Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pannonia ya da Panunya, Kuzey ve Doğusundan Tuna, Batısından Noricum ve daha yukarıda İtalya, Güneyinden Dalmaçya ve daha aşağıda Moesia eyaletleriyle çevrili olan Roma İmparatorluğu eyaleti.
Antik Pannonia eyaleti toprakları, günümüzde çoğunluğu Macaristan'da olmak üzere, Avusturya, Hırvatistan, Sırbistan, Slovenya ve Bosna-Hersek sınırları içerisindedir.
Pannonia terimi günümüzde genellikle Macaristandaki Transtuna bölgesi (Dunántúl) ya da tüm Macaristan için kullanılmaktadır.
İsmi
, Pannonia adını Ön Hint-Avrupa dili *pen-, "bataklık, su, ıslak" kökünden türetmiştir.
Tarihi
Bölgenin yerlileri Pannonii () olarak bilinen ve İllirya halklarıyla akraba bir kabiledir. MÖ 4. yüzyıl'dan itibaren bazı Kelt kabileleri tarafından işgal edilmiştir. Dalmaçya'lıların müttefiki olan yerlilerine MÖ 35 yılında Augustus tarafından yapılan ve Siscia'nın (Sisak) fethedilmesiyle sonuçlanan saldırıya kadar bölge hakkında çok az bilgi vardır. Bölge, MÖ 9 yılına kadar tam anlamıyla kontrol altına alınamamış ve bu tarihten sonra İllirya eyaletine bağlanmıştır.
MS 6 yılında Pannonialıların Dalmaçyalılar ve diğer İlliryalı kabilelerle birlikte kalkıştıkları isyan, yaklaşık üç yıl süren zorlu savaşların ardından Tiberius ve Germanicus tarafından bastırılmıştır. MS 9 yılında sona eren isyanın ardından İllirya eyaleti topraklarının Kuzeyi Pannonia eyaleti, Güneyi Dalmaçya eyaleti olacak şekilde ikiye bölünmüştür. Bölünme tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte MS 20 yılından sonra ancak MS 50 yılından öncedir. Eyaletin, ve gibi tehlikeli barbar kabilelere olan yakınlığı nedeniyle bölgede çok sayıda birlik (İlerleyen zamanlarda 7 Lejyon) konuşlandırılması ihtiyacı ortaya çıkmış ve Tuna cephesi boyunca çok sayıda kale inşa edilmiştir.
MS 102 ve 107 yılları arasındaki birinci ve ikinci Daçya savaşları arasındaki bir tarihte, eyaletin toprakları İmparator Trajan tarafından (Batısı) ve (Doğusu) olmak üzere iki eyalete bölündü. Tarihçi Batlamyus'a göre, bu bölünme Kuzeydeki Arrabona'dan (Győr) Güneydeki Servitium'a () kadar uzanan bir hatla sağlanmıştı. Sonradan bu hat biraz daha Doğuya kaydırılmıştır. Ülkenin tamamı zaman zaman Pannonias (Pannoniae) olarak adlandırılmıştır.
Pannonia Superior, konsüler bir Sefir tarafından yönetiliyordu ve emri altında üç Lejyon bulunuyordu. Pannonia Inferior ise önceleri Praetorian bir Sefir tarafından idare edilirken, Marcus Aurelius zamanında Konsüler bir Sefir idaresine verildi ancak halâ tek bir Lejyona sahipti. Tuna cephesi, İmparator Hadrianus tarafından kurulmuş iki koloni olan Aelia Mursia (Osijek) ve Aelia () tarafından koruma altına alınmıştı.
Diokletian zamanında eyalet dört parça olarak yeniden düzenlendi:
- Kuzeybatı'da , Başkent / (Szombathely),
- Kuzeydoğu'da , Başkent (Pécs),
- Güneybatı'da , Başkent (Sisak),
- Güneydoğu'da , Başkent Sirmium (Sremska Mitrovica)
Diokletian ayrıca bu gün Slovenya olarak bilinen toprakları Pannonia eyaletinden ayırarak Noricum eyaletine dahil etmiştir.
Pannonia, 5. yüzyıl ortalarında II. Theodosius tarafından Hunlar'a terk edildi ve Attila'nın ölümünün ardından da sırasıyla, Ostrogotlar (456-471), Lombardlar (530-568), Avarlar (560'lar - 800 civarı), Slavlar (480'lerden beri orada yaşayan ve 800 - 900 arası özgür olan), Macarlar (900/901'den beri); Habsburglar ve Osmanlılar (1526 - 1878 arası) tarafından yönetildi. I. Dünya Savaşının ardından bölge Avusturya, Macaristan ve Sırp, Hırvat ve Sloven Krallıkları (1929 yılında Yugoslavya olarak yeniden adlandırıldı) arasında paylaştırıldı.
Ekonomi ve bölgenin çehresi
Ülke, özellikle mevcut büyük ormanların Probus ve Galerius tarafından ortandan kaldırılmasından sonra oldukça verimli bir yer haline gelmiştir. Bu süreçten önce en önemli ihraç kalemi . Başlıca tarımsal ürünleri yulaf ve yerlileri tarafından sabaea adında bir çeşit bira üretilen arpa'dır. Şaraplık Üzüm asmaları ve Zeytin ağaçları kısmen bakımlıdır. Pannonia ayrıca av köpeği yetiştiriciliği ile meşhurdur. Antik dönemde herhangi bir madenden bahsedilmediği halde demir ve gümüş bulunma olasılığı yüksektir. Başlıca nehirleri Dravus, Savus ve Arrabo, Danuvius nehriyle birleşir.
Kaynakça
- Radomir Popović, Rano hrišćanstvo u Panoniji, Vojvođanski godišnjak, sveska I, Novi Sad, 1995.
- Petar Milošević, Arheologija i istorija Sirmijuma, Novi Sad, 2001.
Dış bağlantılar
- Antik Pannonia hakkında bilgi 16 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (İngilizce)
- Antik Pannonia hakkında bilgi19 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (İngilizce)
- Pannonia haritası26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Pannonia haritası26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Macaristan'dan hava görüntüleri 20 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Budapeşte - Macaristan'dan hava görüntüleri7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pannonia ya da Panunya Kuzey ve Dogusundan Tuna Batisindan Noricum ve daha yukarida Italya Guneyinden Dalmacya ve daha asagida Moesia eyaletleriyle cevrili olan Roma Imparatorlugu eyaleti Pannonia haritasi Antik Pannonia eyaleti topraklari gunumuzde cogunlugu Macaristan da olmak uzere Avusturya Hirvatistan Sirbistan Slovenya ve Bosna Hersek sinirlari icerisindedir Pannonia terimi gunumuzde genellikle Macaristandaki Transtuna bolgesi Dunantul ya da tum Macaristan icin kullanilmaktadir Ismi Pannonia adini On Hint Avrupa dili pen bataklik su islak kokunden turetmistir TarihiRoma Imparatorlugu nun Pannonia eyaleti MS 120 Bolgenin yerlileri Pannonii olarak bilinen ve Illirya halklariyla akraba bir kabiledir MO 4 yuzyil dan itibaren bazi Kelt kabileleri tarafindan isgal edilmistir Dalmacya lilarin muttefiki olan yerlilerine MO 35 yilinda Augustus tarafindan yapilan ve Siscia nin Sisak fethedilmesiyle sonuclanan saldiriya kadar bolge hakkinda cok az bilgi vardir Bolge MO 9 yilina kadar tam anlamiyla kontrol altina alinamamis ve bu tarihten sonra Illirya eyaletine baglanmistir MS 6 yilinda Pannonialilarin Dalmacyalilar ve diger Illiryali kabilelerle birlikte kalkistiklari isyan yaklasik uc yil suren zorlu savaslarin ardindan Tiberius ve Germanicus tarafindan bastirilmistir MS 9 yilinda sona eren isyanin ardindan Illirya eyaleti topraklarinin Kuzeyi Pannonia eyaleti Guneyi Dalmacya eyaleti olacak sekilde ikiye bolunmustur Bolunme tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte MS 20 yilindan sonra ancak MS 50 yilindan oncedir Eyaletin ve gibi tehlikeli barbar kabilelere olan yakinligi nedeniyle bolgede cok sayida birlik Ilerleyen zamanlarda 7 Lejyon konuslandirilmasi ihtiyaci ortaya cikmis ve Tuna cephesi boyunca cok sayida kale insa edilmistir MS 102 ve 107 yillari arasindaki birinci ve ikinci Dacya savaslari arasindaki bir tarihte eyaletin topraklari Imparator Trajan tarafindan Batisi ve Dogusu olmak uzere iki eyalete bolundu Tarihci Batlamyus a gore bu bolunme Kuzeydeki Arrabona dan Gyor Guneydeki Servitium a kadar uzanan bir hatla saglanmisti Sonradan bu hat biraz daha Doguya kaydirilmistir Ulkenin tamami zaman zaman Pannonias Pannoniae olarak adlandirilmistir Pannonia Superior konsuler bir Sefir tarafindan yonetiliyordu ve emri altinda uc Lejyon bulunuyordu Pannonia Inferior ise onceleri Praetorian bir Sefir tarafindan idare edilirken Marcus Aurelius zamaninda Konsuler bir Sefir idaresine verildi ancak hala tek bir Lejyona sahipti Tuna cephesi Imparator Hadrianus tarafindan kurulmus iki koloni olan Aelia Mursia Osijek ve Aelia tarafindan koruma altina alinmisti Diokletian zamaninda eyalet dort parca olarak yeniden duzenlendi Kuzeybati da Baskent Szombathely Kuzeydogu da Baskent Pecs Guneybati da Baskent Sisak Guneydogu da Baskent Sirmium Sremska Mitrovica Diokletian ayrica bu gun Slovenya olarak bilinen topraklari Pannonia eyaletinden ayirarak Noricum eyaletine dahil etmistir Pannonia 5 yuzyil ortalarinda II Theodosius tarafindan Hunlar a terk edildi ve Attila nin olumunun ardindan da sirasiyla Ostrogotlar 456 471 Lombardlar 530 568 Avarlar 560 lar 800 civari Slavlar 480 lerden beri orada yasayan ve 800 900 arasi ozgur olan Macarlar 900 901 den beri Habsburglar ve Osmanlilar 1526 1878 arasi tarafindan yonetildi I Dunya Savasinin ardindan bolge Avusturya Macaristan ve Sirp Hirvat ve Sloven Kralliklari 1929 yilinda Yugoslavya olarak yeniden adlandirildi arasinda paylastirildi Ekonomi ve bolgenin cehresiUlke ozellikle mevcut buyuk ormanlarin Probus ve Galerius tarafindan ortandan kaldirilmasindan sonra oldukca verimli bir yer haline gelmistir Bu surecten once en onemli ihrac kalemi Baslica tarimsal urunleri yulaf ve yerlileri tarafindan sabaea adinda bir cesit bira uretilen arpa dir Saraplik Uzum asmalari ve Zeytin agaclari kismen bakimlidir Pannonia ayrica av kopegi yetistiriciligi ile meshurdur Antik donemde herhangi bir madenden bahsedilmedigi halde demir ve gumus bulunma olasiligi yuksektir Baslica nehirleri Dravus Savus ve Arrabo Danuvius nehriyle birlesir KaynakcaRadomir Popovic Rano hriscanstvo u Panoniji Vojvođanski godisnjak sveska I Novi Sad 1995 Petar Milosevic Arheologija i istorija Sirmijuma Novi Sad 2001 Dis baglantilarAntik Pannonia hakkinda bilgi 16 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Antik Pannonia hakkinda bilgi19 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Pannonia haritasi26 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pannonia haritasi26 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Macaristan dan hava goruntuleri 20 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Budapeste Macaristan dan hava goruntuleri7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde