Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ferdinand Macellan (Portekizce: Fernão de Magalhães, Portekizce telaffuz: ; İspanyolca: Fernando de Magallanes, İspanyolca telaffuz: ; y. 1480 – 27 Nisan 1521), 1519'dan 1522'ye kadar Doğu Hint Adaları'na beraber sefer düzenlediği dostu Juan Sebastián Elcano ile birlikte, dünyanın çevresini dolaşan ilk insan olan Portekizli kaptan ve kâşiftir. İspanyol İmparatorluğu'nun desteğiyle denize açıldı. Hikâyesi, bu seyahate eşlik eden Antonio Pigafetta'nın anılarını yazması sayesinde günümüze ulaşmıştır.
Ferdinand Macellan | |
|---|---|
 Macellan'ın, 16. veya 17. yüzyılda resmedilmiş anonim portresi | |
| Doğum | y. 1480 Sabrosa, Portekiz |
| Ölüm | 27 Nisan 1521 (41 yaşında) Mactan Adası, Cebu, Filipinler |
| Milliyet | Portekizli |
| Meslek |
|
| İmza | |
 | |
Macellan son yolculuğunu tamamlayamadan Filipinler'deki Mactan Savaşı'nda öldürüldü. Ancak daha önce ziyaret ettiği Baharat Adaları'nın ötesine giderek tüm meridyenlerden geçen ilk insanlardan olmayı başardı. Büyük Okyanus'a seferi esnasında okyanusu çok sakin gördüğü için "pasifik" (sakin) ismini veren, ayrıca Güney Amerika’da keşfettiği boğaza kendi ismi verilen Portekizli denizci Macellan, Büyük Okyanus'u aşan bir araştırma gezisi yapmış ilk insandır.
Dünyayı dolaşmak üzere denize açılan 237 (diğer bir kaynağa göre 270) denizcinin sadece 18'i İspanya'ya dönerek seyahatini tamamlamayı başardı. Bu denizcilere Macellan'ın ölümünden sonra yönetimi devralan Juan Sebastián Elcano adlı İspanyol liderlik etmiştir.
İlk Yolculuklar ve Geziler
Macellan ilk deniz yolculuğuna 1505 yılında, henüz 25 yaşındayken çıktı. Görevi Francisco de Almeida'yı Portekiz genel valisi olarak Hindistan'a götürmekti. Yerel bir kral üç yıl önce Vasco da Gama'ya vergi verdiği halde Almedia'ya vermeyi reddedince Macellan bu yolculuğunda ilk kez bir savaş görmüş oldu. Almedia bugünkü Tanzanya'da bulunan dönemin başkenti 'ya saldırıp bu bölgeyi ele geçirdi.
1506 yılında Macellan doğu Hindistan'a giderek Baharat Adaları'na keşif gezilerinde bulundu. Şubat 1509'da, Osmanlı Devleti'nin bölgedeki gücünün gerilemesinin başlangıcı olarak da görülen Diu Muharebesi'ne katıldı. 1510 yılında kaptanlığa getirildi, fakat bir yıl içinde doğuya izinsiz gemi götürmek yüzünden bu yetkisini kaybetti ve Portekiz'e geri dönmeye zorlandı.
1511'de Fas'a gönderildi ve burada 'na katıldı. Bu savaşta dizinden ciddi biçimde yaralandı. İzin almadan savaşı terk edince Almedia'nın gözünden düştü, ayrıca Emevilerle yasadışı ticaret yapmakla suçlandı. Suçlamaların birçoğu zamanla etkisini kaybetse de, Macellan Portekiz kralı I. Manuel'in gözünden düştü. Kral, Macellan'ın ücretini artırmayı reddetti ve 15 Mayıs 1514'ten sonra yeni iş teklifinde bulunmayacağını bildirdi. Bunun üzerine Macellan hizmetini İspanya Krallığına sunmaya karar verdi.
Seyahati
10 Ağustos 1519'da Macellan'ın emrindeki beş gemi Sevilla'dan ayrıldı ve Guadalquivir Nehri'ni geçerek nehrin ağzında yer alan Sanlúcar de Barrameda'ya ulaştı. Gemiler burada beş haftadan daha uzun süre bekledi. İspanyol yöneticiler Portekizli amiral konusunda şüpheci ve ihtiyatlıydı, neredeyse Macellan'ın denize açılmasına karşı çıktılar ve Portekizli gemi tayfasının hemen hemen tamamını İspanyol denizcilerle değiştirdiler. Ama sonunda Macellan, 20 Eylül'de emrindeki yaklaşık 270 denizciyle birlikte Sanlúcar de Barrameda'dan yola çıktı.
