Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Boza, darı irmiği, su ve şekerden üretilen bir kış içeceğidir. Bilinen en eski Türk içeceklerinden biridir. Günümüzde eski Osmanlı coğrafyası ile Orta Asya coğrafyasının bazı kısımlarında yapılır. Balkan coğrafyasından Türkiye, Kosova, Bulgaristan, Makedonya, Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan, Romanya gibi ülkelerde ve Asya'dan Kazakistan, Kırgızistan kesimlerinde içilen bir içecektir.
Boza, genelde kış aylarında içilir. Bozanın mevsimi 15 Eylül - 15 Mayıs arasıdır. Uygun şartlarda muhafaza edilirse bozanın içilebilecek kıvamını koruduğu süre 6 ya da 7 gündür.
Tarihçe
Türkiye'de genellikle darıdan yapılan boza, başka ülkelerde yapıldığı yerin başlıca ürününe göre mısır, arpa, çavdar, yulaf, buğday, kara buğday, arnavutdarısı, gernik gibi tahılların unu, bazen de pirinç ve ekmek, nadir olarak da kenevir unu ve karamuk mayalandırılarak yapılır.
Boza, Mısır ve Kuzey Afrika sahilleriyle Akdenizli tüccar gemiciler aracılığıyla batıya, Hazar Denizi güneyinden doğuya, Asya içlerine ve Çin'e; İran ve Afganistan’a, Kafkaslar’dan kuzeye, Volga havzasına doğru geniş bir coğrafyaya yayılır.
İbn Battuta isimli Arap gezgini, 14. yüzyıl başlarında yazdığı seyahatnamesinde Türklerin bulunduğu Deşt-i Kıpçak bölgesini anlatırken Türklerin içtiği bir şıra olan bozayı anlatmaktadır.
"Tattığında ekşilik hissettiğim için hemen bıraktım. Yemekten çıktığım zaman bunun ne olduğunu araştırdım, anlattılar; Duki (düğ = ince bulgur) tanelerinden yapılan bir nebizdir bu. Onlar Hanefi mezhebindendir ve nebiz onlar nezdinde helaldir. Buralılar dukiden yapılmış bu nebize buza (boza) adını veriyorlar."
Evliya Çelebi 17. yüzyıl ortalarında İstanbul'da 300'den fazla bozacı dükkânının bulunduğunu, bu dükkânlarda 1100 kadar bozacının çalıştığını aktarmıştır. Osmanlı'da fazla mayalandırılarak, içine afyon katılan bozahanelerin, 19. yüzyıla doğru ortadan kalktığı biliniyor.
Türkiye'de boza kültürü
Boza özellikle kış aylarında içimi tercih edilen bir içecektir. Özellikle kışa denk gelen Ramazan aylarında tüketimi oldukça yüksektir.
Boza, sokakta ve dükkânlarda bozacılar tarafından satılır. Eski yıllarda akşamları yeni hazırlanmış sıcak bozalar, sokaklarda bozacılar tarafından bağırılarak da satılırdı. 2000'li yılların başından itibaren ambalaj sanayiindeki gelişme ve hızlı tüketim alışkanlıklarına paralel olarak +8 °C'de 25 gün dayanan bozalar marketlerde satışa sunulmuştur.
Yörelere Göre Çeşitleri
| Boza | |
|---|---|
| Besin değeri | |
| Enerji 1000 kJ (240 kcal) | |
| Karbonhidrat | 57.5 g |
| Yağ | 0.5 g |
| Protein | 3.5 g |
| A vitamini | 6.9 μg (%1) |
| Tiyamin (Vit. B1) | 0.09 mg (%7) |
| Riboflavin (Vit. B2) | 0.05 mg (%3) |
| Niyasin (Vit. B3) | 1.16 mg (%8) |
| Kalsiyum | 29 mg (%3) |
| Demir | 1.3 mg (%10) |
| Fosfor | 97 mg (%14) |
| Sodyum | 1 mg (%0) |
| Çinko | 1 mg (%10) |
| Kolesterol=1 mg Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır. | |
Velimeşe Bozası
Tarihçesinde Çorlu ilçesinin Velimeşe Beldesinde üretilen Velimeşe Bozası, Edirne-İstanbul arasında işleyen trenlerde seyyar olarak satılmaya başlamasıyla, bu tren hattını kullanan yolcuların ilgisini çekmeye başlamıştır. Velimeşe Bozasına giderek artan talep karşısında, zamanla Ergene ve Çorlu ilçelerinde yaygın üretimi başlamıştır. Velimeşe Bozası, 1960’lı yıllardan günümüze kadar alışıla gelmiş adıyla Velimeşe Bozası olarak bilinir olmuş ve belirtilen coğrafi sınır ile Velimeşe Bozası arasında ün bağı oluşmuştur. Velimeşe Bozası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.
Kaynakça
- Aykut, A. Sait (2000). "Deşt-i Kıpçak'a, Uzbek Han'ın ülkesine açılış". İbn Battuta Seyahatnamesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ss. 467.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Boza dari irmigi su ve sekerden uretilen bir kis icecegidir Bilinen en eski Turk iceceklerinden biridir Gunumuzde eski Osmanli cografyasi ile Orta Asya cografyasinin bazi kisimlarinda yapilir Balkan cografyasindan Turkiye Kosova Bulgaristan Makedonya Arnavutluk Bosna Hersek Karadag Sirbistan Romanya gibi ulkelerde ve Asya dan Kazakistan Kirgizistan kesimlerinde icilen bir icecektir Uzerine tarcin serpilmis boza Boza genelde kis aylarinda icilir Bozanin mevsimi 15 Eylul 15 Mayis arasidir Uygun sartlarda muhafaza edilirse bozanin icilebilecek kivamini korudugu sure 6 ya da 7 gundur TarihceBir bardak boza BulgaristanVefa Bozacisi kurulus 1876 Turkiye de Anayasa ile yasittir Turkiye de genellikle daridan yapilan boza baska ulkelerde yapildigi yerin baslica urunune gore misir arpa cavdar yulaf bugday kara bugday arnavutdarisi gernik gibi tahillarin unu bazen de pirinc ve ekmek nadir olarak da kenevir unu ve karamuk mayalandirilarak yapilir Boza Misir ve Kuzey Afrika sahilleriyle Akdenizli tuccar gemiciler araciligiyla batiya Hazar Denizi guneyinden doguya Asya iclerine ve Cin e Iran ve Afganistan a Kafkaslar dan kuzeye Volga havzasina dogru genis bir cografyaya yayilir Ibn Battuta isimli Arap gezgini 14 yuzyil baslarinda yazdigi seyahatnamesinde Turklerin bulundugu Dest i Kipcak bolgesini anlatirken Turklerin ictigi bir sira olan bozayi anlatmaktadir Tattiginda eksilik hissettigim icin hemen biraktim Yemekten ciktigim zaman bunun ne oldugunu arastirdim anlattilar Duki dug ince bulgur tanelerinden yapilan bir nebizdir bu Onlar Hanefi mezhebindendir ve nebiz onlar nezdinde helaldir Buralilar dukiden yapilmis bu nebize buza boza adini veriyorlar Evliya Celebi 17 yuzyil ortalarinda Istanbul da 300 den fazla bozaci dukkaninin bulundugunu bu dukkanlarda 1100 kadar bozacinin calistigini aktarmistir Osmanli da fazla mayalandirilarak icine afyon katilan bozahanelerin 19 yuzyila dogru ortadan kalktigi biliniyor Turkiye de boza kulturuBoza ozellikle kis aylarinda icimi tercih edilen bir icecektir Ozellikle kisa denk gelen Ramazan aylarinda tuketimi oldukca yuksektir Boza sokakta ve dukkanlarda bozacilar tarafindan satilir Eski yillarda aksamlari yeni hazirlanmis sicak bozalar sokaklarda bozacilar tarafindan bagirilarak da satilirdi 2000 li yillarin basindan itibaren ambalaj sanayiindeki gelisme ve hizli tuketim aliskanliklarina paralel olarak 8 C de 25 gun dayanan bozalar marketlerde satisa sunulmustur Yorelere Gore CesitleriBozaBesin degeriEnerji 1000 kJ 240 kcal Karbonhidrat57 5 gYag0 5 gProtein3 5 gA vitamini6 9 mg 1 Tiyamin Vit B1 0 09 mg 7 Riboflavin Vit B2 0 05 mg 3 Niyasin Vit B3 1 16 mg 8 Kalsiyum29 mg 3 Demir1 3 mg 10 Fosfor97 mg 14 Sodyum1 mg 0 Cinko1 mg 10 Kolesterol 1 mg Oranlar yetiskinler icin alinmasi onerilen oranlardir Velimese Bozasi Tarihcesinde Corlu ilcesinin Velimese Beldesinde uretilen Velimese Bozasi Edirne Istanbul arasinda isleyen trenlerde seyyar olarak satilmaya baslamasiyla bu tren hattini kullanan yolcularin ilgisini cekmeye baslamistir Velimese Bozasina giderek artan talep karsisinda zamanla Ergene ve Corlu ilcelerinde yaygin uretimi baslamistir Velimese Bozasi 1960 li yillardan gunumuze kadar alisila gelmis adiyla Velimese Bozasi olarak bilinir olmus ve belirtilen cografi sinir ile Velimese Bozasi arasinda un bagi olusmustur Velimese Bozasi Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan tescillenmis ve cografi isaret almistir Kaynakca Arsivlenmis kopya 19 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2021 Arsivlenmis kopya PDF 19 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Nisan 2021 Aykut A Sait 2000 Dest i Kipcak a Uzbek Han in ulkesine acilis Ibn Battuta Seyahatnamesi Istanbul Yapi Kredi Yayinlari ss 467