Zorunlu karşılık, zorunlu karşılık oranı ya da munzam karşılık; mevduat kabul eden bankaların bu mevduatlara karşılık olarak Merkez Bankası'nda bulundurmak zorunda oldukları mevduatların oranıdır ve bu oran Merkez Bankası tarafından kararlaştırılır. Önceleri iflas riskine karşı koruma sağlanması amacıyla çıkarılan bu kural, günümüzde daha çok bir piyasa likiditesi kontrol aracı olarak kullanılmaktadır. Mevduatın vadesine göre yerli ve yabancı para cinsinden ayrı oranlar dahilinde toplanır.
Para arzına etkileri
Zorunlu karşılıklar para politikasını uygulama aracı olarak kullanılabilir. Eğer bankalar atıl rezervlere sahip değilse, zorunlu karşılık oranı artırıldığında bankalar verdikleri kredileri geri çağırırlar ve bu durum para arzının azalmasına neden olur. Zorunlu karşılık oranı düşürüldüğünde ise zorunlu karşılıkların bir kısmı kullanılabilir rezerv şekline dönüşür, bu da bankaların kredi tabanını artırır. Bankaların kredi tabanın genişlemesi de para arzının artmasına neden olur. Zorunlu karşılık oranının arttırılması daralmacı para politikasına, oranın azaltılması ise genişlemeci para politikasına işaret eder.
Türkiye'de zorunlu karşılık uygulaması
Türkiye’de zorunlu karşılıklara ilişkin esaslar 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nun 40’ıncı maddesinin II numaralı fıkrasına dayanılarak çıkartılan 2005/1 sayılı tebliğle belirlenmiştir. Serbest bölgelerde faaliyette bulunanlar dahil olmak üzere Türkiye’de kurulmuş veya şube açmak suretiyle faaliyet gösteren bankalar zorunlu karsılık sistemine tabidir. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de zorunlu karşılıklar bankanın yerli ya da yabancı olup olmadığına bakılmaksızın aynı oranda toplanır.
2001 yılında zorunlu karşılığın şekli kısmen değiştirilmiş ve bankalardan alınan zorunlu karşılıklara faiz ödenmeye başlanmıştır. Bankaları iflas riskine karşı koruyan ve Merkez Bankası'nın para politikasını uygulaması için önemli bir araç olan zorunlu karşılıklar, o dönemde bankalar için zorunlu bir borç verme oranına dönüşmüştür. TCMB bu uygulamadan sonraları vazgeçmiştir.
Ülkelere göre zorunlu karşılık oranları
Ülkeler | Zorunlu karşılık oranı |
---|---|
Avustralya | 0 |
Kanada | 2,5 |
Yeni Zelanda | 0 |
İsveç | 0 |
Euro bölgesi | 1.00 |
Çekya | 2.00 |
Macaristan | 2.00 |
Güney Afrika | 2.50 |
İsviçre | 2.50 |
Letonya | 3.00 |
Polonya | 3.50 |
Romanya | 15.00 |
Rusya | 4.00 |
Şili | 4.50 |
Hindistan | 4.00 |
Bangladeş | 6.00 |
Litvanya | 6.00 |
Pakistan | 5.00 |
Tayvan | 7.00 |
Türkiye | 10,5 |
Ürdün | 8.00 |
Zambiya | 8.00 |
Burundi | 8.50 |
Gana | 9.00 |
İsrail | 9.00 |
Meksika | 10.50 |
Sri Lanka | 8.00 |
Bulgaristan | 10.00 |
Hırvatistan | 14.00 |
Kosta Rika | 15.00 |
Malavi | 15.00 |
Nepal | 5.00 |
Hong Kong | 18.00 |
Brezilya | 20.00 |
Çin | 20.50 |
Tacikistan | 20.00 |
Surinam | 25.00 |
Lübnan | 30.00 [4] 24 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . |
Dış bağlantılar
Dış bağlantılar
- Pınar Yeşin, Central Banking and Money Supply (İngilizce) 26 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ . 18 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ (PDF). 3 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ "Minimum Reserve Ratio". Bank of Latvia. Erişim tarihi: 29 Aralık 2010.[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Haziran 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ Central bank of Russia 7 Temmuz 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Required reserve ratio on credit institutions' liabilities to non-resident has been raised to 4.0%
- ^ [1] 7 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ndtv.com
- ^ Liquidity ratio and liquid reserves of deposit money banks 26 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Data released by Taiwan's central bank in October 2010.
- ^ "Minimum capital ratio" (PDF). Bank of Israel. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Aralık 2010.
- ^ (PDF). Bulgarian National Bank. 24 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ [2] 4 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (in Croatian)
- ^ "Business week - Brazil reserve requirement raise". 7 Ocak 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ China cut the required reserve ratio (RRR) for all banks by 50bp 18 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . http://www.fxstreet.com 15 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . on Feb 22nd 2012
- ^ . . 21 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zorunlu karsilik zorunlu karsilik orani ya da munzam karsilik mevduat kabul eden bankalarin bu mevduatlara karsilik olarak Merkez Bankasi nda bulundurmak zorunda olduklari mevduatlarin oranidir ve bu oran Merkez Bankasi tarafindan kararlastirilir Onceleri iflas riskine karsi koruma saglanmasi amaciyla cikarilan bu kural gunumuzde daha cok bir piyasa likiditesi kontrol araci olarak kullanilmaktadir Mevduatin vadesine gore yerli ve yabanci para cinsinden ayri oranlar dahilinde toplanir Para arzina etkileriZorunlu karsiliklar para politikasini uygulama araci olarak kullanilabilir Eger bankalar atil rezervlere sahip degilse zorunlu karsilik orani artirildiginda bankalar verdikleri kredileri geri cagirirlar ve bu durum para arzinin azalmasina neden olur Zorunlu karsilik orani dusuruldugunde ise zorunlu karsiliklarin bir kismi kullanilabilir rezerv sekline donusur bu da bankalarin kredi tabanini artirir Bankalarin kredi tabanin genislemesi de para arzinin artmasina neden olur Zorunlu karsilik oraninin arttirilmasi daralmaci para politikasina oranin azaltilmasi ise genislemeci para politikasina isaret eder Turkiye de zorunlu karsilik uygulamasiTurkiye de zorunlu karsiliklara iliskin esaslar 1211 sayili Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi Kanunu nun 40 inci maddesinin II numarali fikrasina dayanilarak cikartilan 2005 1 sayili tebligle belirlenmistir Serbest bolgelerde faaliyette bulunanlar dahil olmak uzere Turkiye de kurulmus veya sube acmak suretiyle faaliyet gosteren bankalar zorunlu karsilik sistemine tabidir Tum dunyada oldugu gibi Turkiye de de zorunlu karsiliklar bankanin yerli ya da yabanci olup olmadigina bakilmaksizin ayni oranda toplanir 2001 yilinda zorunlu karsiligin sekli kismen degistirilmis ve bankalardan alinan zorunlu karsiliklara faiz odenmeye baslanmistir Bankalari iflas riskine karsi koruyan ve Merkez Bankasi nin para politikasini uygulamasi icin onemli bir arac olan zorunlu karsiliklar o donemde bankalar icin zorunlu bir borc verme oranina donusmustur TCMB bu uygulamadan sonralari vazgecmistir Ulkelere gore zorunlu karsilik oranlariUlkeler Zorunlu karsilik oraniAvustralya 0Kanada 2 5Yeni Zelanda 0Isvec 0Euro bolgesi 1 00Cekya 2 00Macaristan 2 00Guney Afrika 2 50Isvicre 2 50Letonya 3 00Polonya 3 50Romanya 15 00Rusya 4 00Sili 4 50Hindistan 4 00Banglades 6 00Litvanya 6 00Pakistan 5 00Tayvan 7 00Turkiye 10 5Urdun 8 00Zambiya 8 00Burundi 8 50Gana 9 00Israil 9 00Meksika 10 50Sri Lanka 8 00Bulgaristan 10 00Hirvatistan 14 00Kosta Rika 15 00Malavi 15 00Nepal 5 00Hong Kong 18 00Brezilya 20 00Cin 20 50Tacikistan 20 00Surinam 25 00Lubnan 30 00 4 24 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarDis baglantilarPinar Yesin Central Banking and Money Supply Ingilizce 26 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Arsivlenmis kopya 20 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2013 18 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2013 PDF 3 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2013 Minimum Reserve Ratio Bank of Latvia Erisim tarihi 29 Aralik 2010 olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 19 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Haziran 2022 Arsivlenmis kopya 19 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2013 Central bank of Russia 7 Temmuz 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde Required reserve ratio on credit institutions liabilities to non resident has been raised to 4 0 1 7 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ndtv com Liquidity ratio and liquid reserves of deposit money banks 26 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Data released by Taiwan s central bank in October 2010 Minimum capital ratio PDF Bank of Israel 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Aralik 2010 PDF Bulgarian National Bank 24 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2013 2 4 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Croatian Business week Brazil reserve requirement raise 7 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2013 China cut the required reserve ratio RRR for all banks by 50bp 18 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www fxstreet com 15 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde on Feb 22nd 2012 21 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Aralik 2009 Arsivlenmis kopya PDF 26 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Subat 2013