Karbonhidrat, karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) atomlarından oluşan, genellikle hidrojen-oksijen atomu oranı (suda) 2:1 olan bir biyomoleküldür ve dolayısıyla ampirik (deneysel) formülü Cm(H2O)n şeklindedir. m, n'den farklı da olabilir olmaya da bilir. Ancak, tüm karbonhidratlar bu kesin stokiyometrik tanıma uymaz (örneğin , fukoz gibi deoksi şekerler) ve bu tanıma uyan tüm kimyasallar otomatik olarak karbonhidratlar (örneğin formaldehit ve asetik asit) olarak sınıflandırılmaz.
Terim; nişasta ve selüloz içeren bir grup olan sakkarit ile eşanlamlı olduğu için biyokimyada en yaygın olanıdır. Sakkaritler; monosakkaritler, disakkaritler, oligosakkaritler ve polisakkaritler olmak üzere dört kimyasal gruba ayrılır. En küçük (düşük moleküler ağırlıklı) karbonhidratlar olan monosakkaritler ve disakaritler, genellikle şekerler olarak adlandırılır. Sakkarit kelimesi, "şeker" anlamına gelen Eski Yunanca'da σάκχαρον (sákkharon) kelimesinden gelmektedir. Karbonhidratların bilimsel terminolojisi karmaşık olsa da, monosakkaritler ve disakkaritlerin adları genellikle, "şarap, şıra" ve hemen hemen tüm şekerler için kullanılır. (Örneğin fruktoz (meyve şekeri), sakkaroz (kamış veya pancar şekeri), riboz, amiloz, laktoz (süt şekeri) gibi.)
Karbonhidratlar canlı organizmalarda çok sayıda rol oynar. Polisakkaritler, enerjinin (örneğin nişasta ve glikojen) depolanmasında ve vücuttaki bazı yapısal bileşenler (örneğin bitkilerde selüloz ve eklembacaklılarda kitin) olarak görev alır. Bir pentoz olan riboz, koenzimlerin (örneğin ATP, ve NAD) önemli bir bileşenidir ve RNA'nın yapısında yer alır. Ribozla ilişkili olan deoksiriboz ise DNA'nın yapısındadır. Sakkaritler, vücutta önemli rol oynayan diğer birçok önemli biyomolekülü içerir ve bağışıklık sistemi, döllenme, patogenezi önleme, kan pıhtılaşması ve canlılarda gelişmede rol oynar.
Karbonhidratlar beslenmenin merkezinde yer alır ve çok çeşitli doğal ve işlenmiş gıdalarda bulunur. Nişasta bir polisakkarittir. Tahıllarda (buğday, mısır, pirinç), patateslerde ve ekmek, pizza veya makarna gibi tahıl unu bazlı işlenmiş gıdalarda bol miktarda bulunur. Şekerler, insan beslenmesinde temel olarak sofra şekeri (şeker kamışı veya şeker pancarından elde edilen sakkaroz), laktoz (süt şekeri), balda, birçok meyvede ve bazı sebzelerde doğal olarak bulunan glikoz ve fruktoz olarak ortaya çıkar. İçeceklere ve reçel, bisküvi ve kek gibi birçok hazır gıdaya genellikle sofra şekeri, süt veya bal eklenir.
Tüm bitkilerin hücre duvarlarında bulunan bir polisakkarit olan selüloz, çözünmeyen diyet lifinin ana bileşenlerinden biridir. İnsanlar tarafından sindirilmemesine rağmen, selüloz ve çözünmeyen diyet lifi genellikle bağırsak hareketlerini kolaylaştırarak sağlıklı bir sindirim sisteminin korunmasına yardımcı olur. Diyet lifinde bulunan diğer polisakkaritler arasında kalın bağırsağın mikrobiyotasındaki bazı bakterileri besleyen ve bu bakteriler tarafından kısa zincirli yağ asitleri vermek üzere metabolize edilen ve inülin bulunur.
Terminoloji
Bilimsel literatürde "karbonhidrat" terimi, "şeker" (geniş anlamda), "sakkarit", "oz", "glusit", "karbon hidratı", "polihidroksi" ya da "aldehit veya keton içeren bileşikler" gibi birçok eş anlamlıya kavrama sahiptir. Bu terimlerden bazıları, özellikle "karbonhidrat" ve "şeker", başka anlamlarda da kullanılmaktadır.
Gıda biliminde ve pek çok resmi olmayan bağlamda, "karbonhidrat" terimi genellikle "kompleks karbonhidrat nişastası bakımından özellikle zengin olan herhangi bir gıda" (örneğin makarna, ekmek, tahıl) anlamına gelir.
gibi beslenme bilgisi listelerinde genellikle "karbonhidrat" terimi su, protein, yağ, kül ve etanol dışındaki her şey için kullanılır. Bu, normalde karbonhidrat olarak kabul edilmeyen asetik veya laktik asit gibi kimyasal bileşikleri ve aynı zamanda bir karbonhidrat olan ancak gıda enerjisine katkıda bulunmayan diyet lifini içerir. Tam anlamıyla "şeker", çoğu insan gıdasında kullanılan tatlı, çözünür karbonhidratlar için kullanılır.
Yapısı
Eskiden "karbonhidrat" adı kimyada Cm(H20)n formülüne sahip herhangi bir bileşik için kullanılıyordu . Bu tanımı takiben, bazı kimyacılar formaldehitin (CH2O) en basit karbonhidrat olduğunu düşünürken, diğerleri için bu unvanı iddia etti. Günümüzde bu terim, genellikle sadece bir veya iki karbonlu bileşikleri hariç tutan ve bu formülden sapan birçok biyolojik karbonhidratı içeren biyokimya anlamında anlaşılmaktadır. Örneğin, yukarıdaki temsili formüller yaygın olarak bilinen karbonhidratlarmış gibi görünse de, her yerde bulunan ve bol karbonhidratlar genellikle bundan sapar (bu formüle sahip değildir.). Örneğin, karbonhidratlar sıklıkla, N-asetil (örn. kitin), sülfat (örn . ), karboksilik asit ve deoksi modifikasyonları (örn. fukoz ve ) gibi kimyasal gruplar sergiler.
Doğal sakkaritler genellikle, n'nin üç veya daha fazla olduğu genel formül (CH20)n ile monosakkaritler adı verilen basit karbonhidratlardan yapılır. Tipik bir monosakkarit, H–(CHOH)x(C=O)–(CHOH)y–H, yapısına sahiptir, yani birçok hidroksil grubu eklenmiş bir aldehit veya keton , genellikle her bir karbon atomunda bir tane değildir. Monosakkarit örnekleri glikoz, fruktoz ve gliseraldehitlerdir. Bununla birlikte, yaygın olarak "monosakaritler" olarak adlandırılan bazı biyolojik maddeler bu formüle uymaz (örneğin ve fukoz gibi deoksi şekerler). Bu formüle uyan ancak monosakkarit olarak kabul edilmeyen birçok kimyasal vardır. (Örneğin formaldehit CH2O ve (CH20)6)
Bir monosakkaritin açık zincirli formu, genellikle aldehit/keton karbonil grubu karbon (C=O) ve hidroksil grubunun (–OH) yeni bir C–O–C köprüsü ile bir hemiasetal oluşturarak reaksiyona girdiği kapalı bir halka formuyla birlikte bulunur.
Monosakkaritler, çok çeşitli şekillerde polisakaritler (veya oligosakkaritler) olarak adlandırılan birimlerin oluşması için birbirine bağlanabilir. Birçok karbonhidrat, bir veya daha fazla grubun değiştirildiği veya çıkarıldığı bir veya daha fazla modifiye monosakkarit birimi içerir. Örneğin, DNA'nın bir bileşeni olan deoksiriboz, ribozun değiştirilmiş bir versiyonudur. Kitin, azot içeren bir glikoz formu olan N-asetil glukozamin'in tekrar eden birimlerinden oluşur.
Türleri
Karbonhidratlar, polihidroksi aldehitler, ketonlar, alkoller, asitler, bunların basit türevleri ve asetal tipi bağlantılara sahip polimerleridir. göre sınıflandırılabilirler ve başlangıçta şekerler, oligosakkaritler ve polisakkaritler olmak üzere üç ana gruba ayrılabilirler.
Sınıf (Polimerizasyon derecesi) | Alt grup | Bileşenler |
---|---|---|
Şekerler (1–2) | Monosakkaritler | Glukoz, galaktoz, fruktoz, ksiloz |
Disakkaritler | Sükroz, laktoz, maltoz, , | |
Polioller | Sorbitol, | |
Oligosakkaritler (3–9) | Malto-oligosakkaritler | |
Diğer oligosakkaritler | Raffinoz, , frukto-oligosakkaritler | |
Polisakkaritler (>9) | Nişasta | Amiloz, Amilopektin, modifiye nişastalar |
Nişasta olmayan polisakkaritler | Glikojen, selüloz, Hemiselüloz, Pektinler, Hidrokolloidler |
Monosakkaritler
Monosakkaritler, daha küçük karbonhidratlara hidroliz edilemedikleri için en basit karbonhidratlardır. İki veya daha fazla hidroksil grubuna sahip aldehitler veya ketonlardır. Modifiye edilmemiş bir monosakkaritin genel kimyasal formülü (CH2O)n şeklindedir. Monosakaritler, önemli moleküllerinin yanı sıra nükleik asitlerin yapı taşlarıdır. "n=3" olan en küçük monosakkaritler, dihidroksiaseton ve D- ve L-gliseraldehitlerdir.
Monosakkaritlerin sınıflandırılması
Monosakkaritler üç farklı özelliğe göre sınıflandırılır: karboksil grubunun yerleşimi, içerdiği karbon atomlarının sayısı ve kiral kullanımı. Karbonil grubu bir aldehit ise, monosakkarit bir aldozdur; karbonil grubu bir keton ise, monosakkarit bir ketozdur. Üç karbon atomlu monosakkaritlere trioz, dört karbonlulara tetroz, beşine pentoz, altısına heksoz (vb.) denir. Bu iki sınıflandırma sistemi genellikle birleştirilerek kullanılır. Örneğin, glikoz bir (aldoheksoz) (altı karbonlu bir aldehit), riboz bir aldopentoz (beş karbonlu bir aldehittir) ve fruktoz bir (ketoheksozdur) (altı karbonlu bir keton).
Halka-düz zincir izomerizmi
Düz zincirli bir monosakkaritin aldehit veya keton grubu, farklı bir karbon atomu üzerindeki bir hidroksil grubu ile geri dönüşümlü olarak reaksiyona girerek bir hemiasetal veya hemiketal oluşturur ve iki karbon atomu arasında bir oksijen köprüsü olan bir heterosiklik halka oluşturur. Beş ve altı atomlu halkalar sırasıyla furanoz ve piranoz formları olarak adlandırılır ve düz zincir formuyla dengede bulunur.
Düz zincirli formdan siklik forma dönüşüm sırasında, anomerik karbon olarak adlandırılan karbonil oksijeni içeren karbon atomu, iki olası konfigürasyonla stereojenik bir merkez haline gelir: Oksijen atomu, düzlemin üstünde veya altında bir pozisyon alabilir. Ortaya çıkan olası stereoizomer çiftine anomerler denir. α anomerinde, anomerik karbon üzerindeki -OH ikamesi, CH2OH yan dalından halkanın karşı tarafında (trans) bulunur. CH2OH sübstitüentinin ve anomerik hidroksilin halka düzleminin aynı tarafında (cis) olduğu alternatif forma β anomer denir.
Canlı organizmalarda kullanımı
Monosakkaritler, hem enerji kaynağı (bitkilerde fotosentez ürünü olduğu için doğada en önemli olanglikozdur) hem de biyosentezde kullanılan metabolizma için ana yakıt kaynağıdır. Monosakkaritler hemen gerekli olmadığında, genellikle daha fazla alan verimli formlara, polisakaritlere dönüştürülürler. İnsanlar da dahil olmak üzere birçok hayvanda, bu depolama şekli, özellikle karaciğer ve kas hücrelerinde glikojendir. Bitkilerde nişasta aynı amaçla kullanılır. En bol bulunan karbonhidrat olan selüloz, bitkilerin ve birçok alg formunun hücre duvarının yapısal bir bileşenidir. Riboz, meyve şekerinin bir bileşenidir, birçok bitki ve insanda bulunur, karaciğerde metabolize edilir, sindirim sırasında doğrudan bağırsaklarda emilir ve menide bulunur. Böceklerin başlıca şekerlerinden biri olan trehaloz, sürekli uçuşu desteklemek için hızla iki glikoz molekülüne hidrolize edilir. Deoksiriboz, DNA'nın bir bileşenidir. Liksoz, insan kalbinde bulunan liksozinin bir bileşenidir. Pentoz fosfat yolunda ve oluşur Süt şekeri laktozunun bir bileşeni olan galaktoz bitki hücre zarlarındaki galaktolipidlerde ve birçok dokudaki glikoproteinlerde bulunur. Mannoz, insan metabolizmasında, özellikle belirli proteinlerin glikozilasyonunda meydana gelir.
Disakkaritler
Birleştirilmiş iki monosakkaride disakkarit denir ve bunlar en basit polisakkaritlerdir. Sakkaroz ve laktoz birer disakkarit örneğidir. Bir dehidrasyon reaksiyonu yoluyla oluşturulan ve bir monosakaritten bir hidrojen atomunun ve diğerinden bir hidroksil grubunun kaybıyla sonuçlanan bir glikosidik bağ olarak bilinen bir kovalent bağ ile birbirine bağlanan iki monosakkarit biriminden oluşurlar. Değiştirilmemiş disakkaritlerin formülü C12H22O11'dir. Çok sayıda disakkarit türü olmasına rağmen, bazı disakkaritler özellikle diğerlerine göre daha önemlidir.
Sakkaroz, en bol bulunan disakkarittir ve karbonhidratların bitkilerde taşındığı ana formdur. Bir D-glikoz molekülü ve bir D-fruktoz molekülünden oluşur. O-α-D-glucopyranosyl-(1→2)-D-fructofuranoside şeklindedir.
- Monosakkarit: Glikoz ve fruktoz
- Halka tipleri: glikoz bir piranozdur ve fruktoz bir furanozdur.
- Bağlanma şekli: α-D-glukozun 1 numaralı (C1) karbonundaki oksijen, D-fruktozun C2'sine bağlıdır.
- -oside soneki (sucrose), her iki monosakkaritin anomerik karbonunun glikosidik bağa katıldığını gösterir.
Bir D-galaktoz molekülü ve bir D-glikoz molekülünden oluşan bir disakkarit olan laktoz, memeli sütünde doğal olarak bulunur. Laktozun sistematik adı O-β-D-galactopyranosyl-(1→4)-D-glucopyranose şeklindedir. Diğer önemli disakkaritler arasında maltoz ve bulunur. Disakkaritler, indirgeyici ve indirgeyici olmayan disakkaritler olarak ikiye ayrılır. Fonksiyonel grup başka bir şeker birimi ile bağda mevcutsa, buna indirgeyici disakkarit veya biyoz denir.
Beslenme
Beslenme ile alınan karbonhidratların vücutta üç önemli fonksiyonu bulunmaktadır. İlki, vücudun başlıca enerji kaynağı olmasıdır. İkincisi, glikoprotein ve glikolipid gibi türevlerle vücudun tüm doku ve hücrelerinde yapı taşı olarak kullanılmasıdır. Üçüncüsü ise sindirilemeyen karbonhidratların (diyet liflerinin) sindirime olan olumlu etkileridir.
Yiyeceklerde tüketilen karbonhidrat, diğer birçok gıdada basit şekerler için gram başına 3.87 kilokalori, ve kompleks karbonhidratlar için gram başına 3.57 ila 4.12 kilokalori arası enerji verir. Nispeten yüksek karbonhidrat seviyeleri; tatlılar, kurabiyeler ve şekerlemeler, sofra şekeri, bal, alkolsüz içecekler, ekmekler ve krakerler, reçeller ve meyve ürünleri, makarnalar ve kahvaltılık tahıllar dahil olmak üzere işlenmiş gıdalar veya bitkilerden yapılan rafine gıdalar ile ilişkilidir. Daha düşük miktarlarda karbonhidrat genellikle fasulye, yumru kökler, pirinç ve rafine edilmemiş meyveler dahil olmak üzere rafine edilmemiş gıdalarla ilişkilendirilir. Süt yüksek oranda laktoz içermesine rağmen, hayvansal bazlı gıdalar genellikle en düşük karbonhidrat seviyelerine sahiptir.
Organizmalar tipik olarak tüm karbonhidrat türlerini enerji elde etmek için metabolize edemezler. Glikoz her yerde erişilebilir bir enerji kaynağıdır. Birçok organizma aynı zamanda diğer monosakkaritler ve disakkaritleri metabolize etme yeteneğine de sahiptir, ancak genellikle önce glikoz metabolize olur. Örneğin Escherichia coli'de, lak operon mevcut olduğunda laktozun sindirimi için enzimler devreye girecektir, ancak hem laktoz hem de glikoz mevcutsa, lak operon bastırılır, bu da ilk önce glikozun kullanılmasına neden olur. Polisakkaritler aynı zamanda yaygın enerji kaynaklarıdır. Birçok organizma nişastaları kolayca glikoza parçalayabilir. Ancak çoğu organizma, selüloz, kitin ve gibi diğer polisakkaritleri metabolize edemez. Bu karbonhidrat türleri bazı bakteri ve protistler tarafından metabolize edilebilir. Örneğin geviş getiren hayvanlar ve termitler, selülozu işlemek için mikroorganizmaları kullanır. Bu kompleks karbonhidratlar çok sindirilebilir olmasalar da, insanlar için diyet lifi adı verilen önemli bir diyet öğesini temsil ederler. Lif, diğer faydalarının yanı sıra sindirimi artırır.
Ulusal Tıp Enstitüsü, Amerikalı ve Kanadalı yetişkinlerin diyet enerjisinin %45 ila 65'ini tam tahıllı karbonhidratlardan almasını önermektedir.Gıda ve Tarım Örgütü ve Dünya Sağlık Örgütü ortaklaşa, ulusal beslenme kılavuzlarının toplam enerjinin %55-75'ini karbonhidratlardan, ancak yalnızca %10'unu doğrudan şekerlerden belirlemesini önermektedir. 2017 tarihli bir Cochrane Sistematik İncelemesi, tam tahıl diyetlerinin kardiyovasküler hastalıkları etkileyebileceği iddiasını destekleyecek yeterli kanıt olmadığı sonucuna varmıştır.
Sınıflandırma
Beslenme uzmanları genellikle karbonhidratları basit veya karmaşık olarak adlandırır. Ancak, bu gruplar arasındaki kesin ayrım belirsiz olabilir. Karmaşık karbonhidrat terimi ilk olarak, şekerleri diğer karbonhidratlardan (beslenme açısından daha üstün olarak algılanan) ayırmanın amaçlandığı ABD Senatosu Beslenme ve İnsan İhtiyaçları Seçilmiş Komitesi yayını olan Dietary Goals for the United States (1977) (Amerika Birleşik Devletleri için Diyet Hedefleri (1977)) yayınında kullanılmıştır. Rapor, polisakkaritlerin yanı sıra şeker içerebilecek olmasına rağmen, karmaşık karbonhidrat sütununa "meyve, sebze ve tam tahıllar" koydu. Bugün bazı beslenme uzmanları karmaşık karbonhidrat terimini, lif, vitamin ve minerallerin de bulunduğu (enerji sağlayan ancak diğer birkaç besin maddesi sağlayan işlenmiş karbonhidratların aksine) bir bütün gıdada bulunan sindirilebilir her türlü sakkariti belirtmek için kullandığından, bu karışıklık devam etmektedir. Ancak standart kullanım, karbonhidratları kimyasal olarak sınıflandırmaktır: Şekerlerse basit (monosakkaritler ve disakkaritler) ve polisakkaritler (veya oligosakaritler) ise karmaşık karbonhidratlardır.
Her durumda, basit ve karmaşık kimyasal ayrımının karbonhidratların beslenme kalitesini belirlemek için çok az değeri vardır. Bazı basit karbonhidratlar (örneğin fruktoz) kan şekerini hızla yükseltirken, bazı karmaşık karbonhidratlar (nişastalar) kan şekerini yavaş yükseltir. Sindirim hızı, karbonhidratla birlikte hangi diğer besinlerin tüketildiği, yiyeceğin nasıl hazırlandığı, metabolizmadaki bireysel farklılıklar ve karbonhidratın kimyası gibi çeşitli faktörler tarafından belirlenir. Karbonhidratlar bazen ince bağırsakta emilen "yararlı karbonhidratlar" ve kalın bağırsağa geçen ancak "alınamayan karbonhidratlar" olarak ikiye ayrılır.
Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı tarafından yayınlanan Dietary Guidelines for Americans 2010 (Amerikalılar için 2010 Diyet Yönergeleri)'ne göre her gün altı bir ons porsiyon tahıl gıdaları içeren dengeli bir diyetten orta ila yüksek karbonhidrat tüketimini, en az yarısının kaynaklarından ve geri kalanının zenginleştirilmiş gıdalardan alınması gerekmektedir.
Glisemik indeks (GI) ve glisemik yük kavramları, insan sindirimi sırasında gıda davranışını karakterize etmek için geliştirilmiştir. Karbonhidrat açısından zengin yiyecekleri kan şekeri seviyeleri üzerindeki etkilerinin hızına ve büyüklüğüne göre sıralarlar. Glisemik indeks, gıda glikozunun ne kadar hızlı emildiğinin bir ölçüsüdür; glisemik yük ise gıdalardaki toplam emilebilir glikozun bir ölçüsüdür. , yiyecekleri glikoz (veya nişasta) ve yiyeceklerdeki bazı amino asitlerin neden olduğu kan insülin seviyeleri üzerindeki etkilerine göre sıralayan ve daha yeni bir sınıflandırma yöntemidir.
Diyet karbonhidrat kısıtlamasının sağlığa etkileri
, baklagiller ve bakliyatlar, , meyveler ve sebzelerde bulunan yüksek kaliteli karbonhidratların sağladığı diyet lifi alımının artması gibi sağlık avantajlarını kaçırabilir. Diyetin dezavantajları arasında ağız kokusu, baş ağrısı ve kabızlık sayılabilir ve genel olarak karbonhidrat kısıtlı diyetlerin potansiyel olumsuz etkileri, özellikle olası osteoporoz ve kanser insidansı riskleri açısından yeterince araştırılmamıştır.
Karbonhidrat kısıtlı diyetler, genel kalori alımı azaldığında kısa vadede kilo vermeye yardımcı olmada düşük yağlı diyetler kadar etkili olabilir. Bir Endokrin Derneği bilimsel bildirisinde, "kalori alımı sabit tutulduğunda [...] vücut yağ birikiminin, diyetteki yağ ve karbonhidrat miktarındaki çok belirgin değişikliklerden bile etkilenmediği görülüyor" dedi. Uzun vadede, etkili kilo kaybı veya bakımı, bir diyetteki makro besinlerin oranına değil, bağlıdır. Diyetin mantığı, karbonhidratların kan insülinini artırarak aşırı yağ birikimine neden olduğunu savunur.düzeyleri ve düşük karbonhidratlı diyetlerin "metabolik avantajı" olduğu klinik kanıtlarla desteklenmemektedir. Ayrıca, iki inceleme karbonhidrat kısıtlamasının kardiyovasküler hastalık riskinin lipid belirteçlerini iyileştirebileceğini gösterse de, düşük karbonhidratlı diyetin kardiyovasküler sağlığı nasıl etkilediği tam olarak belli değildir.
Karbonhidrat kısıtlı diyetler, tip 2 diyabetin başlamasını önlemede geleneksel sağlıklı diyetten daha etkili değildir, ancak tip 2 diyabetli kişiler için kilo vermek veya glisemik kontrole yardımcı olmak için uygun bir seçenektir.Tip 1 diyabetin yönetiminde düşük karbonhidratlı diyetin rutin kullanımını destekleyen sınırlı kanıt vardır. Amerikan Diyabet Derneği, diyabetli kişilerin karbonhidrat veya diğer makro besinlere odaklanan bir diyet yerine genel olarak sağlıklı bir diyet benimsemelerini önermektedir.
Düşük karbonhidratlı diyetin daha ileri bir şekli olan ketojenik diyet, epilepsi tedavisi için tıbbi bir diyet olarak kurulmuştur. 21. yüzyılın başlarında ünlülerin desteğiyle, kilo verme aracı olarak moda bir diyet haline geldi, ancak düşük enerji seviyeleri ve artan açlık, uykusuzluk, mide bulantısı ve gastrointestinal rahatsızlık gibi istenmeyen yan etki riskleri vardır., ketojenik diyeti 2018'de “kaçınılması gereken en kötü 5 ünlü diyetinden biri" olarak adlandırdı.
Metabolizma
Karbonhidrat metabolizması, canlı organizmalarda karbonhidratların oluşumundan, parçalanmasından ve birbirine dönüştürülmesinden sorumlu bir dizi biyokimyasal işlemdir
En önemli karbonhidrat, bilinen hemen hemen tüm organizmalar tarafından metabolize edilen basit bir şeker(monosakkarit) olan glikozdur. Glikoz ve diğer karbonhidratlar, türler arasında çok çeşitli metabolik yolların bir parçasıdır. Bitkiler, emilen enerjiyi dahili olarak, genellikle nişasta veya lipit şeklinde depolayan fotosentez yoluyla karbondioksit ve sudan karbonhidrat sentezler. Bitki bileşenleri hayvanlar ve mantarlar tarafından tüketilir ve hücresel solunum için yakıt olarak kullanılır. Bir gram karbonhidratın oksidasyonu yaklaşık 16 kJ (4 kcal), bir gram lipidin oksidasyonu yaklaşık 38 kJ (9 kcal) verir. İnsan vücudu, vücut ağırlığına bağlı olarak 300 ila 500 g karbonhidrat depolar ve depolamanın büyük bir kısmına iskelet kası katkıda bulunur. Metabolizmadan elde edilen enerji (örneğin, glikozun oksidasyonu) genellikle hücrelerde ATP formunda geçici olarak depolanır.Anaerobik ve aerobik solunum yapabilen organizmalar, yan ürünler olarak karbondioksit ve su ile enerjiyi serbest bırakmak için glikoz ve oksijeni metabolize eder.
Katabolizma
Katabolizma, hücrelerin daha büyük molekülleri parçalamak ve enerji çıkarmak için maruz kaldığı metabolik reaksiyondur. Monosakkarit katabolizmasının iki ana metabolik yolu vardır: glikoliz ve sitrik asit döngüsü
Glikolizde, oligo- ve polisakaritler, önce adı verilen enzimler tarafından daha küçük monosakaritlere bölünür. Monosakkarit birimleri daha sonra monosakkarit katabolizmasına girebilir. Glikozun 'a (G6P) ve 'ın (F6P) Fruktoz 1,6-bifosfata (FBP) fosforile edilmesi için glikolizin ilk adımlarında 2 ATP gereklidir, bu nedenle reaksiyonu geri döndürülemez şekilde ilerletir. Bazı durumlarda, insanlarda olduğu gibi, gerekli sindirim ve metabolik enzimler bulunmadığından tüm karbonhidrat türleri kullanılamaz.
Karbonhidrat kimyası
, organik kimyanın büyük ve ekonomik açıdan önemli bir dalıdır. Karbonhidratları içeren ana organik reaksiyonlardan bazıları şunlardır:
- Amadori yeniden düzenlemesi
- Karbonhidrat asetalizasyonu
- Karbonhidrat sindirimi
- Siyanohidrin reaksiyonu
- Koenigs-Knorr reaksiyonu
- Lobry de Bruyn–Van Ekenstein dönüşümü
- Nef reaksiyonu
- Wohl bozulması
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yayınlar
- (PDF). Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı. Eylül 2015. 31 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Karbonhidrat ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikisöz'de Karbonhidrat ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Karbonhidratlar Ayrıntılı Anlatım
- Karbonhidratlar ve Glikosilasyon – Biyokimya, Moleküler Biyoloji ve Hücre Biyolojisinin Sanal Kütüphanesi 7 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Functional Glycomics Gateway 2 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ Flitsch SL, Ulijn RV (January 2003). "Sugars tied to the spot". Nature. 421 (6920): 219-20. Bibcode:2003Natur.421..219F. doi:10.1038/421219a. (PMID) 12529622.
- ^ a b Avenas P (2012). (PDF). Navard P (Ed.). The European Polysaccharide Network of Excellence (EPNOE). Wien: Springer Science+Business Media. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2018.
- ^ Maton, Anthea; Hopkins, Jean; McLaughlin, Charles William; Johnson, Susan; Warner, Maryanna Quon; LaHart, David; Wright, Jill D. (1993). Human Biology and Health. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall. ss. 52-59. ISBN .
- ^ USDA National Nutrient Database, 2015, s. 14
- ^ Cummings, John H. (2001). The Effect of Dietary Fiber on Fecal Weight and Composition (3.3url=https://www.crcpress.com/CRC-Handbook-of-Dietary-Fiber-in-Human-Nutrition-Third-Edition/Spiller/p/book/9780849323874 bas.). Boca Raton, Florida: CRC Press. ss. 184. ISBN . 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ Byrne CS, Chambers ES, Morrison DJ, Frost G (September 2015). "The role of short chain fatty acids in appetite regulation and energy homeostasis". International Journal of Obesity. 39 (9): 1331-8. doi:10.1038/ijo.2015.84. (PMC) 4564526 $2. (PMID) 25971927.
- ^ Fearon WF (1949). Introduction to Biochemistry (2.2yer= Londra bas.). Heinemann. ISBN . 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ USDA National Nutrient Database, 2015, s. 13
- ^ Coulter, John Merle; Barnes, Charler Reid; Cowles, Henry Chandler (1930). A Textbook of Botany for Colleges and Universities. ISBN . 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ Burtis, Carl A.; Ashwood, Edward R.; Tietz, Norbert W. (2000). Tietz fundamentals of clinical chemistry. ISBN . 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ Matthews CE, Van Holde KE, Ahern KG (1999). Biochemistry (3. bas.). Benjamin Cummings. ISBN .[]
- ^ "Chapter 1 – The role of carbohydrates in nutrition". Carbohydrates in human nutrition. FAO Food and Nutrition Paper – 66. Food and Agriculture Organization of the United Nations.
- ^ Bertozzi, Carolyn R; Rabuka, David (2017). "Structural Basis of Glycan Diversity". Essentials of Glycobiology (3.3yayıncı= Cold Spring Harbor Laboratory Press bas.). Cold Spring Harbor (NY). ISBN .
- ^ Campbell, Neil A.; Williamson, Brad; Heyden, Robin J. (2006). Biology: Exploring Life. Boston, Massachusetts: Pearson Prentice Hall. ISBN . 2 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ Pigman, Ward; Anet, E.F.L.J. "Chapter 4: Mutarotations and Actions of Acids and Bases". Pigman and Horton (Ed.). The Carbohydrates: Chemistry and Biochemistry Vol 1A (2.2yıl=1972 bas.). San Diego: Academic Press. ss. 165-94. ISBN .
- ^ "lyxoflavin". Merriam-Webster. 31 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ PhD, Halil Ibrahim Akgul (8 Ekim 2021). "Karbonhidratlar; Vücuttaki Görevleri, Önemi ve Günlük İhtiyaç". Gıda ve Sağlık (İngilizce). 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2022.
- ^ . usda.gov. 3 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.
- ^ . fao.org. 1 Eylül 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). www.diabetes.org.uk. 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2016.
- ^ Pichon L, Huneau JF, Fromentin G, Tomé D (May 2006). "A high-protein, high-fat, carbohydrate-free diet reduces energy intake, hepatic lipogenesis, and adiposity in rats". The Journal of Nutrition. 136 (5): 1256-60. doi:10.1093/jn/136.5.1256. (PMID) 16614413.
- ^ Food and Nutrition Board (2002/2005). Dietary Reference Intakes for Energy, Carbohydrate, Fiber, Fat, Fatty Acids, Cholesterol, Protein and Amino Acids 10 Şubat 2007 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi. Washington, D.C.: The National Academies Press. s. 769 12 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. .
- ^ Joint WHO/FAO expert consultation (2003). (PDF). Geneva: Dünya Sağlık Örgütü. s. 55–56. .
- ^ Kelly SA, Hartley L, Loveman E, Colquitt JL, Jones HM, Al-Khudairy L, Clar C, Germanò R, Lunn HR, Frost G, Rees K (2017). (PDF). The Cochrane Database of Systematic Reviews. 8: CD005051. doi:10.1002/14651858.CD005051.pub3. (PMC) 6484378 $2. (PMID) 28836672. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2018.
- ^ Joint WHO/FAO expert consultation (1998), Carbohydrates in human nutrition, chapter 1 15 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. .
- ^ a b . The Nutrition Source. Harvard School of Public Health. 18 Eylül 2012. 13 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2013.
- ^ Jenkins DJ, Jenkins AL, Wolever TM, Thompson LH, Rao AV (February 1986). "Simple and complex carbohydrates". Nutrition Reviews. 44 (2): 44-9. doi:10.1111/j.1753-4887.1986.tb07585.x. (PMID) 3703387.
- ^ Hedley, C. L. (2001). Carbohydrates in Grain Legume Seeds: Improving Nutritional Quality and Agronomic Characteristics (İngilizce). CABI. s. 79. ISBN . 24 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ DHHS ve USDA, Dietary Guidelines for Americans 2010 20 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Seidelmann, Sara B; Claggett, Brian; Cheng, Susan; Henglin, Mir; Shah, Amil; Steffen, Lyn M; Folsom, Aaron R; Rimm, Eric B; Willett, Walter C; Solomon, Scott D (2018). "Dietary carbohydrate intake and mortality: a prospective cohort study and meta-analysis". The Lancet. Public Health (Meta-analysis). 3 (9): e419-e428. doi:10.1016/s2468-2667(18)30135-x. ISSN 2468-2667. (PMC) 6339822 $2. (PMID) 30122560.
- ^ Reynolds A, , Cummings J, Winter N, Mete E, Te Morenga L (10 Ocak 2019). "Carbohydrate quality and human health: a series of systematic reviews and meta-analyses" (PDF). Lancet (Review). 393 (10170): 434-445. doi:10.1016/S0140-6736(18)31809-9. (PMID) 30638909. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ Churuangsuk C, Kherouf M, Combet E, Lean M (2018). "Low-carbohydrate diets for overweight and obesity: a systematic review of the systematic reviews" (PDF). Obesity Reviews (Systematic review). 19 (12): 1700-1718. doi:10.1111/obr.12744. (PMID) 30194696. 23 Eylül 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ a b c d Schwartz MW, Seeley RJ, Zeltser LM, Drewnowski A, Ravussin E, Redman LM (2017). "Obesity Pathogenesis: An Endocrine Society Scientific Statement". Endocrine Reviews. 38 (4): 267-296. doi:10.1210/er.2017-00111. (PMC) 5546881 $2. (PMID) 28898979.
- ^ Butryn ML, Clark VL, Coletta MC (2012). Akabas SR (Ed.). Behavioral approaches to the treatment of obesity. Textbook of Obesity. John Wiley & Sons. s. 259. ISBN .
Taken together, these findings indicate that calorie intake, not macronutrient composition, determines long-term weight loss maintenance.
- ^ Hall KD (2017). "A review of the carbohydrate-insulin model of obesity". European Journal of Clinical Nutrition (Review). 71 (3): 323-326. doi:10.1038/ejcn.2016.260. (PMID) 28074888.
- ^ Mansoor N, Vinknes KJ, Veierød MB, Retterstøl K (February 2016). "Effects of low-carbohydrate diets v. low-fat diets on body weight and cardiovascular risk factors: a meta-analysis of randomised controlled trials". The British Journal of Nutrition. 115 (3): 466-79. doi:10.1017/S0007114515004699. (PMID) 26768850.
- ^ Gjuladin-Hellon T, Davies IG, Penson P, Amiri Baghbadorani R (2019). "Effects of carbohydrate-restricted diets on low-density lipoprotein cholesterol levels in overweight and obese adults: a systematic review and meta-analysis" (PDF). Nutrition Reviews (Systematic review). 77 (3): 161-180. doi:10.1093/nutrit/nuy049. (PMID) 30544168. 6 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ Brouns F (2018). "Overweight and diabetes prevention: is a low-carbohydrate-high-fat diet recommendable?". Eur J Nutr (Review). 57 (4): 1301-1312. doi:10.1007/s00394-018-1636-y. (PMC) 5959976 $2. (PMID) 29541907.
- ^ Meng Y, Bai H, Wang S, Li Z, Wang Q, Chen L (2017). "Efficacy of low carbohydrate diet for type 2 diabetes mellitus management: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials". Diabetes Research and Clinical Practice. 131: 124-131. doi:10.1016/j.diabres.2017.07.006. (PMID) 28750216.
- ^ a b American Diabetes Association Professional Practice Committee (2019). "Professional Practice Committee: Standards of Medical Care in Diabetes—2019". Diabetes Care. 42 (Supplement 1): s46-s60. doi:10.2337/dc19-S005. (PMID) 30559231. 18 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2022.
- ^ Seckold R, Fisher E, de Bock M, King BR, Smart CE (2019). "The ups and downs of low-carbohydrate diets in the management of Type 1 diabetes: a review of clinical outcomes". Diabet. Med. (Review). 36 (3): 326-334. doi:10.1111/dme.13845. (PMID) 30362180.
- ^ a b c . British Dietetic Association. 7 Aralık 2017. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2020.
The British Dietetic Association (BDA) today revealed its much-anticipated annual list of celebrity diets to avoid in 2018. The line-up this year includes Raw Vegan, Alkaline, Pioppi and Ketogenic diets as well as Katie Price's Nutritional Supplements.
- ^ a b Maughan, Ron (June 2013). "Surgery Oxford". www.onesearch.cuny.edu.[]
- ^ Mehta, Sweety (9 Ekim 2013). . Biochemistry Notes, Notes. 17 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karbonhidrat karbon C hidrojen H ve oksijen O atomlarindan olusan genellikle hidrojen oksijen atomu orani suda 2 1 olan bir biyomolekuldur ve dolayisiyla ampirik deneysel formulu Cm H2O n seklindedir m n den farkli da olabilir olmaya da bilir Ancak tum karbonhidratlar bu kesin stokiyometrik tanima uymaz ornegin fukoz gibi deoksi sekerler ve bu tanima uyan tum kimyasallar otomatik olarak karbonhidratlar ornegin formaldehit ve asetik asit olarak siniflandirilmaz Laktoz hayvan sutunde bulunan bir disakkarittir Bir D galaktoz molekulunden ve beta 1 4 glikosidik bag ile baglanmis bir D glikoz molekulunden olusur Terim nisasta ve seluloz iceren bir grup olan sakkarit ile esanlamli oldugu icin biyokimyada en yaygin olanidir Sakkaritler monosakkaritler disakkaritler oligosakkaritler ve polisakkaritler olmak uzere dort kimyasal gruba ayrilir En kucuk dusuk molekuler agirlikli karbonhidratlar olan monosakkaritler ve disakaritler genellikle sekerler olarak adlandirilir Sakkarit kelimesi seker anlamina gelen Eski Yunanca da sakxaron sakkharon kelimesinden gelmektedir Karbonhidratlarin bilimsel terminolojisi karmasik olsa da monosakkaritler ve disakkaritlerin adlari genellikle sarap sira ve hemen hemen tum sekerler icin kullanilir Ornegin fruktoz meyve sekeri sakkaroz kamis veya pancar sekeri riboz amiloz laktoz sut sekeri gibi Karbonhidratlar canli organizmalarda cok sayida rol oynar Polisakkaritler enerjinin ornegin nisasta ve glikojen depolanmasinda ve vucuttaki bazi yapisal bilesenler ornegin bitkilerde seluloz ve eklembacaklilarda kitin olarak gorev alir Bir pentoz olan riboz koenzimlerin ornegin ATP ve NAD onemli bir bilesenidir ve RNA nin yapisinda yer alir Ribozla iliskili olan deoksiriboz ise DNA nin yapisindadir Sakkaritler vucutta onemli rol oynayan diger bircok onemli biyomolekulu icerir ve bagisiklik sistemi dollenme patogenezi onleme kan pihtilasmasi ve canlilarda gelismede rol oynar Karbonhidratlar beslenmenin merkezinde yer alir ve cok cesitli dogal ve islenmis gidalarda bulunur Nisasta bir polisakkarittir Tahillarda bugday misir pirinc patateslerde ve ekmek pizza veya makarna gibi tahil unu bazli islenmis gidalarda bol miktarda bulunur Sekerler insan beslenmesinde temel olarak sofra sekeri seker kamisi veya seker pancarindan elde edilen sakkaroz laktoz sut sekeri balda bircok meyvede ve bazi sebzelerde dogal olarak bulunan glikoz ve fruktoz olarak ortaya cikar Iceceklere ve recel biskuvi ve kek gibi bircok hazir gidaya genellikle sofra sekeri sut veya bal eklenir Tum bitkilerin hucre duvarlarinda bulunan bir polisakkarit olan seluloz cozunmeyen diyet lifinin ana bilesenlerinden biridir Insanlar tarafindan sindirilmemesine ragmen seluloz ve cozunmeyen diyet lifi genellikle bagirsak hareketlerini kolaylastirarak saglikli bir sindirim sisteminin korunmasina yardimci olur Diyet lifinde bulunan diger polisakkaritler arasinda kalin bagirsagin mikrobiyotasindaki bazi bakterileri besleyen ve bu bakteriler tarafindan kisa zincirli yag asitleri vermek uzere metabolize edilen ve inulin bulunur TerminolojiBilimsel literaturde karbonhidrat terimi seker genis anlamda sakkarit oz glusit karbon hidrati polihidroksi ya da aldehit veya keton iceren bilesikler gibi bircok es anlamliya kavrama sahiptir Bu terimlerden bazilari ozellikle karbonhidrat ve seker baska anlamlarda da kullanilmaktadir Gida biliminde ve pek cok resmi olmayan baglamda karbonhidrat terimi genellikle kompleks karbonhidrat nisastasi bakimindan ozellikle zengin olan herhangi bir gida ornegin makarna ekmek tahil anlamina gelir gibi beslenme bilgisi listelerinde genellikle karbonhidrat terimi su protein yag kul ve etanol disindaki her sey icin kullanilir Bu normalde karbonhidrat olarak kabul edilmeyen asetik veya laktik asit gibi kimyasal bilesikleri ve ayni zamanda bir karbonhidrat olan ancak gida enerjisine katkida bulunmayan diyet lifini icerir Tam anlamiyla seker cogu insan gidasinda kullanilan tatli cozunur karbonhidratlar icin kullanilir YapisiEskiden karbonhidrat adi kimyada Cm H20 n formulune sahip herhangi bir bilesik icin kullaniliyordu Bu tanimi takiben bazi kimyacilar formaldehitin CH2O en basit karbonhidrat oldugunu dusunurken digerleri icin bu unvani iddia etti Gunumuzde bu terim genellikle sadece bir veya iki karbonlu bilesikleri haric tutan ve bu formulden sapan bircok biyolojik karbonhidrati iceren biyokimya anlaminda anlasilmaktadir Ornegin yukaridaki temsili formuller yaygin olarak bilinen karbonhidratlarmis gibi gorunse de her yerde bulunan ve bol karbonhidratlar genellikle bundan sapar bu formule sahip degildir Ornegin karbonhidratlar siklikla N asetil orn kitin sulfat orn karboksilik asit ve deoksi modifikasyonlari orn fukoz ve gibi kimyasal gruplar sergiler Dogal sakkaritler genellikle n nin uc veya daha fazla oldugu genel formul CH20 n ile monosakkaritler adi verilen basit karbonhidratlardan yapilir Tipik bir monosakkarit H CHOH x C O CHOH y H yapisina sahiptir yani bircok hidroksil grubu eklenmis bir aldehit veya keton genellikle her bir karbon atomunda bir tane degildir Monosakkarit ornekleri glikoz fruktoz ve gliseraldehitlerdir Bununla birlikte yaygin olarak monosakaritler olarak adlandirilan bazi biyolojik maddeler bu formule uymaz ornegin ve fukoz gibi deoksi sekerler Bu formule uyan ancak monosakkarit olarak kabul edilmeyen bircok kimyasal vardir Ornegin formaldehit CH2O ve CH20 6 Bir monosakkaritin acik zincirli formu genellikle aldehit keton karbonil grubu karbon C O ve hidroksil grubunun OH yeni bir C O C koprusu ile bir hemiasetal olusturarak reaksiyona girdigi kapali bir halka formuyla birlikte bulunur Monosakkaritler cok cesitli sekillerde polisakaritler veya oligosakkaritler olarak adlandirilan birimlerin olusmasi icin birbirine baglanabilir Bircok karbonhidrat bir veya daha fazla grubun degistirildigi veya cikarildigi bir veya daha fazla modifiye monosakkarit birimi icerir Ornegin DNA nin bir bileseni olan deoksiriboz ribozun degistirilmis bir versiyonudur Kitin azot iceren bir glikoz formu olan N asetil glukozamin in tekrar eden birimlerinden olusur TurleriKarbonhidratlar polihidroksi aldehitler ketonlar alkoller asitler bunlarin basit turevleri ve asetal tipi baglantilara sahip polimerleridir gore siniflandirilabilirler ve baslangicta sekerler oligosakkaritler ve polisakkaritler olmak uzere uc ana gruba ayrilabilirler Baslica diyet karbonhidratlari Sinif Polimerizasyon derecesi Alt grup BilesenlerSekerler 1 2 Monosakkaritler Glukoz galaktoz fruktoz ksilozDisakkaritler Sukroz laktoz maltoz Polioller Sorbitol Oligosakkaritler 3 9 Malto oligosakkaritlerDiger oligosakkaritler Raffinoz frukto oligosakkaritlerPolisakkaritler gt 9 Nisasta Amiloz Amilopektin modifiye nisastalarNisasta olmayan polisakkaritler Glikojen seluloz Hemiseluloz Pektinler HidrokolloidlerMonosakkaritlerD glikoz CH2O 6 formulune sahip bir D sekeridir Kirmizi atomlar aldehit grubunu vurgular ve mavi atomlar aldehitten en uzaktaki asimetrik merkez ogesini vurgular Monosakkaritler daha kucuk karbonhidratlara hidroliz edilemedikleri icin en basit karbonhidratlardir Iki veya daha fazla hidroksil grubuna sahip aldehitler veya ketonlardir Modifiye edilmemis bir monosakkaritin genel kimyasal formulu CH2O n seklindedir Monosakaritler onemli molekullerinin yani sira nukleik asitlerin yapi taslaridir n 3 olan en kucuk monosakkaritler dihidroksiaseton ve D ve L gliseraldehitlerdir Monosakkaritlerin siniflandirilmasi Glikozun a ve b anomerleri Monosakkaritler uc farkli ozellige gore siniflandirilir karboksil grubunun yerlesimi icerdigi karbon atomlarinin sayisi ve kiral kullanimi Karbonil grubu bir aldehit ise monosakkarit bir aldozdur karbonil grubu bir keton ise monosakkarit bir ketozdur Uc karbon atomlu monosakkaritlere trioz dort karbonlulara tetroz besine pentoz altisina heksoz vb denir Bu iki siniflandirma sistemi genellikle birlestirilerek kullanilir Ornegin glikoz bir aldoheksoz alti karbonlu bir aldehit riboz bir aldopentoz bes karbonlu bir aldehittir ve fruktoz bir ketoheksozdur alti karbonlu bir keton Halka duz zincir izomerizmi Glikoz hem duz zincir hem de halka halinde bulunabilir Duz zincirli bir monosakkaritin aldehit veya keton grubu farkli bir karbon atomu uzerindeki bir hidroksil grubu ile geri donusumlu olarak reaksiyona girerek bir hemiasetal veya hemiketal olusturur ve iki karbon atomu arasinda bir oksijen koprusu olan bir heterosiklik halka olusturur Bes ve alti atomlu halkalar sirasiyla furanoz ve piranoz formlari olarak adlandirilir ve duz zincir formuyla dengede bulunur Duz zincirli formdan siklik forma donusum sirasinda anomerik karbon olarak adlandirilan karbonil oksijeni iceren karbon atomu iki olasi konfigurasyonla stereojenik bir merkez haline gelir Oksijen atomu duzlemin ustunde veya altinda bir pozisyon alabilir Ortaya cikan olasi stereoizomer ciftine anomerler denir a anomerinde anomerik karbon uzerindeki OH ikamesi CH2OH yan dalindan halkanin karsi tarafinda trans bulunur CH2OH substituentinin ve anomerik hidroksilin halka duzleminin ayni tarafinda cis oldugu alternatif forma b anomer denir Canli organizmalarda kullanimi Monosakkaritler hem enerji kaynagi bitkilerde fotosentez urunu oldugu icin dogada en onemli olanglikozdur hem de biyosentezde kullanilan metabolizma icin ana yakit kaynagidir Monosakkaritler hemen gerekli olmadiginda genellikle daha fazla alan verimli formlara polisakaritlere donusturulurler Insanlar da dahil olmak uzere bircok hayvanda bu depolama sekli ozellikle karaciger ve kas hucrelerinde glikojendir Bitkilerde nisasta ayni amacla kullanilir En bol bulunan karbonhidrat olan seluloz bitkilerin ve bircok alg formunun hucre duvarinin yapisal bir bilesenidir Riboz meyve sekerinin bir bilesenidir bircok bitki ve insanda bulunur karacigerde metabolize edilir sindirim sirasinda dogrudan bagirsaklarda emilir ve menide bulunur Boceklerin baslica sekerlerinden biri olan trehaloz surekli ucusu desteklemek icin hizla iki glikoz molekulune hidrolize edilir Deoksiriboz DNA nin bir bilesenidir Liksoz insan kalbinde bulunan liksozinin bir bilesenidir Pentoz fosfat yolunda ve olusur Sut sekeri laktozunun bir bileseni olan galaktoz bitki hucre zarlarindaki galaktolipidlerde ve bircok dokudaki glikoproteinlerde bulunur Mannoz insan metabolizmasinda ozellikle belirli proteinlerin glikozilasyonunda meydana gelir DisakkaritlerSofra sekeri olarak da bilinen sukroz sakkaroz yaygin bir disakkarittir Iki monosakkaritten olusur D glikoz solda ve D fruktoz sagda Birlestirilmis iki monosakkaride disakkarit denir ve bunlar en basit polisakkaritlerdir Sakkaroz ve laktoz birer disakkarit ornegidir Bir dehidrasyon reaksiyonu yoluyla olusturulan ve bir monosakaritten bir hidrojen atomunun ve digerinden bir hidroksil grubunun kaybiyla sonuclanan bir glikosidik bag olarak bilinen bir kovalent bag ile birbirine baglanan iki monosakkarit biriminden olusurlar Degistirilmemis disakkaritlerin formulu C12H22O11 dir Cok sayida disakkarit turu olmasina ragmen bazi disakkaritler ozellikle digerlerine gore daha onemlidir Sakkaroz en bol bulunan disakkarittir ve karbonhidratlarin bitkilerde tasindigi ana formdur Bir D glikoz molekulu ve bir D fruktoz molekulunden olusur O a D glucopyranosyl 1 2 D fructofuranoside seklindedir Monosakkarit Glikoz ve fruktoz Halka tipleri glikoz bir piranozdur ve fruktoz bir furanozdur Baglanma sekli a D glukozun 1 numarali C1 karbonundaki oksijen D fruktozun C2 sine baglidir oside soneki sucrose her iki monosakkaritin anomerik karbonunun glikosidik baga katildigini gosterir Bir D galaktoz molekulu ve bir D glikoz molekulunden olusan bir disakkarit olan laktoz memeli sutunde dogal olarak bulunur Laktozun sistematik adi O b D galactopyranosyl 1 4 D glucopyranose seklindedir Diger onemli disakkaritler arasinda maltoz ve bulunur Disakkaritler indirgeyici ve indirgeyici olmayan disakkaritler olarak ikiye ayrilir Fonksiyonel grup baska bir seker birimi ile bagda mevcutsa buna indirgeyici disakkarit veya biyoz denir BeslenmeYulaf arpa ve bugdaydan yapilmis tahil urunleri karbonhidrat icerir Beslenme ile alinan karbonhidratlarin vucutta uc onemli fonksiyonu bulunmaktadir Ilki vucudun baslica enerji kaynagi olmasidir Ikincisi glikoprotein ve glikolipid gibi turevlerle vucudun tum doku ve hucrelerinde yapi tasi olarak kullanilmasidir Ucuncusu ise sindirilemeyen karbonhidratlarin diyet liflerinin sindirime olan olumlu etkileridir Yiyeceklerde tuketilen karbonhidrat diger bircok gidada basit sekerler icin gram basina 3 87 kilokalori ve kompleks karbonhidratlar icin gram basina 3 57 ila 4 12 kilokalori arasi enerji verir Nispeten yuksek karbonhidrat seviyeleri tatlilar kurabiyeler ve sekerlemeler sofra sekeri bal alkolsuz icecekler ekmekler ve krakerler receller ve meyve urunleri makarnalar ve kahvaltilik tahillar dahil olmak uzere islenmis gidalar veya bitkilerden yapilan rafine gidalar ile iliskilidir Daha dusuk miktarlarda karbonhidrat genellikle fasulye yumru kokler pirinc ve rafine edilmemis meyveler dahil olmak uzere rafine edilmemis gidalarla iliskilendirilir Sut yuksek oranda laktoz icermesine ragmen hayvansal bazli gidalar genellikle en dusuk karbonhidrat seviyelerine sahiptir Organizmalar tipik olarak tum karbonhidrat turlerini enerji elde etmek icin metabolize edemezler Glikoz her yerde erisilebilir bir enerji kaynagidir Bircok organizma ayni zamanda diger monosakkaritler ve disakkaritleri metabolize etme yetenegine de sahiptir ancak genellikle once glikoz metabolize olur Ornegin Escherichia coli de lak operon mevcut oldugunda laktozun sindirimi icin enzimler devreye girecektir ancak hem laktoz hem de glikoz mevcutsa lak operon bastirilir bu da ilk once glikozun kullanilmasina neden olur Polisakkaritler ayni zamanda yaygin enerji kaynaklaridir Bircok organizma nisastalari kolayca glikoza parcalayabilir Ancak cogu organizma seluloz kitin ve gibi diger polisakkaritleri metabolize edemez Bu karbonhidrat turleri bazi bakteri ve protistler tarafindan metabolize edilebilir Ornegin gevis getiren hayvanlar ve termitler selulozu islemek icin mikroorganizmalari kullanir Bu kompleks karbonhidratlar cok sindirilebilir olmasalar da insanlar icin diyet lifi adi verilen onemli bir diyet ogesini temsil ederler Lif diger faydalarinin yani sira sindirimi artirir Ulusal Tip Enstitusu Amerikali ve Kanadali yetiskinlerin diyet enerjisinin 45 ila 65 ini tam tahilli karbonhidratlardan almasini onermektedir Gida ve Tarim Orgutu ve Dunya Saglik Orgutu ortaklasa ulusal beslenme kilavuzlarinin toplam enerjinin 55 75 ini karbonhidratlardan ancak yalnizca 10 unu dogrudan sekerlerden belirlemesini onermektedir 2017 tarihli bir Cochrane Sistematik Incelemesi tam tahil diyetlerinin kardiyovaskuler hastaliklari etkileyebilecegi iddiasini destekleyecek yeterli kanit olmadigi sonucuna varmistir Siniflandirma Beslenme uzmanlari genellikle karbonhidratlari basit veya karmasik olarak adlandirir Ancak bu gruplar arasindaki kesin ayrim belirsiz olabilir Karmasik karbonhidrat terimi ilk olarak sekerleri diger karbonhidratlardan beslenme acisindan daha ustun olarak algilanan ayirmanin amaclandigi ABD Senatosu Beslenme ve Insan Ihtiyaclari Secilmis Komitesi yayini olan Dietary Goals for the United States 1977 Amerika Birlesik Devletleri icin Diyet Hedefleri 1977 yayininda kullanilmistir Rapor polisakkaritlerin yani sira seker icerebilecek olmasina ragmen karmasik karbonhidrat sutununa meyve sebze ve tam tahillar koydu Bugun bazi beslenme uzmanlari karmasik karbonhidrat terimini lif vitamin ve minerallerin de bulundugu enerji saglayan ancak diger birkac besin maddesi saglayan islenmis karbonhidratlarin aksine bir butun gidada bulunan sindirilebilir her turlu sakkariti belirtmek icin kullandigindan bu karisiklik devam etmektedir Ancak standart kullanim karbonhidratlari kimyasal olarak siniflandirmaktir Sekerlerse basit monosakkaritler ve disakkaritler ve polisakkaritler veya oligosakaritler ise karmasik karbonhidratlardir Her durumda basit ve karmasik kimyasal ayriminin karbonhidratlarin beslenme kalitesini belirlemek icin cok az degeri vardir Bazi basit karbonhidratlar ornegin fruktoz kan sekerini hizla yukseltirken bazi karmasik karbonhidratlar nisastalar kan sekerini yavas yukseltir Sindirim hizi karbonhidratla birlikte hangi diger besinlerin tuketildigi yiyecegin nasil hazirlandigi metabolizmadaki bireysel farkliliklar ve karbonhidratin kimyasi gibi cesitli faktorler tarafindan belirlenir Karbonhidratlar bazen ince bagirsakta emilen yararli karbonhidratlar ve kalin bagirsaga gecen ancak alinamayan karbonhidratlar olarak ikiye ayrilir Amerika Birlesik Devletleri Tarim Bakanligi tarafindan yayinlanan Dietary Guidelines for Americans 2010 Amerikalilar icin 2010 Diyet Yonergeleri ne gore her gun alti bir ons porsiyon tahil gidalari iceren dengeli bir diyetten orta ila yuksek karbonhidrat tuketimini en az yarisinin kaynaklarindan ve geri kalaninin zenginlestirilmis gidalardan alinmasi gerekmektedir Glisemik indeks GI ve glisemik yuk kavramlari insan sindirimi sirasinda gida davranisini karakterize etmek icin gelistirilmistir Karbonhidrat acisindan zengin yiyecekleri kan sekeri seviyeleri uzerindeki etkilerinin hizina ve buyuklugune gore siralarlar Glisemik indeks gida glikozunun ne kadar hizli emildiginin bir olcusudur glisemik yuk ise gidalardaki toplam emilebilir glikozun bir olcusudur yiyecekleri glikoz veya nisasta ve yiyeceklerdeki bazi amino asitlerin neden oldugu kan insulin seviyeleri uzerindeki etkilerine gore siralayan ve daha yeni bir siniflandirma yontemidir Diyet karbonhidrat kisitlamasinin sagliga etkileri baklagiller ve bakliyatlar meyveler ve sebzelerde bulunan yuksek kaliteli karbonhidratlarin sagladigi diyet lifi aliminin artmasi gibi saglik avantajlarini kacirabilir Diyetin dezavantajlari arasinda agiz kokusu bas agrisi ve kabizlik sayilabilir ve genel olarak karbonhidrat kisitli diyetlerin potansiyel olumsuz etkileri ozellikle olasi osteoporoz ve kanser insidansi riskleri acisindan yeterince arastirilmamistir Karbonhidrat kisitli diyetler genel kalori alimi azaldiginda kisa vadede kilo vermeye yardimci olmada dusuk yagli diyetler kadar etkili olabilir Bir Endokrin Dernegi bilimsel bildirisinde kalori alimi sabit tutuldugunda vucut yag birikiminin diyetteki yag ve karbonhidrat miktarindaki cok belirgin degisikliklerden bile etkilenmedigi goruluyor dedi Uzun vadede etkili kilo kaybi veya bakimi bir diyetteki makro besinlerin oranina degil baglidir Diyetin mantigi karbonhidratlarin kan insulinini artirarak asiri yag birikimine neden oldugunu savunur duzeyleri ve dusuk karbonhidratli diyetlerin metabolik avantaji oldugu klinik kanitlarla desteklenmemektedir Ayrica iki inceleme karbonhidrat kisitlamasinin kardiyovaskuler hastalik riskinin lipid belirteclerini iyilestirebilecegini gosterse de dusuk karbonhidratli diyetin kardiyovaskuler sagligi nasil etkiledigi tam olarak belli degildir Karbonhidrat kisitli diyetler tip 2 diyabetin baslamasini onlemede geleneksel saglikli diyetten daha etkili degildir ancak tip 2 diyabetli kisiler icin kilo vermek veya glisemik kontrole yardimci olmak icin uygun bir secenektir Tip 1 diyabetin yonetiminde dusuk karbonhidratli diyetin rutin kullanimini destekleyen sinirli kanit vardir Amerikan Diyabet Dernegi diyabetli kisilerin karbonhidrat veya diger makro besinlere odaklanan bir diyet yerine genel olarak saglikli bir diyet benimsemelerini onermektedir Dusuk karbonhidratli diyetin daha ileri bir sekli olan ketojenik diyet epilepsi tedavisi icin tibbi bir diyet olarak kurulmustur 21 yuzyilin baslarinda unlulerin destegiyle kilo verme araci olarak moda bir diyet haline geldi ancak dusuk enerji seviyeleri ve artan aclik uykusuzluk mide bulantisi ve gastrointestinal rahatsizlik gibi istenmeyen yan etki riskleri vardir ketojenik diyeti 2018 de kacinilmasi gereken en kotu 5 unlu diyetinden biri olarak adlandirdi MetabolizmaKarbonhidrat metabolizmasi canli organizmalarda karbonhidratlarin olusumundan parcalanmasindan ve birbirine donusturulmesinden sorumlu bir dizi biyokimyasal islemdir En onemli karbonhidrat bilinen hemen hemen tum organizmalar tarafindan metabolize edilen basit bir seker monosakkarit olan glikozdur Glikoz ve diger karbonhidratlar turler arasinda cok cesitli metabolik yollarin bir parcasidir Bitkiler emilen enerjiyi dahili olarak genellikle nisasta veya lipit seklinde depolayan fotosentez yoluyla karbondioksit ve sudan karbonhidrat sentezler Bitki bilesenleri hayvanlar ve mantarlar tarafindan tuketilir ve hucresel solunum icin yakit olarak kullanilir Bir gram karbonhidratin oksidasyonu yaklasik 16 kJ 4 kcal bir gram lipidin oksidasyonu yaklasik 38 kJ 9 kcal verir Insan vucudu vucut agirligina bagli olarak 300 ila 500 g karbonhidrat depolar ve depolamanin buyuk bir kismina iskelet kasi katkida bulunur Metabolizmadan elde edilen enerji ornegin glikozun oksidasyonu genellikle hucrelerde ATP formunda gecici olarak depolanir Anaerobik ve aerobik solunum yapabilen organizmalar yan urunler olarak karbondioksit ve su ile enerjiyi serbest birakmak icin glikoz ve oksijeni metabolize eder Katabolizma Katabolizma hucrelerin daha buyuk molekulleri parcalamak ve enerji cikarmak icin maruz kaldigi metabolik reaksiyondur Monosakkarit katabolizmasinin iki ana metabolik yolu vardir glikoliz ve sitrik asit dongusu Glikolizde oligo ve polisakaritler once adi verilen enzimler tarafindan daha kucuk monosakaritlere bolunur Monosakkarit birimleri daha sonra monosakkarit katabolizmasina girebilir Glikozun a G6P ve in F6P Fruktoz 1 6 bifosfata FBP fosforile edilmesi icin glikolizin ilk adimlarinda 2 ATP gereklidir bu nedenle reaksiyonu geri dondurulemez sekilde ilerletir Bazi durumlarda insanlarda oldugu gibi gerekli sindirim ve metabolik enzimler bulunmadigindan tum karbonhidrat turleri kullanilamaz Karbonhidrat kimyasi organik kimyanin buyuk ve ekonomik acidan onemli bir dalidir Karbonhidratlari iceren ana organik reaksiyonlardan bazilari sunlardir Amadori yeniden duzenlemesi Karbonhidrat asetalizasyonu Karbonhidrat sindirimi Siyanohidrin reaksiyonu Koenigs Knorr reaksiyonu Lobry de Bruyn Van Ekenstein donusumu Nef reaksiyonu Wohl bozulmasiAyrica bakinizBiyoplastik Glukoneogenez Glikobiyoloji Glikojen Glikoz Glikosil MakromolekulKonuyla ilgili yayinlar PDF Amerika Birlesik Devletleri Tarim Bakanligi Eylul 2015 31 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Ekim 2016 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Karbonhidrat ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikisoz de Karbonhidrat ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Karbonhidratlar Ayrintili Anlatim Karbonhidratlar ve Glikosilasyon Biyokimya Molekuler Biyoloji ve Hucre Biyolojisinin Sanal Kutuphanesi 7 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Functional Glycomics Gateway 2 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Flitsch SL Ulijn RV January 2003 Sugars tied to the spot Nature 421 6920 219 20 Bibcode 2003Natur 421 219F doi 10 1038 421219a PMID 12529622 a b Avenas P 2012 PDF Navard P Ed The European Polysaccharide Network of Excellence EPNOE Wien Springer Science Business Media 9 Subat 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Ocak 2018 Maton Anthea Hopkins Jean McLaughlin Charles William Johnson Susan Warner Maryanna Quon LaHart David Wright Jill D 1993 Human Biology and Health Englewood Cliffs New Jersey Prentice Hall ss 52 59 ISBN 978 0 13 981176 0 USDA National Nutrient Database 2015 s 14 Cummings John H 2001 The Effect of Dietary Fiber on Fecal Weight and Composition 3 3url https www crcpress com CRC Handbook of Dietary Fiber in Human Nutrition Third Edition Spiller p book 9780849323874 bas Boca Raton Florida CRC Press ss 184 ISBN 978 0 8493 2387 4 2 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2022 Byrne CS Chambers ES Morrison DJ Frost G September 2015 The role of short chain fatty acids in appetite regulation and energy homeostasis International Journal of Obesity 39 9 1331 8 doi 10 1038 ijo 2015 84 PMC 4564526 2 PMID 25971927 Fearon WF 1949 Introduction to Biochemistry 2 2yer Londra bas Heinemann ISBN 9781483225395 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2022 USDA National Nutrient Database 2015 s 13 Coulter John Merle Barnes Charler Reid Cowles Henry Chandler 1930 A Textbook of Botany for Colleges and Universities ISBN 9781113909954 17 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2022 Burtis Carl A Ashwood Edward R Tietz Norbert W 2000 Tietz fundamentals of clinical chemistry ISBN 9780721686349 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2022 Matthews CE Van Holde KE Ahern KG 1999 Biochemistry 3 bas Benjamin Cummings ISBN 978 0 8053 3066 3 sayfa belirt Chapter 1 The role of carbohydrates in nutrition Carbohydrates in human nutrition FAO Food and Nutrition Paper 66 Food and Agriculture Organization of the United Nations Bertozzi Carolyn R Rabuka David 2017 Structural Basis of Glycan Diversity Essentials of Glycobiology 3 3yayinci Cold Spring Harbor Laboratory Press bas Cold Spring Harbor NY ISBN 978 1 621821 32 8 Campbell Neil A Williamson Brad Heyden Robin J 2006 Biology Exploring Life Boston Massachusetts Pearson Prentice Hall ISBN 978 0 13 250882 7 2 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2022 Pigman Ward Anet E F L J Chapter 4 Mutarotations and Actions of Acids and Bases Pigman and Horton Ed The Carbohydrates Chemistry and Biochemistry Vol 1A 2 2yil 1972 bas San Diego Academic Press ss 165 94 ISBN 9780323138338 lyxoflavin Merriam Webster 31 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2022 PhD Halil Ibrahim Akgul 8 Ekim 2021 Karbonhidratlar Vucuttaki Gorevleri Onemi ve Gunluk Ihtiyac Gida ve Saglik Ingilizce 22 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2022 usda gov 3 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2014 fao org 1 Eylul 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF www diabetes org uk 14 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Ekim 2016 Pichon L Huneau JF Fromentin G Tome D May 2006 A high protein high fat carbohydrate free diet reduces energy intake hepatic lipogenesis and adiposity in rats The Journal of Nutrition 136 5 1256 60 doi 10 1093 jn 136 5 1256 PMID 16614413 Food and Nutrition Board 2002 2005 Dietary Reference Intakes for Energy Carbohydrate Fiber Fat Fatty Acids Cholesterol Protein and Amino Acids 10 Subat 2007 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi Washington D C The National Academies Press s 769 12 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde 0 309 08537 3 Joint WHO FAO expert consultation 2003 PDF Geneva Dunya Saglik Orgutu s 55 56 92 4 120916 X Kelly SA Hartley L Loveman E Colquitt JL Jones HM Al Khudairy L Clar C Germano R Lunn HR Frost G Rees K 2017 PDF The Cochrane Database of Systematic Reviews 8 CD005051 doi 10 1002 14651858 CD005051 pub3 PMC 6484378 2 PMID 28836672 28 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2018 Joint WHO FAO expert consultation 1998 Carbohydrates in human nutrition chapter 1 15 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 92 5 104114 8 a b The Nutrition Source Harvard School of Public Health 18 Eylul 2012 13 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2013 Jenkins DJ Jenkins AL Wolever TM Thompson LH Rao AV February 1986 Simple and complex carbohydrates Nutrition Reviews 44 2 44 9 doi 10 1111 j 1753 4887 1986 tb07585 x PMID 3703387 Hedley C L 2001 Carbohydrates in Grain Legume Seeds Improving Nutritional Quality and Agronomic Characteristics Ingilizce CABI s 79 ISBN 978 0 85199 944 9 24 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2022 DHHS ve USDA Dietary Guidelines for Americans 2010 20 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Seidelmann Sara B Claggett Brian Cheng Susan Henglin Mir Shah Amil Steffen Lyn M Folsom Aaron R Rimm Eric B Willett Walter C Solomon Scott D 2018 Dietary carbohydrate intake and mortality a prospective cohort study and meta analysis The Lancet Public Health Meta analysis 3 9 e419 e428 doi 10 1016 s2468 2667 18 30135 x ISSN 2468 2667 PMC 6339822 2 PMID 30122560 Reynolds A Cummings J Winter N Mete E Te Morenga L 10 Ocak 2019 Carbohydrate quality and human health a series of systematic reviews and meta analyses PDF Lancet Review 393 10170 434 445 doi 10 1016 S0140 6736 18 31809 9 PMID 30638909 11 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Nisan 2022 Churuangsuk C Kherouf M Combet E Lean M 2018 Low carbohydrate diets for overweight and obesity a systematic review of the systematic reviews PDF Obesity Reviews Systematic review 19 12 1700 1718 doi 10 1111 obr 12744 PMID 30194696 23 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Nisan 2022 a b c d Schwartz MW Seeley RJ Zeltser LM Drewnowski A Ravussin E Redman LM 2017 Obesity Pathogenesis An Endocrine Society Scientific Statement Endocrine Reviews 38 4 267 296 doi 10 1210 er 2017 00111 PMC 5546881 2 PMID 28898979 Butryn ML Clark VL Coletta MC 2012 Akabas SR Ed Behavioral approaches to the treatment of obesity Textbook of Obesity John Wiley amp Sons s 259 ISBN 978 0 470 65588 7 Taken together these findings indicate that calorie intake not macronutrient composition determines long term weight loss maintenance Hall KD 2017 A review of the carbohydrate insulin model of obesity European Journal of Clinical Nutrition Review 71 3 323 326 doi 10 1038 ejcn 2016 260 PMID 28074888 Mansoor N Vinknes KJ Veierod MB Retterstol K February 2016 Effects of low carbohydrate diets v low fat diets on body weight and cardiovascular risk factors a meta analysis of randomised controlled trials The British Journal of Nutrition 115 3 466 79 doi 10 1017 S0007114515004699 PMID 26768850 Gjuladin Hellon T Davies IG Penson P Amiri Baghbadorani R 2019 Effects of carbohydrate restricted diets on low density lipoprotein cholesterol levels in overweight and obese adults a systematic review and meta analysis PDF Nutrition Reviews Systematic review 77 3 161 180 doi 10 1093 nutrit nuy049 PMID 30544168 6 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Nisan 2022 Brouns F 2018 Overweight and diabetes prevention is a low carbohydrate high fat diet recommendable Eur J Nutr Review 57 4 1301 1312 doi 10 1007 s00394 018 1636 y PMC 5959976 2 PMID 29541907 Meng Y Bai H Wang S Li Z Wang Q Chen L 2017 Efficacy of low carbohydrate diet for type 2 diabetes mellitus management A systematic review and meta analysis of randomized controlled trials Diabetes Research and Clinical Practice 131 124 131 doi 10 1016 j diabres 2017 07 006 PMID 28750216 a b American Diabetes Association Professional Practice Committee 2019 Professional Practice Committee Standards of Medical Care in Diabetes 2019 Diabetes Care 42 Supplement 1 s46 s60 doi 10 2337 dc19 S005 PMID 30559231 18 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2022 Seckold R Fisher E de Bock M King BR Smart CE 2019 The ups and downs of low carbohydrate diets in the management of Type 1 diabetes a review of clinical outcomes Diabet Med Review 36 3 326 334 doi 10 1111 dme 13845 PMID 30362180 a b c British Dietetic Association 7 Aralik 2017 6 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2020 The British Dietetic Association BDA today revealed its much anticipated annual list of celebrity diets to avoid in 2018 The line up this year includes Raw Vegan Alkaline Pioppi and Ketogenic diets as well as Katie Price s Nutritional Supplements a b Maughan Ron June 2013 Surgery Oxford www onesearch cuny edu olu kirik baglanti Mehta Sweety 9 Ekim 2013 Biochemistry Notes Notes 17 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi