Kubrat ya da Kurt (Bulgarca: Кубрат) (d. 584 - ö. 638), 632-638 yılları arasında hüküm süren Büyük Bulgarya Hanı. Aynı zamanda Organa'nın yeğenidir.
Kubrat Кубрат | |
---|---|
Kubrat (ortada) ve oğulları | |
Büyük Bulgarya Hanı | |
Hüküm süresi | 632-638 |
Önce gelen | Gostun |
Sonra gelen | Batbayan, Kotrak, Asparuh, Alzek, Kuber (muhtemel) |
Doğum | 584 |
Ölüm | MS 650-MS 665 arası |
Çocuk(lar)ı | Asparuh, Kubertartışmalı, Alzek, Batbayan, Kotrak |
Hanedan | Tuğluk |
İmza |
Onogur boyunun Tuğluk ailesinden olan Kubrat Ogur boylarını birleştirip Büyük Bulgarya Hanlığı'nı kurmayı başarmıştır. Sınırları doğuda Kuban, batıda Dinyeper, kuzeyde Donetsk nehirleri ve güneyde Karadeniz ile Azak Denizi olan Büyük Bulgarya, Bizans'la dostane ilişkiler kurmuş ve hükümdarı Kubrat'a Bizans imparatoru Herakleios tarafından "Patrikios" unvanı verilmiştir. Kubrat'ın ölümü üzerine Büyük Bulgarya, Hazar Kağanlığı'nın baskısı neticesinde dağılmış ve Kubrat'ın oğulları arasında paylaşılmıştır. Kubrat'ın büyük oğlu Batbayan, Hazarların hâkimiyetini kabul ederek Büyük Bulgarya topraklarında kalmıştır. Diğer oğlu Kotrak, bir grup Bulgar ile birlikte Don Nehri civarına gelmiş, Alzek adındaki bir başka oğlu da Panunya'ya yerleşerek Avar hâkimiyetini kabul etmiştir. Kubrat'ın üçüncü oğlu Asparuh liderliğindeki Bulgarlar ise Dinyeper ve Dinyester nehirlerini geçerek bugünkü güney Besarabya'ya, Bizans İmparatorluğu'na komşu olacak şekilde yerleşmiştir. Onların yerleştiği bölge Bizans kaynaklarında "Onglos" ya da "Onklos" olarak geçmektedir.
Sözcük kökeni
Türkçede eskiden beri emir hâlindeki yalın fiiller insan ismi olarak kullanılmıştır. (Sev-al, Gün-gör vb.) Kubrat kelimesi de eski Türkçedeki emir kipindeki yalın fiil köklerinden olan ve topla, bir araya getir anlamına gelen ḳubrat, ḳuwrattır.
Yaşamı
Kubrat, yaşamının ilk yıllarını İstanbul'daki Bizans İmparatorluğu sarayında geçirmiştir. 7. yüzyılda yaşayan Bizanslı tarihçi , Kubrat hakkında şunları söylemektedir:
Bu bölüm, imparatorluk sarayına alınarak Hristiyan topluluğunun içeriisnde büyüyüp İstanbul'da vaftiz edilen Organa'nın yeğeni ve Hunların başı Kubrat'la ilgilidir. Kubrat ve ondan daha büyük olan Herakleios arasında büyük bir muhabbet ve barış iklimi hâkimdi. Herakleios öldükten sonra, Kubrat onun oğullarına ve eşi İmparatoriçe Martina'ya büyük bir şefkat gösterdi. Böylece Herakleios'a olan nezaketini kanıtladı. O, kendisine yeni bir hayat bahşeden vaftizin kutsal erdemleri sayesinde barbarları ve kâfirleri dize getirdi. Şimdi, İstanbulluların karşı çıkmasına rağmen onun Herakleios'un oğlu İmparator Konstantinos'un haklarını savunduğu söyleniyor.
Onun İstanbul'daki çocukluk ve gençlik dönemi hakkındaki bilgiler net değildir. İstanbul'da bulunduğu zaman dilimi bilinmemekle birlikte, Herakleios'un hükümdarlık yaptığı 610–641 yılları arasında İstanbul'da bulunduğu düşünülmektedir. Onun ve Organa'nın Hristiyanlığı kabulü MS 619 civarlarında meydana gelen bir hadisedir. Kubrat'ın Bizans sarayına verilmesi, Organa ve Herakleios tarafından Avar ve Sasanilere karşı kurulacak bir ittifak için yetiştirilmesi amacıyla atılan bir adım olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca Herakleios'un diğer bozkırlardan gelen halklarla yaptığı ittifaklar dikkate alındığında, bu durum, İstanbul'un güvenliğinin sağlanmasına yönelik bir adım olarak da gözükmektedir.
Patrik I. Nikeforos'a göre, Kubrat 635'te, Onogur Bulgarlarının ilteberi olarak Herakleios ile yaptığı anlaşma çerçevesinde Avarlara karşı büyük bir ayaklanma başlatmıştır. Böylece Büyük Bulgar Hanlığı (Büyük Bulgarya) kurulmuştur. Kubrat, İmparator Konstantinos'un hükümdarlığı esnasınada (641–668) ölmüştür.
I. Nikeforos'a göre, Kubrat'ın beş oğlu vardır. Bunlar Batbayan Kotrak, İşbara ve adı bu eserde anılmayan ancak Kubrat'ın oğlu olduğu düşünülen Kuber ve Alzek'tir. Kubart'ın oğullarına yaptığı: "Asla birbirinizden ve bu topraklardan ayrılmayın, ancak bu şekilde uyumlu kalabilirseniz, gücünüze sahip çıkabilir ve egemenliğinizi güçlendirebilirsiniz." vasiyetine rağmen; doğudan gelen Hazar Kağanlığı'nın ve iç baskıların neticesinde, Kubrat'ın ailesi o öldükten sonra tamamen dağılmıştır.
Ölümü
1912'de Ukraynalı çiftçiler tarafından Poltava'ya yakın bir köy olan Pereşçipina'da keşefedilen konu hakkında birçok ipucu barındırmaktadır. Bu hazine, Kavimler Göçü'nden kalan toplamda 50 kg'nin üzerinde altın ve gümüş materyal barındırmaktadır. Kubrat'ın mezarının belirlenebilmesi için ipuçları sakladığına inanılan bir yüzük de buna dâhildir. Yüzüğün üzerinde eski Yunanca "Chouvr(á)tou patr(i)k(íou)" yazmaktadır. Bu Bizans tarafından kendisine verilen patrici onurunu göstermektedir. Bu hazine Bizans ve Ön Bulgarlar arasındaki ilişkilerin gelişmiş olduğunu göstermektedir. Gömüdeki bileziklerin tarzına bakıldığında bu bileziklerin ya Bizanslı kuyumcular tarafından yapıldığı ya da Bizanslı kuyumculuk sanatlarından etkilenildiği anlaşılmaktadır. Yapılan araştırmalarda hazinedeki en eski sikkelerin Herakleios tarafından MS 629'dan sonra basıldığı anlaşılmıştır. Hazinedeki en yeni sikkeler ise MS'de, İmparator Konstantinos tarafından basılan paralardır. Bu durumun yaklaşmakta olan Hazar istilasıyla ilişkili olabileceği düşünülmektedir.
adlı eserdeki bilgilere göre, Kubrat 12 hayvanlı takvime göre öküz yılında doğmuştur ve 60 yıl kadar yaşamıştır. Bu da onun MS 653 veya MS 665'te öldüğünü göstermektedir. Nitekim, Kubrat'ın ölüm tarihi arkeolojik ve tarihi araştırmalarda MS 650-MS 665 arasına tarihlendirilmektedir.
Kalıtı
Antarktika'daki Livingston Adası'nda yer alan , Kubrat'ın adıyla anılmaktadır.
1981'de adıyla Bulgar yönetmen tarafından çekilen tarihî drama filminde Kubrat'ı canlandırmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d Somogyi 2008, s. 104.
- ^ Златарски, Васил Николов (1970). История на българската държава през Средните векове
- ^ Georg Ostrogorsky (1999). 'Bizans Devleti Tarihi'. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay. s. 97. .
- ^ Vasil Gjuzelev (1986). 'Forschungen zur Geschichte Bulgariens im Mittelalter' (Almanca). Viyana: Türk Dil Kurumu Yay. ss. sf. 3-24.
- ^ Talat Tekin (1987). 'Tuna Bulgarları ve Dilleri'. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay. ss. sf. 1.
- ^ Golden 1992, s. 244.
- ^ Golden 2011, s. 144.
- ^ Nikiû Piskoposu İoannis (1916). "The Chronicle of John, Bishop of Nikiu". Translated by . Londra: . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016.
- ^ a b c d e Golden 1992, s. 245.
- ^ a b c d e f g Golden 2011, s. 145.
- ^ Golden 1992, s. 244–245.
- ^ a b c Somogyi 2008, s. 128.
- ^ a b Fiedler 2008, s. 152.
- ^ Vachkova 2008, s. 343.
- ^ Lippitz-Deppert, Barbara (1993). "A Group of Late Antique Jewelry in the Getty Museum". Studia Varia from the J. Paul Getty Museum. Getty Publications. ss. 119-120. ISBN . 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016.
- ^ "Kubrat Knoll". 9 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016.
- ^ Khan Asparuh (1981) Full Cast & Crew - IMDB
- Golden, Peter Benjamin (1992). An introduction to the History of the Turkic peoples: ethnogenesis and state formation in medieval and early modern Eurasia and the Middle East. Wiesbaden: . ISBN . 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016.
- Somogyi, Péter (2008). "New remarks on the flow of Byzantine coins in Avaria and Walachia during the second half of the seventh century". Florin Curta, Florin; Kovalev, Roman (Ed.). . Brill. ss. 83-150. ISBN . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016.
- Fiedler, Uwe (2008). "Bulgars in the Lower Danube region: A survey of the archaeological evidence and of the state of current research". Florin Curta, Florin; Kovalev, Roman (Ed.). The Other Europe in the Middle Ages: Avars, Bulgars, Khazars and Cumans. Brill. ss. 151-236. ISBN .
- Vachkova, Veselina (2008). "Danube Bulgaria and Khazaria as part of the Byzantine oikoumene". Florin Curta, Florin; Kovalev, Roman (Ed.). The Other Europe in the Middle Ages: Avars, Bulgars, Khazars and Cumans. Brill. ss. 339-362. ISBN .
- Golden, Peter B. (2011). Studies on the Peoples and Cultures of the Eurasian Steppes. Editura Academiei Române; Editura Istros a Muzeului Brăilei. ISBN . 17 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2016.
Dış bağlantılar
- (İngilizce)
- (İngilizce)
- Kubrat Han'ın hazinesi 17 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- groznijat.tripod.com 20 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Almanca)
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Gostun | Büyük Bulgarya Hanı 632 - 638 | Sonra gelen: Batbayan |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kubrat ya da Kurt Bulgarca Kubrat d 584 o 638 632 638 yillari arasinda hukum suren Buyuk Bulgarya Hani Ayni zamanda Organa nin yegenidir Kubrat KubratKubrat ortada ve ogullariBuyuk Bulgarya HaniHukum suresi632 638Once gelenGostunSonra gelenBatbayan Kotrak Asparuh Alzek Kuber muhtemel Dogum584OlumMS 650 MS 665 arasiCocuk lar iAsparuh Kubertartismali Alzek Batbayan KotrakHanedanTuglukImza Onogur boyunun Tugluk ailesinden olan Kubrat Ogur boylarini birlestirip Buyuk Bulgarya Hanligi ni kurmayi basarmistir Sinirlari doguda Kuban batida Dinyeper kuzeyde Donetsk nehirleri ve guneyde Karadeniz ile Azak Denizi olan Buyuk Bulgarya Bizans la dostane iliskiler kurmus ve hukumdari Kubrat a Bizans imparatoru Herakleios tarafindan Patrikios unvani verilmistir Kubrat in olumu uzerine Buyuk Bulgarya Hazar Kaganligi nin baskisi neticesinde dagilmis ve Kubrat in ogullari arasinda paylasilmistir Kubrat in buyuk oglu Batbayan Hazarlarin hakimiyetini kabul ederek Buyuk Bulgarya topraklarinda kalmistir Diger oglu Kotrak bir grup Bulgar ile birlikte Don Nehri civarina gelmis Alzek adindaki bir baska oglu da Panunya ya yerleserek Avar hakimiyetini kabul etmistir Kubrat in ucuncu oglu Asparuh liderligindeki Bulgarlar ise Dinyeper ve Dinyester nehirlerini gecerek bugunku guney Besarabya ya Bizans Imparatorlugu na komsu olacak sekilde yerlesmistir Onlarin yerlestigi bolge Bizans kaynaklarinda Onglos ya da Onklos olarak gecmektedir Sozcuk kokeniTurkcede eskiden beri emir halindeki yalin fiiller insan ismi olarak kullanilmistir Sev al Gun gor vb Kubrat kelimesi de eski Turkcedeki emir kipindeki yalin fiil koklerinden olan ve topla bir araya getir anlamina gelen ḳubrat ḳuwrattir YasamiKubrat yonetimindeki Buyuk Bulgar Hanligi MS 650 Kubrat yasaminin ilk yillarini Istanbul daki Bizans Imparatorlugu sarayinda gecirmistir 7 yuzyilda yasayan Bizansli tarihci Kubrat hakkinda sunlari soylemektedir Bu bolum imparatorluk sarayina alinarak Hristiyan toplulugunun iceriisnde buyuyup Istanbul da vaftiz edilen Organa nin yegeni ve Hunlarin basi Kubrat la ilgilidir Kubrat ve ondan daha buyuk olan Herakleios arasinda buyuk bir muhabbet ve baris iklimi hakimdi Herakleios oldukten sonra Kubrat onun ogullarina ve esi Imparatorice Martina ya buyuk bir sefkat gosterdi Boylece Herakleios a olan nezaketini kanitladi O kendisine yeni bir hayat bahseden vaftizin kutsal erdemleri sayesinde barbarlari ve kafirleri dize getirdi Simdi Istanbullularin karsi cikmasina ragmen onun Herakleios un oglu Imparator Konstantinos un haklarini savundugu soyleniyor Onun Istanbul daki cocukluk ve genclik donemi hakkindaki bilgiler net degildir Istanbul da bulundugu zaman dilimi bilinmemekle birlikte Herakleios un hukumdarlik yaptigi 610 641 yillari arasinda Istanbul da bulundugu dusunulmektedir Onun ve Organa nin Hristiyanligi kabulu MS 619 civarlarinda meydana gelen bir hadisedir Kubrat in Bizans sarayina verilmesi Organa ve Herakleios tarafindan Avar ve Sasanilere karsi kurulacak bir ittifak icin yetistirilmesi amaciyla atilan bir adim olarak degerlendirilmektedir Ayrica Herakleios un diger bozkirlardan gelen halklarla yaptigi ittifaklar dikkate alindiginda bu durum Istanbul un guvenliginin saglanmasina yonelik bir adim olarak da gozukmektedir Patrik I Nikeforos a gore Kubrat 635 te Onogur Bulgarlarinin ilteberi olarak Herakleios ile yaptigi anlasma cercevesinde Avarlara karsi buyuk bir ayaklanma baslatmistir Boylece Buyuk Bulgar Hanligi Buyuk Bulgarya kurulmustur Kubrat Imparator Konstantinos un hukumdarligi esnasinada 641 668 olmustur I Nikeforos a gore Kubrat in bes oglu vardir Bunlar Batbayan Kotrak Isbara ve adi bu eserde anilmayan ancak Kubrat in oglu oldugu dusunulen Kuber ve Alzek tir Kubart in ogullarina yaptigi Asla birbirinizden ve bu topraklardan ayrilmayin ancak bu sekilde uyumlu kalabilirseniz gucunuze sahip cikabilir ve egemenliginizi guclendirebilirsiniz vasiyetine ragmen dogudan gelen Hazar Kaganligi nin ve ic baskilarin neticesinde Kubrat in ailesi o oldukten sonra tamamen dagilmistir Kubrat in olumunden sonra cocuklarinin egemenlik sahalari Olumu1912 de Ukraynali ciftciler tarafindan Poltava ya yakin bir koy olan Perescipina da kesefedilen konu hakkinda bircok ipucu barindirmaktadir Bu hazine Kavimler Gocu nden kalan toplamda 50 kg nin uzerinde altin ve gumus materyal barindirmaktadir Kubrat in mezarinin belirlenebilmesi icin ipuclari sakladigina inanilan bir yuzuk de buna dahildir Yuzugun uzerinde eski Yunanca Chouvr a tou patr i k iou yazmaktadir Bu Bizans tarafindan kendisine verilen patrici onurunu gostermektedir Bu hazine Bizans ve On Bulgarlar arasindaki iliskilerin gelismis oldugunu gostermektedir Gomudeki bileziklerin tarzina bakildiginda bu bileziklerin ya Bizansli kuyumcular tarafindan yapildigi ya da Bizansli kuyumculuk sanatlarindan etkilenildigi anlasilmaktadir Yapilan arastirmalarda hazinedeki en eski sikkelerin Herakleios tarafindan MS 629 dan sonra basildigi anlasilmistir Hazinedeki en yeni sikkeler ise MS de Imparator Konstantinos tarafindan basilan paralardir Bu durumun yaklasmakta olan Hazar istilasiyla iliskili olabilecegi dusunulmektedir adli eserdeki bilgilere gore Kubrat 12 hayvanli takvime gore okuz yilinda dogmustur ve 60 yil kadar yasamistir Bu da onun MS 653 veya MS 665 te oldugunu gostermektedir Nitekim Kubrat in olum tarihi arkeolojik ve tarihi arastirmalarda MS 650 MS 665 arasina tarihlendirilmektedir Kubrat TepecigiKubrat a ait oldugu iddia edilen mezar KalitiAntarktika daki Livingston Adasi nda yer alan Kubrat in adiyla anilmaktadir 1981 de adiyla Bulgar yonetmen tarafindan cekilen tarihi drama filminde Kubrat i canlandirmistir Ayrica bakinizBuyuk Bulgarya Hanligi Bulgar hukumdarlarin listesi Tugluk uruguKaynakca a b c d Somogyi 2008 s 104 Zlatarski Vasil Nikolov 1970 Istoriya na blgarskata drzhava prez Srednite vekove Georg Ostrogorsky 1999 Bizans Devleti Tarihi Ankara Turk Tarih Kurumu Yay s 97 ISBN 975 16 0348 X Vasil Gjuzelev 1986 Forschungen zur Geschichte Bulgariens im Mittelalter Almanca Viyana Turk Dil Kurumu Yay ss sf 3 24 Talat Tekin 1987 Tuna Bulgarlari ve Dilleri Ankara Turk Dil Kurumu Yay ss sf 1 Golden 1992 s 244 Golden 2011 s 144 Nikiu Piskoposu Ioannis 1916 The Chronicle of John Bishop of Nikiu Translated by Londra 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2016 a b c d e Golden 1992 s 245 a b c d e f g Golden 2011 s 145 Golden 1992 s 244 245 a b c Somogyi 2008 s 128 a b Fiedler 2008 s 152 Vachkova 2008 s 343 Lippitz Deppert Barbara 1993 A Group of Late Antique Jewelry in the Getty Museum Studia Varia from the J Paul Getty Museum Getty Publications ss 119 120 ISBN 9780892362035 20 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2016 Kubrat Knoll 9 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2016 Khan Asparuh 1981 Full Cast amp Crew IMDB Golden Peter Benjamin 1992 An introduction to the History of the Turkic peoples ethnogenesis and state formation in medieval and early modern Eurasia and the Middle East Wiesbaden ISBN 9783447032742 21 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2016 Somogyi Peter 2008 New remarks on the flow of Byzantine coins in Avaria and Walachia during the second half of the seventh century Florin Curta Florin Kovalev Roman Ed Brill ss 83 150 ISBN 9789004163898 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2016 Fiedler Uwe 2008 Bulgars in the Lower Danube region A survey of the archaeological evidence and of the state of current research Florin Curta Florin Kovalev Roman Ed The Other Europe in the Middle Ages Avars Bulgars Khazars and Cumans Brill ss 151 236 ISBN 9789004163898 Vachkova Veselina 2008 Danube Bulgaria and Khazaria as part of the Byzantine oikoumene Florin Curta Florin Kovalev Roman Ed The Other Europe in the Middle Ages Avars Bulgars Khazars and Cumans Brill ss 339 362 ISBN 9789004163898 Golden Peter B 2011 Studies on the Peoples and Cultures of the Eurasian Steppes Editura Academiei Romane Editura Istros a Muzeului Brăilei ISBN 9789732721520 17 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2016 Dis baglantilar Ingilizce Ingilizce Kubrat Han in hazinesi 17 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce groznijat tripod com 20 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Almanca Resmi unvanlarOnce gelen Gostun Buyuk Bulgarya Hani 632 638 Sonra gelen Batbayan