Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tiber nehri, (İtalyanca Tevere, Latince Tiberis) İtalya'da bir nehir. İtalya'nın üçüncü büyük nehridir ve Toskana'daki Apenin Dağları'ndan doğar, 406 km'lik (252 mil) bir akıştan sonra Tiren Denizi'ne dökülür. Su toplama havzası 17.375 km2'dir. Nehir, meşhur ana su yolu olarak sonunda, doğu ağzında kurulmuş olan Roma şehrine ulaşır.
| Tiber Nehri | |
|---|---|
 Tiber'in rotası | |
| Konum | |
| Ülke(ler) |  İtalya |
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | Apenin Dağları |
| Ağız | Tiren Denizi |
| Uzunluk | 405 km |
| Havza alanı | 17.375 km2 |
Nitelikleri
Nehir orta İtalya'daki 'ndan doğar ve genellikle güney yönünde akarak Perugia ve Roma'yı geçtikten sonra 'da denize dökülür. Popüler olarak suyunun sarımsı rengine atfen flavus ("sarışın") olarak çağrılır, Tiber yoğun biçimde tortuyla doludur. Tortuların birikmesinden dolayı kıyı çizgisi her iki ağızda da Roma çağından bu güne kadar yaklaşık 3 km ilerleyerek antik liman 'yı 6 km içeride bırakmıştır. Her halukârda, delta, güçlü kuzey akıntısının kıyıya yakın olması, kıyının hızlı şelvlenmesi ve yavaş tektonik çöküntü nedeniyle oranlanabilir değildir.
Nehrin ana kolları, , , , ve 'dir. Roma ve Floransa arasında mavna geçişini sağlayabilmek için, Tiber ve Arno Nehri, 'yla birbirine bağlanmıştır. Tiber Ostia'da çamurla dolmuş Fiumara ve Fiumicino adında iki kanala bölünmüştür ve ortada bir zamanlar Sacred adası ya da Venüs adası denen ada oluşmuştur. Nehrin derinliği 2-6 metre arasında değişir.
İsim ve efsaneler
Tiber adının, Latin öncesi döneme ait "Tibur" sözcüğünün bir türevi olma ihtimali vardır (modern ). Etrüskçe ya da Keltçe kökenli olduğu yönündeki savlardan hareketle bu sözcüğün Keltçede "su" anlamına gelen "dubr" kelimesinden türediğini iddia eden görüşler mevcuttur.
Efsanevî kral Tiberinus Silvius ya da Thebris'in, Alba Longa listesindeki 9. kral, sonradan onun onuruna adı değiştirilecek olan, 'nde boğulduğu söylenir. Mit belki de eski bir hikâye ile açıklanabilir, belki de Hint-Avrupalılar öncesi nehrin adı tortuyla "beyaz" ("alba")'dı. Efsanelere göre Jüpiter onu bir tanrı ve nehrin koruyucu ruhu yaptı (aynı zamanda Volturnus "yuvarlanan su"). Bu, nehrin standart Roma tasviri olan, güçlü bir şekilde geriye yaslanan ve suyun akıntısı saç ve sakalından akan 'nı açıklar.
Tarih
Roma Şehri MÖ 753'te Tiber kıyısında, denizden 25 km içerdeki Ostia'da kurulmuştur. Roma'nın merkezinde, ve antik merkez arasındaki daha sonra köprüyle bağlanan önemli bir yerleşim yeriydi. Efsaneye göre Roma'yı, bir sepet içerisinde suya bırakılmış haldeyken dişi bir kurdun kurtardığı ikiz kardeşler olan Romulus ve Remus kurmuştur.
Nehir, batıdaki Etrüsk toprakları ile doğudaki Sabinler ve güneydeki Latinler arasındaki sınırları belirlerdi. Romagna'da doğan Benito Mussolini, Toskana ve Emilia-Romagna arasında sınır olarak belirledi, böylece Tiber baharında Romagna'da uzanacaktı. Mussolini, nehrin doğduğu yere bir antik roma sütunu diktirdi ve üzerine Latince "QUI NASCE IL TEVERE SACRO AI DESTINI DI ROMA" yani "Tiber burada doğdu, Roma'nın kaderini kutsadı" yazdırdı.
Tiber, gemiler nehirden yukarı 100 km girebildiğinden dolayı Roma ticareti için kritik öneme sahipti; Val Teverina'nın MÖ 5. yüzyıldan daha önceleri bile gemiyle hububat taşımak için kullanıldığına dair deliller vardır. Daha sonraları Roma'ya gemiyle taş, kereste ve gıda maddesi taşındı.
3. yüzyıldaki Pön Savaşları'nda, 'nın limanı önemli bir deniz üssü oldu. Sonraları bu liman, Akdeniz çevresindeki kolonilerden Roma'ya yapılan buğday, zeytin yağı ve şarap ithalatı nedeniyle İmparatorluğun en önemli limanı olacaktı. Roma'da nehir boyunca, Campus Martius civarındaki nehir kıyısına iskeleler inşa edildi. Romalılar nehri kanalizasyonla bağladılar (Cloaca Maxima) ve suyu şehrin merkezine getirebilmek için yer altında tüneller ve kanallar ağı oluşturdular.
Nehrin oldukça yoğun tortusu yüzünden Ostia'nın bakımını yapmak çok zordu. İmparatorlar Claudius ve Trajan'ın teşviki ile Fiumicino şehrinde, 1. yüzyılda yeni bir liman ve Roma'yı Fiumicino'ya bağlayan yeni bir yol , inşa edildi. Her iki liman da zamanla çamurla dolarak kullanılamaz hale geldi.
Birkaç papa, 17. ve 18. yüzyıllarda Tiber'i seyahat için ıslah etmeye teşebbüs ettiler ve bu konuda geniş taramalar 19. yüzyıla kadar devam etti. Ticaret bir süre için arttı ancak 20. yüzyılla birlikte çamurla dolma sona erdi ve sadece Roma'nın kendi içinde seyahat edilebilir hale geldi.
Tiber bir zamanlar taşmaları ile ünlüydü — Campus Martius bir 'ydü ve nehir düzenli olarak birkaç metre derinliğinde taşardı. Nehir şu anda 1876'da başlanmış olan yüksek taş setlerle ıslah edilmiştir.
Tiber'de yüzmek
Nehrin Roma ile özdeşleşmesi nedeniyle, Tiber'de yüzmek (swimming the Tiber) Protestan'lar tarafından Roma Katolikliği'ne geçenler için kullanılan bir terim olarak ortaya çıkmıştır. Tersi durumlar için ise Thames'de yüzmek (swimming the Thames) terimi kullanılmıştır.
Notlar
- ^ a b c d e "Tiber Nehri." Britannica Ansiklopedisi. 2006
- ^ "Tiber". Dünya Ansiklopedisi. Philip's, 2005.
- ^ "Tiber". Columbia Ansiklopedisi (2004)
- ^ "Tiber". Hutchinson Ansiklopedisi, Helicon (2001)
- ^ a b "Tiber". Concise Dictionary of World Place-Names'. John Everett-Heath. Oxford Universitesi 2005 baskısı.
- ^ Tiber. Bloomsbury Dictionary of Myth (1996)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tiber nehri Italyanca Tevere Latince Tiberis Italya da bir nehir Italya nin ucuncu buyuk nehridir ve Toskana daki Apenin Daglari ndan dogar 406 km lik 252 mil bir akistan sonra Tiren Denizi ne dokulur Su toplama havzasi 17 375 km2 dir Nehir meshur ana su yolu olarak sonunda dogu agzinda kurulmus olan Roma sehrine ulasir Tiber NehriTiber in rotasiKonumUlke ler ItalyaGenel bilgilerKaynak Apenin DaglariAgiz Tiren DeniziUzunluk 405 kmHavza alani 17 375 km2Roma da Tiber NehriNehir tanrisi olarak Tiber in Cornucopia ile birlikte Roma tasviriNitelikleriNehir orta Italya daki ndan dogar ve genellikle guney yonunde akarak Perugia ve Roma yi gectikten sonra da denize dokulur Populer olarak suyunun sarimsi rengine atfen flavus sarisin olarak cagrilir Tiber yogun bicimde tortuyla doludur Tortularin birikmesinden dolayi kiyi cizgisi her iki agizda da Roma cagindan bu gune kadar yaklasik 3 km ilerleyerek antik liman yi 6 km iceride birakmistir Her halukarda delta guclu kuzey akintisinin kiyiya yakin olmasi kiyinin hizli selvlenmesi ve yavas tektonik cokuntu nedeniyle oranlanabilir degildir Nehrin ana kollari ve dir Roma ve Floransa arasinda mavna gecisini saglayabilmek icin Tiber ve Arno Nehri yla birbirine baglanmistir Tiber Ostia da camurla dolmus Fiumara ve Fiumicino adinda iki kanala bolunmustur ve ortada bir zamanlar Sacred adasi ya da Venus adasi denen ada olusmustur Nehrin derinligi 2 6 metre arasinda degisir Isim ve efsanelerTiber adinin Latin oncesi doneme ait Tibur sozcugunun bir turevi olma ihtimali vardir modern Etruskce ya da Keltce kokenli oldugu yonundeki savlardan hareketle bu sozcugun Keltcede su anlamina gelen dubr kelimesinden turedigini iddia eden gorusler mevcuttur Efsanevi kral Tiberinus Silvius ya da Thebris in Alba Longa listesindeki 9 kral sonradan onun onuruna adi degistirilecek olan nde boguldugu soylenir Mit belki de eski bir hikaye ile aciklanabilir belki de Hint Avrupalilar oncesi nehrin adi tortuyla beyaz alba di Efsanelere gore Jupiter onu bir tanri ve nehrin koruyucu ruhu yapti ayni zamanda Volturnus yuvarlanan su Bu nehrin standart Roma tasviri olan guclu bir sekilde geriye yaslanan ve suyun akintisi sac ve sakalindan akan ni aciklar TarihRoma Sehri MO 753 te Tiber kiyisinda denizden 25 km icerdeki Ostia da kurulmustur Roma nin merkezinde ve antik merkez arasindaki daha sonra kopruyle baglanan onemli bir yerlesim yeriydi Efsaneye gore Roma yi bir sepet icerisinde suya birakilmis haldeyken disi bir kurdun kurtardigi ikiz kardesler olan Romulus ve Remus kurmustur Nehir batidaki Etrusk topraklari ile dogudaki Sabinler ve guneydeki Latinler arasindaki sinirlari belirlerdi Romagna da dogan Benito Mussolini Toskana ve Emilia Romagna arasinda sinir olarak belirledi boylece Tiber baharinda Romagna da uzanacakti Mussolini nehrin dogdugu yere bir antik roma sutunu diktirdi ve uzerine Latince QUI NASCE IL TEVERE SACRO AI DESTINI DI ROMA yani Tiber burada dogdu Roma nin kaderini kutsadi yazdirdi Tiber gemiler nehirden yukari 100 km girebildiginden dolayi Roma ticareti icin kritik oneme sahipti Val Teverina nin MO 5 yuzyildan daha onceleri bile gemiyle hububat tasimak icin kullanildigina dair deliller vardir Daha sonralari Roma ya gemiyle tas kereste ve gida maddesi tasindi 3 yuzyildaki Pon Savaslari nda nin limani onemli bir deniz ussu oldu Sonralari bu liman Akdeniz cevresindeki kolonilerden Roma ya yapilan bugday zeytin yagi ve sarap ithalati nedeniyle Imparatorlugun en onemli limani olacakti Roma da nehir boyunca Campus Martius civarindaki nehir kiyisina iskeleler insa edildi Romalilar nehri kanalizasyonla bagladilar Cloaca Maxima ve suyu sehrin merkezine getirebilmek icin yer altinda tuneller ve kanallar agi olusturdular Tiber in agzi solda sagda Nehrin oldukca yogun tortusu yuzunden Ostia nin bakimini yapmak cok zordu Imparatorlar Claudius ve Trajan in tesviki ile Fiumicino sehrinde 1 yuzyilda yeni bir liman ve Roma yi Fiumicino ya baglayan yeni bir yol insa edildi Her iki liman da zamanla camurla dolarak kullanilamaz hale geldi Birkac papa 17 ve 18 yuzyillarda Tiber i seyahat icin islah etmeye tesebbus ettiler ve bu konuda genis taramalar 19 yuzyila kadar devam etti Ticaret bir sure icin artti ancak 20 yuzyilla birlikte camurla dolma sona erdi ve sadece Roma nin kendi icinde seyahat edilebilir hale geldi Tiber bir zamanlar tasmalari ile unluydu Campus Martius bir ydu ve nehir duzenli olarak birkac metre derinliginde tasardi Nehir su anda 1876 da baslanmis olan yuksek tas setlerle islah edilmistir Tiber de yuzmekNehrin Roma ile ozdeslesmesi nedeniyle Tiber de yuzmek swimming the Tiber Protestan lar tarafindan Roma Katolikligi ne gecenler icin kullanilan bir terim olarak ortaya cikmistir Tersi durumlar icin ise Thames de yuzmek swimming the Thames terimi kullanilmistir Notlar a b c d e Tiber Nehri Britannica Ansiklopedisi 2006 Tiber Dunya Ansiklopedisi Philip s 2005 Tiber Columbia Ansiklopedisi 2004 Tiber Hutchinson Ansiklopedisi Helicon 2001 a b Tiber Concise Dictionary of World Place Names John Everett Heath Oxford Universitesi 2005 baskisi Tiber Bloomsbury Dictionary of Myth 1996