Koruyucu gazaltı tungsten ark kaynağı (GTAW) ya da diğer adıyla tungsten asal gaz (TIG) kaynağı; bir ark kaynağı çeşididir. Kullanımda bir sarf malzeme olan tungsten elektrot ark üreterek iş parçası üzerinde kaynak operasyonu meydana getirir. Kaynak alanı asal gaz korumalı ve atmosferik kirlenmeyi engelleyen bir yapı oluşturur. Asal koruyucu gaz (argon veya helyum) ve bir dolgu metali normalde kullanılmış olsa da bazı kaynaklarda, bilindiği gibi otojen kaynakta ilave dolgu malzemesi gerektirmeyen şekilde kaynak yapılabilir.. Bir sabit akım kaynağı güç kaynağı ürettiği elektrik enerjisiyle tungsten elektrot ile kaynak yapılacak malzeme arasında ark meydana getirilir. Bu esnada yüksek ark enerjisiyle iyonize gaz ve metal buharı bir ergimiş plazma oluşturur.
GTAW en sık kullanıldığı kaynak bölgeleri, ince kesitler; paslanmaz çelik ve demir dışı metaller olarak alüminyum, magnezyum ve bakır alaşımlarıdır. Operatör iş ve ergiyik plazma üzerinde daha fazla kontrol ve hassasiyet göstermelidir. Süreçler doğru kontrol edilmez ise korumalı metal ark kaynağı ve gaz metal ark kaynağı Kaynak sürekliliği ve birleşim kalitesi itibarıyla istenen ve beklenen noktada olmaz. Yani; GTAW nispeten daha karmaşık ve zor, ustalık gerektiren bir tekniktir. Öğrenilmesi ve ilerletilmesi diğer ark kaynağı yöntemlerine göre daha yavaştır. Farklı fakat benzer bazı işlemler ile ilgili; plazma ark kaynağı kullanır. Biraz farklı kaynak meşalesi oluşur, daha odaklı kaynak arkı gerekir ve genellikle otomatik sistemlerde kullanılır.
Geliştirme
Keşif; kısa darbeli elektrik ark 1800'de Humphry Davy tarafından olmuştur. Sürekli elektrik ark ise 1802'de Vasily Petrov, tarafından yavaş yavaş geliştirlmeye başlamıştır. C. L. Coffin farklı bir fikir ile TIG kaynağını bir asal gaz atmosferinde 1890'da ferro malzemelerde denemelerde bulunmuş, 20. yüzyıl başlarında da kaynak demir dışı malzemeler gibi alüminyum ve magnezyumda çalışılmıtır. Oldukça zor denemelerden sonra bazı metaller hızlı tepki ile hava teması sağladığından, sonucunda gözenekli ve cüruf dolu bir kaynak oluşturmuştur. Bu süreç içerisinde kaplamasız elektrotlar iyi sonuçlar vermedi. Yeterli koruma alanı oluşmadığından kaynak kirliliği belirdi. 1930'un başlarında sorunu çözmek için, şişelerde muhafaza edilmiş asal gazlar kullanıldı. Birkaç yıl sonra, bir doğru akım, gaz-korumalı kaynak işlemi verimli bir şekilde ortaya çıktığında uçak sanayi için TIG kaynağı magnezyum kaynağında kullanıldı.
Northrop Uçak firmasında 1941 de Russell Meredith süreci mükemmel yöneterek başarı sağladı. Meredith işlemi Heliarc olarak adlandırdı. Kullanılan bir tungsten elektrot ark oluşturucu ve helyum gibi bir koruyucu gaz kullanıldı. Sonraları piyasalarda sık sık olarak tungsten asal gaz kaynağı (TIG) anılacaktır. Amerikan Resmi Kaynak Derneği TIG terimini, gaz tungsten ark kaynağı (GTAW) olarak adlandırmıştır. Linde Air Products , geliştirilen geniş hava ve su soğutmalı torçlarla gaz lensleri yapılandırmış, koruyucu gaz ve diğer aksesuarların geliştirilmesiyle artan kullanım sürecine geçiş başlamıştır. Başlangıçta, elektrotlar hızla ısınmıştır. Tungstenin yüksek erime sıcaklığı olmasından tungsten elektrot üzerinden kayanak akımı transferi oluşturulmuştur. Denemelerde elektrot ve iş parçası kutuplarında değişimler yapılarak sonuçların olumlu veya olumsuzluğu incelendi. Alternatif akım cihazlarında da denemeler yapılıp nonferro malzemelerin kaynağındaki plazma yapısı dengelenmeye çalışılarak yüksek kalitede alüminyum ve magnezyum kaynaklama işleri gerçekleştirildi.
Gelişmeler on yıl boyunca devam etmiştir. Linde geliştirilen su soğutmalı torçlar yardımıyla yüksek kaynak akımından kaynaklanan aşırı ısınmaları önlemeye çalışmıştır. 1950'li yıllara kadar bu süreç devam etmiştir. Bazı kullanıcılar TIG kaynağında karbon dioksit gibi bir alternatifin daha ekonomik olacağını düşünmüşlerse de pozitif sonuçlar ispat edilemediğinden sonuçta pahalı olmasına karşın kaynakta atmosferde dolayı oluşan olumsuzlukların kaldırılması için argon ve helyum kullanılmak zorunda kalınmıştır. GTAW geçmişte nadiren kullanılmasına rağmen bugün her alanda kalitesi ve özellikle alüminyum ve magnezyum kaynağının kaçınılmazı olması nedeniyle yoğun kullanılmaktadır. TIG kaynağında koruyucu gaz içeriğinden plazma ergiyik ortamında oksijen ve karbondioksit gibi hızla kirleticiler tungsten elektrotun yüksek ısı mukavemetinden faydalanıp uzaklaştırılabilmektedir. 1953 yılında yeni bir otomatik sistemle GTAW, plazma ark kaynağı sisteminde yer bulmuştur. Fakat her ne kadar otomatik sistemler geliştirilse de TIG kaynağı el hassasiyeti ve yüksek düzeyli kontrol isteyen kaynak yöntemidir. Uzun yıllar boyu GTAW gelişim süreci devam etmiştir. Bugün bir dizi farklılıklar vardır. En popüler olan nokta isedarbeli akımın kullanılması, manuel veya programlı cihazların kullanımı, sıcak tel uygulaması ve sonuçta artan penetrasyon sayılabilir.
Operasyon
Manuel uygulamalı TIG gazaltı tungsten ark kaynağı nispeten zor bir kaynak yöntemidir. Kaynakçı operatörler tarafından gerekli üst düzey dikkat ve koordinasyon sağlanmalıdır. Bazı işlemlerde torç kaynak esnasında iki elle birlikte tutulmak durumundadır. GTAW normalde iki el gerektiren bir çalışmadır, yani; tek elle torç tutulurken diğer elle ilave dolgu metali beslemesi yapılır. Torcu tuttuğu eliyle arkı başlatıp makineyi aç-kapat yapmak durumundadır. Bu durumda torç kısa yay uzunluğunda kavranarak iş parası ile uygulayıcı arasındaki mesafe dengelenmiş olmaktadır. Bu durum kaynak kalitesi sağlayabilmek için son derece önemlidir.
Yüksek frekans jeneratörüyle (benzer bir Tesla bobini) kaynak akımı sağlayan bir elektrik kıvılcımı oluşturulur. Bu kıvılcım bir iletken yolu için kaynak akımı sağlar ve koruyucu gazla birlikte başlatılan ergiyik elektrot ve iş parçası üzerinden yakın takiple sürdürülür.
İlk esnada arc vurması yaşanır. Kaynakçı, ark üzerinde küçük bir daire şeklinde kaynak havuzu oluşturur. Bu durum elektrot boyutuna bağlıdır. Arkı alev yoğunluğu ve torç mesafesini korurken bir anda sabit ayrılık oluşarak elektrot ve iş parçası arasında düzgün penetrasyon oluşturacak sürekli kaynak havuzu süregelmeye başlar. Bu esnada operatör kıvrak bir bilek hareketiyle torçu hafifçe geriye 10 - 15 derecelik yatırır ve o aradan ilave dolgu metal beslemesi kaynak havuzuna verilir.
Kaynakçı genellikle hızlı ilerleme (kaynak banyosu ilerlemek için) sağlatmak için alevi torrçla taşıma arasında değişen gerekliliklerden dolgu metal ekleme tekniğini geliştirmek zorundadır. Dolgu çubuğun kaynak havuzundan geri çekilmesi her zaman dengelenmelidir. ilave metal dolgu ihtiyacı durumu anlık izleyen operatör dolgu malzemesini anında koruyucu gaz havzasına yaklaştırır. Böylelikle kaynak bölgesindeki oksidasyon engellenmiş olur. Kaynakçı işi esnasında kaynak izini, havuzun ilave metal ihtiyacını ve alev sürüklemesini son derece dikkatle kontrol etmesi gereklidir. Bu doğrultuda torç elektrodu ile iş parçası arasındaki mesafe dikkatle ayarlanmalıdır. torcun arka yakın tutulması veya gereğinden uzak pozisyona getirilmesi kaynak kraterleri oluşmasına bölgeye su birikintileri ve muhtemel çatlaklara sebebiyet verebilecektir.
Güvenlik
Kaynakçılar ısı etkisi ve aşınma önleyici olarak koruyucu giysiler kullanırlar. Hafif ve ince deri eldiven ve koruyucu uzun kollu gömlek, yüksek yakalı giysilerle güçlü ultraviyole ışık tan korunmaya çalışırlar. Duman GTAW'de son derece etkili bir zarar kaynağıdır. Elektrik ark ışığından TIG operatörleri korunmak için işyeri ve iş ortamının gereği her türlü ekipmanı kullanırlar. Korumalı metal ark kaynağı güçlü ve farklı dalga boylarındaki ışınımlardan işe özel farklı ekipmanlar geliştirilmiştir. Farklı dalga boylarındaki bu ışık, etkisi itibarıyla güneş ışınlarının zararlıolan bölgesine benzemekle birlikte yoğunluğu itibarıyla inanılmaz fazladır. Potansiyel arkın yanlışlıkla göze tesirinden (ark göz) ve deri temasından güneş yanığı benzeri geçici ve kalıcı rahatsızlıklar oluşur. Önlem olarak UV ışık önleyic modern kasklar kullanılır. Genellikle özellik itibarıyla bir sıvı kristal ön panelden ve yüzün tamamını boyun bölgesine kadar koruyan siperden ibarettir. Siper kısım polivinil klorür plastik film, tabakadan üretilir. Bu şekilde kaynakçı ışınımın başlangıcını panel arkasında normal görünümde arkın başlamasından sonra da UV koruma kalkanı arkasında net olarak izleyebilmektedir.
Kaynakçılar sık sık tehlikeli gaz ve partikül madde tesirine maruz kalabilirler. Bu süreçte dumana ve partikül sıçrantı bölgesine aşırı yaklaşmak zararlıdır. GTAW'de ozon ve nitrik oksitler salgılanır. Ozon ve nitrik oksit tepkisi akciğer dokusunu bozar ve nem oluşturmak suretiyle nitrik asit ve ozonun akciğerlerde yakmasına neden olur. Tekrarlanan maruz kalmalar anfizem ve akciğer ödemleri gibi kalıcı hastalıklara yol açar. Bu durumların önlenmesi amacıyla sabit veya mobil havalandırma ekipmanları kullanılmalıdır. Bazı durumlarda özel bölmeli odalarda ve iş yükü ve hacme uygun havalandırma sistemleri kullanılır. Temizlik ve yağ alma kimyasallarının kaynak bölgesindeki ısıdan kaynaklı buharlaşıp yanması sonrasında oluşan dumandan kaynakçılar korumalıdır.
Uygulamalar
Havacılık endüstrisi birincil düzeyde kullanıcılar ise. Birçok sanayi alanında kullanımı vardır. GTAW kaynağı; ince parçaların, özellikle demir dışı metallerin kaynak işleminde sıkça kullanılır. Yaygın olarak kullanılan bu üretim yöntemi, uzay araçları, küçük çaplı ve ince cidarlı borular, bisiklet sanayinde kullanılır. Ayrıca, GTAW'nın sık kullanımı çeşitli boy ve çaplardaki boruların ilk kök kaynağı olarak kullanılır. Tesislerin ve işletmelerin bakım ve onarım çalışmaları sürecinde yaygın olarak kullanılır. Özellikle bileşenlerin alüminyum ve magnezyum olduğu durumlarda daha fazla kullanımı vardır. Geniş bir ürün yelpazesinde bu kaynak yöntemi kullanılır. Alaşımlı metallerin kaynağında da kullanılır olması ve sonucun başka hiçbir kaynak yönteminde bu kadar kaliteli sonuçlara ulaşılması mümkün değildir. Yapılan kaynakların korozyon direnci ve çatlat oluşumuna direnci oldukça yüksektir. Bundan dolayı GTAW kaynak prosedürünün seçiminde en kritik özelliklerden biri olarak sızdırmazlık gerektiren işlemler; harcanan nükleer yakıt kutuları öncelikli tercih üretim yöntemidir.
Kalite
Gaz altı tungsten ark kaynağı, diğer kaynak yöntemlerine göre kaynak bölgesi üzerinde daha fazla kontrollüdür. Yapılan kaynak hemen tanınır çünkü, eğitimli operatörler tarafından yapıldığı zaman yüksek kalitede kaynak üretebilir. Maksimum kaynak kalite güvencesiyle koruma temizlik sağlanır. Tüm ekipman ve malzemelerin kullanımı makul ölçülerde kullanılarak kaynak bölgesi yağ, nem, kir ve diğer yabancı maddelerden arındırılmalıdır. Yağ ve gres gibi bölgesel kirlilikleri alkol veya benzeri endüstriyel çözücüler kullanılabilir iken, paslanmaz bir çelik tel fırça veya kimyasal işlem uygulaması da mümkündür. Yüksek düzeyli oksitlenmeleri ise grit kumlama yüzey işlemi tercih edilebilir. Bu adımlarda özellikle önemli olan negatif kutup doğru konumlanmış doğru akım kaynakları kullanılır. Çünkü bu tür bir güç kaynağı ultrasonik bir ses titreşimi sağlar. Temizlik sonrasında kaynak işlemi, doğru kutuplama ve doğru akım veya alternatif akım tercihiyle gerçekleştirilir. Açık hava ortamları, rüzgarlı ve aşırı soğuk ortamlarda kullanılması sakıncalıdır. böylesi durumlarda kaynak yapmak gaz harcaması ve tamir bakım giderleri olarak yüksek maliyetler ortaya çıkartabilir.
Isı giriş seviyesi de kaynak kalitesini etkiler. Düşük ısı girdisi kaynak hızını etkiler. Hız limiti kontrol edilmezse penetrasyon yeterince sağlanamaz. Eğer ısı girdisi çok oluşturulursa delinmeler, boncuklaşmalar veya kaynak bölgesi çöküntüleri gerçekleşir. Eğer orada çok fazla ısı girdisi oluşursa kaynak penetrasyonunda istenmeyen akıntılar meydana gelebilir.
Isı girdisi miktarı elektrot kapasitesini aşarsa, tungsten elektrot kusurlarına neden olabilir. Bilindiği gibi tungsten tükürmesi olarak adlandırılan bu oluşum radyografi ile tespit edilir. ısı girdisinin fazlalaştırılması istenen operasyonlarda farklı tür ve çaplarda elektrot kullanımı tavsiye edilir. Isı girdisinin dengesizliği kaynakçının ark havuzunu zor kontrol etmesine neden olur. Bu kararsız kaynak işlemi kaynak kalitesi açısından istenmeyen sonuçları doğurur.
Ekipman
TIG, Gazaltı tungsten ark kaynak işlemi için gerekli ekipmanlar: Tungsten elektrot, sabit akım kaynağı güç kaynağı, koruyucu gaz TIG kaynağında set olarak kullanılır.
TIG kaynak torçu
GTAW / TIG kaynağı torçu otomatik veya manuel çalışma için tasarlanmıştır. Hava veya su ile soğutma sistemleri ile donatılmıştır. Otomatik ve manuel torçlar el feneri benzeri yapılarda da üretilmektedir. Hava soğutmalı sistemler düşüm akım girdisi olan çalışmalarda, yüksek akım girdili işlemlerde ise su soğutmalı torçlar kullanılır. Düşük akım işleri piyasada 200amperlerde iken yüksek akımlar 600 amperlere kadar çıkmaktadır. böylesi yüksek akımlı çalışmalarda muhakkak su soğutmalı torçlar kullanılmalıdır.
Torçun iç yapısı bakır alaşımları veya pirinç olabilir yani iletim akımı ve ısı etkili bir metal olmalıdır. Tungsten elektrot olmalıdır. Torçun fazla ısınmasından elektrot erimesi olmamalıdır. Gaz üflecinin sağlanabilmesi için seramik veya polimer bir dağıtıcı kullanılır. Koruyucu gazın bölgesel nüfuziyeti için bir seramik çanak vardır. genel tutucu konstrüksiyon ise akım iletimi olmayan ve ısıdan etkileşimi düşük olan plastik kabzadan oluşur.
Kaynak torçunda meme boyutunu istediğiniz korumalı alan miktarına bağlı ayarlayabiliriz. Koruma Alanı ile dış gaz kalkanı olarak nozül gereklidir. Alüminyum veya seramik malzeme, ama kuvars, yüksek saflıkta cam, daha fazla görünürlük sunar. Cihazlarda koruyucu gaz akışını azaltmak ve türbülans engellemek için el korumaları mevcuttur. El anahtarlarıyla kaynak akımı kontrol altına alınabilir.
Güç kaynağı
Piyasada muhtelif markalarda sabit akım güç kaynağı kullanır. Gereken ısı kabiliyeti ve ayar özelliklerine sahip ark mesafesi ayarlanabilir, akım ve voltaj ayarları manuel veya otomatik kontrollü güç kaynakları üretilmektedir. Operatörlerin kullanım zorluklarını ve bakım konusundaki işlemlere kolaylıklar sağlanabilecek özel tasarımlar geliştirilmiştir. Güç kaynağı ve işlemi tamamlayacak diğer tüm ekipmanlar birbirileriyle uyum içerisinde olmalıdır.
GTAW sisteminde tercih edilecek polarite; büyük ölçüde kaynak yapılacak olan metal türüne bağlıdır. Doğru akım ile negatif yüklü elektrot (DCEN) genellikle istihdam kaynağı çelikler, nikel, titanyum ve diğer metallerde kullanılır. GTAW 'de alüminyum veya magnezyum kaynağında kullanılırken koruyucu asal gaz helyum kullanılır. Negatif yüklü elektrot oluşturduğu zaman ısı yayan elektronlar, kaynak yolculuğu boyunca ark termal iyonizasyona neden olur. Koruyucu gaz ve artan sıcaklık temel malzemede iyonizasyon yapar, koruyucu gaz akışı ve doğru elektrot, temel ilave dolgu malzemesi ve bu izin dioksit yapı yüzey kaynak yüzeyidir. Doğru akım ile pozitif yüklü elektrot (DCEP) daha az yaygınlıkta kullanılır. Yerine negatif akan elektrot için temel malzeme olarak DCEN, elektronlarda çok yüksek sıcaklıklar meydana gelmektedir. Kaliteli kaynak ve görünüm olarak güç kaynağının önemi çok fazladır.
Elle veya otomatik TIG'le alüminyum ve magnezyum kaynağında alternatif akım yaygın olarak kullanılır. Otomatik olarak yapılan kaynaklarda elektrot ve ana malzeme pozitif ve negatif yük arasında geçiş yaparak doğru akımı bir araya getirir. Hangi ark başarısız olur düz polarite (negatif elektrot) veya ters polarite (pozitif elektrot) ile görülebilir. Bu soruna çözüm olarak bir kare dalga güç kaynağı kullanılabilir, yüksek frekanslı gerilim de teşvik edilebilir.
Elektrot
ISO Sınıfı | ISO Renk | Sınıfı | AWS Renk | Alaşım |
---|---|---|---|---|
WP | Yeşil | EWP | Yeşil | Saf Tungsten |
WC20 | Gri | EWCe-2 | Turuncu | ~2% |
WL10 | Siyah | EWLa-1 | Siyah | ~1% |
WL15 | Altın | EWLa-1.5 | Altın | ~1.5% La2O3 |
WL20 | Gök mavisi | EWLa-2 | Mavi | ~2% La2O3 |
WT10 | Sarı | EWTh-1 | Sarı | ~1% |
WT20 | Kırmızı | EWTh-2 | Kırmızı | ~2% ThO2 |
WT30 | Mor | ~3% ThO2 | ||
WT40 | Turuncu | ~4% ThO2 | ||
WY20 | Mavi | ~2% | ||
WZ3 | Kahverengi | EWZr-1 | Kahverengi | ~0.3% ZrO2 |
WZ8 | Beyaz | ~0.8% ZrO2 |
GTAW'da kullanılan elektrot, tungsten veya tungsten alaşımından yapılmıştır, çünkü tungsten, saf metaller arasında 3,422 °C'de (6,192 °F) en yüksek ergime sıcaklığına sahiptir. Sonuç olarak, elektrot kaynak sırasında tüketilmez, ancak bazı erozyonlar (yanma olarak adlandırılır) oluşabilir. Elektrotlar temiz bir yüzeye veya bir zemin kaplamasına sahip olabilir - temiz son kat elektrotları kimyasal olarak temizlenirken, zemin kaplama elektrotları eşit bir boyuta taşlanmış ve cilalı bir yüzeye sahiptir, bu da onları ısı iletimi için en uygun hale getirir. Elektrotun çapı 0,5 ila 6,4 milimetre arasında değişebilir ve uzunlukları 75 ila 610 milimetre (3,0 ila 24,0 inç) arasında değişebilir.
- Saf tungsten elektrotlar (WP veya EWP olarak sınıflandırılır) genel amaçlı ve düşük maliyetli elektrotlardır. Zayıf ısı direncine ve elektron emisyonuna sahiptirler. Magnezyum ve alüminyum gibi AC kaynaklarında sınırlı kullanım alanı bulurlar.
- alaşımlı elektrotlar mükemmel ark performansı ve çalıştırma sunar, bu da onları popüler genel amaçlı elektrotlar haline getirir. Bununla birlikte, toryum biraz radyoaktiftir, buharların ve tozun solunmasını bir sağlık riski haline getirir ve bertaraf etmeyi çevresel bir risk haline getirir.
- Bir alaşım elementi olarak seryum oksit, yanmayı azaltırken ark stabilitesini ve başlatma kolaylığını artırır. Seryum ilavesi toryum kadar etkili değildir, ancak iyi çalışır ve seryum radyoaktif değildir.
- Bir lantan oksit (veya lantana) alaşımı, seryum ile benzer bir etkiye sahiptir ve ayrıca radyoaktif değildir.
- Zirkonyum oksit içeren elektrotlar, ark stabilitesini iyileştirirken ve elektrot ömrünü uzatırken akım kapasitesini arttırır.
Dolgu metaller de GTAW / TIG kaynağında dolgu malzeme birleştirme yapılan iş malzemesiyle aynı özellikte olmalıdır. Dolgu malzemeler çap ve boy itibarıyla seçim tamamen kaynak yapılacak iş parçasının ergonomisi ve geometrik yapısıyla orantılıdır. Burada parçalı teller halinde kullanılabildiği gibi makara ve rulo şeklinde kullanımlar mümkündür
Koruyucu gaz
TIG Koruyucu gazaltı metal ark kaynağında muhtelif koruyucu gazlar vardır, otmosferdeki azot ve oksijen, füzyon kusurları oluşturduğundan, gözeneklilik, kaynak ve metal kırılganlığı oluşturur. Bu açıdan bakılınca ortamdan bu olumsuzlukları uzaklaştırmak zorunluluktur..
Koruyucu gaz seçiminde çeşitli faktörler vardır. Malzeme kaynaklı, ortak tasarım ve son kaynak görünümü istenen noktaya uygun koruyucu gaz seçimi yapılır. Alternatif akım, argon koruyucu sonuçlarında yüksek kaynak kalitesi ve iyi bir görünüm sağlar. Başka bir yaygın koruyucu gaz, helyumdur. Çelik, Paslanmaz çelik, Magnezyum, Bakır ve alüminyum kullanımında gaz ve karışımları doğru tercihler yapılmalıdır.
Argon-helyum karışımları, argon-hidrojen, kullanılan mekanize kaynak ışık göstergesinde paslanmaz çelik gibi, farklı alternatifler kullanılır. Benzer şekilde, azot olabilir bazen ekledi argon yardımcı istikrara metaller içinde östenitik paslanmaz çelik ve artış penetrasyon zaman bakır kaynağında kullanılır. Nedeniyle porozite sorunları ferritik çelikler ve sınırlı faydaları, ancak, değil bir popüler koruyucu gaz katkı maddesi oluşturur.
Malzemeler
En sık kullanılan malzemeler, paslanmaz çelik ve demir dışı malzeme, örneğin bakır, alüminyum, magnezyum, çinko ve alaşımları, karbon çelikleri GTAW / TIG yöntemiyle kaynatılır.
Alüminyum ve magnezyum
Alüminyum ve magnezyum kaynağında genellikle alternatif akım kullanılarak kaynak yapılır. AC akım sağlamak bir kendi kendini temizleme etkisi, kaldırma ince, dirençli alüminyum oksit (Safir) katman formlarda alüminyum metal içinde dakika maruz kalma hava. Bu oksit tabakası kaldırılmalıdır için kaynak oluşur. Zaman alternatif akım kullanılır, saf tungsten elektrotlar veya zirconiated tungsten elektrotlar tercih üzerinde elektrotlar thoriated, ikincisi daha olası "tükürmek" parçacıklar elektrot arasında kaynak yay içine kaynak. Künt elektrot ipuçları tercih edilen ve saf argon koruyucu gaz olması için kullanılan ince iş parçaları. Tanıtımı helyum izin verilenden daha fazla nüfuz kalın parçaların, ama yapmak arc başlangıç zor.
İki kutuplu, olumlu veya olumsuz, doğru akım de alüminyum ve magnezyum kaynak için kullanılabilir. Doğru akım ile negatif yüklü elektrot (DCEN) sağlar Yüksek penetrasyon. Argon yaygın olarak kullanılan bir koruyucu gaz için DCEN kaynak alüminyum. Koruyucu gazlar yüksek helyum içeriği sık kullanılan yüksek penetrasyon kalın malzeme. Thoriated elektrotlar uygun kullanımda DCEN kaynak alüminyum. Doğru akım ile pozitif yüklü elektrot (DCEP) kullanılır öncelikle sığ kaynaklar, özellikle bir ortak kalınlığı en az 16 mm (0,63 in). Bir thoriated tungsten elektrot yaygın olarak kullanılan, birlikte bir saf argon koruyucu gaz.
Çelikler
GTAW için olan karbon ve paslanmaz çelik, seçimin bir dolgu malzemesi önemli önlemek için aşırı gözeneklilik. Oksit dolgu malzemesi ve parçaların kaldırılmalıdır önce kaynak kirliliği önlemek ve hemen öncesinde kaynak, alkol veya aseton olmalıdır Kullanılan temiz bir yüzey. ön ısıtma genellikle gerekli değildir için yumuşak çelikler daha az bir inç kalınlığında, ama düşük alaşımlı çelikler gerektiren ön ısıtma ve yavaş soğutma işlemi ve önlemek oluşum martensit içinde ısı etkilenen bölge. Takım çelikleri da önceden ısıtılmış önlemek çatlama ısı etkilenen bölge. Östenitik paslanmaz çelik ön ısıtma gerektirmeyen, ama martensitik ve ferritik kromlu paslanmaz çelikler. Bir DCEN güç kaynağı normal olarak kullanılan ve elektrotlar thoriated, konik bir keskin noktası yoktur. Saf argon kullanılır için ince parçaların, ama helyum olabilir tanıttı kalınlığı artar.
Diğer metaller
Birçok malzeme kolayca güçlü bir bağ kurmak için bir sigorta değildir çünkü farklı metal kaynak genellikle kaynak GTAW için yeni zorluklar sunar. Ancak, kaynakların farklı malzemeler var, çeşitli uygulamalarda üretim, tamir işleri ve önleme korozyon ve oksidasyon. bazı eklemler, uyumlu bir dolgu metali seçilen yardımcı form bond ve bu dolgu metali olabilir aynı şekilde bir temel malzeme (örneğin, kullanarak bir paslanmaz çelik dolgu metali paslanmaz çelik ve karbon çelik olarak taban malzemeleri) ya da farklı bir metal olarak kullanılması nikel dolgu metali için katılmadan çelik ve dökme demir). Çok farklı malzemeler olabilir kaplanmış veya "tereyağlı" ile uyumlu bir malzeme olan özel bir dolgu metali ve kaynak. Ayrıca, GTAW kullanılabilir yer kaplama veya üstündeki farklı malzemeler.
Farklı metal kaynak, ortak bir doğru uygun, uygun boşluk boyutları ve açıları konik gerekir. Bakım alınmalı önlemek erime aşırı taban malzemesi. Darbeli akım özellikle yararlı için bu uygulamalar, yardımcı olur limit ısı girişi. Dolgu metal olması eklendi hızlı ve büyük bir kaynak havuzu olmalıdır Kaçınılması önlemek için seyreltme temel malzemeler.
Süreç varyasyonları
Darbeli akım
Darbeli-geçerli mod, kaynak akımı hızla iki seviye arasında geçiş yapar. Yüksek akım devlet olarak bilinen darbe akım, düşük akım seviyesi denilen arka planı mevcut. Sırasında dönemin darbe akımı, kaynak alanı, ısıtmalı ve füzyon oluşur. Üzerine bırakarak arka planı geçerli, kaynak alandır izin serin ve kuvvetlendirmek. Darbeli akım GTAW bir dizi avantajları da dahil olmak üzere daha düşük ısı girişi ve sonuç olarak bir azalma deformasyon ve çarpılma ince iş parçaları. Ayrıca, izin verdiği için daha fazla kontrol kaynak havuzu, kaynak penetrasyon artışı, kaynak hızı ve kalitesi. Benzer bir yöntem, manuel programlanmış GTAW sağlar, operatöre program belirli bir oran ve büyüklük mevcut farklılıklar, yapma bunu yararlı için özel uygulamalar.
Dabber
Dabber değişimi tam olarak ince kenarları weld metal yerleştirmek için kullanılır. Otomatik işlem çoğaltır hareketleri el ile kaynak tarafından beslenen bir soğuk dolgu Tel kaynak alan ve eşit (veya salınım) içine kaynak yay. Bu kullanılabilir, bağlaç ile darbeli akım ve kullanılan kaynak çeşitli alaşımlar da dahil olmak üzere, titanyum, nikel ve takım çelikleri. Ortak uygulamalar vardır yeniden mührü, jet motorları ve bina testere, freze kesiciler, matkapve biçme bıçakları.
Notlar
- ^ ISO 6848 5 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; AWS A5.12 10 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Minnick 1996, ss. 135–149
Kaynakça
- American Welding Society (2004). Welding handbook, welding processes Part 1. Miami Florida: American Welding Society. ISBN .
- Arc-Zone.com (2009). (PDF). Carlsbad, Kaliforniya: Arc-Zone.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015.
- Cary, Howard B.; Helzer, Scott C. (2005). Modern welding technology. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education. ISBN .
- Jeffus, Larry F. (1997). Welding: Principles and applications (Fourth bas.). Thomson Delmar. ISBN .
- Jeffus, Larry (2002). Welding: Principles and applications (Fifth bas.). Thomson Delmar. ISBN .
- Lincoln Electric (1994). The procedure handbook of arc welding. Cleveland: Lincoln Electric. ISBN .
- Miller Electric Mfg Co (2013). (PDF). Appleton, Wisconsin: Miller Electric Mfg Co. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017.
- Minnick, William H. (1996). Gas tungsten arc welding handbook. , Illinois: Company. ISBN .
- Watkins, Arthur D.; Mizia, Ronald E (2003). Optimizing long-term stainless steel closure weld integrity in DOE standard spent nuclear canisters. Trends in Welding Research 2002: Proceedings of the 6th International Conference. ASM International.
- Weman, Klas (2003). Welding processes handbook. New York: CRC Press LLC. ISBN .
Dış bağlantılar
- PUK Darbe Arc inceleme Kaynak14 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tungsten seçme ve Hazırlama Rehberi Elektrotlar20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ark Kaynağı için Tungsten Elektrot Seçimi ve Hazırlanması için Tungsten Elektrot Rehber: Rehber4 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koruyucu gazalti tungsten ark kaynagi GTAW ya da diger adiyla tungsten asal gaz TIG kaynagi bir ark kaynagi cesididir Kullanimda bir sarf malzeme olan tungsten elektrot ark ureterek is parcasi uzerinde kaynak operasyonu meydana getirir Kaynak alani asal gaz korumali ve atmosferik kirlenmeyi engelleyen bir yapi olusturur Asal koruyucu gaz argon veya helyum ve bir dolgu metali normalde kullanilmis olsa da bazi kaynaklarda bilindigi gibi otojen kaynakta ilave dolgu malzemesi gerektirmeyen sekilde kaynak yapilabilir Bir sabit akim kaynagi guc kaynagi urettigi elektrik enerjisiyle tungsten elektrot ile kaynak yapilacak malzeme arasinda ark meydana getirilir Bu esnada yuksek ark enerjisiyle iyonize gaz ve metal buhari bir ergimis plazma olusturur Bronz bir heykel TIG kaynagi GTAW en sik kullanildigi kaynak bolgeleri ince kesitler paslanmaz celik ve demir disi metaller olarak aluminyum magnezyum ve bakir alasimlaridir Operator is ve ergiyik plazma uzerinde daha fazla kontrol ve hassasiyet gostermelidir Surecler dogru kontrol edilmez ise korumali metal ark kaynagi ve gaz metal ark kaynagi Kaynak surekliligi ve birlesim kalitesi itibariyla istenen ve beklenen noktada olmaz Yani GTAW nispeten daha karmasik ve zor ustalik gerektiren bir tekniktir Ogrenilmesi ve ilerletilmesi diger ark kaynagi yontemlerine gore daha yavastir Farkli fakat benzer bazi islemler ile ilgili plazma ark kaynagi kullanir Biraz farkli kaynak mesalesi olusur daha odakli kaynak arki gerekir ve genellikle otomatik sistemlerde kullanilir GelistirmeKesif kisa darbeli elektrik ark 1800 de Humphry Davy tarafindan olmustur Surekli elektrik ark ise 1802 de Vasily Petrov tarafindan yavas yavas gelistirlmeye baslamistir C L Coffin farkli bir fikir ile TIG kaynagini bir asal gaz atmosferinde 1890 da ferro malzemelerde denemelerde bulunmus 20 yuzyil baslarinda da kaynak demir disi malzemeler gibi aluminyum ve magnezyumda calisilmitir Oldukca zor denemelerden sonra bazi metaller hizli tepki ile hava temasi sagladigindan sonucunda gozenekli ve curuf dolu bir kaynak olusturmustur Bu surec icerisinde kaplamasiz elektrotlar iyi sonuclar vermedi Yeterli koruma alani olusmadigindan kaynak kirliligi belirdi 1930 un baslarinda sorunu cozmek icin siselerde muhafaza edilmis asal gazlar kullanildi Birkac yil sonra bir dogru akim gaz korumali kaynak islemi verimli bir sekilde ortaya ciktiginda ucak sanayi icin TIG kaynagi magnezyum kaynaginda kullanildi Northrop Ucak firmasinda 1941 de Russell Meredith sureci mukemmel yoneterek basari sagladi Meredith islemi Heliarc olarak adlandirdi Kullanilan bir tungsten elektrot ark olusturucu ve helyum gibi bir koruyucu gaz kullanildi Sonralari piyasalarda sik sik olarak tungsten asal gaz kaynagi TIG anilacaktir Amerikan Resmi Kaynak Dernegi TIG terimini gaz tungsten ark kaynagi GTAW olarak adlandirmistir Linde Air Products gelistirilen genis hava ve su sogutmali torclarla gaz lensleri yapilandirmis koruyucu gaz ve diger aksesuarlarin gelistirilmesiyle artan kullanim surecine gecis baslamistir Baslangicta elektrotlar hizla isinmistir Tungstenin yuksek erime sicakligi olmasindan tungsten elektrot uzerinden kayanak akimi transferi olusturulmustur Denemelerde elektrot ve is parcasi kutuplarinda degisimler yapilarak sonuclarin olumlu veya olumsuzlugu incelendi Alternatif akim cihazlarinda da denemeler yapilip nonferro malzemelerin kaynagindaki plazma yapisi dengelenmeye calisilarak yuksek kalitede aluminyum ve magnezyum kaynaklama isleri gerceklestirildi Gelismeler on yil boyunca devam etmistir Linde gelistirilen su sogutmali torclar yardimiyla yuksek kaynak akimindan kaynaklanan asiri isinmalari onlemeye calismistir 1950 li yillara kadar bu surec devam etmistir Bazi kullanicilar TIG kaynaginda karbon dioksit gibi bir alternatifin daha ekonomik olacagini dusunmuslerse de pozitif sonuclar ispat edilemediginden sonucta pahali olmasina karsin kaynakta atmosferde dolayi olusan olumsuzluklarin kaldirilmasi icin argon ve helyum kullanilmak zorunda kalinmistir GTAW gecmiste nadiren kullanilmasina ragmen bugun her alanda kalitesi ve ozellikle aluminyum ve magnezyum kaynaginin kacinilmazi olmasi nedeniyle yogun kullanilmaktadir TIG kaynaginda koruyucu gaz iceriginden plazma ergiyik ortaminda oksijen ve karbondioksit gibi hizla kirleticiler tungsten elektrotun yuksek isi mukavemetinden faydalanip uzaklastirilabilmektedir 1953 yilinda yeni bir otomatik sistemle GTAW plazma ark kaynagi sisteminde yer bulmustur Fakat her ne kadar otomatik sistemler gelistirilse de TIG kaynagi el hassasiyeti ve yuksek duzeyli kontrol isteyen kaynak yontemidir Uzun yillar boyu GTAW gelisim sureci devam etmistir Bugun bir dizi farkliliklar vardir En populer olan nokta isedarbeli akimin kullanilmasi manuel veya programli cihazlarin kullanimi sicak tel uygulamasi ve sonucta artan penetrasyon sayilabilir OperasyonGTAW kaynak alani Manuel uygulamali TIG gazalti tungsten ark kaynagi nispeten zor bir kaynak yontemidir Kaynakci operatorler tarafindan gerekli ust duzey dikkat ve koordinasyon saglanmalidir Bazi islemlerde torc kaynak esnasinda iki elle birlikte tutulmak durumundadir GTAW normalde iki el gerektiren bir calismadir yani tek elle torc tutulurken diger elle ilave dolgu metali beslemesi yapilir Torcu tuttugu eliyle arki baslatip makineyi ac kapat yapmak durumundadir Bu durumda torc kisa yay uzunlugunda kavranarak is parasi ile uygulayici arasindaki mesafe dengelenmis olmaktadir Bu durum kaynak kalitesi saglayabilmek icin son derece onemlidir Yuksek frekans jeneratoruyle benzer bir Tesla bobini kaynak akimi saglayan bir elektrik kivilcimi olusturulur Bu kivilcim bir iletken yolu icin kaynak akimi saglar ve koruyucu gazla birlikte baslatilan ergiyik elektrot ve is parcasi uzerinden yakin takiple surdurulur Ilk esnada arc vurmasi yasanir Kaynakci ark uzerinde kucuk bir daire seklinde kaynak havuzu olusturur Bu durum elektrot boyutuna baglidir Arki alev yogunlugu ve torc mesafesini korurken bir anda sabit ayrilik olusarak elektrot ve is parcasi arasinda duzgun penetrasyon olusturacak surekli kaynak havuzu suregelmeye baslar Bu esnada operator kivrak bir bilek hareketiyle torcu hafifce geriye 10 15 derecelik yatirir ve o aradan ilave dolgu metal beslemesi kaynak havuzuna verilir Kaynakci genellikle hizli ilerleme kaynak banyosu ilerlemek icin saglatmak icin alevi torrcla tasima arasinda degisen gerekliliklerden dolgu metal ekleme teknigini gelistirmek zorundadir Dolgu cubugun kaynak havuzundan geri cekilmesi her zaman dengelenmelidir ilave metal dolgu ihtiyaci durumu anlik izleyen operator dolgu malzemesini aninda koruyucu gaz havzasina yaklastirir Boylelikle kaynak bolgesindeki oksidasyon engellenmis olur Kaynakci isi esnasinda kaynak izini havuzun ilave metal ihtiyacini ve alev suruklemesini son derece dikkatle kontrol etmesi gereklidir Bu dogrultuda torc elektrodu ile is parcasi arasindaki mesafe dikkatle ayarlanmalidir torcun arka yakin tutulmasi veya gereginden uzak pozisyona getirilmesi kaynak kraterleri olusmasina bolgeye su birikintileri ve muhtemel catlaklara sebebiyet verebilecektir Guvenlik Kaynakcilar isi etkisi ve asinma onleyici olarak koruyucu giysiler kullanirlar Hafif ve ince deri eldiven ve koruyucu uzun kollu gomlek yuksek yakali giysilerle guclu ultraviyole isik tan korunmaya calisirlar Duman GTAW de son derece etkili bir zarar kaynagidir Elektrik ark isigindan TIG operatorleri korunmak icin isyeri ve is ortaminin geregi her turlu ekipmani kullanirlar Korumali metal ark kaynagi guclu ve farkli dalga boylarindaki isinimlardan ise ozel farkli ekipmanlar gelistirilmistir Farkli dalga boylarindaki bu isik etkisi itibariyla gunes isinlarinin zararliolan bolgesine benzemekle birlikte yogunlugu itibariyla inanilmaz fazladir Potansiyel arkin yanlislikla goze tesirinden ark goz ve deri temasindan gunes yanigi benzeri gecici ve kalici rahatsizliklar olusur Onlem olarak UV isik onleyic modern kasklar kullanilir Genellikle ozellik itibariyla bir sivi kristal on panelden ve yuzun tamamini boyun bolgesine kadar koruyan siperden ibarettir Siper kisim polivinil klorur plastik film tabakadan uretilir Bu sekilde kaynakci isinimin baslangicini panel arkasinda normal gorunumde arkin baslamasindan sonra da UV koruma kalkani arkasinda net olarak izleyebilmektedir Kaynakcilar sik sik tehlikeli gaz ve partikul madde tesirine maruz kalabilirler Bu surecte dumana ve partikul sicranti bolgesine asiri yaklasmak zararlidir GTAW de ozon ve nitrik oksitler salgilanir Ozon ve nitrik oksit tepkisi akciger dokusunu bozar ve nem olusturmak suretiyle nitrik asit ve ozonun akcigerlerde yakmasina neden olur Tekrarlanan maruz kalmalar anfizem ve akciger odemleri gibi kalici hastaliklara yol acar Bu durumlarin onlenmesi amaciyla sabit veya mobil havalandirma ekipmanlari kullanilmalidir Bazi durumlarda ozel bolmeli odalarda ve is yuku ve hacme uygun havalandirma sistemleri kullanilir Temizlik ve yag alma kimyasallarinin kaynak bolgesindeki isidan kaynakli buharlasip yanmasi sonrasinda olusan dumandan kaynakcilar korumalidir Uygulamalar Havacilik endustrisi birincil duzeyde kullanicilar ise Bircok sanayi alaninda kullanimi vardir GTAW kaynagi ince parcalarin ozellikle demir disi metallerin kaynak isleminde sikca kullanilir Yaygin olarak kullanilan bu uretim yontemi uzay araclari kucuk capli ve ince cidarli borular bisiklet sanayinde kullanilir Ayrica GTAW nin sik kullanimi cesitli boy ve caplardaki borularin ilk kok kaynagi olarak kullanilir Tesislerin ve isletmelerin bakim ve onarim calismalari surecinde yaygin olarak kullanilir Ozellikle bilesenlerin aluminyum ve magnezyum oldugu durumlarda daha fazla kullanimi vardir Genis bir urun yelpazesinde bu kaynak yontemi kullanilir Alasimli metallerin kaynaginda da kullanilir olmasi ve sonucun baska hicbir kaynak yonteminde bu kadar kaliteli sonuclara ulasilmasi mumkun degildir Yapilan kaynaklarin korozyon direnci ve catlat olusumuna direnci oldukca yuksektir Bundan dolayi GTAW kaynak prosedurunun seciminde en kritik ozelliklerden biri olarak sizdirmazlik gerektiren islemler harcanan nukleer yakit kutulari oncelikli tercih uretim yontemidir KaliteGTAW fillet weld Gaz alti tungsten ark kaynagi diger kaynak yontemlerine gore kaynak bolgesi uzerinde daha fazla kontrolludur Yapilan kaynak hemen taninir cunku egitimli operatorler tarafindan yapildigi zaman yuksek kalitede kaynak uretebilir Maksimum kaynak kalite guvencesiyle koruma temizlik saglanir Tum ekipman ve malzemelerin kullanimi makul olculerde kullanilarak kaynak bolgesi yag nem kir ve diger yabanci maddelerden arindirilmalidir Yag ve gres gibi bolgesel kirlilikleri alkol veya benzeri endustriyel cozuculer kullanilabilir iken paslanmaz bir celik tel firca veya kimyasal islem uygulamasi da mumkundur Yuksek duzeyli oksitlenmeleri ise grit kumlama yuzey islemi tercih edilebilir Bu adimlarda ozellikle onemli olan negatif kutup dogru konumlanmis dogru akim kaynaklari kullanilir Cunku bu tur bir guc kaynagi ultrasonik bir ses titresimi saglar Temizlik sonrasinda kaynak islemi dogru kutuplama ve dogru akim veya alternatif akim tercihiyle gerceklestirilir Acik hava ortamlari ruzgarli ve asiri soguk ortamlarda kullanilmasi sakincalidir boylesi durumlarda kaynak yapmak gaz harcamasi ve tamir bakim giderleri olarak yuksek maliyetler ortaya cikartabilir Isi giris seviyesi de kaynak kalitesini etkiler Dusuk isi girdisi kaynak hizini etkiler Hiz limiti kontrol edilmezse penetrasyon yeterince saglanamaz Eger isi girdisi cok olusturulursa delinmeler boncuklasmalar veya kaynak bolgesi cokuntuleri gerceklesir Eger orada cok fazla isi girdisi olusursa kaynak penetrasyonunda istenmeyen akintilar meydana gelebilir Isi girdisi miktari elektrot kapasitesini asarsa tungsten elektrot kusurlarina neden olabilir Bilindigi gibi tungsten tukurmesi olarak adlandirilan bu olusum radyografi ile tespit edilir isi girdisinin fazlalastirilmasi istenen operasyonlarda farkli tur ve caplarda elektrot kullanimi tavsiye edilir Isi girdisinin dengesizligi kaynakcinin ark havuzunu zor kontrol etmesine neden olur Bu kararsiz kaynak islemi kaynak kalitesi acisindan istenmeyen sonuclari dogurur EkipmanGTAW Torcu cesitli elektrotlar bardak pens ve gaz yayicilar ile gorunusuGTAW Torcu demonte halde TIG Gazalti tungsten ark kaynak islemi icin gerekli ekipmanlar Tungsten elektrot sabit akim kaynagi guc kaynagi koruyucu gaz TIG kaynaginda set olarak kullanilir TIG kaynak torcu GTAW TIG kaynagi torcu otomatik veya manuel calisma icin tasarlanmistir Hava veya su ile sogutma sistemleri ile donatilmistir Otomatik ve manuel torclar el feneri benzeri yapilarda da uretilmektedir Hava sogutmali sistemler dusum akim girdisi olan calismalarda yuksek akim girdili islemlerde ise su sogutmali torclar kullanilir Dusuk akim isleri piyasada 200amperlerde iken yuksek akimlar 600 amperlere kadar cikmaktadir boylesi yuksek akimli calismalarda muhakkak su sogutmali torclar kullanilmalidir Torcun ic yapisi bakir alasimlari veya pirinc olabilir yani iletim akimi ve isi etkili bir metal olmalidir Tungsten elektrot olmalidir Torcun fazla isinmasindan elektrot erimesi olmamalidir Gaz uflecinin saglanabilmesi icin seramik veya polimer bir dagitici kullanilir Koruyucu gazin bolgesel nufuziyeti icin bir seramik canak vardir genel tutucu konstruksiyon ise akim iletimi olmayan ve isidan etkilesimi dusuk olan plastik kabzadan olusur Kaynak torcunda meme boyutunu istediginiz korumali alan miktarina bagli ayarlayabiliriz Koruma Alani ile dis gaz kalkani olarak nozul gereklidir Aluminyum veya seramik malzeme ama kuvars yuksek saflikta cam daha fazla gorunurluk sunar Cihazlarda koruyucu gaz akisini azaltmak ve turbulans engellemek icin el korumalari mevcuttur El anahtarlariyla kaynak akimi kontrol altina alinabilir Guc kaynagi Piyasada muhtelif markalarda sabit akim guc kaynagi kullanir Gereken isi kabiliyeti ve ayar ozelliklerine sahip ark mesafesi ayarlanabilir akim ve voltaj ayarlari manuel veya otomatik kontrollu guc kaynaklari uretilmektedir Operatorlerin kullanim zorluklarini ve bakim konusundaki islemlere kolayliklar saglanabilecek ozel tasarimlar gelistirilmistir Guc kaynagi ve islemi tamamlayacak diger tum ekipmanlar birbirileriyle uyum icerisinde olmalidir GTAW guc kaynagi GTAW sisteminde tercih edilecek polarite buyuk olcude kaynak yapilacak olan metal turune baglidir Dogru akim ile negatif yuklu elektrot DCEN genellikle istihdam kaynagi celikler nikel titanyum ve diger metallerde kullanilir GTAW de aluminyum veya magnezyum kaynaginda kullanilirken koruyucu asal gaz helyum kullanilir Negatif yuklu elektrot olusturdugu zaman isi yayan elektronlar kaynak yolculugu boyunca ark termal iyonizasyona neden olur Koruyucu gaz ve artan sicaklik temel malzemede iyonizasyon yapar koruyucu gaz akisi ve dogru elektrot temel ilave dolgu malzemesi ve bu izin dioksit yapi yuzey kaynak yuzeyidir Dogru akim ile pozitif yuklu elektrot DCEP daha az yayginlikta kullanilir Yerine negatif akan elektrot icin temel malzeme olarak DCEN elektronlarda cok yuksek sicakliklar meydana gelmektedir Kaliteli kaynak ve gorunum olarak guc kaynaginin onemi cok fazladir Elle veya otomatik TIG le aluminyum ve magnezyum kaynaginda alternatif akim yaygin olarak kullanilir Otomatik olarak yapilan kaynaklarda elektrot ve ana malzeme pozitif ve negatif yuk arasinda gecis yaparak dogru akimi bir araya getirir Hangi ark basarisiz olur duz polarite negatif elektrot veya ters polarite pozitif elektrot ile gorulebilir Bu soruna cozum olarak bir kare dalga guc kaynagi kullanilabilir yuksek frekansli gerilim de tesvik edilebilir Elektrot ISO Sinifi ISO Renk Sinifi AWS Renk AlasimWP Yesil EWP Yesil Saf TungstenWC20 Gri EWCe 2 Turuncu 2 WL10 Siyah EWLa 1 Siyah 1 WL15 Altin EWLa 1 5 Altin 1 5 La2O3WL20 Gok mavisi EWLa 2 Mavi 2 La2O3WT10 Sari EWTh 1 Sari 1 WT20 Kirmizi EWTh 2 Kirmizi 2 ThO2WT30 Mor 3 ThO2WT40 Turuncu 4 ThO2WY20 Mavi 2 WZ3 Kahverengi EWZr 1 Kahverengi 0 3 ZrO2WZ8 Beyaz 0 8 ZrO2 GTAW da kullanilan elektrot tungsten veya tungsten alasimindan yapilmistir cunku tungsten saf metaller arasinda 3 422 C de 6 192 F en yuksek ergime sicakligina sahiptir Sonuc olarak elektrot kaynak sirasinda tuketilmez ancak bazi erozyonlar yanma olarak adlandirilir olusabilir Elektrotlar temiz bir yuzeye veya bir zemin kaplamasina sahip olabilir temiz son kat elektrotlari kimyasal olarak temizlenirken zemin kaplama elektrotlari esit bir boyuta taslanmis ve cilali bir yuzeye sahiptir bu da onlari isi iletimi icin en uygun hale getirir Elektrotun capi 0 5 ila 6 4 milimetre arasinda degisebilir ve uzunluklari 75 ila 610 milimetre 3 0 ila 24 0 inc arasinda degisebilir Saf tungsten elektrotlar WP veya EWP olarak siniflandirilir genel amacli ve dusuk maliyetli elektrotlardir Zayif isi direncine ve elektron emisyonuna sahiptirler Magnezyum ve aluminyum gibi AC kaynaklarinda sinirli kullanim alani bulurlar alasimli elektrotlar mukemmel ark performansi ve calistirma sunar bu da onlari populer genel amacli elektrotlar haline getirir Bununla birlikte toryum biraz radyoaktiftir buharlarin ve tozun solunmasini bir saglik riski haline getirir ve bertaraf etmeyi cevresel bir risk haline getirir Bir alasim elementi olarak seryum oksit yanmayi azaltirken ark stabilitesini ve baslatma kolayligini artirir Seryum ilavesi toryum kadar etkili degildir ancak iyi calisir ve seryum radyoaktif degildir Bir lantan oksit veya lantana alasimi seryum ile benzer bir etkiye sahiptir ve ayrica radyoaktif degildir Zirkonyum oksit iceren elektrotlar ark stabilitesini iyilestirirken ve elektrot omrunu uzatirken akim kapasitesini arttirir Dolgu metaller de GTAW TIG kaynaginda dolgu malzeme birlestirme yapilan is malzemesiyle ayni ozellikte olmalidir Dolgu malzemeler cap ve boy itibariyla secim tamamen kaynak yapilacak is parcasinin ergonomisi ve geometrik yapisiyla orantilidir Burada parcali teller halinde kullanilabildigi gibi makara ve rulo seklinde kullanimlar mumkundur Koruyucu gaz GTAW sistemi kurulumu TIG Koruyucu gazalti metal ark kaynaginda muhtelif koruyucu gazlar vardir otmosferdeki azot ve oksijen fuzyon kusurlari olusturdugundan gozeneklilik kaynak ve metal kirilganligi olusturur Bu acidan bakilinca ortamdan bu olumsuzluklari uzaklastirmak zorunluluktur Koruyucu gaz seciminde cesitli faktorler vardir Malzeme kaynakli ortak tasarim ve son kaynak gorunumu istenen noktaya uygun koruyucu gaz secimi yapilir Alternatif akim argon koruyucu sonuclarinda yuksek kaynak kalitesi ve iyi bir gorunum saglar Baska bir yaygin koruyucu gaz helyumdur Celik Paslanmaz celik Magnezyum Bakir ve aluminyum kullaniminda gaz ve karisimlari dogru tercihler yapilmalidir Argon helyum karisimlari argon hidrojen kullanilan mekanize kaynak isik gostergesinde paslanmaz celik gibi farkli alternatifler kullanilir Benzer sekilde azot olabilir bazen ekledi argon yardimci istikrara metaller icinde ostenitik paslanmaz celik ve artis penetrasyon zaman bakir kaynaginda kullanilir Nedeniyle porozite sorunlari ferritik celikler ve sinirli faydalari ancak degil bir populer koruyucu gaz katki maddesi olusturur MalzemelerEn sik kullanilan malzemeler paslanmaz celik ve demir disi malzeme ornegin bakir aluminyum magnezyum cinko ve alasimlari karbon celikleri GTAW TIG yontemiyle kaynatilir Aluminyum ve magnezyum Bir TIG uzerinde durulan bir AC gosteren bolge kazinmis kaynakAluminyum TIG kaynak AC etch bir bolgenin yakin gosterim Aluminyum ve magnezyum kaynaginda genellikle alternatif akim kullanilarak kaynak yapilir AC akim saglamak bir kendi kendini temizleme etkisi kaldirma ince direncli aluminyum oksit Safir katman formlarda aluminyum metal icinde dakika maruz kalma hava Bu oksit tabakasi kaldirilmalidir icin kaynak olusur Zaman alternatif akim kullanilir saf tungsten elektrotlar veya zirconiated tungsten elektrotlar tercih uzerinde elektrotlar thoriated ikincisi daha olasi tukurmek parcaciklar elektrot arasinda kaynak yay icine kaynak Kunt elektrot ipuclari tercih edilen ve saf argon koruyucu gaz olmasi icin kullanilan ince is parcalari Tanitimi helyum izin verilenden daha fazla nufuz kalin parcalarin ama yapmak arc baslangic zor Iki kutuplu olumlu veya olumsuz dogru akim de aluminyum ve magnezyum kaynak icin kullanilabilir Dogru akim ile negatif yuklu elektrot DCEN saglar Yuksek penetrasyon Argon yaygin olarak kullanilan bir koruyucu gaz icin DCEN kaynak aluminyum Koruyucu gazlar yuksek helyum icerigi sik kullanilan yuksek penetrasyon kalin malzeme Thoriated elektrotlar uygun kullanimda DCEN kaynak aluminyum Dogru akim ile pozitif yuklu elektrot DCEP kullanilir oncelikle sig kaynaklar ozellikle bir ortak kalinligi en az 16 mm 0 63 in Bir thoriated tungsten elektrot yaygin olarak kullanilan birlikte bir saf argon koruyucu gaz Celikler GTAW icin olan karbon ve paslanmaz celik secimin bir dolgu malzemesi onemli onlemek icin asiri gozeneklilik Oksit dolgu malzemesi ve parcalarin kaldirilmalidir once kaynak kirliligi onlemek ve hemen oncesinde kaynak alkol veya aseton olmalidir Kullanilan temiz bir yuzey on isitma genellikle gerekli degildir icin yumusak celikler daha az bir inc kalinliginda ama dusuk alasimli celikler gerektiren on isitma ve yavas sogutma islemi ve onlemek olusum martensit icinde isi etkilenen bolge Takim celikleri da onceden isitilmis onlemek catlama isi etkilenen bolge Ostenitik paslanmaz celik on isitma gerektirmeyen ama martensitik ve ferritik kromlu paslanmaz celikler Bir DCEN guc kaynagi normal olarak kullanilan ve elektrotlar thoriated konik bir keskin noktasi yoktur Saf argon kullanilir icin ince parcalarin ama helyum olabilir tanitti kalinligi artar Diger metaller Bircok malzeme kolayca guclu bir bag kurmak icin bir sigorta degildir cunku farkli metal kaynak genellikle kaynak GTAW icin yeni zorluklar sunar Ancak kaynaklarin farkli malzemeler var cesitli uygulamalarda uretim tamir isleri ve onleme korozyon ve oksidasyon bazi eklemler uyumlu bir dolgu metali secilen yardimci form bond ve bu dolgu metali olabilir ayni sekilde bir temel malzeme ornegin kullanarak bir paslanmaz celik dolgu metali paslanmaz celik ve karbon celik olarak taban malzemeleri ya da farkli bir metal olarak kullanilmasi nikel dolgu metali icin katilmadan celik ve dokme demir Cok farkli malzemeler olabilir kaplanmis veya tereyagli ile uyumlu bir malzeme olan ozel bir dolgu metali ve kaynak Ayrica GTAW kullanilabilir yer kaplama veya ustundeki farkli malzemeler Farkli metal kaynak ortak bir dogru uygun uygun bosluk boyutlari ve acilari konik gerekir Bakim alinmali onlemek erime asiri taban malzemesi Darbeli akim ozellikle yararli icin bu uygulamalar yardimci olur limit isi girisi Dolgu metal olmasi eklendi hizli ve buyuk bir kaynak havuzu olmalidir Kacinilmasi onlemek icin seyreltme temel malzemeler Surec varyasyonlariDarbeli akim Darbeli gecerli mod kaynak akimi hizla iki seviye arasinda gecis yapar Yuksek akim devlet olarak bilinen darbe akim dusuk akim seviyesi denilen arka plani mevcut Sirasinda donemin darbe akimi kaynak alani isitmali ve fuzyon olusur Uzerine birakarak arka plani gecerli kaynak alandir izin serin ve kuvvetlendirmek Darbeli akim GTAW bir dizi avantajlari da dahil olmak uzere daha dusuk isi girisi ve sonuc olarak bir azalma deformasyon ve carpilma ince is parcalari Ayrica izin verdigi icin daha fazla kontrol kaynak havuzu kaynak penetrasyon artisi kaynak hizi ve kalitesi Benzer bir yontem manuel programlanmis GTAW saglar operatore program belirli bir oran ve buyukluk mevcut farkliliklar yapma bunu yararli icin ozel uygulamalar Dabber Dabber degisimi tam olarak ince kenarlari weld metal yerlestirmek icin kullanilir Otomatik islem cogaltir hareketleri el ile kaynak tarafindan beslenen bir soguk dolgu Tel kaynak alan ve esit veya salinim icine kaynak yay Bu kullanilabilir baglac ile darbeli akim ve kullanilan kaynak cesitli alasimlar da dahil olmak uzere titanyum nikel ve takim celikleri Ortak uygulamalar vardir yeniden muhru jet motorlari ve bina testere freze kesiciler matkapve bicme bicaklari Notlar ISO 6848 5 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde AWS A5 12 10 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Minnick 1996 ss 135 149KaynakcaAmerican Welding Society 2004 Welding handbook welding processes Part 1 Miami Florida American Welding Society ISBN 0 87171 729 8 Arc Zone com 2009 PDF Carlsbad Kaliforniya Arc Zone com 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2015 Cary Howard B Helzer Scott C 2005 Modern welding technology Upper Saddle River New Jersey Pearson Education ISBN 0 13 113029 3 Jeffus Larry F 1997 Welding Principles and applications Fourth bas Thomson Delmar ISBN 978 0 8273 8240 4 Jeffus Larry 2002 Welding Principles and applications Fifth bas Thomson Delmar ISBN 1 4018 1046 2 Lincoln Electric 1994 The procedure handbook of arc welding Cleveland Lincoln Electric ISBN 99949 25 82 2 Miller Electric Mfg Co 2013 PDF Appleton Wisconsin Miller Electric Mfg Co 8 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2017 Minnick William H 1996 Gas tungsten arc welding handbook Illinois Company ISBN 1 56637 206 2 Watkins Arthur D Mizia Ronald E 2003 Optimizing long term stainless steel closure weld integrity in DOE standard spent nuclear canisters Trends in Welding Research 2002 Proceedings of the 6th International Conference ASM International Weman Klas 2003 Welding processes handbook New York CRC Press LLC ISBN 0 8493 1773 8 Dis baglantilarPUK Darbe Arc inceleme Kaynak14 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tungsten secme ve Hazirlama Rehberi Elektrotlar20 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ark Kaynagi icin Tungsten Elektrot Secimi ve Hazirlanmasi icin Tungsten Elektrot Rehber Rehber4 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde