Süleyman Şah Türbesi ile Süleyman Şah Saygı Karakolu ve bulunduğu alan Suriye'nin Halep ilinin Eşme köyü sınırları içerisinde bulunan, Türkiye'nin kendi sınırları dışında sahip olduğu eksklav statüsündeki tek toprak parçasıdır.
Süleyman Şah Türbesi Süleyman Şah Saygı Karakolu | |
---|---|
Süleyman Şah Türbesi Süleyman Şah Türbesi'nin Suriye'deki konumu | |
Ülke | Suriye |
İdare | |
• Ülke | Türkiye |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 1.09 km² |
Zaman dilimi | EET |
Türbe'de Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk padişahı Osman Gazi'nin babası Ertuğrul Gazi'nin atası olabileceği farzolunan Süleyman Şah'ın ve iki askerinin naaşları bulunmaktadır.
Tarihçe
Büyük Selçuklu İmparatorluğu Sultanı Alp Arslan’ın Malazgirt Meydan Muharebesi’nden sonra yeni vatan edinmek maksadıyla batıya yönelen Oğuz boyları arasında Süleyman Şah önderliğindeki Kayı boyu da bulunmaktaydı. Süleyman Şah, yeni yurt aramak üzere çıktığı bu yolculukta Halep yakınlarındaki Caber Kalesi’ne gelir ve Fırat boylarına yerleşir. Buradan tekrar yeni yurt aramak üzere yola çıkar, ancak 1227 yılında Fırat nehri’nin karşı kıyısına geçmeye çalışırken muhafızları ile birlikte Fırat sularında boğulur. Süleyman Şah’ın naaşı ve iki askeri Caber Kalesi eteklerine bir kümbete defnedilir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde imparatorluk sınırları içerisinde olan mezarın bulunduğu yere bir türbe yapılarak buraya Türk Mezarı adı verilir. Türbe ve Caber Kalesi, Osmanlı İmparatorluğu yıkılınca Fransız Suriye Mandası sınırları içerisinde kalmıştır.
20 Ekim 1921 yılında Türkiye ile Fransa hükûmetleri arasında imzalanan Ankara Antlaşması'nın 9. maddesi ve 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşması'nın 3. maddesi gereğince Caber Kalesi ve türbe müştemilâtı ile berâber Türkiye Cumhuriyeti toprağı olarak kabul edilmiş ve Türkiye'ye burada muhâfız bulundurma ve bayrağını çekme hakkı tanınmıştır.
Ankara Hükûmeti ile Fransa'nın 20 Ekim 1921'de imzaladıkları ve Caber Kalesi ile türbenin Türk toprağı olmasını öngören Ankara Antlaşması'nın görüşmeleri devam ederken son halife Abdülmecid Efendi, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gönderdiği bir mektupta kendisinin ve Osmanlı Hanedanı'nın "atası" olan Süleyman Şah'ın mezarı konusunda Meclis'in gösterdiği alâkaya teşekkür etmiştir. Türbede yatan Süleyman Şah'ın Osman Gazi'nin ecdâdından olan Süleyman Şah değil, I. Kılıç Arslan'ın babası I. Süleyman Şah olabileceği konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.Erhan Afyoncu'nun tespitlerine göre Kutalmışoğlu’nun mezarı Halep Kapısı’ndadır. Çünkü Kutalmışoğlu Süleyman Şah öldüğünde Caber Kalesi henüz Selçuklular tarafından ele geçirilmemişti.
Caber Kalesi ve nakli
Suriye hükûmeti, Fırat Nehri üzerinde 1968 tarihinde başlattığı Tabka Barajı'nın 1973 yılında tamamlanacağını ve barajın su toplamaya başlamasıyla Caber Kalesi ve Süleyman Şah'ın türbesinin tamamen sular altında kalacağını ileri sürerek Türk Hükûmeti'nden türbenin yerini değiştirmesini ya da türbenin Türkiye'ye naklini talep eden bir nota gönderdi. Türkiye de buna karşılık Suriye'ye diplomatik nota verdi ve Keban Barajı'nın kapaklarını kapatarak Fırat Nehri üzerinden Suriye'ye su akışını engelledi. Karşılıklı bu restleşmenin ardından Türkiye bölgeye Devlet Su İşleri'nde (DSİ) görevli uzmanlar ve mimarlar gönderdi ve türbenin nereye taşınabileceğinin tespit edilmesini istedi. Ankara ve Şam hükûmetleri arasında uzun süren müzakerelerin ardından bir anlaşma imzalandı. Anlaşmaya göre;
- Türbe, müştemilatı ile birlikte Halep–Hasseki yolu üzerinde bulunan Karakozak köyü yakınındaki yeni yerine nakledilecek,
- Barajın kenarında türbenin bugünkü konumuna en yakın yerde mermerden bir kitabe dikilecek,
- Türbenin bugünkü yerini tespit etmek maksadıyla göl üstüne bir şamandıra konacaktır.
1973 yılında türbe ve askerî karakol, Halep'e 123, Şanlıurfa'ya 92 km uzaklıktaki Fırat'ın doğu kıyısındaki Karakozak köyündeki 10.096 m²'lik yeni yerine taşınmıştır.
1995 yılında, Suriye Hükûmeti bu kez de Fırat’ın daha üst kotlarında inşasına başladığı Teşrin Barajı sebebiyle Karakozak bölgesindeki Süleyman Şah Türbesi’nin bölge dışında başka bir alana ya da Türkiye’ye taşınması hususunu yeniden gündeme getirdi. Bunun üzerine Türkiye ile Suriye arasında yapılan görüşmeler sonucunda türbenin mevcut yerinin baraj gölünün olumsuz tesirlerinden korunması için tahkim edilmesine karar verildi. 2001 yılında Fırat Nehri üzerindeki Teşrin Barajı'nın tamamlanması nedeniyle türbenin taşınması bir kez daha gündeme geldi. Suriye tarafı bu defa türbenin şimdiki yerinden de kaldırılarak gösterecekleri ve Türk tarafının da kabul edeceği bir yere taşınmasını istedi. Ancak 57. Türkiye Hükûmeti'nin girişimleriyle proje, türbenin mevcut yerinin korunması yönünde değiştirildi.
23 Ocak 2003 tarihinde Ankara'da “Süleymanşah Türbesi Tahkimat Projesinin Uygulanmasına İlişkin Ana Tutanak” imzalandı. Bu çerçevede 10 dönüm'lük türbe arazisi sınırları tahkim edilmiş, türbe binasının içi ve dışı onarılmış, karakol binası da yeniden inşa edilmiş ve Süleyman Şah Türbesi yeniden ziyarete açılmıştır.
Türbe ve mimarî özellikleri
Süleyman Şah Türbesi | |
Süleyman Şah'ın Caber Kalesi yakınında bulunan türbesindeki sandukası | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Tür | Türbe |
Konum | Eşme, Halep, Suriye |
Koordinatlar | 36°52′45″K 38°06′20″D / 36.87917°K 38.10556°D |
Başlama | 1973 |
Tamamlanma | 1973 |
Yıkılma | 22 Şubat 2015 |
Sahip | Türkiye |
Teknik ayrıntılar | |
Yapı sistemi | Betonarme |
Zemin alanı | 10.096 m² |
Tasarım ve inşaat | |
Mimar(lar) | Ünal Demirarslan |
Suriye'nin 1973'teki baraj inşaatının yükselen suları bölgeyi tehdit edince Suriye ve Türkiye'nin ortak çalışması ile türbe, Halep'in Karakozak köyü yakınına taşınmıştır. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Yapı ve İmar İşleri Etüd Proje Dairesi Müdürü Prof. Dr. Ünal Demirarslan, Dışişleri Bakanlığı'nın da talebiyle Süleyman Şah Türbesi'nin mimarı olarak görevlendirildi. Türbe, karakol ve lojman, iki Türk mimar ve yirmi işçisinin çalışmalarıyla dört ayda tamamlanmış ve masrafların tamamı Türk Hükûmeti tarafından karşılanmıştır. Süleyman Şah Türbesi hem geleneksel Türk mimarî motiflerini, hem de modern mimarî özelliklerini taşımaktadır. İnşaat çalışmaları sırasında Suriye Hükûmeti, yeni yapılacak türbenin Caber Kalesi'ndeki türbeden daha büyük olmaması şartını getirmiştir. Türbe'de ayrıca o dönemde dışarıdan gelen taciz ateşleri sebebiyle Türk askerlerinin nöbet tuttuğu yerler içe dönük olarak inşa edilmiştir.
2008 yılında Teşrin Barajı'nın yükselen su seviyesinin yeniden türbeyi tehdit etmesi üzerine Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su İşleri Bakanlığı çevresindeki duvarların altına 11,5 m, boylarında 880 adet fore kazık ve geçirimsiz tabaka yerleştirmiştir. Ayrıca, türbenin çevresine beton duvar örülmüş ve iki bayrak direği dikilmiştir. Karakoldan çıkan atık suların Fırat'ı kirletmemesi için karakol binasının arka bölümünde paket arıtma sistemi kurulmuştur. Bunun yanında türbenin etrafı, Türkiye'den gönderilen ağaçlar ve hazır çim ile yeşil bir alan haline getirilmiştir
Saygı Karakolu
Türbenin muhafazasını sağlamakla görevli olan Jandarma İhtiram Kıtası'nın ikameti için 30 Mayıs 1938 tarihinde modern bir askerî karakol yaptırıldı. 1949'da Caber Kalesi Jandarma Karakolu'nda bir astsubay, bir onbaşı ve sekiz er, türbeyi korumaktaydı.
Türkiye ile Suriye heyetleri arasında 1956 yılında Halep’te yapılan üst seviyede bir toplantıda düzenlenen tutanağın 13 ve 14'ncü maddelerinde türbe için gönderilecek ihtiram kıtasının her ayın 7'sinde değiştirilmesi kabul edilmiştir. Günümüzde her ayın 7 ve 20'sinde karakolun ikmali sağlanmakta ve personel değişimi yapılmaktadır.
