Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nikeforitzes (Yunanca: Νικηφορίτζης), Bizanslı etkili bir hadım bürokrattır.
Özellikle VII. Mihail (h. 1071-1078) döneminde Bizans İmparatorluğu'nun gerçek yöneticisiydi. Gerçek adı Nikiforos olmasına rağmen saraya girdiğinde diğer akrabası ile karıştırılmaması için "Nikeforitzes" ("küçük Nikiforos") lakabını almıştır. Yüksek vergiler, Konstantinopolis'e yapılan buğday sevkiyatının bozulması, Küçük Asya'nın ihmali sonucu Türk akınları ile karşı karşıya kalınması nedeniyle sevilmeyen birisi olmuştur. Bu durum 1077 yılında iki büyük isyana neden olmuştur. Sonucunda VII. Mihail tahtan feragat etmiştir. Nikeforitzes ise yakalanmış ve işkence ile öldürülmüştür.
İlk yılları
Boukellarion Themasında doğmuştur ve IX. Konstantinos (h. 1042-1055) döneminde imparatorluk sekretaryasında çalışmaya başlamıştır. X. Konstantinos (h. 1059-1067) döneminde, imparatoriçe Eudokia Makrembolitissa'ya zina iftirası atması nedeniyle, saraydan çıkarılıp Antakya'ya vali olarak yollanmıştır. İmparatorun ölümünden sonra, imparatoriçe iktidar olunca tutuklanmıştır.Romen Diyojen (h. 1068-1071) serbest bırakılmış ve günümüz Yunanistan'ında bulunan iki thema'nın başına praetor ("sivil vali") olarak atanmıştır. VII. Mihail 1071 yılında iktidara geldiğinde, Nikeforitzes, yönetim yeteneklerine değer veren imparatorun amcası Caesar İoannis Dukas tarafından geri çağrıldı. Konstantinopolis'e geri döndü ve Logothetis tu dromu olarak atandı. Sonra gücü ve etkinliği hızlı bir şekilde arttı. Güçlü Mihail Psellos ile beraber diğer bakanları kenara itmiş, en sonunda 1073 sonbaharında, Sezar'ın da hükûmete aktif katılımından el çektirip emlaklarında emekliliğe zorlamıştır.
Fiili Hükümdarlığı
İmparatorluğun fiili hükümdarı olarak, Nikeforitzes devleti yeniden organize ederek eski gücünü tesis etmek ve merkezi kontrolü yeniden kurmayı denedi. İlk önceliği hazineyi beslemekti. Bunu sağlamak için ağır vergiler koydu. Bu hem taşrada hem de Konstantinopolis'te huzursuzluğa neden oldu. Ayrıca devlet tekeli yaratarak, daha iyi vergi toplamak ve piyasayı düzenlemek için Konstantinopolis'in hububat tedariki için Rhaidestos'te phoundax ("merkezi depo") kurdu. Nikeforitzes'e düşman bir kaynak olan Mihail Attaleiates'e göre, onun bu politikası tahıl sıkıntısına ve fiyatların artmasına neden olmuştur. 1076/1077 kışında, Konstantinopolis kıtlık çekmiştir.
Aynı zamanda, Tuna boyunda Paristrion eyaletinde yaşayan halk ve Peçenekler arasında isyan çıktı. Bunun sebebi, Nikeforitzes'in yıllık ödeneklerini kesmesiydi. İsyanı bastırması için yollanan Nestor, isyancılara katıldı. Asında isyancılar tek bir şey istiyordu, Nikeforitzes'ın görevden alınması. İsyancılar Rhaidestos alıp, tahıl ambarını yaktılar. VII. Mikail kaçamak cevap verdi, Nestor ve Peçenek müttefikleri kuzeye Paristrion'a çekildiler. Bu bölge takip eden 20 yıl boyunca, imparatorluğun etkin denetiminden çıkmıştır.
Nikeforitzes, ayrıca orduda reforma gitmiştir. Yönetiminde ordunun durumu çok kötüydü. Sırpların atakları, Konstantin Bodin'in liderliğinde Bulgarların isyanı yanında Küçük Asya'da Roussel de Bailleul'un isyanı ve Malazgirt Meydan Muharebesi sonrası sürekli artan Türk saldırılarına yeterli cevap veremedi. İnkâr edilemez şekilde, yönetimde yetenekli olmasına rağmen, finansal ölçüleri ve merkezileştirme eğilimleri geri tepmiştir. "Her konuda mükemmel bir adamdır, anlayışlı, bir eunuch olmasına rağmen hem askeriye hem de idari konularda tecrübeli, kibar, çok akıllı, anlam ve konuşmada yeteneklidir" diye yazan Kekavmenos hariç, diğer kaynaklar onun aç gözlü ve yolsuzlukları ile ilgili hikâyelerini anlatır. Bu kaynaklar, özellikle idaresi altındaki Hebdomon'da bulunan manastırda topladığı kişisel servetine odaklanırlar. Değişik metroplitler ile başkentteki loncaların desteği ile muhalefet, Antakya'da görev yaptığı zamanlardan düşmanı Antakya Patriği Aemilian etrafında toplanmıştır. Ayrıca, 1077 yazında, Nikiforos Bryennios Balkanlarda, Nikiforos Botaneiates ise Küçük Asya'da VII. Mihail'e karşı isyan ettiler. Bryennios, ele geçirmek üzere Konstantinopolis'e yürüdü, ancak birliklerinin banliyöleri yağmalaması üzerine geri çekildi. Nikeforitzes'e muhalih bir grup metropolit Aya Sofya'da 7 Ocak 1078 tarihinde toplanıp Botaneiates'i imparator ilan ettiler. Nikeforitzes'in cevabı, onları zora katedralden çıkarmak oldu. Bu eylem yüzünden Konstantinopolis Patriği tarafından aforoz edildi. Nikeforitzes, Aleksios Komnenos'u muhalefeti bastırması için yüksek komutan atadı fakat VII. Mihail, Botaneiates lehinde 31 Mart tarihinde tahtan feragat etti.
Nikeforitzes, Roussel de Bailleul'in kamp kurduğu Heraclea Pontica'ya kaçtı. Fakat Roussel onu tutuklayıp yeni imparatora teslim etti. Megas hetaireiarches Romanos Straboromanos tarafından acımasız işkencelere uğrayacağı önce Prote sonra Oxeia'da sürgüne gönderildi. Bu işkencelerin sonunda ölmüştür.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e f g Kajdan (1991), p. 1475
- ^ a b c d e f g h PBW, Nikephoros 63 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Angold (1997), p. 121
- ^ Angold (1997), p. 122
- ^ Stephenson (2000), pp. 99-100
- ^ Angold (1997), pp. 121-122
- ^ Stephenson (2000), pp. 98, 100
- ^ Angold (1997), pp. 117-121, 123
- ^ Angold (1997), pp. 121-123
- ^ Angold (1997), pp. 123-124
- ^ Kajdan (1991), pp. 1475, 1815
- ^ Angold (1997), p. 124
- Genel
- Angold, Michael (1997). The Byzantine Empire, 1025-1204: A Political History (Second Edition). Longman. ISBN .
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- Stephenson, Paul (2000), Byzantium's Balkan Frontier: A Political Study of the Northern Balkans, 900-1204, Cambridge University Press, ISBN
- . Prosopography of the Byzantine World. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2010.
|çalışma=dış bağlantı ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nikeforitzes Yunanca Nikhforitzhs Bizansli etkili bir hadim burokrattir Ozellikle VII Mihail h 1071 1078 doneminde Bizans Imparatorlugu nun gercek yoneticisiydi Gercek adi Nikiforos olmasina ragmen saraya girdiginde diger akrabasi ile karistirilmamasi icin Nikeforitzes kucuk Nikiforos lakabini almistir Yuksek vergiler Konstantinopolis e yapilan bugday sevkiyatinin bozulmasi Kucuk Asya nin ihmali sonucu Turk akinlari ile karsi karsiya kalinmasi nedeniyle sevilmeyen birisi olmustur Bu durum 1077 yilinda iki buyuk isyana neden olmustur Sonucunda VII Mihail tahtan feragat etmistir Nikeforitzes ise yakalanmis ve iskence ile oldurulmustur Ilk yillariBoukellarion Themasinda dogmustur ve IX Konstantinos h 1042 1055 doneminde imparatorluk sekretaryasinda calismaya baslamistir X Konstantinos h 1059 1067 doneminde imparatorice Eudokia Makrembolitissa ya zina iftirasi atmasi nedeniyle saraydan cikarilip Antakya ya vali olarak yollanmistir Imparatorun olumunden sonra imparatorice iktidar olunca tutuklanmistir Romen Diyojen h 1068 1071 serbest birakilmis ve gunumuz Yunanistan inda bulunan iki thema nin basina praetor sivil vali olarak atanmistir VII Mihail 1071 yilinda iktidara geldiginde Nikeforitzes yonetim yeteneklerine deger veren imparatorun amcasi Caesar Ioannis Dukas tarafindan geri cagrildi Konstantinopolis e geri dondu ve Logothetis tu dromu olarak atandi Sonra gucu ve etkinligi hizli bir sekilde artti Guclu Mihail Psellos ile beraber diger bakanlari kenara itmis en sonunda 1073 sonbaharinda Sezar in da hukumete aktif katilimindan el cektirip emlaklarinda emeklilige zorlamistir Fiili HukumdarligiVII Mihail tarafindan bastirilan Nomisma altin sikkesi Imparatorlugun fiili hukumdari olarak Nikeforitzes devleti yeniden organize ederek eski gucunu tesis etmek ve merkezi kontrolu yeniden kurmayi denedi Ilk onceligi hazineyi beslemekti Bunu saglamak icin agir vergiler koydu Bu hem tasrada hem de Konstantinopolis te huzursuzluga neden oldu Ayrica devlet tekeli yaratarak daha iyi vergi toplamak ve piyasayi duzenlemek icin Konstantinopolis in hububat tedariki icin Rhaidestos te phoundax merkezi depo kurdu Nikeforitzes e dusman bir kaynak olan Mihail Attaleiates e gore onun bu politikasi tahil sikintisina ve fiyatlarin artmasina neden olmustur 1076 1077 kisinda Konstantinopolis kitlik cekmistir Ayni zamanda Tuna boyunda Paristrion eyaletinde yasayan halk ve Pecenekler arasinda isyan cikti Bunun sebebi Nikeforitzes in yillik odeneklerini kesmesiydi Isyani bastirmasi icin yollanan Nestor isyancilara katildi Asinda isyancilar tek bir sey istiyordu Nikeforitzes in gorevden alinmasi Isyancilar Rhaidestos alip tahil ambarini yaktilar VII Mikail kacamak cevap verdi Nestor ve Pecenek muttefikleri kuzeye Paristrion a cekildiler Bu bolge takip eden 20 yil boyunca imparatorlugun etkin denetiminden cikmistir Nikeforitzes ayrica orduda reforma gitmistir Yonetiminde ordunun durumu cok kotuydu Sirplarin ataklari Konstantin Bodin in liderliginde Bulgarlarin isyani yaninda Kucuk Asya da Roussel de Bailleul un isyani ve Malazgirt Meydan Muharebesi sonrasi surekli artan Turk saldirilarina yeterli cevap veremedi Inkar edilemez sekilde yonetimde yetenekli olmasina ragmen finansal olculeri ve merkezilestirme egilimleri geri tepmistir Her konuda mukemmel bir adamdir anlayisli bir eunuch olmasina ragmen hem askeriye hem de idari konularda tecrubeli kibar cok akilli anlam ve konusmada yeteneklidir diye yazan Kekavmenos haric diger kaynaklar onun ac gozlu ve yolsuzluklari ile ilgili hikayelerini anlatir Bu kaynaklar ozellikle idaresi altindaki Hebdomon da bulunan manastirda topladigi kisisel servetine odaklanirlar Degisik metroplitler ile baskentteki loncalarin destegi ile muhalefet Antakya da gorev yaptigi zamanlardan dusmani Antakya Patrigi Aemilian etrafinda toplanmistir Ayrica 1077 yazinda Nikiforos Bryennios Balkanlarda Nikiforos Botaneiates ise Kucuk Asya da VII Mihail e karsi isyan ettiler Bryennios ele gecirmek uzere Konstantinopolis e yurudu ancak birliklerinin banliyoleri yagmalamasi uzerine geri cekildi Nikeforitzes e muhalih bir grup metropolit Aya Sofya da 7 Ocak 1078 tarihinde toplanip Botaneiates i imparator ilan ettiler Nikeforitzes in cevabi onlari zora katedralden cikarmak oldu Bu eylem yuzunden Konstantinopolis Patrigi tarafindan aforoz edildi Nikeforitzes Aleksios Komnenos u muhalefeti bastirmasi icin yuksek komutan atadi fakat VII Mihail Botaneiates lehinde 31 Mart tarihinde tahtan feragat etti Nikeforitzes Roussel de Bailleul in kamp kurdugu Heraclea Pontica ya kacti Fakat Roussel onu tutuklayip yeni imparatora teslim etti Megas hetaireiarches Romanos Straboromanos tarafindan acimasiz iskencelere ugrayacagi once Prote sonra Oxeia da surgune gonderildi Bu iskencelerin sonunda olmustur KaynakcaOzel a b c d e f g Kajdan 1991 p 1475 a b c d e f g h PBW Nikephoros 63 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Angold 1997 p 121 Angold 1997 p 122 Stephenson 2000 pp 99 100 Angold 1997 pp 121 122 Stephenson 2000 pp 98 100 Angold 1997 pp 117 121 123 Angold 1997 pp 121 123 Angold 1997 pp 123 124 Kajdan 1991 pp 1475 1815 Angold 1997 p 124 GenelAngold Michael 1997 The Byzantine Empire 1025 1204 A Political History Second Edition Longman ISBN 0 582 29468 1 Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Stephenson Paul 2000 Byzantium s Balkan Frontier A Political Study of the Northern Balkans 900 1204 Cambridge University Press ISBN 0 521 77017 3 Prosopography of the Byzantine World 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2010 calisma dis baglanti yardim