Kral Manuel Ferdinand, yakalamak üzere bir deniz müfrezesi yolladıysa da Macellan Portekiz güçlerinden kaçmayı başardı. Kanarya Adaları'nda bir mola verdikten sonra Yeşil Burun Adalarına ulaştı, buradan Brezilya'daki 'ye doğru yola çıktı. 20 Kasım'da ekvatoru geçtiler ve 6 Aralık'ta Brezilya göründü.
Brezilya Portekizlilere ait olduğundan Macellan burada durmaktan kaçındı ve 20 Aralık'ta bugünkü Rio de Janeiro yakınlarına demir attı. Burada çeşitli takviyeler yapıldı ama kötü koşullar yüzünden gecikmeler oldu. Daha sonra, Güney Amerika'nın doğu kıyılarına doğru yelken açarak, Macellan'ın Baharat Adaları'na ulaştığını düşündüğü boğazı aradılar. Filo 10 Ocak 1520'de Río de la Plata'ya ulaştı.
31 Mart'ta mürettebatın bir kısmı Puerto San Julian adını verdiği bir grup oluşturdu. Beş gemiden ikisinin kaptanlarının da katıldığı bir isyan çıktı. Mürettebat genel olarak sadık çıktığı için isyan başarısız oldu. Quesada idam edildi, Cartagena ve bir keşiş de ıssız bir kıyıda bırakılarak terk edildi.
Yolculuk devam etti. Santiago gemisi gözlem yapmak için kıyılara yaptığı bir gezide fırtınaya yakalanarak battı. Tüm mürettebatı karaya çıkmayı başaran gemiden iki kişi Macellan'a haber ulaştırdı, kıyıdakilere yardım geldi. Ancak Macellan bu maceradan sonra yeniden yola koyulmadan önce birkaç hafta beklemeyi tercih etti.
Filo, 24 Ağustos 1520'de 52° güney enleminde 'e ulaştı. Deniz tuzlu ve derin olduğu için geçişi buldukları kanısına vardılar. Dört gemi çetin bir yolculuk sonunda, Macellan'ın 1 Kasım 'nde aştıkları için Estreito de Todos los Santos (Bütün Azizler Kanalı) adını verdiği 373 mil uzunluğundaki kanalı geçtiler. Bu boğazın günümüzde adı Macellan Boğazı'dır. Macellan öncelikle Concepcion ve San Antonio'yu boğazı keşfetmekle görevlendirdi ancak Gomez tarafından yönetilen San Antonio kaçarak İspanya'ya döndü. 28 Kasım'da kalan üç gemi Büyük Okyanus'a ulaştı. Macellan buranın adını suyun durağanlığından ötürü Mar Pacifico (Pasifik Okyanusu → pasif, durağan deniz) koymuştur.
Kuzeybatıya giden ekip 13 Şubat 1521'de ekvatora ulaştı. 6 Mart'ta 'ta, 16 Mart'ta ise kalan 150 kişi ile Filipinler'deki adasındaydılar. Macellan Malay tercümanı sayesinde yerli halkla anlaşabiliyordu. 'ndan Rajah Kolambu ile karşılıklı hediyeler alıp verdiler ve onun önderliğinde 7 Nisan'da 'na gittiler. Cebu Adası'ndan onlara dostça davrandı, hatta Hıristiyanlığa geçmeyi bile kabul etti.
