Kısaca albümin diye de bilinen serum albümini, insan ve diğer memeli hayvanların kan plazmasında bulunan en yaygın proteindir. Kanda bulunan proteinlerin %60'ını oluşturur. Ayrıca, doku sıvılarında, özellikle kas ve deride, az miktarda gözyaşı, ter, mide suları ve safrada da bulunur. Vücuttaki toplam albüminin %30-40'ı kandadır. Yağ asitleri ve çeşitli başka maddeleri kanda taşımasının yanı sıra en önemli işlevi, kan ile doku sıvıları arasında suyun dengelenmesini sağlamaktır.
Keşfinin tarihçesi
Albümin, Latince albus (beyaz) sözcüğünden gelen, gene Latince, albumen (yumurta beyazı) sözcüğünden türemiştir. Proteinlerin ilk tanımlandığı dönemlerde, suda çözünür ve sıcakta pıhtılaşan proteinler sınıfına bu ad verilmiştir. Serumda bulunan en yaygın protein de bu özellikleri taşıdığından ona "serum albümini" adı verilmiştir. Gene bu özellikte olan yumurtadaki , sütteki gibi proteinler de benzer şekilde adlandırılmışlardır, ancak bunların serum albümini ile başka bir ortaklıkları yoktur.
Albüminin ilk tanımlayıcı özelliği, ısıtıldığı zaman pıhtılaşması olmuştur. Fransız doktoru , 1800'de kimyasal testler yaparak hayvan dokularının üç ana bileşiğinin albümin, ve jelatin olduğunu yayımladı. 19. yüzyılın başlarında vücut sıvıları ve albümin üzerine araştırma yapan çeşitli araştırmacılar arasında İngiliz doktoru , Fransız , İngiliz ve İsveçli bulunur. Berzelius geliştirdiği hassas yöntemlerle serumdaki albümin miktarını ölçmüş (1812), "Protein" sözcüğünü ilk tanımlayan ise 1839'da serum albüminin element birleşimini yayımlamıştır.
1765'te idrarın normalde ısıtıldığında berrak kalmasına karşın, ödemli bir hastanın idrarını ısıttığında pıhtılaştığına dair gözlemini yayımlamıştır. Bunu izleyen yıllarda başka araştırmacılar da bu olguyu inclemiş, nihayet 1827'de idrar pıhtılaşması, ödem ve böbrek bozukluğunun (glomerülonefrit) birbirleriyle ilişkili olduğunu ilan etmiştir. Blight, idrar testini şöyle anlatır: "albüminin varlığını anlamanın en kolay yolu, bir kaşığa ufak bir miktar idrar doldurup bunu bir mum ateşinde ısıtmaktır. Eğer albümin varsa, sıvı kaynama noktasına varmadan şeffaflığını kaybeder, bazen kaşığın ucunda sütümsü bir görünüm belirir, bu sonra kaşığın ortasına doğru genişleyip orada beyaz bir çökelek olarak kesilir."
Albümin'in amino asit dizini 1976'da çözülmüş, 1992'de üç boyutlu yapısının kalp şeklinde olduğu bulunmuştur.
İşlevleri
Büyük proteinler kılcal damarlardan geçemedikleri için kandaki sıvıların sızma eğilimini dengelerler. Bu yüzden albümin, kılcal damarlardan dokulara su ve suda çözünür maddelerin geçmesine neden olan kolloid osmotik basınç veya düzenleyen başlıca proteindir. Onkotik basıncın %70'i albümin tarafından karşılanır, bu yüzden albümin damarların içiyle dışındaki dokular arasındaki sıvının dengelenmesinde gereklidir. Kan protein seviyelerinin düşmesi halinde, örneğin idrara protein geçme () veya kötü beslenmeden dolayı, dokularda su birikmesi, yani ödem oluşur.
Albüminin en ilginç özelliği taşıyabildiği maddelerin çeşitliliğidir (aşağıdaki şekillere bakınız). Albümin, suda çözünürlükleri düşük olan yağ asitlerinin kandaki başlıca taşıyıcısıdır. Bunun yanı sıra, oksijen serbest radikallerine bağlanarak bunları kontrol altına alır, ayrıca bilirubin (hem molekülünün yıkımı sırasında ortaya çıkar) gibi suda çözünmeyen bazı toksik metabolizma ürünlerine bağlanarak onları zararsız kılar. Albümin, bir kısmı yüksek konsantrasyonda zehirli olabilecek olan çeşitli metal iyonlarına da bağlanabilir. Pek çok fizyolojik süreçte yer alan nitrik oksitin (NO) kandaki başlıca taşıyısı da gene albümindir. Bu maddelere bağlanması sayesinde albümin hem bu maddelerin kandaki konsantrasyonlarını düşük ve zararsız düzeylerde tutar, hem de onların ihtiyaç duyuldukları yerlere ulaşmalarını sağlar.
Albüminde uzun yağ asidi moleküllerinin (oleik, linoleik, linolenik, arasidonik, palmitik ve miristik asit gibi) bağlanabildiği, ikisi sıkı, dördü gevşek olmak üzere altı bağlanma yeri vardır (yukarıdaki şekle bakınız). Bu yağ asitleri albümin tarafından hücrelere taşınıp oralarda kullanılırlar.
Yağ asitlerinin bağlandıkları yerlerden farklı olarak ayrıca küçük organik iyonların bağlanabildiği de iki yer vardır. Bunlardan biri küçük aromatik karboksilik asitleri tercih eder, öbürü negatif yük içeren çok halkalı bilesikleri tercih eder. Bu yerlerde tiroid hormonu ve diğer steroid hormonlar ve bilirubin taşınabilir. Tedavi amaçla vücuda alınan çoğu ilaç da bir ölçüde buralarda albümine bağlanırlar. (vitamin B6) da albümin tarafından taşınır.
Albümin, yukarida belirtilen bileşikler dışında çeşitli ağır metal iyonlarına da bağlanarak onların kandaki konsantrasyonunu kontrol eder. Albümin proteininde iki metal iyonu bağlanma yeri vardır ve bunlara çinko, bakır, kadmiyum, cıva, altın, gümüş ve nikel dahil olmak üzere çeşitli iyonlar bağlanabilir. Kalsiyum ve magnezyum da albümine bağlandığından albümin bu iki iyonun kandaki konsantrasyonlarına etki edebilir.
Yeterli miktarda protein almayan kişi belirli bir süre sonrasında vücudun beslenmesinin önüne geçerek albümin eksikliğine sebep olabilir. Bunun yanı sıra böbrek fonksiyonlarında bozukluk da albümin eksikliğine sebep olan etmenler arasında yer alabilir.
Albüminin bir diğer özelliği de kan pH'sini kısmen tamponlayabilmesidir.
Tıbbî kullanımı
Kan plazması hayat kurtarıcı bir tedavi aracı olmasına rağmen elde edilmesi zor ve çabuk bozulan bir üründür. Plazmanın yararlı özelliklerine sahip olan ve ondan daha kullanışlı plazma bölümleri bulmak için yapılan araştırmaların sonucunda, 1940'lı yıllarda albüminin kan plazmasından saflaştırılma yöntemini icat etmiştir. Albümin belli durumlarda kan plazmasının yerini alabilen mükemmel bir madde olduğu görülmüştür. Başlıca kullanımı travma, ameliyat, kan kaybı ve yanık tedavisinde kan hacminin arttırılması veya sabit tutulması içindir. Hastada kötü beslenme, susuzluk, kronik enfeksiyon, karaciğer veya böbrek bozuklukları durumunda da kullanılır. Ayrıca aşıların bozulmasını engellemek için de albümin kullanılır. Cohn'un saflaştırma yönteminin keşfi ikinci Dünya Savaşına rastlamasından dolayı Amerikan devleti ilaç şirketlerinden bu yöntemi hızla ticarîleştirmelerini istemiştir. Günümüzde dünya çapında yılda 500 ton albümin üretilir.
Klinik testler
Albüminin, suda çözünürlüğü düşük olan organik iyonlara bağlanma özelliğinden yararlanılarak geliştirilmiş bir laboratuvar testinde, onun (Bromcresol purple, BCP) gibi bir boyaya bağlanmasına bakılır. Albümin, düşük pH'de bu boyaya bağlandığı zaman boyanın rengi çok daha belirginleşir. Kanda albümin eksikliği veya fazlalığı bulunduğunda bu durum yöntemi ile ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmelidir.
İdrarda albüminin varlığı için çeşitli testler vardır. Bunlarda ya albümine özgül monoklonal antikorlar veya kullanılır.
Galeri
Dış bağlantılar
- www.albumin.org 24 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Online inheritance of the Man Albüminle ilgili hastalıklar ve bunların genetik boyutları (İngilizce)
- Protein data bank'ta insan serum albuminin yapısı [1] ve [2][]
- Swis-Prot/TrEMBL veritabanında insan albumini hakkında bilgiler 2 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(İngilizce)
- Albumin Testi 29 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- İngilizce Vikipedi'de Albümin maddesi
- (İngilizce)
- Regulation of Albumin Metabolism[] M A Rothschild, M Oratz, and S S Schreiber (1975) Annual reviews of Medicine Vol. 26: 91-104. (İngilizce)
- Clinical Methods Third Edition Walker, H.K.; Hall, W.D.; Hurst, J.W.; editors Stoneham (MA): Butterworth Publishers; c1990 (İngilizce)
- Richard Bright'in hayatı 28 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Richard D. Ludescher (İngilizce)
- Noel G. Coley (İngilizce)
- Milk or albumin? The history of proteinuria before Richard Bright, by J.S. Cameron Richard Bright'tan önce Proteinuria'nın tarihçesi. (İngilizce)
- Albüminin tarafından serum pH duzenlemesinin mekanizmasi 30 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Gudehithlu KP, Pegoraro AA, Dunea G, Arruda JA, Singh AK. Degradation of albumin by the renal proximal tubule cells and the subsequent fate of its fragments. Kidney Int. 2004 65:2113-22 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Albümin Nedir ? Albümin Düşüklüğü Yüksekliği Albümin Tedavisi | TESPİT 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 11 Ocak 2019. 22 Nisan 2019 tarihinde arşivlendi. Erişim 22.04.2019.
- ^ Albümin Nedir ? Albümin Düşüklüğü Yüksekliği Albümin Tedavisi | TESPİT 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 11 Ocak 2019. 22 Nisan 2019 tarihinde arşivlendi. Erişim 22.04.2019
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kisaca albumin diye de bilinen serum albumini insan ve diger memeli hayvanlarin kan plazmasinda bulunan en yaygin proteindir Kanda bulunan proteinlerin 60 ini olusturur Ayrica doku sivilarinda ozellikle kas ve deride az miktarda gozyasi ter mide sulari ve safrada da bulunur Vucuttaki toplam albuminin 30 40 i kandadir Yag asitleri ve cesitli baska maddeleri kanda tasimasinin yani sira en onemli islevi kan ile doku sivilari arasinda suyun dengelenmesini saglamaktir Insan serum albuminin sematik gosterimi 6 palmitik asit molekulune baglanmis haliyleKesfinin tarihcesiAlbumin Latince albus beyaz sozcugunden gelen gene Latince albumen yumurta beyazi sozcugunden turemistir Proteinlerin ilk tanimlandigi donemlerde suda cozunur ve sicakta pihtilasan proteinler sinifina bu ad verilmistir Serumda bulunan en yaygin protein de bu ozellikleri tasidigindan ona serum albumini adi verilmistir Gene bu ozellikte olan yumurtadaki sutteki gibi proteinler de benzer sekilde adlandirilmislardir ancak bunlarin serum albumini ile baska bir ortakliklari yoktur Albuminin ilk tanimlayici ozelligi isitildigi zaman pihtilasmasi olmustur Fransiz doktoru 1800 de kimyasal testler yaparak hayvan dokularinin uc ana bilesiginin albumin ve jelatin oldugunu yayimladi 19 yuzyilin baslarinda vucut sivilari ve albumin uzerine arastirma yapan cesitli arastirmacilar arasinda Ingiliz doktoru Fransiz Ingiliz ve Isvecli bulunur Berzelius gelistirdigi hassas yontemlerle serumdaki albumin miktarini olcmus 1812 Protein sozcugunu ilk tanimlayan ise 1839 da serum albuminin element birlesimini yayimlamistir 1765 te idrarin normalde isitildiginda berrak kalmasina karsin odemli bir hastanin idrarini isittiginda pihtilastigina dair gozlemini yayimlamistir Bunu izleyen yillarda baska arastirmacilar da bu olguyu inclemis nihayet 1827 de idrar pihtilasmasi odem ve bobrek bozuklugunun glomerulonefrit birbirleriyle iliskili oldugunu ilan etmistir Blight idrar testini soyle anlatir albuminin varligini anlamanin en kolay yolu bir kasiga ufak bir miktar idrar doldurup bunu bir mum atesinde isitmaktir Eger albumin varsa sivi kaynama noktasina varmadan seffafligini kaybeder bazen kasigin ucunda sutumsu bir gorunum belirir bu sonra kasigin ortasina dogru genisleyip orada beyaz bir cokelek olarak kesilir Albumin in amino asit dizini 1976 da cozulmus 1992 de uc boyutlu yapisinin kalp seklinde oldugu bulunmustur IslevleriAlbuminin sematik gosterimi 6 miristik asit ve bir hemin molekulune baglanmis haliyle Buyuk proteinler kilcal damarlardan gecemedikleri icin kandaki sivilarin sizma egilimini dengelerler Bu yuzden albumin kilcal damarlardan dokulara su ve suda cozunur maddelerin gecmesine neden olan kolloid osmotik basinc veya duzenleyen baslica proteindir Onkotik basincin 70 i albumin tarafindan karsilanir bu yuzden albumin damarlarin iciyle disindaki dokular arasindaki sivinin dengelenmesinde gereklidir Kan protein seviyelerinin dusmesi halinde ornegin idrara protein gecme veya kotu beslenmeden dolayi dokularda su birikmesi yani odem olusur Albuminin en ilginc ozelligi tasiyabildigi maddelerin cesitliligidir asagidaki sekillere bakiniz Albumin suda cozunurlukleri dusuk olan yag asitlerinin kandaki baslica tasiyicisidir Bunun yani sira oksijen serbest radikallerine baglanarak bunlari kontrol altina alir ayrica bilirubin hem molekulunun yikimi sirasinda ortaya cikar gibi suda cozunmeyen bazi toksik metabolizma urunlerine baglanarak onlari zararsiz kilar Albumin bir kismi yuksek konsantrasyonda zehirli olabilecek olan cesitli metal iyonlarina da baglanabilir Pek cok fizyolojik surecte yer alan nitrik oksitin NO kandaki baslica tasiyisi da gene albumindir Bu maddelere baglanmasi sayesinde albumin hem bu maddelerin kandaki konsantrasyonlarini dusuk ve zararsiz duzeylerde tutar hem de onlarin ihtiyac duyulduklari yerlere ulasmalarini saglar Albuminde uzun yag asidi molekullerinin oleik linoleik linolenik arasidonik palmitik ve miristik asit gibi baglanabildigi ikisi siki dordu gevsek olmak uzere alti baglanma yeri vardir yukaridaki sekle bakiniz Bu yag asitleri albumin tarafindan hucrelere tasinip oralarda kullanilirlar Yag asitlerinin baglandiklari yerlerden farkli olarak ayrica kucuk organik iyonlarin baglanabildigi de iki yer vardir Bunlardan biri kucuk aromatik karboksilik asitleri tercih eder oburu negatif yuk iceren cok halkali bilesikleri tercih eder Bu yerlerde tiroid hormonu ve diger steroid hormonlar ve bilirubin tasinabilir Tedavi amacla vucuda alinan cogu ilac da bir olcude buralarda albumine baglanirlar vitamin B6 da albumin tarafindan tasinir Albumin yukarida belirtilen bilesikler disinda cesitli agir metal iyonlarina da baglanarak onlarin kandaki konsantrasyonunu kontrol eder Albumin proteininde iki metal iyonu baglanma yeri vardir ve bunlara cinko bakir kadmiyum civa altin gumus ve nikel dahil olmak uzere cesitli iyonlar baglanabilir Kalsiyum ve magnezyum da albumine baglandigindan albumin bu iki iyonun kandaki konsantrasyonlarina etki edebilir Yeterli miktarda protein almayan kisi belirli bir sure sonrasinda vucudun beslenmesinin onune gecerek albumin eksikligine sebep olabilir Bunun yani sira bobrek fonksiyonlarinda bozukluk da albumin eksikligine sebep olan etmenler arasinda yer alabilir Albuminin bir diger ozelligi de kan pH sini kismen tamponlayabilmesidir Tibbi kullanimiKan plazmasi hayat kurtarici bir tedavi araci olmasina ragmen elde edilmesi zor ve cabuk bozulan bir urundur Plazmanin yararli ozelliklerine sahip olan ve ondan daha kullanisli plazma bolumleri bulmak icin yapilan arastirmalarin sonucunda 1940 li yillarda albuminin kan plazmasindan saflastirilma yontemini icat etmistir Albumin belli durumlarda kan plazmasinin yerini alabilen mukemmel bir madde oldugu gorulmustur Baslica kullanimi travma ameliyat kan kaybi ve yanik tedavisinde kan hacminin arttirilmasi veya sabit tutulmasi icindir Hastada kotu beslenme susuzluk kronik enfeksiyon karaciger veya bobrek bozukluklari durumunda da kullanilir Ayrica asilarin bozulmasini engellemek icin de albumin kullanilir Cohn un saflastirma yonteminin kesfi ikinci Dunya Savasina rastlamasindan dolayi Amerikan devleti ilac sirketlerinden bu yontemi hizla ticarilestirmelerini istemistir Gunumuzde dunya capinda yilda 500 ton albumin uretilir Klinik testlerAlbuminin suda cozunurlugu dusuk olan organik iyonlara baglanma ozelliginden yararlanilarak gelistirilmis bir laboratuvar testinde onun Bromcresol purple BCP gibi bir boyaya baglanmasina bakilir Albumin dusuk pH de bu boyaya baglandigi zaman boyanin rengi cok daha belirginlesir Kanda albumin eksikligi veya fazlaligi bulundugunda bu durum yontemi ile ayrintili bir sekilde degerlendirilmelidir Idrarda albuminin varligi icin cesitli testler vardir Bunlarda ya albumine ozgul monoklonal antikorlar veya kullanilir GaleriAlbuminin miristik asite baglanmis hali M1 M5 miristik asit Albuminin miristik asit ve heme baglanmis hali H hem M1 M5 miristik asit Albuminin miristik asit ve tiroksine baglanmis hali T4 tiroksin M1 M7 miristik asit Albuminin miristik asit ve baglanmis hali TBA triiodobenzoik asit M1 M5 miristik asit Albuminin miristik asit ve pihtionler varfarine baglanmis hali W varfarin M1 M6 miristik asit Albuminin miristik asit ve genel anestetik halotana baglanmis hali H1 H7 halotan M1 M5 miristik asit Dis baglantilarwww albumin org 24 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Online inheritance of the Man Albuminle ilgili hastaliklar ve bunlarin genetik boyutlari Ingilizce Protein data bank ta insan serum albuminin yapisi 1 ve 2 olu kirik baglanti Swis Prot TrEMBL veritabaninda insan albumini hakkinda bilgiler 2 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Albumin Testi 29 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaIngilizce Vikipedi de Albumin maddesi Ingilizce Regulation of Albumin Metabolism olu kirik baglanti M A Rothschild M Oratz and S S Schreiber 1975 Annual reviews of Medicine Vol 26 91 104 Ingilizce Clinical Methods Third Edition Walker H K Hall W D Hurst J W editors Stoneham MA Butterworth Publishers c1990 Ingilizce Richard Bright in hayati 28 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Richard D Ludescher Ingilizce Noel G Coley Ingilizce Milk or albumin The history of proteinuria before Richard Bright by J S Cameron Richard Bright tan once Proteinuria nin tarihcesi Ingilizce Albuminin tarafindan serum pH duzenlemesinin mekanizmasi 30 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Gudehithlu KP Pegoraro AA Dunea G Arruda JA Singh AK Degradation of albumin by the renal proximal tubule cells and the subsequent fate of its fragments Kidney Int 2004 65 2113 22 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Albumin Nedir Albumin Dusuklugu Yuksekligi Albumin Tedavisi TESPIT 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 11 Ocak 2019 22 Nisan 2019 tarihinde arsivlendi Erisim 22 04 2019 Albumin Nedir Albumin Dusuklugu Yuksekligi Albumin Tedavisi TESPIT 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 11 Ocak 2019 22 Nisan 2019 tarihinde arsivlendi Erisim 22 04 2019