Sümeyra Çakır (25 Mayıs 1946, Edirne - 5 Şubat 1990, Frankfurt), Türk halk müziği ses sanatçısı.
Sümeyra Çakır | |
---|---|
Doğum | 25 Mayıs 1946 Edirne, Türkiye |
Ölüm | 5 Şubat 1990 (43 yaşında) Frankfurt, Almanya |
Tarzlar | Türk halk müziği |
Çalgılar | Bağlama |
Müzik şirketi | İmece Plakları (1976-1980) |
Yaşamı
İlk ve ortaokulu Ankara ve İstanbul'da okuyan Sümeyra Çakır, Beşiktaş Kız Lisesini bitirdikten sonra girdiği İstanbul Teknik Üniversitesi Maçka Mimarlık Fakültesini 1969 yılında bitirdi. Üniversiteye devam ederken, aynı zamanda 1966 yılında başladığı İstanbul Belediye Konservatuvarı Klasik Batı Müziği Şan Bölümünde 1977 yılına kadar eğitim gördü.
“ | "Annem babam müzisyen değildi ama müzik severdi. 11 yaşımda iken konservatuvara gitmeye ve keman çalmaya içim gidiyordu. Olmadı ama o sıralar annem bana bir mandolin armağan etti. Ben de hevesimi mandolinden aldım. Liseyi bitirdikten sonra tekrar konservatuvara gitmeyi denedim, yine olmadı. Mimarlık öğrenimine başladım." | „ |
1971 yılında Ruhi Su ile tanıştı.
“ | "İlkokuldan beri gerçekleştirilememiş müzik tahsili yapma rüyamı, ancak üniversitede öğrenci olduğum sırada Konservatuvar'ın akşam bölümüne girerek, biraz geç kalmış da olsa, yakalamaya çalışıyordum. Tam o sırada Ruhi Su'yu duydum. "Bebek Türküsü"nü söylüyordu. Soluksuz kaldım. Bu hayranı olduğum Alman romantikleri Schumann, Schubert ve Brahms değildi. Onları söyleyen seslere de hiç benzemiyordu. Fakat onlar kadar güzel, hatta onlardan daha çok insan ve toprak kokusuyla yüklüydü. O günden sonra ben de hep türkü söylemeye başladım." | „ |
Fakülteden arkadaşı Mimar Hasan Çakır'la evlendi.
Çalışmaları
Yurt içi çalışmaları
Sümeyra Çakır 1975 yılında Ruhi Su ile birlikte Dostlar Korosu'nu kurdu. Birlikte 1977 yılında yaptıkları El Kapıları ve Sabahın Sahibi Var albümleri ve birlikte gerçekleştirdikleri Pir Sultan Abdal, Köroğlu ve Türküler konserleri bir sanat olayı haline gelmişti. 1979 yılında, bir süre Türkiye Maden - İş Sendikası'nın korosunu yönetti.
“ | "Sırası gelmişken Sümeyra Çakır’ın sözünü etmek gerek. Bu kadife sesli, ölçülü ve ince beğenisiyle saygı uyandıran sanatçı, epeydir Ruhi Su ile çalışıyor ve konserler veriyor. Şarkıcılıkta ve türkücülükte bayağılığın geçer akçe olduğu şu günlerde, Ruhi Su ile Sümeyra Çakır’ı ve Dostlar Korosu’nu dinlemek ne büyük bir mutluluk. Bu atılım yalnız İstanbul seyircisi için değil, bütün yurt için kaçırılmaması gereken bir müzik olayı. Ruhi Su’nun, Sümeyra Çakır ve Dostlar Korosu ile gerçekleştirdiği bu çok olumlu başlangıcın uzun ömürlü olması ülkemizin halk müziği geleceği bakımından çok önemli" | „ |
- Filiz Ali, Müzikbilimci, 1977 Cumhuriyet Gazetesi
Yurt dışı çalışmaları
1977’de davetli olarak gittiği İngiltere, Fransa ve İsveç'te konserler verdi. Berlin'de yapılan Nâzım Hikmet haftasına katıldı. 1978 yılında Havana XII. Dünya Gençlik Festivali, Atina Akdeniz Ülkeleri Barış Festivali'ne katıldı. 1979’da Batı Berlin Türk İşçi Korosu şefi Tahsin İncirci'nin bestelediği şiirlerden oluşan şarkı ve türküleri okuduğu "Barış, Gurbet Türküleri" adlı uzunçalar Plâne Verlag isimli Alman plak şirketi tarafından yayınlandı ve aynı yıl Sofya'da yapılan Alen-Mak Festivali'ne katıldı. 1980 yılında Doğu Berlin'de yapılan Uluslararası Politik Şarkı Festivali'ne davet edildi. Almanya'da her yıl düzenlenen Türkiye Haftası'na katılmak üzere Berlin Senatosu'nun davetiyle gittiği Berlin'de bulunduğu sırada Enternasyonal Marşı'nı söylediği gerekçesi ile, Türkiye'de hakkında dava açıldı. Bu nedenle 1980 yılından sonra müzik yaşamını yurtdışında devam ettirmek zorunda kaldı. Fransa, İngiltere, İsviçre, Batı ve Doğu Almanya, Küba, Yunanistan ve Bulgaristan’da konserler veren Sümeyra 1981 yılında Tahsin İncirci ve Alman tiyatro sanatçısı Lutz Görner ile birlikte, Nâzım Hikmet şiirlerinin Almanca okunduğu "Ich liebe mein Land - Memleketimi Seviyorum" turnesini yaptı. Bu turne sonunda bir uzunçalar plak ve bir kitap ortaya çıktı. ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi SPD'nin birçok etkinliğinde türkülerini söyledi. 1984 yılında tiyatro sanatçısı Pegy Lukacs ile birlikte "Kadınlarımızın Yüzleri" etkinliğini düzenledi. 1985 yılında Hollanda Lahey'de 'nde çalıp söyledi. 1985 - 87 yılları arasında piyanist Vera Sebastian'la birlikte "Brecht, Eisler, Ruhi Su Türküleri" konserlerini, 1987 yılında Avustralya Sidney Operası'nda "Allı Turnam" konserini ve tiyatro sanatçısı Erich Schaffner ile birlikte 1987 - 89 yılları arasında "Acayipleşti Havalar - Pir Sultan'dan Nazım Hikmet'e Şiirler ve Türküler" konserlerini verdi.
“ | "İnsanları barışa ve adaletli davranmaya çağıran, Almanya’yı pohpohlamadan, burada var olan eşitsizliği de gösteren Sümeyra, bu yanıyla kendisine saygı duyulması gereken bir kadın. Gerçekleri tüm çıplaklığıyla samimi bir şekilde anlatan, ama bunu umudumuzu kırmadan yapan böyle bir insana çok az rastladım. Ayrıca söylediği iki Türkçe ve bir Kürtçe şarkıyla insanlararası ilişkileri ve insan sevgisini dile getirdi. Şimdiye kadar beni, Sümeyra’nın sesi kadar başka hiçbir ses bu denli etkilememişti. Şarkıları öğreticiydi. Sevgi ve hoşgörü doluydu. Sana çok teşekkür ederiz bunun için Sümeyra. Seni unutmayacağız." | „ |
- Sümeyra'nın 6 Haziran 1987 tarihinde Almanya'da, Tattersaal'da verdiği konser üzerine, Wiesbaden’da yayınlanan Südwind Gazetesi'nde çıkan yazı
Hannelore Marzi, 1995 yılında yazdığı Doğulu (Oryantal) Kadın Masalları (Orientalische Frauenmärchen) kitabını diğerlerinin yanı sıra Sümeyra'nın anısına adadı.
Albümleri
- El Kapıları 1977 İmece Plakçılık (Ruhi Su ve Ruhi Su Dostlar Korosu ile birlikte)
- Sivastopol Marşı
- Aman
- Kaman Ağıdı
- Yemen Türküsü
- Yemen Türküsü
- Yemen Türküsü
- Aladağ
- O Vay Beni Ağlarım
- Almanya Acı Vatan
- Almanya'da Çöpçülerimiz
- El Kapıları
- Onlar
- Barış ve Gurbet Türküleri 1979 Plâne Verlag
- El Kapıları
- Ateşçilerin Türküsü
- Dursun Kaptan
- Barış Türküsü
- Varna Türküleri - Dikili Taşlar - Sofra
- Japon Balıkçısı
- Kız Çocuğu
- Hürriyet Kavgası
- Allı Turnam
- Bir Çift Turna Gördüm
- Yine Kısmetimiz Kaldırdı Bizi
- Allı Turnam
- Yine Bir Gariplik Düştü Serime
- Gam Çekme Haline
- Gurbet Elde Yad Ellerin Derdini
- Yürü Bre Pınarbaşı
- Alçakta Yüksekte Yatan Erenler
- Gelen Turnalar
- Bir Gözleri Sürmeli
- Barabar
- Gülün Elinden
- Gülün Elinden
- Aşkın Ateşi
- Seyre Çıkmış
- Salınarak Gelen Dilber
- Hoşgeldin
- Seher Yeli
- Derdim Çoktur
- Dağlar Nidem
- Yarim Derdini Ver Bana
- Gir Aşkın Deryasını Boyla
- Acayipleşti Havalar
- Traurige Freiheit
- Es Wird Ein Tag Kommen
- An Die Schriftsteller Asiens und Afrikas
- Ein Südafrikanisches Lied
- Das Wetter Ist Seltsam Geworden
- Ein Volkslied
- Öffnet Die Tore
- Zünde Die Lampe Nicht An
- Mein Fernes Pinarbasi
- Trauer
- Wisst Ihr Kein Mittel
- Über Dem Berg
- Du Schreiber
- Man Nennt Uns Pir Sultan Abdal
- Kadınlarımızın Yüzleri
- Ağ Elime Mor Kınalar Yaktılar
- Bulut Kat Kat Olmuş
- Kaleden İniş mi Olur
- O Yaylalar&Güvercin Olsam
- Dere Akar Bulanık
- Kırmızı Gül Demet Demet
- Gül Ağacı Boğum Boğum
- Eledim Eledim
- Kapıya Bayrak Dikmedim
- 20. Yüzyıl İnsanlarıyız
- Vardar Ovası
- O Yaylalar Yaylalar
- Vardar Ovası
- Gökteki Yıldızı Sayan Olur mu
- Ay Dost
- Sunayı da Deli Gönül Sunayı
- Maçin Dağı
- Gam Çekme Haline
- Havada Turna Sesi Gelir
- Süwaré Çuçıkan (Serçelerin Süvarisi)
- Cirit
- Düşürdün Aşkın Narına
- Ew Dilber
- Gula Picuk
- Hepse Braye Min
- Hesenik U Ase
- Hudey
- Ji Avan
- Le Le Bejne
- Li Ser Stranen Kurd
- Malan Barkir
- Süwaré Çuçıkan
Ölüm
Sümeyra Çakır kansere yenik düştüğünde 10 yıldır sürgündeydi. Türkiye'ye giremiyordu. Sürgün yaşamı ve memleket hasreti hastalığın hızlı ilerlemesine neden oluyordu. Sesini insanlığın barışçı ve özgürlükçü sesine katan sanatçı, 5 Şubat 1990 tarihinde Frankfurt'ta hayata veda etti.
“ | Sümeyra "Güneş batmış ay batmış Batmamış halk yıldızı Gurbeti sıla yapmış Türk yapmış yalnızlığı Ruhi Su’nun ses kızı Yüreğini turna yapmış | „ |
Dış bağlantılar
- Nazım Hikmet'in 80. Doğum Yıldönümü'nde Sümeyra (www.youtube.com)
- 1981 yılında Almanya'da gerçekleştirilen, Nazım Hikmet'in şiirlerinin Almanca okunduğu, "İch liebe mein Land (Memleketimi Seviyorum)" turnesinde, Lutz Görner, Tahsin İncirci, Sigurd Rozbroj ve Thomas Friz ile birlikte[]
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Sümeyra Çakır ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sumeyra Cakir 25 Mayis 1946 Edirne 5 Subat 1990 Frankfurt Turk halk muzigi ses sanatcisi Sumeyra CakirDogum25 Mayis 1946 1946 05 25 Edirne TurkiyeOlum5 Subat 1990 43 yasinda Frankfurt AlmanyaTarzlarTurk halk muzigiCalgilarBaglamaMuzik sirketiImece Plaklari 1976 1980 YasamiIlk ve ortaokulu Ankara ve Istanbul da okuyan Sumeyra Cakir Besiktas Kiz Lisesini bitirdikten sonra girdigi Istanbul Teknik Universitesi Macka Mimarlik Fakultesini 1969 yilinda bitirdi Universiteye devam ederken ayni zamanda 1966 yilinda basladigi Istanbul Belediye Konservatuvari Klasik Bati Muzigi San Bolumunde 1977 yilina kadar egitim gordu Annem babam muzisyen degildi ama muzik severdi 11 yasimda iken konservatuvara gitmeye ve keman calmaya icim gidiyordu Olmadi ama o siralar annem bana bir mandolin armagan etti Ben de hevesimi mandolinden aldim Liseyi bitirdikten sonra tekrar konservatuvara gitmeyi denedim yine olmadi Mimarlik ogrenimine basladim 1971 yilinda Ruhi Su ile tanisti Ilkokuldan beri gerceklestirilememis muzik tahsili yapma ruyami ancak universitede ogrenci oldugum sirada Konservatuvar in aksam bolumune girerek biraz gec kalmis da olsa yakalamaya calisiyordum Tam o sirada Ruhi Su yu duydum Bebek Turkusu nu soyluyordu Soluksuz kaldim Bu hayrani oldugum Alman romantikleri Schumann Schubert ve Brahms degildi Onlari soyleyen seslere de hic benzemiyordu Fakat onlar kadar guzel hatta onlardan daha cok insan ve toprak kokusuyla yukluydu O gunden sonra ben de hep turku soylemeye basladim Fakulteden arkadasi Mimar Hasan Cakir la evlendi CalismalariYurt ici calismalari Sumeyra Cakir 1975 yilinda Ruhi Su ile birlikte Dostlar Korosu nu kurdu Birlikte 1977 yilinda yaptiklari El Kapilari ve Sabahin Sahibi Var albumleri ve birlikte gerceklestirdikleri Pir Sultan Abdal Koroglu ve Turkuler konserleri bir sanat olayi haline gelmisti 1979 yilinda bir sure Turkiye Maden Is Sendikasi nin korosunu yonetti Sirasi gelmisken Sumeyra Cakir in sozunu etmek gerek Bu kadife sesli olculu ve ince begenisiyle saygi uyandiran sanatci epeydir Ruhi Su ile calisiyor ve konserler veriyor Sarkicilikta ve turkuculukte bayagiligin gecer akce oldugu su gunlerde Ruhi Su ile Sumeyra Cakir i ve Dostlar Korosu nu dinlemek ne buyuk bir mutluluk Bu atilim yalniz Istanbul seyircisi icin degil butun yurt icin kacirilmamasi gereken bir muzik olayi Ruhi Su nun Sumeyra Cakir ve Dostlar Korosu ile gerceklestirdigi bu cok olumlu baslangicin uzun omurlu olmasi ulkemizin halk muzigi gelecegi bakimindan cok onemli Filiz Ali Muzikbilimci 1977 Cumhuriyet GazetesiYurt disi calismalari 1979 yili Temmuz ayinda Frankfurt ta yapilan Almanya 1 Genclik Festivali nde Ruhi Su ile birlikte sahne sirasini beklerken 1977 de davetli olarak gittigi Ingiltere Fransa ve Isvec te konserler verdi Berlin de yapilan Nazim Hikmet haftasina katildi 1978 yilinda Havana XII Dunya Genclik Festivali Atina Akdeniz Ulkeleri Baris Festivali ne katildi 1979 da Bati Berlin Turk Isci Korosu sefi Tahsin Incirci nin besteledigi siirlerden olusan sarki ve turkuleri okudugu Baris Gurbet Turkuleri adli uzuncalar Plane Verlag isimli Alman plak sirketi tarafindan yayinlandi ve ayni yil Sofya da yapilan Alen Mak Festivali ne katildi 1980 yilinda Dogu Berlin de yapilan Uluslararasi Politik Sarki Festivali ne davet edildi Almanya da her yil duzenlenen Turkiye Haftasi na katilmak uzere Berlin Senatosu nun davetiyle gittigi Berlin de bulundugu sirada Enternasyonal Marsi ni soyledigi gerekcesi ile Turkiye de hakkinda dava acildi Bu nedenle 1980 yilindan sonra muzik yasamini yurtdisinda devam ettirmek zorunda kaldi Fransa Ingiltere Isvicre Bati ve Dogu Almanya Kuba Yunanistan ve Bulgaristan da konserler veren Sumeyra 1981 yilinda Tahsin Incirci ve Alman tiyatro sanatcisi Lutz Gorner ile birlikte Nazim Hikmet siirlerinin Almanca okundugu Ich liebe mein Land Memleketimi Seviyorum turnesini yapti Bu turne sonunda bir uzuncalar plak ve bir kitap ortaya cikti ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi SPD nin bircok etkinliginde turkulerini soyledi 1984 yilinda tiyatro sanatcisi Pegy Lukacs ile birlikte Kadinlarimizin Yuzleri etkinligini duzenledi 1985 yilinda Hollanda Lahey de nde calip soyledi 1985 87 yillari arasinda piyanist Vera Sebastian la birlikte Brecht Eisler Ruhi Su Turkuleri konserlerini 1987 yilinda Avustralya Sidney Operasi nda Alli Turnam konserini ve tiyatro sanatcisi Erich Schaffner ile birlikte 1987 89 yillari arasinda Acayiplesti Havalar Pir Sultan dan Nazim Hikmet e Siirler ve Turkuler konserlerini verdi Insanlari barisa ve adaletli davranmaya cagiran Almanya yi pohpohlamadan burada var olan esitsizligi de gosteren Sumeyra bu yaniyla kendisine saygi duyulmasi gereken bir kadin Gercekleri tum ciplakligiyla samimi bir sekilde anlatan ama bunu umudumuzu kirmadan yapan boyle bir insana cok az rastladim Ayrica soyledigi iki Turkce ve bir Kurtce sarkiyla insanlararasi iliskileri ve insan sevgisini dile getirdi Simdiye kadar beni Sumeyra nin sesi kadar baska hicbir ses bu denli etkilememisti Sarkilari ogreticiydi Sevgi ve hosgoru doluydu Sana cok tesekkur ederiz bunun icin Sumeyra Seni unutmayacagiz Sumeyra nin 6 Haziran 1987 tarihinde Almanya da Tattersaal da verdigi konser uzerine Wiesbaden da yayinlanan Sudwind Gazetesi nde cikan yazi Hannelore Marzi 1995 yilinda yazdigi Dogulu Oryantal Kadin Masallari Orientalische Frauenmarchen kitabini digerlerinin yani sira Sumeyra nin anisina adadi AlbumleriEl Kapilari 1977 Imece Plakcilik Ruhi Su ve Ruhi Su Dostlar Korosu ile birlikte Sivastopol Marsi Aman Kaman Agidi Yemen Turkusu Yemen Turkusu Yemen Turkusu Aladag O Vay Beni Aglarim Almanya Aci Vatan Almanya da Copculerimiz El Kapilari Onlar Baris ve Gurbet Turkuleri 1979 Plane Verlag El Kapilari Atescilerin Turkusu Dursun Kaptan Baris Turkusu Varna Turkuleri Dikili Taslar Sofra Japon Balikcisi Kiz Cocugu Hurriyet Kavgasi Alli Turnam Bir Cift Turna Gordum Yine Kismetimiz Kaldirdi Bizi Alli Turnam Yine Bir Gariplik Dustu Serime Gam Cekme Haline Gurbet Elde Yad Ellerin Derdini Yuru Bre Pinarbasi Alcakta Yuksekte Yatan Erenler Gelen Turnalar Bir Gozleri Surmeli Barabar Gulun Elinden Gulun Elinden Askin Atesi Seyre Cikmis Salinarak Gelen Dilber Hosgeldin Seher Yeli Derdim Coktur Daglar Nidem Yarim Derdini Ver Bana Gir Askin Deryasini Boyla Acayiplesti Havalar Traurige Freiheit Es Wird Ein Tag Kommen An Die Schriftsteller Asiens und Afrikas Ein Sudafrikanisches Lied Das Wetter Ist Seltsam Geworden Ein Volkslied Offnet Die Tore Zunde Die Lampe Nicht An Mein Fernes Pinarbasi Trauer Wisst Ihr Kein Mittel Uber Dem Berg Du Schreiber Man Nennt Uns Pir Sultan Abdal Kadinlarimizin Yuzleri Ag Elime Mor Kinalar Yaktilar Bulut Kat Kat Olmus Kaleden Inis mi Olur O Yaylalar amp Guvercin Olsam Dere Akar Bulanik Kirmizi Gul Demet Demet Gul Agaci Bogum Bogum Eledim Eledim Kapiya Bayrak Dikmedim 20 Yuzyil Insanlariyiz Vardar Ovasi O Yaylalar Yaylalar Vardar Ovasi Gokteki Yildizi Sayan Olur mu Ay Dost Sunayi da Deli Gonul Sunayi Macin Dagi Gam Cekme Haline Havada Turna Sesi Gelir Suware Cucikan Sercelerin Suvarisi Cirit Dusurdun Askin Narina Ew Dilber Gula Picuk Hepse Braye Min Hesenik U Ase Hudey Ji Avan Le Le Bejne Li Ser Stranen Kurd Malan Barkir Suware CucikanOlumSumeyra Cakir kansere yenik dustugunde 10 yildir surgundeydi Turkiye ye giremiyordu Surgun yasami ve memleket hasreti hastaligin hizli ilerlemesine neden oluyordu Sesini insanligin barisci ve ozgurlukcu sesine katan sanatci 5 Subat 1990 tarihinde Frankfurt ta hayata veda etti Sumeyra Gunes batmis ay batmis Batmamis halk yildizi Gurbeti sila yapmis Turk yapmis yalnizligi Ruhi Su nun ses kizi Yuregini turna yapmis Kanat yapmis sesini Acilarini cicek yapmis Karacoglan koklayinca Unutuvermis oldugunu Dirilip ayaga kalkmis Ali Yuce Dis baglantilarNazim Hikmet in 80 Dogum Yildonumu nde Sumeyra www youtube com 1981 yilinda Almanya da gerceklestirilen Nazim Hikmet in siirlerinin Almanca okundugu Ich liebe mein Land Memleketimi Seviyorum turnesinde Lutz Gorner Tahsin Incirci Sigurd Rozbroj ve Thomas Friz ile birlikte olu kirik baglanti KaynakcaWikimedia Commons ta Sumeyra Cakir ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir