Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kuvaterner (Dördüncü Zaman), jeolojide yaklaşık son 2,588 ± 0,005 milyon yıllık dönemi kapsayan, Uluslararası Stratigrafi Komisyonunun (ICS) kabul ettiği jeolojik zaman cetveline göre tanımlanmış, Senozoik Zaman'ın sonuncu bölümüdür.Neojen'in sonundan günümüze kadar devam eder. Gayriresmî "Geç Kuvaterner" kavramı, son 0,5–1,0 milyon seneyi kapsar.
| Kuvaterner | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
23,03 ± 0,3 - 2,588 ± 0,04 myö | |||||||||
 Dünya'nın günümüzdeki hâlinin Mollweide projeksiyonu. | |||||||||
| Kronoloji | |||||||||
| |||||||||
| Etimoloji | |||||||||
| Diğer telaffuz(lar) | Kuaterner | ||||||||
| Kullanım bilgisi | |||||||||
| Gök cismi | Dünya | ||||||||
| Bölgesel kullanım | Küresel (ICS) | ||||||||
| Kullanılan zaman çizelgesi | ICS Zaman Cetveli | ||||||||
| Tanım | |||||||||
| Kronolojik birim | (Dönem) | ||||||||
| Stratigrafik birim | |||||||||
| Zaman aralığının resmîyeti | Resmî | ||||||||
| Alt sınırını belirleyen |
| ||||||||
| Alt sınır KSKN | Monte San Nicola Kesiti, Gela, Sicilya, İtalya 37°08′49″N 14°12′13″E / 37.1469°K 14.2035°D | ||||||||
| KSKN onayı | 2009 (Kuvaterner ve Pleyistosen'in tabanı olarak) | ||||||||
| Üst sınırını belirleyen | Günümüz | ||||||||
| Üst sınır KSKN | Uygulanamaz | ||||||||
| KSKN onayı | Uygulanamaz | ||||||||
| Atmosfer ve iklim verileri | |||||||||
| Atmosferdeki ortalama O2 miktarı | y. Hacimce %20.8 (Günümüzün %104 kadarı) | ||||||||
| Atmosferdeki ortalama CO2 miktarı | y. 250 ppm (Sanayi Devrimi başlangıcındakinin 1 katı) | ||||||||
| Ortalama yüzey sıcaklığı | y. 14 °C (Günümüzün 0 °C yukarısı) | ||||||||
Kuvaterner'in ilk dönemi olan Pleistosen'de büyük ölçüde astronomik etkilere bağlı olarak yüzden fazla sıcak ve soğuk devir yaşanmıştır. Yüksek genlikli ve düşük frekanslı sıcak ve soğuk devirler, Çibanyen başlarından itibaren yaşanmaya başlandı. Bundan dolayı başlıca büyük buzul ve buzul arası devirler, Orta ve Geç Pleyistosen'dedir. Yaklaşık 11.700 yıl önce başlayan Holosen ise hâlen içinde bulunduğumuz devirdir.
Kuvaterner, tipik olarak Milankoviç döngüsü ve ona bağlı iklim ve çevre değişiklilerinden kaynaklanan kıtasal buzun yineleyen biçimde büyüyüp küçülmesiyle tanımlanır.
Araştırma tarihi
Kuaterner ("dördüncü") periyot, ilk defa tarafından 1759'da Kuzey İtalya'daki Po Nehri'ndeki alüvyal tortulanmaları açıklamak için teklif edilmiştir. 1829'da , Fransa'daki Sen Havzası'nda bulunan ve Tersiyer Periyodu kayaçlarından bariz şekilde daha genç görünen tortulanmalar için bu kavramı kullandı.
Kuaterner Çağı, Neojen Çağ'ın izler ve bugüne kadar devam eder. Bu zaman içinde Pleistosen buzullaşmaları ve günümüzdeki Holosen adı verilen interglasiyel periyot da bulunmaktadır.
Böylece Kuaterner, Kuzey Yarıküre'de buzullanmanın başladığı zaman olup takrîben 2,6 milyon sene evvel başlar. 2009'dan önce Pleistosen, 1,805 milyon sene öncesinden günümüze kadarki zaman olarak tanımlanırdı. Yani bugünün Pleistosen tanımı, 2009 öncesi Pliyosen'in bir kısmını da içine alır.
| Kuvaterner sisteminin bölümleri | ||||
|---|---|---|---|---|
| / Dönem | / Devre | / Çağ | (Ma) | |
| Kuvaterner | Holosen | Meghaliyen | 0 | 0.0042 |
| Nortgripiyen | 0.0042 | 0.0082 | ||
| Grönlandiyen | 0.0082 | 0.0117 | ||
| Pleyistosen | 0.0117 | 0.129 | ||
| Çibanyen | 0.129 | 0.774 | ||
| Kalabriyen | 0.774 | 1.80 | ||
| Gelasiyen | 1.80 | 2.58 | ||
| Neojen | Pliyosen | 2.58 | 3.60 | |
Notlar ve kaynaklar ICS'nin Ocak 2020 verilerine göre Kuvaterner döneminin alt bölümleri. Holosen için tarihler 2000 yılına göredir (örneğin Grönlandiyen 2000'den 11.700 yıl önce başlamıştır). Nortgripiyen'in başlangıcı için 2000'den 8.236 yıl olarak belirlendi. Megaliyen, 2000'den 4.250 yıl önce başlayacak şekilde ayarlandı. "Tarantiyen" eşit derecede resmi olamayan "Üst Pleyistosen" alt aşamaları/çağları için bir aşama/çağ olarak önerilmiş, resmi olmayan bir addır. Avrupa ve Kuzey Amerika'da Holosen, göre , , , ve dönemlerine ayrılır. Üst veya Geç Pleistosen için birçok bölgesel alt bölümlemeler mevcuttur; genellikle bu bölümler yöresel soğuk (buzul) ve sıcak [buzullararası ()] dönemlerdir. Son Buzul Dönemi, soğuk Genç Dryas alt bölümüyle biter. | ||||
Böylece öne sürülen Pleistosen'in 1,805 milyon sene öncesindeki başlangıcı, önemli buzullaşmaların oluşmasından çok sonraya kalıyordu. ICS, bu problem üzerine Kuaterner teriminin kullanımını tamamen kaldırmayı önerdiyse de (İng. İngilizce: International Union for Quaternary Research (INQUA)), bunun kabul edilemez olduğunu ileri sürdü.
2009'da Kuaterner'i Senozoik Zaman'ın en genç periyodu yapmaya karar verildi ve tabanı 2,588 milyon sene öncesine kaydırılarak daha önce Neojen ve Pliyosen Çağ'a ait olarak görülen bölümü de dahil Kuaterner'e dahil edildi.
Antroposen, insanın Endüstri Devrimi'yle başlayan küresel çevreye etkilerini içeren ve takriben 200 sene önce başlayan üçüncü bir devir olarak teklif edildi.Antroposen, ICS tarafından resmen tespit edilmemiş olmasına rağmen bir çalışma grubu, 2016'da yeni bir epok ya da alt periyot oluşturmayı hedeflemektedir.
Jeoloji
Kuvaterner döneminin başlangıcı olan 2,6 milyon yıl öncesi, ilk Homo (insan) türlerinin ortaya çıktığı zamandır. Bu kısa dönemde levha hareketleriyle pek az değişiklik olmuştur.
Kuvaterner dönemine ait jeolojik kayıtlar, daha önceki devirlere kıyasla daha büyük detayla muhafaza edilmişlerdir.
Bu dönemdeki ana coğrafî değişiklikler, buzul devirlerde Boğaz'ın ve Skagerrak'ın ortaya çıkmasıyla Karadeniz ve Baltık Denizi'nin sırasıyla tatlı suya dönüşmesi ve yükselen deniz seviyesiyle tekrar suyun basmasıyla tuzlu su olması; Manş Denizi'nin periyodik olarak dolmasıyla Britanya ile Avrupa karası arasında bağlantı meydana gelmesi; Bering Boğazı'nın periyodik olarak kapanmasıyla Asya ve Kuzey Amerika arasında bir bağlantının meydana gelmesi ve yine Kuzeybatı Amerika'da İngilizce: 'lerin buzul sularıyla periyodik olarak su baskınlarına uğramasıdır.
Hudson Körfezi'nin şimdiki uzantıları, Büyük Göller ve Kuzey Amerika'nın diğer önemli gölleri, Kanada Kalkanı'nın son buzul çağdan beri kendini yeniden düzenlemesinin sonucudur; farklı sahiller, Kuaterner boyunca görülmüştür.
İklim
Kuaterner iklimi, periyodik olarak buzulların kutuplardan ±40° enleme kadar hareket ettirdi. Pleistosen Dönem'in sonunda büyük hayvanların nesli kuzey bölgelerde hatırı sayılır derecede tükendi. Pleistosen Dönemi'nin sonunda Kuzey bölgelerinde büyük memelilerde büyük bir yok oluş yaşandı. Bütün Dünya'da kılıç dişli kaplan, mamut, mastodon ve gliptodonlar yok oldu. At, deve ve Amerika çitası gibi cinslerin nesli Kuzey Amerika'da tükendi.
Kuaterner buzullaşmaları
Schimper'in 1839'da kullandığı ve 2,58 milyon sene evvel başlayıp günümüze kadar devam edegelen Kuaterner Buzul Çağı döneminde buzullaşma tekrar tekrar görüldü.
Son buzul periyodu
1821'de bir İsviçreli mühendis olan bir makale yayınlayarak bu makalede Alplerden hatırı sayılır uzaklıkta bir buzulun geçiş izlerinin bulunduğunu öne sürdü. Önceleri Louis Agassiz adlı başka bir İsviçreli bilim insanınca tartışılan bu görüş, bu fikrin yanlışlığını gösterleye alışırken doğruluğunu ispat etmesiyle sonuçlandı. Bir sene sonra Agassiz, geniş tabanlı etkileri olan büyük bir buzul çağının önceden geçmiş olduğu hipotezini ileri sürdü. Bu fikir, Agassiz'in uluslararası şöhrete sahip olmasına ve Buzul Teorisi'nin kabul edilmesine sebebiyet verdi.
Zamanla ve jeolojinin hassaslaşmasıyla birkaç buzul büyüme ve geriye çekilme döneminin olduğu gösterildi; Dünya'nın eski sıcaklığının bugünden çok farklı olduğu anlaşıldı. Bilhassa Milutin Milanković'in keşfettiği Milankoviç döngüsü, Dünya'ya gelen iklimi kontrol eden ana faktörlerden olduğu esasına dayanır.
Bu zaman zarfında hatırı sayılır buzul büyüme ve çekilmeleri, Kuzey Amerika ve Avrupa'nın büyük kısmı ve Güney Amerika ile Asya'nın bâzı bölümleriyle bütün Antarktika'da tespit edildi. Büyük Göller meydana geldi ve büyük memeli hayvanlar yayıldı. Memelilerin buzul devri 11.700 sene evvel bitince nesli tükendi. Modern insan 190.000 senede gelişti (kaynak: Leakey). Kuaterner periyodunda memeliler, çiçekli bitkiler ve böcekler karara yayıldı.
Kaynakça
- ^ "Uluslararası Kronostratigrafik Çizelge" (PDF). www.stratigraphy.org. Uluslararası Stratigrafi Komisyonu.
- ^ Gibbard, Philip; Head, Martin (September 2010). "The newly-ratified definition of the Quaternary System/Period and redefinition of the Pleistocene Series/Epoch, and comparison of proposals advanced prior to formal ratification" (PDF). Episodes. 33 (3): 152-158. doi:10.18814/epiiugs/2010/v33i3/002. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ a b Cohen, K.M.; Finney, S.C.; Gibbard, P.L.; Fan, J.-X. "International Chronostratigraphic Chart 2013" (PDF). www.stratigraphy.org/icschart/chronostratchart2013-01.pdf. ICS. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Haziran 2014.
- ^ Earthquake Glossary - Late Quaternary 6 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . U.S. Geological Survey
- ^ Denton, G.H.; Anderson, R.F.; Toggweiler, J.R.; Edwards, R.L.; Schaefer, J.M.; Putnam, A.E. (2010). "The Last Glacial Termination". Science. Cilt 328. ss. 1652-1656. doi:10.1126/science.1184119.
- ^ Lowe, J.J.; Walker, M.J.C. (1997). Reconstructing Quaternary Environments. Routledge. ISBN .
- ^ a b c Cohen, K. M.; Finney, S. C.; Gibbard, P. L.; Fan, J.-X. (January 2020). "International Chronostratigraphic Chart" (PDF). International Commission on Stratigraphy. Erişim tarihi: 23 February 2020.
- ^ a b Mike Walker; ve diğerleri. (December 2018). "Formal ratification of the subdivision of the Holocene Series/Epoch (Quaternary System/Period)" (PDF). Episodes. Subcommission on Quaternary Stratigraphy (SQS). 41 (4): 213–223. doi:10.18814/epiiugs/2018/018016. Erişim tarihi: 11 November 2019. SQS adına bu öneri, Uluslararası Stratigrafi Komisyonu (ICS) tarafından onaylanmış ve Uluslararası Yerbilimleri Birliği (IUGS) Yürütme Komitesi tarafından resmi olarak onaylanmıştır.
- ^ "See the 2009 version of the ICS geologic time scale". 21 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ekim 2015.
- ^ Zalasiewicz, J.; Williams, M.; Haywood, A.; Ellis, M. (2011). "The Anthropocene: a new epoch of geological time?". Philosophical Transactions of the Royal Society A. 369 (1938). ss. 835-841. doi:10.1098/rsta.2010.0339. (PMID) 21282149.
- ^ "Working Group on the 'Anthropocene'". Subcomission on Quaternary Stratigraphy. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Haziran 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuvaterner Dorduncu Zaman jeolojide yaklasik son 2 588 0 005 milyon yillik donemi kapsayan Uluslararasi Stratigrafi Komisyonunun ICS kabul ettigi jeolojik zaman cetveline gore tanimlanmis Senozoik Zaman in sonuncu bolumudur Neojen in sonundan gunumuze kadar devam eder Gayriresmi Gec Kuvaterner kavrami son 0 5 1 0 milyon seneyi kapsar Kuvaterner23 03 0 3 2 588 0 04 myo PreYeYeOSDCPTJKPgNDunya nin gunumuzdeki halinin Mollweide projeksiyonu Kronoloji 2 6 2 4 2 2 2 1 8 1 6 1 4 1 2 1 0 8 0 6 0 4 0 2 0 S e n o z o y i kNeojenK u v a t e r n e rP l e y i s t o s e nGelasiyenKalabriyenCibanyen Holosen2018 itibariyla Kuvaterner in ICS ye gore alt bolumleri Dikey eksen olcegi myo EtimolojiDiger telaffuz lar KuaternerKullanim bilgisiGok cismiDunyaBolgesel kullanimKuresel ICS Kullanilan zaman cizelgesiICS Zaman CetveliTanimKronolojik birimDonemStratigrafik birimZaman araliginin resmiyetiResmiAlt sinirini belirleyenManyetik kutupsallik kronozonu C2r nin Matuyama tabani Haptophytes ve un neslinin tukenmesiAlt sinir KSKNMonte San Nicola Kesiti Gela Sicilya Italya 37 08 49 N 14 12 13 E 37 1469 K 14 2035 D 37 1469 14 2035KSKN onayi2009 Kuvaterner ve Pleyistosen in tabani olarak Ust sinirini belirleyenGunumuzUst sinir KSKNUygulanamazKSKN onayiUygulanamazAtmosfer ve iklim verileriAtmosferdeki ortalama O2 miktariy Hacimce 20 8 Gunumuzun 104 kadari Atmosferdeki ortalama CO2 miktariy 250 ppm Sanayi Devrimi baslangicindakinin 1 kati Ortalama yuzey sicakligiy 14 C Gunumuzun 0 C yukarisi Kuvaterner in ilk donemi olan Pleistosen de buyuk olcude astronomik etkilere bagli olarak yuzden fazla sicak ve soguk devir yasanmistir Yuksek genlikli ve dusuk frekansli sicak ve soguk devirler Cibanyen baslarindan itibaren yasanmaya baslandi Bundan dolayi baslica buyuk buzul ve buzul arasi devirler Orta ve Gec Pleyistosen dedir Yaklasik 11 700 yil once baslayan Holosen ise halen icinde bulundugumuz devirdir Kuvaterner tipik olarak Milankovic dongusu ve ona bagli iklim ve cevre degisiklilerinden kaynaklanan kitasal buzun yineleyen bicimde buyuyup kuculmesiyle tanimlanir Arastirma tarihiKuaterner dorduncu periyot ilk defa tarafindan 1759 da Kuzey Italya daki Po Nehri ndeki aluvyal tortulanmalari aciklamak icin teklif edilmistir 1829 da Fransa daki Sen Havzasi nda bulunan ve Tersiyer Periyodu kayaclarindan bariz sekilde daha genc gorunen tortulanmalar icin bu kavrami kullandi Kuaterner Cagi Neojen Cag in izler ve bugune kadar devam eder Bu zaman icinde Pleistosen buzullasmalari ve gunumuzdeki Holosen adi verilen interglasiyel periyot da bulunmaktadir Boylece Kuaterner Kuzey Yarikure de buzullanmanin basladigi zaman olup takriben 2 6 milyon sene evvel baslar 2009 dan once Pleistosen 1 805 milyon sene oncesinden gunumuze kadarki zaman olarak tanimlanirdi Yani bugunun Pleistosen tanimi 2009 oncesi Pliyosen in bir kismini da icine alir Kuvaterner sisteminin bolumleri Donem Devre Cag Ma Kuvaterner Holosen Meghaliyen 0 0 0042Nortgripiyen 0 0042 0 0082Gronlandiyen 0 0082 0 0117Pleyistosen 0 0117 0 129Cibanyen 0 129 0 774Kalabriyen 0 774 1 80Gelasiyen 1 80 2 58Neojen Pliyosen 2 58 3 60Notlar ve kaynaklarICS nin Ocak 2020 verilerine gore Kuvaterner doneminin alt bolumleri Holosen icin tarihler 2000 yilina goredir ornegin Gronlandiyen 2000 den 11 700 yil once baslamistir Nortgripiyen in baslangici icin 2000 den 8 236 yil olarak belirlendi Megaliyen 2000 den 4 250 yil once baslayacak sekilde ayarlandi Tarantiyen esit derecede resmi olamayan Ust Pleyistosen alt asamalari caglari icin bir asama cag olarak onerilmis resmi olmayan bir addir Avrupa ve Kuzey Amerika da Holosen gore ve donemlerine ayrilir Ust veya Gec Pleistosen icin bircok bolgesel alt bolumlemeler mevcuttur genellikle bu bolumler yoresel soguk buzul ve sicak buzullararasi donemlerdir Son Buzul Donemi soguk Genc Dryas alt bolumuyle biter Boylece one surulen Pleistosen in 1 805 milyon sene oncesindeki baslangici onemli buzullasmalarin olusmasindan cok sonraya kaliyordu ICS bu problem uzerine Kuaterner teriminin kullanimini tamamen kaldirmayi onerdiyse de Ing Ingilizce International Union for Quaternary Research INQUA bunun kabul edilemez oldugunu ileri surdu 2009 da Kuaterner i Senozoik Zaman in en genc periyodu yapmaya karar verildi ve tabani 2 588 milyon sene oncesine kaydirilarak daha once Neojen ve Pliyosen Cag a ait olarak gorulen bolumu de dahil Kuaterner e dahil edildi Antroposen insanin Endustri Devrimi yle baslayan kuresel cevreye etkilerini iceren ve takriben 200 sene once baslayan ucuncu bir devir olarak teklif edildi Antroposen ICS tarafindan resmen tespit edilmemis olmasina ragmen bir calisma grubu 2016 da yeni bir epok ya da alt periyot olusturmayi hedeflemektedir JeolojiKuvaterner doneminin baslangici olan 2 6 milyon yil oncesi ilk Homo insan turlerinin ortaya ciktigi zamandir Bu kisa donemde levha hareketleriyle pek az degisiklik olmustur Kuvaterner donemine ait jeolojik kayitlar daha onceki devirlere kiyasla daha buyuk detayla muhafaza edilmislerdir Bu donemdeki ana cografi degisiklikler buzul devirlerde Bogaz in ve Skagerrak in ortaya cikmasiyla Karadeniz ve Baltik Denizi nin sirasiyla tatli suya donusmesi ve yukselen deniz seviyesiyle tekrar suyun basmasiyla tuzlu su olmasi Mans Denizi nin periyodik olarak dolmasiyla Britanya ile Avrupa karasi arasinda baglanti meydana gelmesi Bering Bogazi nin periyodik olarak kapanmasiyla Asya ve Kuzey Amerika arasinda bir baglantinin meydana gelmesi ve yine Kuzeybati Amerika da Ingilizce lerin buzul sulariyla periyodik olarak su baskinlarina ugramasidir Hudson Korfezi nin simdiki uzantilari Buyuk Goller ve Kuzey Amerika nin diger onemli golleri Kanada Kalkani nin son buzul cagdan beri kendini yeniden duzenlemesinin sonucudur farkli sahiller Kuaterner boyunca gorulmustur IklimKuaterner iklimi periyodik olarak buzullarin kutuplardan 40 enleme kadar hareket ettirdi Pleistosen Donem in sonunda buyuk hayvanlarin nesli kuzey bolgelerde hatiri sayilir derecede tukendi Pleistosen Donemi nin sonunda Kuzey bolgelerinde buyuk memelilerde buyuk bir yok olus yasandi Butun Dunya da kilic disli kaplan mamut mastodon ve gliptodonlar yok oldu At deve ve Amerika citasi gibi cinslerin nesli Kuzey Amerika da tukendi Kuaterner buzullasmalariSchimper in 1839 da kullandigi ve 2 58 milyon sene evvel baslayip gunumuze kadar devam edegelen Kuaterner Buzul Cagi doneminde buzullasma tekrar tekrar goruldu Son buzul periyodu Dunya nin Son Buzul Maksimumu ndaki gorunumunun bir sanatci tarafindan resmedilmis sekli 1821 de bir Isvicreli muhendis olan bir makale yayinlayarak bu makalede Alplerden hatiri sayilir uzaklikta bir buzulun gecis izlerinin bulundugunu one surdu Onceleri Louis Agassiz adli baska bir Isvicreli bilim insaninca tartisilan bu gorus bu fikrin yanlisligini gosterleye alisirken dogrulugunu ispat etmesiyle sonuclandi Bir sene sonra Agassiz genis tabanli etkileri olan buyuk bir buzul caginin onceden gecmis oldugu hipotezini ileri surdu Bu fikir Agassiz in uluslararasi sohrete sahip olmasina ve Buzul Teorisi nin kabul edilmesine sebebiyet verdi Zamanla ve jeolojinin hassaslasmasiyla birkac buzul buyume ve geriye cekilme doneminin oldugu gosterildi Dunya nin eski sicakliginin bugunden cok farkli oldugu anlasildi Bilhassa Milutin Milankovic in kesfettigi Milankovic dongusu Dunya ya gelen iklimi kontrol eden ana faktorlerden oldugu esasina dayanir Bu zaman zarfinda hatiri sayilir buzul buyume ve cekilmeleri Kuzey Amerika ve Avrupa nin buyuk kismi ve Guney Amerika ile Asya nin bazi bolumleriyle butun Antarktika da tespit edildi Buyuk Goller meydana geldi ve buyuk memeli hayvanlar yayildi Memelilerin buzul devri 11 700 sene evvel bitince nesli tukendi Modern insan 190 000 senede gelisti kaynak Leakey Kuaterner periyodunda memeliler cicekli bitkiler ve bocekler karara yayildi Kaynakca Uluslararasi Kronostratigrafik Cizelge PDF www stratigraphy org Uluslararasi Stratigrafi Komisyonu Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Gibbard Philip Head Martin September 2010 The newly ratified definition of the Quaternary System Period and redefinition of the Pleistocene Series Epoch and comparison of proposals advanced prior to formal ratification PDF Episodes 33 3 152 158 doi 10 18814 epiiugs 2010 v33i3 002 11 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Aralik 2020 a b Cohen K M Finney S C Gibbard P L Fan J X International Chronostratigraphic Chart 2013 PDF www stratigraphy org icschart chronostratchart2013 01 pdf ICS 12 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Haziran 2014 Earthquake Glossary Late Quaternary 6 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde U S Geological Survey Denton G H Anderson R F Toggweiler J R Edwards R L Schaefer J M Putnam A E 2010 The Last Glacial Termination Science Cilt 328 ss 1652 1656 doi 10 1126 science 1184119 Lowe J J Walker M J C 1997 Reconstructing Quaternary Environments Routledge ISBN 0582101662 a b c Cohen K M Finney S C Gibbard P L Fan J X January 2020 International Chronostratigraphic Chart PDF International Commission on Stratigraphy Erisim tarihi 23 February 2020 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b Mike Walker ve digerleri December 2018 Formal ratification of the subdivision of the Holocene Series Epoch Quaternary System Period PDF Episodes Subcommission on Quaternary Stratigraphy SQS 41 4 213 223 doi 10 18814 epiiugs 2018 018016 Erisim tarihi 11 November 2019 SQS adina bu oneri Uluslararasi Stratigrafi Komisyonu ICS tarafindan onaylanmis ve Uluslararasi Yerbilimleri Birligi IUGS Yurutme Komitesi tarafindan resmi olarak onaylanmistir See the 2009 version of the ICS geologic time scale 21 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ekim 2015 Zalasiewicz J Williams M Haywood A Ellis M 2011 The Anthropocene a new epoch of geological time Philosophical Transactions of the Royal Society A 369 1938 ss 835 841 doi 10 1098 rsta 2010 0339 PMID 21282149 Working Group on the Anthropocene Subcomission on Quaternary Stratigraphy 4 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Haziran 2014 Oncesinde gelen Proterozoyik Ust Zaman Fanerozoyik Ust ZamanPaleozoyik Zaman Mezozoyik Zaman Senozoyik ZamanKambriyen Ordovisiyen Siluriyen Devoniyen Karbonifer Permiyen Triyas Jura Kretase Paleojen Neojen Kv