Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kuban (Rusça: Кубань; Adigece: Пшызэ; Ukraynaca: Кубань; Karaçay-Balkarca: Къобан), Güney Rusya'da Kuban Nehri çevresinde, Karadeniz kıyısında , Volga Deltası ve Kafkasya arasında ve Kırım Yarımadası'ndan Kerç Boğazı ile ayrılmış olan bir coğrafî bölgedir. Krasnodar Krayı hem resmen hem gayriresmî olarak sıkça Kuban olarak belirtilse de, Kuban sadece burayı içermez, ayrıca Adıge, Karaçay-Çerkesya Cumhuriyetlerini ve kısmen Stavropol Krayını da içerir.
Coğrafya
Bölgenin güneyinde Kafkasya'nın batı etekleri vardır, kuzeyinden Kuban nehri geçer. Rostov-na-Donu ile Kafkas Dağları arasında Kuban stepleri bulunur. Kuban nehri bu step bölgesinin ortasından geçer ve nehrin toplama alanı Kuban bölgesinin büyük bir kısmını oluşturur. Nehrin ovası Rusya'nın önemli tahıl, pirinç ve pancar üretim kaynaklarından biridir.
Tarih öncesi
Kuzey Kafkasya'daki ilk insan yerleşimlerinin günümüzden yaklaşık 200.000 yıl önce Anadolu'dan göç edenler tarafından olduğu düşünülmektedir. En eski bulgular, üzerindeki Saratov konumunda el baltalarıdır. Bölgenin batı kısmındaki Staniza Ilskaja'da içinde taş gereçler olan bir korunak keşfedilmiş, bu kültürün Orta Paleolitik döneme ait olduğu belirlenmiştir. Kuban'ın çeşitli yörelerinde Yukarı Paleolitik döneme ait pek çok kalıt bulunmuştr. Bulunan gereçler arasında çeşitli yontma taşlar bulunmuştur. O dönemler Kafkas Dağları buzlarla kaplı olduğu için yerleşimler dağ etekleri ve ovalarda bulunmuştur. M.Ö. 3700-3000 arasında Maikop kültürü, M.Ö. 3300-2700 arasında de bu bölgede yaşamıştır.
M.Ö. 2400-2000 arasından kalma pek çok Bronz Çağı dolmen kümeleri (300'lük gruplar halinde) vardır. O dönemde Kuzey Kafkasya önemli bir maden işleme merkezi olmuştur. Bu teknoloji yerel Maikop kültürü ile ilişkilidir. Bu çağın insanları başlıca dağ etekleri ve kuzeydeki ovalarındaki tepelere yerleşmiş ve pek çok kurgan inşa etmiştir.. Bu dönem ait bulgular arasında kıymetli metalden mücevherat, kıymetli taşlar ve inciler bulunmaktadır. Maikop kültürünün çömlekleri kırmızı tonlarla süslenmiş seramik süslere sahiptir, son dönemlerinde çömleklerin çömlek tekerleği ile yapıldığı anlaşılmaktadır. Kumaş yapımı için örgü tekniklerinin de kullanılmaktaydı.
Milattan sonraki bin yıl zarfında pek çok Hristiyan kilisesi inşa edilmiştir. Bu kiliselerin pek azı günümüze kadar kalabilmiştir. Kuban bölgesindeki camiler Dağıstan ve Çeçenistan'dakilerden farklılık gösterir. Genelde alelade bir eve benzerler, minareleri kısadır.
Modern tarih
16-18. yüzyıllar arasında Kuban nehrinin sağ tarafında Nogay kabileleri, sol tarafında Çerkesler yaşadı.Kafkas Savaşı (1763-1864) sırasında, 1783'te, Kuban bölgesi (bu yöre Küçük Tataristan olarak adlandırılıyordu, o yörede yaşayan Tatar kökenli halktan dolayı) Kırım Hanlığı'ndan Rus İmparatorluğu'na geçti. Kuban nehri, 18 ve 19.yüzyılda buraya yerleşen Kuban Kozaklarının adının kaynağıdır. Rus devleti, güney sınırlarını güçlendirmek amacıyla, 'unu ve bu bölgeye yerleştirdi.Osmanlı-Rus Savaşı (1787-1792) sırasında gösterdikleri yararlıklardan dolayı Rus İmparatoriçesi II. Katerina, Kuban bölgesini kendilerine vatan yapmaları için bahşetti. Başkent Yekaterinodar ("Katerina'nın hediyesi"; günümüzdeki adıyla Krasnodar) inşa edildi.