Filipinli yerlilerle geçen ilk dostluk günlerinin aldatıcı olduğu kısa zamanda anlaşıldı. Macellan 27 Nisan 1521'de Lapu-Lapu önderliğindeki yerlilerle girdiği Mactan Savaşı'nda öldü. Yolculuğa para vererek katılan Antonio Pigafetta adlı zengin turist Macellan'ın ölümü ile sonuçlanan olaylara tanıklık etmiştir ve bunu anılarında yazar:
- Sabah olduğunda 49 kişi belimize kadar gelen suya atladık ve suyun içinden kıyıya ulaşana değin iki ok atımı mesafe kadar yürüdük. Botlarımız suyun içindeki kayalardan ötürü daha ileri gidemiyordu. 11 adamı botları korumak üzere geride bırakarak devam ettik. Kıyıya ulaştığımızda 1500 kadar yerli üç bölüm halinde gruplanmıştı. Bizi gördüklerinde savaş çığlıkları atmaya başladılar. Tüfekli adamlar ve okçular yarım saat kadar savaştılar ancak bir işe yaramadı. Kaptanı tanıyan bazıları üzerine saldırdı ve kafasından miğferini düşürdüler. Bir yerli yüzüne doğru bambu bir mızrak savurdu, fakat kaptan kargısıyla onu derhal öldürdü, kargıyı vücudunda bırakarak. Sonra kılıcına el attı fakat yarıya kadar çekebildi, çünkü bambu mızrakla kolundan yaralanmıştı. Bunu gören yerliler topluca üstüne çullandılar. Biri sol bacağına bir pala ile vurdu, bu, kaptanın yüzüstü düşmesine sebep oldu. Derhal üzerine bambu ve demir mızraklarla, palalarla saldırdılar. Bizim ışığımızı, aynamızı, yardımcımızı, gerçek önderimizi öldürene değin. Onu yaraladıklarında hepimizin botlara bindiğinden emin olmak için birçok kez geriye dönüp baktı. Sonra onu ölü bir şekilde geride bırakarak biz yaralanmışlar, yenilmişler, elimizden geldiğince, hareket etmeye başlayan botlara doğru çekildik..
Dünya turu ve dönüşü
Macellan vasiyetnamesinde, köle olan Malay tercümanının özgür bırakılmasını istemişti. Enrique adını kullanan, olarak vaftiz edilmiş tercüman, Sumatralı köle tüccarları tarafından yurdunda ele geçirilip satılmıştı. Macellan ile yaptığı birçok yolculukla dünyayı tam anlamıyla dolaşmış ilk kişi Enrique'dir. Macellan'ın Malacca'ya yaptığı ilk seferlerde hizmetine giren Enrique, Afrika'daki savaşlarda, sahibinin Portekiz'de kralın huzurunda gözden düşüşünde ve yeniden başarılı bir şekilde filosuyla denizlere açılışında hep yanındaydı. Ama geminin yeni kaptanı Mactan'da Enrique'yi serbest bırakmayı reddetti.
Enrique 1 Mayıs'ta Rajah Humabon'un yardımı ile 30 kadar ölü denizcinin arasına karışarak kaçmayı başardı. Antonio Pigafetta dille ilgili notlar tutmaktaydı ve görünüşe göre yolculuğun geri kalanında iletişimi sürdürebildi.
Filipinler'de uğradıkları kayıplar keşif ekibinin sayısını ciddi biçimde azalttı, kalan üç gemiyi idare edemez hale geldiler. Bu sebeple 2 Mayıs 1521'de Concepción'u terk ettiler ve kendilerine karşı kullanılmasını önlemek amacıyla yaktılar. Artık sadece Trinidad ve Victoria'dan ibaret kalan filo batıya, Palawan'a doğru ilerledi. 21 Haziran 1521'de bu adadan ayrıldılar ve sığ sularda yol bulabilen Moro rehberler yardımı ile Brunei - Borneo'ya ulaştılar.
Brunei'nin dalgakıranlarında 35 gün demir attılar. Venedikli Pigafetta burada gördüğü Rajah Siripada'nın altınlarından ve yumurta büyüklüğündeki incilerden bahseder. Brunei ayrıca övündüğü evcil fillere ve 62 toptan oluşan bir kuvvete sahipti, ki bu Macellan'ın gemilerinin gücünü beşe katlıyordu. Pigafetta ayrıca Avrupa'da henüz çok nadir bulunan porselen ve gözlük gibi örnekler aracılığıyla krallığın sahip olduğu teknolojiden de söz eder.
Maluku Adaları'na (Baharat Adaları) 6 Kasım 1521'de ulaştıklarında 115 kişi kalmışlardı. Portekizlilere yakın olan Ternate sultanının rakibi Tidore sultanı ile biraz ticaret yapmayı başardılar.
Kalan iki gemi değerli baharatlarla dolu olarak batıya, İspanya'ya doğru yola çıkmaya çalıştı. Ancak Molucca'yı terk ettiklerinde Trinidad'ın su aldığını keşfettiler. Mürettebat deliği bularak onarmaya çalıştı fakat başaramadı. Trinidad için çok zaman harcamak zorunda kalacaklarını anladılar, daha küçük olan Victoria ise kalan denizcilerin hepsini alacak durumda değildi. Sonuç olarak bir grup denizciyle birlikte Victoria İspanya'ya doğru yola çıktı. Birkaç hafta sonra da Trinidad Büyük Okyanus rotasını izleyerek İspanya'ya varmak amacıyla Molucca'yı terk etti, fakat gemi Portekizliler tarafından yakalandı ve onların gözetimi altındayken fırtına sonucu battı.
Victoria Hint Okyanusu'ndan eve doğru 21 Aralık 1521'de yola çıktı. 6 Mayıs 1522'de Juan Sebastián Elcano yönetimindeki gemi Ümit Burnu'nu geçerken tayın olarak sadece pirinç kalmıştı. Yeşil Burun Adalarına ulaşamadan 20 denizci açlıktan ve C vitamini eksikliğinde ortaya çıkan skorbüt hastalığından öldü. Oysaki gemide bugün c vitamini içerdiği bilinen tonlarca karanfil bulunuyordu. 9 Haziran'da, 26 tonluk baharat, karanfil ve tarçından oluşan kargoyu kaybetme korkusuyla 13 denizciyi daha Portekiz yönetimindeki bu adada bıraktı.
6 Eylül 1522'de yola çıkışlarından neredeyse tam üç sene sonra Juan Sebastián Elcano ve kalan denizcileri taşıyan Victoria İspanya'ya ulaştı. Keşif gezisi aslında az da olsa kâr getirmişti ancak denizciler tam ücretlerini alamadılar. 1522 sonbaharında mürettebat Valladolid'de krallığın huzuruna çıktığında ile görüştü ve yolculuğa dair ilk rapor 1523 yılında yayımlandı. Pigafetta'nın yazdıkları 1525'e kadar ortaya çıkmadı, hatta tam olarak yayımlanması 18. yüzyıl sonlarını bulmuştur.
Trinidad gemisindeki 55 mürettebatın dördü 1525'te İspanya'ya ulaşmayı başardı. Kalan 51 kişi çeşitli savaşlar ya da hastalıklar yüzünden ölmüştü.
Keşifleri
Macellan'ın keşif gezisi dünya çevresinde yapılan ilk seyahattir ve Güney Amerika'daki boğazdan geçerek Atlas ile Büyük Okyanus'u birleştiren ilk deniz yolculuğudur. Macellan'ın ekibi Avrupa için tamamen yeni olan pek çok hayvan türü ile karşılaştı. Bunlardan bazıları "hörgüçsüz develer" olarak tanımlanan lamalar ve "tüyleri yolunmayan fakat derisi yüzülen siyah kazlar" olarak tanımlanan penguenlerdir.
En yakın iki galaksi olan Macellan Bulutsuları Güney Yarıküre'de keşfedildi. 69.800 km olan yolculukları sayesinde dünyanın çevresini de hesaplanmış oldu.
Bu yolculuk sayesinde, uluslararası bir saat sisteminin gerekliliği ortaya çıktı. Döndüklerinde, dikkatle tutulan seyir defterine rağmen geride kalanlarla günlerinin uyuşmadığını fark ettiler. Fakat günlerin uzunluğu arasındaki farkı hesaplayacak kadar kesin ölçüm yapabilen saatleri yoktu. Zamanla ilgili bu olgu büyük heyecan yarattı, özel bir heyet bu garipliği bildirmek üzere Papa'ya yollandı.
Kısa kısa
- Ferdinand Macellan Güney Amerika'nın güney burnunda yer alan Tierra del Fuego'ya ulaşan ilk Avrupalıdır.
- Güney Amerika'daki yerli kabileleri gören ilk Avrupalıdır. Macellan "Devasa yarı-insan ırkını" gördü. Gördüğü Dagon denen varlıklardı. Bu karşılaşmadan sonra bazı Filipinlileri köle olarak aldı. Bir Avrupalı olarak ilk kez Filipinler'e ayak basarak oranın yerli halkını gördü.
- Yolculuğu sırasında karşılaştığı değişik hayvan türlerini tanımlamak için yanında profesyonel bilim adamları vardı.
- İspanyol, Portekizli, Fransız ve İngiliz olmak üzere 232 denizci Macellan ile katıldığı dünya turunda hayatını kaybetti.
- Yolculuğunu İspanya Kralı ve Kraliçesi destekledi.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Ferdinand Macellan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- (İngilizce)
- Macellan'ın öldüğü yeri gösteren anıt ve Mactan savaşı 14 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Macellan'ın ölümü 17 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- [Mürettebat listesi] (İngilizce)
- 107 kişi 26 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Victoria ile dönen 18 kişi 13 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 18 denizcinin karaya çıkışını konu alan bir resim 13 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ferdinand Macellan Portekizce Fernao de Magalhaes Portekizce telaffuz fɨɾˈnɐ w dɨ mɐɣɐˈʎɐ jʃ Ispanyolca Fernando de Magallanes Ispanyolca telaffuz feɾˈnando de maɣaˈʎanes y 1480 27 Nisan 1521 1519 dan 1522 ye kadar Dogu Hint Adalari na beraber sefer duzenledigi dostu Juan Sebastian Elcano ile birlikte dunyanin cevresini dolasan ilk insan olan Portekizli kaptan ve kasiftir Ispanyol Imparatorlugu nun destegiyle denize acildi Hikayesi bu seyahate eslik eden Antonio Pigafetta nin anilarini yazmasi sayesinde gunumuze ulasmistir Ferdinand MacellanMacellan in 16 veya 17 yuzyilda resmedilmis anonim portresiDogumy 1480 Sabrosa PortekizOlum27 Nisan 1521 41 yasinda Mactan Adasi Cebu FilipinlerMilliyetPortekizliMeslekKaptangezginkasifImza Macellan son yolculugunu tamamlayamadan Filipinler deki Mactan Savasi nda olduruldu Ancak daha once ziyaret ettigi Baharat Adalari nin otesine giderek tum meridyenlerden gecen ilk insanlardan olmayi basardi Buyuk Okyanus a seferi esnasinda okyanusu cok sakin gordugu icin pasifik sakin ismini veren ayrica Guney Amerika da kesfettigi bogaza kendi ismi verilen Portekizli denizci Macellan Buyuk Okyanus u asan bir arastirma gezisi yapmis ilk insandir Dunyayi dolasmak uzere denize acilan 237 diger bir kaynaga gore 270 denizcinin sadece 18 i Ispanya ya donerek seyahatini tamamlamayi basardi Bu denizcilere Macellan in olumunden sonra yonetimi devralan Juan Sebastian Elcano adli Ispanyol liderlik etmistir Ilk Yolculuklar ve GezilerMacellan ilk deniz yolculuguna 1505 yilinda henuz 25 yasindayken cikti Gorevi Francisco de Almeida yi Portekiz genel valisi olarak Hindistan a goturmekti Yerel bir kral uc yil once Vasco da Gama ya vergi verdigi halde Almedia ya vermeyi reddedince Macellan bu yolculugunda ilk kez bir savas gormus oldu Almedia bugunku Tanzanya da bulunan donemin baskenti ya saldirip bu bolgeyi ele gecirdi 1506 yilinda Macellan dogu Hindistan a giderek Baharat Adalari na kesif gezilerinde bulundu Subat 1509 da Osmanli Devleti nin bolgedeki gucunun gerilemesinin baslangici olarak da gorulen Diu Muharebesi ne katildi 1510 yilinda kaptanliga getirildi fakat bir yil icinde doguya izinsiz gemi goturmek yuzunden bu yetkisini kaybetti ve Portekiz e geri donmeye zorlandi 1511 de Fas a gonderildi ve burada na katildi Bu savasta dizinden ciddi bicimde yaralandi Izin almadan savasi terk edince Almedia nin gozunden dustu ayrica Emevilerle yasadisi ticaret yapmakla suclandi Suclamalarin bircogu zamanla etkisini kaybetse de Macellan Portekiz krali I Manuel in gozunden dustu Kral Macellan in ucretini artirmayi reddetti ve 15 Mayis 1514 ten sonra yeni is teklifinde bulunmayacagini bildirdi Bunun uzerine Macellan hizmetini Ispanya Kralligina sunmaya karar verdi SeyahatiOk Sanlucar de Barrameda yi gostermektedir 10 Agustos 1519 da Macellan in emrindeki bes gemi Sevilla dan ayrildi ve Guadalquivir Nehri