Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Video oyunları ABD, Japonya ve Avrupa'da 70'lerin sonu ve 80'lerin başlarında oluşacak yeni eğlence sektörünün temellerini, 1971 yılı ortalarında ticari bir eğlence olarak ortaya çıkmasıyla atmıştır. Kuzey Amerika video oyun çöküşü olarak da bilinen ve 1983 yılında Kuzey Amerika'daki oyun şirketlerinin birer birer iflas ettiği ve 2 sene sonra toparlandığı dönemden sonra video oyun endüstrisi 10 yıllık bir dönemden fazla süren büyüme dönemine girmiştir. Video oyun piyasası 11 milyon USD'lik bir büyüklüğe ulaştığında, eğlence sektöründeki en kârlı endüstri olan sinema endüstrisine rakip olmaya başlamıştır.
Geçmişi
Thomas T. Goldsmith Jr. ve Estle Ray Mann (Cathode-Ray Tube) Eğlence Cihazı (Amusement Device) adlı bir cihaz için patent başvurusu yapıldı, patent 25 Ocak 1947'de alındı ve 14 Aralık 1948'de yayımlandı. Sekiz adet lambadan (vacuum tube) oluşan oyun belirli bir hedefe füze atılmasını simüle eden ve füzenin hızı ve atış eğimini belirlemek için düğmeler ihtiva eden bir cihazdı. O dönemde bilgisayarın henüz elektronik olarak grafik çizme yetenekleri olmadığı için, küçük hedefler basit bir ekran üzerinde çizgi ile gösteriliyordu.
1949-1950 yıllarında, Charly Adams "Bouncing Ball" (Zıplayan Top) programını MIT's Whirlwind computer adlı şirket için yazdı. Program etkileşimli (interaktif) olmamakla birlikte, yakınca ortaya çıkacak oyunların bir göstergesiydi.
Şubat 1951'de Christopher Strachey, İngiliz Ulusal Fizik Laboratuvar'ının programı olan Pilot ACE için dama oyunu (draughts) programı yazdı ve çalıştırmayı denedi fakat program Pilot ACE'nin tüm hafıza kapasitesini aşacak kadar hafızaya ihtiyaç duyuyordu. Ekim ayında oyun Manchester'da daha büyük bir hafızaya sahip bir makinede çalıştırabildi.
1952 yılında A.S. Douglas Cambridge Üniversitesinde insan-bilgisayar etkileşimi üzerine verdiği tezde kullanmak üzere tic-tac-toe (Türkiye'de SOS olarak oynanmaktadır) oyunun grafik versiyonu olan yazdı. OXO, EDSAC adı verilen ve görsel olarak kullanılacak için ampuller kullanan bir bilgisayar üzerinde geliştirildi. Oyunda, oyuncu bilgisayara karşı oynuyordu.
1958'de William Higinbotham osiloskop ve kullanarak bir oyun geliştirdi. Oyuna uygun bir ad olan Tennis for Two (İki kişilik tenis) denildi ve oyun New York'taki Brookhaven National Laboratuvarında ziyaretçileri eğlendirme amaçlı kullanıldı.Tennis for Two adlı oyun bir (tenis kortunun) basitleştirilmiş bir yandan görünüşü gibiydi, daha sonrakilerden farklı olarak yerçekimi kontrollü bir top ağın üzerinden oynanılabilecek şekildeydi. Oyun iki adet kutu şekilli kumanda (kol) ile oynanıyordu, kollar üzerinde bir adet topun izi (yolu) için ve bir adet de topa vurmak için olmak üzere iki düğme bulunuyordu.Tennis for Two oyun cihazı 1959'da sökülmesinden önce iki sezon boyunca sergilenmişti.
1950 - 1960 arası dönem
İlk bilgisayar oyunlarının çoğu ABD'de üniversitelere ait Anaçatı bilgisayarlarda (mainframe computers) ve bireyler tarafından hobi olarak yaratıldılar. Sınırlı çevrelerin erişebilmesi nedeniyle birçoğu yaygın bir şekilde kullanılmamış ve tanınamamıştır.
1959-1961 yılları arasında, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'ndeki (MIT) TX-0 makinelerinde bir dizi grafik tabanlı program yazıldı:
- Mouse in the Maze: Oyuncuların (bazı versiyonlarda vasıtasıyla) labirent duvarlarını ve bir parça peyniri yerleştirebildiği ve fareyi bıraktıktan sonra da farenin peyniri arayışının izlenebildiği oyundur.
