Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiye'de zeytin üretimi, başta Ege, Akdeniz ve Marmara bölgeleri olmak üzere Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve çok az olsa da Karadeniz Bölgesi'nde yapılmaktadır. Ülkedeki zeytin yetiştiriciliğinde kullanılan geleneksel bilgi, yöntem ve uygulamalar 2023 yılında UNESCO tarafından Türkiye'nin Somut Olmayan Kültürel Mirasları listesine alınmıştır.
| Zeytin yetiştiriciliğinde geleneksel bilgi, yöntem ve uygulamalar | |
|---|---|
 Kozan'da bir zeytin bahçesi | |
| Ülke | Türkiye |
| Kaynak | 01983 |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
| Tescil geçmişi | |
| Tescil | 2023 (18. oturum) |
Dünyadaki zeytin üretici ülkeler arasında; ağaç varlığı açısından Türkiye 4., ekili alan açısından da 846.000 hektar ile 6. sıradadır. Böylece dünya zeytinyağı üretimine %8; zeytin üretimine %9 oranında katkıda bulunur. 2003 verilerine göre Türkiye, sofralık zeytin üretiminde de İspanya’dan sonra 2'nci, tüketimde ise 1. sıradadır.
Türkiye'nin 41 ilinde ve 270 ilçesinde zeytin üretimi yapılmaktadır. Üretimin %53’ü Ege'de, %18’i Marmara'da, %23’ü Akdeniz'de, %6’sı Güneydoğu Anadolu'da ve %0,2’si de Karadeniz Bölgesi'nde gerçekleştirilmektedir. Ege'de üretimin %55’i yağlık; Marmara'da üretimin %60'ı sofralık olarak değerlendirilmektedir. Türkiye'de en fazla sofralık zeytin üretimi sırasıyla, İzmir (%13), Manisa (%12,5), Aydın (%12), Muğla (%10), Balıkesir (%12,5), Çanakkale (%7) ve Bursa (%5) illerinden sağlanmaktadır.
Ege Bölgesi
Ülkede en fazla zeytin üretimi yapılan bölge Ege Bölgesi’dir. Bölgede en fazla zeytinin yetiştiği şehir Aydın’dır. Bölgede Aydın’dan sonra en fazla zeytin Manisa’da üretilmektedir. Aynı zamanda İzmir, Denizli, Muğla illeri de Ege Bölgesi’nde zeytin yetiştirilen diğer yerlerdir.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde sadece Orta Fırat Bölümü, Gaziantep, Kilis ve Şanlıurfa’nın Birecik ilçesinde zeytin üretimi yapılmaktadır. Fıstığın ana vatanı olarak bilinen Gaziantep, zeytin yetiştiriciliğinde 10 milyonu aşkın ağaç ile önemli rol oynamaktadır. Nizip Zeytini, dünyada ticareti yapılan bir zeytin çeşididir ve Türkiye’de en yağlı zeytinler bu yörede yetişmektedir.
Marmara Bölgesi
Marmara Bölgesi'nin zeytin ağacı varlığı, Türkiye'nin zeytin ağaçlarının % 10'luk kısmını oluşturmaktadır. Güney Marmara Bölümü'nde Ayvalık, Mudanya, Edremit Körfezi, Erdek Körfezi, Orhangazi, İznik, Gemlik ve Yalova'da zeytin yetiştiriciliği yapılmaktadır. Coğrafi işaret taşıyan Gemlik zeytini bu bölgede üretilmekte olup, bölgesine özgü bir yapıya ve lezzete sahiptir.
Akdeniz Bölgesi
Akdeniz Bölgesi’nde de zeytin üretimi yapılmaktadır. Antalya, Mersin, Adana, Hatay, Osmaniye ve Kahramanmaraş illerinde zeytin yetiştirilmektedir.
Karadeniz Bölgesi
Ilıman iklime sahip Karadeniz Bölgesi’nde az miktarda zeytin tarımı yapılmaktadır. Karadeniz Bölgesi’nde Samsun ve Kastamonu'da zeytin ağaçları vardır. Ayrıca, Artvin Yusufeli’nde de zeytin yetiştirilmektedir. Artvin’de zeytin yetiştirilmesinin nedeni mikroklimadır; burada fön rüzgarları etkisiyle oluşan sıcaklık, zeytin tarımı yapılması için gereken elverişliliği sağlar.
Kaynakça
- ^ a b c d e f "Zeytin Hangi Bölgede Yetişir | Hektaş". 7 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Kasım 2023.
- ^ "UNESCO - Traditional knowledge, methods and practices concerning olive cultivation". ich.unesco.org (İngilizce). UNESCO. 29 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2024.
- ^ TÜİK, 2013
- ^ "Türkiye'de zeytincilik - Zeytindostu". Zeytindostu Derneği. 12 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye de zeytin uretimi basta Ege Akdeniz ve Marmara bolgeleri olmak uzere Guneydogu Anadolu Bolgesi ve cok az olsa da Karadeniz Bolgesi nde yapilmaktadir Ulkedeki zeytin yetistiriciliginde kullanilan geleneksel bilgi yontem ve uygulamalar 2023 yilinda UNESCO tarafindan Turkiye nin Somut Olmayan Kulturel Miraslari listesine alinmistir Zeytin yetistiriciliginde geleneksel bilgi yontem ve uygulamalarUNESCO Somut Olmayan Kulturel MirasiKozan da bir zeytin bahcesiUlkeTurkiyeKaynak01983BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaTescil gecmisiTescil2023 18 oturum Adana da bir zeytin agaci Dunyadaki zeytin uretici ulkeler arasinda agac varligi acisindan Turkiye 4 ekili alan acisindan da 846 000 hektar ile 6 siradadir Boylece dunya zeytinyagi uretimine 8 zeytin uretimine 9 oraninda katkida bulunur 2003 verilerine gore Turkiye sofralik zeytin uretiminde de Ispanya dan sonra 2 nci tuketimde ise 1 siradadir Gemlik Limani ve zeytin bahceleri Turkiye nin 41 ilinde ve 270 ilcesinde zeytin uretimi yapilmaktadir Uretimin 53 u Ege de 18 i Marmara da 23 u Akdeniz de 6 si Guneydogu Anadolu da ve 0 2 si de Karadeniz Bolgesi nde gerceklestirilmektedir Ege de uretimin 55 i yaglik Marmara da uretimin 60 i sofralik olarak degerlendirilmektedir Turkiye de en fazla sofralik zeytin uretimi sirasiyla Izmir 13 Manisa 12 5 Aydin 12 Mugla 10 Balikesir 12 5 Canakkale 7 ve Bursa 5 illerinden saglanmaktadir Dunyada zeytin uretimi yapilan yerler Ege Bolgesi Ulkede en fazla zeytin uretimi yapilan bolge Ege Bolgesi dir Bolgede en fazla zeytinin yetistigi sehir Aydin dir Bolgede Aydin dan sonra en fazla zeytin Manisa da uretilmektedir Ayni zamanda Izmir Denizli Mugla illeri de Ege Bolgesi nde zeytin yetistirilen diger yerlerdir Guneydogu Anadolu Bolgesi Gaziantep te bir zeytinlik Guneydogu Anadolu Bolgesi nde sadece Orta Firat Bolumu Gaziantep Kilis ve Sanliurfa nin Birecik ilcesinde zeytin uretimi yapilmaktadir Fistigin ana vatani olarak bilinen Gaziantep zeytin yetistiriciliginde 10 milyonu askin agac ile onemli rol oynamaktadir Nizip Zeytini dunyada ticareti yapilan bir zeytin cesididir ve Turkiye de en yagli zeytinler bu yorede yetismektedir Marmara Bolgesi Edincik Bandirma da bir zeytinlik Marmara Bolgesi nin zeytin agaci varligi Turkiye nin zeytin agaclarinin 10 luk kismini olusturmaktadir Guney Marmara Bolumu nde Ayvalik Mudanya Edremit Korfezi Erdek Korfezi Orhangazi Iznik Gemlik ve Yalova da zeytin yetistiriciligi yapilmaktadir Cografi isaret tasiyan Gemlik zeytini bu bolgede uretilmekte olup bolgesine ozgu bir yapiya ve lezzete sahiptir Akdeniz Bolgesi Akdeniz Bolgesi nde de zeytin uretimi yapilmaktadir Antalya Mersin Adana Hatay Osmaniye ve Kahramanmaras illerinde zeytin yetistirilmektedir Karadeniz Bolgesi Iliman iklime sahip Karadeniz Bolgesi nde az miktarda zeytin tarimi yapilmaktadir Karadeniz Bolgesi nde Samsun ve Kastamonu da zeytin agaclari vardir Ayrica Artvin Yusufeli nde de zeytin yetistirilmektedir Artvin de zeytin yetistirilmesinin nedeni mikroklimadir burada fon ruzgarlari etkisiyle olusan sicaklik zeytin tarimi yapilmasi icin gereken elverisliligi saglar Kaynakca a b c d e f Zeytin Hangi Bolgede Yetisir Hektas 7 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Kasim 2023 UNESCO Traditional knowledge methods and practices concerning olive cultivation ich unesco org Ingilizce UNESCO 29 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2024 TUIK 2013 Turkiye de zeytincilik Zeytindostu Zeytindostu Dernegi 12 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2023