1770'ler ve 1780'lerde II. Katerina 120,000 Nogay, Besarabya ve Azak Denizi'nin kuzeydoğusundaki yurtlarından Kuban'a ve Kafkaslara göçettirdi. Ancak 1783'te birkaç bin asi Kubanlı Nogay'ını katletti. Bunun üzerine Nogay kabileleri Osmanlı İmparatorluğu'na göçetti.
Gerek Kuban'da gerek yakınındaki Osetya, Çeçenistan ve Dağıstan'da Hristiyan ve Müslüman topluluklar beraber yaşamaktaydı. Rus Çarlığı Kozakların yardımı ile Kafkasya eteklerine doğru genişledi. Rus-Çerkes Savaşı'nın (1763–1864) önemli çarpışmaları Kuban'da gerçekleşti.
1841-1863 yılları arasında Çarlık devleti Kuban'a Rus göçmenleri yerleştirdi. Orada yaşayan Çerkesler Kafkasya'ya doğru itildiler veya Anadolu'ya göç etmeye zorlandılar. 1860'ta Kuman'da yaşayan Nogayların 70.000'ndan 50.000'i Osmanlı Devleti'ne göç etti. 1860-64'te bir dizi askeri manevra sonucu Kuzey Kafkasya ve Karadeniz kıyılarındaki tüm Müslüman köyler boşaltıldı, bu halk ya dağıtıldı, ya göçe zorlandı ya da öldürüldü. 19. yüzyılın ikinci yarısında bu bölge idarî olarak Kuban Oblastı ve (ki bu sonradan Karadeniz Guberniyası'na dönüşmüştür) olarak düzenlendi.
Rus Devrimi sırasında Kuban halkı kendi içinde bölünmüştü. 1917'de hem bir Kuban Sovyet Cumhuriyeti, hem de oluşmuştu. Rada tüm Kozak kabilelerinin başlarından oluşan bir meclisti, ama Rada'nın başı Çar tarafından atanırdı. 1913-1918 arasında Kuban Sovyet Cumhuriyeti ise, 'nin parçası idi. Başkenti Yekaterinodar idi. Bu Cumhuriyet, Mayıs-Haziran 1918'a arasında ile birleşti, sonradan da 'inin parçası oldu.
Kuban Rada tarafından 28 Ocak 1918 tarihinde Cumhuriyet, 16 Şubat 1918 tarihinde bağımsızlık ilan edilmiştir. I. Dünya Savaşı'nda General Anton Denikin komutasındaki Rus birlikleri Kuzey Kafkasya'yı işgal ettiler. Ekim Devrimi'ni izleyen iç savaşta Denikin'in birlikleri Ağustos 1918'de Krasnodar'ı ele geçirdiler ve buradaki Bolşevik karşıtı Kuban Halk Cumhuriyeti güç kazandı. Ancak bölge halkı ile Beyaz Rus ordusu arasındaki ilişkiler gergindi. Halk Cumhuriyeti'nin yönetimi bağımsız bir devlet olmaya girişince 1919'da Kızıl Ordu birlikleri Rada hükûmetini feshetti ve başbakanı idam etti. Daha sonra Denikin Kızıl Ordu karşısında mağlup düşünce Kuban Cunmhuriyeti ile kısa bir süre için (1919-1920), Kuzey Kafkasya Emirliği olarak birleştiler. Ancak, 1920'de Kızıl Ordu Kuban'ı ele geçirdi. Kuban Kozaklarının Host'u feshedildi.
Kızıl Ordu'nun galibiyetininden sonraki ilk yıllarda Kuban'lı asiler 1924'e kadar Sovyet yönetimine karşı direndi. Sovyet memurları çeteler tarafından öldürüldüler ve 1924'te bir seçim boykotu oldu. 1930'lu yıllara Kuban'da yaşayan Ukraynalıların Ruslaştırılmasına yönelik bir kampanya başlatıldı. 1932'de, bütün devlet yazışmaları Rusçaya dönüştürüldü. Daha evvelki yıllarda Ukraince eğitim mümkünken, 1932'de bu yasaklandı. 1932-1933'te 1500 Ukraince konuşan aydın tutklanıp idam edildi, Ukraince hocaları tutuklanıp sürgüne yollandı. 1932'de Ukraince eğitim yasaklandı. 1932-33 yıllarındaki zorunlu kolektivizasyon (Holodomor) Kuban'daki Ukrayna kökenli halkı özellikle etkiledi. Ukraya etnisitesine ait olan kişiler 1927'de nüfusun %55'ini oluştururken 1959'da bu oran %4'e, 2002'de %0,9'e düştü.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Kuban bölgesinin büyük bir bölümü idari olarak günümüzde Krasnodar Krayı'ndan oluşur. Krasnodar Krayı, Rusya'nın federal birimlerinden biridir.
Kaynakça
- ^ J. P. Mallory, "Maykop Culture", Encyclopedia of Indo-European Culture, Fitzroy Dearborn, 1997.
- ^ J. P. Mallory, "Novotitorovka Culture", Encyclopedia of Indo-European Culture, Fitzroy Dearborn, 1997.
- ^ Kadir I. Natho, Circassian History. Xlibris Corporation, 2009. sf 37
- ^ History of Kuban (Krasnodar Territory) [1] 4 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . erişim tarihi: 2014-09-03
- ^ a b Azarenkova ve diğerleri, sf. 8 ve sonrası
- ^ King, Charles. 2008. The ghost of freedom: a history of the Caucasus. Oxford Univ. Press, sf. 94-96
- ^ The politics of identity in a Russian borderland province: the Kuban neo-Cossack movement, 1989-1996, by Georgi M. Derluguian and Serge Cipko; Europe-Asia Studies; December 1997 URL
- ^ Viktor Zakharchenko, Folk songs of the Kuban, 1997 ; Wayback Machine
- ^ Ukraine and Ukrainians Throughout the World, edited by A.L. Pawliczko, University of Toronto Press, 1994.
- ^ Kuban Okrug from the 1926 census demoscope.ru 15 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Russian census 2002". 10 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuban Rusca Kuban Adigece Pshyze Ukraynaca Kuban Karacay Balkarca Koban Guney Rusya da Kuban Nehri cevresinde Karadeniz kiyisinda Volga Deltasi ve Kafkasya arasinda ve Kirim Yarimadasi ndan Kerc Bogazi ile ayrilmis olan bir cografi bolgedir Krasnodar Krayi hem resmen hem gayriresmi olarak sikca Kuban olarak belirtilse de Kuban sadece burayi icermez ayrica Adige Karacay Cerkesya Cumhuriyetlerini ve kismen Stavropol Krayini da icerir Kuban bolgesiCografyaBolgenin guneyinde Kafkasya nin bati etekleri vardir kuzeyinden Kuban nehri gecer Rostov na Donu ile Kafkas Daglari arasinda Kuban stepleri bulunur Kuban nehri bu step bolgesinin ortasindan gecer ve nehrin toplama alani Kuban bolgesinin buyuk bir kismini olusturur Nehrin ovasi Rusya nin onemli tahil pirinc ve pancar uretim kaynaklarindan biridir Tarih oncesiKuzey Kafkasya daki ilk insan yerlesimlerinin gunumuzden yaklasik 200 000 yil once Anadolu dan goc edenler tarafindan oldugu dusunulmektedir En eski bulgular uzerindeki Saratov konumunda el baltalaridir Bolgenin bati kismindaki Staniza Ilskaja da icinde tas gerecler olan bir korunak kesfedilmis bu kulturun Orta Paleolitik doneme ait oldugu belirlenmistir Kuban in cesitli yorelerinde Yukari Paleolitik doneme ait pek cok kalit bulunmustr Bulunan gerecler arasinda cesitli yontma taslar bulunmustur O donemler Kafkas Daglari buzlarla kapli oldugu icin yerlesimler dag etekleri ve ovalarda bulunmustur M O 3700 3000 arasinda Maikop kulturu M O 3300 2700 arasinda de bu bolgede yasamistir M O 2400 2000 arasindan kalma pek cok Bronz Cagi dolmen kumeleri 300 luk gruplar halinde vardir O donemde Kuzey Kafkasya onemli bir maden isleme merkezi olmustur Bu teknoloji yerel Maikop kulturu ile iliskilidir Bu cagin insanlari baslica dag etekleri ve kuzeydeki ovalarindaki tepelere yerlesmis ve pek cok kurgan insa etmistir Bu donem ait bulgular arasinda kiymetli metalden mucevherat kiymetli taslar ve inciler bulunmaktadir Maikop kulturunun comlekleri kirmizi tonlarla suslenmis seramik suslere sahiptir son donemlerinde comleklerin comlek tekerlegi ile yapildigi anlasilmaktadir Kumas yapimi icin orgu tekniklerinin de kullanilmaktaydi Milattan sonraki bin yil zarfinda pek cok Hristiyan kilisesi insa edilmistir Bu kiliselerin pek azi gunumuze kadar kalabilmistir Kuban bolgesindeki camiler Dagistan ve Cecenistan dakilerden farklilik gosterir Genelde alelade bir eve benzerler minareleri kisadir Modern tarih16 18 yuzyillar arasinda Kuban nehrinin sag tarafinda Nogay kabileleri sol tarafinda Cerkesler yasadi Kafkas Savasi 1763 1864 sirasinda 1783 te Kuban bolgesi bu yore Kucuk Tataristan olarak adlandiriliyordu o yorede yasayan Tatar kokenli halktan dolayi Kirim Hanligi ndan Rus Imparatorlugu na gecti Kuban nehri 18 ve 19 yuzyilda buraya yerlesen Kuban Kozaklarinin adinin kaynagidir Rus devleti guney sinirlarini guclendirmek amaciyla unu ve bu bolgeye yerlestirdi Osmanli Rus Savasi 1787 1792 sirasinda gosterdikleri yararliklardan dolayi Rus Imparatoricesi II Katerina Kuban bolgesini kendilerine vatan yapmalari icin bahsetti Baskent Yekaterinodar Katerina nin hediyesi gunumuzdeki adiyla Krasnodar insa edildi 1770 ler ve 1780 lerde II Katerina 120 000 Nogay Besarabya ve Azak Denizi nin kuzeydogusundaki yurtlarindan Kuban a ve Kafkaslara gocettirdi Ancak 1783 te birkac bin asi Kubanli Nogay ini katletti Bunun uzerine Nogay kabileleri Osmanli Imparatorlugu na gocetti Gerek Kuban da gerek yakinindaki Osetya Cecenistan ve Dagistan da Hristiyan ve Musluman topluluklar beraber yasamaktaydi Rus Carligi Kozaklarin yardimi ile Kafkasya eteklerine dogru genisledi Rus Cerkes Savasi nin 1763 1864 onemli carpismalari Kuban da gerceklesti 1841 1863 yillari arasinda Carlik devleti Kuban a Rus gocmenleri yerlestirdi Orada yasayan Cerkesler Kafkasya ya dogru itildiler veya Anadolu ya goc etmeye zorlandilar 1860 ta Kuman da yasayan Nogaylarin 70 000 ndan 50 000 i Osmanli Devleti ne goc etti 1860 64 te bir dizi askeri manevra sonucu Kuzey Kafkasya ve Karadeniz kiyilarindaki tum Musluman koyler bosaltildi bu halk ya dagitildi ya goce zorlandi ya da olduruldu 19 yuzyilin ikinci yarisinda bu bolge idari olarak Kuban Oblasti ve ki bu sonradan Karadeniz Guberniyasi na donusmustur olarak duzenlendi Rus Devrimi sirasinda Kuban halki kendi icinde bolunmustu 1917 de hem bir Kuban Sovyet Cumhuriyeti hem de olusmustu Rada tum Kozak kabilelerinin baslarindan olusan bir meclisti ama Rada nin basi Car tarafindan atanirdi 1913 1918 arasinda Kuban Sovyet Cumhuriyeti ise nin parcasi idi Baskenti Yekaterinodar idi Bu Cumhuriyet Mayis Haziran 1918 a arasinda ile birlesti sonradan da inin parcasi oldu Kuban Rada tarafindan 28 Ocak 1918 tarihinde Cumhuriyet 16 Subat 1918 tarihinde bagimsizlik ilan edilmistir I Dunya Savasi nda General Anton Denikin komutasindaki Rus birlikleri Kuzey Kafkasya yi isgal ettiler Ekim Devrimi ni izleyen ic savasta Denikin in birlikleri Agustos 1918 de Krasnodar i ele gecirdiler ve buradaki Bolsevik karsiti Kuban Halk Cumhuriyeti guc kazandi Ancak bolge halki ile Beyaz Rus ordusu arasindaki iliskiler gergindi Halk Cumhuriyeti nin yonetimi bagimsiz bir devlet olmaya girisince 1919 da Kizil Ordu birlikleri Rada hukumetini feshetti ve basbakani idam etti Daha sonra Denikin Kizil Ordu karsisinda maglup dusunce Kuban Cunmhuriyeti ile kisa bir sure icin 1919 1920 Kuzey Kafkasya Emirligi olarak birlestiler Ancak 1920 de Kizil Ordu Kuban i ele gecirdi Kuban Kozaklarinin Host u feshedildi Kizil Ordu nun galibiyetininden sonraki ilk yillarda Kuban li asiler 1924 e kadar Sovyet yonetimine karsi direndi Sovyet memurlari ceteler tarafindan oldurulduler ve 1924 te bir secim boykotu oldu 1930 lu yillara Kuban da yasayan Ukraynalilarin Ruslastirilmasina yonelik bir kampanya baslatildi 1932 de butun devlet yazismalari Ruscaya donusturuldu Daha evvelki yillarda Ukraince egitim mumkunken 1932 de bu yasaklandi 1932 1933 te 1500 Ukraince konusan aydin tutklanip idam edildi Ukraince hocalari tutuklanip surgune yollandi 1932 de Ukraince egitim yasaklandi 1932 33 yillarindaki zorunlu kolektivizasyon Holodomor Kuban daki Ukrayna kokenli halki ozellikle etkiledi Ukraya etnisitesine ait olan kisiler 1927 de nufusun 55 ini olustururken 1959 da bu oran 4 e 2002 de 0 9 e dustu Ikinci Dunya Savasi sirasinda Kuban bolgesinin buyuk bir bolumu idari olarak gunumuzde Krasnodar Krayi ndan olusur Krasnodar Krayi Rusya nin federal birimlerinden biridir Kaynakca J P Mallory Maykop Culture Encyclopedia of Indo European Culture Fitzroy Dearborn 1997 J P Mallory Novotitorovka Culture Encyclopedia of Indo European Culture Fitzroy Dearborn 1997 Kadir I Natho Circassian History Xlibris Corporation 2009 sf 37 History of Kuban Krasnodar Territory 1 4 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde erisim tarihi 2014 09 03 a b Azarenkova ve digerleri sf 8 ve sonrasi King Charles 2008 The ghost of freedom a history of the Caucasus Oxford Univ Press sf 94 96 The politics of identity in a Russian borderland province the Kuban neo Cossack movement 1989 1996 by Georgi M Derluguian and Serge Cipko Europe Asia Studies December 1997 URL Viktor Zakharchenko Folk songs of the Kuban 1997 Wayback Machine Ukraine and Ukrainians Throughout the World edited by A L Pawliczko University of Toronto Press 1994 ISBN 0 8020 0595 0 Kuban Okrug from the 1926 census demoscope ru 15 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Russian census 2002 10 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2007