Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Egnatya Yolu ya da Via Egnatia (Yunanca: Ἐγνατία Ὁδός) MÖ 2. yüzyılda Roma Cumhuriyeti tarafından inşa edilen yoldur. Roma'nın İlirya, Makedonya ve Trakya bölgelerinden geçer. Yolun geçtiği bölgeler günümüz dünyasında Arnavutluk, Makedonya, Yunanistan ve Türkiye topraklarındadır.
Adriyatik kıyısındaki Dyrrachium'dan (bugünkü Dıraç) başlayan, Genusus nehri (İşkomi) boyunca zorlu bir rotayı takip eden yol (Jablanica) dağlarını aşarak Ohri Gölü civarındaki yüksek yörelere varır. Ardından güneye döner, çeşitli yüksek dağ geçitlerini takip ederek Selanik'te Ege Denizi'nin kuzey kıyısına varır. Buradan Trakya boyunca Bizantion'a (sonradan Konstantinopolis, şimdi İstanbul) gider. Yaklaşık 1,120 kilometrelik (696 mil / 746 Roma mili) mesafeyi kaplar. Diğer ana Roma yolları gibi yaklaşık altı metre (19.6 ft) genişliğindedir, geniş çok kenarlı taşlar veya katı kum katmanıyla kaplanmıştır.
Yapımı
Yolun yapımını konu alan ana yazılı kaynaklar Strabon'un Coğrafya'sı ve Hebrus (Meriç) nehrinde Trakya ve Makedonya sınırını ve yolun 860 kilometrelik kısmını belirten birtakım mil taşlarıdır. Mil taşlarındaki iki dilli yazıtlar, Makedonya prokonsülü 'un yapımını düzenlediğini kaydeder ancak tam tarih belirsizdir ve büyük olasılıkla adını inşacısından almıştır.Polibios ve Cicero'nun açıkladığı gibi önceleri İlirya'dan Bizantion'a giden eski bir askeri yolun, Romalılar tarafından geliştirilmesi ve/veya üzerine inşa edilmesiyle yapılmış olabilir.
Egnatya Yolu, Adriyatik Denizi'nden İstanbul Boğazı'na uzanan Roma kolonilerini birbirine bağlamak amacıyla inşa edilmiştir. Egnatya ve Appian yollarının sonu, Adriyatik Denizi'nin doğu ve batı kıyılarında neredeyse birbirlerine karşıt bir konumdadır. Yol, güney Balkanlar kolonilerine doğrudan Roma'ya erişim sağlıyordu. Ayrıca, İlirya'yı daha kuzey bir rotadan geçen yolun Augustus tarafından açılışına dek bu yol doğu Akdeniz'deki imparatorluğunun Roma ile ana bağlantısıydı. Birçok kez tamir görmüş ve uzatılmıştır ancak Roma'nın iç savaşları nedeniyle uzun dönemler boyunca bakımsız kalmıştır.
Yol, ikinci misyonerlik yolculuğu sırasında Filippi'den Selanik'e giderken Pavlus tarafından kullanılmıştır (Elçilerin İşleri 16-17). Ayrıca Roma tarihinde birçok kilit anlarda önemli bir rol oynamıştır: sırasında Jül Sezar'ın ve Pompey'in askerleri Egnatya Yolu boyunca ilerlemiştir; Marcus Antonius ve Octavian, Cassius ve Brutus'ü Filippi Muharebesindeki vahim karşılaşmalarına dek Egnatya Yolu boyunca takip etmiştir. Günümüze ulaşan mil taşları, imparator Trajan'ın Arşaklılara karşı 113'teki seferi öncesi yolun kapsamlı biçimde bakıma aldığını kaydeder. Yine de, MS 5. yüzyıldan sonra bölgedeki şiddetli istikrarsızlığın sonucu olarak yolun büyük bölümü kullanım dışı kalmıştır. Bir 5. yüzyıl tarihçisi Egnatya Yolu'nun batı bölümlerinin yolcuların zorlukla geçebileceği kadar kötü bir durumda olduğunu belirtmiştir.
Roma sonrası kullanımı
Sonraki yıllarda yol, Bizans İmparatorluğu'nun ana yolu olarak yeniden canlandırılmıştır. Prokopius'un aktardığına göre yol Bizans imparatoru I. Justinianus tarafından 6. yüzyılda onarılmıştır, buna rağmen harap durumdaki yol fiilen ıslak havalarda kullanım dışı kalmaktaydı. Batı Avrupa ile gerçekleştirilen karayolu ticaretinin neredeyse tümü Egnatya Yolu'nu takip etmekteydi. Haçlı Seferleri sırasında kara yoluyla doğuya yapılan yolculuklar Anadolu'ya geçmeden önce İstanbul'a değin bu yolu takip etmiştir. Dördüncü Haçlı Seferinin sonunda yolun denetimi, Bizans ardılları olan İznik İmparatorluğu ve Epir Despotluğu için olduğu gibi Latin İmparatorluğu için de hayati önem taşımaktaydı.
Osmanlı Türklerinin ilk Avrupa fetihleri sırasındaki Sol Kol'u da Egnatya Yolu'nu takip etmekteydi.
Günümüzün çağdaş otoyolu olan Egnatia Odos, Meriç nehri kenarındaki Türk sınırı ve Selanik arasında Egnatya Yolu'na paralel bir yol izler. Antik öncülüne imada bulunma amacıyla adı Yunancada "Egnatya Yolu" demektir.
Yol üzerindeki ana şehirler
Batıdan doğuya doğru sıralanmıştır.
| Antik adı | Günümüzdeki adı | Ülke |
|---|---|---|
| Dyrrachium | Dıraç | Arnavutluk |
| Claudiana | Peklin (Peqin) | Arnavutluk |
| Apollonia | Pojani köyü yakınları (Fier'in 7 km kuzeyi) | Arnavutluk |
| Masio Scampa | Elbasan (İlbasan) | Arnavutluk |
| Lychnidos | Ohri | Makedonya |
| Resen | Resne | Makedonya |
| Heraclea Lyncestis | Manastır | Makedonya |
| Florina | Florina | Yunanistan |
| Edessa | Vodina | Yunanistan |
| Pella | Alakilise | Yunanistan |
| Thessalonica | Selanik | Yunanistan |
| Muhtemelen , günümüzdeki Pidna'nın 6 km güney batısı | Yunanistan | |
| Amphipolis | Amfipolis | Yunanistan |
| Filippi | Kavala'nın 14 km kuzey batısı | Yunanistan |
| Neapolis | Kavala | Yunanistan |
| Traianoupolis | Yunanistan | |
| Kypsela | İpsala | Türkiye |
| Aenus | Enez | Türkiye |
| Aproi | Kermeyan | Türkiye |
| Hadrianapolis | Edirne (ana Egnatya Yolu üzerinde değil) | Türkiye |
| Perinthus, sonradan Heraclea | Marmaraereğlisi | Türkiye |
| Caenophrurium | Silivri'deki Sinekli | Türkiye |
| Selymbria | Silivri | Türkiye |
| Melantias | Küçükçekmece'deki Yarımburgaz mahallesi yakınları | Türkiye |
| Rhegion | Küçükçekmece, İstanbul'un 15 kilometre batısı | Türkiye |
| Hebdomon | Bakırköy | Türkiye |
| Bizantion, sonradan Konstantinopolis | İstanbul | Türkiye |
Kaynakça
- ^ Richard J. A. Talbert, Barrington atlas of the Greek and Roman world: Map-by-map Directory, p. 749. Princeton University Press, 2000.
- ^ Elena Koytcheva, "Logistical problems for the movement of the early crusaders through the Balkans: transport and road systems", p. 54 in Proceedings of the 21st International Congress of Byzantine Studies, ed. Elizabeth Jeffreys. Ashgate Publishing, Ltd, 2006.
- ^ a b G. H. R. Horsley, New Documents Illustrating Early Christianity, p. 81. Wm. B. Eerdmans Publishing, 1982.
- ^ Ben Witherington III, 1 and 2 Thesssalonians: A Socio-Rhetorical Commentary, fn. 11 p. 3. Wm. B. Eerdmans Publishing, 2006. .
- ^ a b Haldon, John (1999). Warfare, State and Society in the Byzantine World, 565-1204 (İngilizce). Londra: UCL Press. s. 54. ISBN .
- ^ Kılıç, Ayşegül; Bir Osmanlı Akın Beyi Gazi Evrenos Bey İthaki Yay. İstanbul 2014, p. 16. (in Turkish)
- ^ See the website of Egnatia Odos S.A. 27 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., the company responsible for building the road.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Egnatya Yolu ya da Via Egnatia Yunanca Ἐgnatia Ὁdos MO 2 yuzyilda Roma Cumhuriyeti tarafindan insa edilen yoldur Roma nin Ilirya Makedonya ve Trakya bolgelerinden gecer Yolun gectigi bolgeler gunumuz dunyasinda Arnavutluk Makedonya Yunanistan ve Turkiye topraklarindadir Egnatia Yolu nun guzergahi Kavala Neapolis yakinlarindaki antik Egnatia Yoluyakinlarindaki Egnatia Yolu kalintilariResne Makedonya kenarindaki Egnatia Yolu simdilerde A 3 otoyolunun bir parcasidir Adriyatik kiyisindaki Dyrrachium dan bugunku Dirac baslayan Genusus nehri Iskomi boyunca zorlu bir rotayi takip eden yol Jablanica daglarini asarak Ohri Golu civarindaki yuksek yorelere varir Ardindan guneye doner cesitli yuksek dag gecitlerini takip ederek Selanik te Ege Denizi nin kuzey kiyisina varir Buradan Trakya boyunca Bizantion a sonradan Konstantinopolis simdi Istanbul gider Yaklasik 1 120 kilometrelik 696 mil 746 Roma mili mesafeyi kaplar Diger ana Roma yollari gibi yaklasik alti metre 19 6 ft genisligindedir genis cok kenarli taslar veya kati kum katmaniyla kaplanmistir YapimiYolun yapimini konu alan ana yazili kaynaklar Strabon un Cografya si ve Hebrus Meric nehrinde Trakya ve Makedonya sinirini ve yolun 860 kilometrelik kismini belirten birtakim mil taslaridir Mil taslarindaki iki dilli yazitlar Makedonya prokonsulu un yapimini duzenledigini kaydeder ancak tam tarih belirsizdir ve buyuk olasilikla adini insacisindan almistir Polibios ve Cicero nun acikladigi gibi onceleri Ilirya dan Bizantion a giden eski bir askeri yolun Romalilar tarafindan gelistirilmesi ve veya uzerine insa edilmesiyle yapilmis olabilir Egnatya Yolu Adriyatik Denizi nden Istanbul Bogazi na uzanan Roma kolonilerini birbirine baglamak amaciyla insa edilmistir Egnatya ve Appian yollarinin sonu Adriyatik Denizi nin dogu ve bati kiyilarinda neredeyse birbirlerine karsit bir konumdadir Yol guney Balkanlar kolonilerine dogrudan Roma ya erisim sagliyordu Ayrica Ilirya yi daha kuzey bir rotadan gecen yolun Augustus tarafindan acilisina dek bu yol dogu Akdeniz deki imparatorlugunun Roma ile ana baglantisiydi Bircok kez tamir gormus ve uzatilmistir ancak Roma nin ic savaslari nedeniyle uzun donemler boyunca bakimsiz kalmistir Yol ikinci misyonerlik yolculugu sirasinda Filippi den Selanik e giderken Pavlus tarafindan kullanilmistir Elcilerin Isleri 16 17 Ayrica Roma tarihinde bircok kilit anlarda onemli bir rol oynamistir sirasinda Jul Sezar in ve Pompey in askerleri Egnatya Yolu boyunca ilerlemistir Marcus Antonius ve Octavian Cassius ve Brutus u Filippi Muharebesindeki vahim karsilasmalarina dek Egnatya Yolu boyunca takip etmistir Gunumuze ulasan mil taslari imparator Trajan in Arsaklilara karsi 113 teki seferi oncesi yolun kapsamli bicimde bakima aldigini kaydeder Yine de MS 5 yuzyildan sonra bolgedeki siddetli istikrarsizligin sonucu olarak yolun buyuk bolumu kullanim disi kalmistir Bir 5 yuzyil tarihcisi Egnatya Yolu nun bati bolumlerinin yolcularin zorlukla gecebilecegi kadar kotu bir durumda oldugunu belirtmistir Roma sonrasi kullanimiSonraki yillarda yol Bizans Imparatorlugu nun ana yolu olarak yeniden canlandirilmistir Prokopius un aktardigina gore yol Bizans imparatoru I Justinianus tarafindan 6 yuzyilda onarilmistir buna ragmen harap durumdaki yol fiilen islak havalarda kullanim disi kalmaktaydi Bati Avrupa ile gerceklestirilen karayolu ticaretinin neredeyse tumu Egnatya Yolu nu takip etmekteydi Hacli Seferleri sirasinda kara yoluyla doguya yapilan yolculuklar Anadolu ya gecmeden once Istanbul a degin bu yolu takip etmistir Dorduncu Hacli Seferinin sonunda yolun denetimi Bizans ardillari olan Iznik Imparatorlugu ve Epir Despotlugu icin oldugu gibi Latin Imparatorlugu icin de hayati onem tasimaktaydi Osmanli Turklerinin ilk Avrupa fetihleri sirasindaki Sol Kol u da Egnatya Yolu nu takip etmekteydi Gunumuzun cagdas otoyolu olan Egnatia Odos Meric nehri kenarindaki Turk siniri ve Selanik arasinda Egnatya Yolu na paralel bir yol izler Antik onculune imada bulunma amaciyla adi Yunancada Egnatya Yolu demektir Yol uzerindeki ana sehirlerBatidan doguya dogru siralanmistir Antik adi Gunumuzdeki adi UlkeDyrrachium Dirac ArnavutlukClaudiana Peklin Peqin ArnavutlukApollonia Pojani koyu yakinlari Fier in 7 km kuzeyi ArnavutlukMasio Scampa Elbasan Ilbasan ArnavutlukLychnidos Ohri MakedonyaResen Resne MakedonyaHeraclea Lyncestis Manastir MakedonyaFlorina Florina YunanistanEdessa Vodina YunanistanPella Alakilise YunanistanThessalonica Selanik YunanistanMuhtemelen gunumuzdeki Pidna nin 6 km guney batisi YunanistanAmphipolis Amfipolis YunanistanFilippi Kavala nin 14 km kuzey batisi YunanistanNeapolis Kavala YunanistanTraianoupolis YunanistanKypsela Ipsala TurkiyeAenus Enez TurkiyeAproi Kermeyan TurkiyeHadrianapolis Edirne ana Egnatya Yolu uzerinde degil TurkiyePerinthus sonradan Heraclea Marmaraereglisi TurkiyeCaenophrurium Silivri deki Sinekli TurkiyeSelymbria Silivri TurkiyeMelantias Kucukcekmece deki Yarimburgaz mahallesi yakinlari TurkiyeRhegion Kucukcekmece Istanbul un 15 kilometre batisi TurkiyeHebdomon Bakirkoy TurkiyeBizantion sonradan Konstantinopolis Istanbul TurkiyeKaynakca Richard J A Talbert Barrington atlas of the Greek and Roman world Map by map Directory p 749 Princeton University Press 2000 0 691 04945 9 Elena Koytcheva Logistical problems for the movement of the early crusaders through the Balkans transport and road systems p 54 in Proceedings of the 21st International Congress of Byzantine Studies ed Elizabeth Jeffreys Ashgate Publishing Ltd 2006 0 7546 5740 X a b G H R Horsley New Documents Illustrating Early Christianity p 81 Wm B Eerdmans Publishing 1982 0 8028 4511 8 Ben Witherington III 1 and 2 Thesssalonians A Socio Rhetorical Commentary fn 11 p 3 Wm B Eerdmans Publishing 2006 0 8028 2836 1 a b Haldon John 1999 Warfare State and Society in the Byzantine World 565 1204 Ingilizce Londra UCL Press s 54 ISBN 1 85728 495 X Kilic Aysegul Bir Osmanli Akin Beyi Gazi Evrenos Bey Ithaki Yay Istanbul 2014 978 605 375 345 2 p 16 in Turkish See the website of Egnatia Odos S A 27 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde the company responsible for building the road