Tarahumara Meksika'da yaşayan bir yerli halktır. Kendilerinden "hızlı koşanlar" anlamına gelen Rarámuri diye sözederler. Koşmak kültürlerinin önemli bir ögesidir. Çok uzun mesafeleri (örneğin 150 km) üst düzey sporcularla benzer sürelerde koşabildikleri görülmüştür.
İki Tarahumara erkeği Resim 1892 de tarafından Tuaripa, Chihuahua da çekilmiştir | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Diller | |
Rarámuri ra'ícha, İspanyolca | |
Din | |
Animizm, ve Hristiyanlık |
Chihuahua eyaletinin ulaşımı zor dağlarındaki bölgesinde oturur, adı verilen kendi dillerini konuşurlar. Oturdukları bölge yaklaşık 65 000 km²dir, Chihuahua eyaletinin güney batı dörtte birini kaplar, Meksika'nın ortasındaki yüksek düzlükler ile Pasifik okyanusu arasındadır ve denizden 1500 ila 2400 m. yüksekliktedir.
Tarihleri
Bölgedeki ilk yerleşim 15.000 yıl öncesinden kalma ok uçları buluntularıyla bilinmektedir. 1500-1600lü yıllarda gelen İspanyolların karşılaştığı insanlar mısır, kabak, biber, pamuk yetiştirerek tarım-avcılık karışımı bir hayat süren, kendi lehçeleri ve kendi reisleri olan ve politeist bir dine inanan birkaç gruptan oluşmaktaydı.
1606 sonrası İspanyolların yerlileri esir alıp köle olarak calıştırmalarına, ilk yüz yıl isyanlarla, ama daha sonra dağlık bölgelere çekilmek ve Cizvit misyonerlerini dışlamakla karşılık verdiler.
Aztekler, İspanyollar, Fransızlar ve Amerikalılara rağmen geleneklerini sürdürebilen Tarahumalar şimdi de modern Meksika'nın getirdiği sorunlara karşı mücadele vermektedirler.
Koşu geleneği
Yerleşimlerinin yolsuz ve dağlık bir bölgede ve çok dağınık olmasının Tarahumaların benzersiz koşu geleneğinin sürdürülmesinde bir rolü olduğu düşünülür.
Çocukluktan beri oynadıkları teperek koşma oyunu da şüphesiz bu geleneğin önemli bir parçasıdır. Bir nesneyi yanından koşarak ileri geçenlere ayakla atmak sonra da tekrar almak için onların atacakları ileri yöne koşmaktan oluşan bu grup oyun-yarışı, saatler hatta günler sürebilir. Oyunun merasim ve ölçüşme boyutları vardır.
Tarahumalar koşarken, yere önce topuk ya da parmaklarla değil, daha doğal olan orta ayakla dokunurlar. Ayak altına bilekten bağlı ince bir çarık giyerler.
Tarahumalar genelde ok ve yayla avlansalar bile geyik ve yabani hindi gibi avlarını yeterli dinlenme fırsatı vermeden koşup tekrar tekrar depara kalkma zorunda bırakarak halsiz düşürüp yakalayabilirler.
Kaynakça
- : Unknown Mexico: A Record of Five Years' Exploration Among the Tribes of the Western Sierra Madre; In the Tierra Caliente of Tepic and Jalisco; and Among the Tarascos of Michoacan, (New York: Scribner's and Sons, 1902)
- Tarahumalardan da bahseden 5 yıllık bir antropolojik araştırma gezisini anlatan kitap.
- Wendell C. Bennett and Robert M. Zingg: The Tarahumara: an Indian tribe of northern Mexico, (Chicago: University of Chicago Press, 1935)
- 20 yüz yıl başlarında bu grubun geleneksel temel etnografyasını sunan kitap
- : Born to Run: A Hidden Tribe, Superathletes, and the Greatest Race the World Has Never Seen, (Knopf, 2009. )
- Koşmak için doğanlar, gizemli kabile, süper atletler ve dünyanın en büyük yarışı.
Dış bağlantılar
- Tarahumara[]: Tarahumara dilinde İnternet Radyosu
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tarahumara Meksika da yasayan bir yerli halktir Kendilerinden hizli kosanlar anlamina gelen Raramuri diye sozederler Kosmak kulturlerinin onemli bir ogesidir Cok uzun mesafeleri ornegin 150 km ust duzey sporcularla benzer surelerde kosabildikleri gorulmustur Tarahumara Raramuri Iki Tarahumara erkegi Resim 1892 de tarafindan Tuaripa Chihuahua da cekilmistirOnemli nufusa sahip bolgelerDillerRaramuri ra icha IspanyolcaDinAnimizm ve Hristiyanlik Chihuahua eyaletinin ulasimi zor daglarindaki bolgesinde oturur adi verilen kendi dillerini konusurlar Oturduklari bolge yaklasik 65 000 km dir Chihuahua eyaletinin guney bati dortte birini kaplar Meksika nin ortasindaki yuksek duzlukler ile Pasifik okyanusu arasindadir ve denizden 1500 ila 2400 m yuksekliktedir TarihleriBolgedeki ilk yerlesim 15 000 yil oncesinden kalma ok uclari buluntulariyla bilinmektedir 1500 1600lu yillarda gelen Ispanyollarin karsilastigi insanlar misir kabak biber pamuk yetistirerek tarim avcilik karisimi bir hayat suren kendi lehceleri ve kendi reisleri olan ve politeist bir dine inanan birkac gruptan olusmaktaydi 1606 sonrasi Ispanyollarin yerlileri esir alip kole olarak calistirmalarina ilk yuz yil isyanlarla ama daha sonra daglik bolgelere cekilmek ve Cizvit misyonerlerini dislamakla karsilik verdiler Aztekler Ispanyollar Fransizlar ve Amerikalilara ragmen geleneklerini surdurebilen Tarahumalar simdi de modern Meksika nin getirdigi sorunlara karsi mucadele vermektedirler Kosu gelenegiYerlesimlerinin yolsuz ve daglik bir bolgede ve cok daginik olmasinin Tarahumalarin benzersiz kosu geleneginin surdurulmesinde bir rolu oldugu dusunulur Cocukluktan beri oynadiklari teperek kosma oyunu da suphesiz bu gelenegin onemli bir parcasidir Bir nesneyi yanindan kosarak ileri gecenlere ayakla atmak sonra da tekrar almak icin onlarin atacaklari ileri yone kosmaktan olusan bu grup oyun yarisi saatler hatta gunler surebilir Oyunun merasim ve olcusme boyutlari vardir Tarahumalar kosarken yere once topuk ya da parmaklarla degil daha dogal olan orta ayakla dokunurlar Ayak altina bilekten bagli ince bir carik giyerler Tarahumalar genelde ok ve yayla avlansalar bile geyik ve yabani hindi gibi avlarini yeterli dinlenme firsati vermeden kosup tekrar tekrar depara kalkma zorunda birakarak halsiz dusurup yakalayabilirler Kaynakca Unknown Mexico A Record of Five Years Exploration Among the Tribes of the Western Sierra Madre In the Tierra Caliente of Tepic and Jalisco and Among the Tarascos of Michoacan New York Scribner s and Sons 1902 Tarahumalardan da bahseden 5 yillik bir antropolojik arastirma gezisini anlatan kitap Wendell C Bennett and Robert M Zingg The Tarahumara an Indian tribe of northern Mexico Chicago University of Chicago Press 1935 20 yuz yil baslarinda bu grubun geleneksel temel etnografyasini sunan kitap Born to Run A Hidden Tribe Superathletes and the Greatest Race the World Has Never Seen Knopf 2009 ISBN 0 307 26630 3 Kosmak icin doganlar gizemli kabile super atletler ve dunyanin en buyuk yarisi Dis baglantilarTarahumara olu kirik baglanti Tarahumara dilinde Internet Radyosu