Konotop Muharebesi veya Sosnivka Muharebesi, Hetmanı İvan Vyhovsky tarafından yönetilen bir koalisyon ile İvan Bezpaly'nin Kazak akerleri tarafından desteklenen Rus Çarlığı'ndan Semyon Pozharsky ve Semyon Lvov komutasındaki süvari birlikleri arasında 29 Haziran 1659'da Ukrayna'nın Konotop kasabası yakınlarında gerçekleşen savaş. Harp Rus-Polonya Savaşı (1654-1667) sırasında gerçekleşmiştir. Vyhovsky'nin koalisyonu Rusları ve müttefiklerini yendi ve ana Rus ordusunu Konotop kuşatmasını bırakmasını sağladı. Ancak, savaşın sonunda Ukrayna'daki siyasi gerilim de arttı ve Vyhovsky'nin birkaç ay sonra iktidardan uzaklaşmasına yol açtı.
Konotop Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Rusya-Polonya savaşı | |||||||
51°13′21″N 33°09′31″E / 51.2224°K 33.1585°D
| |||||||
Taraflar | |||||||
Kırım Hanlığı Kazakları | Rus Çarlığı Ivan Bezpaly Kazakları | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
IV. Mehmet Giray Ivan Bohun | Ivan Bezpaly | ||||||
Güçler | |||||||
30,000–35,000 Kırım Tatarı 16,000 Kazak 1500—3000 Paralı asker 4,000 Konotop askeri birliği | 28,600 Rus 6,660 Kazak | ||||||
Kayıplar | |||||||
3,000–6,000 Kırım Tatarı 4,000 Kazak | Rus kaynaklarına göre: 4,769 Rus gücü 2,000 Kazak |
Öncesi
Konotop Savaşı, Ukrayna tarihinin genellikle Harabe olarak adlandırılan döneminde gerçekleşti. Bu, Kazak seçkinleri içinde birçok güç mücadelesinin gerçekleştiği ve özellikle Hetman Bohdan Khmelnytsky'nin ölümünden sonraki zamandı. Muhtemelen, bu güç mücadeleleri, Kazakların otoritesini baltalamak amacıyla Rus çarı tarafından başlatılmıştı.
Hükümdarlığı sırasında Bohdan Khmelnytsky Ukrayna'yı Polonya egemenliğinden çıkarmayı başardı. Ancak daha sonra, 1654'te Rusya ile yeni ve gergin bir ilişki başladı. Halefi, genel şansölye ve yakın danışmanı Ivan Vyhovsky, Moskova'nın Ukrayna'nın içişlerine artan müdahalesini görüyordu. Hatta çarlığın Vyhovsky'ye karşı çıkan Kazak gruplarını kışkırtarak bir iç savaşı tetiklemeye çalışması gibi durumlarla uğraşmak zorunda kaldı.
Rusya, 1654 Pereyaslav Antlaşması'nı ihlal ederek 1656'da Polonya ile Vilno'da bir barış anlaşması imzaladı. Sonrasında Kazak Hetmanatı üzerindeki baskıyı artırdı. Sonuç olarak, Vyhovsky Polonyalılarla müzakerelere girdi ve 16 Eylül 1658'de 'nı imzaladı. Planlanan yeni anlaşmaya göre, orta Ukrayna'nın (Kiev, Bratslav ve Podilya) üç voyevodship'i (Kiev, Bratslav ve Podilya), Rusya Büyük Prensliği adı altında Polonya ve Litvanya ile birlikte Polonya -Litvanya Birliği'nin eşit bir kurucu ülkesi olacaktı. oluşuyordu. Ancak Sejm, anlaşmayı bağımsız bir Ruthenian Prensliği fikrinin olmaması şartıyla anlaşmayı onayladı.
Kazak-Polonya ittifakı haberi, Moskova'yı ve Vyhovsky'ye (İvan Bezpaly liderliğindeki) karşı çıkan Ukraynalı Kazakları alarma geçirdi. Bunun üzerine 1658 sonbaharında Prens başkanlığındaki bir keşif kuvveti Ukrayna'ya gönderildi. Moskova'nın askeri komutanı, Vyhovsky'ye karşı yeni bir rakip hetman'ın muhalifleri tarafından seçilmesini destekledi ve aynı zamanda Vyhovsky'nin destekçilerinin elindeki kasabaları işgal etmeye başladı. İşgal sonucunda sivil nüfus yaygın olarak istismar edildi, soyuldu ve acımasızca yok edildi.
Durumun tırmanmasıyla düşmanlıklar açığa çıktı. Ülke genelinde farklı kasaba ve bölgelerde çatışmalar ve saldırılar meydana geldi. Bunların en bilineni, Nizhyn'de albay Hryhoriy Hulyanytsky komutasındaki Nizhyn ve Chernihiv Kazak Alayları tarafından Konotop'un ele geçirilmesiydi. Razryadny prikaz'a göre 28.600 kişilik, "The Chronicle of the Witness" kaynaklarına ve Sergey Solovyov'a göre ise 100.000–150.000 askerden oluşan Rus ordusu 1659 baharında, Romodanovski'ye yardım etmek için Ukrayna'ya gönderildi. Son rakamlar modern tarihçiler tarafından abartılı olarak eleştiriliyor.
Ordu, 30 Ocak 1659'da Ukrayna sınırına geldi ve Rus komutanının ilk başta Kazakları ikna talimatı da olduğu için Trubetskoy Vyhovsky ile müzakere başlayana kadar 40 gün bekledi. Vyhovsky'nin rakipleri olan Kazak kuvvetleri Bezpalyi, Voronko ve Barabash'ın komutanları Zaporizhian Kazakları ile beraber Rus birliklerine katıldı. Müzakereler başarısız olduktan sonra gerginlikler arttı. Rus ordusu, Vyhovsky karşıtı isyancılarla birlikte Romny savaşında ve Lokhvytsya savaşında Vyhovsky'nin birliklerini yendi. Bundan sonra, yüksek askeri komutan Prens Aleksey Trubetskoy, Vyhovsky'nin peşine düşmeden önce Hulyanytsky Kazakları tarafından tutulan Konotop Kalesi'nin 4.000 kişilik küçük garnizonunu yok etmeye karar verdi.
Konotop Kuşatması
Hülyanytsky ve Kazakları hetman Vyhovsky'ye ihanet etmeyi reddedip sadece 4.000 Kazak ile Konotop'un şiddetli ve uzun süreli savunmasını üstlenmişlerdi. Prens Trubetskoy'un Konotop saldırısına karşı savunma dışında bir çözüm kalmamıştı.:637Tarihçi Markevych'e göre, 21 Nisan 1659'da bir sabah duasından sonra Trubetskoy kalenin surlarına topyekün bir saldırı emri verdi. Şehir bombalandı, içeriye birkaç yangın bombası atıldı ve ordu şehri ele geçirmek için harekete geçti. Bir noktada Trubetskoy'un birlikleri şehir duvarlarını kırdı, ancak içerideki Kazakların şiddetli direnişi tarafından püskürtüldü. İlk saldırının başarısızlığından sonra Trubetskoy hızlı saldırı planından vazgeçti. Şehri bombalamaya ve önündeki hendeği toprakla doldurmaya başladı. Kazaklar, şehirdeki yangınlara rağmen inatla direndiler. Gece boyunca, hendeğe doldurulan toprak şehir surlarını güçlendirmek için kullanıldı. Hatta Trubetskoy'un kuşatma ordusuna karşı birkaç karşı saldırı yapıldı. Bu saldırılar Prens Trubetskoy'u askeri kampını taşımaya zorladı. Kaleden 10 kilometre uzağa çekilince kuvvetlerini karargahındaki ana ordu ile Konotop'u kuşatan ordu arasında paylaştırdı. 29 Nisan'da yapılan bir başka saldırı da püskürtüldü. Burada da Ruslar 400'e yakın adam kaybetti ve 3000'e yakın kişi yaralandı. Ani saldırı yerine yapılan kuşatma 70 gün sürdü ve Vyhovsky'ye Rus ordusuyla savaşa hazırlanmak için çok ihtiyaç duyduğu zamanı verdi.
Hetman sadece kendi birliklerini organize etmeyi başarmakla kalmadı, aynı zamanda müttefiklerinin, yani Kırım Tatarları ve Polonyalıların desteğini de sağladı. Tatarlarla anlaşarak IV. Mehmed Giray Han'ın başında olduğu 30.000 kişilik ordusunu, 4000 kişilik Polonya müfrezesini ve Sırp, Moldovalı ve Alman paralı askerlerini 1659 yazının başlarında Konotop'a topladı.
Savaş
24 Haziran 1659'da Vyhovsky ve müttefikleri bölgeye ulaştı ve Konotop'un birkaç kilometre güneybatısındaki Shapovalivka köyü yakınlarında işgalci ordusunun küçük bir keşif müfrezesini yendi. O akşam yapılan plana göre, 30.000 Tatar, Sosnivka nehrinin güney doğusunda mevzilendirildi ve Vyhovsky'nin Polonyalı ve paralı askerlerden oluşan kuvvetleri, aynı adı taşıyan nehrin güneyindeki Sosnivka köyüne yerleştirildi.
Bu arada Vyhovsky kuvvetlerinin komutasını Hryhoriy Hulyanytsky'nin kardeşi Stepan Hulyanytsky'ye bıraktı ve Konotop'a giden küçük bir Kazak müfrezesinin başında kaldı. 27 Haziran 1659 sabahı erken saatlerde, Vyhovsky'nin müfrezesi Konotop yakınlarındaki Trubetskoy'un ordusuna saldırdı. Bu ani ve beklenmedik saldırı sayesinde çok sayıda düşman atını ele geçirmeyi ve onları uzağa ve bozkıra kaçırmayı başardı. Düşman bunun üzerine karşı saldırıya geçti ve Vyhovsky köprünün üzerinden Sosnivka nehrinin diğer kıyısına doğru çekildi. Saldırıyı öğrenen Prens Trubetskoy, 4.000 kişilik asil süvari ve Prens Semen Pozharsky liderliğindeki 2.000 Bezpalyi Kazakından oluşan bir müfrezeyi Ivan Vyhovsky'yi takip etmek için nehrin karşısına gönderdi. Trubetskoy'un kuvvetleri böylece bu müfreze ile Konotop'u kuşatanlar arasında bölündü. Chronicle of the Eyewitness ve Solovyov'a göre, Pozharsky'nin müfrezesi 30.000 kişiden oluşuyordu.
28 Haziran 1659'da Prens Semen Pozharsky Kazakları takip ederken Sosnivka nehrini geçti ve nehrin güney kıyısında kampını kurdu. Gece boyunca, Stepan Hülyanytsky liderliğindeki küçük bir Kazak müfrezesi atlarının toynaklarını bezle doladı ve gecenin karanlığı yardımıyla düşman hatlarının arkasına girdi. Bu sayede Pozharsky'nin nehri geçmek için kullandığı köprüyü ele geçirdi. Köprü söküldü ve nehir önüne barikat kuruldu. Böylece çevresindeki vadiyi sular altında bıraktı.
29 Haziran 1659 sabahı erken saatlerde Vyhovsky küçük bir müfrezeyle Prens Pozharsky'nin ordusuna saldırdı. Küçük bir çarpışmadan sonra ana kuvvetleri yönünde düzensiz bir geri çekilme numarası yaparak geri çekilmeye başladı. Şüphelenmeyen Pozharsky, ordusuna düşmanı takip etmesini emretti. Düşman ordusu Sosnivka'ya girdiğinde Kazaklar Tatarlara sinyal vermek için üç top ateşi açıldı ve Sosnivka'da konuşlanmış tüm güçler karşı saldırıya geçti. Tuzağı fark eden Prens Semen Pozharsky geri çekilme emri verdi. Ama ağır süvarileri, önceki gece selden oluşan ıslak zeminde bataklığa saplandı. Bu sırada Tatarlar da doğu kanadından ilerledi ve doğrudan katliam başladı. Hemen hemen tüm askerler öldü, birkaçı canlı yakalandı. Yakalananlar arasında Prens Semen Romanoviç Pozharsky'nin kendisi, Prens Semen Petrovich Lvov, Prens Buturlinler, Prens Lyapunov, Prens Skuratov, Prens Kurakin ve diğer bazı liderler vardı. Moskova'nın Polonyalılardan Büyük Kurtarıcısı Dmitry Pozharsky'nin bir akrabası, Prens Semen Romanovich Pozharsky, Kırım Hanı IV. Mehmed Giray'ın huzuruna getirildi. Pozharsky, itaatkarlık yapmayı reddetti, Han'a hakaret etti ve yüzüne tükürdü. Bunun için Tatarlar tarafından derhal başı kesildi ve kopmuş başı, tutsaklardan biri ile Prens Trubetskoy'un kampına gönderildi.[]
Pozharsky ordusunun yenilgisini öğrenen Trubetskoy Konotop kuşatmasının kaldırılmasını emretti ve Ukrayna'dan geri çekilmeye başladı. O anda Hülyanytsky'nin kale içindeki Kazakları kaleden çıktı ve geri çekilen orduya saldırdı. Trubetskoy topçularının çoğunu, askeri simgelerini ve hazineyi kaybetti.:637Geri çekilen ordu yine de kendini iyi savundu ve Vyhovsky ve Tatarlar 3 gün boyunca Rus sınırına kadar takibe devam ettiler.
Sonrası ve önemi
Trubetskoy'un birlikleri Putivl'e vardığında, savaşın haberi Moskova'ya da ulaştı. 19. yüzyılın önde gelen bir Rus tarihçisi olan Sergey Solovyov bunu şu şekilde tanımladı:
Moskova'nın süvarileri 54 ve 55 yıllarında oluşturulması sonrası bir günde yok oldu. Sadece 5000 esir alındı. Talihsiz olanlar açık bir alana yönlendirildi ve kuzular gibi katledildi. Kırım Hanı ile Zaporozhian Kazaklarının hetmanı arasındaki anlaşma buydu! Moskova çarı bir daha asla bu kadar güçlü bir orduya hakim olamadı. Yas kıyafetlerinde Alexei Mihayloviç halka göründü ve terör Moskova'yı ele geçirdi. Darbe beklenmedik olduğu için zordu ve bu kadar görkemli başarıları izledi! Sadece son zamanlarda Dolgoruki Moskova'ya yakalanan Litvanyalı bir hetman getirdi. Ancak son zamanlarda herkes Khovansky'nin başarılarından bahsediyordu ama "dindar ve zarif bir adam" olan Trubetskoy böylesine büyük bir orduyu mahvetti! Pek çok kasabanın ele geçirilmesinden ve Litvanya'nın başkentinin ele geçirilmesinden sonra kraliyet şimdi kendi güvenliği için titredi. Ağustos ayında Çar'ın kararnamesiyle tüm mertebeden insanlar Moskova çevresinde tahkimatlar inşa etmek için çağrıldılar. Çoğu zaman çar ve boyarlar inşaat sırasında ortaya çıktılar. Uzak bölgelerden insanlar, yetersiz eşyaları olan aileleri Moskova'yı doldurdu. Sonra da Çar'ın Volga ve Yaroslavl'ın ötesine gittiğine dair bir söylenti yayıldı.
Bununla birlikte Solovyev'in duygusal bakış açısına göre savaşta kaybedilenlerin en az 259'unun subay ve Moskova rütbeli askerler olduğu iddiası modern tarihçiler tarafından sorgulanmaktadır. Rus ordusu, Solovyov'dan ve Polonya kökenli tarihçilerin inandığından çok daha küçüktü. Büyükelçiler Şansölyeliği'nin 17. yüzyıl arşiv belgelerinde ortaya çıkan toplam Rus zayiatı 4.769 askerdi. Bunlar; L'vov'un ve Pozharskii'nin Sosnovka'ya gönderilen 2.830 ve Trubetskoy'un Gambenburg'a yapılan saldırılar sırasında 1.896'sı kaybıydı. Bazı Polonyalı ve Ukraynalı anlatı kaynağında, Rus ordusunun toplam gücünün 100.000–150.000 kişi olduğu tahmin edilirken, kayıplarının 30.000–50.000 olduğu iddia edilmektedir. Grigory Romodanovsky, Andrey Buturlin, Artamon Matveyev, ve Venedikt Zmeyev gibi önde gelen Rus komutanlarının savaşta öldüğünü açıkladı. Bu iddialar, daha önce sözü edilen Sergey Solovyov gibi 19. yüzyıl bilim adamları tarafından eleştirmeden kabul edildi ve hala Ukraynalı tarihçiler arasında popüler bilgilerdir. Örneğin, A. Bulvinsky yayınında, Konotop Savaşı'nda her iki tarafın da 40.000 adam kaybettiği sonucuna vardı. Bu iddialar Batılı ve Rus tarihçiler tarafından fazlasıyla abartılı olarak eleştirilmiş, eleştiri Polonyalı uzman Piotr Kroll tarafından desteklenmiştir. "Rus Devlet Eski Eserler Arşivi'nden kullanılan belgelerin sayfalarındaki işaretlere bakılırsa, [Bulvinsky] Konotop savaşıyla ilgili birçok Rus belgesini biliyordu. Ancak bunlardan sadece birini, 28 Haziran 1659 savaşıyla ilgisi olmayan birini kullanmaya karar verdi". Konotop'ta 150.000 kişilik bir orduya sahip olmak için, Rusya'nın tüm askerî güçlerini tek bir yere göndermesi gerekiyordu, çünkü Rus silahlı kuvvetlerinin toplam gücü 1651'deki yıllık tahmine göre geride hiçbir asker kalmamasını gerektiriyordu. Dönemin Rus ordusu 39.408 asilzade ve boyar oğulları, 44.486 streltsy askeri, 21.124 Kazak, 8.107 ejderha, 9113 Tatar, 2371 Ukraynalı, 4245 topçu, 2707 yabancı ve Zasechnaya muhafızı dahil olmak üzere toplam 133.210 erkekti. Ayrıca, belgesel kanıtlar Romodanovsky, Buturlin, Matveyev ve Zmeyev'in savaştan sağ çıktıklarını ve uzun yıllar Rus Kraliyetine hizmet etmeye devam ettiklerini açıkça ortaya koymaktadır. Batılı ve Rus bilginler hiçbir kanıt göstermeyen, şüpheli ayrıntılar içeren ve propaganda amaçlı kullanılan anlatı eserlerini kullanmak yerine, genellikle Rus Büyükelçileri Şansölyesi'nin Rus Büyükelçiliği hakkında ayrıntılı bilgi veren 17. yüzyıl arşiv belgelerini tercih ediyor. Bu belgeler, silahlı kuvvetlerin mali kontrolü ve tedariki için kullanıldığı, bir devlet komisyonu tarafından dikkatle kontrol edildiği ve Çar'ın kendisine sunulduğu için en güvenilir ve doğru olarak kabul edilir. Ayrıca verileri tahrif etme girişimleri yasalarca yasaklanmıştır. Bir keresinde Prens Ivan Lobanov-Rostovsky, bu belgelerden birinde kayıplarını önemsiz göstermeye çalıştığında, komisyon tarafından hemen fark edildi ve Çar I. Alexis tarafından olağanüstü bir suç olarak algılandı. 2012 yılında, T. Tairova- Yakovleva tarihçileri belgesel kanıtları bu konuda en güvenilir kaynak olarak görmemeye çağırdı, ancak açıklaması tamamen temelsiz ve saçma olarak eleştirildi.
Savaştan sonra, Harabe çerçevesinde Ukrayna iç savaşı başladı. Hetman Vyhovsky ve müttefikleri ilk kötü haber geldiğinde, rakiplerinin elindeki Ukrayna kasabalarından sadece birkaçını geri ele geçirebilmişti. Ivan Sirko liderliğindeki Zaporozhian Ordusunun Kazakları güneydeki Kırım karakollarına saldırdı ve Giray Han ülkesine kaçmaya zorlandı. Birkaç şehir hemen Vyhovsky'ye isyan etti: Lokhvytsia, Hadyach, Poltava, Romny. Nizhyn vatandaşları Trubetskoy'u törenle karşıladıklarında ve Rus çarına bağlılık yemini ettiklerinde savaşın üstünden 2 ay geçmişti. Aynı ay Kiev, Pereyaslav, Chernihiv'deki Ukrayna vatandaşları ve Kazak alayları da çara bağlılık yemini ettiler.
Böylece Vyhovsky yönetimine karşı artan muhalefetle başa çıkmak zorunda kaldı. Yıl sonunda istifaya ve Polonya'ya kaçmak zorunda kaldı ve daha sonra 1664'te Polonyalılar tarafından idam edildi. Yenilgisi büyük ölçüde Ukrayna nüfusunun tüm katmanları arasında destek alamamasına bağlanıyor. Halbuki o dönemde pek sevilmeyen Polonyalılarla ittifakı ve Moskova veya Varşova'ya her fırsatta ihanet etmeye istekli olan zengin Kazak seçkinleri ile samimiyeti de buna neden olmuş olabilir. İç savaşın büyümesiyle Konotop savaşının galipleri kısa sürede unutuldu.
gibi Doğu Slavlar arasındaki bir dizi başka savaşla birlikte, Konotop savaşı birkaç istisna dışında Rus İmparatorluk ve Sovyet tarihçiliğinde göz ardı edilen bir konuydu. Bu olaya yönelik bu tutum, Doğu Slavların birliğine, özellikle de " Rus ve Ukrayna halklarının ebedi dostluğuna" ve "Ukraynalıların birlik için doğal arzusuna" ilişkin bazı Rus propaganda tutumlarını ortadan kaldırma ihtimali gerçeğiyle açıklanmaktadır. S. Makhun'a göre (Reitar-askeri üzerine yazıyor), Kazakların - özellikle Konotop'u savunanların tüm becerileri ve cesaretine rağmen hala acı bir zafer olmaya devam ediyor. Kardeş katli savaşlarının ve hain hetmanların kişisel hırslarının hüküm sürdüğü Ukrayna tarihinin gidişatı üzerinde önemli bir etkisi olmayan bir zafer.
Sanat ve müzik
Ukraynalı şairler Yar Slavutych, Olena Teliha ve P. Karpenko-Krynytsia tarafından savaş hakkında çok sayıda şiir ve kaside yazılmıştır.
Savaşla ilgili çok sayıda tarihi şarkı da kobzar olarak bilinen kör gezgin müzisyenlerin repertuarına girdi.
Besteci ve bandurist Hryhory Kytasty 1966'da orkestra için savaşı anma amacıyla Ukrayna Kazak halk şarkılarına dayanan anıtsal bir eser besteledi. Bu eserin kayıtları, ünlü Rus şarkıcı Michael Minsky ile Ukrayna Bandurist Korosu ve ayrıca Kiev senfonisi tarafından yayınlandı.
Alıntılar
- Bulvinsky A. Konotopska bytva 1659 //Ukrainskyi istorychnyi zhurnal – 1998 #3 s. 76–83, #4 s. 33–42
- Davies Brian L.12 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20220312185818/https://books.google.com/books?id=XH4hghHo1qoC&pg=PA130&lpg=PA130&dq=Ivan+Bespalyi&source=bl&ots=HfYNOcz4jF&sig=eKmFim6GGfT4gkxK88HlPq_Xal4&hl=en&ei=cDzISuzXEonllQfF3JWSAw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2#v=onepage&q=30%2C000%20Muscovites&f=false arşivlendi. Warfare, state and society on the Black Sea steppe, 1500–1700] . Routledge, Birleşik Krallık. .
- Mackenzie D., Michael W. Curran. A History of Russia, the Soviet Union, and Beyond. Fourth Edition. Belmont, Kaliforniya. P. 200, 1993.ISBN'si .
- Makhun S. Battle of Konotop. Reittarr. 23.
- Mytsyk Y. Battle of Konotop 1659// Vijsko Ukrainy – 1996 #5–6, s. 30–33
- Mytsyk Y. Battle of Konotop 1659 // Materially naukovoyi konforentsiyi Konotops'ka bytva 1659 r. i yiyi znachennia v natsional'nomu postupi Ukrayna. – Kiev, 1996.
- Mytsyk Y. Polkovodtsi Vijska Zaporoz'koho – Kn. 1, Kiev 1998.
- Mytsyk Y. Battle of Konotop 1659 // Ukrainske kozatstvo – Mala entsykolpedia, Kiev, 2006. s. 297–298
- Smirnov N., «Konotop gibi düşüş yaşandı...»(mitler ve gerçekler) 23 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Sokolov CM Alexi Mihayloviç saltanatının devamı. Bölüm 1.
- Subtelny O. Ukrayna. Bir tarih . Toronto Üniversitesi Yayınları, 1994.ISBN'si .
Dış bağlantılar
- Çar Alexi Mihayloviç'in saltanatı. 26 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Solovyov S. М. 26 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ) (Rus. 26 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ) 26 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tarihsel Ansiklopedi (Ukr.17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . )17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Küçük Rusya'nın Tarihi (N. Markevich) (Rus. 29 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ) 29 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Archived sitesinde arşivlendi
Kaynakça
- ^ . 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2009.
- ^ a b Davies B. L. Warfare, state and society on the Black Sea steppe, 1500—1700. Routledge, UK: Taylor & Francis, 2007. P. 130
- ^ В’ячеслав Григор’єв: Конотоп-1659: шана, честь і слава України.
- ^ . 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ Mytsyk Y. "Battle of Konotop 1659" // Ukrainske kozatstvo – Mala entsykolpedia, Kiev, 2006. pp. 297
- ^ Mytsyk Y. "Battle of Konotop 1659" // Ukrainske kozatstvo – Mala entsykolpedia, Kiev, 2006. pp. 2978
- ^ Т.Г. Таирова-Яковлева Иван Выговский // Единорогъ. Материалы по военной истории Восточной Европы эпохи Средних веков и Раннего Нового времени, вып.1, М., 2009: Под влиянием польской общественности и сильного диктата Ватикана сейм в мае 1659 г. принял Гадячский договор в более чем урезанном виде. Идея Княжества Руського вообще была уничтожена, равно как и положение о сохранении союза с Москвой. Отменялась и ликвидация унии, равно как и целый ряд других позитивных статей.
- ^ a b Бабулин И.Б. Битва под Конотопом. 28 июня 1659 года — М.: Цейхгауз, 2009
- ^ "Собрание списков разрядных полков. Николай Смирнов. «Как под Конотопом упадок учинился...» (мифы и реальность). Научно-просветительский журнал «Скепсис»". 23 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ The Reign of Tsar Alexi Mikhailovich. (Solovyov S. М.).
- ^ Brian L. Davies. Warfare, state and society on the Black Sea steppe, 1500–1700 12 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Routledge, UK. . P. 130
- ^ Tucker, S.C., A Global Chronology of Conflict, Vol. Two, 2010, Santa Barbara: ABC-CLIO, LLC,
- ^ A. G. Bulvynsky. The Konotop battle of 1659. 9 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ "A. G. Bulvinsky. History of Ukrainian military and military art." (PDF). 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ "The Reign of Tsar Alexi Mikhailovich. (Solovyov S. М.)". 26 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ "A. G. Bulvinsky. History of Ukrainian military and military art." (PDF).
- ^ a b "The Reign of Tsar Alexi Mikhailovich. (Solovyov S. М.)".
- ^ Собрание списков разрядных полков. Николай Смирнов. «Как под Конотопом упадок учинился...» (мифы и реальность). Научно-просветительский журнал «Скепсис».
- ^ Российский Государственный архив древних актов (РГАДА). Ф. 210. Разряд. Оп.14. Столбцы Севского стола. №167. Л.105, Л.107"
- ^ Brian L. Davies. Warfare, state and society on the Black Sea steppe, 1500–1700. Routledge, UK. 978-0-415-23986-8. P. 130.
- ^ "After The Reign of Tsar Alexi Mikhailovich. (Solovyov S. М.)".
- ^ Tucker, S.C., A Global Chronology of Conflict, Vol. Two, 2010, Santa Barbara: ABC-CLIO, LLC, 9781851096671.
- ^ . 20 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Davies B. L. Warfare, state and society on the Black Sea steppe, 1500—1700. Routledge, UK: Taylor & Francis, 2007. P. 131
- ^ (Rusça) Бабулин И. Б. Битва под Конотопом. 28 июня 1659 года. М.: Цейхгауз, 2009. С. 37
- ^ Археографический сборник документов, относящихся к истории Северо-Западной Руси. — Вильна, 1870. — Т. 7. № 87. — С. 114—115
- ^ "Літопис Самовидця. — К.: Наукова думка, 1971". 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ Бабулин И. Б. Битва под Конотопом. — С. 30
- ^ Мицик Ю. А. Додатки. № 1. 1659, липня 11. — Табір під Конотопом. — Лист гетьмана Івана Виговьского до коронного обозного Анджея Потоцького. // Гетьман Іван Виговський. — С. 68
- ^ Бабулин И. Б. Битва под Конотопом. — С. 38
- ^ a b Бабулин И. Б. Битва под Конотопом. — С. 38—39
- ^ "Соловьёв С. М. История России с древнейших времён. Глава 1. Продолжение царствования Алексея Михайловича". 26 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ Бульвінський А. Г. Конотопська битва 1659 р. // Український історичний журнал. — К., 1998, № 4. — С. 41
- ^ Davies B. L. Warfare, state and society on the Black Sea steppe,
- ^ Малов А. В. Сражение под Конотопом и участие выборных полков в ликвидации последствий Конотопского поражения 1659 г. // Московские выборные полки солдатского строя в начальный период своей истории 1656—1671 гг. — М.: Древлехранилище, 2006. — С. 440—453
- ^ a b "Смирнов Н. В. Как под Конотопом упадок учинился… (мифы и реальность) // Труды по русской истории. Сборник статей в память о 60-летии И. В. Дубова. — М.: Парад, 2007. — С. 334—353". 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ Бабулин И. Б. Битва под Конотопом. — С. 36—45
- ^ A. G. Bulvynsky. The Konotop battle of 1659.
- ^ Чернов А. В. Вооружённые силы Русского государства в XV—XVII вв. — М.: Воениздат, 1954. — С. 167—168.
- ^ Половцов А. А. Русский биографический словарь: В 25 т. — М., 1896—1918. — Т. 3. — С. 538—539.
- ^ "Половцов А. А. Русский биографический словарь: В 25 т. — М., 1896—1918. — Т. 10. — С. 421". 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ Бабулин И. Б. Битва под Конотопом. — С. 29
- ^ Бабулин И. Б. Битва под Конотопом. — С. 37
- ^ Бабулин И. Б. Ответ рецензенту (Таирова-Яковлева Т.Г. Рецензия на книгу: Бабулин И.Б. Князь Семен Пожарский и Конотопская битва. СПб., 2009) // История военного дела: исследования и источники. — 2014. — Т. IV. — С. 483–498
- ^ a b c Дорошенко Д. Нарис історії України. Львів: Світ, 1991, с 294
- ^ Каргалов В.В. Русские воеводы 16–17 веков. М.:Вече, 2005. – с.280.
- ^ THE BATTLE OF KONOTOP 1659 Exploring alternatives in East European history Oleg Rumyantsev et Giovanna Brogi Bercoff.
- ^ "BBCUkrainian.com". 11 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ "Yuriy Mitsyk. The Glory of Konotop". 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2022.
- ^ 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2006.
- ^ Ласовський Я. Своєрідність форми "Поеми про Конотопську Битву" Григорія Китастого in "Tribute to Hryhorij Kytasty on his Seventieth Birthday". Ukrainian Academy of Arts and Sciences in the USA, NY 1980. pp.71–76
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Konotop Muharebesi veya Sosnivka Muharebesi Hetmani Ivan Vyhovsky tarafindan yonetilen bir koalisyon ile Ivan Bezpaly nin Kazak akerleri tarafindan desteklenen Rus Carligi ndan Semyon Pozharsky ve Semyon Lvov komutasindaki suvari birlikleri arasinda 29 Haziran 1659 da Ukrayna nin Konotop kasabasi yakinlarinda gerceklesen savas Harp Rus Polonya Savasi 1654 1667 sirasinda gerceklesmistir Vyhovsky nin koalisyonu Ruslari ve muttefiklerini yendi ve ana Rus ordusunu Konotop kusatmasini birakmasini sagladi Ancak savasin sonunda Ukrayna daki siyasi gerilim de artti ve Vyhovsky nin birkac ay sonra iktidardan uzaklasmasina yol acti Konotop MuharebesiRusya Polonya savasi51 13 21 N 33 09 31 E 51 2224 K 33 1585 D 51 2224 33 1585 Tarih29 Haziran 1659BolgeKonotop UkraynaSonucVyhovsky koalisyonunun zaferiTaraflarKirim Hanligi KazaklariRus Carligi Ivan Bezpaly KazaklariKomutanlar ve liderlerIV Mehmet Giray Ivan BohunIvan BezpalyGucler30 000 35 000 Kirim Tatari 16 000 Kazak 1500 3000 Parali asker 4 000 Konotop askeri birligi28 600 Rus 6 660 KazakKayiplar3 000 6 000 Kirim Tatari 4 000 KazakRus kaynaklarina gore 4 769 Rus gucu 2 000 KazakOncesiKonotop Savasi Ukrayna tarihinin genellikle Harabe olarak adlandirilan doneminde gerceklesti Bu Kazak seckinleri icinde bircok guc mucadelesinin gerceklestigi ve ozellikle Hetman Bohdan Khmelnytsky nin olumunden sonraki zamandi Muhtemelen bu guc mucadeleleri Kazaklarin otoritesini baltalamak amaciyla Rus cari tarafindan baslatilmisti Hukumdarligi sirasinda Bohdan Khmelnytsky Ukrayna yi Polonya egemenliginden cikarmayi basardi Ancak daha sonra 1654 te Rusya ile yeni ve gergin bir iliski basladi Halefi genel sansolye ve yakin danismani Ivan Vyhovsky Moskova nin Ukrayna nin icislerine artan mudahalesini goruyordu Hatta carligin Vyhovsky ye karsi cikan Kazak gruplarini kiskirtarak bir ic savasi tetiklemeye calismasi gibi durumlarla ugrasmak zorunda kaldi Rusya 1654 Pereyaslav Antlasmasi ni ihlal ederek 1656 da Polonya ile Vilno da bir baris anlasmasi imzaladi Sonrasinda Kazak Hetmanati uzerindeki baskiyi artirdi Sonuc olarak Vyhovsky Polonyalilarla muzakerelere girdi ve 16 Eylul 1658 de ni imzaladi Planlanan yeni anlasmaya gore orta Ukrayna nin Kiev Bratslav ve Podilya uc voyevodship i Kiev Bratslav ve Podilya Rusya Buyuk Prensligi adi altinda Polonya ve Litvanya ile birlikte Polonya Litvanya Birligi nin esit bir kurucu ulkesi olacakti olusuyordu Ancak Sejm anlasmayi bagimsiz bir Ruthenian Prensligi fikrinin olmamasi sartiyla anlasmayi onayladi Rus Ivan Vyhovsky Buyuk Hetman Prensligi nin Muhru Kazak Polonya ittifaki haberi Moskova yi ve Vyhovsky ye Ivan Bezpaly liderligindeki karsi cikan Ukraynali Kazaklari alarma gecirdi Bunun uzerine 1658 sonbaharinda Prens baskanligindaki bir kesif kuvveti Ukrayna ya gonderildi Moskova nin askeri komutani Vyhovsky ye karsi yeni bir rakip hetman in muhalifleri tarafindan secilmesini destekledi ve ayni zamanda Vyhovsky nin destekcilerinin elindeki kasabalari isgal etmeye basladi Isgal sonucunda sivil nufus yaygin olarak istismar edildi soyuldu ve acimasizca yok edildi Durumun tirmanmasiyla dusmanliklar aciga cikti Ulke genelinde farkli kasaba ve bolgelerde catismalar ve saldirilar meydana geldi Bunlarin en bilineni Nizhyn de albay Hryhoriy Hulyanytsky komutasindaki Nizhyn ve Chernihiv Kazak Alaylari tarafindan Konotop un ele gecirilmesiydi Razryadny prikaz a gore 28 600 kisilik The Chronicle of the Witness kaynaklarina ve Sergey Solovyov a gore ise 100 000 150 000 askerden olusan Rus ordusu 1659 baharinda Romodanovski ye yardim etmek icin Ukrayna ya gonderildi Son rakamlar modern tarihciler tarafindan abartili olarak elestiriliyor Ordu 30 Ocak 1659 da Ukrayna sinirina geldi ve Rus komutaninin ilk basta Kazaklari ikna talimati da oldugu icin Trubetskoy Vyhovsky ile muzakere baslayana kadar 40 gun bekledi Vyhovsky nin rakipleri olan Kazak kuvvetleri Bezpalyi Voronko ve Barabash in komutanlari Zaporizhian Kazaklari ile beraber Rus birliklerine katildi Muzakereler basarisiz olduktan sonra gerginlikler artti Rus ordusu Vyhovsky karsiti isyancilarla birlikte Romny savasinda ve Lokhvytsya savasinda Vyhovsky nin birliklerini yendi Bundan sonra yuksek askeri komutan Prens Aleksey Trubetskoy Vyhovsky nin pesine dusmeden once Hulyanytsky Kazaklari tarafindan tutulan Konotop Kalesi nin 4 000 kisilik kucuk garnizonunu yok etmeye karar verdi Konotop KusatmasiHulyanytsky ve Kazaklari hetman Vyhovsky ye ihanet etmeyi reddedip sadece 4 000 Kazak ile Konotop un siddetli ve uzun sureli savunmasini ustlenmislerdi Prens Trubetskoy un Konotop saldirisina karsi savunma disinda bir cozum kalmamisti 637Tarihci Markevych e gore 21 Nisan 1659 da bir sabah duasindan sonra Trubetskoy kalenin surlarina topyekun bir saldiri emri verdi Sehir bombalandi iceriye birkac yangin bombasi atildi ve ordu sehri ele gecirmek icin harekete gecti Bir noktada Trubetskoy un birlikleri sehir duvarlarini kirdi ancak icerideki Kazaklarin siddetli direnisi tarafindan puskurtuldu Ilk saldirinin basarisizligindan sonra Trubetskoy hizli saldiri planindan vazgecti Sehri bombalamaya ve onundeki hendegi toprakla doldurmaya basladi Kazaklar sehirdeki yanginlara ragmen inatla direndiler Gece boyunca hendege doldurulan toprak sehir surlarini guclendirmek icin kullanildi Hatta Trubetskoy un kusatma ordusuna karsi birkac karsi saldiri yapildi Bu saldirilar Prens Trubetskoy u askeri kampini tasimaya zorladi Kaleden 10 kilometre uzaga cekilince kuvvetlerini karargahindaki ana ordu ile Konotop u kusatan ordu arasinda paylastirdi 29 Nisan da yapilan bir baska saldiri da puskurtuldu Burada da Ruslar 400 e yakin adam kaybetti ve 3000 e yakin kisi yaralandi Ani saldiri yerine yapilan kusatma 70 gun surdu ve Vyhovsky ye Rus ordusuyla savasa hazirlanmak icin cok ihtiyac duydugu zamani verdi Hetman sadece kendi birliklerini organize etmeyi basarmakla kalmadi ayni zamanda muttefiklerinin yani Kirim Tatarlari ve Polonyalilarin destegini de sagladi Tatarlarla anlasarak IV Mehmed Giray Han in basinda oldugu 30 000 kisilik ordusunu 4000 kisilik Polonya mufrezesini ve Sirp Moldovali ve Alman parali askerlerini 1659 yazinin baslarinda Konotop a topladi Savas24 Haziran 1659 da Vyhovsky ve muttefikleri bolgeye ulasti ve Konotop un birkac kilometre guneybatisindaki Shapovalivka koyu yakinlarinda isgalci ordusunun kucuk bir kesif mufrezesini yendi O aksam yapilan plana gore 30 000 Tatar Sosnivka nehrinin guney dogusunda mevzilendirildi ve Vyhovsky nin Polonyali ve parali askerlerden olusan kuvvetleri ayni adi tasiyan nehrin guneyindeki Sosnivka koyune yerlestirildi Savas haritasi17 yuzyil Rus suvarisi Bu arada Vyhovsky kuvvetlerinin komutasini Hryhoriy Hulyanytsky nin kardesi Stepan Hulyanytsky ye birakti ve Konotop a giden kucuk bir Kazak mufrezesinin basinda kaldi 27 Haziran 1659 sabahi erken saatlerde Vyhovsky nin mufrezesi Konotop yakinlarindaki Trubetskoy un ordusuna saldirdi Bu ani ve beklenmedik saldiri sayesinde cok sayida dusman atini ele gecirmeyi ve onlari uzaga ve bozkira kacirmayi basardi Dusman bunun uzerine karsi saldiriya gecti ve Vyhovsky koprunun uzerinden Sosnivka nehrinin diger kiyisina dogru cekildi Saldiriyi ogrenen Prens Trubetskoy 4 000 kisilik asil suvari ve Prens Semen Pozharsky liderligindeki 2 000 Bezpalyi Kazakindan olusan bir mufrezeyi Ivan Vyhovsky yi takip etmek icin nehrin karsisina gonderdi Trubetskoy un kuvvetleri boylece bu mufreze ile Konotop u kusatanlar arasinda bolundu Chronicle of the Eyewitness ve Solovyov a gore Pozharsky nin mufrezesi 30 000 kisiden olusuyordu 28 Haziran 1659 da Prens Semen Pozharsky Kazaklari takip ederken Sosnivka nehrini gecti ve nehrin guney kiyisinda kampini kurdu Gece boyunca Stepan Hulyanytsky liderligindeki kucuk bir Kazak mufrezesi atlarinin toynaklarini bezle doladi ve gecenin karanligi yardimiyla dusman hatlarinin arkasina girdi Bu sayede Pozharsky nin nehri gecmek icin kullandigi kopruyu ele gecirdi Kopru sokuldu ve nehir onune barikat kuruldu Boylece cevresindeki vadiyi sular altinda birakti Tatar okcu 29 Haziran 1659 sabahi erken saatlerde Vyhovsky kucuk bir mufrezeyle Prens Pozharsky nin ordusuna saldirdi Kucuk bir carpismadan sonra ana kuvvetleri yonunde duzensiz bir geri cekilme numarasi yaparak geri cekilmeye basladi Suphelenmeyen Pozharsky ordusuna dusmani takip etmesini emretti Dusman ordusu Sosnivka ya girdiginde Kazaklar Tatarlara sinyal vermek icin uc top atesi acildi ve Sosnivka da konuslanmis tum gucler karsi saldiriya gecti Tuzagi fark eden Prens Semen Pozharsky geri cekilme emri verdi Ama agir suvarileri onceki gece selden olusan islak zeminde batakliga saplandi Bu sirada Tatarlar da dogu kanadindan ilerledi ve dogrudan katliam basladi Hemen hemen tum askerler oldu birkaci canli yakalandi Yakalananlar arasinda Prens Semen Romanovic Pozharsky nin kendisi Prens Semen Petrovich Lvov Prens Buturlinler Prens Lyapunov Prens Skuratov Prens Kurakin ve diger bazi liderler vardi Moskova nin Polonyalilardan Buyuk Kurtaricisi Dmitry Pozharsky nin bir akrabasi Prens Semen Romanovich Pozharsky Kirim Hani IV Mehmed Giray in huzuruna getirildi Pozharsky itaatkarlik yapmayi reddetti Han a hakaret etti ve yuzune tukurdu Bunun icin Tatarlar tarafindan derhal basi kesildi ve kopmus basi tutsaklardan biri ile Prens Trubetskoy un kampina gonderildi kaynak belirtilmeli Pozharsky ordusunun yenilgisini ogrenen Trubetskoy Konotop kusatmasinin kaldirilmasini emretti ve Ukrayna dan geri cekilmeye basladi O anda Hulyanytsky nin kale icindeki Kazaklari kaleden cikti ve geri cekilen orduya saldirdi Trubetskoy topcularinin cogunu askeri simgelerini ve hazineyi kaybetti 637Geri cekilen ordu yine de kendini iyi savundu ve Vyhovsky ve Tatarlar 3 gun boyunca Rus sinirina kadar takibe devam ettiler Sonrasi ve onemiKonotop Savasi nin 350 yildonumu icin verilen 10 UAH hatira parasi Trubetskoy un birlikleri Putivl e vardiginda savasin haberi Moskova ya da ulasti 19 yuzyilin onde gelen bir Rus tarihcisi olan Sergey Solovyov bunu su sekilde tanimladi Moskova nin suvarileri 54 ve 55 yillarinda olusturulmasi sonrasi bir gunde yok oldu Sadece 5000 esir alindi Talihsiz olanlar acik bir alana yonlendirildi ve kuzular gibi katledildi Kirim Hani ile Zaporozhian Kazaklarinin hetmani arasindaki anlasma buydu Moskova cari bir daha asla bu kadar guclu bir orduya hakim olamadi Yas kiyafetlerinde Alexei Mihaylovic halka gorundu ve teror Moskova yi ele gecirdi Darbe beklenmedik oldugu icin zordu ve bu kadar gorkemli basarilari izledi Sadece son zamanlarda Dolgoruki Moskova ya yakalanan Litvanyali bir hetman getirdi Ancak son zamanlarda herkes Khovansky nin basarilarindan bahsediyordu ama dindar ve zarif bir adam olan Trubetskoy boylesine buyuk bir orduyu mahvetti Pek cok kasabanin ele gecirilmesinden ve Litvanya nin baskentinin ele gecirilmesinden sonra kraliyet simdi kendi guvenligi icin titredi Agustos ayinda Car in kararnamesiyle tum mertebeden insanlar Moskova cevresinde tahkimatlar insa etmek icin cagrildilar Cogu zaman car ve boyarlar insaat sirasinda ortaya ciktilar Uzak bolgelerden insanlar yetersiz esyalari olan aileleri Moskova yi doldurdu Sonra da Car in Volga ve Yaroslavl in otesine gittigine dair bir soylenti yayildi Bununla birlikte Solovyev in duygusal bakis acisina gore savasta kaybedilenlerin en az 259 unun subay ve Moskova rutbeli askerler oldugu iddiasi modern tarihciler tarafindan sorgulanmaktadir Rus ordusu Solovyov dan ve Polonya kokenli tarihcilerin inandigindan cok daha kucuktu Buyukelciler Sansolyeligi nin 17 yuzyil arsiv belgelerinde ortaya cikan toplam Rus zayiati 4 769 askerdi Bunlar L vov un ve Pozharskii nin Sosnovka ya gonderilen 2 830 ve Trubetskoy un Gambenburg a yapilan saldirilar sirasinda 1 896 si kaybiydi Bazi Polonyali ve Ukraynali anlati kaynaginda Rus ordusunun toplam gucunun 100 000 150 000 kisi oldugu tahmin edilirken kayiplarinin 30 000 50 000 oldugu iddia edilmektedir Grigory Romodanovsky Andrey Buturlin Artamon Matveyev ve Venedikt Zmeyev gibi onde gelen Rus komutanlarinin savasta oldugunu acikladi Bu iddialar daha once sozu edilen Sergey Solovyov gibi 19 yuzyil bilim adamlari tarafindan elestirmeden kabul edildi ve hala Ukraynali tarihciler arasinda populer bilgilerdir Ornegin A Bulvinsky yayininda Konotop Savasi nda her iki tarafin da 40 000 adam kaybettigi sonucuna vardi Bu iddialar Batili ve Rus tarihciler tarafindan fazlasiyla abartili olarak elestirilmis elestiri Polonyali uzman Piotr Kroll tarafindan desteklenmistir Rus Devlet Eski Eserler Arsivi nden kullanilan belgelerin sayfalarindaki isaretlere bakilirsa Bulvinsky Konotop savasiyla ilgili bircok Rus belgesini biliyordu Ancak bunlardan sadece birini 28 Haziran 1659 savasiyla ilgisi olmayan birini kullanmaya karar verdi Konotop ta 150 000 kisilik bir orduya sahip olmak icin Rusya nin tum askeri guclerini tek bir yere gondermesi gerekiyordu cunku Rus silahli kuvvetlerinin toplam gucu 1651 deki yillik tahmine gore geride hicbir asker kalmamasini gerektiriyordu Donemin Rus ordusu 39 408 asilzade ve boyar ogullari 44 486 streltsy askeri 21 124 Kazak 8 107 ejderha 9113 Tatar 2371 Ukraynali 4245 topcu 2707 yabanci ve Zasechnaya muhafizi dahil olmak uzere toplam 133 210 erkekti Ayrica belgesel kanitlar Romodanovsky Buturlin Matveyev ve Zmeyev in savastan sag ciktiklarini ve uzun yillar Rus Kraliyetine hizmet etmeye devam ettiklerini acikca ortaya koymaktadir Batili ve Rus bilginler hicbir kanit gostermeyen supheli ayrintilar iceren ve propaganda amacli kullanilan anlati eserlerini kullanmak yerine genellikle Rus Buyukelcileri Sansolyesi nin Rus Buyukelciligi hakkinda ayrintili bilgi veren 17 yuzyil arsiv belgelerini tercih ediyor Bu belgeler silahli kuvvetlerin mali kontrolu ve tedariki icin kullanildigi bir devlet komisyonu tarafindan dikkatle kontrol edildigi ve Car in kendisine sunuldugu icin en guvenilir ve dogru olarak kabul edilir Ayrica verileri tahrif etme girisimleri yasalarca yasaklanmistir Bir keresinde Prens Ivan Lobanov Rostovsky bu belgelerden birinde kayiplarini onemsiz gostermeye calistiginda komisyon tarafindan hemen fark edildi ve Car I Alexis tarafindan olaganustu bir suc olarak algilandi 2012 yilinda T Tairova Yakovleva tarihcileri belgesel kanitlari bu konuda en guvenilir kaynak olarak gormemeye cagirdi ancak aciklamasi tamamen temelsiz ve sacma olarak elestirildi Savastan sonra Harabe cercevesinde Ukrayna ic savasi basladi Hetman Vyhovsky ve muttefikleri ilk kotu haber geldiginde rakiplerinin elindeki Ukrayna kasabalarindan sadece birkacini geri ele gecirebilmisti Ivan Sirko liderligindeki Zaporozhian Ordusunun Kazaklari guneydeki Kirim karakollarina saldirdi ve Giray Han ulkesine kacmaya zorlandi Birkac sehir hemen Vyhovsky ye isyan etti Lokhvytsia Hadyach Poltava Romny Nizhyn vatandaslari Trubetskoy u torenle karsiladiklarinda ve Rus carina baglilik yemini ettiklerinde savasin ustunden 2 ay gecmisti Ayni ay Kiev Pereyaslav Chernihiv deki Ukrayna vatandaslari ve Kazak alaylari da cara baglilik yemini ettiler Boylece Vyhovsky yonetimine karsi artan muhalefetle basa cikmak zorunda kaldi Yil sonunda istifaya ve Polonya ya kacmak zorunda kaldi ve daha sonra 1664 te Polonyalilar tarafindan idam edildi Yenilgisi buyuk olcude Ukrayna nufusunun tum katmanlari arasinda destek alamamasina baglaniyor Halbuki o donemde pek sevilmeyen Polonyalilarla ittifaki ve Moskova veya Varsova ya her firsatta ihanet etmeye istekli olan zengin Kazak seckinleri ile samimiyeti de buna neden olmus olabilir Ic savasin buyumesiyle Konotop savasinin galipleri kisa surede unutuldu gibi Dogu Slavlar arasindaki bir dizi baska savasla birlikte Konotop savasi birkac istisna disinda Rus Imparatorluk ve Sovyet tarihciliginde goz ardi edilen bir konuydu Bu olaya yonelik bu tutum Dogu Slavlarin birligine ozellikle de Rus ve Ukrayna halklarinin ebedi dostluguna ve Ukraynalilarin birlik icin dogal arzusuna iliskin bazi Rus propaganda tutumlarini ortadan kaldirma ihtimali gercegiyle aciklanmaktadir S Makhun a gore Reitar askeri uzerine yaziyor Kazaklarin ozellikle Konotop u savunanlarin tum becerileri ve cesaretine ragmen hala aci bir zafer olmaya devam ediyor Kardes katli savaslarinin ve hain hetmanlarin kisisel hirslarinin hukum surdugu Ukrayna tarihinin gidisati uzerinde onemli bir etkisi olmayan bir zafer Sanat ve muzik Ukraynali sairler Yar Slavutych Olena Teliha ve P Karpenko Krynytsia tarafindan savas hakkinda cok sayida siir ve kaside yazilmistir Savasla ilgili cok sayida tarihi sarki da kobzar olarak bilinen kor gezgin muzisyenlerin repertuarina girdi Besteci ve bandurist Hryhory Kytasty 1966 da orkestra icin savasi anma amaciyla Ukrayna Kazak halk sarkilarina dayanan anitsal bir eser besteledi Bu eserin kayitlari unlu Rus sarkici Michael Minsky ile Ukrayna Bandurist Korosu ve ayrica Kiev senfonisi tarafindan yayinlandi AlintilarBulvinsky A Konotopska bytva 1659 Ukrainskyi istorychnyi zhurnal 1998 3 s 76 83 4 s 33 42 Davies Brian L 12 Mart 2022 tarihindeWayback Machine sitesinde https web archive org web 20220312185818 https books google com books id XH4hghHo1qoC amp pg PA130 amp lpg PA130 amp dq Ivan Bespalyi amp source bl amp ots HfYNOcz4jF amp sig eKmFim6GGfT4gkxK88HlPq Xal4 amp hl en amp ei cDzISuzXEonllQfF3JWSAw amp sa X amp oi book result amp ct result amp resnum 2 v onepage amp q 30 2C000 20Muscovites amp f false arsivlendi Warfare state and society on the Black Sea steppe 1500 1700 Routledge Birlesik Krallik 978 0 415 23986 8 Mackenzie D Michael W Curran A History of Russia the Soviet Union and Beyond Fourth Edition Belmont Kaliforniya P 200 1993 0 534 17970 3ISBN si 0 534 17970 3 Makhun S Battle of Konotop Reittarr 23 Mytsyk Y Battle of Konotop 1659 Vijsko Ukrainy 1996 5 6 s 30 33 Mytsyk Y Battle of Konotop 1659 Materially naukovoyi konforentsiyi Konotops ka bytva 1659 r i yiyi znachennia v natsional nomu postupi Ukrayna Kiev 1996 Mytsyk Y Polkovodtsi Vijska Zaporoz koho Kn 1 Kiev 1998 Mytsyk Y Battle of Konotop 1659 Ukrainske kozatstvo Mala entsykolpedia Kiev 2006 s 297 298 Smirnov N Konotop gibi dusus yasandi mitler ve gercekler 23 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sokolov CM Alexi Mihaylovic saltanatinin devami Bolum 1 Subtelny O Ukrayna Bir tarih Toronto Universitesi Yayinlari 1994 0 8020 0591 8ISBN si 0 8020 0591 8 Dis baglantilarCar Alexi Mihaylovic in saltanati 26 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Solovyov S M 26 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rus 26 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 26 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tarihsel Ansiklopedi Ukr 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 17 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kucuk Rusya nin Tarihi N Markevich Rus 29 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Archived sitesinde arsivlendiKaynakca 20 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ekim 2009 a b Davies B L Warfare state and society on the Black Sea steppe 1500 1700 Routledge UK Taylor amp Francis 2007 P 130 V yacheslav Grigor yev Konotop 1659 shana chest i slava Ukrayini 12 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Nisan 2022 Mytsyk Y Battle of Konotop 1659 Ukrainske kozatstvo Mala entsykolpedia Kiev 2006 pp 297 Mytsyk Y Battle of Konotop 1659 Ukrainske kozatstvo Mala entsykolpedia Kiev 2006 pp 2978 T G Tairova Yakovleva Ivan Vygovskij Edinorog Materialy po voennoj istorii Vostochnoj Evropy epohi Srednih vekov i Rannego Novogo vremeni vyp 1 M 2009 Pod vliyaniem polskoj obshestvennosti i silnogo diktata Vatikana sejm v mae 1659 g prinyal Gadyachskij dogovor v bolee chem urezannom vide Ideya Knyazhestva Ruskogo voobshe byla unichtozhena ravno kak i polozhenie o sohranenii soyuza s Moskvoj Otmenyalas i likvidaciya unii ravno kak i celyj ryad drugih pozitivnyh statej a b Babulin I B Bitva pod Konotopom 28 iyunya 1659 goda M Cejhgauz 2009 Sobranie spiskov razryadnyh polkov Nikolaj Smirnov Kak pod Konotopom upadok uchinilsya mify i realnost Nauchno prosvetitelskij zhurnal Skepsis 23 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2022 The Reign of Tsar Alexi Mikhailovich Solovyov S M Brian L Davies Warfare state and society on the Black Sea steppe 1500 1700 12 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Routledge UK 978 0 415 23986 8 P 130 Tucker S C A Global Chronology of Conflict Vol Two 2010 Santa Barbara ABC CLIO LLC 9781851096671 A G Bulvynsky The Konotop battle of 1659 9 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde A G Bulvinsky History of Ukrainian military and military art PDF 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 6 Nisan 2022 The Reign of Tsar Alexi Mikhailovich Solovyov S M 26 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2022 A G Bulvinsky History of Ukrainian military and military art PDF a b The Reign of Tsar Alexi Mikhailovich Solovyov S M Sobranie spiskov razryadnyh polkov Nikolaj Smirnov Kak pod Konotopom upadok uchinilsya mify i realnost Nauchno prosvetitelskij zhurnal Skepsis Rossijskij Gosudarstvennyj arhiv drevnih aktov RGADA F 210 Razryad Op 14 Stolbcy Sevskogo stola 167 L 105 L 107 Brian L Davies Warfare state and society on the Black Sea steppe 1500 1700 Routledge UK 978 0 415 23986 8 P 130 After The Reign of Tsar Alexi Mikhailovich Solovyov S M Tucker S C A Global Chronology of Conflict Vol Two 2010 Santa Barbara ABC CLIO LLC 9781851096671 20 Agustos 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Davies B L Warfare state and society on the Black Sea steppe 1500 1700 Routledge UK Taylor amp Francis 2007 P 131 Rusca Babulin I B Bitva pod Konotopom 28 iyunya 1659 goda M Cejhgauz 2009 S 37 Arheograficheskij sbornik dokumentov otnosyashihsya k istorii Severo Zapadnoj Rusi Vilna 1870 T 7 87 S 114 115 Litopis Samovidcya K Naukova dumka 1971 1 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2022 Babulin I B Bitva pod Konotopom S 30 Micik Yu A Dodatki 1 1659 lipnya 11 Tabir pid Konotopom List getmana Ivana Vigovskogo do koronnogo oboznogo Andzheya Potockogo Getman Ivan Vigovskij S 68 Babulin I B Bitva pod Konotopom S 38 a b Babulin I B Bitva pod Konotopom S 38 39 Solovyov S M Istoriya Rossii s drevnejshih vremyon Glava 1 Prodolzhenie carstvovaniya Alekseya Mihajlovicha 26 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2022 Bulvinskij A G Konotopska bitva 1659 r Ukrayinskij istorichnij zhurnal K 1998 4 S 41 Davies B L Warfare state and society on the Black Sea steppe Malov A V Srazhenie pod Konotopom i uchastie vybornyh polkov v likvidacii posledstvij Konotopskogo porazheniya 1659 g Moskovskie vybornye polki soldatskogo stroya v nachalnyj period svoej istorii 1656 1671 gg M Drevlehranilishe 2006 S 440 453 a b Smirnov N V Kak pod Konotopom upadok uchinilsya mify i realnost Trudy po russkoj istorii Sbornik statej v pamyat o 60 letii I V Dubova M Parad 2007 S 334 353 17 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2022 Babulin I B Bitva pod Konotopom S 36 45 A G Bulvynsky The Konotop battle of 1659 Chernov A V Vooruzhyonnye sily Russkogo gosudarstva v XV XVII vv M Voenizdat 1954 S 167 168 Polovcov A A Russkij biograficheskij slovar V 25 t M 1896 1918 T 3 S 538 539 Polovcov A A Russkij biograficheskij slovar V 25 t M 1896 1918 T 10 S 421 26 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2022 Babulin I B Bitva pod Konotopom S 29 Babulin I B Bitva pod Konotopom S 37 Babulin I B Otvet recenzentu Tairova Yakovleva T G Recenziya na knigu Babulin I B Knyaz Semen Pozharskij i Konotopskaya bitva SPb 2009 Istoriya voennogo dela issledovaniya i istochniki 2014 T IV S 483 498 a b c Doroshenko D Naris istoriyi Ukrayini Lviv Svit 1991 s 294 Kargalov V V Russkie voevody 16 17 vekov M Veche 2005 s 280 THE BATTLE OF KONOTOP 1659 Exploring alternatives in East European history Oleg Rumyantsev et Giovanna Brogi Bercoff BBCUkrainian com 11 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2022 Yuriy Mitsyk The Glory of Konotop 11 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2022 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2006 Lasovskij Ya Svoyeridnist formi Poemi pro Konotopsku Bitvu Grigoriya Kitastogo in Tribute to Hryhorij Kytasty on his Seventieth Birthday Ukrainian Academy of Arts and Sciences in the USA NY 1980 pp 71 76