Kuzey Osetya-Alanya Cumhuriyeti (Rusça: Республика Северная Осетия - Алания (Osetçe: Республикӕ Цӕгат Ирыстон — Алани)
Kuzey Osetya Республика Северная Осетия-Алания Республикӕ Цӕгат Ирыстон — Алани | |||||
| |||||
Milli Marş: | |||||
Konum | |||||
Kuzey Osetya-Alanya | |||||
Yönetim | |||||
Ülke: | Rusya | ||||
Federâl Bölge: | Güney | ||||
Ekonomik Bölge: | Kuzey Kafkasya ekonomik bölgesi | ||||
Başkent: | Vladikavkaz | ||||
Cumhurbaşkanı: | |||||
Genel bilgiler | |||||
Yüzölçüm: | 8.000 km² (3.089 sq mi) | ||||
- Rusya içinde: | 79 | ||||
Nüfus: | 713 (06/2010) | ||||
- Rusya içinde: | 64 | ||||
- Yoğunluk: | 0 /km² (0 /sq mi) | ||||
Diğer bilgiler | |||||
Dili: | Osetçe, Rusça | ||||
Kuruluş tarihi: | 20 Ocak 1921 | ||||
Kodu: | 90 |
İsim
Sovyetler Birliği'nin son yıllarında milliyetçilik akımı Kafkasya'yı büyük ölçüde etkilerken birçok aydın Kuzey Osetya ÖSSC adının Alanların Orta Çağ krallıklarının ismi olan Alanya ile değiştirilmesi çağrısında bulundu. "Alanya" terimi; çeşitli kuruluşlar, televizyon kanalları, sivil ve siyasi kuruluşlar, yayınevleri, futbol takımları vb. aracılığıyla Osetlerin günlük yaşamında hızla popüler oldu. Kasım 1994'te "Kuzey Osetya Cumhuriyeti-Alanya" adı resmen cumhuriyetin ismi oldu.
Coğrafya
Cumhuriyet, Kuzey Kafkasya'da konumlanmıştır. Cumhuriyetin kuzey kısmı, 'nda yer almaktadır ve cumhuriyet topraklarının %22'si ormanlarla kaplıdır.
- Yüzölçümü: 8.000 kilometrekare (3.100 sq mi)
- Sınırlar:
- İçeriden: Kabardino-Balkarya, Stavropol Krayı, Çeçenistan, İnguşetya.
- Uluslararası: Gürcistan (Güney Osetya dahil; Mtsheta-Mtianeti, Raca-Leçhumi ve Kvemo Svaneti ve Şida Kartli)
- En yüksek nokta: Kazbek Dağı (5.033 metre (16.512 ft))
- Kuzey-güney mesafesi (maksimum): 130 kilometre (81 mi)
- Doğu-batı mesafesi (maksimum): 120 kilometre (75 mi)
Nehirler
Cumhuriyetin tüm nehirleri Terek Nehri'nin drenaj havzasına aittir. Başlıca nehirler şunlardır:
- Terek Nehri (~ 600 km)
- Uruh Nehri (104 km)
- Ardon Nehri (101 km)
- (99 km)
- Gizeldon Nehri (81 km)
- Fiagdon Nehri
- Sunja Nehri (278 km)
Dağlar
Cumhuriyet topraklarında bulunan dağların tamamı Kafkasya'nın bir parçasıdır. Kazbek Dağı en yüksek noktadır (5.033 m), ise ikinci en yüksek (4,780 m) dağdır.
Doğal Kaynaklar
Doğal kaynaklar arasında mineraller (bakır, gümüş, çinko), kereste, maden suları, hidroelektrik enerji ve kullanılmayan petrol ve gaz rezervleri bulunur.
İklim
Orta derecede karasal iklim görülmektedir.
- Ortalama Ocak sıcaklığı: -5 °C (23 °F)
- Ortalama Temmuz sıcaklığı: +24 °C (75 °F)
- Ortalama yıllık yağış: 400-700 milimetre (16-28 in) ovalarda; 1.000 milimetre (39 in)
Tarihçe
Kuzey Osetya toprakları ilk olarak Kafkas kabileleri tarafından iskan edildi. Bazı göçebe Alanlar bölgeye 7. yüzyılda yerleşerek Alanya krallığını kurdu ve Alanlar Bizanslı misyonerler aracılığıyla Hıristiyanlık'ı benimsediler. Alanya, İpek Yolu'nun buradan geçmesi sebebiyle büyük kazanç sağladı.
1222'de başlayan Moğol istilası Kuzey Kafkasya ile birlikte Kuzey Osetya'yı da etkilemiştir. 14. yüzyılda Cuci'nin torunların kurdukları Altın Orda'nın baskısıyla güneye inerek dağlık alanlara yerleşmek zorunda kalmışlardır.
1557'de batı komşuları Kabartayların bir dostluk anlaşmasıyla Rus koruması altına girmesiyle, Osetler arasında da Rus nüfuzu yayılmaya başlamış, 1774'te Osmanlı Devletini yenen Rus İmparatorluğu, Kabardiya ile birlikte Osetya'da tam bir denetim kurmuşlardır.
Ruslar, 1774 sonrasında Osetler arasında Hristiyanlığı yayarak ve 1860'larda Müslüman Osetlerin çoğunu da Anadolu'ya göndererek dengeyi Hristiyan Osetlerin lehine çevirmişlerdir.
Yarı feodal bir yapısı bulunan Osetya'da kölelik ve feodal ayrıcalıklar 1868-69'da kaldırılmıştır.
1921'de oluşturulan ve Rus SFSC'ne bağlı Dağlı Özerk SSC içinde bir ulusal okrug olarak yer alan Kuzey Osetya, daha sonra bir özerk oblast, 1936'da da özerk cumhuriyet yapıldı. Aralık 1991 sonunda Sovyetler Birliği'nin dağılması üzerine oluşan RF içinde bir üye cumhuriyet olarak kaldı.
1944'te Stalin döneminde doğu komşuları İnguşların Orta Asya'ya sürgüne gönderilmesiyle dağılmıştır. Ve 1944 öncesinde İnguşların yaşadıkları Kuzey Osetya'ya eklenmiştir.
1957'de sürgünden dönmüş olan İnguşlar eski topraklarını Osetler'den geri almak istemişlerdir. Bu yüzden anlaşmazlık ve çatışmalar da yaşanmıştır. Ayrıca Gürcistan'dan tek yanlı ayrılıp bağımsızlık ilan eden Güney Osetya'dan da bir Oset sığınmacı akınına uğramıştır.
2008 yılında Rusya-Gürcistan savaşı sırasında Gürcistan ve Güney Osetya'dan kaçanların barınağı oldu.
Wikimedia Commons'ta Kuzey Osetya-Alanya ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ Invalid reference parameter
- ^ Shnirelman, Victor (2006). The Politics of a Name: Between Consolidation and Separation in the Northern Caucasus 30 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Acta Slavica Iaponica 23, ss. 37–49.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kuzey Osetya Alanya Cumhuriyeti Rusca Respublika Severnaya Osetiya Alaniya Osetce Respublikӕ Cӕgat Iryston Alani Rusya nin bir cumhuriyeti olan federal bolum 2010 nufus sayimina gore nufusu 712 980 dir Baskenti Vladikavkaz dir Kuzey Osetya Respublika Severnaya Osetiya Alaniya Respublikӕ Cӕgat Iryston AlaniBayrak ArmaMilli Mars KonumKuzey OsetyaKuzey Osetya AlanyaYonetimUlke RusyaFederal Bolge GuneyEkonomik Bolge Kuzey Kafkasya ekonomik bolgesiBaskent VladikavkazCumhurbaskani Genel bilgilerYuzolcum 8 000 km 3 089 sq mi Rusya icinde 79Nufus 713 06 2010 Rusya icinde 64 Yogunluk 0 km 0 sq mi Diger bilgilerDili Osetce RuscaKurulus tarihi 20 Ocak 1921Kodu 90Kuzey Osetya AlanyaIsimSovyetler Birligi nin son yillarinda milliyetcilik akimi Kafkasya yi buyuk olcude etkilerken bircok aydin Kuzey Osetya OSSC adinin Alanlarin Orta Cag kralliklarinin ismi olan Alanya ile degistirilmesi cagrisinda bulundu Alanya terimi cesitli kuruluslar televizyon kanallari sivil ve siyasi kuruluslar yayinevleri futbol takimlari vb araciligiyla Osetlerin gunluk yasaminda hizla populer oldu Kasim 1994 te Kuzey Osetya Cumhuriyeti Alanya adi resmen cumhuriyetin ismi oldu CografyaKuzey Osetya Cumhuriyeti AlanyaUruh Nehri VadisiKuzey Osetya manzarasi Cumhuriyet Kuzey Kafkasya da konumlanmistir Cumhuriyetin kuzey kismi nda yer almaktadir ve cumhuriyet topraklarinin 22 si ormanlarla kaplidir Yuzolcumu 8 000 kilometrekare 3 100 sq mi Sinirlar Iceriden Kabardino Balkarya Stavropol Krayi Cecenistan Ingusetya Uluslararasi Gurcistan Guney Osetya dahil Mtsheta Mtianeti Raca Lechumi ve Kvemo Svaneti ve Sida Kartli En yuksek nokta Kazbek Dagi 5 033 metre 16 512 ft Kuzey guney mesafesi maksimum 130 kilometre 81 mi Dogu bati mesafesi maksimum 120 kilometre 75 mi Nehirler Cumhuriyetin tum nehirleri Terek Nehri nin drenaj havzasina aittir Baslica nehirler sunlardir Terek Nehri 600 km Uruh Nehri 104 km Ardon Nehri 101 km 99 km Gizeldon Nehri 81 km Fiagdon Nehri Sunja Nehri 278 km Daglar Kazbek Dagi Cumhuriyet topraklarinda bulunan daglarin tamami Kafkasya nin bir parcasidir Kazbek Dagi en yuksek noktadir 5 033 m ise ikinci en yuksek 4 780 m dagdir Dogal Kaynaklar Dogal kaynaklar arasinda mineraller bakir gumus cinko kereste maden sulari hidroelektrik enerji ve kullanilmayan petrol ve gaz rezervleri bulunur Iklim Orta derecede karasal iklim gorulmektedir Ortalama Ocak sicakligi 5 C 23 F Ortalama Temmuz sicakligi 24 C 75 F Ortalama yillik yagis 400 700 milimetre 16 28 in ovalarda 1 000 milimetre 39 in TarihceKuzey Osetya topraklari ilk olarak Kafkas kabileleri tarafindan iskan edildi Bazi gocebe Alanlar bolgeye 7 yuzyilda yerleserek Alanya kralligini kurdu ve Alanlar Bizansli misyonerler araciligiyla Hiristiyanlik i benimsediler Alanya Ipek Yolu nun buradan gecmesi sebebiyle buyuk kazanc sagladi 1060 yilinda Kafkasya bolgesi haritasi 1222 de baslayan Mogol istilasi Kuzey Kafkasya ile birlikte Kuzey Osetya yi da etkilemistir 14 yuzyilda Cuci nin torunlarin kurduklari Altin Orda nin baskisiyla guneye inerek daglik alanlara yerlesmek zorunda kalmislardir 1557 de bati komsulari Kabartaylarin bir dostluk anlasmasiyla Rus korumasi altina girmesiyle Osetler arasinda da Rus nufuzu yayilmaya baslamis 1774 te Osmanli Devletini yenen Rus Imparatorlugu Kabardiya ile birlikte Osetya da tam bir denetim kurmuslardir Ruslar 1774 sonrasinda Osetler arasinda Hristiyanligi yayarak ve 1860 larda Musluman Osetlerin cogunu da Anadolu ya gondererek dengeyi Hristiyan Osetlerin lehine cevirmislerdir Yari feodal bir yapisi bulunan Osetya da kolelik ve feodal ayricaliklar 1868 69 da kaldirilmistir 1921 de olusturulan ve Rus SFSC ne bagli Dagli Ozerk SSC icinde bir ulusal okrug olarak yer alan Kuzey Osetya daha sonra bir ozerk oblast 1936 da da ozerk cumhuriyet yapildi Aralik 1991 sonunda Sovyetler Birligi nin dagilmasi uzerine olusan RF icinde bir uye cumhuriyet olarak kaldi 1944 te Stalin doneminde dogu komsulari Inguslarin Orta Asya ya surgune gonderilmesiyle dagilmistir Ve 1944 oncesinde Inguslarin yasadiklari Kuzey Osetya ya eklenmistir 1957 de surgunden donmus olan Inguslar eski topraklarini Osetler den geri almak istemislerdir Bu yuzden anlasmazlik ve catismalar da yasanmistir Ayrica Gurcistan dan tek yanli ayrilip bagimsizlik ilan eden Guney Osetya dan da bir Oset siginmaci akinina ugramistir 2008 yilinda Rusya Gurcistan savasi sirasinda Gurcistan ve Guney Osetya dan kacanlarin barinagi oldu Wikimedia Commons ta Kuzey Osetya Alanya ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Invalid reference parameter Shnirelman Victor 2006 The Politics of a Name Between Consolidation and Separation in the Northern Caucasus 30 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Acta Slavica Iaponica 23 ss 37 49