Timur imparatorluğu Timurlu Devleti Timurlular veya Turan imparatorluğu çağatayca کورگن Küregen tarihe geçti�

Timur İmparatorluğu,Timurlu Devleti, Timurlular veya Turan İmparatorluğu (Çağatayca: کورگن Küregen, tarihe geçtiği adı تیموریلر Temürīlār; Farsça: گوركانى Gurkānī), Fars ve İslam medeniyeti unsurları ile Türk-Moğol devlet ve askeri teşkilat unsurlarını bünyesinde barındıranEmir Timur tarafından kurulmuş bir devlettir.

Timurlular

Farsça: گورکانیان
Gūrkāniyān

1370-1507

Katalan Atlası'na göre Timurlu bayrağı

Slogan
Farsça: راستى رستى
Rāstī rastī

En geniş sınırları.

Tür

Emirlik

Başkent

Semerkant
(1370–1405)
Herat
(1405–1507)

Resmî dil(ler)

Yaygın dil(ler)

Resmî din

Hükûmet

• 1370–1405	Timur (ilk)
• 1506–1507	Bediüzzaman Mirza (son)

Tarihî dönem

Orta Çağ

• Kuruluşu	1370
• Ankara Muharebesi	20 Temmuz 1402
• Semerkand ve Herat hükümdarlıkları	1469
• Semerkand hükümdarlığının yıkılışı	1500
• Dağılışı	1507

Yüzölçümü

1405

4.400.000 km²

Öncüller

Ardıllar

	Çağatay Hanlığı
	Sufi Hanlığı
	Celâyir Sultanlığı
	Serbedârîler
	Karakoyunlular
	Gürcistan Krallığı

Buhara Hanlığı
Safevîler
Hive Hanlığı
Karakoyunlular
Akkoyunlular
Babürlüler
Gürcistan Krallığı

Timurlu İmparatorluğu Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular ve Harezmşahlar’ın yıkılmasından sonra Türklerin Türkistan’da kurduğu en büyük devlet olmuş ve bu devirde Türkistan ve Horasan, İslam mimarisi açısından en parlak dönemini yaşamıştır. 15. yüzyılın sonlarından itibaren Türkistan, Harezm, Kırım, Kazan ve Azerbaycan'da Uygur alfabesi'yle yazılan Çağatay Türkçesi de yüksek bir kültür dili haline gelmiştir. Dinin, ilim ve sanatın koruyucusu olan Timur; Türkistan’da Türkçenin, Türk sanat ve kültürünün Fars kültürünün baskısı altında yok olup gitmesini önlemiş ve öne geçmesini sağlamış, Türk edebiyatı büyüme ve gelişme göstermiş, sanat, bilim ve edebiyat dünyası Timur Rönesansı'nı yaşamıştır.

Timur, Semerkant’ı imparatorluğunun başkenti yaptıktan sonra, şehri görkemli mimarî yapılarla donattırıp seferlerde ele geçirdiği şehirlerdeki alimleri, bilim adamlarını ve öğretmenleri Semerkant'a getirtmiştir. Timur, Türklerinin göçmen hayatı yaşadığı Mâverâünnehr’i şehirleştirmiş, obaları iskân etmiş, su kanalları inşasıyla milleti tarıma geçirmiş, büyük şehirleri ticâret yollarına bağlamış, pek çok kütüphane ve medrese yaptırmıştır. Bu nedenle, 14. ve 15. yüzyıllar Semerkand’ın altın dönemi olarak tarihe geçmiştir. Timur'dan sonra hükümdar olan oğulları ve torunları da aynı şekilde hareket ettiler. Timur ve halefleri döneminde gelişen sanat ve bilim dünyası nedeniyle bu dönem Timurlu Rönesansı olarak anılmaktadır. Timurluların Türkistan'a hakimiyeti Özbek, Kazak ve Türkmenlerin günümüze kadar ulaşacak olan tarihlerinin önemli bir noktasını teşkil eder. 1507'de Timurlular'ın Türkistan'daki hakimiyetine, Özbekler tarafından son verildi. Bu mücadeleler sırasında hanedandan etkinlik gösteren Babür, bir başarı sağlayamayınca önce Afganistan’a, sonra da Hindistan'a çekildi, orada Babür İmparatorluğu'nu kurdu. Timur hanedanı, Babür'ün Hindistan'da kurduğu devlet ile varlığını koruyabildi.

Köken

Timur, Türk kimliğini gururla benimsemiş ve kendisine yakıştırılan "Moğol" ifadesinden nefret etmiştir. Timur'a atfedilen otobiyografide, Timur'un babasının Ebu'l-Atrak (Türklerin babası) soyundan geldiğini ifade ettiği yazılmıştır.

Timurlu hükümdarı Uluğ Bey'in Tārīkh-i arba' ulūs (Dört ulusun tarihi) adlı eserine ve bu eserden özetlenmiş Shajarat al-atrāk (Türklerin soyağacı) kaynaklarına göre, Timurlular, Yafes'in oğlu Türk'ün torunlarıydı. Şecere kayıtlarında "Türk" isimli karakter, yaygın bir şekilde "Türklerin Babası" olarak da anılırdı.Mughul ve Tatar adlı ikiz kardeşler, Türk'ün soyundan gelen Alyeh Han'ın çocuklarıydı ve bu nedenle Türk'ün beşinci nesil torunlarıydı.

Uluğ Bey'in eseri Moğolları Türk olarak sınıflandırırken savaşçı ruhlarını da övmüştür. Uluğ Bey, Börçigin ve Timurluların soy kayıtlarında Yāfas, Türk, Mughūl, Tātār ve Ughūz karakterlerini dahil etmiştir.

Siyasi tarih

Timur, 1370-1405 yılları arasında yaptığı seferlerle, Harezm, Doğu Türkistan, İran, Azerbaycan, Hindistan Delhi Sultanlığı, Irak, Suriye, Altın Orda Devleti ve Osmanlı Devleti'nin de içinde bulunduğu topraklara hâkim olmuştur. Onun fetihleri, sonuçları açısından, Türk tarihini derinden etkilemiştir. Böylece, 16. yüzyıldan itibaren Rusya'nın Kafkaslar ve Deşt-i Kıpçak'a doğru yayılması söz konusu olacaktır.

Timur, 1401'e kadar yapılan dört seferle Irak ve Güney Anadolu, 1398-1399 seferleriyle Hindistan Delhi Sultanlığı'nı, 1401-1402'de Suriye'yi fethetti. 1402'de yapılan Ankara Savaşı'nda, Osmanlı Devleti'ni mağlup ederek fetret devrinin başlamasına neden oldu.

Timur'un Türkistan'a hâkimiyeti Özbek, Kazak ve Türkmenlerin günümüze kadar ulaşacak olan tarihlerinin de nirengi noktasını teşkil eder. 1398-1399'da Hindistan Delhi Sultanlığı'na düzenlediği sefer de bölgedeki siyasi ve kültürel yapının değişmesine sebep olmuştur. Ancak Timur'un 1399'da yedi yıl süren Anadolu Seferi'ne çıkıp, 1402 Ankara Savaşı ile I. Bayezid'i yenip, Anadolu'yu ele geçirmesi, Osmanlı tarihinde unutulmaz bir yer tutar. Anadolu'dan sonra Çin seferine çıkan Timur yolda hastalanarak ölmüştür. (1405)

Timur'un ölümünden hemen sonra devlet oğlu ve torunları arasında paylaşılmıştır. Buna göre; Torunu Muhammed başkent Semerkant'ta tahta çıkarken, diğer torunları ile İskender İran'da, 3. oğlu Miranşah Bağdat ve Azerbaycan'da, en küçük oğlu Şahruh ise Horasan'da yerleşmişlerdir.

Şahruh, Maveraünnehir bölgesini de ele geçirerek, Herat şehri merkez olmak üzere devletini kurdu. Ardından İran ve Azerbaycan'ı da hâkimiyetine alan Şahruh dönemi (1407-1447), Türkistan'da parlak bir kültür hayatının başlangıcı olmuştur.

