Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Galiçya-Volhinya Prensliği ya da, 1253'ten itibaren, Galiçya-Volhinya Krallığı (Eski Doğu Slav Dili: Галицко-Волинскоє князство; Ukraynaca: Галицько-Волинське князівство; Latince: Regnum Galiciae et Lodomeriae), 1199'dan 1349'a kadar, Doğu Avrupa'nın Galiçya ve Volhynia bölgelerinde Altın Orda'nın bir vasalı olarak varlığını sürdürmüş, Orta Çağ devleti. Toprakları ağırlıklı olarak günümüzde Ukrayna'yı ve Belarus, Polonya, Litvanya'nın ufak parçalarını içerir. Novgorod ve Vladimir-Suzdal ile birlikte, Kiev Rus'unun çöküşünden çıkan en önemli üç güçten biriydi. Ana dili, modern Doğu Slav dillerinin öncülü olan Eski Doğu Slav diliydi ve resmi dini Doğu Ortodoksluğu idi.
Galiçya-Volhinya krallığı Eski Rusça: Галицко-Волинскоє князство, Королѣвство Русь | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1199-1349 | |||||||||||||
 Bayrak  Arma | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Tür | Bağımsız Rus prensliği ve halefi devlet (1199–1246) Altın Orda'nın müttefik bir yarı vassal'ı (1246-1253) Altın Orda'nın vasal devleti (1253-1349) | ||||||||||||
| Başkent | Chełm (1241-1272), Lviv (1272'den itibaren) | ||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Eski Doğu Slavcası | ||||||||||||
| Resmî din | Ortodoks | ||||||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||||||
| |||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Ukrayna tarihi |
 Bu madde parçasıdır |
|
| (Çağdaş Ukrayna) |
| Diğer konular |
Coğrafi olarak, batı Galiçya-Volhinya, şu anda güneydoğu Polonya'da bulunan San ve Wieprz nehirleri arasında uzanırken, doğu bölgeleri Pripet Bataklıkları'nı (günümüzde Belarus'ta) ve günümüz Ukrayna'sının Güney Bug nehrinin üst kısımlarını kapsıyordu. Zamanında, krallık; Kara Rutenya, Litvanya Büyük Dükalığı, Turov-Pinsk Prensliği, Kiev Prensliği, Altın Orda, Macaristan Krallığı, Polonya Krallığı, Moldova Prensliği ve Töton Şövalyeleri ile sınır komşusuydu.
Tarihi
Kabile Dönemi
Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra bölge, Buzhanlar, Dulebler ve Beyaz Hırvatlar olarak adlandırılan gruplarla tanımlanan Doğu Slav halkı tarafından dolduruldu. Arazinin güneybatı kenarı muhtemelen Büyük Moravya devletinin bir parçasıydı. 907'de Beyaz Hırvatlar ve Dulebler, Novgorod Rus Prensi Oleg tarafından yönetilen Konstantinopolis'e karşı askeri harekâta katıldılar. Bu, yerli kabilelerin siyasi bağlantısının ilk önemli kanıtıdır. Bölge ilk, 981'de (Nestor tarafından), Kiev Rus'un Büyük Vladimir'i Polonya'ya giderken bahsedildi. Büyük Vladimir, Volodymyr şehrini kurdu ve daha sonra yerlileri Hristiyanlaştırdı. 12. yüzyılda, Halych Prensliği, Büyük Vladimir'in torunları tarafından orada kuruldu. 12. yüzyılın sonunda sınır komşusu olan Volhinya Prensliği ile bir buçuk yüzyıl boyunca bazı zorluklarla var olan Galiçya-Volhinya Prensliği ile birleşti.
Yükselişi ve Zirvesi
Volhinya ve Galiçya başlangıçta Kiev hanedanının genç üyelerine dönüşümlü olarak atanan iki ayrı prenslikti. Büyük Volodymyr Prensi Roman'ın soyu Volhinya prensliğini elinde tutarken, Yaroslav Osmomysl'in soyu Haliç Prensliğini (daha sonra Galiçya olarak kabul edildi) elinde tutuyordu. Galiçya–Volhinya, Galiçya'nın son Prensi Vladimir II Yaroslavich'in 1198 veya 1199 (ve baba tarafından tanınan bir varis olmaksızın) ölümünün ardından yaratıldı; Roman, Galiçya Prensliği'ni satın aldı ve topraklarını tek bir devlette birleştirdi. Roma'nın halefleri, birleşik krallıklarının tanımı olarak çoğunlukla Halych'i (Galicia) kullanırlardı. Roma'nın zamanında Galiçya-Volhinya'nın başlıca şehirleri Halych ve Volodymyr idi. 1204'te Kiev'i ele geçirdi. Roman, Polonya ile ittifak kurdu, Macaristan ile bir barış anlaşması imzaladı ve Bizans İmparatorluğu ile diplomatik ilişkiler geliştirdi. Saltanatının zirvesinde kısa bir süre için Rus prenslerinin en güçlüsü oldu.[9] Galiçya'nın Kumanlara karşı ana askeri müttefiki olduğu Bizans imparatoru III. Aleksios'un yeğeniyle evlendi. Bizans ile olan ilişki, Galiçya'nın Aşağı Dinyester ve Aşağı Tuna'daki Rus nüfusu ile ilişkilerini istikrara kavuşturmaya yardımcı oldu.
1205'te Roman, Polonyalı müttefiklerine arkasını döndü ve Beyaz Leszek ve Masovia'nın Konrad'ı ile bir çatışmaya yol açtı. Roman daha sonra Zawichost Savaşı'nda (1205) öldürüldü ve egemenliği bir isyan ve kaos dönemine girdi. Böylece zayıflayan Galiçya-Volhynia, Polonya ve Macaristan arasında bir rekabet alanı haline geldi. Macaristan Kralı II. Andrew, kendisine daha sonra Habsburg Hanedanı tarafından kabul edilen bir unvan olan "Galicia ve Vladimir [Volhynia'da] kralı" için (Latince: rex Galiciæ et Lodomeriæ) ünvanını verdi. 1214'te Macaristan ve Polonya arasında yapılan bir uzlaşma anlaşmasında, Galiçya-Volhynia tahtı, Beyaz Leszek'in kızı Salomea ile evlenen Andrew'un oğlu Lodomeria Coloman'a verildi.
1221'de Mstislav Rostislavich'in oğlu Mstislav Mstislavich, Galiçya-Volhinya'yı Macarlardan kurtardı, ancak gerçek bir Volhinya ve Galiçya birliğini oluşturan Roman oğlu Daniel Romanovych (Galicia'dan Daniel I veya Danylo Romanovych veya Danylo Halytskyi) idi. 1239 ve 1242'de tüm Rusların Büyük Prensi olmaya çalışarak Kiev'i ele geçirdi, ancak birkaç hafta sonra ilk kez, bir yıl sonra ikinci kez şehri kaybetti. Daniyel, Polonya ve Macar kuvvetlerini Yaroslav savaşında yendi ve müttefikleri Çernigiv prensinin oğlu Rostislav Mihayloviç'i 1245'te ezdi.
Batu Han'ın işgali sırasında Galiçya-Volhinya, Çernigiv ve Kiev toprakları büyük zarar gördü. Şehirler harap edildi ve yakıldı, nüfusun önemli kısmı öldü. Bununla birlikte, Galiçya Prensi Daniyel Romanoviç (1201-1264), başkenti Saray'a seyahat ederek Batu Han ile ilişkilerini Moğol Altın Orda'nın üstünlüğünü en azından nominal olarak kabul ederek güçlendirdi. Batu Han ile görüştükten sonra, Daniyel ordusunu Moğol hatları boyunca yeniden düzenledi ve Moğol silahlarıyla donattı, ancak Daniyel'in kendisi bir Rus prensinin geleneksel kıyafetlerini korudu. Daniyel'in Moğollarla ittifakı sadece taktikti; Moğollara karşı uzun vadeli bir direniş stratejisi izledi.
Batu Han'a biat ederek düzeni tekrar sağlayan Daniyel, Halych ve Volhinya prensliklerini tek bir devlette birleştirdi. Ardından Macarların ve Polonyalıların kendi topraklarına tecavüzlerini geri püskürttü. Ayrıca, bir karşı saldırı başlattı ve 1249'da Galiçya şehri Yaroslavl yakınlarında Macar kralı Bela'nın birliklerini yendi. Macar kralı, daha fazla savaştan kaçınmak için kızını Daniyel'in oğlu Lev'e verdi. Daniyel liderliğindeki Rus mangaları, Polonyalı askerleri kovalayarak önemli kayıplara uğramalarına sebep oldu.
Daniyel, Avusturya ile verdiği mücadelede kayınbiraderi Bela'yı destekledi. Papa VII. Innocentius, Galiçya prensi ile müzakere etmeye başladı. Roma, Daniyel'e Altın Orda'ya karşı mücadelede yardım edeceğine söz verdi. Aynı zamanda, Roma tahtı kuzey Rus prensleriyle temas kurmaya çalıştı. Böylece, 1250'de Roma büyükelçileri Novgorod'a Aleksandr Nevski'ye geldi. Nevski, Altın Orda ile ittifakı tercih ederek Roma'nın teklifini reddetti.
Daniyel ise Roma ile müzakerelerde bulundu. Amacı Altın Orda'ya karşı mücadelede Roma'nın olanaklarından faydalanmaktı. Her iki taraf da çeşitli tavizler verdi. Papa, Daniyel'i "Rus Kralı" olarak taç giymesine izin verdi. Daniyel, Rurik Hanedanında kral ve olarak taç giyen tek üyesiydi. Ancak Daniyel tanınmaktan fazlasını istedi ve tacı aldığında bir ordu beklediğini söyledi. Daniyel halkına Papa'nın tanınmasını teşvik etme sözü vermesine rağmen, krallığı Roma'dan dini açıdan bağımsız olmaya devam etti. Çünkü askeri ittifak kurulamadı. Ancak buna rağmen Daniyel Volhinya'dan sürmeyi başardı ve bir yıl sonra Moğolların Lutsk ve Vladimir şehirlerini ele geçirme girişimlerini bozguna uğrattı. Ancak 1260 yılında Moğol generali Burandai komutasındaki büyük bir ordunun yaklaşması üzerine Daniyel onların otoritesini kabul etmek ve onlara karşı inşa ettiği tahkimatları yerle bir etmek zorunda kaldı.
Askeri ittifakın kurulamasının birinci sebebi Batı sadece Güney Rusya'yı Altın Orda'ya karşı bir kalkan olarak kullanmak istedi. İkincisi, haçlı seferleri dönemi sona ermişti. Haçlılar, eski Hristiyan Konstantinopolis de dahil olmak üzere zengin şehirleri yağmalamak için doğuya gittiler, aralarında idealistler (eğer varsa) küçük bir azınlıktı. Korkunç Altın Orda ile fikir için savaşmaya istekli ve hatta hayatlarını feda etmeye gönüllü olan hiç kimse yoktu. Avrupalılar zaten Altın Orda ile savaşmıştı ve gücünün yetmeyeceğini anlamışlardı. Papa, "Tatarlara" karşı çıkma çağrısı ile Sırbistan, Bohemya (Çek Cumhuriyeti), Moravya, Pomeranya, Livonya ve diğer ülkelere çağrıda bulundu ancak bu çağrılara kimse cevap vermedi.
Daniyel, papaya kiliselerin birleştirilmesi konusunda söz verdiği tavizi askeri anlamda destek alamayınca yerine getirmemesi üzerine Roma bu duruma sinirlendi ve yeni papa IV. Alexander, Daniyel'i bir haçlı seferiyle tehdit etti. Ama bunlar boş tehditlerdi. Böylece Daniyel, Roma ile müzakerelerden herhangi bir fayda elde edemedi.
Daniyel ve Vasilko Romanoviç, Litvanya prensi Mindovg ile savaştı, ancak galip gelemedi. Polonyalılar ve Almanlar da bu savaşa katılmıştı. Savaş 1254'te sona erdi. Prensler arasındaki anlaşma, Daniyel'in en küçük oğlu Shvarn ile Mindovg'un kızının evlenmesiyle sağlandı. Sağlanan anlaşmayla Daniyel Mindovg'un üstün gücünü tanırken, Litvanya prenslerinden daha önceden işgal ettiği volostları yeniden ele geçirdi.
XIII. yüzyılın ikinci yarısındaki Litvanyalı prensler, Rurikovich'in prens çizgisinin kesintiye uğradığı Rus Polotsk Prensliği'ni elde edebildiler. 1240'ların başından itibaren, Litvanya kökenli prensler kendilerini giderek Polotsk'taki prens tahtında buldular. 1248 civarında, Polotsk prensi Bryachislav'ın ölümünden sonra, Tovtivil Polotsk'ta prens olarak onaylandı. 1310'da, varisi olmayan Prens Konstantin, Polotsk Prensliğini Riga Başpiskoposuna bıraktı. Ama aslında, Litvanyalılar Polotsk'u işgal etti ve Almanlara fidye ödedi.
1263'te Litvanya prensi Mindovg öldürüldü. Litvanya'da bir iktidar mücadelesi dönemi başladı. 1263-1269'da prensler Trenyata, Voishelk, Shvarn Danilovich ve Troyden birbiriyle savaşmaya başladı.
1264 yılında Rus kralı Daniyel öldü. Daniyel'in saltanatı sırasında, Galiçya-Volhinya Krallığı orta ve doğu Avrupa'nın en güçlü devletlerinden biriydi. Edebiyat gelişti ve kronikler üretilmeye başlandı. Demografik büyüme, Almanlar ve Ermeniler de dahil olmak üzere batıdan ve güneyden gelen göçlerle arttı. Karadeniz'i Polonya, Almanya ve Baltık havzasına bağlayan ticaret yolları nedeniyle ticarette gelişti. Önemli ekonomik ve kültürel merkezler olarak hizmet veren büyük şehirler arasında Lviv, Vladimir, Halych, Chełm, Przemyśl, Dorohychyn ve Terebovlya vardı.
1264 yılında Rus kralı Daniyel ölmesiyle oğlu Lev (1228-1301 dolaylarında) kral oldu. Lev, 1272'de başkenti Lviv'e taşıdı ve bir süre devletin gücünü korudu. Batılı bir siyasi rota izleyen babasının aksine, Lev Moğollarla yakın çalıştı, özellikle Nogay Han ile yakın bir ittifak geliştirdi. Lev gücünü Mstislav ve Shvarn kardeşlerle paylaşırken, amcaları Vasilko Volhinya'da hüküm sürdü. 1267'de Batı Rusya ve Litvanya'yı birleştirme olasılığı ortaya çıktı. Eski Litvanya hükümdarı Vaišvilkas Volyn prensi Vasilko'yu ziyaret etmesi sırasında sarhoş haldeyken çıkan kavgada öldürüldü. Bundan istifade eden Shvarn (Lev'in kardeşi), tahta oturdu. Ancak Shvarn 1269'da öldü. Bunun üzerine Lev, 1274'ten 1276'ya kadar, yeni Litvanya hükümdarı Traidenis ile bir savaşa girdi, ancak yenildi ve Litvanya, Kara Ruthenia bölgesini Navahrudak şehrini ilhak etti. 1279'da Lev, 1279'da Krakow Prensi Boleslav ölmesi üzerine Bohemya kralı II. Wenceslaus ile ittifak kurdu ve Altın Orda lordu Nogay Han'ın desteğiyle Krakow prensliğine adaylığını koyarak Polonya'yı işgal etmeye başladı. Lev'e, Vladimir Vasilyevich Volynsky destek verdi. Ancak yerel soylular onu reddetti ve 1280'de Kraków'u ele geçirme girişimi başarısızlıkla sonuçlandı.
Sandomierz bölgesinde Polonyalılar müttefik orduyu yendi. Buna karşılık, Boleslav'ı miras alan Mazovya Dükü Leshko Chyorny, 1281'de Galiçya topraklarını işgal etti ve Perevoresk şehrini yaktı. Aynı yıl, Polonya'da , Konrad Chersky ve Mazowiecki'den II. Boleslav arasında başka bir iç savaş başladı (son ikisi Daniyel'in torunlarıydı). Lev Daniilovich Boleslav'ı destekledi. Daha sonra, Altın Orda ile Lev tekrar Polonya'ya saldırdı ancak çok başarılı olamadı. Ancak ilerleyen yıllarda Lev, Transkarpatya'nın bir bölümünü ve Mukaçeve şehrini ilhak etti. Ayrıca, Polonya ve Çek Cumhuriyeti yöneticilerinin zayıflığından yararlanan Galiçya kralı, 1290'larda Lublin topraklarını fethetti.
Çeşitli hanedanların kendi aralarında savaşmaları nedeniyle Batı Rusya bölgesi Polonya-Litvanya feodal beylerinin saldırısına uğramadı. Bu kargaşa ortamından yararlanmak isteyen Daniyel ve Lev, Avrupa topraklarına akınlar düzenlemiş ancak Litvanya'yı tamamen alamamıştı. Bunun temel sebebi dinsel farklılıktı. Her ne kadar Rus ve Litvanyalı kabileler pratik olarak aynı etno-dilsel ve kültürel topluluk olsa da Litvanya mitolojisine inanan Litvanyalılar Hristiyan Ortodoks Rusları kabul etmedi.
Düşüşü ve Çöküşü
1301'de Lev'in ölümünden sonra bir düşüş dönemi başladı. Lev'in yerine sadece yedi yıl hüküm süren oğlu I. Yuri geçti. Saltanatı büyük ölçüde barışçıl olmasına ve Rus Krallığı ekonomik olarak gelişmesine rağmen, I. Yuri 1302'de Lublin'i Polonyalılara kaybetti. 1308'den 1323'e kadar Galiçya-Volhinya Krallığı, kendilerini kral ilan eden I. Yuri'in oğulları Andrew ve II. Lev tarafından ortaklaşa yönetildi. Kardeşler, Moğollara karşı Polonya Kralı I. Władysław, Töton Şövalyeleri ve Litvanyalılar ile ittifak kurdu. Bu stratejik hataydı. Altın Orda daha uygun bir müttefikti, çünkü Altın Orda Katolikler gibi iç işlere, dünya görüşüne ve inanca müdahale etmiyordu. Bu nedenle kuzeydeki Moskova prensleri, İslamlaşana ve dağılmaya başlayana kadar ilk başta Altın Orda'nın desteğine güvendiler. İttifaktan sonra da Krallık hala Moğollara bağımlı olmaya devam etti. Hem haracını ödedi hem de Canibeg Han'ın Moğol askeri seferlerine katıldı. Ancak kardeşler Moğollara isyan bayrağını açtılar. 1323'te Moğollara karşı savaşırken birlikte öldüler ve mirasçı bırakmadılar.
1323'te Rus Krallığı'ndaki Rurik Hanedanının yok edilmesinden sonra Volhinya, Litvanya prensi Liubartas'ın kontrolüne geçerken, boyarlar Galiçya'nın kontrolünü ele geçirdiler ve I. Yuri'nin torunu olan Polonyalı prens II. Yuri'yi Galiçya tahtını devralmaya davet ettiler. II. Yuri aslen Katolikti ve asıl adı da Boleslaw'dı. Ancak davet üzerine Ortodoksluğa geçti ve Yuri adını aldı. Yine de, onun Katolik duygular beslemesinden şüphelenen boyarlar, 1340'ta onu zehirlediler ve içlerinden biri olan Dmitry Detko'yu Galiçya devletini yönetmesi için seçtiler. 1341 kışında Tatarlar, Detko liderliğindeki Galiçyalılar ve Liubartas liderliğindeki Litvanyalılar, 1341 Yazında Polonyalıları yenebildiler. Ancak yine de Detko, Polonya efendiliğini kabul etmek zorunda kaldı. Böylece Galiçya üzerinde Altın Orda hakimiyeti sona erüdi ama bu aynı zamanda Krallığın özerkliğinin de sona ermesi anlamına geliyordu. Çünkü Altın Orda'dan farklı olarak Polonyalılar işgal altındaki toprakları yeniden biçimlendirdi ve boyarların konumlarını güçlendirerek dukalığın gücünü zayıflattı. Detko'nun ölümünden sonra da Polonya Kralı III. Casimir, 1349'da güçsüz Galiçya'yı ilhak etti. Galiçya-Volhynia bağımsız bir devlet olarak var olmaktan çıktı.
1569 tarihli Lublin Birliği anlaşmasıyla, eski Galiçya-Volhynia prensliğinin tamamı Polonya'nın bir parçası oldu. 1772'de Avusturya İmparatoriçesi Maria Theresia (aynı zamanda Macaristan Kraliçesiydi) Macarların Galiçya ve Lodomeria Krallığı üzerindeki eski iddialarını Avusturya'nın Polonya'nın bölünmesine katılımını haklı çıkarmak için kullandı.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Galicya Volhinya Prensligi ya da 1253 ten itibaren Galicya Volhinya Kralligi Eski Dogu Slav Dili Galicko Volinskoye knyazstvo Ukraynaca Galicko Volinske knyazivstvo Latince Regnum Galiciae et Lodomeriae 1199 dan 1349 a kadar Dogu Avrupa nin Galicya ve Volhynia bolgelerinde Altin Orda nin bir vasali olarak varligini surdurmus Orta Cag devleti Topraklari agirlikli olarak gunumuzde Ukrayna yi ve Belarus Polonya Litvanya nin ufak parcalarini icerir Novgorod ve Vladimir Suzdal ile birlikte Kiev Rus unun cokusunden cikan en onemli uc gucten biriydi Ana dili modern Dogu Slav dillerinin onculu olan Eski Dogu Slav diliydi ve resmi dini Dogu Ortodokslugu idi Galicya Volhinya kralligiEski Rusca Galicko Volinskoye knyazstvo Korolѣvstvo Rus1199 1349Bayrak ArmaTurBagimsiz Rus prensligi ve halefi devlet 1199 1246 Altin Orda nin muttefik bir yari vassal i 1246 1253 Altin Orda nin vasal devleti 1253 1349 BaskentChelm 1241 1272 Lviv 1272 den itibaren Yaygin dil ler Eski Dogu SlavcasiResmi dinOrtodoksHukumetMonarsi 1199 1205Buyuk Roman 1211 1264Galicya li Daniyel 1293 1301Galicya li Lev 1301 1308Galicya li YuriTarihce Prenslik1199 Krallik1253 Polanya ya katildi1349Onculler ArdillarHalic PrensligiVolhinya Prensligi Polonya KralligiLitvanya Buyuk DukaligiUkrayna tarihiBu madde bir dizinin parcasidirAntik Tarih Yamna kulturuYeralti kulturuKimmeryaTauricaSarmatyaHun ImparatorluguOrta Cag Erken Dogu SlavlarHazarlarKiev KnezligiGalicya VolhinyaDest i KipcakAltin Orda DevletiMoldova PrensligiLitvanya Buyuk DukaligiLehistan Litvanya BirligiHmelnitski AyaklanmasiKazak HetmanligiRus ImparatorluguHabsburg MonarsisiBukovinaI Dunya Savasi nda UkraynaUkrayna Ic SavasiUkrayna Halk CumhuriyetiSovyet Donemi Ukrayna SSCHolodomorII Dunya Savasi nda UkraynaUkrayna Milliyetciler OrgutuCernobilCagdas Ukrayna Turuncu DevrimDiger konular Cografi olarak bati Galicya Volhinya su anda guneydogu Polonya da bulunan San ve Wieprz nehirleri arasinda uzanirken dogu bolgeleri Pripet Batakliklari ni gunumuzde Belarus ta ve gunumuz Ukrayna sinin Guney Bug nehrinin ust kisimlarini kapsiyordu Zamaninda krallik Kara Rutenya Litvanya Buyuk Dukaligi Turov Pinsk Prensligi Kiev Prensligi Altin Orda Macaristan Kralligi Polonya Kralligi Moldova Prensligi ve Toton Sovalyeleri ile sinir komsusuydu TarihiKabile Donemi Roma Imparatorlugu nun cokusunden sonra bolge Buzhanlar Dulebler ve Beyaz Hirvatlar olarak adlandirilan gruplarla tanimlanan Dogu Slav halki tarafindan dolduruldu Arazinin guneybati kenari muhtemelen Buyuk Moravya devletinin bir parcasiydi 907 de Beyaz Hirvatlar ve Dulebler Novgorod Rus Prensi Oleg tarafindan yonetilen Konstantinopolis e karsi askeri harekata katildilar Bu yerli kabilelerin siyasi baglantisinin ilk onemli kanitidir Bolge ilk 981 de Nestor tarafindan Kiev Rus un Buyuk Vladimir i Polonya ya giderken bahsedildi Buyuk Vladimir Volodymyr sehrini kurdu ve daha sonra yerlileri Hristiyanlastirdi 12 yuzyilda Halych Prensligi Buyuk Vladimir in torunlari tarafindan orada kuruldu 12 yuzyilin sonunda sinir komsusu olan Volhinya Prensligi ile bir bucuk yuzyil boyunca bazi zorluklarla var olan Galicya Volhinya Prensligi ile birlesti Yukselisi ve Zirvesi Volhinya ve Galicya baslangicta Kiev hanedaninin genc uyelerine donusumlu olarak atanan iki ayri prenslikti Buyuk Volodymyr Prensi Roman in soyu Volhinya prensligini elinde tutarken Yaroslav Osmomysl in soyu Halic Prensligini daha sonra Galicya olarak kabul edildi elinde tutuyordu Galicya Volhinya Galicya nin son Prensi Vladimir II Yaroslavich in 1198 veya 1199 ve baba tarafindan taninan bir varis olmaksizin olumunun ardindan yaratildi Roman Galicya Prensligi ni satin aldi ve topraklarini tek bir devlette birlestirdi Roma nin halefleri birlesik kralliklarinin tanimi olarak cogunlukla Halych i Galicia kullanirlardi Roma nin zamaninda Galicya Volhinya nin baslica sehirleri Halych ve Volodymyr idi 1204 te Kiev i ele gecirdi Roman Polonya ile ittifak kurdu Macaristan ile bir baris anlasmasi imzaladi ve Bizans Imparatorlugu ile diplomatik iliskiler gelistirdi Saltanatinin zirvesinde kisa bir sure icin Rus prenslerinin en guclusu oldu 9 Galicya nin Kumanlara karsi ana askeri muttefiki oldugu Bizans imparatoru III Aleksios un yegeniyle evlendi Bizans ile olan iliski Galicya nin Asagi Dinyester ve Asagi Tuna daki Rus nufusu ile iliskilerini istikrara kavusturmaya yardimci oldu 1205 te Roman Polonyali muttefiklerine arkasini dondu ve Beyaz Leszek ve Masovia nin Konrad i ile bir catismaya yol acti Roman daha sonra Zawichost Savasi nda 1205 olduruldu ve egemenligi bir isyan ve kaos donemine girdi Boylece zayiflayan Galicya Volhynia Polonya ve Macaristan arasinda bir rekabet alani haline geldi Macaristan Krali II Andrew kendisine daha sonra Habsburg Hanedani tarafindan kabul edilen bir unvan olan Galicia ve Vladimir Volhynia da krali icin Latince rex Galiciae et Lodomeriae unvanini verdi 1214 te Macaristan ve Polonya arasinda yapilan bir uzlasma anlasmasinda Galicya Volhynia tahti Beyaz Leszek in kizi Salomea ile evlenen Andrew un oglu Lodomeria Coloman a verildi 1221 de Mstislav Rostislavich in oglu Mstislav Mstislavich Galicya Volhinya yi Macarlardan kurtardi ancak gercek bir Volhinya ve Galicya birligini olusturan Roman oglu Daniel Romanovych Galicia dan Daniel I veya Danylo Romanovych veya Danylo Halytskyi idi 1239 ve 1242 de tum Ruslarin Buyuk Prensi olmaya calisarak Kiev i ele gecirdi ancak birkac hafta sonra ilk kez bir yil sonra ikinci kez sehri kaybetti Daniyel Polonya ve Macar kuvvetlerini Yaroslav savasinda yendi ve muttefikleri Cernigiv prensinin oglu Rostislav Mihaylovic i 1245 te ezdi Batu Han in isgali sirasinda Galicya Volhinya Cernigiv ve Kiev topraklari buyuk zarar gordu Sehirler harap edildi ve yakildi nufusun onemli kismi oldu Bununla birlikte Galicya Prensi Daniyel Romanovic 1201 1264 baskenti Saray a seyahat ederek Batu Han ile iliskilerini Mogol Altin Orda nin ustunlugunu en azindan nominal olarak kabul ederek guclendirdi Batu Han ile gorustukten sonra Daniyel ordusunu Mogol hatlari boyunca yeniden duzenledi ve Mogol silahlariyla donatti ancak Daniyel in kendisi bir Rus prensinin geleneksel kiyafetlerini korudu Daniyel in Mogollarla ittifaki sadece taktikti Mogollara karsi uzun vadeli bir direnis stratejisi izledi Batu Han a biat ederek duzeni tekrar saglayan Daniyel Halych ve Volhinya prensliklerini tek bir devlette birlestirdi Ardindan Macarlarin ve Polonyalilarin kendi topraklarina tecavuzlerini geri puskurttu Ayrica bir karsi saldiri baslatti ve 1249 da Galicya sehri Yaroslavl yakinlarinda Macar krali Bela nin birliklerini yendi Macar krali daha fazla savastan kacinmak icin kizini Daniyel in oglu Lev e verdi Daniyel liderligindeki Rus mangalari Polonyali askerleri kovalayarak onemli kayiplara ugramalarina sebep oldu Daniyel Avusturya ile verdigi mucadelede kayinbiraderi Bela yi destekledi Papa VII Innocentius Galicya prensi ile muzakere etmeye basladi Roma Daniyel e Altin Orda ya karsi mucadelede yardim edecegine soz verdi Ayni zamanda Roma tahti kuzey Rus prensleriyle temas kurmaya calisti Boylece 1250 de Roma buyukelcileri Novgorod a Aleksandr Nevski ye geldi Nevski Altin Orda ile ittifaki tercih ederek Roma nin teklifini reddetti Daniyel ise Roma ile muzakerelerde bulundu Amaci Altin Orda ya karsi mucadelede Roma nin olanaklarindan faydalanmakti Her iki taraf da cesitli tavizler verdi Papa Daniyel i Rus Krali olarak tac giymesine izin verdi Daniyel Rurik Hanedaninda kral ve olarak tac giyen tek uyesiydi Ancak Daniyel taninmaktan fazlasini istedi ve taci aldiginda bir ordu bekledigini soyledi Daniyel halkina Papa nin taninmasini tesvik etme sozu vermesine ragmen kralligi Roma dan dini acidan bagimsiz olmaya devam etti Cunku askeri ittifak kurulamadi Ancak buna ragmen Daniyel Volhinya dan surmeyi basardi ve bir yil sonra Mogollarin Lutsk ve Vladimir sehirlerini ele gecirme girisimlerini bozguna ugratti Ancak 1260 yilinda Mogol generali Burandai komutasindaki buyuk bir ordunun yaklasmasi uzerine Daniyel onlarin otoritesini kabul etmek ve onlara karsi insa ettigi tahkimatlari yerle bir etmek zorunda kaldi Askeri ittifakin kurulamasinin birinci sebebi Bati sadece Guney Rusya yi Altin Orda ya karsi bir kalkan olarak kullanmak istedi Ikincisi hacli seferleri donemi sona ermisti Haclilar eski Hristiyan Konstantinopolis de dahil olmak uzere zengin sehirleri yagmalamak icin doguya gittiler aralarinda idealistler eger varsa kucuk bir azinlikti Korkunc Altin Orda ile fikir icin savasmaya istekli ve hatta hayatlarini feda etmeye gonullu olan hic kimse yoktu Avrupalilar zaten Altin Orda ile savasmisti ve gucunun yetmeyecegini anlamislardi Papa Tatarlara karsi cikma cagrisi ile Sirbistan Bohemya Cek Cumhuriyeti Moravya Pomeranya Livonya ve diger ulkelere cagrida bulundu ancak bu cagrilara kimse cevap vermedi Daniyel papaya kiliselerin birlestirilmesi konusunda soz verdigi tavizi askeri anlamda destek alamayinca yerine getirmemesi uzerine Roma bu duruma sinirlendi ve yeni papa IV Alexander Daniyel i bir hacli seferiyle tehdit etti Ama bunlar bos tehditlerdi Boylece Daniyel Roma ile muzakerelerden herhangi bir fayda elde edemedi Daniyel ve Vasilko Romanovic Litvanya prensi Mindovg ile savasti ancak galip gelemedi Polonyalilar ve Almanlar da bu savasa katilmisti Savas 1254 te sona erdi Prensler arasindaki anlasma Daniyel in en kucuk oglu Shvarn ile Mindovg un kizinin evlenmesiyle saglandi Saglanan anlasmayla Daniyel Mindovg un ustun gucunu tanirken Litvanya prenslerinden daha onceden isgal ettigi volostlari yeniden ele gecirdi XIII yuzyilin ikinci yarisindaki Litvanyali prensler Rurikovich in prens cizgisinin kesintiye ugradigi Rus Polotsk Prensligi ni elde edebildiler 1240 larin basindan itibaren Litvanya kokenli prensler kendilerini giderek Polotsk taki prens tahtinda buldular 1248 civarinda Polotsk prensi Bryachislav in olumunden sonra Tovtivil Polotsk ta prens olarak onaylandi 1310 da varisi olmayan Prens Konstantin Polotsk Prensligini Riga Baspiskoposuna birakti Ama aslinda Litvanyalilar Polotsk u isgal etti ve Almanlara fidye odedi 1263 te Litvanya prensi Mindovg olduruldu Litvanya da bir iktidar mucadelesi donemi basladi 1263 1269 da prensler Trenyata Voishelk Shvarn Danilovich ve Troyden birbiriyle savasmaya basladi 1264 yilinda Rus krali Daniyel oldu Daniyel in saltanati sirasinda Galicya Volhinya Kralligi orta ve dogu Avrupa nin en guclu devletlerinden biriydi Edebiyat gelisti ve kronikler uretilmeye baslandi Demografik buyume Almanlar ve Ermeniler de dahil olmak uzere batidan ve guneyden gelen goclerle artti Karadeniz i Polonya Almanya ve Baltik havzasina baglayan ticaret yollari nedeniyle ticarette gelisti Onemli ekonomik ve kulturel merkezler olarak hizmet veren buyuk sehirler arasinda Lviv Vladimir Halych Chelm Przemysl Dorohychyn ve Terebovlya vardi 1264 yilinda Rus krali Daniyel olmesiyle oglu Lev 1228 1301 dolaylarinda kral oldu Lev 1272 de baskenti Lviv e tasidi ve bir sure devletin gucunu korudu Batili bir siyasi rota izleyen babasinin aksine Lev Mogollarla yakin calisti ozellikle Nogay Han ile yakin bir ittifak gelistirdi Lev gucunu Mstislav ve Shvarn kardeslerle paylasirken amcalari Vasilko Volhinya da hukum surdu 1267 de Bati Rusya ve Litvanya yi birlestirme olasiligi ortaya cikti Eski Litvanya hukumdari Vaisvilkas Volyn prensi Vasilko yu ziyaret etmesi sirasinda sarhos haldeyken cikan kavgada olduruldu Bundan istifade eden Shvarn Lev in kardesi tahta oturdu Ancak Shvarn 1269 da oldu Bunun uzerine Lev 1274 ten 1276 ya kadar yeni Litvanya hukumdari Traidenis ile bir savasa girdi ancak yenildi ve Litvanya Kara Ruthenia bolgesini Navahrudak sehrini ilhak etti 1279 da Lev 1279 da Krakow Prensi Boleslav olmesi uzerine Bohemya krali II Wenceslaus ile ittifak kurdu ve Altin Orda lordu Nogay Han in destegiyle Krakow prensligine adayligini koyarak Polonya yi isgal etmeye basladi Lev e Vladimir Vasilyevich Volynsky destek verdi Ancak yerel soylular onu reddetti ve 1280 de Krakow u ele gecirme girisimi basarisizlikla sonuclandi Sandomierz bolgesinde Polonyalilar muttefik orduyu yendi Buna karsilik Boleslav i miras alan Mazovya Duku Leshko Chyorny 1281 de Galicya topraklarini isgal etti ve Perevoresk sehrini yakti Ayni yil Polonya da Konrad Chersky ve Mazowiecki den II Boleslav arasinda baska bir ic savas basladi son ikisi Daniyel in torunlariydi Lev Daniilovich Boleslav i destekledi Daha sonra Altin Orda ile Lev tekrar Polonya ya saldirdi ancak cok basarili olamadi Ancak ilerleyen yillarda Lev Transkarpatya nin bir bolumunu ve Mukaceve sehrini ilhak etti Ayrica Polonya ve Cek Cumhuriyeti yoneticilerinin zayifligindan yararlanan Galicya krali 1290 larda Lublin topraklarini fethetti Cesitli hanedanlarin kendi aralarinda savasmalari nedeniyle Bati Rusya bolgesi Polonya Litvanya feodal beylerinin saldirisina ugramadi Bu kargasa ortamindan yararlanmak isteyen Daniyel ve Lev Avrupa topraklarina akinlar duzenlemis ancak Litvanya yi tamamen alamamisti Bunun temel sebebi dinsel farklilikti Her ne kadar Rus ve Litvanyali kabileler pratik olarak ayni etno dilsel ve kulturel topluluk olsa da Litvanya mitolojisine inanan Litvanyalilar Hristiyan Ortodoks Ruslari kabul etmedi Dususu ve Cokusu 1301 de Lev in olumunden sonra bir dusus donemi basladi Lev in yerine sadece yedi yil hukum suren oglu I Yuri gecti Saltanati buyuk olcude bariscil olmasina ve Rus Kralligi ekonomik olarak gelismesine ragmen I Yuri 1302 de Lublin i Polonyalilara kaybetti 1308 den 1323 e kadar Galicya Volhinya Kralligi kendilerini kral ilan eden I Yuri in ogullari Andrew ve II Lev tarafindan ortaklasa yonetildi Kardesler Mogollara karsi Polonya Krali I Wladyslaw Toton Sovalyeleri ve Litvanyalilar ile ittifak kurdu Bu stratejik hataydi Altin Orda daha uygun bir muttefikti cunku Altin Orda Katolikler gibi ic islere dunya gorusune ve inanca mudahale etmiyordu Bu nedenle kuzeydeki Moskova prensleri Islamlasana ve dagilmaya baslayana kadar ilk basta Altin Orda nin destegine guvendiler Ittifaktan sonra da Krallik hala Mogollara bagimli olmaya devam etti Hem haracini odedi hem de Canibeg Han in Mogol askeri seferlerine katildi Ancak kardesler Mogollara isyan bayragini actilar 1323 te Mogollara karsi savasirken birlikte olduler ve mirasci birakmadilar 1323 te Rus Kralligi ndaki Rurik Hanedaninin yok edilmesinden sonra Volhinya Litvanya prensi Liubartas in kontrolune gecerken boyarlar Galicya nin kontrolunu ele gecirdiler ve I Yuri nin torunu olan Polonyali prens II Yuri yi Galicya tahtini devralmaya davet ettiler II Yuri aslen Katolikti ve asil adi da Boleslaw di Ancak davet uzerine Ortodoksluga gecti ve Yuri adini aldi Yine de onun Katolik duygular beslemesinden suphelenen boyarlar 1340 ta onu zehirlediler ve iclerinden biri olan Dmitry Detko yu Galicya devletini yonetmesi icin sectiler 1341 kisinda Tatarlar Detko liderligindeki Galicyalilar ve Liubartas liderligindeki Litvanyalilar 1341 Yazinda Polonyalilari yenebildiler Ancak yine de Detko Polonya efendiligini kabul etmek zorunda kaldi Boylece Galicya uzerinde Altin Orda hakimiyeti sona erudi ama bu ayni zamanda Kralligin ozerkliginin de sona ermesi anlamina geliyordu Cunku Altin Orda dan farkli olarak Polonyalilar isgal altindaki topraklari yeniden bicimlendirdi ve boyarlarin konumlarini guclendirerek dukaligin gucunu zayiflatti Detko nun olumunden sonra da Polonya Krali III Casimir 1349 da gucsuz Galicya yi ilhak etti Galicya Volhynia bagimsiz bir devlet olarak var olmaktan cikti 1569 tarihli Lublin Birligi anlasmasiyla eski Galicya Volhynia prensliginin tamami Polonya nin bir parcasi oldu 1772 de Avusturya Imparatoricesi Maria Theresia ayni zamanda Macaristan Kralicesiydi Macarlarin Galicya ve Lodomeria Kralligi uzerindeki eski iddialarini Avusturya nin Polonya nin bolunmesine katilimini hakli cikarmak icin kullandi Kaynakca