Günümüzde türbe, Türkiye Cumhuriyeti 20. Zırhlı Tugayı 3. Hudut Alay Komutanlığı 2. Hudut Taburuna bağlı 25 asker tarafından korunmaktadır.
Suriye İç Savaşı ve IŞİD tehdidi
13 Mart 2014 tarihinde Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) arasındaki çatışmalar sonucu Karakozak köyü ve türbenin bulunduğu bölge IŞİD kontrolüne geçti. 20 Mart 2014 tarihinde IŞİD, YouTube üzerinden yayımladığı bildiride Süleyman Şah Türbesi'nin üç gün içerisinde boşaltılıp Türk bayrağı indirilmediği takdirde türbeyi yerle bir edecekleri tehdidinde bulundu. Bunun üzerine Türkiye, güvenlik tedbirlerini artırarak en üst seviyeye getirdi. Gaziantep Beşinci Zırhlı Tugay Komutanlığı'ndan da araç ve personel takviyesi yapıldı. Sınır hattında bulunan mevcut nöbet kulübelerine ilave kulübeler yapılarak askerler konuşlandırıldı. Ayrıca Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Süleyman Şah Saygı Karakolu için kriz masası kurulduğunu açıkladı.
25 Mart 2014'te Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Süleyman Şah Türbesi'ne yönelik tehdit ile ilgili soruya:
“ | "Böyle bir yanlışlık olacak olursa gereği neyse yapılacaktır. Bu topraklar bizim toprağımızdır. Bu topraklarda yapılacak bir saldırı aynen Türkiye'ye yapılmış bir saldırıdır." | „ |
şeklince cevap vermiştir. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise yaptığı açıklamada "Süleyman Şah Türbesi'nin bulunduğu toprakların uluslararası hukuk gereğince Türk toprağı olduğunu ve bir tehlike söz konusu olması hâlinde her türlü karşılığın verileceğini" belirtti. 26 Mart 2014'te Genelkurmay Başkanlığı, yaptığı yazılı açıklamada "Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Süleyman Şah Saygı Karakolu hariç Suriye topraklarında herhangi bir birliği bulunmadığını" açıkladı.
27 Mart 2014 tarihinde Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Bakanlık Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu, Genelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Güler ve Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarı Hakan Fidan arasında; türbeye yönelik bir saldırı karşısında yapılması gerekenlerin görüşüldüğü toplantıya ilişkin olduğu ileri sürülen bir ses kaydı yayınlandı. Bunun ardından Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı yazılı açıklama yaparak bu ses kaydını "Türkiye’nin ulusal güvenliğine yönelik alçakça bir saldırı ve casusluk faaliyeti olduğunu ve faillerinin en kısa zamanda yakalanıp adalete teslim edileceğini" belirtti. 28 Mart 2014'te Millî Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, "Bordo berelilerin bölgeye takviye edildiğini, her türlü tedbirin alındığını ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin teyakkuz hâlinde olduğunu" açıkladı.
7 Temmuz 2015'te, Alman haber dergisi tarafından 27 Mart 2014'teki üst düzey toplantının Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) tarafından dinlenildiği iddia edildi.
Şah Fırat Operasyonu
22 Şubat 2015'te, Türk Silahlı Kuvvetleri artan güvenlik problemleri ve IŞİD tehdidi nedeniyle Şah Fırat isimli askeri bir operasyon ile türbede bulunan 40 askeri ülkeye geri getirmek için Suriye'ye girdi. Operasyonda 572 asker ve 20. Zırhlı Tugay’a bağlı M-60 A3 tipi 50 adet tank ile birlikte sınırda devriye görevi yapan F-16 uçakları görev almıştır. Türbede bulunan Süleyman Şah'ın naaşı ve diğer manevi değeri bulunan eşyalar alındıktan sonra Süleyman Şah Türbesi ve yakındaki karakol patlayıcılarla havaya uçurulmuştur. Türbe imha edildikten sonra bölgedeki Türk askerleri, Şanlıurfa üzerinden Türkiye'ye geri çekildi. Operasyon sırasında bir araç kazasında bir asker hayatını kaybetti.
11 Aralık 2017'de Türkiye Başbakanı Binali Yıldırım, Suriye'de işler yoluna girdikten sonra Süleyman Şah Türbesinin eski yerine taşınacağını açıkladı. Haziran 2018’de Başbakan Yardımcısı Fikri Işık katıldığı bir televizyon kanalında “Biliyorsunuz orası Türk toprağı. Şartlar oluştuğunda Süleyman Şah Türbesi taşınacaktır" ifadelerini kullandı.
Konuyla ilgili yayınlar
Vikikaynak'ta Ankara Anlaşması (1921) ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- Erhan Afyoncu (2015). Süleyman Şah Türbesi. Yeditepe Yayınevi. ISBN .
- Tonghini, Cristina (1998). Qal'at Ja'bar Pottery: A Study of a Syrian Fortified Site of the Late 11th-14th Centuries. Council for British Research in the Levant. ISBN . 13 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Aralık 2017.
- Zaqzuq, A.R., Suriye'deki Caber Kalesi'nin arkeolojisi، Cilt 62، Paris 1985، syf 141-142 .
- Musil, Alois, Orta Fırat'ın topoğrafik durumu, New York 1927.
- René Dussaud, Deschamps, P., Seyrig, H., Eski ve Orta Cağ Suriyesi (resimli), Paris, 1931.
- Sourdel, D. "Caber Kalesi" İslam Ansiklopedisi. Editörler: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel ve W.P. Heinrichs. Brill, 2007. Brill Online.
- Bell, Gertrude Lowthian, Sultan Amurat İçin, London 1911;
Kaynakça
- ^ Yakup Kaya, Görkem Ozan Özalp (2015). CUMHURİYET DÖNEMİNDE SÜLEYMAN ŞAH TÜRBESİ’NİN TAŞINMASI SORUNU (PDF). Ankara: Necmettin Erbakan Üniversitesi. s. 245. doi:10.7827/TurkishStudies.8304. ISSN 1308-2140. 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Ekim 2022.
- ^ (PDF). TBMM. 6 Kasım 2013. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014.
- ^ . Milliyet. 10 Haziran 2010. 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2022.
- ^ . Al Jazeera. 26 Mart 2014. 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2022.
- ^ Prof. Dr. Osman Turan, , s. 81, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1993.
- ^ . Zaman. 13 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2014.
- ^ a b c . Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su İşleri Bakanlığı. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
- ^ "1921 Ankara Anlaşması" (PDF) (Fransızca). hri.org. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
- ^ Murat Bardakçı (26 Mart 2014). ""Türk mezarı ile Caber Kalesi bambaşka yerlerdir"". Haberturk.com. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
- ^ Ayşe Hür (24 Ağustos 2014). "Süleyman Şah Türbesi hakkında yanlış bildiklerimiz". radikal.com.tr. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014.
- ^ Ahmet Akyol (22 Şubat 2015). . ahmetakyol.net. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014.
- ^ . 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2015.
- ^ a b "Suriye'deki Türkiye toprağı: Süleyman Şah Türbesi". Dünya Bülteni. 27 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
- ^ . Al Jazeera Türk. 26 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
- ^ . Türkiye Büyük Millet Meclisi. 16 Ekim 2003. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2014.
- ^ a b "TSK, operasyon sırasında Süleyman Şah Türbesi'ni imha etti". T24. 22 Şubat 2015. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2015.
- ^ "Orman ve Su İşleri Bakanı Eroğlu: Süleyman Şah Türbesi'ni Gurur Duyulacak Hale Getirdik". sondakika.com. 26 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
- ^ . Yeni Şafak. 27 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2015.
- ^ . Al Jazeera Türk. 14 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014.
- ^ "IŞİD'den Türkiye'ye Süleyman Şah tehdidi". Radikal. 14 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mart 2014.
- ^ "Davutoğlu'ndan Süleyman Şah açıklaması". Akşam. 24 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mart 2014.
- ^ "Türkiye'den 'Süleyman Şah' için kriz masası". Hürriyet. 24 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mart 2014.
- ^ . Memurlar.net. 25 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2015.
- ^ . Aydınlık. 14 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2015.
- ^ . Türk Silahlı Kuvvetleri. 26 Mart 2014. 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014.
- ^ "Bomba ses kaydı: Seçim için savaş planı". Cumhuriyet. 27 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
- ^ "No: 98, 27 Mart 2014, Süleyman Şah Saygı Karakoluna İlişkin Olarak Sosyal Medyada Yayınlanan Ses Kaydı Hk". Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 27 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2014.
- ^ "Bakan İsmet Yılmaz'dan Süleyman Şah Türbesi açıklaması". Akşam. 28 Mart 2014. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2014.
- ^ "Süleyman Şah'ta ABD dinlemiş". Hürriyet. 8 Temmuz 2015. 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2015.
- ^ Uğur Ergan (22 Şubat 2015). "Süleyman Şah'a 50 tankla yıldırım operasyonu". hurriyet.com.tr. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2015.
- ^ "Davutoğlu: Süleyman Şah operasyonu öncesi hiçbir merciden izin almadık, iki ayrı eş zamanlı operasyon yapıldı". T24. 22 Şubat 2015. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2015.
- ^ "Operasyondan acı haber". T24. 22 Şubat 2015. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2015.
- ^ Bülent Sarıoğlu, Umut Erdem (11 Aralık 2017). "Suriye'den taşınmıştı! Süleyman Şah Türbesi açıklaması". Hürriyet. Erişim tarihi: 12 Aralık 2017.
