Pyotr İlyiç Çaykovski (Rusça: Пётр Ильич Чайкoвский; 7 Mayıs 1840, Votkinsk - 6 Kasım 1893, Sankt-Peterburg), Romantik Dönem Rus klasik müzik bestecisidir. Senfoni, opera, bale, enstrümantal ve oda müziği ile şarkı gibi birçok tarzda eser vermiştir. Günümüz klasik müzik repertuvarında yer alan en popüler konser ve gösteri müziklerini yazmıştır. Bunların arasında Kuğu Gölü, , Fındıkkıran bale müzikleri, 1812 Uvertürü, , son üç senfonisi ve Yevgeni Onegin opera müziği sayılabilir.
Pyotr İlyiç Çaykovski | |
---|---|
Pyotr İlyiç Çaykovski Portresi (1893) | |
Genel bilgiler | |
Doğum | Пётр Ильич Чайкoвский (Pyotr İlyiç Çaykovski) 7 Mayıs 1840 Votkinsk, Rusya |
Ölüm | 6 Kasım 1893 (53 yaşında) Sankt-Peterburg, Rusya |
Tarzlar | Klasik müzik |
Meslekler | Besteci |
Çaykovski orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Müziğe karşı erken yaştan itibaren yatkınlık göstermesine rağmen devlet memuru olmak için eğitim almıştır. Ailesinin istememesine rağmen müzik alanında kariyer yapmayı seçerek 1862 yılında Sankt-Peterburg Konservatuvarına girdi ve 1865 yılında buradan mezun oldu. Bu formül, Batı'ya yönelik eğitim Çaykovski'yi döneminin Rus Beşleri olarak bilinen ve genç Rus bestecilerden oluşan ulusalcı akımından ayırmıştır.
Her ne kadar önemli başarılara imzasını atmış olsa da duygusal anlamda kendini hiçbir zaman güvende hissetmemiş ve yaşamı boyunca kişisel krizlerle karşılaşmış ve dönem dönem depresyona girmiştir. Bunun etkenleri arasında bastırılmış eşcinselliği ve bunun açığa çıkma korkusu, kötü evlilik hayatı ve hiçbir zaman yüzünü görmediği, sadece maddi destek aldığı zengin bir dul olan ile 13 yıl süren mektuplaşmasının sona ermesi sayılabilir. Özel hayatındaki hengâmeye rağmen ününü günden güne artırmış, Çar tarafından yaşam boyu maaşa bağlanmış ve dünya çapında konser salonlarında eserleri takdir görmüştür. 53 yaşında ani ölümüne kolera salgınının sebep olduğunu söylense de bazı kaynaklar bunun intihar olduğunu ileri sürmüştür. .
Dünya üzerinde konser izleyicileri arasında çok popüler olmasına rağmen Çaykovski zaman zaman eleştirmenler, müzisyenler ve besteciler tarafından sert eleştirilere maruz kalmıştır. Ancak günümüzde önemli bir besteci olduğu konusunda artık bir şüphe kalmamıştır. 20. yüzyılın başında ve ortalarında batılı eleştirmenler Çaykovski'nin müziğini bayağı bulmuşlar ve gerisinde bir düşüncenin yatmadığını öne sürmüşlerdir. Ancak bu küçümseme zamanla ortadan kaybolmuştur.
Hayatı
Pyotr İlyiç Çaykovski 7 Mayıs 1840'ta o zamanlar Rus İmparatorluğu'nun Vyatka eyaletinde bulunan günümüz Udmurtya'sında küçük bir maden şehri olan Votkinsk'te doğdu.
Ukrayna vatandaşı olan babası İlya Petroviç Çaykovski, çeşitli Rus şehirlerinde fabrika yöneticisi olarak çalışmış olan bir devlet maden mühendisiydi. Büyükbabasının adı Pyotr Fyodoroviç Çayka'dır (sonradan adını Çaykovski olarak değiştirmiştir), Çayka (Ukrayna dili: Чайка, anlamı martı) geleneksel bir Ukrayna soyadıdır. Pyotr Çayka 1745 yılında Ukrayna'da Poltava yakınlarında Nikolaevka'da doğmuştur. 1785 yılında soylular siciline kaydedilmiştir. Pyotr Çayka, Kiev'de ilahiyat fakültesinde okuduktan sonra Sankt-Peterburg'da tıp eğitimi görmüş olan Fyodor Çayka (yak. 1695–1767) ile eşi Anna'nın (1717–?) ikinci çocuklarıdır.
Bestecinin annesi Aleksandra Andreyevna (evlilik öncesi soyadı d'Assier) kısmen Fransız asıllıydı ve İlya'nın üç eşinden ikincisiydi.
Pyotr, babasının ikinci evliliğinden olan altı çocuğunun ikincisiydi. Dört erkek kardeşi (Nikolay, İppolit ve ikiz Anatoli ile , sonuncusu oyun yazarı, libretto yazarı ve çevirmendir) ve Aleksandra adlı bir kızkardeşi vardı. Babasının ilk evliliğinden Zinayda adlı bir üvey kızkardeşi de vardı.
1843 yılında Çaykovski'nin ebeveyni Fanny Dürbach adında bir Fransız mürebbiye tuttular. Fanny'nin çocuklara gösterdiği ilgi ve şefkatin bir yaşam öyküsü yazarı tarafından soğuk, mutsuz, uzak bir anne olarak tanımlanan Aleksandra'nın açığını kapadığı söylenir. Ancak diğer yazarlar Aleksandra'nın oğlunun üzerine titrediğini söylemektedir.
Çaykovski beş yaşında piyano dersi almaya başladı. Üç yıl içinde öğretmeni kadar yetkin bir şekilde müzik okuyabilecek kadar yetenekli bir öğrenciydi. Anne ve babası müziğe karşı olan yeteneğini çok destekliyordu. özel hoca tutmanın yanı sıra bir org almış ve piyano çalışması konusunda şevk vermişlerdi. Ancak ailesinin müzik yeteneği karşısındaki arzuları kısa zamanda köreldi. 1850 yılında aile Çaykovski'yi Sankt-Peterburg'da bulunan göndermeye karar verdi. Bu okul daha çok küçük soylu ve seçkin tabakanın çocuklarına hitap ediyordu ve öğrencilerini devlet memuru kariyerine hazırlıyordu. Okula giriş yaşı 12 olduğu için Çaykovski evinden 1.300 km. uzakta okulun hazırlık sınıfında iki yıl geçirmek zorundaydı. Bu iki yıl geçtikten sonra Çaykovski yedi yıllık öğrenim almak üzere İmparatorluk Hukuk Okuluna geçti.
14 yaşındayken çok bağlı olduğu annesini kaybetti ve bu daha sonra eserlerinde bile kendisini gösterecek olan depresif yanının gelişmesine katkıda bulundu.19 yaşında eğitimini tamamlayarak devlet memuru oldu. 21 yaşındayken Sonradan Sankt-Peterburg Konservatuvarı'na dönüşecek yeni bir müzik okuluna kaydoldu. 1865 yılında mezun oldu ve Moskova Konservatuvarı'nda müzik öğretmenliğine başladı. Bu kurumda çalıştığı 11 yıl boyunca birçok büyük eser yaratan Çaykovski, ilk defa Alınyazısı adlı senfonik şiirde kendi bestecilik üslubunu ortaya koydu: Tutku ve özlem dolu, küçük şarkıları yeğleyen bir üslup.
Eşcinsel eğiliminin dedikodulara yol açmasını önlemek için 1877'de konservatuvardan bir öğrencisi ile evlenen Çaykovski'nin bu evliliği çok başarısız olmuş ve intihar girişiminde bulunmasına yol açmıştır. Dokuz hafta sonra eşini ve Moskova'yı terk eden ancak boşanamayan besteci 1878'de varlıklı bir müziksever olan ile tanıştı. 11 çocuklu bu genç kadın Çaykovski'yi maddi olarak destekledi ancak ilişkileri sadece mektuplaşma yoluyla sürdü, von Meck'in isteğiyle birbirlerinin yüzünü görmediler. Aldığı maddi destek sayesinde Çaykovski öğretmenlikten ayrılıp kendisini bestelerine verdi. 1878 - 1885 yıllarını Avrupa-Rusya arasında gidip gelerek geçiren besteci, gittiği ülkelerde orkestralar yönetti. 1891'de ise Amerika Birleşik Devletleri'ne giderek kendi eserlerinden oluşan dinletiler gerçekleştirdi.
Çaykovski, 1875'te ilk kez seslendirilen 1. Piyano Konçertosu ve 1876'da sahnelenen Kuğu Gölü balesi ile büyük başarı kazanmıştı; en başarılı operası olan Eugene Onegin'i 1879'da tamamladı; 1880'de 1812 Uvertürü'nü yazdı;1881'de ilk kez seslendirilen Keman Konçertosu zamanla keman dağarcığının en gözde eserlerinden birisi oldu; 5. Senfoni 1888'deki ilk seslendirilişinden itibaren büyük başarı kazandı; 1889'da Uyuyan Güzel balesi sahnelendi; 1890'da yazdığı Maça Kızı, o yıl 'nde sahnelendi. Sanatının doruğuna çıktığı sırada Nadezhda von Meck onu parasal olarak desteklemeyi ve mektuplaşmayı kesti. Ancak Çaykovski beste çalışmalarını sürdürdü ve 1892'de Rusya'da bir turne gezisine çıktı. Moskova yakınlarında bir ev alarak burada 6. Senfoni (Patetik)'yi besteledi, Fındıkkıran balesini yazmaya başladı. 1893'te kolera salgını sırasında kaynatılmamış bir bardak su içmesi sonucu yatağa düşerek Sankt-Peterburg'da öldü.
Çaykovski, 7 senfoni, 9 opera(Onuncu opera olan "Deniz kızı"nda yeterlilik göremediği için sanatçının kendisi tarafından yok edilmiştir), üç bale, üçü piyano, biri keman olmak üzere dört konçerto, üç yaylı dördül, en ünlüsü Andante Cantabile (1. yaylı dördülün ağır bölümü) olan çeşitli oda müziği eserleri bestelemiştir.
Ayrıca bakınız
- Pyotr İlyiç Çaykovski eserleri listesi
- Tihvin Mezarlığı (Çaykovski'nin de gömülü olduğu Sankt-Peterburg'daki mezarlık.)
- Classic Cat - Çaykovski mp3s 19 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dipnotlar
- ^ Bestecinin ismi batı kaynaklı olarak Türkçeye Peter İlyiç Çaykovski olarak geçmiştir ve Senfoni Orkestraları programlarında bu şekilde geçmektedir
Notlar
- ^ Brown, Man and Music, 431–35; Holden, 373–400.
- ^ Brown, New Grove (1980), 18:628–29.
- ^ Wiley, New Grove (2001), 25:169.
- ^ Alexander Poznansky. (1999). Tchaikovsky through others' eyes. Indiana University Press.
- ^ "Petr Fedorovich Tchaikovsky". Tchaikovsky Research. 27 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2009.(İngilizce)
- ^ Holden, 6, 13; Warrack, Tchaikovsky, 18.
- ^ Holden, 6.
- ^ Poznansky, Quest, 5.
- ^ Wiley, Grove Music
- ^ Holden, 14; Warrack, Tchaikovsky, 26.
- ^ Holden, 20.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pyotr Ilyic Caykovski Rusca Pyotr Ilich Chajkovskij 7 Mayis 1840 Votkinsk 6 Kasim 1893 Sankt Peterburg Romantik Donem Rus klasik muzik bestecisidir Senfoni opera bale enstrumantal ve oda muzigi ile sarki gibi bircok tarzda eser vermistir Gunumuz klasik muzik repertuvarinda yer alan en populer konser ve gosteri muziklerini yazmistir Bunlarin arasinda Kugu Golu Findikkiran bale muzikleri 1812 Uverturu son uc senfonisi ve Yevgeni Onegin opera muzigi sayilabilir Pyotr Ilyic CaykovskiPyotr Ilyic Caykovski Portresi 1893 Genel bilgilerDogumPyotr Ilich Chajkovskij Pyotr Ilyic Caykovski 7 Mayis 1840 1840 05 07 Votkinsk RusyaOlum6 Kasim 1893 53 yasinda Sankt Peterburg RusyaTarzlarKlasik muzikMesleklerBesteci Caykovski orta sinif bir ailenin cocugu olarak dunyaya gelmistir Muzige karsi erken yastan itibaren yatkinlik gostermesine ragmen devlet memuru olmak icin egitim almistir Ailesinin istememesine ragmen muzik alaninda kariyer yapmayi secerek 1862 yilinda Sankt Peterburg Konservatuvarina girdi ve 1865 yilinda buradan mezun oldu Bu formul Bati ya yonelik egitim Caykovski yi doneminin Rus Besleri olarak bilinen ve genc Rus bestecilerden olusan ulusalci akimindan ayirmistir Her ne kadar onemli basarilara imzasini atmis olsa da duygusal anlamda kendini hicbir zaman guvende hissetmemis ve yasami boyunca kisisel krizlerle karsilasmis ve donem donem depresyona girmistir Bunun etkenleri arasinda bastirilmis escinselligi ve bunun aciga cikma korkusu kotu evlilik hayati ve hicbir zaman yuzunu gormedigi sadece maddi destek aldigi zengin bir dul olan ile 13 yil suren mektuplasmasinin sona ermesi sayilabilir Ozel hayatindaki hengameye ragmen ununu gunden gune artirmis Car tarafindan yasam boyu maasa baglanmis ve dunya capinda konser salonlarinda eserleri takdir gormustur 53 yasinda ani olumune kolera salgininin sebep oldugunu soylense de bazi kaynaklar bunun intihar oldugunu ileri surmustur Dunya uzerinde konser izleyicileri arasinda cok populer olmasina ragmen Caykovski zaman zaman elestirmenler muzisyenler ve besteciler tarafindan sert elestirilere maruz kalmistir Ancak gunumuzde onemli bir besteci oldugu konusunda artik bir suphe kalmamistir 20 yuzyilin basinda ve ortalarinda batili elestirmenler Caykovski nin muzigini bayagi bulmuslar ve gerisinde bir dusuncenin yatmadigini one surmuslerdir Ancak bu kucumseme zamanla ortadan kaybolmustur HayatiCaykovski Ailesi 1848 Soldan saga Pyotr Aleksandra Andreyevna anne Aleksandra kizkardes Ippolit Ilya Petrovic baba Pyotr Ilyic Caykovski 7 Mayis 1840 ta o zamanlar Rus Imparatorlugu nun Vyatka eyaletinde bulunan gunumuz Udmurtya sinda kucuk bir maden sehri olan Votkinsk te dogdu Ukrayna vatandasi olan babasi Ilya Petrovic Caykovski cesitli Rus sehirlerinde fabrika yoneticisi olarak calismis olan bir devlet maden muhendisiydi Buyukbabasinin adi Pyotr Fyodorovic Cayka dir sonradan adini Caykovski olarak degistirmistir Cayka Ukrayna dili Chajka anlami marti geleneksel bir Ukrayna soyadidir Pyotr Cayka 1745 yilinda Ukrayna da Poltava yakinlarinda Nikolaevka da dogmustur 1785 yilinda soylular siciline kaydedilmistir Pyotr Cayka Kiev de ilahiyat fakultesinde okuduktan sonra Sankt Peterburg da tip egitimi gormus olan Fyodor Cayka yak 1695 1767 ile esi Anna nin 1717 ikinci cocuklaridir Bestecinin annesi Aleksandra Andreyevna evlilik oncesi soyadi d Assier kismen Fransiz asilliydi ve Ilya nin uc esinden ikincisiydi Pyotr babasinin ikinci evliliginden olan alti cocugunun ikincisiydi Dort erkek kardesi Nikolay Ippolit ve ikiz Anatoli ile sonuncusu oyun yazari libretto yazari ve cevirmendir ve Aleksandra adli bir kizkardesi vardi Babasinin ilk evliliginden Zinayda adli bir uvey kizkardesi de vardi 1843 yilinda Caykovski nin ebeveyni Fanny Durbach adinda bir Fransiz murebbiye tuttular Fanny nin cocuklara gosterdigi ilgi ve sefkatin bir yasam oykusu yazari tarafindan soguk mutsuz uzak bir anne olarak tanimlanan Aleksandra nin acigini kapadigi soylenir Ancak diger yazarlar Aleksandra nin oglunun uzerine titredigini soylemektedir Caykovski bes yasinda piyano dersi almaya basladi Uc yil icinde ogretmeni kadar yetkin bir sekilde muzik okuyabilecek kadar yetenekli bir ogrenciydi Anne ve babasi muzige karsi olan yetenegini cok destekliyordu ozel hoca tutmanin yani sira bir org almis ve piyano calismasi konusunda sevk vermislerdi Ancak ailesinin muzik yetenegi karsisindaki arzulari kisa zamanda koreldi 1850 yilinda aile Caykovski yi Sankt Peterburg da bulunan gondermeye karar verdi Bu okul daha cok kucuk soylu ve seckin tabakanin cocuklarina hitap ediyordu ve ogrencilerini devlet memuru kariyerine hazirliyordu Okula giris yasi 12 oldugu icin Caykovski evinden 1 300 km uzakta okulun hazirlik sinifinda iki yil gecirmek zorundaydi Bu iki yil gectikten sonra Caykovski yedi yillik ogrenim almak uzere Imparatorluk Hukuk Okuluna gecti 14 yasindayken cok bagli oldugu annesini kaybetti ve bu daha sonra eserlerinde bile kendisini gosterecek olan depresif yaninin gelismesine katkida bulundu 19 yasinda egitimini tamamlayarak devlet memuru oldu 21 yasindayken Sonradan Sankt Peterburg Konservatuvari na donusecek yeni bir muzik okuluna kaydoldu 1865 yilinda mezun oldu ve Moskova Konservatuvari nda muzik ogretmenligine basladi Bu kurumda calistigi 11 yil boyunca bircok buyuk eser yaratan Caykovski ilk defa Alinyazisi adli senfonik siirde kendi bestecilik uslubunu ortaya koydu Tutku ve ozlem dolu kucuk sarkilari yegleyen bir uslup Escinsel egiliminin dedikodulara yol acmasini onlemek icin 1877 de konservatuvardan bir ogrencisi ile evlenen Caykovski nin bu evliligi cok basarisiz olmus ve intihar girisiminde bulunmasina yol acmistir Dokuz hafta sonra esini ve Moskova yi terk eden ancak bosanamayan besteci 1878 de varlikli bir muziksever olan ile tanisti 11 cocuklu bu genc kadin Caykovski yi maddi olarak destekledi ancak iliskileri sadece mektuplasma yoluyla surdu von Meck in istegiyle birbirlerinin yuzunu gormediler Aldigi maddi destek sayesinde Caykovski ogretmenlikten ayrilip kendisini bestelerine verdi 1878 1885 yillarini Avrupa Rusya arasinda gidip gelerek geciren besteci gittigi ulkelerde orkestralar yonetti 1891 de ise Amerika Birlesik Devletleri ne giderek kendi eserlerinden olusan dinletiler gerceklestirdi Caykovski 1875 te ilk kez seslendirilen 1 Piyano Koncertosu ve 1876 da sahnelenen Kugu Golu balesi ile buyuk basari kazanmisti en basarili operasi olan Eugene Onegin i 1879 da tamamladi 1880 de 1812 Uverturu nu yazdi 1881 de ilk kez seslendirilen Keman Koncertosu zamanla keman dagarciginin en gozde eserlerinden birisi oldu 5 Senfoni 1888 deki ilk seslendirilisinden itibaren buyuk basari kazandi 1889 da Uyuyan Guzel balesi sahnelendi 1890 da yazdigi Maca Kizi o yil nde sahnelendi Sanatinin doruguna ciktigi sirada Nadezhda von Meck onu parasal olarak desteklemeyi ve mektuplasmayi kesti Ancak Caykovski beste calismalarini surdurdu ve 1892 de Rusya da bir turne gezisine cikti Moskova yakinlarinda bir ev alarak burada 6 Senfoni Patetik yi besteledi Findikkiran balesini yazmaya basladi 1893 te kolera salgini sirasinda kaynatilmamis bir bardak su icmesi sonucu yataga duserek Sankt Peterburg da oldu Caykovski 7 senfoni 9 opera Onuncu opera olan Deniz kizi nda yeterlilik goremedigi icin sanatcinin kendisi tarafindan yok edilmistir uc bale ucu piyano biri keman olmak uzere dort koncerto uc yayli dordul en unlusu Andante Cantabile 1 yayli dordulun agir bolumu olan cesitli oda muzigi eserleri bestelemistir Ayrica bakinizPyotr Ilyic Caykovski eserleri listesi Tihvin Mezarligi Caykovski nin de gomulu oldugu Sankt Peterburg daki mezarlik Classic Cat Caykovski mp3s 19 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dipnotlar Bestecinin ismi bati kaynakli olarak Turkceye Peter Ilyic Caykovski olarak gecmistir ve Senfoni Orkestralari programlarinda bu sekilde gecmektedirNotlar Brown Man and Music 431 35 Holden 373 400 Brown New Grove 1980 18 628 29 Wiley New Grove 2001 25 169 Alexander Poznansky 1999 Tchaikovsky through others eyes Indiana University Press Petr Fedorovich Tchaikovsky Tchaikovsky Research 27 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2009 Ingilizce Holden 6 13 Warrack Tchaikovsky 18 Holden 6 Poznansky Quest 5 Wiley Grove Music Holden 14 Warrack Tchaikovsky 26 Holden 20