Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Ahmet Tevfik Rüştü Aras (11 Şubat 1883, Çanakkale - 5 Ocak 1972, İstanbul), 1920-1939 yılları arasında beş dönem milletvekilliği, 1925-1938 yılları arasında Türkiye Dışişleri Bakanlığı yapmış, öncesinde İttihat ve Terakkî'nin önemli isimlerinden biri olmuş, sonrasında da gazete yazıları yazarak hayatını sürdürmüş Türk siyasetçidir.
| Tevfik Rüştü Aras | |
|---|---|
| Türkiye Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 4 Mart 1925 - 11 Kasım 1938 | |
| Başbakan | İsmet İnönü Celâl Bayar |
| Yerine geldiği | Şükrü Kaya |
| Yerine gelen | Şükrü Saraçoğlu |
| Türkiye'nin Birleşik Krallık Büyükelçisi | |
| Görev süresi 1939-1943 | |
| Başkan | İsmet İnönü |
| Yerine geldiği | Ali Fethi Okyar |
| Yerine gelen | Rauf Orbay |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 1., 2., 3., 4. ve 5. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 23 Nisan 1920 - 16 Nisan 1923 | |
| Seçim bölgesi | 1920 – Muğla 1923 – İzmir 1927 – İzmir 1931 – İzmir 1935 – İzmir |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Ahmet Tevfik Rüştü 11 Şubat 1883 Çanakkale, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 5 Ocak 1972 (88 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Aşiyan Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyeti | Türk |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1950) |
| Evlilik(ler) | Makbule Aras Bahire Aras |
| Bitirdiği okul | İstanbul Erkek Lisesi Beyrut Tıp Mektebi |
| Mesleği | Doktor, Diplomat, Siyasetçi |
| Dini | İslam |
Hayatı
11 Şubat 1883 tarihinde Hasan Rüştü Bey’in oğlu olarak Çanakkale'de doğdu. İlköğrenimini İzmir’de, ortaöğrenimini Üsküp’te, daha sonrasında ise İstanbul Erkek Lisesi’nden (Numune-i Terakkî Mektebi) birincilikle mezun oldu. Daha sonrasında ise Beyrut Tıbbiye Mektebi'ni bitirdi ve doktor olarak İzmir, Selanik ve İstanbul'da çeşitli görevlerde bulundu. Ayrıca ileri derecede Fransızca bilgisine sahip olan Tevfik Rüştü Bey, İzmir’deki dönemlerinde Sedat ve İttihat isimli gazetelerin başyazarlığını da yaptı. 2 Mayıs 1908’den; 31 Ekim 1909'a kadar İzmir Gureba-i Müslimin Hastanesi doğum doktoru, 2 Şubat 1909‘dan; 30 Eylül 1911 tarihine kadar Selanik Vilayeti Sıhhiye Müfettişliği’nde, 1 Ekim 1911’den; 8 Kasım 1911’e kadar Genel Sıhhiye Müfettişliği’nde, 10 Aralık 1912 tarihine kadar Hıfzısıhha Emrazı Sariye Encümeni Azalığı ile 10 Ocak 1912’de Meclisi Umuru Tıbbiye-i Mülkiye ve Sıhhiye-i Umumiye Azası oldu, 1 Eylül 1912’den 31 Aralık 1912'e kadar Üsküp Hilal-i Ahmer Hastanesi Baştabipliği'nde, 1 Ocak 1912’den 1 Nisan 1913 tarihine kadar Çanakkale Hastanesi Baştabipliği'nde, 1 Mart 1913’den 31 Mart 1913 tarihine kadar Sağlık Genel Müdürlüğü I. Müfettişliği'nde, 1 Mart 1913’den 2 Şubat 1914 tarihine kadar Hıfzısıhha Şubesi Müdür Muavinliği'nde, 2 Şubat 1914‘den 28 Şubat 1915'e kadar Teftiş Kurul Başkanlığında, 1 Mart 1916’dan 28 Haziran 1917'e kadar Genel Müfettişlik'te, 28 Haziran 1917 den 28 Haziran 1918'e kadar yüzbaşılık rütbesi ile I. Ordu Hıfzısıhha Müşavirliği'nde, 29 Haziran 1918’den; 30 Haziran 1920’ye kadar da Yüksek Sağlık Meclisi Üyeliği'nde bulundu ve 1920’de; İstanbul'dan Eskişehir'e geçerek Kuva-i Milliye’ye katılmıştır.
Siyasi hayatı
İttihat ve Terakkî'ye girdi. Partinin İzmir Şubesi Umumî Kâtipliği'ni yaptı. Selanik'te Mustafa Kemal ile yakın arkadaş oldu. 1918 yılında Meclisi Ali-i Sıhhi (Yüksek Sağlık Kurulu) üyesiydi. Bu arada İzmir'in önde gelen ailelerinden Evliyazade ailesinin reisi Evliyazade Hacı Mehmet Efendi'nin kızı ve dönemin kadın gazete yazarlarından Makbule Hanım ile evlendi.
1920 yılında TBMM I. Dönem'de Menteşe (Muğla) Milletvekili seçildi. İlk dönemde Kastamonu İstiklal Mahkemesi üyeliğine getirildi. 1920 sonbaharında, Türkiye Komünist Fırkası'nın kurucuları arasına girdi. TBMM Hükûmeti'nin Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne ilk Büyükelçi olarak gönderildiği Ali Fuad Paşa delegasyonu ile Moskova'ya gitti. TBMM II. Dönem, III. Dönem, IV. Dönem ve V. Dönem'de (1923'ten 1939'a kadar) İzmir Milletvekilliğinde bulundu.
4 Mart 1925 tarihinde III. İnönü Hükümeti'nde Dışişleri Bakanı olarak atandı. Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümüne kadar kurulan bütün hükûmetlerde bu görevi sürdürdü. Mustafa Kemal Atatürk'ün komşu ülkelerle iyi ilişkiler ve başka ülke üzerinde siyasal baskı kurmaya karşı çıkmaya dayalı dış politikasının kilit ismi ve sözcüsü oldu. Sovyet Dışişleri Komiseri Maksim Litvinov'un davetlisi olarak üç kez Sovyetler Birliği'ne gitti. 1926 yılında Odessa'da, 1930 yılında ve 1937 yılında Moskova'da, Sovyet ileri gelenleriyle görüşmeler yaptı. 1937 yılında Milletler Cemiyeti Başkanlığı yaptı. Kızı Dışişleri diplomatlarından Fatin Rüştü Zorlu ile evlendi. 1939 yılında Londra Büyükelçiliği'ne atandı ve üç buçuk yıl İngiltere'de kaldı. 1942 yılı Şubat ayında emekli oldu. Kırmızı-Yeşil Şeritli İstiklâl Madalyası vardır. Savaşın sonlarında Tan gazetesinde yazılar yazdı. Demokrat Parti'nin kuruluş mücadelesini destekledi. 1952-1959 yılları arasında Türkiye İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanlığı yaptı.
Tevfik Rüştü Aras, ilk karısı Makbule Hanım'ın vefatı üzerine, 1960 yılında Bahire Hanım'la evlendi.
5 Ocak 1972 tarihinde İstanbul'da öldü. Aşiyan Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Eserleri
Dışişleri Bakanlığı sırasında verdiği söylevleri 1937 yılında Numan Menemencioğlu tarafından derlenerek "Lozan'ın İzlerinde On Yıl" ismi altında kitap haline getirildi. Günlük basında çıkan yazılarının güncel olmayanlarını "Görüşlerim" (1945 ve 1963) adlı iki cilt kitapta topladı.
Kaynakça
- ^ a b "Tevfik Rüştü Aras" (PDF). Marmara Üniversitesi. 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ "Tevfik Rüştü Aras'a ait vefat haberleri" (PDF). Marmara Üniversitesi. 30 Nisan 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ a b . Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 1 Ağustos 2009. 1 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
| Wikimedia Commons'ta Tevfik Rüştü Aras ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Dış bağlantılar
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Şükrü Kaya | Türkiye Dışişleri Bakanı 4 Mart 1925 - 11 Kasım 1938 | Sonra gelen: Şükrü Saraçoğlu |
| Diplomatik görevi | ||
Önce gelen: Carlos Saavedra Lamas | Milletler Cemiyeti Başkanı 1937 | Sonra gelen: |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Tevfik Rustu Aras 11 Subat 1883 Canakkale 5 Ocak 1972 Istanbul 1920 1939 yillari arasinda bes donem milletvekilligi 1925 1938 yillari arasinda Turkiye Disisleri Bakanligi yapmis oncesinde Ittihat ve Terakki nin onemli isimlerinden biri olmus sonrasinda da gazete yazilari yazarak hayatini surdurmus Turk siyasetcidir Tevfik Rustu ArasTurkiye Disisleri BakaniGorev suresi 4 Mart 1925 11 Kasim 1938Basbakan Ismet Inonu Celal BayarYerine geldigi Sukru KayaYerine gelen Sukru SaracogluTurkiye nin Birlesik Krallik BuyukelcisiGorev suresi 1939 1943Baskan Ismet InonuYerine geldigi Ali Fethi OkyarYerine gelen Rauf OrbayTurkiye Buyuk Millet Meclisi 1 2 3 4 ve 5 Donem MilletvekiliGorev suresi 23 Nisan 1920 16 Nisan 1923Secim bolgesi 1920 Mugla 1923 Izmir 1927 Izmir 1931 Izmir 1935 IzmirKisisel bilgilerDogum Ahmet Tevfik Rustu 11 Subat 1883 1883 02 11 Canakkale Osmanli DevletiOlum 5 Ocak 1972 88 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeri Asiyan Mezarligi IstanbulMilliyeti TurkPartisi Cumhuriyet Halk Partisi 1923 1950 Evlilik ler Makbule Aras Bahire ArasBitirdigi okul Istanbul Erkek Lisesi Beyrut Tip MektebiMeslegi Doktor Diplomat SiyasetciDini IslamHayati11 Subat 1883 tarihinde Hasan Rustu Bey in oglu olarak Canakkale de dogdu Ilkogrenimini Izmir de ortaogrenimini Uskup te daha sonrasinda ise Istanbul Erkek Lisesi nden Numune i Terakki Mektebi birincilikle mezun oldu Daha sonrasinda ise Beyrut Tibbiye Mektebi ni bitirdi ve doktor olarak Izmir Selanik ve Istanbul da cesitli gorevlerde bulundu Ayrica ileri derecede Fransizca bilgisine sahip olan Tevfik Rustu Bey Izmir deki donemlerinde Sedat ve Ittihat isimli gazetelerin basyazarligini da yapti 2 Mayis 1908 den 31 Ekim 1909 a kadar Izmir Gureba i Muslimin Hastanesi dogum doktoru 2 Subat 1909 dan 30 Eylul 1911 tarihine kadar Selanik Vilayeti Sihhiye Mufettisligi nde 1 Ekim 1911 den 8 Kasim 1911 e kadar Genel Sihhiye Mufettisligi nde 10 Aralik 1912 tarihine kadar Hifzisihha Emrazi Sariye Encumeni Azaligi ile 10 Ocak 1912 de Meclisi Umuru Tibbiye i Mulkiye ve Sihhiye i Umumiye Azasi oldu 1 Eylul 1912 den 31 Aralik 1912 e kadar Uskup Hilal i Ahmer Hastanesi Bastabipligi nde 1 Ocak 1912 den 1 Nisan 1913 tarihine kadar Canakkale Hastanesi Bastabipligi nde 1 Mart 1913 den 31 Mart 1913 tarihine kadar Saglik Genel Mudurlugu I Mufettisligi nde 1 Mart 1913 den 2 Subat 1914 tarihine kadar Hifzisihha Subesi Mudur Muavinligi nde 2 Subat 1914 den 28 Subat 1915 e kadar Teftis Kurul Baskanliginda 1 Mart 1916 dan 28 Haziran 1917 e kadar Genel Mufettislik te 28 Haziran 1917 den 28 Haziran 1918 e kadar yuzbasilik rutbesi ile I Ordu Hifzisihha Musavirligi nde 29 Haziran 1918 den 30 Haziran 1920 ye kadar da Yuksek Saglik Meclisi Uyeligi nde bulundu ve 1920 de Istanbul dan Eskisehir e gecerek Kuva i Milliye ye katilmistir Siyasi hayati Ittihat ve Terakki ye girdi Partinin Izmir Subesi Umumi Katipligi ni yapti Selanik te Mustafa Kemal ile yakin arkadas oldu 1918 yilinda Meclisi Ali i Sihhi Yuksek Saglik Kurulu uyesiydi Bu arada Izmir in onde gelen ailelerinden Evliyazade ailesinin reisi Evliyazade Haci Mehmet Efendi nin kizi ve donemin kadin gazete yazarlarindan Makbule Hanim ile evlendi 1920 yilinda TBMM I Donem de Mentese Mugla Milletvekili secildi Ilk donemde Kastamonu Istiklal Mahkemesi uyeligine getirildi 1920 sonbaharinda Turkiye Komunist Firkasi nin kuruculari arasina girdi TBMM Hukumeti nin Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ne ilk Buyukelci olarak gonderildigi Ali Fuad Pasa delegasyonu ile Moskova ya gitti TBMM II Donem III Donem IV Donem ve V Donem de 1923 ten 1939 a kadar Izmir Milletvekilliginde bulundu 4 Mart 1925 tarihinde III Inonu Hukumeti nde Disisleri Bakani olarak atandi Mustafa Kemal Ataturk un olumune kadar kurulan butun hukumetlerde bu gorevi surdurdu Mustafa Kemal Ataturk un komsu ulkelerle iyi iliskiler ve baska ulke uzerinde siyasal baski kurmaya karsi cikmaya dayali dis politikasinin kilit ismi ve sozcusu oldu Sovyet Disisleri Komiseri Maksim Litvinov un davetlisi olarak uc kez Sovyetler Birligi ne gitti 1926 yilinda Odessa da 1930 yilinda ve 1937 yilinda Moskova da Sovyet ileri gelenleriyle gorusmeler yapti 1937 yilinda Milletler Cemiyeti Baskanligi yapti Kizi Disisleri diplomatlarindan Fatin Rustu Zorlu ile evlendi 1939 yilinda Londra Buyukelciligi ne atandi ve uc bucuk yil Ingiltere de kaldi 1942 yili Subat ayinda emekli oldu Kirmizi Yesil Seritli Istiklal Madalyasi vardir Savasin sonlarinda Tan gazetesinde yazilar yazdi Demokrat Parti nin kurulus mucadelesini destekledi 1952 1959 yillari arasinda Turkiye Is Bankasi Yonetim Kurulu Baskanligi yapti 15 Nisan 1930 tarihli Politika gazetesinde Tevfik Rustu ArasTevfik Rustu Aras in mezari Tevfik Rustu Aras ilk karisi Makbule Hanim in vefati uzerine 1960 yilinda Bahire Hanim la evlendi 5 Ocak 1972 tarihinde Istanbul da oldu Asiyan Mezarligi nda topraga verildi EserleriDisisleri Bakanligi sirasinda verdigi soylevleri 1937 yilinda Numan Menemencioglu tarafindan derlenerek Lozan in Izlerinde On Yil ismi altinda kitap haline getirildi Gunluk basinda cikan yazilarinin guncel olmayanlarini Goruslerim 1945 ve 1963 adli iki cilt kitapta topladi Kaynakca a b Tevfik Rustu Aras PDF Marmara Universitesi 28 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Nisan 2022 Tevfik Rustu Aras a ait vefat haberleri PDF Marmara Universitesi 30 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Nisan 2022 a b Turkiye Cumhuriyeti Disisleri Bakanligi Turkiye Cumhuriyeti Disisleri Bakanligi 1 Agustos 2009 1 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Wikimedia Commons ta Tevfik Rustu Aras ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dis baglantilarSiyasi goreviOnce gelen Sukru Kaya Turkiye Disisleri Bakani 4 Mart 1925 11 Kasim 1938 Sonra gelen Sukru SaracogluDiplomatik goreviOnce gelen Carlos Saavedra Lamas Milletler Cemiyeti Baskani 1937 Sonra gelen