Şahruh merkezini Herat'ta kurduğu zaman 16 yaşında olan oğlu olan sonradan Uluğ Bey yani "Emir-i Kebir" olarak anılan Muhammed Taragay bin Şahruh'u 1402'de Timur'un başkenti ve çok önemli bir merkez olan Semerkant'e vali olarak atamıştı. Muhammed Taragay bu şehirde ve Maveraünnehir bölgesinde 1411'den itibaren babasına bağlı ama çok bağımsız bir devlet idare etmeye başlamıştı. Bu dönemde Uluğ Bey bilimsel ve özellikle astronomi ve matematik ile ilgili çok önemli çalışmalar yapmış ve büyük bir alim olarak isim yapmıştı. Kurduğu Uluğ Bey Medresesi ile buna bağlı 1424-1429'de Semerkant'te kurdurduğu rasathane 1449'da dindar fanatikler tarafından yıkılmadan önce dünyanın en ileri gözlemevi idi. Sahruh'un 1447'de ölümü üzerine, tahta oğlu Muhammed Taragay geçti ve Arapça-Farsça "Emir-i Kebir" veya "Büyük Emir" unvanının Türkçesi olan Uluğ Bey olarak tarihlerde anılmaya başladı. Uluğ Bey'in 1411'den itibaren emirlik mücadeleler içinde geçmiştir. Bir hile ile oğlu Abdüllatif tarafından 1449 yılında öldürülmüştür ve ülke dahilinde büyük karışıklıklar çıkmıştır.

Miranşah'ın torunu 'in Akkoyunlu Uzun Hasan'a yenilmesiyle (1469) Horasan'ın batısında kalan bütün topraklar Akkoyunluların eline geçti.

Timur hanedanından yalnız Hüseyin Baykara (1469-1506) Horasan'da tutunabilmiştir. Başkenti Herat, Orta Asya tarihinde sayılı kültür merkezlerinden biri oldu. Ünlü Türk şair ve ilim adamı Ali Şir Nevai burada yetişmiştir.

Baykara'nın oğlu Mirza'nın hükümdarlığı zamanında, Özbek hükümdarı, Şeybani Muhammed Han'ın başkent Herat'ı ele geçirmesi (1507), Timurluların sonu olmuştur.

Hanedandan Babür Türkistan'da başarılı olamayınca, Hindistan'a giderek 1519'da Babür İmparatorluğu'nu kurmuştur.

Timur, Cengiz İmparatorluğu'nu yeniden kurmak amacıyla faaliyetlere başlamıştı. İran'ı almış, Hindistan'a da seferler düzenlemişti. Karakoyunlu emiri Kara Yusuf ve Bağdat Emiri Ahmet Celayir Yıldırım Bayezid'e sığındığı zaman. Celayir ve Karakoyunlu Beyleri Timur hakkında atıp tuttular. Erzincan'dan kaçan Mutahharten ise Timur'u Yıldırım Bayezid'e kışkırtmıştı. Bu yüzden Timur Emirleri geri istediyse de, Yıldırım Bayezid bunu reddetti ve bu olaydan dolayı Timur ile Yıldırım Bayezid'in araları açıldı. Anadolu'ya giren ve Sivas'ı yağmalayan Timur, seçme askerlerden oluşan ordusu ile birlikte Anadolu'da ilerlemeye devam etti. Osmanlı Ordusu da harekete geçti. İki ordu Ankara'da Çubuk Ovası'nda karşılaştılar.

Yapılan Ankara Savaşı'nda Yıldırım'ın kuvvetlerinden olan Kara Tatarlar gibi kuvvetlerin Timur tarafına geçmesi Osmanlı Ordusunun dağılmasına neden oldu. (20 Temmuz 1402)^[]

Yıldırım Bayezid, Timur'a esir düştü. Bu savaş Osmanlı Devleti'nin 11 yıl kadar duraklamasına neden oldu. Anadolu Türk birliği dağıldı ve Anadolu'daki beylikler tekrar ortaya çıkarak güçlendi. Başsız kalan Osmanlı Devleti'nde karışıklıklar başladı.

Osmanlı Devleti'nin dört ayrı bölgesinde, şehzadeler tarafından dört ayrı devlet ilan edildi. Bursa, İznik ve İzmit, Timur tarafından yağmalanıp yakıldı, Aralık 1402'de İzmir Kuşatması sonucunda İzmir alındı. 1402'den 1413'e kadar sürecek olan bu iktidar boşluğu ve taht mücadeleleri dönemine Fetret Devri adı verildi.

Timur sultanları

Unvan	İsim	Hüküm
Emir امیر Timur Lenk تیمور لنگ	Timur Bey Küregen تیمور بیگ گورکانی	1370-1405
Emir امیر	Pir Muhammed bin Cihangir Mirza پیر محمد بن جہانگیر میرزا	1405-1407
Emir امیر	Halil Sultan bin Miranşah خلیل سلطان بن میران شاہ	1405-1409
Emir امیر	Şahruh Mirza شاھرخ میرزا	1405-1447
Emir امیر Uluğ Beğ الغ بیگ	Mirza Muhammed Taragay میرزا محمد طارق	1447-1449
Bölünme

Maveraünnehir	Horasan/Herat/Fars/Irak-ı Acem
Abdüllatif Mirza میرزا عبداللطیف Pederkuş (Baba Katili) 1449-1450	Alaüddevle Mirza bin Baysungur علاء الدولہ میرزا بن بایسنقر ? Mirza Ebu'l-Kasım Babür bin Baysungur میرزا ابوالقاسم بابر بن بایسنقر 1449-1457 Sultan Muhammed bin Baysungur سلطان محمد ابن بایسنقر 1447-1451
Abdullah Mirza میرزا عبد اللہ 1450-1451	Mirza Ebu'l-Kasım Babür bin Baysungur میرزا ابوالقاسم بابر بن بایسنقر 1451-1457
	Mirza Şah Mahmud میرزا شاہ محمود 1457
	İbrahim Mirza bin Alaüddevle ابراھیم میرزا 1457-1459
Ebu Said Mirza ابو سعید میرزا (Ebu Said Mirza, Özbek (Muhammed Şeybani Han'ın dedesi) yardımı ile Orta Asya'da Timur topraklarının birliğini sağlamasına rağmen, Cihan Şah hakimiyetindeki Karakoyunlu Türkmenleri ile İran'ı bölmek için anlaştıysa da Uzun Hasan hakimiyetindeki Akkoyunlu Türkmenleri, ikisini de yenerek önce Cihan Şah'ı ve daha sonra da Ebu Said'i öldürdü. Devlet, Ebu Said'in ölümünden sonra yeniden dağılma dönemine girdi.) 1451-1469
**Maveraünnehir bölündü	Sultan Hüseyin Mirza Baykara سلطان حسین میرزا بایقرا 1469 1. saltanat
	Yadigar Muhammed Mirza میرزا یادگار محمد 1470 (6 hafta)
	Sultan Hüseyin Mirza Baykara سلطان حسین میرزا بایقرا 1470-1506 2. saltanat
	Bediüzzaman Mirza بدیع الزمان میرزا 1506-1507 مظفر حسین میرزا 1506-1507
	Muhammed Şeybani Han hakimiyetindeki Özbekler Herat'ı fethetti.

Ebu Said'in ölümünden sonra oğulları Semerkand, Buhara, Hisar, Belh, Kabil ve Fergana'da ayrı ayrı hüküm sürmeye başladı.

Semerkand	Buhara	Hisar	Fergana	Belh	Kabil
سلطان احمد میرزا 1469-1494			عمر شیخ میرزا ثانی 1469-1492	سلطان محمود میرزا 1469-1495	میرزا الغ بیگ 1469-1502
بایسنقر میرزا بن محمود میرزا 1495-1497	سلطان علی بن محمود میرزا 1495 - 1500	سلطان مسعود بن محمود میرزا 1495-?	Zahirüddin Muhammed Babür ظہیر الدین محمد بابر 1492-1497	خسرو شاہ (Zorla) ?-1503	مقیم ارغون (Zorla) ?-1504
Muhammed Şeybani Han hakimiyetindeki Özbekler محمد شایبک خان ازبک 1500-01			جہانگیر میرزا (Sultan I. Ahmed Tambol'un kuklası) 1497-?	Zahirüddin Muhammed Babür ظہیر الدین محمد بابر 1503-1504
Muhammed Şeybani Han hakimiyetindeki Özbekler محمد شایبک خان ازبک 1503-04					Zahirüddin Muhammed Babür ظہیر الدین محمد بابر 1504-1511
Zahirüddin Muhammed Babür ظہیر الدین محمد بابر (Onun döneminde Hindistan'ın sınırları yapılan fetihler ve himaye altına alınan topraklarla en geniş sınırlarına ulaştı. Dedesi Ebu Said Mirza gibi o Safevi Şahı I. İsmail yardımı ile Orta Asya'da Timur topraklarını yeniden birleştirmeyi başardı. Hakimiyeti altındaki topraklar Gazne'den Hazar Denizi ve Ural Dağları'na kadar uzanmakta olup Kunduz, Hisar, Kabil, Gazne, Semerkand, Buhara, Fergana Vadisi'nden Taşkent ve Seyram'a kadar ulaşıyordu.) 1511-1512
Özbek عبید اللہ سلطان Maveraünnehir ve Belh'i yeniden fethetti. 1512					Zahirüddin Muhammed Babür ظہیر الدین محمد بابر 1512-1530
Timur İmparatorluğu, Özbek Buhara Hanlığı tarafından ortadan kaldırıldı. Ancak, Timurlu hanedanı Zahirüddin Muhammed Babür liderliğinde 1526 Hindistan'ı fethetti ve Babür İmparatorluğu'nun yöneticisi olarak varlığına devam etti.

Irak-ı Acem/Irak-ı Arab/Fars/Azerbaycan & Diğer İran Toprakları Valileri

Kaydu bin Pir Muhammed bin Cihangir H. 808-812
Ebu Bekir bin Miranşah 1405-07 (H. 807-09)
Pir Muhammed bin Ömer Şeyh H. 807-12
Rüstem H. 812-17
İskender H. 812-17
Alaüddevle H. 851
Ebu Bekir bin Muhammed H. 851
Sultan Muhammed H. 850-55
Muhammed bin Hüseyin H. 903-06
Ebu'l A'la Feridun Hüseyin H. 911-12
Muhammed Muhsin Han H. 911-12
Muhammed Zaman Han H. 920-23
II. Şahruh bin Ebu Said H. 896-97
II. Uluğ Bey H. 873-907
Sultan Üveys 1508-22 (H. 913-27)

Soyağacı

-

Ögeday
-

Kazan Han
26.Çağatay Hanı

Danişmendşah
27.Çağatay Hanı

Timur
1.(1370-1405)

Saray Mülk
(Bibi Hanım)

Suurkatmış
I.(1330-1388)

Sultan Mahmud
II.(1388-1403)

Cihangir

Ömer Şeyh

Miranşah

Şahruh
3.(1409-1447)

Hüseyin Baykara

Halil Sultan
2.(1405-1409)

Muhammed

Uluğ Bey
4.(1447-1449)

İbrahim

Mansur

Ebu Said
7.(1451-1469)

Abdüllatif Mirza
5.(1449-1450)

Abdullah
6.(1450-1451)

Sultan Hüseyin
I.(1470-1506)

Sultan Ahmed
8.(1469-1494)

Sultan Mahmud
9.(1494-1495)

Ömer Şeyh

Bediüzzaman
II.(1506-1507)

Muzaffer
II.(1506-1507)

Sultan Ali
12.(1498-1500)

Baysungur
10.(1495-1497)

Babür
11.(1497-1498)

Herat

Semerkant

Babür İmparatorluğu

Kaynakça

^ Mir 'Ali Shir Nawāi (1966). Muhakamat Al-Lughatain (Judgment of Two Languages). Robert Devereux (ed.). Leiden: E.J. Brill.
^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2017.
^ B. Spuler, "Central Asia in the Mongol and Timurid periods", published in Encyclopædia Iranica, Online Edition, 2006/7, (LINK 24 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .): "... Like his father, Olōğ Beg was entirely integrated into the Persian Islamic cultural circles, and during his reign Persian predominated as the language of high culture, a status that it retained in the region of Samarqand until the Russian revolution 1917 [...] Ḥoseyn Bāyqarā encouraged the development of Persian literature and literary talent in every way possible ..."
^ David J. Roxburgh. The Persian Album, 1400-1600: From Dispersal to Collection. Yale University Press, 2005. pg 130: "Persian literature, especially poetry, occupied a central in the process of assimilation of Timurid elite to the Perso-Islamicate courtly culture, and so it is not surprising to find Baysanghur commissioned a new edition of Firdawsi's Shanama
^ Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c.1, s.363
^ Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye; (49. Baskı) s. 1074
^ İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.11, s.20
^ Aka, Timur ve Devleti, TTK Yay.,Ankara 1995
^ “Turan, düşmanın istilâları ve zulmü ile harap olmuştu. Ben, Turan ülkesini belalardan, ölümler ve yitimlerden korumak, haydut ve istilacıların yağma ve talanından kurtarmak için saltanat yoluna koyuldum.” Timur’un Günlüğü Tüzükâtı, s.27
^ "Emir Temir'in Yazıtı (Karsakpay //Аltın Şokı anıtı), 1391. Karsakpay Anıtı. Petersburg, Devlet Ermitaj Sergisi Karsakpay Anıtı. N.N.Poppe" 26 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
^ "Turan Sultanı Timur bey üç yüz bin askerle yola çıktı" -Karsakpay Yazıtı
^ "Silkroads World Heritage: A mysterious stone of Timur, 8 Nov 2016". 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020.
^ Svatopluk Soucek, A history of inner Asia, Cambridge University Press, 2000, . sf. 126.
^ Encyclopædia Britannica, "Timurid Dynasty 2 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", Online Academic Edition, 2007. (Quotation:...Turkic dynasty descended from the conqueror Timur (Tamerlane), renowned for its brilliant revival of artistic and intellectual life in Iran and Central Asia....Trading and artistic communities were brought into the capital city of Herat, where a library was founded, and the capital became the centre of a renewed and artistically brilliant Persian culture...)
^ B.F. Manz, "Tīmūr Lang", in , Online Edition, 2006
^ "Timurids". The Columbia Encyclopedia (Sixth bas.). New York: Columbia University. 5 Aralık 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2006.
^ Encyclopaedia Britannica article: Consolidation & expansion of the Indo-Timurids 26 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Online Edition, 2007.
^ Şakirov, Aslan (2010). Timur’un Günlüğü “Tüzükat-ı Timur”. İnsan Yayınları. .
^ Khan, Yusuf Husain (1976). Two Studies in Early Mughal History (İngilizce). Indian Institute of Advanced Study. s. 6. ISBN . 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2022.
^ ^a ^b ^c Timur; Stewart, Charles, (Ed.) (2013), "CHAPTER III", The Mulfuzat Timury, or, Autobiographical Memoirs of the Moghul Emperor Timur: Written in the Jagtay Turky Language, Cambridge Library Collection - Perspectives from the Royal Asiatic Society, Cambridge: Cambridge University Press, s. 27, ISBN , 17 Haziran 2018 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ağustos 2022
^ Persian Historiography across Empires: The Ottomans, Safavids, and Mughals. Cambridge University Press. 2020. s. 24.
^ Abdollah Dodangeh. "Şeceretü'l-Etrak, Tarih-i Ekvâm-ı Erbe'a [Ulûs-u Erbe'a] Adlı Eser Üzerine Bir Değerlendirme": 5. 14 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022.
^ ^a ^b Joo-Yup Lee (2016). "The Historical Meaning of the Term Turk and the Nature of the Turkic Identity of the Chinggisid and Timurid Elites in Post-Mongol Central Asia". Central Asiatic Journal. 59 (1-2): 120-129. doi:10.13173/centasiaj.59.1-2.0101. ISSN 0008-9192. 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022.

[1] Mir 'Ali Shir Nawāi (1966). Muhakamat Al-Lughatain (Judgment of Two Languages). Robert Devereux (ed.). Leiden: E.J. Brill.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Ocak 2017.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2017.

[Iranica2-4] B. Spuler, "Central Asia in the Mongol and Timurid periods", published in Encyclopædia Iranica, Online Edition, 2006/7, (LINK 24 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .): "... Like his father, Olōğ Beg was entirely integrated into the Persian Islamic cultural circles, and during his reign Persian predominated as the language of high culture, a status that it retained in the region of Samarqand until the Russian revolution 1917 [...] Ḥoseyn Bāyqarā encouraged the development of Persian literature and literary talent in every way possible ..."

[5] David J. Roxburgh. The Persian Album, 1400-1600: From Dispersal to Collection. Yale University Press, 2005. pg 130: "Persian literature, especially poetry, occupied a central in the process of assimilation of Timurid elite to the Perso-Islamicate courtly culture, and so it is not surprising to find Baysanghur commissioned a new edition of Firdawsi's Shanama

[6] Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c.1, s.363

[7] Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye; (49. Baskı) s. 1074

[8] İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.11, s.20

[9] Aka, Timur ve Devleti, TTK Yay.,Ankara 1995

[10] “Turan, düşmanın istilâları ve zulmü ile harap olmuştu. Ben, Turan ülkesini belalardan, ölümler ve yitimlerden korumak, haydut ve istilacıların yağma ve talanından kurtarmak için saltanat yoluna koyuldum.” Timur’un Günlüğü Tüzükâtı, s.27

[11] "Emir Temir'in Yazıtı (Karsakpay //Аltın Şokı anıtı), 1391. Karsakpay Anıtı. Petersburg, Devlet Ermitaj Sergisi Karsakpay Anıtı. N.N.Poppe" 26 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

[12] "Turan Sultanı Timur bey üç yüz bin askerle yola çıktı" -Karsakpay Yazıtı

[silk-13] "Silkroads World Heritage: A mysterious stone of Timur, 8 Nov 2016". 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020.

[14] Svatopluk Soucek, A history of inner Asia, Cambridge University Press, 2000, . sf. 126.

[Britannica-15] Encyclopædia Britannica, "Timurid Dynasty 2 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", Online Academic Edition, 2007. (Quotation:...Turkic dynasty descended from the conqueror Timur (Tamerlane), renowned for its brilliant revival of artistic and intellectual life in Iran and Central Asia....Trading and artistic communities were brought into the capital city of Herat, where a library was founded, and the capital became the centre of a renewed and artistically brilliant Persian culture...)

[EI-16] B.F. Manz, "Tīmūr Lang", in , Online Edition, 2006

[Columbia-17] "Timurids". The Columbia Encyclopedia (Sixth bas.). New York: Columbia University. 5 Aralık 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2006.

[18] Encyclopaedia Britannica article: Consolidation & expansion of the Indo-Timurids 26 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Online Edition, 2007.

[19] Şakirov, Aslan (2010). Timur’un Günlüğü “Tüzükat-ı Timur”. İnsan Yayınları. .

[20] Khan, Yusuf Husain (1976). Two Studies in Early Mughal History (İngilizce). Indian Institute of Advanced Study. s. 6. ISBN . 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2022.

[:0-21] Timur; Stewart, Charles, (Ed.) (2013), "CHAPTER III", The Mulfuzat Timury, or, Autobiographical Memoirs of the Moghul Emperor Timur: Written in the Jagtay Turky Language, Cambridge Library Collection - Perspectives from the Royal Asiatic Society, Cambridge: Cambridge University Press, s. 27, ISBN , 17 Haziran 2018 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ağustos 2022

[22] Persian Historiography across Empires: The Ottomans, Safavids, and Mughals. Cambridge University Press. 2020. s. 24.

[23] Abdollah Dodangeh. "Şeceretü'l-Etrak, Tarih-i Ekvâm-ı Erbe'a [Ulûs-u Erbe'a] Adlı Eser Üzerine Bir Değerlendirme": 5. 14 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022.

[:02-24] Joo-Yup Lee (2016). "The Historical Meaning of the Term Turk and the Nature of the Turkic Identity of the Chinggisid and Timurid Elites in Post-Mongol Central Asia". Central Asiatic Journal. 59 (1-2): 120-129. doi:10.13173/centasiaj.59.1-2.0101. ISSN 0008-9192. 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022.