- ^ "Başbakan Yardımcısı Fikri Işık: Süleyman Şah Türbesi taşınacak". Hürriyet. 7 Haziran 2018. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suleyman Sah Turbesi ile Suleyman Sah Saygi Karakolu ve bulundugu alan Suriye nin Halep ilinin Esme koyu sinirlari icerisinde bulunan Turkiye nin kendi sinirlari disinda sahip oldugu eksklav statusundeki tek toprak parcasidir Suleyman Sah Turbesi Suleyman Sah Saygi KarakoluSuleyman Sah TurbesiSuleyman Sah Turbesi nin Suriye deki konumuUlkeSuriyeIdare Ulke TurkiyeYuzolcumu Toplam1 09 km Zaman dilimiEET Turbe de Osmanli Imparatorlugu nun kurucusu ve ilk padisahi Osman Gazi nin babasi Ertugrul Gazi nin atasi olabilecegi farzolunan Suleyman Sah in ve iki askerinin naaslari bulunmaktadir TarihceAbdulmecid Efendi nin Suleyman Sah Turbesi hassasiyeti nedeniyle TBMM ye gonderdigi tesekkur mektubu 1921 Buyuk Selcuklu Imparatorlugu Sultani Alp Arslan in Malazgirt Meydan Muharebesi nden sonra yeni vatan edinmek maksadiyla batiya yonelen Oguz boylari arasinda Suleyman Sah onderligindeki Kayi boyu da bulunmaktaydi Suleyman Sah yeni yurt aramak uzere ciktigi bu yolculukta Halep yakinlarindaki Caber Kalesi ne gelir ve Firat boylarina yerlesir Buradan tekrar yeni yurt aramak uzere yola cikar ancak 1227 yilinda Firat nehri nin karsi kiyisina gecmeye calisirken muhafizlari ile birlikte Firat sularinda bogulur Suleyman Sah in naasi ve iki askeri Caber Kalesi eteklerine bir kumbete defnedilir Osmanli Imparatorlugu doneminde imparatorluk sinirlari icerisinde olan mezarin bulundugu yere bir turbe yapilarak buraya Turk Mezari adi verilir Turbe ve Caber Kalesi Osmanli Imparatorlugu yikilinca Fransiz Suriye Mandasi sinirlari icerisinde kalmistir 20 Ekim 1921 yilinda Turkiye ile Fransa hukumetleri arasinda imzalanan Ankara Antlasmasi nin 9 maddesi ve 24 Temmuz 1923 Lozan Antlasmasi nin 3 maddesi geregince Caber Kalesi ve turbe mustemilati ile beraber Turkiye Cumhuriyeti topragi olarak kabul edilmis ve Turkiye ye burada muhafiz bulundurma ve bayragini cekme hakki taninmistir Ankara Hukumeti ile Fransa nin 20 Ekim 1921 de imzaladiklari ve Caber Kalesi ile turbenin Turk topragi olmasini ongoren Ankara Antlasmasi nin gorusmeleri devam ederken son halife Abdulmecid Efendi Turkiye Buyuk Millet Meclisi ne gonderdigi bir mektupta kendisinin ve Osmanli Hanedani nin atasi olan Suleyman Sah in mezari konusunda Meclis in gosterdigi alakaya tesekkur etmistir Turbede yatan Suleyman Sah in Osman Gazi nin ecdadindan olan Suleyman Sah degil I Kilic Arslan in babasi I Suleyman Sah olabilecegi konusunda farkli gorusler bulunmaktadir Erhan Afyoncu nun tespitlerine gore Kutalmisoglu nun mezari Halep Kapisi ndadir Cunku Kutalmisoglu Suleyman Sah oldugunde Caber Kalesi henuz Selcuklular tarafindan ele gecirilmemisti Caber Kalesi ve nakliSuleyman Sah Turbesi nin eski yeri Caber Kalesi Rakka Suriye hukumeti Firat Nehri uzerinde 1968 tarihinde baslattigi Tabka Baraji nin 1973 yilinda tamamlanacagini ve barajin su toplamaya baslamasiyla Caber Kalesi ve Suleyman Sah in turbesinin tamamen sular altinda kalacagini ileri surerek Turk Hukumeti nden turbenin yerini degistirmesini ya da turbenin Turkiye ye naklini talep eden bir nota gonderdi Turkiye de buna karsilik Suriye ye diplomatik nota verdi ve Keban Baraji nin kapaklarini kapatarak Firat Nehri uzerinden Suriye ye su akisini engelledi Karsilikli bu restlesmenin ardindan Turkiye bolgeye Devlet Su Isleri nde DSI gorevli uzmanlar ve mimarlar gonderdi ve turbenin nereye tasinabileceginin tespit edilmesini istedi Ankara ve Sam hukumetleri arasinda uzun suren muzakerelerin ardindan bir anlasma imzalandi Anlasmaya gore Turbe mustemilati ile birlikte Halep Hasseki yolu uzerinde bulunan Karakozak koyu yakinindaki yeni yerine nakledilecek Barajin kenarinda turbenin bugunku konumuna en yakin yerde mermerden bir kitabe dikilecek Turbenin bugunku yerini tespit etmek maksadiyla gol ustune bir samandira konacaktir 1973 yilinda turbe ve askeri karakol Halep e 123 Sanliurfa ya 92 km uzakliktaki Firat in dogu kiyisindaki Karakozak koyundeki 10 096 m lik yeni yerine tasinmistir 1995 yilinda Suriye Hukumeti bu kez de Firat in daha ust kotlarinda insasina basladigi Tesrin Baraji sebebiyle Karakozak bolgesindeki Suleyman Sah Turbesi nin bolge disinda baska bir alana ya da Turkiye ye tasinmasi hususunu yeniden gundeme getirdi Bunun uzerine Turkiye ile Suriye arasinda yapilan gorusmeler sonucunda turbenin mevcut yerinin baraj golunun olumsuz tesirlerinden korunmasi icin tahkim edilmesine karar verildi 2001 yilinda Firat Nehri uzerindeki Tesrin Baraji nin tamamlanmasi nedeniyle turbenin tasinmasi bir kez daha gundeme geldi Suriye tarafi bu defa turbenin simdiki yerinden de kaldirilarak gosterecekleri ve Turk tarafinin da kabul edecegi bir yere tasinmasini istedi Ancak 57 Turkiye Hukumeti nin girisimleriyle proje turbenin mevcut yerinin korunmasi yonunde degistirildi 23 Ocak 2003 tarihinde Ankara da Suleymansah Turbesi Tahkimat Projesinin Uygulanmasina Iliskin Ana Tutanak imzalandi Bu cercevede 10 donum luk turbe arazisi sinirlari tahkim edilmis turbe binasinin ici ve disi onarilmis karakol binasi da yeniden insa edilmis ve Suleyman Sah Turbesi yeniden ziyarete acilmistir Turbe ve mimari ozellikleriSuleyman Sah TurbesiSuleyman Sah TurbesiSuleyman Sah in Caber Kalesi yakininda bulunan turbesindeki sandukasiGenel bilgilerTurTurbeKonumEsme Halep SuriyeKoordinatlar36 52 45 K 38 06 20 D 36 87917 K 38 10556 D 36 87917 38 10556Baslama1973Tamamlanma1973Yikilma22 Subat 2015SahipTurkiyeTeknik ayrintilarYapi sistemiBetonarmeZemin alani10 096 m Tasarim ve insaatMimar lar Unal Demirarslan Suriye nin 1973 teki baraj insaatinin yukselen sulari bolgeyi tehdit edince Suriye ve Turkiye nin ortak calismasi ile turbe Halep in Karakozak koyu yakinina tasinmistir Bayindirlik ve Iskan Bakanligi Yapi ve Imar Isleri Etud Proje Dairesi Muduru Prof Dr Unal Demirarslan Disisleri Bakanligi nin da talebiyle Suleyman Sah Turbesi nin mimari olarak gorevlendirildi Turbe karakol ve lojman iki Turk mimar ve yirmi iscisinin calismalariyla dort ayda tamamlanmis ve masraflarin tamami Turk Hukumeti tarafindan karsilanmistir Suleyman Sah Turbesi hem geleneksel Turk mimari motiflerini hem de modern mimari ozelliklerini tasimaktadir Insaat calismalari sirasinda Suriye Hukumeti yeni yapilacak turbenin Caber Kalesi ndeki turbeden daha buyuk olmamasi sartini getirmistir Turbe de ayrica o donemde disaridan gelen taciz atesleri sebebiyle Turk askerlerinin nobet tuttugu yerler ice donuk olarak insa edilmistir 2008 yilinda Tesrin Baraji nin yukselen su seviyesinin yeniden turbeyi tehdit etmesi uzerine Turkiye Cumhuriyeti Orman ve Su Isleri Bakanligi cevresindeki duvarlarin altina 11 5 m boylarinda 880 adet fore kazik ve gecirimsiz tabaka yerlestirmistir Ayrica turbenin cevresine beton duvar orulmus ve iki bayrak diregi dikilmistir Karakoldan cikan atik sularin Firat i kirletmemesi icin karakol binasinin arka bolumunde paket aritma sistemi kurulmustur Bunun yaninda turbenin etrafi Turkiye den gonderilen agaclar ve hazir cim ile yesil bir alan haline getirilmistir Saygi Karakolu Turbenin muhafazasini saglamakla gorevli olan Jandarma Ihtiram Kitasi nin ikameti icin 30 Mayis 1938 tarihinde modern bir askeri karakol yaptirildi 1949 da Caber Kalesi Jandarma Karakolu nda bir astsubay bir onbasi ve sekiz er turbeyi korumaktaydi Turkiye ile Suriye heyetleri arasinda 1956 yilinda Halep te yapilan ust seviyede bir toplantida duzenlenen tutanagin 13 ve 14 ncu maddelerinde turbe icin gonderilecek ihtiram kitasinin her ayin 7 sinde degistirilmesi kabul edilmistir Gunumuzde her ayin 7 ve 20 sinde karakolun ikmali saglanmakta ve personel degisimi yapilmaktadir Gunumuzde turbe Turkiye Cumhuriyeti 20 Zirhli Tugayi 3 Hudut Alay Komutanligi 2 Hudut Taburuna bagli 25 asker tarafindan korunmaktadir Suriye Ic Savasi ve ISID tehdidiTurkiye Esme Koyu Karakozak Caber KalesiSuleyman Sah Turbesi nin yer degisiklikleri Turbenin ilk ve orijinal yeri Caber Kalesi El Assad golu uzerinde insa edilen baraj sonrasinda 1973 te ikinci yeri Karakozak Koyune tasindi ve guvenlik problemleri nedeniyle 2015 yilinda ne tasindi 13 Mart 2014 tarihinde Ozgur Suriye Ordusu OSO ile Irak ve Sam Islam Devleti ISID arasindaki catismalar sonucu Karakozak koyu ve turbenin bulundugu bolge ISID kontrolune gecti 20 Mart 2014 tarihinde ISID YouTube uzerinden yayimladigi bildiride Suleyman Sah Turbesi nin uc gun icerisinde bosaltilip Turk bayragi indirilmedigi takdirde turbeyi yerle bir edecekleri tehdidinde bulundu Bunun uzerine Turkiye guvenlik tedbirlerini artirarak en ust seviyeye getirdi Gaziantep Besinci Zirhli Tugay Komutanligi ndan da arac ve personel takviyesi yapildi Sinir hattinda bulunan mevcut nobet kulubelerine ilave kulubeler yapilarak askerler konuslandirildi Ayrica Disisleri Bakani Ahmet Davutoglu Suleyman Sah Saygi Karakolu icin kriz masasi kuruldugunu acikladi 25 Mart 2014 te Basbakan Recep Tayyip Erdogan Suleyman Sah Turbesi ne yonelik tehdit ile ilgili soruya Boyle bir yanlislik olacak olursa geregi neyse yapilacaktir Bu topraklar bizim topragimizdir Bu topraklarda yapilacak bir saldiri aynen Turkiye ye yapilmis bir saldiridir seklince cevap vermistir Disisleri Bakani Ahmet Davutoglu ise yaptigi aciklamada Suleyman Sah Turbesi nin bulundugu topraklarin uluslararasi hukuk geregince Turk topragi oldugunu ve bir tehlike soz konusu olmasi halinde her turlu karsiligin verilecegini belirtti 26 Mart 2014 te Genelkurmay Baskanligi yaptigi yazili aciklamada Turk Silahli Kuvvetleri nin Suleyman Sah Saygi Karakolu haric Suriye topraklarinda herhangi bir birligi bulunmadigini acikladi 27 Mart 2014 tarihinde Disisleri Bakani Ahmet Davutoglu Bakanlik Mustesari Feridun Sinirlioglu Genelkurmay 2 Baskani Orgeneral Yasar Guler ve Milli Istihbarat Teskilati Mustesari Hakan Fidan arasinda turbeye yonelik bir saldiri karsisinda yapilmasi gerekenlerin gorusuldugu toplantiya iliskin oldugu ileri surulen bir ses kaydi yayinlandi Bunun ardindan Turkiye Cumhuriyeti Disisleri Bakanligi yazili aciklama yaparak bu ses kaydini Turkiye nin ulusal guvenligine yonelik alcakca bir saldiri ve casusluk faaliyeti oldugunu ve faillerinin en kisa zamanda yakalanip adalete teslim edilecegini belirtti 28 Mart 2014 te Milli Savunma Bakani Ismet Yilmaz Bordo berelilerin bolgeye takviye edildigini her turlu tedbirin alindigini ve Turk Silahli Kuvvetleri nin teyakkuz halinde oldugunu acikladi 7 Temmuz 2015 te Alman haber dergisi tarafindan 27 Mart 2014 teki ust duzey toplantinin Amerikan Ulusal Guvenlik Ajansi NSA tarafindan dinlenildigi iddia edildi Sah Firat Operasyonu 22 Subat 2015 te Turk Silahli Kuvvetleri artan guvenlik problemleri ve ISID tehdidi nedeniyle Sah Firat isimli askeri bir operasyon ile turbede bulunan 40 askeri ulkeye geri getirmek icin Suriye ye girdi Operasyonda 572 asker ve 20 Zirhli Tugay a bagli M 60 A3 tipi 50 adet tank ile birlikte sinirda devriye gorevi yapan F 16 ucaklari gorev almistir Turbede bulunan Suleyman Sah in naasi ve diger manevi degeri bulunan esyalar alindiktan sonra Suleyman Sah Turbesi ve yakindaki karakol patlayicilarla havaya ucurulmustur Turbe imha edildikten sonra bolgedeki Turk askerleri Sanliurfa uzerinden Turkiye ye geri cekildi Operasyon sirasinda bir arac kazasinda bir asker hayatini kaybetti 11 Aralik 2017 de Turkiye Basbakani Binali Yildirim Suriye de isler yoluna girdikten sonra Suleyman Sah Turbesinin eski yerine tasinacagini acikladi Haziran 2018 de Basbakan Yardimcisi Fikri Isik katildigi bir televizyon kanalinda Biliyorsunuz orasi Turk topragi Sartlar olustugunda Suleyman Sah Turbesi tasinacaktir ifadelerini kullandi Konuyla ilgili yayinlarVikikaynak ta Ankara Anlasmasi 1921 ile ilgili metin bulabilirsiniz Erhan Afyoncu 2015 Suleyman Sah Turbesi Yeditepe Yayinevi ISBN 9786058493438 Tonghini Cristina 1998 Qal at Ja bar Pottery A Study of a Syrian Fortified Site of the Late 11th 14th Centuries Council for British Research in the Levant ISBN 9780197270103 13 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Aralik 2017 Zaqzuq A R Suriye deki Caber Kalesi nin arkeolojisi Cilt 62 Paris 1985 syf 141 142 Musil Alois Orta Firat in topografik durumu New York 1927 Rene Dussaud Deschamps P Seyrig H Eski ve Orta Cag Suriyesi resimli Paris 1931 Sourdel D Caber Kalesi Islam Ansiklopedisi Editorler P Bearman Th Bianquis C E Bosworth E van Donzel ve W P Heinrichs Brill 2007 Brill Online Bell Gertrude Lowthian Sultan Amurat Icin London 1911 Kaynakca Yakup Kaya Gorkem Ozan Ozalp 2015 CUMHURIYET DONEMINDE SULEYMAN SAH TURBESI NIN TASINMASI SORUNU PDF Ankara Necmettin Erbakan Universitesi s 245 doi 10 7827 TurkishStudies 8304 ISSN 1308 2140 13 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Ekim 2022 PDF TBMM 6 Kasim 2013 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2014 Milliyet 10 Haziran 2010 13 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2022 Al Jazeera 26 Mart 2014 28 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Ekim 2022 Prof Dr Osman Turan s 81 Bogazici Yayinlari Istanbul 1993 Zaman 13 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2014 a b c Turkiye Cumhuriyeti Orman ve Su Isleri Bakanligi 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2014 1921 Ankara Anlasmasi PDF Fransizca hri org 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mart 2014 Murat Bardakci 26 Mart 2014 Turk mezari ile Caber Kalesi bambaska yerlerdir Haberturk com 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2014 Ayse Hur 24 Agustos 2014 Suleyman Sah Turbesi hakkinda yanlis bildiklerimiz radikal com tr 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2014 Ahmet Akyol 22 Subat 2015 ahmetakyol net 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2015 a b Suriye deki Turkiye topragi Suleyman Sah Turbesi Dunya Bulteni 27 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2014 Al Jazeera Turk 26 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2014 Turkiye Buyuk Millet Meclisi 16 Ekim 2003 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2014 a b TSK operasyon sirasinda Suleyman Sah Turbesi ni imha etti T24 22 Subat 2015 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2015 Orman ve Su Isleri Bakani Eroglu Suleyman Sah Turbesi ni Gurur Duyulacak Hale Getirdik sondakika com 26 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2014 Yeni Safak 27 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2015 Al Jazeera Turk 14 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2014 ISID den Turkiye ye Suleyman Sah tehdidi Radikal 14 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mart 2014 Davutoglu ndan Suleyman Sah aciklamasi Aksam 24 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mart 2014 Turkiye den Suleyman Sah icin kriz masasi Hurriyet 24 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mart 2014 Memurlar net 25 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2015 Aydinlik 14 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2015 Turk Silahli Kuvvetleri 26 Mart 2014 28 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mart 2014 Bomba ses kaydi Secim icin savas plani Cumhuriyet 27 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2014 No 98 27 Mart 2014 Suleyman Sah Saygi Karakoluna Iliskin Olarak Sosyal Medyada Yayinlanan Ses Kaydi Hk Turkiye Cumhuriyeti Disisleri Bakanligi 27 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2014 Bakan Ismet Yilmaz dan Suleyman Sah Turbesi aciklamasi Aksam 28 Mart 2014 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2014 Suleyman Sah ta ABD dinlemis Hurriyet 8 Temmuz 2015 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2015 Ugur Ergan 22 Subat 2015 Suleyman Sah a 50 tankla yildirim operasyonu hurriyet com tr 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2015 Davutoglu Suleyman Sah operasyonu oncesi hicbir merciden izin almadik iki ayri es zamanli operasyon yapildi T24 22 Subat 2015 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2015 Operasyondan aci haber T24 22 Subat 2015 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2015 Bulent Sarioglu Umut Erdem 11 Aralik 2017 Suriye den tasinmisti Suleyman Sah Turbesi aciklamasi Hurriyet Erisim tarihi 12 Aralik 2017 Basbakan Yardimcisi Fikri Isik Suleyman Sah Turbesi tasinacak Hurriyet 7 Haziran 2018 3 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2020