- HAX: Konsol üzerindeki iki anahtar vasıtasıyla çeşitli görsel şekiller ve seslerin yapılabildiği bir oyundur.
- Tic-Tac-Toe: Işık kalemi kullanılarak, kullanıcının ekrana (X) ve (O) işaretleri yazdırabildiği oyundur.
1961 yılında, MIT'de aralarında Steve Russell'ın da olduğu bir grup öğrenci o dönemin yeni bilgisayarlarından olan DEC PDP-1 üzerinde çalışan adında bir oyun programladılar. Oyun da iki kişi karşılıklı oynayabildiği, bir siyah ekranın ortasında çarpılmaması gereken yıldızlar olan ve her bir oyuncunun ateş edebilen kendi uzaygemisini kontrol ettiği bir oyundur. Oyun başlangıçta yeni DEC bilgisayarları ile birlikte dağıtılmaya başlandı ve ilkel internet diyebileceğimiz ağlarda paylaşıldı. Spacewar! ayrıca ilk yaygın ve etkili oyun olarak da değerlendirilmektedir.
1966'da, Ralph Baer standart televizyonlarda çalışabilen ve türünün ilk örneği olan Corndog adında basit bir video oyunu yaptı. Baer'in yardımıyla, Bill Harrison da ışık tabancasını (light gun) yarattı ve 1967 yılında Bill Rusch ile çeşitli video oyunlar geliştirdi. Ralph Baer geliştirme projelerine devam ettirdi ve 1968 yılında masa tenisi, hedefe ateş etme gibi çeşitli oyunları çalıştırabilen bir prototip tamamlandı.
1969'da, 'de çalışan bilgisayar programcısı Ken Thompson işletim sistemi altında çalışan Space Travel adında bir oyun yazdı. Bu oyun güneş sistemini ve sistemin hareketlerini simüle ediyor ve bir uzay gemisinin yüzeye indirilmesini konu alıyordu. Daha sonra AT&T'nin MULTICS projesinden çekilmesi üzerine Thompson oyunu General Electric'e ait GE 635 anaçatı bilgisayarında çalışan işletim sistemi için FORTRAN programlama diline dönüştürdü. Bu sistem üzerinde çalışmanın bir saatlik maliyeti 75 $ civarındaydı. Bu nedenle Thompson daha küçük ve daha az masraflı bir bilgisayar aramaya başladı. Kapasitesinin altında kullanılan bir PDP-7 buldu ve Dennis Ritchie ile birlikte oyunu PDP-7 çevirici dilinde yazdılar. Makine için yazılım geliştirmeyi öğrenme sürecinde, UNIX işletim sisteminin gelişim süreci başladı ve Space Travel ilk UNIX uygulaması olarak kayda geçti.
1970'ler
Bu dönemlerde, bilgisayar ve video oyun gelişimi atari makineleri, üniversite bilgisayarları, elde oynanabilen (kullanılabilen) cihazlar ve ev bilgisayarları gibi çeşitli alanlara ayrıldı.
Atari (Arcade Video Game) Oyunlarının Altın Çağı
Eylül 1971'de, Stanford Üniversitesi'nde bir öğrenci derneğine adlı oyun kuruldu. Galaxy Game ilk jetonlu video oyunuydu. Oyun ayrıca DEC PDP-11/20 bilgisayarında çalışan ve vektörel grafik terminali barındaran tek oyundu. 1972'de dörtten sekiz konsola kadar kaldırabilecek şekilde gelişitrildi.
Ayrıca 1971'de Nolan Bushnell ve Ted Dabney, Spacewar! oyununu adıyla jetonlu makinelere uyarladılar. Oyuna sahip olan Nutting Associates adlı şirket 1.500 adet jetonlu Computer Space makinesi imal etti. Oyun uzun bir öğrenme süreci gerektirmesi nedeniyle pek başarılı olamadı fakat ticari olarak satılan ve seri olarak üretilen ilk video oyunu olması nedenleriyle bir köşetaşı olarak kabul edilir.
Bushnell ve Dabney Computer Space oyununun lisans gelirlerinden fazla kazanamadıklarını düşünüyorlardı. Bu nedenle Nutting Associates'den ayrılarak 1972 yılında adlı şirketi kurdular. Şirketin ilk geniş çaplı yayılan oyunu aynı sene piyasaya sürülen 'du. Atari, daha sonra birçok benzerleri de çıkacak olan 19.000 adet PONG makinesi imal etti.
Atari oyunları endüstrisi 1978 yılında Taito adlı şirketin Space Invaders oyununu piyasaya sürmesi ile Altın Çağına girdi, ki bu başarı onlarca şirketi piyasaya girmesi için ikna etmeye yetmişti. 1979'da, Atari şirketi Asteroids adlı oyunu piyasaya çıkardı. 1979'da renkli atari oyunları daha popüler olmaya başladı ve 1980'de Pac-Man gibi oyunlar piyasaya çıktı. Atari oyunları altın çağ'ında büyük alışveriş merkezlerinde, barlarda ve köşebaşı dükkânlarda çok fazla bulunuyordu.
Konsol Oyunlarının Doğusu (İlk Nesil)
1972 yılında ilk video oyun konsolu olan Magnavox Odyssey ABD'de piyasaya çıktı. Konsolun üstüne oyunlar için kartuş yuvası yoktu; bazı oyunlarla birlikte geliyordu. Odyssey'de, kartuş yerine kartuş yuvasına benzer bir yuvaya takılıp çıkarılabilen devre kartları kullanıyordu. Bu devre kartları herhangi bir elektronik bileşen içermemekle birlikte, üzerlerinde kartın konektör pinleri arasında çok sayıda (jumper) bağlantı köprüsü içeriyordu.
Philips satın aldı ve 1974'te Avrupa'da Odyssey markasını kullanarak farklı bir oyun çıkardı, ABD'de ise Magnavox'da üzerinden gelişimini sürdürdü. Toplamda tüm Odyssey sistemi 2 milyon adetlik satış rakamına ulaşmıştı.
Üniversite Anaçatı Bilgisayarları
Üniversite anaçatı (mainframe) bilgisayarlarında oyun geliştirme işleri 1970'lerde başladı. Bu çeşit oyunlar hakkında, çok popüler olmasına rağmen, bir pazarlama faaliyeti dahilinde yapılmış olmaması nedeniyle çok fazla kayıt yoktur. Bu oyunları geliştirenler genelde okullarında kaçamak olarak çok pahalı olan bilgisayarların kaynaklarını kullanıyor olmaları nedeniyle yaptıkları işleri ve geldikleri aşamaları başkalarıyla paylaşmak konusunda çok da hevesli değilllerdi. Yine de o dönemde, bu şekilde oyun geliştirmeye çalışan öğrenciler için iki çeşit dağıtım kanalı mevcuttu.
PLATO sistemi; Illinois Üniversitesi'nde eğitim amaçlı bilgisayar ortamı için dizayn edilmiş bir sistemdi. Oyunlar farklı PLATO sistemleri arasında sıklıkla paylaşılırdı.
; Digital Equipment Corporation (DEC) tarafından yapılan bilgisayarlar için oluşturulmuş kullanıcı grubuydu ve bu grupta DEC bilgisayarlarında çalışan çeşitli programlar ve oyunlar dağıtılmaktaydı.
Ayrıca Hewlett Packard içinde HP2000 gibi çok sayıda kayda değer oyun yazılmıştı.
- 1971: Don Daglow, Pomona Üniversitesi'nin anaçatı bilgisayarı olan bir DEC üzerinde ilk Bezbol oyununu yazdı. Oyun tek tek maçlar şeklinde oynanabildiği gibi, komple bir sezon şeklinde de oynanılabiliniyordu. Daglow daha sonra programcı Eddie Dombrower ile çalışmaya devam ederek 1987 yılında Electronic Arts şirketinden Earl Weaver Baseball oyununu çıkarttı.
- 1971: Star Trek'in metin tabanlı (text) versiyon olan oyun, Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde muhtemelen Mike Mayfield tarafından bilgisayarında yazıldı. Daha sonraları başka programcılar tarafından ve başka anaçatı makineleri üzerinde değişik Star Trek oyunları yazılmıştı fakat 1970'lerde en yaygın olan ve en çok bilinen Star Trek oyunu buydu.
- 1972: Gregory Yob, adlı oyunu bir PDP-10 makinesinde yazdı. Oyun gizle(n)-ara tarzıyla metin tabanlı bir macera oyunuydu. Dönemin diğer aynı tarz oyunları Hurkle, Mugwump ve Snarkdı.
- 1974: Hem NASA'nın Kaliforniya'daki Ames Araştırma Merkezi'nde makinesinde yazılan hem de PLATO'da geliştirilen adlı oyunlar günümüz Birinci şahıs nişancı (FPS) türündeki 3 boyutlu ve çok oyunculu oyunların ilk örnekleri olarak karşımıza çıkmaktadır.
- 1974: Brad Fortner ve arkadaşları, adlı oyunu eğitim amaçlı uçuş simülatörü olarak yazdılar. Oyunda, bütün oyuncular ortak bir hava sahası paylaşıyordu ve seçtikleri jetlerine istedikleri kadar silah ve benzin yükleyip diğer oyuncularla şavaşabiliyordu. Oyun, sıradan grafikler ve yavaş ekran tazeleme hızına sahip olmasına rağmen PLATO sistemi üzerinde oldukça popüler olmuştu.
- 1975: Will Crowther, bugün adlandırdığımız şekliyle ilk metin tabanlı oyunu yazdı. (aslında ismi ADVENT olan oyun, daha sonraları Colossal Cave olarak adlandırılmış.). Oyun bir PDP-10 makine üzerinde Fortran dilinde yazılmıştı. Oyuncu basit metin komutlarıyla oyunu kontrol ediyor ve karşılığında açıklayıcı başka bir metin alıyordu.
- 1975: 1970'lerin ortalarından önceki oyunlar oyuncular ile kâğıt üzerinde hızı saniyede 10 ile 30 karakter arasındaki basım hızıyla teleks makinesi veya bir satır yazıcı kullanarak etkileşime geçebiliyordu. 1975'ten sonra birçok üniversitede bu cihazların yerini (CRT) ekranlar aldı, ki bu ekranlar yazıları çıktı olarak verip vakit kaybeden diğer cihazların yerine, birkaç saniye içinde 30 satıra kadar metni ekranda gösterebiliyordu. Bu gelişim ile "grafik" tabanlı diyebileceğimiz biz dizi oyunun geliştirilmesine öncülük etti.
- 1975: Daglow o yıl, ilk rol yapma oyununu (RPG) olan 'ı bir PDP-10 anaçatı makinesinde yazdı. Oyun Dungeons & Dragons oyununun lisansız bir uyarlamasıydı.
- 1975: Aynı dönemlerde PLATO sistemindeki CDC bilgisayarlarında yine Dungeons and Dragons adlı RPG oyunu temel alan dnd oyunu yapıldı.
- 1977: Kelton Flinn ve John Taylor "Air" adlı oyunun ilk versiyonunu yaptılar. Bu metin tabanlı hava savaşı oyunu, daha sonra yapacakları ilk grafik tabanlı, çok oyunculu ve çevrimiçi oynanan oyun olan Air Warrior'un habercisiydi.
- 1977: Orijinal oyununu Dave Lebling, Marc Blank, Tim Anderson ve Bruce Daniels birlikte yazdılar. Zork'u MIT'de bir DEC PDP-10 makinesinde geliştiren takım, daha sonra oyunun taşıdığı potansiyeli fark ederek onu kişisel bilgisayarlar için uyarlamaya başladılar ve bu amaçla 1979'da metin tabanlı macera oyunları yayımlayan Infocom adlı şirketi kurdular. Bu şirket daha sonraki yıllarda ise Activision tarafından satın alınmıştır.
- 1980: Michael Toy, Glenn Wichman ve Ken Arnold bir BSD Unix bilgisayarında iki yıllık bir çalışma sonucunda adlı oyunu yazdılar. Aynen PDP-10 bilgisayarındaki Dungeon ve PLATO makinesinde yazılan dnd gibi, Rogue'da da metin karakterleri ile zindanlar gösteriliyordu fakat diğer aynı tarz oyunlardan farklı olarak, oyun her başladığında zindanlar, yollar, hazine ve düşmanlar rastgele oluşturuluyordu. Zork ekibinin yaptığı gibi, Rogue'da kişisel bilgisayarlar için uyarlanarak ticari bir ürün haline dönüştürüldü.
Kaynakça
- ^ US 2455992 ayrıca bakınız http://www.jmargolin.com/patents/2455992.pdf 20 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 1949-50 Whirlwind "bouncing Ball" demo program by Charly Adama 8 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Computer Graphic Timeline 1945-2000
- ^ a b John Anderson. . Atari Magazines. 18 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2006.
|iş=dış bağlantı () - ^ "The First Video Game". Brookhaven National Laboratory. 2 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2006.
|iş=dış bağlantı () - ^ "Video Games – Did They Begin at Brookhaven?". Office of Scientific & Technical Information. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Kasım 2006.
|iş=dış bağlantı () - ^ . 3 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2009.
- ^ "1960: DEC PDP-1 Precursor to the Minicomputer". CED Magic. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2008.
- ^ Ritchie, Dennis. "Yes, A video game contributed to Unix Development". 23 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Video oyunlari ABD Japonya ve Avrupa da 70 lerin sonu ve 80 lerin baslarinda olusacak yeni eglence sektorunun temellerini 1971 yili ortalarinda ticari bir eglence olarak ortaya cikmasiyla atmistir Kuzey Amerika video oyun cokusu olarak da bilinen ve 1983 yilinda Kuzey Amerika daki oyun sirketlerinin birer birer iflas ettigi ve 2 sene sonra toparlandigi donemden sonra video oyun endustrisi 10 yillik bir donemden fazla suren buyume donemine girmistir Video oyun piyasasi 11 milyon USD lik bir buyukluge ulastiginda eglence sektorundeki en karli endustri olan sinema endustrisine rakip olmaya baslamistir GecmisiThomas T Goldsmith Jr ve Estle Ray Mann Cathode Ray Tube Eglence Cihazi Amusement Device adli bir cihaz icin patent basvurusu yapildi patent 25 Ocak 1947 de alindi ve 14 Aralik 1948 de yayimlandi Sekiz adet lambadan vacuum tube olusan oyun belirli bir hedefe fuze atilmasini simule eden ve fuzenin hizi ve atis egimini belirlemek icin dugmeler ihtiva eden bir cihazdi O donemde bilgisayarin henuz elektronik olarak grafik cizme yetenekleri olmadigi icin kucuk hedefler basit bir ekran uzerinde cizgi ile gosteriliyordu 1949 1950 yillarinda Charly Adams Bouncing Ball Ziplayan Top programini MIT s Whirlwind computer adli sirket icin yazdi Program etkilesimli interaktif olmamakla birlikte yakinca ortaya cikacak oyunlarin bir gostergesiydi Subat 1951 de Christopher Strachey Ingiliz Ulusal Fizik Laboratuvar inin programi olan Pilot ACE icin dama oyunu draughts programi yazdi ve calistirmayi denedi fakat program Pilot ACE nin tum hafiza kapasitesini asacak kadar hafizaya ihtiyac duyuyordu Ekim ayinda oyun Manchester da daha buyuk bir hafizaya sahip bir makinede calistirabildi OXO 1952 yilinda A S Douglas Cambridge Universitesinde insan bilgisayar etkilesimi uzerine verdigi tezde kullanmak uzere tic tac toe Turkiye de SOS olarak oynanmaktadir oyunun grafik versiyonu olan yazdi OXO EDSAC adi verilen ve gorsel olarak kullanilacak icin ampuller kullanan bir bilgisayar uzerinde gelistirildi Oyunda oyuncu bilgisayara karsi oynuyordu 1958 de William Higinbotham osiloskop ve kullanarak bir oyun gelistirdi Oyuna uygun bir ad olan Tennis for Two Iki kisilik tenis denildi ve oyun New York taki Brookhaven National Laboratuvarinda ziyaretcileri eglendirme amacli kullanildi Tennis for Two adli oyun bir tenis kortunun basitlestirilmis bir yandan gorunusu gibiydi daha sonrakilerden farkli olarak yercekimi kontrollu bir top agin uzerinden oynanilabilecek sekildeydi Oyun iki adet kutu sekilli kumanda kol ile oynaniyordu kollar uzerinde bir adet topun izi yolu icin ve bir adet de topa vurmak icin olmak uzere iki dugme bulunuyordu Tennis for Two oyun cihazi 1959 da sokulmesinden once iki sezon boyunca sergilenmisti 1950 1960 arasi donemilk genis kitleye ulasan ve etkili oyun olarak degerlendirilir Ilk bilgisayar oyunlarinin cogu ABD de universitelere ait Anacati bilgisayarlarda mainframe computers ve bireyler tarafindan hobi olarak yaratildilar Sinirli cevrelerin erisebilmesi nedeniyle bircogu yaygin bir sekilde kullanilmamis ve taninamamistir 1959 1961 yillari arasinda Massachusetts Teknoloji Enstitusu ndeki MIT TX 0 makinelerinde bir dizi grafik tabanli program yazildi Mouse in the Maze Oyuncularin bazi versiyonlarda vasitasiyla labirent duvarlarini ve bir parca peyniri yerlestirebildigi ve fareyi biraktiktan sonra da farenin peyniri arayisinin izlenebildigi oyundur HAX Konsol uzerindeki iki anahtar vasitasiyla cesitli gorsel sekiller ve seslerin yapilabildigi bir oyundur Tic Tac Toe Isik kalemi kullanilarak kullanicinin ekrana X ve O isaretleri yazdirabildigi oyundur 1961 yilinda MIT de aralarinda Steve Russell in da oldugu bir grup ogrenci o donemin yeni bilgisayarlarindan olan DEC PDP 1 uzerinde calisan adinda bir oyun programladilar Oyun da iki kisi karsilikli oynayabildigi bir siyah ekranin ortasinda carpilmamasi gereken yildizlar olan ve her bir oyuncunun ates edebilen kendi uzaygemisini kontrol ettigi bir oyundur Oyun baslangicta yeni DEC bilgisayarlari ile birlikte dagitilmaya baslandi ve ilkel internet diyebilecegimiz aglarda paylasildi Spacewar ayrica ilk yaygin ve etkili oyun olarak da degerlendirilmektedir Lightgun Isik Tabancasi 1966 da Ralph Baer standart televizyonlarda calisabilen ve turunun ilk ornegi olan Corndog adinda basit bir video oyunu yapti Baer in yardimiyla Bill Harrison da isik tabancasini light gun yaratti ve 1967 yilinda Bill Rusch ile cesitli video oyunlar gelistirdi Ralph Baer gelistirme projelerine devam ettirdi ve 1968 yilinda masa tenisi hedefe ates etme gibi cesitli oyunlari calistirabilen bir prototip tamamlandi 1969 da AT amp T de calisan bilgisayar programcisi Ken Thompson isletim sistemi altinda calisan Space Travel adinda bir oyun yazdi Bu oyun gunes sistemini ve sistemin hareketlerini simule ediyor ve bir uzay gemisinin yuzeye indirilmesini konu aliyordu Daha sonra AT amp T nin MULTICS projesinden cekilmesi uzerine Thompson oyunu General Electric e ait GE 635 anacati bilgisayarinda calisan isletim sistemi icin FORTRAN programlama diline donusturdu Bu sistem uzerinde calismanin bir saatlik maliyeti 75 civarindaydi Bu nedenle Thompson daha kucuk ve daha az masrafli bir bilgisayar aramaya basladi Kapasitesinin altinda kullanilan bir PDP 7 buldu ve Dennis Ritchie ile birlikte oyunu PDP 7 cevirici dilinde yazdilar Makine icin yazilim gelistirmeyi ogrenme surecinde UNIX isletim sisteminin gelisim sureci basladi ve Space Travel ilk UNIX uygulamasi olarak kayda gecti 1970 lerBu donemlerde bilgisayar ve video oyun gelisimi atari makineleri universite bilgisayarlari elde oynanabilen kullanilabilen cihazlar ve ev bilgisayarlari gibi cesitli alanlara ayrildi Atari Arcade Video Game Oyunlarinin Altin Cagi Eylul 1971 de Stanford Universitesi nde bir ogrenci dernegine adli oyun kuruldu Galaxy Game ilk jetonlu video oyunuydu Oyun ayrica DEC PDP 11 20 bilgisayarinda calisan ve vektorel grafik terminali barindaran tek oyundu 1972 de dortten sekiz konsola kadar kaldirabilecek sekilde gelisitrildi Ayrica 1971 de Nolan Bushnell ve Ted Dabney Spacewar oyununu adiyla jetonlu makinelere uyarladilar Oyuna sahip olan Nutting Associates adli sirket 1 500 adet jetonlu Computer Space makinesi imal etti Oyun uzun bir ogrenme sureci gerektirmesi nedeniyle pek basarili olamadi fakat ticari olarak satilan ve seri olarak uretilen ilk video oyunu olmasi nedenleriyle bir kosetasi olarak kabul edilir Bushnell ve Dabney Computer Space oyununun lisans gelirlerinden fazla kazanamadiklarini dusunuyorlardi Bu nedenle Nutting Associates den ayrilarak 1972 yilinda adli sirketi kurdular Sirketin ilk genis capli yayilan oyunu ayni sene piyasaya surulen du Atari daha sonra bircok benzerleri de cikacak olan 19 000 adet PONG makinesi imal etti Atari oyunlari endustrisi 1978 yilinda Taito adli sirketin Space Invaders oyununu piyasaya surmesi ile Altin Cagina girdi ki bu basari onlarca sirketi piyasaya girmesi icin ikna etmeye yetmisti 1979 da Atari sirketi Asteroids adli oyunu piyasaya cikardi 1979 da renkli atari oyunlari daha populer olmaya basladi ve 1980 de Pac Man gibi oyunlar piyasaya cikti Atari oyunlari altin cag inda buyuk alisveris merkezlerinde barlarda ve kosebasi dukkanlarda cok fazla bulunuyordu Konsol Oyunlarinin Dogusu Ilk Nesil Odyssey 1972 yilinda ilk video oyun konsolu olan Magnavox Odyssey ABD de piyasaya cikti Konsolun ustune oyunlar icin kartus yuvasi yoktu bazi oyunlarla birlikte geliyordu Odyssey de kartus yerine kartus yuvasina benzer bir yuvaya takilip cikarilabilen devre kartlari kullaniyordu Bu devre kartlari herhangi bir elektronik bilesen icermemekle birlikte uzerlerinde kartin konektor pinleri arasinda cok sayida jumper baglanti koprusu iceriyordu Philips satin aldi ve 1974 te Avrupa da Odyssey markasini kullanarak farkli bir oyun cikardi ABD de ise Magnavox da uzerinden gelisimini surdurdu Toplamda tum Odyssey sistemi 2 milyon adetlik satis rakamina ulasmisti Universite Anacati Bilgisayarlari Universite anacati mainframe bilgisayarlarinda oyun gelistirme isleri 1970 lerde basladi Bu cesit oyunlar hakkinda cok populer olmasina ragmen bir pazarlama faaliyeti dahilinde yapilmis olmamasi nedeniyle cok fazla kayit yoktur Bu oyunlari gelistirenler genelde okullarinda kacamak olarak cok pahali olan bilgisayarlarin kaynaklarini kullaniyor olmalari nedeniyle yaptiklari isleri ve geldikleri asamalari baskalariyla paylasmak konusunda cok da hevesli degilllerdi Yine de o donemde bu sekilde oyun gelistirmeye calisan ogrenciler icin iki cesit dagitim kanali mevcuttu PLATO sistemi Illinois Universitesi nde egitim amacli bilgisayar ortami icin dizayn edilmis bir sistemdi Oyunlar farkli PLATO sistemleri arasinda siklikla paylasilirdi Digital Equipment Corporation DEC tarafindan yapilan bilgisayarlar icin olusturulmus kullanici grubuydu ve bu grupta DEC bilgisayarlarinda calisan cesitli programlar ve oyunlar dagitilmaktaydi Ayrica Hewlett Packard icinde HP2000 gibi cok sayida kayda deger oyun yazilmisti 1971 Don Daglow Pomona Universitesi nin anacati bilgisayari olan bir DEC uzerinde ilk Bezbol oyununu yazdi Oyun tek tek maclar seklinde oynanabildigi gibi komple bir sezon seklinde de oynanilabiliniyordu Daglow daha sonra programci Eddie Dombrower ile calismaya devam ederek 1987 yilinda Electronic Arts sirketinden Earl Weaver Baseball oyununu cikartti 1971 Star Trek in metin tabanli text versiyon olan oyun Massachusetts Teknoloji Enstitusunde muhtemelen Mike Mayfield tarafindan bilgisayarinda yazildi Daha sonralari baska programcilar tarafindan ve baska anacati makineleri uzerinde degisik Star Trek oyunlari yazilmisti fakat 1970 lerde en yaygin olan ve en cok bilinen Star Trek oyunu buydu 1972 Gregory Yob adli oyunu bir PDP 10 makinesinde yazdi Oyun gizle n ara tarziyla metin tabanli bir macera oyunuydu Donemin diger ayni tarz oyunlari Hurkle Mugwump ve Snarkdi 1974 Hem NASA nin Kaliforniya daki Ames Arastirma Merkezi nde makinesinde yazilan hem de PLATO da gelistirilen adli oyunlar gunumuz Birinci sahis nisanci FPS turundeki 3 boyutlu ve cok oyunculu oyunlarin ilk ornekleri olarak karsimiza cikmaktadir 1974 Brad Fortner ve arkadaslari adli oyunu egitim amacli ucus simulatoru olarak yazdilar Oyunda butun oyuncular ortak bir hava sahasi paylasiyordu ve sectikleri jetlerine istedikleri kadar silah ve benzin yukleyip diger oyuncularla savasabiliyordu Oyun siradan grafikler ve yavas ekran tazeleme hizina sahip olmasina ragmen PLATO sistemi uzerinde oldukca populer olmustu 1975 Will Crowther bugun adlandirdigimiz sekliyle ilk metin tabanli oyunu yazdi aslinda ismi ADVENT olan oyun daha sonralari Colossal Cave olarak adlandirilmis Oyun bir PDP 10 makine uzerinde Fortran dilinde yazilmisti Oyuncu basit metin komutlariyla oyunu kontrol ediyor ve karsiliginda aciklayici baska bir metin aliyordu 1975 1970 lerin ortalarindan onceki oyunlar oyuncular ile kagit uzerinde hizi saniyede 10 ile 30 karakter arasindaki basim hiziyla teleks makinesi veya bir satir yazici kullanarak etkilesime gecebiliyordu 1975 ten sonra bircok universitede bu cihazlarin yerini CRT ekranlar aldi ki bu ekranlar yazilari cikti olarak verip vakit kaybeden diger cihazlarin yerine birkac saniye icinde 30 satira kadar metni ekranda gosterebiliyordu Bu gelisim ile grafik tabanli diyebilecegimiz biz dizi oyunun gelistirilmesine onculuk etti 1975 Daglow o yil ilk rol yapma oyununu RPG olan i bir PDP 10 anacati makinesinde yazdi Oyun Dungeons amp Dragons oyununun lisansiz bir uyarlamasiydi 1975 Ayni donemlerde PLATO sistemindeki CDC bilgisayarlarinda yine Dungeons and Dragons adli RPG oyunu temel alan dnd oyunu yapildi 1977 Kelton Flinn ve John Taylor Air adli oyunun ilk versiyonunu yaptilar Bu metin tabanli hava savasi oyunu daha sonra yapacaklari ilk grafik tabanli cok oyunculu ve cevrimici oynanan oyun olan Air Warrior un habercisiydi 1977 Orijinal oyununu Dave Lebling Marc Blank Tim Anderson ve Bruce Daniels birlikte yazdilar Zork u MIT de bir DEC PDP 10 makinesinde gelistiren takim daha sonra oyunun tasidigi potansiyeli fark ederek onu kisisel bilgisayarlar icin uyarlamaya basladilar ve bu amacla 1979 da metin tabanli macera oyunlari yayimlayan Infocom adli sirketi kurdular Bu sirket daha sonraki yillarda ise Activision tarafindan satin alinmistir 1980 Michael Toy Glenn Wichman ve Ken Arnold bir BSD Unix bilgisayarinda iki yillik bir calisma sonucunda adli oyunu yazdilar Aynen PDP 10 bilgisayarindaki Dungeon ve PLATO makinesinde yazilan dnd gibi Rogue da da metin karakterleri ile zindanlar gosteriliyordu fakat diger ayni tarz oyunlardan farkli olarak oyun her basladiginda zindanlar yollar hazine ve dusmanlar rastgele olusturuluyordu Zork ekibinin yaptigi gibi Rogue da kisisel bilgisayarlar icin uyarlanarak ticari bir urun haline donusturuldu Kaynakca US 2455992 ayrica bakiniz http www jmargolin com patents 2455992 pdf 20 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1949 50 Whirlwind bouncing Ball demo program by Charly Adama 8 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Computer Graphic Timeline 1945 2000 a b John Anderson Atari Magazines 18 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Kasim 2006 is dis baglanti yardim The First Video Game Brookhaven National Laboratory 2 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2006 is dis baglanti yardim Video Games Did They Begin at Brookhaven Office of Scientific amp Technical Information 3 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Kasim 2006 is dis baglanti yardim 3 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Mayis 2009 1960 DEC PDP 1 Precursor to the Minicomputer CED Magic 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2008 Ritchie Dennis Yes A video game contributed to Unix Development 23 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2007