ni gecerek nehrin agzinda yer alan Sanlucar de Barrameda ya ulasti Gemiler burada bes haftadan daha uzun sure bekledi Ispanyol yoneticiler Portekizli amiral konusunda supheci ve ihtiyatliydi neredeyse Macellan in denize acilmasina karsi ciktilar ve Portekizli gemi tayfasinin hemen hemen tamamini Ispanyol denizcilerle degistirdiler Ama sonunda Macellan 20 Eylul de emrindeki yaklasik 270 denizciyle birlikte Sanlucar de Barrameda dan yola cikti Kral Manuel Ferdinand yakalamak uzere bir deniz mufrezesi yolladiysa da Macellan Portekiz guclerinden kacmayi basardi Kanarya Adalari nda bir mola verdikten sonra Yesil Burun Adalarina ulasti buradan Brezilya daki ye dogru yola cikti 20 Kasim da ekvatoru gectiler ve 6 Aralik ta Brezilya gorundu Brezilya Portekizlilere ait oldugundan Macellan burada durmaktan kacindi ve 20 Aralik ta bugunku Rio de Janeiro yakinlarina demir atti Burada cesitli takviyeler yapildi ama kotu kosullar yuzunden gecikmeler oldu Daha sonra Guney Amerika nin dogu kiyilarina dogru yelken acarak Macellan in Baharat Adalari na ulastigini dusundugu bogazi aradilar Filo 10 Ocak 1520 de Rio de la Plata ya ulasti Macellan in guzergahi Guney Amerika nin guney ucunu keserek Atlas ve Buyuk Okyanus u birlestiriyordu 31 Mart ta murettebatin bir kismi Puerto San Julian adini verdigi bir grup olusturdu Bes gemiden ikisinin kaptanlarinin da katildigi bir isyan cikti Murettebat genel olarak sadik ciktigi icin isyan basarisiz oldu Quesada idam edildi Cartagena ve bir kesis de issiz bir kiyida birakilarak terk edildi Yolculuk devam etti Santiago gemisi gozlem yapmak icin kiyilara yaptigi bir gezide firtinaya yakalanarak batti Tum murettebati karaya cikmayi basaran gemiden iki kisi Macellan a haber ulastirdi kiyidakilere yardim geldi Ancak Macellan bu maceradan sonra yeniden yola koyulmadan once birkac hafta beklemeyi tercih etti Filo 24 Agustos 1520 de 52 guney enleminde e ulasti Deniz tuzlu ve derin oldugu icin gecisi bulduklari kanisina vardilar Dort gemi cetin bir yolculuk sonunda Macellan in 1 Kasim nde astiklari icin Estreito de Todos los Santos Butun Azizler Kanali adini verdigi 373 mil uzunlugundaki kanali gectiler Bu bogazin gunumuzde adi Macellan Bogazi dir Macellan oncelikle Concepcion ve San Antonio yu bogazi kesfetmekle gorevlendirdi ancak Gomez tarafindan yonetilen San Antonio kacarak Ispanya ya dondu 28 Kasim da kalan uc gemi Buyuk Okyanus a ulasti Macellan buranin adini suyun duraganligindan oturu Mar Pacifico Pasifik Okyanusu pasif duragan deniz koymustur Kuzeybatiya giden ekip 13 Subat 1521 de ekvatora ulasti 6 Mart ta ta 16 Mart ta ise kalan 150 kisi ile Filipinler deki adasindaydilar Macellan Malay tercumani sayesinde yerli halkla anlasabiliyordu ndan Rajah Kolambu ile karsilikli hediyeler alip verdiler ve onun onderliginde 7 Nisan da na gittiler Cebu Adasi ndan onlara dostca davrandi hatta Hiristiyanliga gecmeyi bile kabul etti Filipinli yerlilerle gecen ilk dostluk gunlerinin aldatici oldugu kisa zamanda anlasildi Macellan 27 Nisan 1521 de Lapu Lapu onderligindeki yerlilerle girdigi Mactan Savasi nda oldu Yolculuga para vererek katilan Antonio Pigafetta adli zengin turist Macellan in olumu ile sonuclanan olaylara taniklik etmistir ve bunu anilarinda yazar Sabah oldugunda 49 kisi belimize kadar gelen suya atladik ve suyun icinden kiyiya ulasana degin iki ok atimi mesafe kadar yuruduk Botlarimiz suyun icindeki kayalardan oturu daha ileri gidemiyordu 11 adami botlari korumak uzere geride birakarak devam ettik Kiyiya ulastigimizda 1500 kadar yerli uc bolum halinde gruplanmisti Bizi gorduklerinde savas cigliklari atmaya basladilar Tufekli adamlar ve okcular yarim saat kadar savastilar ancak bir ise yaramadi Kaptani taniyan bazilari uzerine saldirdi ve kafasindan migferini dusurduler Bir yerli yuzune dogru bambu bir mizrak savurdu fakat kaptan kargisiyla onu derhal oldurdu kargiyi vucudunda birakarak Sonra kilicina el atti fakat yariya kadar cekebildi cunku bambu mizrakla kolundan yaralanmisti Bunu goren yerliler topluca ustune cullandilar Biri sol bacagina bir pala ile vurdu bu kaptanin yuzustu dusmesine sebep oldu Derhal uzerine bambu ve demir mizraklarla palalarla saldirdilar Bizim isigimizi aynamizi yardimcimizi gercek onderimizi oldurene degin Onu yaraladiklarinda hepimizin botlara bindiginden emin olmak icin bircok kez geriye donup bakti Sonra onu olu bir sekilde geride birakarak biz yaralanmislar yenilmisler elimizden geldigince hareket etmeye baslayan botlara dogru cekildik dd Macellan in olumunden 16 ay sonra gemilerinden biri olan Victoria dunyayi dolasarak Ispanya ya donmeyi basardi Dunya turu ve donusu Macellan vasiyetnamesinde kole olan Malay tercumaninin ozgur birakilmasini istemisti Enrique adini kullanan olarak vaftiz edilmis tercuman Sumatrali kole tuccarlari tarafindan yurdunda ele gecirilip satilmisti Macellan ile yaptigi bircok yolculukla dunyayi tam anlamiyla dolasmis ilk kisi Enrique dir Macellan in Malacca ya yaptigi ilk seferlerde hizmetine giren Enrique Afrika daki savaslarda sahibinin Portekiz de kralin huzurunda gozden dususunde ve yeniden basarili bir sekilde filosuyla denizlere acilisinda hep yanindaydi Ama geminin yeni kaptani Mactan da Enrique yi serbest birakmayi reddetti Enrique 1 Mayis ta Rajah Humabon un yardimi ile 30 kadar olu denizcinin arasina karisarak kacmayi basardi Antonio Pigafetta dille ilgili notlar tutmaktaydi ve gorunuse gore yolculugun geri kalaninda iletisimi surdurebildi Filipinler de ugradiklari kayiplar kesif ekibinin sayisini ciddi bicimde azaltti kalan uc gemiyi idare edemez hale geldiler Bu sebeple 2 Mayis 1521 de Concepcion u terk ettiler ve kendilerine karsi kullanilmasini onlemek amaciyla yaktilar Artik sadece Trinidad ve Victoria dan ibaret kalan filo batiya Palawan a dogru ilerledi 21 Haziran 1521 de bu adadan ayrildilar ve sig sularda yol bulabilen Moro rehberler yardimi ile Brunei Borneo ya ulastilar Brunei nin dalgakiranlarinda 35 gun demir attilar Venedikli Pigafetta burada gordugu Rajah Siripada nin altinlarindan ve yumurta buyuklugundeki incilerden bahseder Brunei ayrica ovundugu evcil fillere ve 62 toptan olusan bir kuvvete sahipti ki bu Macellan in gemilerinin gucunu bese katliyordu Pigafetta ayrica Avrupa da henuz cok nadir bulunan porselen ve gozluk gibi ornekler araciligiyla kralligin sahip oldugu teknolojiden de soz eder Maluku Adalari na Baharat Adalari 6 Kasim 1521 de ulastiklarinda 115 kisi kalmislardi Portekizlilere yakin olan Ternate sultaninin rakibi Tidore sultani ile biraz ticaret yapmayi basardilar Kalan iki gemi degerli baharatlarla dolu olarak batiya Ispanya ya dogru yola cikmaya calisti Ancak Molucca yi terk ettiklerinde Trinidad in su aldigini kesfettiler Murettebat deligi bularak onarmaya calisti fakat basaramadi Trinidad icin cok zaman harcamak zorunda kalacaklarini anladilar daha kucuk olan Victoria ise kalan denizcilerin hepsini alacak durumda degildi Sonuc olarak bir grup denizciyle birlikte Victoria Ispanya ya dogru yola cikti Birkac hafta sonra da Trinidad Buyuk Okyanus rotasini izleyerek Ispanya ya varmak amaciyla Molucca yi terk etti fakat gemi Portekizliler tarafindan yakalandi ve onlarin gozetimi altindayken firtina sonucu batti Victoria Hint Okyanusu ndan eve dogru 21 Aralik 1521 de yola cikti 6 Mayis 1522 de Juan Sebastian Elcano yonetimindeki gemi Umit Burnu nu gecerken tayin olarak sadece pirinc kalmisti Yesil Burun Adalarina ulasamadan 20 denizci acliktan ve C vitamini eksikliginde ortaya cikan skorbut hastaligindan oldu Oysaki gemide bugun c vitamini icerdigi bilinen tonlarca karanfil bulunuyordu 9 Haziran da 26 tonluk baharat karanfil ve tarcindan olusan kargoyu kaybetme korkusuyla 13 denizciyi daha Portekiz yonetimindeki bu adada birakti 6 Eylul 1522 de yola cikislarindan neredeyse tam uc sene sonra Juan Sebastian Elcano ve kalan denizcileri tasiyan Victoria Ispanya ya ulasti Kesif gezisi aslinda az da olsa kar getirmisti ancak denizciler tam ucretlerini alamadilar 1522 sonbaharinda murettebat Valladolid de kralligin huzuruna ciktiginda ile gorustu ve yolculuga dair ilk rapor 1523 yilinda yayimlandi Pigafetta nin yazdiklari 1525 e kadar ortaya cikmadi hatta tam olarak yayimlanmasi 18 yuzyil sonlarini bulmustur Trinidad gemisindeki 55 murettebatin dordu 1525 te Ispanya ya ulasmayi basardi Kalan 51 kisi cesitli savaslar ya da hastaliklar yuzunden olmustu Kesifleri Macellan in kesif gezisi dunya cevresinde yapilan ilk seyahattir ve Guney Amerika daki bogazdan gecerek Atlas ile Buyuk Okyanus u birlestiren ilk deniz yolculugudur Macellan in ekibi Avrupa icin tamamen yeni olan pek cok hayvan turu ile karsilasti Bunlardan bazilari horgucsuz develer olarak tanimlanan lamalar ve tuyleri yolunmayan fakat derisi yuzulen siyah kazlar olarak tanimlanan penguenlerdir En yakin iki galaksi olan Macellan Bulutsulari Guney Yarikure de kesfedildi 69 800 km olan yolculuklari sayesinde dunyanin cevresini de hesaplanmis oldu Bu yolculuk sayesinde uluslararasi bir saat sisteminin gerekliligi ortaya cikti Donduklerinde dikkatle tutulan seyir defterine ragmen geride kalanlarla gunlerinin uyusmadigini fark ettiler Fakat gunlerin uzunlugu arasindaki farki hesaplayacak kadar kesin olcum yapabilen saatleri yoktu Zamanla ilgili bu olgu buyuk heyecan yaratti ozel bir heyet bu garipligi bildirmek uzere Papa ya yollandi Macellan BogaziKisa kisaFerdinand Macellan Guney Amerika nin guney burnunda yer alan Tierra del Fuego ya ulasan ilk Avrupalidir Guney Amerika daki yerli kabileleri goren ilk Avrupalidir Macellan Devasa yari insan irkini gordu Gordugu Dagon denen varliklardi Bu karsilasmadan sonra bazi Filipinlileri kole olarak aldi Bir Avrupali olarak ilk kez Filipinler e ayak basarak oranin yerli halkini gordu Yolculugu sirasinda karsilastigi degisik hayvan turlerini tanimlamak icin yaninda profesyonel bilim adamlari vardi Ispanyol Portekizli Fransiz ve Ingiliz olmak uzere 232 denizci Macellan ile katildigi dunya turunda hayatini kaybetti Yolculugunu Ispanya Krali ve Kralicesi destekledi Ayrica bakinizCografi kesifler listesiDis baglantilarWikimedia Commons ta Ferdinand Macellan ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ingilizce Macellan in oldugu yeri gosteren anit ve Mactan savasi 14 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Macellan in olumu 17 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Murettebat listesi Ingilizce 107 kisi 26 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Victoria ile donen 18 kisi 13 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde 18 denizcinin karaya cikisini konu alan bir resim 13 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde