Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Toynaklılar (Latince: Ungulata), memelilerin Ferungulata grubundan, pençelerini toynak biçiminde geliştirmiş bir memeli üst takımıdır.
| Toynaklılar | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bayağı zebra (Equss quagga), bir tek toynaklı | |||||||||||||
 Kızıl geyik (Cervus elaphus), bir çift toynaklı | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Alt gruplar | |||||||||||||
| |||||||||||||
Evrimsel tarih
Tek toynaklılar ve Çift toynaklılar, büyük kara memelilerinin çoğunu içerir. Bu iki grup ilk olarak Paleosen sonlarında ortaya çıktı ve çok sayıda kıtada çok çeşitli türlere hızla yayıldı. Bazı bilim adamları, modern toynaklıların, kondilartlar olarak bilinen memelilerden geldiğine inanıyorlardı; grubun bilinen en eski üyesi minik Protungulatum'du. Esrarengiz dinoseratanlar (Dinocerata), ilk büyük otçul memeliler arasındaydı, ancak diğer memelilerle olan tam ilişkileri, canlı toynaklıların uzak akrabaları olabilecekleri teorilerinden biri ile hala tartışılıyor; en son çalışma, onları Carodnia'ya en yakın olan gerçek toynaklı grubu içinde sınıflandırıyor.
Eosen'in başlangıcında (55 milyon yıl önce) toynaklılar, çeşitli kıtalarda yayılmak için çeşitlenmiş ve geniş coğrafyalara dağılmışlardı.
Gergedanların Asya'da tapir benzeri hayvanlardan evrimleştiği ve daha sonra Orta Eosen (yaklaşık 45 Mya) boyunca Amerika'da yayıldığı görülüyor. Ancak 15 tek toynaklı familyasından sadece üçü hayatta kalmıştır. Bu aileler, şekil ve büyüklük bakımından çok çeşitliydi; muazzam brontoterleri ve tuhaf içeriyorlardı. Paraceratherium adlı Asya gergedanı olan en büyük tek toynaklı, bir filin ağırlığının iki katından fazla olan 15 ton ağırlığa sahipti. Tek toynaklılar, Oligosen boyunca büyük karasal memelilerin baskın grubuydu. Bununla birlikte, Miyosen'de (yaklaşık 20 Mya) otların yükselmesi büyük bir değişiklik getirdi: Daha karmaşık mideleri olan çift toynaklı türleri, düşük besleyici bir diyete daha iyi uyum sağladı. Birçok tek toynaklı türü, insan avcılığı ve habitat değişikliğinin baskısıyla karşı karşıya kaldıkları Pleistosen sonlarına kadar (yaklaşık 10.000 yıl önce) hayatta kaldı ve türleşti.
Çift toynaklıların evrimi
Çift toynaklıların, erken Paleosen'den (yaklaşık 65 ila 60 milyon yıl önce), yüzeysel olarak rakuna ve ayıya benzeyen, omnivor olan, Arctocyonidae adlı küçük bir condylarth familyasından evrimleştiği düşünülüyordu. Nispeten kısa uzuvları (örneğin, azaltılmış yan parmaklar, kaynaşmış kemikler ve toynaklar) ve uzun, ağır kuyrukları vardı. İlkel anatomileri, avlarını aşağıya çekebilmelerini imkansız hale getiriyor, ancak güçlü pençeleri ve uzun köpek dişleriyle sürpriz saldırılarda daha küçük hayvanları alt edebilmiş olabilirler.Belli ki bu memeliler kısa süre sonra iki ayrı soy halinde evrimleştiler: mesonychianlar ve çift toynaklılar.
İlk çift toynaklılar günümüzün cüce geyikgiller'ine veya domuzlarına benziyordu: Yaprakları ve bitkilerin yumuşak kısımlarını yiyen küçük, kısa bacaklı hayvanlardı. Geç Eosen'de (46 milyon yıl önce), üç modern alt takım zaten gelişmişti: Suina (domuzumsular); Tylopoda (topuktabanlılar); ve Ruminantia (geviş getirenler). Bununla birlikte, çift toynaklılar o zamanlar baskın olmaktan çok uzaktı: tek toynaklılar çok daha başarılıydı ve çok daha fazla sayıdalardı. Çift toynaklılar, genellikle marjinal habitatlara yerleşmişlerdi ve muhtemelen o zamanlar karmaşık sindirim sistemlerini geliştirdiler, bu da onların düşük kaliteli yiyeceklerle hayatta kalmalarına izin verdi. Çoğu çift toynaklı, soyu tükenmiş tek toynaklılar tarafından geride bırakılan topraklarda dağılırken, bir çift toynaklı soyu (balinalar) denizlere çıkmaya başladı.
Filogeni
Genel olarak kabul gören, toynaklı familyalarının filogenetik ilişkilerini gösteren kladogram:
| Ungulata |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Spaulding vd. (2009) tarafından oluşturulmuş, fosil taksonların da dahil olduğu kladogram.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bazı moleküler genetik çalışmalar, toynaklılar grubunun monofiletikliğini desteklemez. Etçillerle tek toynaklıların yakın ilişkisini destekleyen moleküler genetik çalışmalar da vardır.
Dunwell ve diğerleri (2017) tarafından oluşturulmuş kladogram.
| Laurasiatheria |
| |||||||||||||||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Archibald, J. David; Zhang, Yue; Harper, Tony; Cifelli, Richard L. (1 Eylül 2011). "Protungulatum, Confirmed Cretaceous Occurrence of an Otherwise Paleocene Eutherian (Placental?) Mammal". Journal of Mammalian Evolution (İngilizce). 18 (3): 153-161. doi:10.1007/s10914-011-9162-1. ISSN 1573-7055.
- ^ Welker, Frido; Collins, Matthew J.; Thomas, Jessica A.; Wadsley, Marc; Brace, Selina; Cappellini, Enrico; Turvey, Samuel T.; Reguero, Marcelo; Gelfo, Javier N.; Kramarz, Alejandro; Burger, Joachim (18 Mart 2015). "Ancient proteins resolve the evolutionary history of Darwin's South American ungulates". Nature. 522 (7554): 81-84. doi:10.1038/nature14249. ISSN 0028-0836.
- ^ Halliday, Thomas J. D.; Upchurch, Paul; Goswami, Anjali (2017). "Resolving the relationships of Paleocene placental mammals". Biological Reviews (İngilizce). 92 (1): 521-550. doi:10.1111/brv.12242. ISSN 1469-185X. (PMC) 6849585 $2. (PMID) 28075073. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ağustos 2021.
- ^ Welker, F; Collins, MJ; Thomas, JA; Wadsley, M; Brace, S; Cappellini, E; Turvey, ST; Reguero, M; Gelfo, JN; Kramarz, A; Burger, J; Thomas-Oates, J; Ashford, DA; Ashton, PD; Rowsell, K; Porter, DM; Kessler, B; Fischer, R; Baessmann, C; Kaspar, S; Olsen, JV; Kiley, P; Elliott, JA; Kelstrup, CD; Mullin, V; Hofreiter, M; Willerslev, E; Hublin, JJ; Orlando, L; Barnes, I; MacPhee, RD (18 Mart 2015). "Ancient proteins resolve the evolutionary history of Darwin's South American ungulates". Nature. 522 (7554): 81-84. Bibcode:2015Natur.522...81W. doi:10.1038/nature14249. (PMID) 25799987. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Nisan 2021.
- ^ Burger, Benjamin J. (15 Ekim 2015). The Systematic Position of the Saber-Toothed and Horned Giants of the Eocene: The Uintatheres (Order Dinocerata) (PDF). Society of Vertebrate Paleontology 75th Annual Meeting. Dallas. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Şubat 2020. Conference abstract (p. 99) 24 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Explanation and conclusions: YouTube'da Episode 17: Systematic position of the Uintatheres (Order Dinocerata).
- ^ Rose, Kenneth D. (2006). "Archaic Ungulates". The beginning of the Age of Mammals. Baltimore: Johns Hopkins University Press (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Nisan 2021.
- ^ . www.paleocene-mammals.de. 3 Nisan 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021.
- ^ (PDF). Burger, Benjamin J. 15 Ekim 2015. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021.
- ^ McKenna ve Bell, 1997
- ^ Hooker, 2005
- ^ Vertebrate Palaeontology (İngilizce). Benton, Michael J. Vertebrate Palaeontology. London: Chapman & Hall. 1997. s. 343. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021.
- ^ . www.paleocene-mammals.de. 3 Nisan 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2021.
- ^ "A phylogenetic blueprint for a modern whale". Molecular Phylogenetics and Evolution (İngilizce). 66 (2): 479-506. 1 Şubat 2013. doi:10.1016/j.ympev.2012.10.012. ISSN 1055-7903. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.
- ^ Kim, S. L.; Thewissen, J. G.; Churchill, M. M.; Suydam, R. S.; Ketten, D. R.; Clementz, M. T. (2014). "Unique biochemical and mineral composition of whale ear bones" (PDF). Physiological and Biochemical Zoology. 87 (4): 576-584. doi:10.1086/676309. hdl:1912/6709
![image]()
. (PMID) 24940922. 20 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021. - ^ Spaulding, Michelle; O'Leary, Maureen A.; Gatesy, John (23 Eylül 2009). "Relationships of Cetacea (Artiodactyla) Among Mammals: Increased Taxon Sampling Alters Interpretations of Key Fossils and Character Evolution". PLOS ONE (İngilizce). 4 (9): e7062. doi:10.1371/journal.pone.0007062. ISSN 1932-6203. (PMC) 2740860 $2. (PMID) 19774069. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Haziran 2022.
- ^ Westbury, Michael; Baleka, Sina; Barlow, Axel; Hartmann, Stefanie; Paijmans, Johanna L. A.; Kramarz, Alejandro; Forasiepi, Analía M.; Bond, Mariano; Gelfo, Javier N.; Reguero, Marcelo A.; López-Mendoza, Patricio (27 Haziran 2017). "A mitogenomic timetree for Darwin's enigmatic South American mammal Macrauchenia patachonica". Nature Communications (İngilizce). 8 (1): 15951. doi:10.1038/ncomms15951. ISSN 2041-1723. (PMC) 5490259 $2. (PMID) 28654082. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
- ^ Dunwell, Thomas L.; Paps, Jordi; Holland, Peter W. H. (11 Ekim 2017). "Novel and divergent genes in the evolution of placental mammals". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 284 (1864): 20171357. doi:10.1098/rspb.2017.1357. (PMC) 5647298 $2. (PMID) 28978728. 17 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
 | Toynaklılar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Toynaklilar Latince Ungulata memelilerin Ferungulata grubundan pencelerini toynak biciminde gelistirmis bir memeli ust takimidir Toynaklilar Yasadigi donem araligi 66 0 myo Senozoyik Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNBayagi zebra Equss quagga bir tek toynakliKizil geyik Cervus elaphus bir cift toynakliBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaBuyuk takim FerungulataKlad Klad Ungulata Linnaeus 1766Alt gruplarKlad Familya Anthracobunidae Takim Desmostylia Klad Klad Phenacodonta Klad Klad Meridiungulata Takim Dinocerata Takim Perissodactyla Klad Takim Arctocyonia Takim Mesonychia Takim Artiodactyla balinalar i da icerir Evrimsel tarihFerungulata kladogrami Tek toynaklilar ve Cift toynaklilar buyuk kara memelilerinin cogunu icerir Bu iki grup ilk olarak Paleosen sonlarinda ortaya cikti ve cok sayida kitada cok cesitli turlere hizla yayildi Bazi bilim adamlari modern toynaklilarin kondilartlar olarak bilinen memelilerden geldigine inaniyorlardi grubun bilinen en eski uyesi minik Protungulatum du Esrarengiz dinoseratanlar Dinocerata ilk buyuk otcul memeliler arasindaydi ancak diger memelilerle olan tam iliskileri canli toynaklilarin uzak akrabalari olabilecekleri teorilerinden biri ile hala tartisiliyor en son calisma onlari Carodnia ya en yakin olan gercek toynakli grubu icinde siniflandiriyor Eosen in baslangicinda 55 milyon yil once toynaklilar cesitli kitalarda yayilmak icin cesitlenmis ve genis cografyalara dagilmislardi Gergedanlarin Asya da tapir benzeri hayvanlardan evrimlestigi ve daha sonra Orta Eosen yaklasik 45 Mya boyunca Amerika da yayildigi goruluyor Ancak 15 tek toynakli familyasindan sadece ucu hayatta kalmistir Bu aileler sekil ve buyukluk bakimindan cok cesitliydi muazzam brontoterleri ve tuhaf iceriyorlardi Paraceratherium adli Asya gergedani olan en buyuk tek toynakli bir filin agirliginin iki katindan fazla olan 15 ton agirliga sahipti Tek toynaklilar Oligosen boyunca buyuk karasal memelilerin baskin grubuydu Bununla birlikte Miyosen de yaklasik 20 Mya otlarin yukselmesi buyuk bir degisiklik getirdi Daha karmasik mideleri olan cift toynakli turleri dusuk besleyici bir diyete daha iyi uyum sagladi Bircok tek toynakli turu insan avciligi ve habitat degisikliginin baskisiyla karsi karsiya kaldiklari Pleistosen sonlarina kadar yaklasik 10 000 yil once hayatta kaldi ve turlesti Cift toynaklilarin evrimi Arctocyon Cift toynaklilarin erken Paleosen den yaklasik 65 ila 60 milyon yil once yuzeysel olarak rakuna ve ayiya benzeyen omnivor olan Arctocyonidae adli kucuk bir condylarth familyasindan evrimlestigi dusunuluyordu Nispeten kisa uzuvlari ornegin azaltilmis yan parmaklar kaynasmis kemikler ve toynaklar ve uzun agir kuyruklari vardi Ilkel anatomileri avlarini asagiya cekebilmelerini imkansiz hale getiriyor ancak guclu penceleri ve uzun kopek disleriyle surpriz saldirilarda daha kucuk hayvanlari alt edebilmis olabilirler Belli ki bu memeliler kisa sure sonra iki ayri soy halinde evrimlestiler mesonychianlar ve cift toynaklilar Ilk cift toynaklilar gunumuzun cuce geyikgiller ine veya domuzlarina benziyordu Yapraklari ve bitkilerin yumusak kisimlarini yiyen kucuk kisa bacakli hayvanlardi Gec Eosen de 46 milyon yil once uc modern alt takim zaten gelismisti Suina domuzumsular Tylopoda topuktabanlilar ve Ruminantia gevis getirenler Bununla birlikte cift toynaklilar o zamanlar baskin olmaktan cok uzakti tek toynaklilar cok daha basariliydi ve cok daha fazla sayidalardi Cift toynaklilar genellikle marjinal habitatlara yerlesmislerdi ve muhtemelen o zamanlar karmasik sindirim sistemlerini gelistirdiler bu da onlarin dusuk kaliteli yiyeceklerle hayatta kalmalarina izin verdi Cogu cift toynakli soyu tukenmis tek toynaklilar tarafindan geride birakilan topraklarda dagilirken bir cift toynakli soyu balinalar denizlere cikmaya basladi FilogeniGenel olarak kabul goren toynakli familyalarinin filogenetik iliskilerini gosteren kladogram Ungulata Perissodactyla Equidae Tapiridae Rhinocerotidae Artiodactyla Tylopoda Camelidae Suina Tayassuidae Suidae Whippomorpha Hippopotamidae Cetacea Mysticeti Balaenidae Cetotheriidae Eschrichtiidae Balaenopteridae Odontoceti Kogiidae Physeteridae Platanistidae Ziphiidae Lipotidae Iniidae Delphinidae Monodontidae Phocoenidae Ruminantia Tragulidae Antilocapridae Giraffidae Cervidae Moschidae Bovidae Spaulding vd 2009 tarafindan olusturulmus fosil taksonlarin da dahil oldugu kladogram Hapalodectes Mesonychinae Mesonychia Protungulatum Hyopsodus Toynaklilar Tek toynaklilar Equus Tapirus Rhinocerotidae Cift toynaklilar Tylopoda Camelidae Cainotheriidae Suina Suidae Tayassuidae tac Ruminantianlar Protoceratidae Cetancodontamorpha Entelodontidae Andrewsarchus Whippomorpha Hippopotamoidea Anthracotheriidae Hippopotamidae Cetaceamorpha Raoellidae Cetacea Basilosaurus Odontoceti Mysticeti Bazi molekuler genetik calismalar toynaklilar grubunun monofiletikligini desteklemez Etcillerle tek toynaklilarin yakin iliskisini destekleyen molekuler genetik calismalar da vardir Dunwell ve digerleri 2017 tarafindan olusturulmus kladogram Laurasiatheria Insectivora Perissodactyla Carnivora Artiodactyla Ayrica bakinizMemelilerin siniflandirmasi Mesonychia ProtungulatumKaynakca Archibald J David Zhang Yue Harper Tony Cifelli Richard L 1 Eylul 2011 Protungulatum Confirmed Cretaceous Occurrence of an Otherwise Paleocene Eutherian Placental Mammal Journal of Mammalian Evolution Ingilizce 18 3 153 161 doi 10 1007 s10914 011 9162 1 ISSN 1573 7055 Welker Frido Collins Matthew J Thomas Jessica A Wadsley Marc Brace Selina Cappellini Enrico Turvey Samuel T Reguero Marcelo Gelfo Javier N Kramarz Alejandro Burger Joachim 18 Mart 2015 Ancient proteins resolve the evolutionary history of Darwin s South American ungulates Nature 522 7554 81 84 doi 10 1038 nature14249 ISSN 0028 0836 Halliday Thomas J D Upchurch Paul Goswami Anjali 2017 Resolving the relationships of Paleocene placental mammals Biological Reviews Ingilizce 92 1 521 550 doi 10 1111 brv 12242 ISSN 1469 185X PMC 6849585 2 PMID 28075073 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Agustos 2021 KB1 bakim PMC bicimi link Welker F Collins MJ Thomas JA Wadsley M Brace S Cappellini E Turvey ST Reguero M Gelfo JN Kramarz A Burger J Thomas Oates J Ashford DA Ashton PD Rowsell K Porter DM Kessler B Fischer R Baessmann C Kaspar S Olsen JV Kiley P Elliott JA Kelstrup CD Mullin V Hofreiter M Willerslev E Hublin JJ Orlando L Barnes I MacPhee RD 18 Mart 2015 Ancient proteins resolve the evolutionary history of Darwin s South American ungulates Nature 522 7554 81 84 Bibcode 2015Natur 522 81W doi 10 1038 nature14249 PMID 25799987 7 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Nisan 2021 Burger Benjamin J 15 Ekim 2015 The Systematic Position of the Saber Toothed and Horned Giants of the Eocene The Uintatheres Order Dinocerata PDF Society of Vertebrate Paleontology 75th Annual Meeting Dallas 20 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Subat 2020 Conference abstract p 99 24 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Explanation and conclusions YouTube da Episode 17 Systematic position of the Uintatheres Order Dinocerata Rose Kenneth D 2006 Archaic Ungulates The beginning of the Age of Mammals Baltimore Johns Hopkins University Press Ingilizce Erisim tarihi 26 Nisan 2021 www paleocene mammals de 3 Nisan 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2021 PDF Burger Benjamin J 15 Ekim 2015 20 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2021 McKenna ve Bell 1997 Hooker 2005 Vertebrate Palaeontology Ingilizce Benton Michael J Vertebrate Palaeontology London Chapman amp Hall 1997 s 343 Erisim tarihi 26 Nisan 2021 www paleocene mammals de 3 Nisan 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2021 A phylogenetic blueprint for a modern whale Molecular Phylogenetics and Evolution Ingilizce 66 2 479 506 1 Subat 2013 doi 10 1016 j ympev 2012 10 012 ISSN 1055 7903 13 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2021 Kim S L Thewissen J G Churchill M M Suydam R S Ketten D R Clementz M T 2014 Unique biochemical and mineral composition of whale ear bones PDF Physiological and Biochemical Zoology 87 4 576 584 doi 10 1086 676309 hdl 1912 6709 PMID 24940922 20 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2021 Spaulding Michelle O Leary Maureen A Gatesy John 23 Eylul 2009 Relationships of Cetacea Artiodactyla Among Mammals Increased Taxon Sampling Alters Interpretations of Key Fossils and Character Evolution PLOS ONE Ingilizce 4 9 e7062 doi 10 1371 journal pone 0007062 ISSN 1932 6203 PMC 2740860 2 PMID 19774069 14 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Haziran 2022 KB1 bakim PMC bicimi link Westbury Michael Baleka Sina Barlow Axel Hartmann Stefanie Paijmans Johanna L A Kramarz Alejandro Forasiepi Analia M Bond Mariano Gelfo Javier N Reguero Marcelo A Lopez Mendoza Patricio 27 Haziran 2017 A mitogenomic timetree for Darwin s enigmatic South American mammal Macrauchenia patachonica Nature Communications Ingilizce 8 1 15951 doi 10 1038 ncomms15951 ISSN 2041 1723 PMC 5490259 2 PMID 28654082 11 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2021 KB1 bakim PMC bicimi link Dunwell Thomas L Paps Jordi Holland Peter W H 11 Ekim 2017 Novel and divergent genes in the evolution of placental mammals Proceedings of the Royal Society B Biological Sciences 284 1864 20171357 doi 10 1098 rspb 2017 1357 PMC 5647298 2 PMID 28978728 17 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2021 KB1 bakim PMC bicimi link Toynaklilar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz