Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Trigliserit (triaçilgliserol, TAG veya triaçilgliserit olarak da bilinir); gliserol (gliserin) ve üç yağ asidinden oluşan bir esterdir. Bitkisel ve hayvansal yağların ana bileşenidir.
Kimyasal Yapısı
Trigliseritler
- CH2COOR-CHCOOR'-CH2-COOR"
olarak gösterildiğinde R, R' ve R" uzun alkil zincirlerdir; Trigliseriti oluşturan yağ asitleri RCOOH, R'COOH ve R"COOH'nin üçü de aynı, üçü de farklı veya yalnızca ikisi aynı olabilir.
Doğal trigliseritlerde rastlanan yağ asitlerinin zincir uzunlukları 3 ila 22 karbon atomu uzunluğu arasında değişebilmekle beraber 16 ve 18 en yaygın uzunluktur. Bazı maddelerde daha kısa zincirler de olabilir (tereyağdaki 4 karbonlu gibi). Genelde hayvan ve bitkilerdeki yağ asitleri 'dan sentezlendikleri için zincir uzunlukları çift sayılıdır. Buna karşın bakteriler tek sayılı ve dallı zincirli yağ asitleri sentezleyebilirler. Dolayısıyla, geviş getiren hayvanların yağında, bu hayvanların işkembelerinde bulunan bakterilerin etkisiyle oluşan dallı zincirli yağ asitlerden önemli miktarda bulunur.
Metabolizması
- Daha çok bilgi için bakınız.
Trigliseritler enerji kaynağı olarak metabolizmada önemli rol oynarlar. Karbohidratlar ve proteinlerin iki katı enerji taşırlar (9 kalori/g). İnce bağırsakta trigliseritler, lipaz enzimleri ve safranın etkisiyle gliserol ve yağ asitlerine ayrışırlar, bunlar da kana geçer. Kanda, gliserit ve yağ asitlerinin bir araya gelmesiyle trigliseritler yeni baştan oluşurlar ve lipoproteinlere katılırlar. Lipoproteinler, diğer işlevlerinin yanı sıra, yağ hücreleriyle diğer hücreler arasında (trigliserit moleküllerinin parçası olarak) yağ asitleri taşımaya da yararlar. Vücuttaki çoğu hücre, gereksinimlerine bağlı olarak yağ asitlerini ya salgılar veya içine alır. Yağ hücreleri ayrıca trigliseritleri sentezleyip depolama yetenegine sahiptirler. Vücut, enerji kaynağı olarak yağ asitlerine ihtiyaç duyduğunda, glukagon hormonunun verdiği işaret üzerine, enzimi trigliseritleri yağ asitlerine parçalar.
Beyin, yağ asitlerini enerji kaynağı olarak kullanamaz, bu yüzden bu organda trigliseritler parçalandığında ortaya çıkan gliserol yakıt olmak için glikojene dönüştürülür. Beynin yakıt gereksinimi vücudun geri kalanın gereksinimini aştığı durumda aynı reaksiyon yağ hücrelerinde de gerçekleşir.
Hastalıklarda rolü
- Daha çok ayrıntı için hipertrigliseridemia maddesine bakınız.
İnsan vücudunda kanda yüksek trigliserit seviyesi ile kardiyovasküler hastalıklar, ateroskleroz ve dolayısıyla ve inme arasında ilişki olduğu gösterilmiştir. Ancak bu ilişki LDL/HDL oranının olumsuz etkisi kadar yüksek değildir. HDL-kolesterol düzeyleri ile trigliserit düzeyi arasındaki ters ilişki, yüksek trigliseridin taşıdığı riski kısmen açıklar.
Yüksek trigliseritin yol açtığı hastalıklar arasında pankreatit de bulunur.
Önerilen kan düzeyleri, hedefler
(American Heart Association) trigliserit düzeylerine değin aşağıdaki kılavuzu hazırlamıştır:
| Düzey mg/dL | Düzey mmol/L | Yorum |
| <150 | <1,69 | Normal aralık, en düşük risk |
| 150-199 | 1,70-2,25 | Sınırda yüksek |
| 200-498 | 2,25-5,63 | Yüksek |
| >500 | >5,65 | Çok yüksek, yüksek risk |
Bu yorumlar,yemek yedikten 8 ila 12 saat sonra aç karnına yapılan ölçümler için geçerlidir. Yemek sonrası kandaki trigliserit düzeyleri bir süre yükselir.
Trigliserit düzeylerinin düşürülmesi
Trigliserit düzeylerini düşürmek için egzersiz ve temel (essential) yağ asitleri içeren düşük karbohidrat diyet verilir. Bunların etkisiz olduğu durumlarda fibrat, niasin ve bazı statin türü ilaçların kullanımı uygun bulunmuştur. Alkol kullanımı trigliserit düzeylerini yükseltir.
Endüstriyel kullanımları
Biodizel imalatı sırasında trigliseritler transesterleşme tepkimesi ile parçalarına ayrışırlar. Yağ asitlerinin sonradan etanol veya metanol ile birleştirilmesi ile ortaya çıkan monoalkil esterler dizel motorlarında yakıt olarak kullanılabilir. Gliserin ise gıda ve ilaç sanayisinde kullanılır.
Boyanmaları
Biyojik araştırmalarda yağ asitleri, trigliseritler, lipoproteinler ve diğer lipitler, yağda çözünebilen boyalar ile renklendirilir. Sudan IV, Oil Red O ve Sudan Black B gibi boyalar sayesinde bir hücre veya dokudaki belli bir yağ türünün varlığı gösterilebilir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Trigliserit triacilgliserol TAG veya triacilgliserit olarak da bilinir gliserol gliserin ve uc yag asidinden olusan bir esterdir Bitkisel ve hayvansal yaglarin ana bilesenidir Trigliseritlerin genel kimyasal formulu R1 R2 ve R3 uzun alkil zincirlerdirTrigliseritKimyasal YapisiTrigliseritler CH2COOR CHCOOR CH2 COOR olarak gosterildiginde R R ve R uzun alkil zincirlerdir Trigliseriti olusturan yag asitleri RCOOH R COOH ve R COOH nin ucu de ayni ucu de farkli veya yalnizca ikisi ayni olabilir Dogal trigliseritlerde rastlanan yag asitlerinin zincir uzunluklari 3 ila 22 karbon atomu uzunlugu arasinda degisebilmekle beraber 16 ve 18 en yaygin uzunluktur Bazi maddelerde daha kisa zincirler de olabilir tereyagdaki 4 karbonlu gibi Genelde hayvan ve bitkilerdeki yag asitleri dan sentezlendikleri icin zincir uzunluklari cift sayilidir Buna karsin bakteriler tek sayili ve dalli zincirli yag asitleri sentezleyebilirler Dolayisiyla gevis getiren hayvanlarin yaginda bu hayvanlarin iskembelerinde bulunan bakterilerin etkisiyle olusan dalli zincirli yag asitlerden onemli miktarda bulunur MetabolizmasiDaha cok bilgi icin bakiniz Trigliseritler enerji kaynagi olarak metabolizmada onemli rol oynarlar Karbohidratlar ve proteinlerin iki kati enerji tasirlar 9 kalori g Ince bagirsakta trigliseritler lipaz enzimleri ve safranin etkisiyle gliserol ve yag asitlerine ayrisirlar bunlar da kana gecer Kanda gliserit ve yag asitlerinin bir araya gelmesiyle trigliseritler yeni bastan olusurlar ve lipoproteinlere katilirlar Lipoproteinler diger islevlerinin yani sira yag hucreleriyle diger hucreler arasinda trigliserit molekullerinin parcasi olarak yag asitleri tasimaya da yararlar Vucuttaki cogu hucre gereksinimlerine bagli olarak yag asitlerini ya salgilar veya icine alir Yag hucreleri ayrica trigliseritleri sentezleyip depolama yetenegine sahiptirler Vucut enerji kaynagi olarak yag asitlerine ihtiyac duydugunda glukagon hormonunun verdigi isaret uzerine enzimi trigliseritleri yag asitlerine parcalar Beyin yag asitlerini enerji kaynagi olarak kullanamaz bu yuzden bu organda trigliseritler parcalandiginda ortaya cikan gliserol yakit olmak icin glikojene donusturulur Beynin yakit gereksinimi vucudun geri kalanin gereksinimini astigi durumda ayni reaksiyon yag hucrelerinde de gerceklesir Hastaliklarda roluDaha cok ayrinti icin hipertrigliseridemia maddesine bakiniz Insan vucudunda kanda yuksek trigliserit seviyesi ile kardiyovaskuler hastaliklar ateroskleroz ve dolayisiyla ve inme arasinda iliski oldugu gosterilmistir Ancak bu iliski LDL HDL oraninin olumsuz etkisi kadar yuksek degildir HDL kolesterol duzeyleri ile trigliserit duzeyi arasindaki ters iliski yuksek trigliseridin tasidigi riski kismen aciklar Yuksek trigliseritin yol actigi hastaliklar arasinda pankreatit de bulunur Onerilen kan duzeyleri hedefler American Heart Association trigliserit duzeylerine degin asagidaki kilavuzu hazirlamistir Duzey mg dL Duzey mmol L Yorum lt 150 lt 1 69 Normal aralik en dusuk risk150 199 1 70 2 25 Sinirda yuksek200 498 2 25 5 63 Yuksek gt 500 gt 5 65 Cok yuksek yuksek risk Bu yorumlar yemek yedikten 8 ila 12 saat sonra ac karnina yapilan olcumler icin gecerlidir Yemek sonrasi kandaki trigliserit duzeyleri bir sure yukselir Trigliserit duzeylerinin dusurulmesi Trigliserit duzeylerini dusurmek icin egzersiz ve temel essential yag asitleri iceren dusuk karbohidrat diyet verilir Bunlarin etkisiz oldugu durumlarda fibrat niasin ve bazi statin turu ilaclarin kullanimi uygun bulunmustur Alkol kullanimi trigliserit duzeylerini yukseltir Endustriyel kullanimlariBiodizel imalati sirasinda trigliseritler transesterlesme tepkimesi ile parcalarina ayrisirlar Yag asitlerinin sonradan etanol veya metanol ile birlestirilmesi ile ortaya cikan monoalkil esterler dizel motorlarinda yakit olarak kullanilabilir Gliserin ise gida ve ilac sanayisinde kullanilir BoyanmalariBiyojik arastirmalarda yag asitleri trigliseritler lipoproteinler ve diger lipitler yagda cozunebilen boyalar ile renklendirilir Sudan IV Oil Red O ve Sudan Black B gibi boyalar sayesinde bir hucre veya dokudaki belli bir yag turunun varligi gosterilebilir