth of the Jewish Race Wayne State University Press ISBN 0 8143 1948 3 Erisim tarihi 16 Ekim 2016 s 178 Lehayim sitesindeki Eylul 2002 tarihli Gennady Kostycenko makalesi 27 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 11 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir Murray Friedman A Second Exodus The American Movement to Free Soviet Jews Brandeis University Press 1999 s 71 Konstantin Azadovskii and Boris Egorov 2002 1 30 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal of Cold War Studies 4 1 Winter 2002 66 80 Konstantin Azadovskii and Boris Egorov 2002 2 30 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal of Cold War Studies 4 1 Winter 2002 66 80 Konstantin Azadovskii and Boris Egorov 2002 3 30 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Journal of Cold War Studies 4 1 Winter 2002 66 80 Horowitz Irving Louis 2007 Cuba Castro and Anti Semitism 25 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Current Psychology 26 3 4 183 190 DOI 10 1007 s12144 007 9016 4 ISSN 0737 8262 OCLC 9460062 Erisim tarihi 16 Ekim 2016 Hrono sitesindeki ilgili pasaj 29 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca 13 Mayis 2020 tarihinde erisilmistir The Jews of the Soviet Union The History of a National Minority Cambridge University Press 1989 s 152 ve 157 Laqueur Walter 2006 The Changing Face of Anti Semitism From Ancient Times to the Present Day Oxford University Press ISBN 978 0 19 530429 9 s 177 Norman M Naimark The Russians in Germany A History of the Soviet Zone of Occupation 1945 1949 Cambridge MA Belknap of Harvard UP 1995 s 338 Norman M Naimark The Russians in Germany A History of the Soviet Zone of Occupation 1945 1949 Cambridge MA Belknap of Harvard UP 1995 s 444 Goldhagen Erich 1987 Communism and Anti Semitism The Persisting Question Sociological Perspectives and Social Contexts of Modern Antisemitism Walter de Gruyter ISBN 978 3 11 010170 6 s 389 Goldhagen Erich 1987 Communism and Anti Semitism The Persisting Question Sociological Perspectives and Social Contexts of Modern Antisemitism Walter de Gruyter ISBN 978 3 11 010170 6 s 390 Beckerman Gal 2010 When They Come For Us We ll All Be Gone Boston Houghton Mifflin Harcourt s 103 a b Beckerman Gal 2010 When They Come For Us We ll All Be Gone Boston Houghton Mifflin Harcourt s 103 Fomin Valery 1996 Cinema and power Soviet Cinema 1965 1985 Documents evidence and reflections Rusca Mainland ss 120 121 Korey William 1984 Robert O Freedman ed Brezhnev and Soviet Anti Semitism Durham Duke University Press s 31 Korey William Brezhnev and Soviet Anti Semitism s 31 a b c d e Korey William Brezhnev and Soviet Anti Semitism s 29 Korey William Brezhnev and Soviet Anti Semitism s 30 none Povada 23 Subat 1981 s 38 a b c d Korey William Brezhnev and Soviet Anti Semitism s 30 a b Beckerman Gal When They Come For Us We ll All Be Gone s 305 a b Beckerman Gal When They Come For Us We ll All Be Gone s 306 Beckerman Gal When They Come For Us We ll All Be Gone ss 308 310