Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Abbas Kiyarüstemi (Farsça: عباس کیارستمی; ; 22 Haziran 1940, Tahran, İran - 4 Temmuz 2016, Paris, Fransa), dünya çapında tanınan ve takdir gören İranlı yönetmen, senarist ve yapımcıdır. 1970'ten bu yana sinema alanında çalışmakta olan Kiyarüstemi, kısa film ve belgeseller de dahil olmak üzere, 40'tan fazla filmde çalıştı. Özellikle Köker Üçlemesi, Kirazın Tadı ve Rüzgâr Bizi Sürükleyecek filmleriyle dikkat çekti ve eleştirel başarı kazandı.
عباس کیارستمی Abbas Kiyarüstemi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 22 Haziran 1940 Tahran, İran |
| Ölüm | 4 Temmuz 2016 (76 yaşında) Paris, Fransa |
| Mezun olduğu okul(lar) | Tahran Üniversitesi |
| Meslek |
|
| Etkin yıllar | 1962 - 2016 |
| Stil |
|
| Ödüller | Cannes Film Festivali - Altın Palmiye 1997 Kirazın Tadı |
| İmza | |
 | |
Çoğunlukla senarist, kurgu sorumlusu, sanat yönetmeni ve yapımcı olarak tanınmakla birlikte, şair, fotoğrafçı, ressam, çizer ve grafik tasarımcı olarak da işler yaptı.
İran sinemasında 1960'ların sonlarında başlayan ve Füruğ Ferruhzad, Sohrab Şahit Sales, Behram Beyzayi ve Perviz Kimyavi gibi yönetmenlerin de dahil olduğu İran Yeni Dalgası akımı yönetmenlerindendir. Bu akım yönetmenlerinin belirgin ortak özelliklerinden bazıları, şiirsel diyaloglar ve politik ve felsefi konularla ilgili alegorik hikâye anlatma tarzıdır.
Çocuk kahramanlar kullanmak, belgesel tarzı hikâye anlatımı, kırsal bölgelerde geçen filmler, arabaların içinde geçen diyalogların yoğunluğu ve genelde sabit kamera kullanımı Kiyarüstemi'nin en belirgin özellikleridir. Diyaloglarda, film adlarında ve temalarında İran şiirinden de çokça yararlanır.
Yaşamı
Tahran doğumludur. Sanata ilişkin ilk deneyimi resim yapmak oldu. Resim yapmaya 18-19 yaşlarına dek devam etti. 18 yaşında evden ayrılıp Tahran Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesine girmesinden kısa süre önce, bir resim yarışmasını kazandı. Üniversitede resim ve grafik tasarım üzerine öğrenim gördü. Okurken aynı zamanda trafik polisliği de yaptı. 1960'larda ressam, tasarımcı ve çizer olarak reklamcılık alanında çalıştı, posterler tasarladı ve reklamlar hazırladı. 1962-1966 yılları arasında, İran televizyonu için 150 civarında reklam çekti. 1960'ların sonlarında, (aralarında Mesud Kimiai'nin Gheysar'ının da bulunduğu) filmlere jenerik hazırlamaya ve çocuk kitapları için çizerlik yapmaya başladı.
1969'da evlendiği Parvin Amir-Gholi'den 1982'de boşandı. Bu evlilikten Ahmad (1971) ve Bahman (1978) adlarında iki oğlu dünyaya geldi. Bahman Kiyarüstemi, 15 yaşında "Journey to the Land of the Traveller" (1993) adlı belgeseli çekerek yönetmenliğe başladı.
Kiyarüstemi, 1979 İslam Devriminden sonra ülkeyi terkederek batı ülkelerine giden pek çok yapımcı ve yönetmenin aksine İran'da kalmayı tercih eden az sayıda yönetmenden biri oldu.
Kendisi de, bunun kariyerinde verdiği en büyük kararlardan biri olduğuna ve İran'da yaşamanın ve millî kimliğinin, yönetmen olarak yeteneğini sağlamlaştırdığına inanmaktadır:
| “ | Bir ağacı kök saldığı yerden ayırıp başka bir yere taşırsanız, ağaç meyve vermez olur. Verse de, kendi yerindeyken vereceği meyve kadar güzel olmaz. Bu, doğanın kanunudur. Bence, ülkemi terk etmiş olsaydım, aynen o ağaç gibi olurdum. | „ |
Kiyarüstemi, gözlerinin ışığa karşı duyarlı olması nedeniyle genellikle koyu renk camlı gözlük ya da güneş gözlüğü takar.
Yönetmen, 2000 yılında, San Francisco Film Festivali'nde kendisine sunulan ve yönetmenlikte ömür boyu başarı anlamını taşıyan Akira Kurosawa ödülünü, İran sinemasına katkıları nedeniyle İranlı aktör Behrouz Vossoughi'ye vererek herkesi şaşırttı.
Sinema kariyeri
1970'ler
Kiyarüstemi, 1969'da İran Yeni Dalgası'nın Dariush Mehrjui'nin Gāv filmiyle başladığı sırada, Tahran'daki Çocukların ve Gençlerin Zihinsel Gelişimi Enstitüsü'nde bir film yapımı bölümü kurulmasına yardımcı oldu. Bölümün ilk yapımı ve yönetmenin ilk filmi, on iki dakikalık bir kısa film olan Nān o Kūche'dir. (Ekmek ve Sokak) Bir çocuğun saldırgan bir köpekle karşılaşmasını anlatan yeni gerçekçi tarzda bir filmdir. Bunu, 1972'de çektiği Zang-e Tafrīh adlı kısa film izledi. Bu süreçte, enstitünün film yapımı bölümü de gelişerek İran'ın en ünlü film stüdyolarından biri haline geldi ve Kiyarüstemi'nin filmlerinin yanı sıra, ve gibi başka başarılı İran filmlerinin de yapımcılığını üstlendi.
1970'lerde İran sinemasındaki yeni dalganın bir parçası olarak Kiyarüstemi, bireysel film yapımı anlayışını tercih etti. Bir röportajında, ilk filminden söz ederken;
| “ | Nān o Kūche benim ilk sinema deneyimimdi ve çok da zordu. Küçük bir çocuk, bir köpek ve profesyonel olmayan bir ekiple çalışmak zorundaydım. Ekibin tek profesyonel üyesi olan görüntü yönetmeni de sürekli azarlıyor ve şikayet ediyordu. Aslında bir bakıma haklıydı; çünkü, onun alışkın olduğu film yapımı anlayışını sürdürmüyordum. | „ |
sözlerini kullandı.
Yine bir kısa film olan 1973 yapımı Tajrobe'den sonra, yönetmen, 1974'te Mossafer adlı filmi çekti. Mossafer, İran'ın küçük bir köyünde yaşayan Hassan Darabi adında on yaşında sorunlu bir çocuğun öyküsünü anlatır. Hassan, İran millî futbol takımının Tahran'da yapacağı önemli bir maça gitmek için arkadaşlarını ve komşularını oyuna getirir. Bir dizi olaydan sonra, tam maç zamanında Tahran stadına varır. Film, çocuğun amacına ulaşmadaki kararlılığını ve davranışlarının başkaları, özellikle de en yakınları üzerindeki etkilerine aldırmazlığını konu alır. İnsan davranışları ile doğru-yanlış arasındaki dengeyi sorgular. Kiyarüstemi'nin gerçekçilik, stilize karmaşıklık gibi özellikleriyle birlikte, fiziksel ve ruhsal yolculuğa olan ilgisine ilişkin ününü de artırmıştır.
Kiyarüstemi, 1975'te Man ham Mitoumam ve Dow Rahehal Baraye yek Massaleh adında iki kısa film yönetti. 1976 yılının başında ise, önce Rang-ha, daha sonra bir düğün elbisesi için tartışan üç genç üzerine kırk dört dakikalık bir film olan Lebāsī Barā-ye Arūsīyi çekti. Yönetmenin ilk uzun metrajlı filmi, 112 dakika uzunluğundaki Gozāresh'tir. (1977) Rüşvet almakla suçlanan bir vergi memurunun hikâyesidir. Ayrıca, intihar da, filmin temalarından biridir. Yönetmen, 1979'da ise, yapımcılığını da üstlendiği Ghazieh-e Shekl-e Aval, Ghazieh-e Shekl-e Dou Wom adlı filmi çekti.
1980'ler
1980'lerin başında, aralarında Behdasht-e Dandan (1980), Be Tartib Ya Bedun-e Tartib (1981) ve Hamsarayan'ın da (1982) bulunduğu çok sayıda kısa film çekti. 1983'te Hamshahri adlı filmi çeken yönetmenin İran sınırları dışında tanınmaya başlaması, (Arkadaşımın Evi Nerede?) filmiyle oldu. (1987)
Arkadaşımın Evi Nerede?, küçük bir çocuğun komşu köyde oturan arkadaşının evini, arkadaşının kendisinde kalan defterini geri vermek için arayışını konu alır. Basit gibi görünen hikâye, insanların bireysel yükümlükleri, vicdan, sadakat ve günlük kahramanlıkları sembolize ederek anlatır. İran köylülerinin gelenekleri ve inançları da filmin pek çok yerinde görülür. Film ayrıca, Kiyarüstemi filmlerinin önemli unsurlarından olan İran köy manzaralarının şiirsel kullanımı, gerçekçiliği ve mizahın dokunaklı kullanımıyla da dikkat çeker. Yönetmen filmdeki öyküyü, çocukları konu alan diğer çoğu filmdeki küçümseyici tondan uzak şekilde, bir çocuğun bakış açısından anlatmayı tercih eder.
(Arkadaşımın Evi Nerede?), Ve Yaşam Sürüyor (1992) ve Zeytin Ağaçları Altında (1994), hepsi de Kuzey İran'daki Köker köyünde geçtiğinden, Köker Üçlemesi olarak adlandırılır. Üç film de, 50 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği 1990 İran depremi çevresinde geçer. Yaşam, ölüm, değişim ve devamlılık, bu filmleri birbirine bağlayan ortak temalardır. Üçleme, 1990'larda önce Fransa, ardından Hollanda, İsveç, Almanya ve Finlandiya gibi ülkelerde başarılı oldu. Yönetmen Kiyarüstemi ise, bu filmlerin bir üçleme oluşturmadığı; ancak, Ve Yaşam Sürüyor ile Zeytin Ağaçları Altında'nın 1997 yapımı Kirazın Tadı ile bir üçleme oluşturabileceği görüşündedir. Bunun nedeni ise, bu üç filmin aynı temayı, yani, "yaşamın değeri"ni işlemesidir.
Yönetmen, 1987'de İbrahim Forouzesh'in yönettiği Kelid adlı filmi yazdı ve kurgusunu yaptı. 1989'da ise, Mashgh-e Shab adlı filmi yönetti.
1990'lar
Kiyarüstemi, 1990 yılında, ünlü yönetmen Mohsen Makhmalbaf olduğunu söyleyerek zengin bir aileyi kandıran bir kişinin gerçek öyküsünden yola çıkarak, en ünlü filmlerinden Yakın Plan'ı yönetti. Olayda, aile söz konusu kişi Hüseyin Sabzian'ın amacının hırsızlık olduğunu düşünse de, Sabzian böyle davranma sebebinin daha karmaşık olduğunu belirtir. Yarı-belgesel nitelikteki film, Sabzian'ın kendisini Makhmalbaf olarak tanıtmasının ahlaki gerekçelerini incelerken, seyircinin, onun kültürel ve artistik yeneğini de anlamasını sağlar. Film, Quentin Tarantino, Martin Scorsese, Werner Herzog, Jean-Luc Godard ve Nanni Moretti gibi ünlü yönetmenlerce övüldü ve Avrupa'da da gösterildi.
Yönetmen, 1992'de eleştirmenlerce Köker Üçlemesinin ikinci filmi kabul edilen Ve Yaşam Sürüyoru çekti. Film, bir baba-oğlunun 1990 İran depreminin ardından Tahran'dan Köker'e, hayatlarından endişe ettikleri iki çocuğu aramak üzere yaptığı yolculuğu anlatır. Yıkıntıların arasında yol alırken, yaşadıkları trajediye rağmen hayatlarına devam eden kişileri görürler. Aynı yıl Kiyarüstemi, profesyonel sinema yaşamının ilk ödülü olan Roberto Rossellini Ödülünü, bu filmle aldı. Köker Üçlemesinin üçüncü filmi sayılan Zeytin Ağaçları Altında (1994) ise, Ve Yaşam Sürüyorun geri plandaki sahnelerinden birinin çekim öyküsünü konu alır.
Adrian Martin gibi kimi eleştirmenler, Köker Üçlemesini, "diyagramsal" olarak nitelendirdi. Bunun nedeni, fimler arasındaki bağlantılar kadar, filmlerde görünen yüzey şekilleri ile yaşamın ve dünyanın gücünün geometrisidir. Ve Yaşam Sürüyordaki bir flashback sahnesi, seyircinin serinin depremden önce, 1987 yılında çekilmiş olan ilk filmi (Arkadaşımın Evi Nerede?)yi hatırlamasını sağlar. Bu iki film, aynı şekilde, depremden sonraki "yeniden yapılanmayı" sembolize eden üçüncü film Zeytin Ağaçları Altında'ya bağlanır.
Zeytin Ağaçları Altında, 1995'te Miramax tarafından ABD'de ticari gösterime sokuldu.
Daha sonra yönetmen, eski asistanı Cafer Panahi'nin Safar (Yolculuk) ve Badkonake sefid (Beyaz Balon, 1995) adlı filmlerinin senaryolarını yazdı. 1995-1996'da 40 yönetmenin ortak projesi olan Lumière et Cie için çalıştı.
1997'de ise, intihar etmeyi düşünen bir adamın öyküsünü anlatan ve ahlak, intiharın meşruiyeti ve merhametin anlamı gibi temaları işleyenKirazın Tadı adlı filmiyle, Cannes Film Festivalinde Altın Palmiye ödülünün sahibi oldu.
Kiyarüstemi, 1999 yılında, Rüzgâr Bizi Sürükleyecek filmiyle, Venedik Uluslararası Film Festivalinde Büyük Jüri Ödülü (Gran Premio Speciale Della Giuria) aldı. Film, kentli ve köylü bakış açılarıyla emeğe verilen değeri karşılaştırırken, yöreye yabancı birinin ücra bir İran köyüne yerleşmesi ekseninde, cinsiyet eşitliği, gelişimin yararları gibi temaları da ele alır. Filmin ilginç bir özelliği ise, pek çok karakterin sesinin duyulmasına karşın, filmde görünmemesidir. En az 13-14 karakter, film boyunca hiç gözükmez.
2000'ler
2002'de alışılagelmişin dışında bir anlayışla ve senaryo yazımında o güne dek izlenmiş geleneği terk ederek 10 adlı filmini yönetti. Bu filmde, İran'daki sosyo-politik manzaraya ve Tahran sokaklarında günlerce arabasıyla dolaşan bir kadının gördüklerine odaklandı. Filmde kadının yolculuğu boyunca, aralarında kızkardeşi, otostop çeken bir fahişe, kaçak bir gelin ve onun on yaşındaki oğlunun da bulunduğu 10 yolcuyla olan diyalogları yer alır. Yönetmenin 10'da uyguladığı tarz, aralarında The New York Times yazarı A. O. Scott'ın da bulunduğu çok sayıda profesyonel sinema yazarından övgü aldı.
2001'de Kiyarüstemi ve asistanı Seifollah Samadian, Birleşmiş Milletler Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu'nun talebiyle, Ugandalı yetimlere destek programlarıyla ilgili bir belgesel çekmek amacıyla, Uganda'nın başkenti Kampala'ya gitti. Yönetmen burada 10 gün kaldı ve ABC Africa adlı belgeseli çekti. Yolculuk başta filmin çekimi için bir araştırma gezisi olarak düşünüldüyse de, Kiyarüstemi dönüşte yaptığı çekimlerin tamamını kurgulayarak filmi tamamladı.Uganda'da çocukların yetim kalması çok büyük oranda AIDS'in bir sonucu olsa da, Time Out dergisi editörü ve National Film Theatre şefi programcı Geoff Andrew'a göre film, "Önceki dört filmi gibi ölüm hakkında değil; ancak, yaşam ve ölüm hakkında - bunların nasıl birbirine bağlı oldukları ve sembolik kaçınılmazlıkları karşısında nasıl bir tavır takınabileceğimiz üzerine."
2003'te diyalog ve karakterizasyon içermeyen şiirsel filmi Panj'ı çekti. Her biri tek çekimlik sekanslardan oluşan beş uzun doğa çekiminden oluşan film, DV el kamerasıyla, Hazar Denizi kıyılarında çekildi. Filmin net bir konusu yoksa da, Geoff Andrew'a göre,Panj, "güzel fotoğraflardan daha fazlasıdır." Yazar, ayrıca, basit görünen betimlemelerin ardında gizli ustalığa da dikkat çeker.
Yönetmen, 2004'te 10 on Ten adlı, film yapımı üzerine 10 dersten oluşan belgesel filmi yönetti. Kiyarüstemi, film boyunca, önceki fimlerini çektiği mekanlarda arabayla dolaşırken görülür. Film, arabanın içine sabitlenmiş bir kamerayla dijital olarak çekildi. Bu çekim tarzı, yönetmenin Kirazın Tadı ve 10 filmlerini akla getirir.
2005 ve 2006'da, kendi ilham kaynaklarını göz önünde tutarak, şiirsel gözlemlerlerle sade siyah-beyaz fotoğrafları, müziği ve politik açıdan provoke edici finali birleştirdiği ve doğa manzaralarının gücünü yansıttığı 32 dakikalık belgesel The Roads of Kiarostami'yi çekti.
İngiliz yönetmen Ken Loach ve İtalyan yönetmen Ermanno Olmi ile birlikte Tickets adlı filmi yönetti. Bu filmde, toplu taşıma araçlarındaki insanlar ile günlük sokak hayatı anlatılır.
Toscana'da çektiği ve başrolünde Fransız oyuncular Juliette Binoche ile 'in oynadığı Aslı Gibidir, Kiyarüstemi'nin şimdilik son filmidir.
Sinema tarzı
Bağımsızlık
Kiyarüstemi, Satyajit Ray, Vittorio de Sica, Éric Rohmer ve Jacques Tati gibi yönetmenlerle karşılaştırılsa da, filmlerinde genellikle kendisine özgü bir tarz görülür ve genellikle kendi bulduğu teknikleri kullanır.
1970'te Nān o Kūche'nin çekimleri sırasında, deneyimli görüntü yönetmeniyle, küçük çocuk ve saldırgan köpeği nasıl filme alacakları konusunda ciddi anlaşmazlıklar yaşadı. Görüntü yönetmenine göre, çocuğun yaklaştığı, daha sonra kapıyı açar ve kapatırken elinin yakın çekimde görüldüğü ve sonrasında köpeğin görüldüğü sahneler, ayrı ayrı çekilmeliydi. Yönetmen ise, bu üç sahnenin bir bütün olarak çekilmesi halinde, olaydaki tansiyonu yaratmada çok daha büyük, derin bir etki yakalanabileceği görüşündeydi. Tek bir çekimin tamamlanması, yönetmen çekimden tamamıyla memnun olana kadar, dört gün sürdü. Kiyarüstemi, daha sonra, sahneleri bölseydi ritmin ve filmin genel yapısının bozulacağını, bu nedenle sahneleri bir bütün olarak çekmeyi tercih ettiğini dile getirdi.
Başka yönetmenlerin aksine, geniş ölçekli yapımlarda abartılı dövüş sahneleri veya karmaşık kovalama sahneleri çekmek yerine, filmlerinin ortamını kendi şartlarına göre şekillendirmeyi tercih etti. Kiyarüstemi, bu tarzı, kendi film malzemelerine, ortak temalarına ve her bir filminin ana konularına sayısız referans içeren Köker Üçlemesiyle ortaya koydu. Stephen Bransford, yönetmenin filmlerinin, başka yönetmenlerin işlerine referanslar içermediği; ancak, bu filmlerin, "kendilerine referans veren" bir yapıda kuruldukları yorumunu yapar. Bransford'a göre, bu filmler, bir filmin önceki bir filmi yansıtması ya da onun sırrını çözmesi şeklinde süren bir diyalektik yapıya sahiptir.
Bununla birlikte, yönetmen, yeni film yapım tazları denemeye, değişik reji method ve teknikleri kullanmaya devam etti. Bu anlamda önemli bir örnek, yönetmenin bulunmadığı hareket halinde bir otomobilin içinde çekilen 10'dur. Kiyarüstemi, bu filmin çekimlerinde, oyunculara ne yapmaları gerektiğiyle ilgili öneriler getirdi, ardından otomobile, onları Tahran civarında dolaşırken çekmek üzere bir sabit kamera yerleştirdi. Kamera, insanları günlük rutinleri içinde, seri halinde yakın çekimlerle filme aldı. 10, esas olarak, dijital kamera kullanılarak yönetmenin neredeyse devre dışı bırakılması yönünde bir denemedir. Digital-Micro-Cinema'ya doğru bu yeni anlayış, çok düşük bütçeyle film yapımı ve ona bağlı dijital yapım temeli olarak tanımlanır.
Kiyarüstemi'nin sineması, film kavramının tanımı için yeni bir öneri getirir. William Paterson Üniversitesi'nden Jamsheed Akrami'nin de aralarında bulunduğu kimi sinema profesörlerine göre, yönetmen, filmi tanımını daraltarak ve seyirciyi katılıma zorlayarak, tamamıyla değiştirmeye çalıştı. Ayrıca, son yıllardaki filmlerinde, giderek zaman döngüsünü kırmaya başladı. Akrami'ye göre, film yapımı kolektif bir uğraş olmaktan çıkıp sadeleştikçe, sinemanın artistik etkisi artmaktadır.
Kurgu ve kurgu dışı
Kiyarüstemi'nin filmleri önemli ölçüde belirsizlik içerir. Basitlik ve karmaşıklığı alışılagelmişin aksine harmanlayan yönetmen, ayrıca filmlerinde sıkça, kurgu ve kurgu dışı öğelere yer verir. Bununla ilgili olarak, "Yalan söylemenin dışında bir yolla gerçeğe yaklaşamayız." sözlerini kullandı.
Gerçek olanla olmayan arasındaki sınırlar, yönetmenin sinemasında önemli ölçüde azaltılmıştır. Fransız filozof Jean-Luc Nancy, yönetmenle, özellikle de Ve Yaşam Sürüyor'la ilgili yazısında, Kiyarüstemi'nin filmlerinin kurgu da belgesel de olmadığı görüşünü ileri sürer. Ona göre Ve Yaşam Sürüyor, tasvir de habercilik de değil, kanıttır:
Tamamiyle habercilik gibi görünüyor; oysa, her şey bunun bir belgeselin hikâyesi, kurgulaştırılmış hali (zaten Kiyarüstemi gerçekte filmi depremden aylar önce çekmişti) ve hatta daha çok, "kurgu" üzerine bir belgesel olduğunu (gerçek olmayanın yansıtılması değil de, çok özel ve titizlikle uygulanmış bir teknikle görüntülerin "sanat" haline getirilmesi olduğunu) vurguluyor.
Jean-Luc Nancy için sinemanın belgesel ya da hayal olmaktan çok "kanıt" olması düşüncesi, Kiyarüstemi'nin yaşam-ve-ölüm 'le uğraşma tarzıyla da bağlantılıdır:
Varoluş, mekanik "yaşam"ın ardındadır, her zaman kendi matemini tutar ve kendi keyfine bakar; yaşam-ve-ölüm arasındaki ilgisizliğe direnir. Bir figüre, bir görüntüye dönüşür. Görüntü haline geldiğinde yabancılaşmaz, ama görüntüyle sunulur: Görüntü, varoluşun kanıtı, iddianın nesnelliğidir. Bu düşünce -ki bana daha çok Ve Yaşam Sürüyor filminin düşündürdüğü bir şeydir- zor bir düşüncedir, belki de en zoru. Yavaş bir düşünce, her zaman önde giden, yolu aşındıran; öyle ki, sonunda yolun kendisi düşünceye dönüşür. Görüntüyü aşındırır, görüntü bu düşünceye dönüşür, böylece onu temsil etmek yerine, bu düşüncenin kanıtı haline gelir.
Bir başka deyişle, hayatı ve ölümü yanızca karşıt güçler olarak sunmaktansa hayatın üstesinden gelmek istemek, doğanın her bir unsurunun birbirine ayrılmaz bir şekilde bağlı olduğunu resmetmek; Kiyarüstemi, kurduğu sinemayla seyirciye yalnızca belgelenebilir "gerçekler"i sunmaktan başka bir şey yapmaz, ancak bunu basit bir şekilde yapması da onun hüneridir. Çünkü "varoluş" yalnızca "yaşam"dan daha fazlasını ifade eder. İzdüşümseldir, azaltılamayacak derecede hayali, kurgusal unsurlar barındırır; ama bu "yaşamdan daha fazlası" olma hali, ölümlülükle lekelenmiştir. Nancy, bir ipucu vermektedir, başka bir deyişle, Kiyarüstemi'nin cümlesinin yorumunun arkasında, gerçeğe giden tek yol yatar.
Yaşam ve ölüm temaları
Yaşam ve ölüm temalarının yanında değişim ve devamlılık kavramları da, Kiyarüstemi'nin çalışmalarında büyük role sahiptir. Köker Üçlemesinde bu temalar ön planda yer alır. Söz konusu temalar, 1990 Tahran deprem felaketi sonrasında tasvir edildiği gibi, yaşam ve ölüm arasında devam eden bir karşıtlığı ve insanın yıkıma direnme ve bunun üstesinden gelebilme gücünü simgeler.
Oysa, "hayatta kalma"ya olan istekle dolu olan Köker Üçlemesi filmlerinden farklı olarak, Kirazın Tadı, ayrıca yaşamın "kolay kırılabilirliğini" ele alır ve yaşamın anlamsızlığına odaklanır.
Buna karşılık, Rüzgâr Bizi Sürükleyecek, mezarlık manzarası, yaşlı kadının ölüme yakınlığı ve karakterlerden Farzad'ın filmin balarında söz ettiği ataları gibi pek çok ölüm sembolüyle doludur. Bu gibi semboller, seyirciyi öbür dünyanın ve önemsiz varoluşun parametrelerini dikkate almaya yöneltir. Seyircinin, "ruh"un neyden meydana geldiğini ve ve ona ölümden sonra ne olduğunu düşünmesi istenir. Kiyarüstemi filmi tartışırken, kendisinin soruları yanıtlayan olmaktan çok, onları soran kişi olduğunu belirtti.
Bazı sinema eleştirmenlerine göre, Kiyarüstemi'nin film gramerinde Kirazın Tadı ve Rüzgâr Bizi Sürükleyecek'teki gibi "aydınlık" ve "karanlık" sahnelerin bir aradalığı, karşılıklı olarak, sonsuz olasılıklı varoluşuyla yaşamı ve herhangi birinin yaşamındaki gerçek bir an olarak ölümü öne sürer.
Görsel ve işitsel teknik
Kiyarüstemi'nin tarzı, seyircinin kendi kaderi üzerine düşünmesini sağlamak amacıyla karakterlerden kasten fiziksel olarak uzak tutulduğu Ve Yaşam Sürüyor ve Zeytin Ağaçları Altında'nın kapanış sahnelerinde olduğu gibi, panoramik uzun çekimlerin kullanımıyla dikkat çeker. Kirazın Tadı'nda, film boyunca bu çekimler araya girer. Bunların bazıları, intihar eğilimli Badii'nin arabası tepeleri geçerken, çoğunlukla da Badii yolcularından biriyle konuşurken kullanılan uzak ve tepeden çekimlerdir. Öte yandan, görsel olarak uzak tutma teknikleri, sürekli olarak ön planda kalan diyaloğun sesiyle bir arada yer alır. Özel alan ile kamu alanının bir arada var olması ya da manzaranın sıkça araba camlarından çerçevelenmesi gibi "uzak"lıkla "yakın"lığın bu birleşimi, en sıradan anlarda belirsizliği doğurmanın bir yolu olarak görülebilir.
Mesafe ile samimiyet ve görüntü ile ses arasındaki bu ilişki, Rüzgâr Bizi Sürükleyecek filminin açılış sekansında da görülür. Michael J. Anderson, "var olmayan varlık" merkez temasının bu gibi teknikler kullanılarak ve seyircinin görmediği ve kimi zaman sesini duymadığı karakterler kullanılarak uygulanmasının doğayı ve dünyanın tasvir edildiği coğrafi manzaradaki boşluk kavramını etkileyip etkilemediğini tartışmıştır. Kiyarüstemi'nin sesi ve görüntüyü kullanma tarzı, görülebilen ya da işitilebilenin ardındaki dünyayı ifade eder. Anderson bunun modern telekomünikasyon dünyasındaki zaman ve boşluğun birbiriyle olan bağını ve bu kavramların alanının daralmış olmasını vurguladığı görüşündedir.
Sinema eleştirmeni Ben Zipper gibi kimi yorumcularsa, Kiyarüstemi'nin bir manzara sanatçısı olarak çalışmalarının, direkt olarak yönetmenin köy manzaralarını yeniden inşaasına etki eden birçok filminde kullandığı kuru tepelerin kompozisyonel uzak çekimlerinde açıkça görüldüğünü savunur.
Şiir ve görüntü
Maryland Üniversitesi'nden Ahmad Karimi-Hakkak'a göre, Kiyarüstemi'nin sinema tarzının bir yönü de, filmlerindeki manzaralarda İran şiirinin özünü yakalayabilmesi ve şiirsel görüntüler yaratabilmesidir. Yönetmenin (Arkadaşımın Evi Nerede?) ve Rüzgâr Bizi Sürükleyecek gibi pek çok filminde İran şiirinden açıkça alıntılar bulunur. Böylece bunlar arasındaki yakın artistik bağ vurgulanmış olur. Bu aynı zamanda geçmişle bugün ve devamlılıkla değişim arasındaki bağı da yansıtır.
Karakterler genellikle Ömer Hayyam gibi klasik ya da Sohrab Sepehri ve Füruğ Ferruhzad gibi modern İranlı şairlerden ezbere şiirler okur. Rüzgâr Bizi Sürükleyecek'te bir buğday arazisinde altın sarısı ekinler hafifçe dalgalanırken doktorla kendisine eşlik eden yönetmenin scooterla dolambaçlı yolda ilerlediği uzun bir sahne vardır. Öteki dünyanın bu dünyadan daha iyi olduğu yorumuna cevaben doktor, Hayyam'ın şu şiirini okur:
| “ | Zahide hurilerle dolu cennet hoş gelir Onun bana üzümün suyu daha hoş gelir Onun cenneti veresiye benimki peşin Ne var ki uzaktan davulun sesi hoş gelir. | „ |
Gerçi, şiirin içerdiği estetik unsurlar zamanla daha da ileri gider ve bu örneklerde görülenden daha "az görünür" şekilde kullanılır. Metni filme uyarlamayla ilgili sorunların ardında, Kiyarüstemi'nin, bu işe çoğu zaman İran şiirindeki belirli görüntü yaratma tekniklerine hem klasik hem modern bir görsel somutlaştırma işlevi kazandırmayla başlama yönündeki ısrarlı arzusu vardır. Bu da, daha geniş bir felsefi durumun, yani şiir ile filmin ontolojik birliğinin ileri sürülmesine yol açar.
Kiyarüstemi'nin Sohrab Sepehri ve Füruğ Ferruhzad şiirleri uyarlamalarındaki yaratıcı değerin metinsel dönüşüme dayandığı ileri sürülmüştür. Uyarlama burada, bir öncekine göre yeni metindeki dönüşümdür. Washington Üniversitesi'nden Sima Daad, Kiyarüstemi'nin "uyarlamalar ülkesinde" uyarlamanın sınırlarını metinler-arası potansiyelden metinler-ötesi boyuta taşıdığını, genişlettiğini öne sürer.
Tinsellik
Kiyarüstemi'nin filmleri sıklıkla ruh ve ölümden sonraki yaşam gibi tinsel konulara eğilir. Ancak bazen tinsel kavramlar, doğası gereği metafizik olanı aktarmak için yeterli olmayan araçlarla aktarılmaya çalışıldığında ortaya bir çelişki çıktığı görülür. Bazı sinema kuramcıları ise Rüzgâr Bizi Sürükleyecek filminin metafizik gerçekliği aktarabilecek bir kalıp içerdiğini öne sürmüştür. Film karesinin gösterdiklerinin sınırlanması yani içinde gösterilen uzam ile kare dışında olan uzamın bağlantısı, bu dünya ile bunun ötesinde var olabilecek olan dünya arasındaki bağlantıyı gösteren fiziksel metaforlar olmuştur. Kiyarüstemi mizansenin bulunduğu uzamı sınırlandırarak sanatın uzamını genişletir.
Kiyarüstemi'nin "karmaşık" ses görselleri ve felsefi yaklaşımı, Andrey Tarkovski ve Robert Bresson gibi "mistik" yönetmenlerle sıklıkla karşılaştırılmasına neden olmuştur. Önemli ölçüdeki kültürel farklılıkların ötesinde Batılı birçok yazar Kiyarüstemi'yi evrensel sadelik meziyeti, "tinsel" şiirsellik ve ahlaki bağlılık gibi açılardan bu yönetmenlerin İranlı eşdeğeri olarak gösterir. Bazıları Kiyarüstemi'nin filmlerinde bulunan bazı imgeler ile Sufi kavramları arasındaki ortaklıklara dikkati çeker.
Ancak bu konuda hakkında farklı görüşler ortaya çıkmıştır. David Sterritt ve İspanyol sinema profesörü Alberto Elena gibi İngilizce yazanların çoğu Kiyarüstemi'nin filmlerini tinsel filmler olarak yorumlarken David Walsh ve Hamish Ford gibi diğer eleştirmenler bu kavramın filmleri üzerindeki etkisini önemsememişlerdir.
Şiir ve fotoğraf
Kiyarüstemi, Ridley Scott, Jean Cocteau, Pier Paolo Pasolini, Derek Jarman ve Gulzar gibi isimlerle birlikte, sanatsal ifade yolları tek bir araçla sınırlı olmayan ve şiir, set tasarımı, resim ya da fotoğraf gibi alanlarda da yeteneği olan sinemacılar geleneğinin bir parçasıdır. Bu sinemacılar söz konusu diğer alanları, yaşadığımız dünyayla ilgili yorumlarını, meşguliyetlerimiz ve kimliklerimizle ilgili çıkarımlarını ortaya koymak için kullanır.
Kiyarüstemi, aynı zamanda ünlü bir fotoğrafçı ve şairdir. 200'ü aşkın şiirinin iki dilde yer aldığı Walking with the Wind adlı kitabı Harvard University Press tarafından basıldı. Fotoğraf çalışmaları arasında, çoğunu memleketi Tahran'da 1978 ile 2003 yılları arasında çekitiği kar manzaralarının oluşturduğu 30'u aşkın fotoğrafın bulunduğu Untitled Photographs de vardır. Kiyarüstemi'nin yol ve ağaç fotoğraflarıyla arabadan çekilen görüntülerden oluşan fotoğrafları, 2007'de New York'taki PS1 Contemporary Art Center'da sergilendi. 1999'da ise, bir şiir toplamı yayımlandı.
Venedik'te bulunan Venedik Üniversitesi'nden (Università Ca' Foscari Venezia) Riccardo Zipoli, Kiyarüstemi'nin şiirleriyle filmleri arasındaki ilişki ve bağlantıları çeşitli açılardan inceledi. Bu analizin sonuçları Kiyarüstemi'nin şiirlerinde ve filmlerinde bu temayı işleme biçiminin aynı olduğunu ortaya koydu. Kiyarüstemi'nin şiiri, İranlı ressam-şair Sohrab Sepehri'nin sonraki dönem doğa şiirlerini anımsatır. Öte yandan, üzerinde düşünmeye gerek duymadan felsefi doğrulara yapılan kısa kinayeler, şiirsel ifadenin yargılamayan tonu ve şiirin adıl ve belirteçten yoksun, ama önadlara yoğunlaşan yapısı ile birlikte bir kigo (mevsimlerle ilgili sözcük) içeren dizeleri bu şiirin çoğuna bir Haiku özelliği kazandırır.
Hakkındaki yorum ve eleştiriler
Kiyarüstemi çalışmaları nedeniyle dünya çapında seyirciler ve eleştirmenlerin beğenisini kazandı ve 1999'da iki ayrı uluslararası eleştirmen anketinde, su götürmez şekilde 1990'ların en önemli sinema yönetmeni seçildi. Filmlerinden dördü, Cinematheque Ontario'nun 90'ların En İyileri anketinde ilk altıda yer aldı. Sinema teorisyenleriyle eleştirmenlerin yanı sıra, Jean-Luc Godard, (Kiyarüstemi'nin filmlerinden birinin kendisinin Roma'daki salonunda gösterimine ilişkin bir kısa film yapmış olan) Nanni Moretti, Chris Marker, Ray Carney ve Akira Kurosawa gibi sinemacılarca da tanındı ve yapıtları takdirle karşılandı. Kurosawa, yönetmenin filmleriyle ilgili olarak, "Sözcükler olnlarla ilgili duygularımı anlatmaya yetmez. Satyajit Ray'in ölümü beni epey kederlendirmişti. Ancak Kiyarüstemi'nin filmlerini gördükten sonra, bize onun yerini dolduracak doğru insanı gönderdiği için Tanrı'ya şükrettim." derken; Martin Scorsese, "Kiyarüstemi, sinemadaki en üst düzey sanatsal yeteneği temsil ediyor." ifadesini kullandı. The Guardian'ın 2006'daki düzenlediği eleştirmenler panelinde Kiyarüstemi, en iyi Amerikalı olmayan yönetmen seçildi.
Bununla birlikte Jonathan Rosenbaum gibi kimi eleştirmenler, "Abbas Kiyarüstemi'nin filmlerinin ABD'de, kendi ülkesi İran'da ve gösterildiği diğer her yerde seyirciyi ikiye böldüğü gerçeğinden kaçınmanın mümkün olmadığını" savunur. Rosenbaum'a göre, Kiyarüstemi'nin filmleriyle ilgili anlaşmazlık ve tartışma onun sinema tarzından kaynaklanır; çünkü, filmlerinin öykülerinde Hollywood filmlerinde olmazsa olmaz sayılan bazı bilgiler çoğunlukla eksiktir. Aynı şekilde, kamera yerleşimi de genellikle standart seyirci beklentilerine meydan okur. Ve Yaşam Sürüyor ile Zeytin Ağaçları Altında'nın kapanış sekanslarında, seyirci eksik sahneleri hayal etmeye zorlanır. Mashgh-e Shab (Ev Ödevi) ve Yakın Plan'da ses bandının bir kısmı gizlenmiştir ya da kısa süre için duyulur ve tekrar kesilir. Kiyarüstemi'nin sinemasal anlatım formundaki inceliğin eleştirel analize direndiği de savunulur.
Kiyarüstemi'nin birçok filmi Avrupa'da alkışlanırken İran Devleti, yönetmenin filmlerinin memleketi İran'da gösterilmesine izin vermeyi reddetti. Kiyarüstemi buna, "Hükümet geçtiğimiz on yılda hiçbir filmimi göstermemeye karar verdi. Bence filmlerimi anlamadılar ve yalnızca istemedikleri bir mesajın ortaya çıkması olasılığına karşı gösterilmesini önlediler." sözleriyle karşılık verdi. Kiyarüstemi, ABD'de de karşı koymayla karşılaştı. 11 Eylül 2001 saldırılarının ardından 2002'de New York Film Festivali'ne katılmak için vize istediğinde reddedildi. Kendisini davet eden festival direktörü Richard Peña, "Bu, benim ülkemde bugün kimsenin bütün Müslüman dünyaya bir tür negatif sinyal gönderildiğinin farkında olmadığını ya da bunu umursamadığını gösteren korkunç bir işarettir." sözlerini kullandı. Finlandiyalı yönetmen Aki Kaurismäki protesto olarak festivali boykot etti. Kiyarüstemi, New York Uluslararası Film Festivali'nin dışında, 'yle Harvard Üniversitesi'ne de davet edilmişti.
2005'te Londra Film Okulu, Kiyarüstemi'nin filmleri üzerine, "Abbas Kiarostami: Visions of the Artist" adını taşıyan bir atölye çalışması ve festival düzenledi. Londra Film Okulu müdürü Ben Gibson, "Çok az insan sinemayı kendi temel unsurlarından, dayanağından yaratabilecek yaratıcı ve entelektüel berraklığa sahiptir. Biz Kiyarüstemi gibi bir ustayla tanışabildiğimiz için çok şanslıyız." ifadelerini kullandı.
2007'de The Museum of Modern Art ve birlikte Abbas Kiyarüstemi'nin çalışmalarına ilişkin olarak "Abbas Kiarostami: Image Maker" adlı bir festival düzenledi. Kiyarüstemi ve sinema tarzı, pek çok kitaba ve Il Giorno della prima di Close Up (Nanni Moretti, 1996) ile Abbas Kiarostami: The Art of Living (Fergus Daly, 2003) filmlerine konu oldu. Abbas Kiyarüstemi ayrıca, World Cinema Foundation'ın (Dünya Sinema Vakfı) danışma heyetinin de üyelerindendir. Martin Scorsese'nin kurduğu proje, uzun süredir görmezden gelinen dünya sineması filmlerini yeniden bulmayı ve kurmayı amaçlar. Avusturyalı yönetmen Michael Haneke, Abbas Kiyarüstemi'nin çalışmalarını en iyilerden olarak nitelendirir.
Ödülleri
Kiyarüstemi dünya çapında seyirci ve eleştirmenlerin beğenisini kazandı ve 2000 yılına dek 70 civarında ödül aldı. Bu ödüllerden bazıları şunlardır:
- Roberto Rossellini Ödülü (1992)
- Prix Cine Decouvertes (1992)
- François Truffaut Ödülü (1993)
- Pier Paolo Pasolini Ödülü (1995)
- Federico Fellini Altın Madalyası, UNESCO (1997)
- Altın Palmiye, Cannes Film Festivali (1997)
- Honorary Golden Alexander Prize, Yunanistan (1999)
- Altın Aslan, Venedik Film Festivali (1999)
- Akira Kurosawa Ödülü (2000)
- Fahri doktora, École Normale Supérieure (2003)
- Konrad Wolf Ödülü (2003)
- Jürisi Başkanı, Cannes Film Festivali (2005)
- Fellowship of the British Film Institute (2005)
- Gold Leopard of Honor, Locarno Film Festivali, (2005)
- Henri-Langlois Ödülü (2006)
- Fahri doktora, (2007)
- World's great masters, Kalküta Uluslararası Film Festivali (2007)
Jüri Üyelikleri
Kiyarüstemi başta Cannes Film Festivali (1993, 2002 ve 2005) olmak üzere sayısız film festivalinde jüri üyeliği yaptı. Ayrıca 2005'te Cannes Film Festivali'nde Camera d'or Jury (Altın Kamera Jürisi) başkanı oldu.
Festival görevlerinden bazıları şunlardır:
Ayrıca bakınız
Kiyarüstemi'nin asistanları
Genel
Kaynakça
- ^ The world's 40 best directors Guardian Unlimited. Erişim tarihi: 16.10.2007.
- ^ Abbas Kiarostami Films Featured at Wexner Center. 10 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Wexner center for the art. Erişim tarihi: 16.10.2007.
- ^ Modern Times 12 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . British Film Institute (2002). Erişim tarihi: 16.10.2007.
- ^ Abbas Kiarostami. 21 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Princeton University. Erişim tarihi: 16.10.2007.
- ^ 10 x Ten: Kiarostami's journey 9 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Open Democracy. Erişim tarihi: 16.10.2007.
- ^ Landscapes of the mind 24 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Guardian Unlimited. Erişim tarihi: 16.10.2007.
- ^ Besides censorship 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . iranian.com. Erişim tarihi: 16.10.2007.
- ^ 43rd Annual San Francisco International Film Festival 25 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sense of Cinema. Erişim tarihi: 16.10.2007.
- ^ Notes on Close Up - Iranian Cinema: Past, Present and Future by Hamid Dabashi. 17 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Strictly Film School. Erişim tarihi: 17.10.2007.
- ^ A Talk with the Artist: Abbas Kiarostami in Conversation 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Synoptique. Erişim tarihi: 17.10.2007.
- ^ Abbas Kiarostami Season 7 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC. Erişim tarihi: 22.10.2007.
- ^ Abbas Kiarostami Masterclass 8 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Channel4. Erişim tarihi: 23.10.2007.
- ^ Films by Abbas Kiarostami 19 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Stanford University. Erişim tarihi: 23.10.2007.
- ^ Where Is the Friend's Home? 21 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . World records. Erişim tarihi: 24.10.2007.
- ^ Where Is the Friend's Home? 27 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Zeitgeistfilms. Erişim tarihi: 24.10.2007.
- ^ Abbas Kiarostami Season: National Film Theatre, 1st-31 May 2005. 7 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC. Erişim tarihi: 24.10.2007.
- ^ a b Taste of Cherry. 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Criterion Collection. Erişim tarihi: 24.10.2007.
- ^ Close Up. 12 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Slant Magazine. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ Close-Up: Holding a Mirror up to the Movies. 24 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Combustible Celluloid. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ Close-Up. 7 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Bfi Video Publishing. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ Celebrating film-making. 5 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Hindu. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ Life and Nothing More… (Abbas Kiarostami) 1991. 6 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . MovieMartyr. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ Fill In The Blanks. 26 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Chicago Reader. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ And Life Goes On (synopsis). 16 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Zeitgeistfilms. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ Days in the Country: Representations of Rural Space... 11 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sense of Cinema. Erişim tarihi: 30.10.2007.
- ^ Kiarostami: The Art of Living 10 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Film Ireland. Erişim tarihi: 7.11.2007.
- ^ Where is the director?. 2 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . British Film Institute (2005). Erişim tarihi: 7.11.2007.
- ^ Concepts of Suicide in Kiarostami's Taste of Cherry 3 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sense of Cinema. Erişim tarihi: 1.11.2007.
- ^ 1999 Venice Film Festival 14 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., IMDb, URL son erişim tarihi: 2 Eylül 2008.
- ^ Abbas Kiarostami Season: National Film Theatre, 1st-31 May 2005. 7 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC. Erişim tarihi: 1.11.2007.
- ^ Abbas Kiarostami, interview. 21 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Guardian Unlimited. Erişim tarihi: 1.11.2007.
- ^ Abbas Kiarostami, interview. 21 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Guardian Unlimited. Erişim tarihi: 8.11.2007.
- ^ Ten (film) synopsis. 16 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Zeitgeistfilms. Erişim tarihi: 14.11.2007.
- ^ Geoff Andrew, Ten (London: BFI Publishing, 2005), s. 35.
- ^ Geoff Andrew, Ten (London: BFI Publishing, 2005), s. 32.
- ^ Geoff Andrew, Ten (London: BFI Publishing, 2005) s. 73–4.
- ^ A Talk with the Artist: Abbas Kiarostami in Conversation. 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Synoptique. Erişim tarihi: 20.11.2007.
- ^ a b Cooling Down a 'Hot Medium'. 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Iran Heritage Foundation. Erişim tarihi: 22.11.2007.
- ^ Days in the Country: Representations of Rural Space... 11 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sense of Cinema. Erişim tarihi: 22.11.2007.
- ^ A Talk with the Artist: Abbas Kiarostami in Conversation. 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Synoptique. Erişim tarihi: 22.11.2007.
- ^ With liberty for all: the films of Kiarostami. 17 Ocak 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Mac Weekley. Erişim tarihi: 22.11.2007.
- ^ Ganz, A. & Khatib, L. (2006) "Digital Cinema: The transformation of film practice and aesthetics" in New Cinemas, c. 4 no. 1, s. 21–36.
- ^ The White Balloon and Iranian Cinema. 27 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sense of Cinema. Erişim tarihi: 3.12.2007.
- ^ The White Balloon and Kiarostami's Genius Style. 8 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Stranger. Erişim tarihi: 3.12.2007.
- ^ Jean-Luc Nancy, "On Evidence: Life and Nothing More, by Abbas Kiarostami," Discourse 21.1 (1999), s. 82. Also, cf., [2] 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Jean-Luc Nancy, "On Evidence: Life and Nothing More, by Abbas Kiarostami," Discourse 21.1 (1999), s. 85–6.
- ^ Jean-Luc Nancy, The Evidence of Film - Abbas Kiarostami, Yves Gevaert, Belgium 2001,
- ^ Taste of Cherry. 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Criterion Collection. Erişim tarihi: 17.1.2008.
- ^ a b Beyond Borders. 5 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . reverse shot online. Erişim tarihi: 22.1.2008.
- ^ Kiarostami and the Aesthetics of Modern Persian Poetry. 8 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Taylor & Francis Group. Erişim tarihi: 22.1.2008.
- ^ Fill In The Blanks. 26 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Chicago Reader. Erişim tarihi: 23.1.2008.
- ^ Beyond Borders. 5 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . reverse shot. Erişim tarihi: 30.1.2008.
- ^ Kiarostami and the Aesthetics of Modern Persian Poetry. 8 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Taylor & Francis Group. Erişim tarihi: 30.1.2008.
- ^ a b Karimi-Hakkak, Ahmad. "From Kinetic Poetics to a Poetic Cinema: Abbas Kiarostami and the Esthetics of Persian Poetry." University of Maryland (2005).
- ^ Ömer Hayyam: Bütün Dörtlükleri, Cem Yayınevi, 9. Basım, İstanbul 1997. (Çev.: Sabahattin Eyüboğlu)
- ^ Adaption, Fidelity, and Transformation: Kiarostami and the Modernist Poetry of Iran. 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Iran Heritage Foundation. Erişim tarihi: 31.1.2008.
- ^ a b Hamish Ford (2005). . Sense of Cinema. 28 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2007.
- ^ a b Nacim Pak (2005). . Iran Heritage Foundation. 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2007.
- ^ Simplicity and Bliss: Poems of Abbas Kiarostami. 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Iran Heritage Foundation. Erişim tarihi:10.3.2008.
- ^ Iranian Evolution by Ben Davis 17 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Artnet Magazine. Erişim tarihi:20.3.2008.
- ^ "Kiarostami mostra fotos de neve (Kiyarüstemi kar fotoğraflarını sergiliyor.) (Portekizce) - [[Lizbon]]'daki Untitled Photographs sergisi üzerine bir gazete haberi". 16 Ocak 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Mart 2008.
- ^ Uncertain Reality: A Topos in Kiarostami's Poems and Films. 3 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Iran Heritage Foundation. Erişim tarihi: 21.3.2008.
- ^ Simplicity and Bliss: Poems of Abbas Kiarostami. 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Iran Heritage Foundation. Erişim tarihi: 21.3.2008.
- ^ Close Up: Iranian Cinema Past Present and Future, by Hamid Dabashi. 6 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Brightlightsfilms. Erişim tarihi: 2.4.2008.
- ^ Carried by the wind: Films by Abbas Kiarostami. 22 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Eye Weekly. Erişim tarihi: 2.4.2008.
- ^ Carney on Cassavetes: Film critic Ray Carney sheds light on the work of legendary indie filmmaker, John Cassavetes. 26 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . NEFilm. Erişim tarihi: 2.4.2008.
- ^ Abbas Kiarostami - Not A Martyr. 8 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Guardian. Erişim tarihi: 2.4.2008.
- ^ The world's 40 best directors. 28 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Guardian. Erişim tarihi: 2.4.2008.
- ^ Fill In The Blanks. 26 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Chicago Reader. Erişim tarihi: 2.4.2008.
- ^ Daniel Ross, Review of Geoff Andrew, Ten. 8 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim tarihi: 2.4.2008.
- ^ a b Abbas Kiarostami - Not A Martyr. 8 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Guardian. Erişim tarihi: 2.4.2008
- ^ Iran's leading filmmaker denied U.S. visa. 17 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Salon.com. Erişim tarihi: 2.4.2008
- ^ Iranian director hands back award. 18 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . BBC (2002). Erişim tarihi: 2.4.2008
- ^ Abbas Kiarostami Controversy at the 40th NYFF. 14 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Human Rights Watch. Erişim tarihi: 2.4.2008
- ^ No entry for Kiarostami. 9 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Le Monde. Erişim tarihi: 2.4.2008
- ^ Abbas Kiarostami workshop 2–10 May 2005. 17 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Pars times (2005). Erişim tarihi: 3.4.2008
- ^ Abbas Kiarostami: Image Maker. 23 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Museum of Modern Art (2007). Erişim tarihi: 3.4.2008
- ^ Martin Scorsese goes global. 23 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . US today (2007). Erişim tarihi: 3.4.2008
- ^ Kiarostami joins Scorsese project. 28 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . PRESS TV (2007). Erişim tarihi: 3.4.2008
- ^ Michael Haneke - Motion Pictures - Movies - New York Times. 10 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim tarihi: 3.4.2008
- ^ Abbas Kiarostami. 17 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sense of Cinema. Erişim tarihi: 8.4.2008
- ^ Abbas Kiarostami. 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . IndiePix (2004). Erişim tarihi: 8.4.2008
- ^ Abbas Kiarostami. 3 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Cannes Film Festival. Erişim tarihi: 8.4.2008
- ^ Kiarostami to head Capalbio jury. 30 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Variety.com. Erişim tarihi: 8.4.2008
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Abbas Kiyarüstemi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- IMDb'de Abbas Kiyarüstemi
- Sinemalar.com'da Abbas Kiyarüstemi
- SinemaTürk'te Abbas Kiyarüstemi
- AllMovie'de Abbas Kiarostami
- Abbas Kiyarüstemi 17 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Senses of Cinema sayfası. (İngilizce)
- - Konferanstan bölümler, Iran Heritage Foundation. (İngilizce)
- - Zeitgeist Films.
- "Gerçek Yaşam Sinemadan Daha Önemlidir"[] - Yönetmenle yapılmış bir röportaj, deeplanet.net.
- "Öykülerini siz düşleyin" 3 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Milliyet Gazetesi haberi.
| Ödüller | ||
|---|---|---|
| Cannes Film Festivali | ||
| Önce gelen: Mike Leigh Sırlar ve Yalanlar filmi ile | Altın Palmiye Kirazın Tadı filmi ile 1997 | Sonra gelen: Theodoros Angelopoulos Sonsuzluk ve Bir Gün filmi ile |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Abbas Kiyarustemi Farsca عباس کیارستمی abˈbɑːs keˈjɑː rɔs taˌmiː 22 Haziran 1940 Tahran Iran 4 Temmuz 2016 Paris Fransa dunya capinda taninan ve takdir goren Iranli yonetmen senarist ve yapimcidir 1970 ten bu yana sinema alaninda calismakta olan Kiyarustemi kisa film ve belgeseller de dahil olmak uzere 40 tan fazla filmde calisti Ozellikle Koker Uclemesi Kirazin Tadi ve Ruzgar Bizi Surukleyecek filmleriyle dikkat cekti ve elestirel basari kazandi عباس کیارستمی Abbas KiyarustemiDogum22 Haziran 1940 1940 06 22 Tahran IranOlum4 Temmuz 2016 76 yasinda Paris FransaMezun oldugu okul lar Tahran UniversitesiMeslekYonetmenfotografciyapimciressamsairEtkin yillar1962 2016StilBelgeselminimalizmSiirsel FilmOdullerCannes Film Festivali Altin Palmiye 1997 Kirazin TadiImza Cogunlukla senarist kurgu sorumlusu sanat yonetmeni ve yapimci olarak taninmakla birlikte sair fotografci ressam cizer ve grafik tasarimci olarak da isler yapti Iran sinemasinda 1960 larin sonlarinda baslayan ve Furug Ferruhzad Sohrab Sahit Sales Behram Beyzayi ve Perviz Kimyavi gibi yonetmenlerin de dahil oldugu Iran Yeni Dalgasi akimi yonetmenlerindendir Bu akim yonetmenlerinin belirgin ortak ozelliklerinden bazilari siirsel diyaloglar ve politik ve felsefi konularla ilgili alegorik hikaye anlatma tarzidir Cocuk kahramanlar kullanmak belgesel tarzi hikaye anlatimi kirsal bolgelerde gecen filmler arabalarin icinde gecen diyaloglarin yogunlugu ve genelde sabit kamera kullanimi Kiyarustemi nin en belirgin ozellikleridir Diyaloglarda film adlarinda ve temalarinda Iran siirinden de cokca yararlanir YasamiKiyarustemi nin resim ve grafik tasarim okudugu Tahran Universitesi Guzel Sanatlar Fakultesi Tahran dogumludur Sanata iliskin ilk deneyimi resim yapmak oldu Resim yapmaya 18 19 yaslarina dek devam etti 18 yasinda evden ayrilip Tahran Universitesi Guzel Sanatlar Fakultesine girmesinden kisa sure once bir resim yarismasini kazandi Universitede resim ve grafik tasarim uzerine ogrenim gordu Okurken ayni zamanda trafik polisligi de yapti 1960 larda ressam tasarimci ve cizer olarak reklamcilik alaninda calisti posterler tasarladi ve reklamlar hazirladi 1962 1966 yillari arasinda Iran televizyonu icin 150 civarinda reklam cekti 1960 larin sonlarinda aralarinda Mesud Kimiai nin Gheysar inin da bulundugu filmlere jenerik hazirlamaya ve cocuk kitaplari icin cizerlik yapmaya basladi 1969 da evlendigi Parvin Amir Gholi den 1982 de bosandi Bu evlilikten Ahmad 1971 ve Bahman 1978 adlarinda iki oglu dunyaya geldi Bahman Kiyarustemi 15 yasinda Journey to the Land of the Traveller 1993 adli belgeseli cekerek yonetmenlige basladi Kiyarustemi 1979 Islam Devriminden sonra ulkeyi terkederek bati ulkelerine giden pek cok yapimci ve yonetmenin aksine Iran da kalmayi tercih eden az sayida yonetmenden biri oldu Kendisi de bunun kariyerinde verdigi en buyuk kararlardan biri olduguna ve Iran da yasamanin ve milli kimliginin yonetmen olarak yetenegini saglamlastirdigina inanmaktadir Bir agaci kok saldigi yerden ayirip baska bir yere tasirsaniz agac meyve vermez olur Verse de kendi yerindeyken verecegi meyve kadar guzel olmaz Bu doganin kanunudur Bence ulkemi terk etmis olsaydim aynen o agac gibi olurdum Kiyarustemi gozlerinin isiga karsi duyarli olmasi nedeniyle genellikle koyu renk camli gozluk ya da gunes gozlugu takar Yonetmen 2000 yilinda San Francisco Film Festivali nde kendisine sunulan ve yonetmenlikte omur boyu basari anlamini tasiyan Akira Kurosawa odulunu Iran sinemasina katkilari nedeniyle Iranli aktor Behrouz Vossoughi ye vererek herkesi sasirtti Sinema kariyeri1970 ler Yonetmenin ilk filmi Nan o Kuche den bir yakin cekim goruntusu 1970 Kiyarustemi 1969 da Iran Yeni Dalgasi nin Dariush Mehrjui nin Gav filmiyle basladigi sirada Tahran daki Cocuklarin ve Genclerin Zihinsel Gelisimi Enstitusu nde bir film yapimi bolumu kurulmasina yardimci oldu Bolumun ilk yapimi ve yonetmenin ilk filmi on iki dakikalik bir kisa film olan Nan o Kuche dir Ekmek ve Sokak Bir cocugun saldirgan bir kopekle karsilasmasini anlatan yeni gercekci tarzda bir filmdir Bunu 1972 de cektigi Zang e Tafrih adli kisa film izledi Bu surecte enstitunun film yapimi bolumu de geliserek Iran in en unlu film studyolarindan biri haline geldi ve Kiyarustemi nin filmlerinin yani sira ve gibi baska basarili Iran filmlerinin de yapimciligini ustlendi 1970 lerde Iran sinemasindaki yeni dalganin bir parcasi olarak Kiyarustemi bireysel film yapimi anlayisini tercih etti Bir roportajinda ilk filminden soz ederken Nan o Kuche benim ilk sinema deneyimimdi ve cok da zordu Kucuk bir cocuk bir kopek ve profesyonel olmayan bir ekiple calismak zorundaydim Ekibin tek profesyonel uyesi olan goruntu yonetmeni de surekli azarliyor ve sikayet ediyordu Aslinda bir bakima hakliydi cunku onun aliskin oldugu film yapimi anlayisini surdurmuyordum sozlerini kullandi Yine bir kisa film olan 1973 yapimi Tajrobe den sonra yonetmen 1974 te Mossafer adli filmi cekti Mossafer Iran in kucuk bir koyunde yasayan Hassan Darabi adinda on yasinda sorunlu bir cocugun oykusunu anlatir Hassan Iran milli futbol takiminin Tahran da yapacagi onemli bir maca gitmek icin arkadaslarini ve komsularini oyuna getirir Bir dizi olaydan sonra tam mac zamaninda Tahran stadina varir Film cocugun amacina ulasmadaki kararliligini ve davranislarinin baskalari ozellikle de en yakinlari uzerindeki etkilerine aldirmazligini konu alir Insan davranislari ile dogru yanlis arasindaki dengeyi sorgular Kiyarustemi nin gercekcilik stilize karmasiklik gibi ozellikleriyle birlikte fiziksel ve ruhsal yolculuga olan ilgisine iliskin ununu de artirmistir Kiyarustemi 1975 te Man ham Mitoumam ve Dow Rahehal Baraye yek Massaleh adinda iki kisa film yonetti 1976 yilinin basinda ise once Rang ha daha sonra bir dugun elbisesi icin tartisan uc genc uzerine kirk dort dakikalik bir film olan Lebasi Bara ye Arusiyi cekti Yonetmenin ilk uzun metrajli filmi 112 dakika uzunlugundaki Gozaresh tir 1977 Rusvet almakla suclanan bir vergi memurunun hikayesidir Ayrica intihar da filmin temalarindan biridir Yonetmen 1979 da ise yapimciligini da ustlendigi Ghazieh e Shekl e Aval Ghazieh e Shekl e Dou Wom adli filmi cekti 1980 ler 1980 lerin basinda aralarinda Behdasht e Dandan 1980 Be Tartib Ya Bedun e Tartib 1981 ve Hamsarayan in da 1982 bulundugu cok sayida kisa film cekti 1983 te Hamshahri adli filmi ceken yonetmenin Iran sinirlari disinda taninmaya baslamasi Arkadasimin Evi Nerede filmiyle oldu 1987 Arkadasimin Evi Nerede kucuk bir cocugun komsu koyde oturan arkadasinin evini arkadasinin kendisinde kalan defterini geri vermek icin arayisini konu alir Basit gibi gorunen hikaye insanlarin bireysel yukumlukleri vicdan sadakat ve gunluk kahramanliklari sembolize ederek anlatir Iran koylulerinin gelenekleri ve inanclari da filmin pek cok yerinde gorulur Film ayrica Kiyarustemi filmlerinin onemli unsurlarindan olan Iran koy manzaralarinin siirsel kullanimi gercekciligi ve mizahin dokunakli kullanimiyla da dikkat ceker Yonetmen filmdeki oykuyu cocuklari konu alan diger cogu filmdeki kucumseyici tondan uzak sekilde bir cocugun bakis acisindan anlatmayi tercih eder Arkadasimin Evi Nerede Ve Yasam Suruyor 1992 ve Zeytin Agaclari Altinda 1994 hepsi de Kuzey Iran daki Koker koyunde gectiginden Koker Uclemesi olarak adlandirilir Uc film de 50 binden fazla kisinin hayatini kaybettigi 1990 Iran depremi cevresinde gecer Yasam olum degisim ve devamlilik bu filmleri birbirine baglayan ortak temalardir Ucleme 1990 larda once Fransa ardindan Hollanda Isvec Almanya ve Finlandiya gibi ulkelerde basarili oldu Yonetmen Kiyarustemi ise bu filmlerin bir ucleme olusturmadigi ancak Ve Yasam Suruyor ile Zeytin Agaclari Altinda nin 1997 yapimi Kirazin Tadi ile bir ucleme olusturabilecegi gorusundedir Bunun nedeni ise bu uc filmin ayni temayi yani yasamin degeri ni islemesidir Yonetmen 1987 de Ibrahim Forouzesh in yonettigi Kelid adli filmi yazdi ve kurgusunu yapti 1989 da ise Mashgh e Shab adli filmi yonetti 1990 lar Bir film setinde Kiyarustemi Kiyarustemi 1990 yilinda unlu yonetmen Mohsen Makhmalbaf oldugunu soyleyerek zengin bir aileyi kandiran bir kisinin gercek oykusunden yola cikarak en unlu filmlerinden Yakin Plan i yonetti Olayda aile soz konusu kisi Huseyin Sabzian in amacinin hirsizlik oldugunu dusunse de Sabzian boyle davranma sebebinin daha karmasik oldugunu belirtir Yari belgesel nitelikteki film Sabzian in kendisini Makhmalbaf olarak tanitmasinin ahlaki gerekcelerini incelerken seyircinin onun kulturel ve artistik yenegini de anlamasini saglar Film Quentin Tarantino Martin Scorsese Werner Herzog Jean Luc Godard ve Nanni Moretti gibi unlu yonetmenlerce ovuldu ve Avrupa da da gosterildi Yonetmen 1992 de elestirmenlerce Koker Uclemesinin ikinci filmi kabul edilen Ve Yasam Suruyoru cekti Film bir baba oglunun 1990 Iran depreminin ardindan Tahran dan Koker e hayatlarindan endise ettikleri iki cocugu aramak uzere yaptigi yolculugu anlatir Yikintilarin arasinda yol alirken yasadiklari trajediye ragmen hayatlarina devam eden kisileri gorurler Ayni yil Kiyarustemi profesyonel sinema yasaminin ilk odulu olan Roberto Rossellini Odulunu bu filmle aldi Koker Uclemesinin ucuncu filmi sayilan Zeytin Agaclari Altinda 1994 ise Ve Yasam Suruyorun geri plandaki sahnelerinden birinin cekim oykusunu konu alir Adrian Martin gibi kimi elestirmenler Koker Uclemesini diyagramsal olarak nitelendirdi Bunun nedeni fimler arasindaki baglantilar kadar filmlerde gorunen yuzey sekilleri ile yasamin ve dunyanin gucunun geometrisidir Ve Yasam Suruyordaki bir flashback sahnesi seyircinin serinin depremden once 1987 yilinda cekilmis olan ilk filmi Arkadasimin Evi Nerede yi hatirlamasini saglar Bu iki film ayni sekilde depremden sonraki yeniden yapilanmayi sembolize eden ucuncu film Zeytin Agaclari Altinda ya baglanir Zeytin Agaclari Altinda 1995 te Miramax tarafindan ABD de ticari gosterime sokuldu Daha sonra yonetmen eski asistani Cafer Panahi nin Safar Yolculuk ve Badkonake sefid Beyaz Balon 1995 adli filmlerinin senaryolarini yazdi 1995 1996 da 40 yonetmenin ortak projesi olan Lumiere et Cie icin calisti 1997 de ise intihar etmeyi dusunen bir adamin oykusunu anlatan ve ahlak intiharin mesruiyeti ve merhametin anlami gibi temalari isleyenKirazin Tadi adli filmiyle Cannes Film Festivalinde Altin Palmiye odulunun sahibi oldu Kiyarustemi 1999 yilinda Ruzgar Bizi Surukleyecek filmiyle Venedik Uluslararasi Film Festivalinde Buyuk Juri Odulu Gran Premio Speciale Della Giuria aldi Film kentli ve koylu bakis acilariyla emege verilen degeri karsilastirirken yoreye yabanci birinin ucra bir Iran koyune yerlesmesi ekseninde cinsiyet esitligi gelisimin yararlari gibi temalari da ele alir Filmin ilginc bir ozelligi ise pek cok karakterin sesinin duyulmasina karsin filmde gorunmemesidir En az 13 14 karakter film boyunca hic gozukmez 2000 ler 2002 de alisilagelmisin disinda bir anlayisla ve senaryo yaziminda o gune dek izlenmis gelenegi terk ederek 10 adli filmini yonetti Bu filmde Iran daki sosyo politik manzaraya ve Tahran sokaklarinda gunlerce arabasiyla dolasan bir kadinin gorduklerine odaklandi Filmde kadinin yolculugu boyunca aralarinda kizkardesi otostop ceken bir fahise kacak bir gelin ve onun on yasindaki oglunun da bulundugu 10 yolcuyla olan diyaloglari yer alir Yonetmenin 10 da uyguladigi tarz aralarinda The New York Times yazari A O Scott in da bulundugu cok sayida profesyonel sinema yazarindan ovgu aldi 2001 de Kiyarustemi ve asistani Seifollah Samadian Birlesmis Milletler Uluslararasi Tarimsal Kalkinma Fonu nun talebiyle Ugandali yetimlere destek programlariyla ilgili bir belgesel cekmek amaciyla Uganda nin baskenti Kampala ya gitti Yonetmen burada 10 gun kaldi ve ABC Africa adli belgeseli cekti Yolculuk basta filmin cekimi icin bir arastirma gezisi olarak dusunulduyse de Kiyarustemi donuste yaptigi cekimlerin tamamini kurgulayarak filmi tamamladi Uganda da cocuklarin yetim kalmasi cok buyuk oranda AIDS in bir sonucu olsa da Time Out dergisi editoru ve National Film Theatre sefi programci Geoff Andrew a gore film Onceki dort filmi gibi olum hakkinda degil ancak yasam ve olum hakkinda bunlarin nasil birbirine bagli olduklari ve sembolik kacinilmazliklari karsisinda nasil bir tavir takinabilecegimiz uzerine Kiyarustemi 2015 2003 te diyalog ve karakterizasyon icermeyen siirsel filmi Panj i cekti Her biri tek cekimlik sekanslardan olusan bes uzun doga cekiminden olusan film DV el kamerasiyla Hazar Denizi kiyilarinda cekildi Filmin net bir konusu yoksa da Geoff Andrew a gore Panj guzel fotograflardan daha fazlasidir Yazar ayrica basit gorunen betimlemelerin ardinda gizli ustaliga da dikkat ceker Yonetmen 2004 te 10 on Ten adli film yapimi uzerine 10 dersten olusan belgesel filmi yonetti Kiyarustemi film boyunca onceki fimlerini cektigi mekanlarda arabayla dolasirken gorulur Film arabanin icine sabitlenmis bir kamerayla dijital olarak cekildi Bu cekim tarzi yonetmenin Kirazin Tadi ve 10 filmlerini akla getirir 2005 ve 2006 da kendi ilham kaynaklarini goz onunde tutarak siirsel gozlemlerlerle sade siyah beyaz fotograflari muzigi ve politik acidan provoke edici finali birlestirdigi ve doga manzaralarinin gucunu yansittigi 32 dakikalik belgesel The Roads of Kiarostami yi cekti Ingiliz yonetmen Ken Loach ve Italyan yonetmen Ermanno Olmi ile birlikte Tickets adli filmi yonetti Bu filmde toplu tasima araclarindaki insanlar ile gunluk sokak hayati anlatilir Toscana da cektigi ve basrolunde Fransiz oyuncular Juliette Binoche ile in oynadigi Asli Gibidir Kiyarustemi nin simdilik son filmidir Sinema tarziBagimsizlik Kiyarustemi Satyajit Ray Vittorio de Sica Eric Rohmer ve Jacques Tati gibi yonetmenlerle karsilastirilsa da filmlerinde genellikle kendisine ozgu bir tarz gorulur ve genellikle kendi buldugu teknikleri kullanir 1970 te Nan o Kuche nin cekimleri sirasinda deneyimli goruntu yonetmeniyle kucuk cocuk ve saldirgan kopegi nasil filme alacaklari konusunda ciddi anlasmazliklar yasadi Goruntu yonetmenine gore cocugun yaklastigi daha sonra kapiyi acar ve kapatirken elinin yakin cekimde goruldugu ve sonrasinda kopegin goruldugu sahneler ayri ayri cekilmeliydi Yonetmen ise bu uc sahnenin bir butun olarak cekilmesi halinde olaydaki tansiyonu yaratmada cok daha buyuk derin bir etki yakalanabilecegi gorusundeydi Tek bir cekimin tamamlanmasi yonetmen cekimden tamamiyla memnun olana kadar dort gun surdu Kiyarustemi daha sonra sahneleri bolseydi ritmin ve filmin genel yapisinin bozulacagini bu nedenle sahneleri bir butun olarak cekmeyi tercih ettigini dile getirdi Baska yonetmenlerin aksine genis olcekli yapimlarda abartili dovus sahneleri veya karmasik kovalama sahneleri cekmek yerine filmlerinin ortamini kendi sartlarina gore sekillendirmeyi tercih etti Kiyarustemi bu tarzi kendi film malzemelerine ortak temalarina ve her bir filminin ana konularina sayisiz referans iceren Koker Uclemesiyle ortaya koydu Stephen Bransford yonetmenin filmlerinin baska yonetmenlerin islerine referanslar icermedigi ancak bu filmlerin kendilerine referans veren bir yapida kurulduklari yorumunu yapar Bransford a gore bu filmler bir filmin onceki bir filmi yansitmasi ya da onun sirrini cozmesi seklinde suren bir diyalektik yapiya sahiptir Bununla birlikte yonetmen yeni film yapim tazlari denemeye degisik reji method ve teknikleri kullanmaya devam etti Bu anlamda onemli bir ornek yonetmenin bulunmadigi hareket halinde bir otomobilin icinde cekilen 10 dur Kiyarustemi bu filmin cekimlerinde oyunculara ne yapmalari gerektigiyle ilgili oneriler getirdi ardindan otomobile onlari Tahran civarinda dolasirken cekmek uzere bir sabit kamera yerlestirdi Kamera insanlari gunluk rutinleri icinde seri halinde yakin cekimlerle filme aldi 10 esas olarak dijital kamera kullanilarak yonetmenin neredeyse devre disi birakilmasi yonunde bir denemedir Digital Micro Cinema ya dogru bu yeni anlayis cok dusuk butceyle film yapimi ve ona bagli dijital yapim temeli olarak tanimlanir Kiyarustemi nin sinemasi film kavraminin tanimi icin yeni bir oneri getirir William Paterson Universitesi nden Jamsheed Akrami nin de aralarinda bulundugu kimi sinema profesorlerine gore yonetmen filmi tanimini daraltarak ve seyirciyi katilima zorlayarak tamamiyla degistirmeye calisti Ayrica son yillardaki filmlerinde giderek zaman dongusunu kirmaya basladi Akrami ye gore film yapimi kolektif bir ugras olmaktan cikip sadelestikce sinemanin artistik etkisi artmaktadir Kurgu ve kurgu disi Kiyarustemi Habib Bavi ile bir roportajda 2013 Kiyarustemi nin filmleri onemli olcude belirsizlik icerir Basitlik ve karmasikligi alisilagelmisin aksine harmanlayan yonetmen ayrica filmlerinde sikca kurgu ve kurgu disi ogelere yer verir Bununla ilgili olarak Yalan soylemenin disinda bir yolla gercege yaklasamayiz sozlerini kullandi Gercek olanla olmayan arasindaki sinirlar yonetmenin sinemasinda onemli olcude azaltilmistir Fransiz filozof Jean Luc Nancy yonetmenle ozellikle de Ve Yasam Suruyor la ilgili yazisinda Kiyarustemi nin filmlerinin kurgu da belgesel de olmadigi gorusunu ileri surer Ona gore Ve Yasam Suruyor tasvir de habercilik de degil kanittir Tamamiyle habercilik gibi gorunuyor oysa her sey bunun bir belgeselin hikayesi kurgulastirilmis hali zaten Kiyarustemi gercekte filmi depremden aylar once cekmisti ve hatta daha cok kurgu uzerine bir belgesel oldugunu gercek olmayanin yansitilmasi degil de cok ozel ve titizlikle uygulanmis bir teknikle goruntulerin sanat haline getirilmesi oldugunu vurguluyor Jean Luc Nancy icin sinemanin belgesel ya da hayal olmaktan cok kanit olmasi dusuncesi Kiyarustemi nin yasam ve olum le ugrasma tarziyla da baglantilidir Varolus mekanik yasam in ardindadir her zaman kendi matemini tutar ve kendi keyfine bakar yasam ve olum arasindaki ilgisizlige direnir Bir figure bir goruntuye donusur Goruntu haline geldiginde yabancilasmaz ama goruntuyle sunulur Goruntu varolusun kaniti iddianin nesnelligidir Bu dusunce ki bana daha cok Ve Yasam Suruyor filminin dusundurdugu bir seydir zor bir dusuncedir belki de en zoru Yavas bir dusunce her zaman onde giden yolu asindiran oyle ki sonunda yolun kendisi dusunceye donusur Goruntuyu asindirir goruntu bu dusunceye donusur boylece onu temsil etmek yerine bu dusuncenin kaniti haline gelir Bir baska deyisle hayati ve olumu yanizca karsit gucler olarak sunmaktansa hayatin ustesinden gelmek istemek doganin her bir unsurunun birbirine ayrilmaz bir sekilde bagli oldugunu resmetmek Kiyarustemi kurdugu sinemayla seyirciye yalnizca belgelenebilir gercekler i sunmaktan baska bir sey yapmaz ancak bunu basit bir sekilde yapmasi da onun huneridir Cunku varolus yalnizca yasam dan daha fazlasini ifade eder Izdusumseldir azaltilamayacak derecede hayali kurgusal unsurlar barindirir ama bu yasamdan daha fazlasi olma hali olumlulukle lekelenmistir Nancy bir ipucu vermektedir baska bir deyisle Kiyarustemi nin cumlesinin yorumunun arkasinda gercege giden tek yol yatar Yasam ve olum temalari Kiarostami solda Estoril Film Festivalinde 2010 Yasam ve olum temalarinin yaninda degisim ve devamlilik kavramlari da Kiyarustemi nin calismalarinda buyuk role sahiptir Koker Uclemesinde bu temalar on planda yer alir Soz konusu temalar 1990 Tahran deprem felaketi sonrasinda tasvir edildigi gibi yasam ve olum arasinda devam eden bir karsitligi ve insanin yikima direnme ve bunun ustesinden gelebilme gucunu simgeler Oysa hayatta kalma ya olan istekle dolu olan Koker Uclemesi filmlerinden farkli olarak Kirazin Tadi ayrica yasamin kolay kirilabilirligini ele alir ve yasamin anlamsizligina odaklanir Buna karsilik Ruzgar Bizi Surukleyecek mezarlik manzarasi yasli kadinin olume yakinligi ve karakterlerden Farzad in filmin balarinda soz ettigi atalari gibi pek cok olum semboluyle doludur Bu gibi semboller seyirciyi obur dunyanin ve onemsiz varolusun parametrelerini dikkate almaya yoneltir Seyircinin ruh un neyden meydana geldigini ve ve ona olumden sonra ne oldugunu dusunmesi istenir Kiyarustemi filmi tartisirken kendisinin sorulari yanitlayan olmaktan cok onlari soran kisi oldugunu belirtti Bazi sinema elestirmenlerine gore Kiyarustemi nin film gramerinde Kirazin Tadi ve Ruzgar Bizi Surukleyecek teki gibi aydinlik ve karanlik sahnelerin bir aradaligi karsilikli olarak sonsuz olasilikli varolusuyla yasami ve herhangi birinin yasamindaki gercek bir an olarak olumu one surer Gorsel ve isitsel teknik Kiyarustemi nin tarzi seyircinin kendi kaderi uzerine dusunmesini saglamak amaciyla karakterlerden kasten fiziksel olarak uzak tutuldugu Ve Yasam Suruyor ve Zeytin Agaclari Altinda nin kapanis sahnelerinde oldugu gibi panoramik uzun cekimlerin kullanimiyla dikkat ceker Kirazin Tadi nda film boyunca bu cekimler araya girer Bunlarin bazilari intihar egilimli Badii nin arabasi tepeleri gecerken cogunlukla da Badii yolcularindan biriyle konusurken kullanilan uzak ve tepeden cekimlerdir Ote yandan gorsel olarak uzak tutma teknikleri surekli olarak on planda kalan diyalogun sesiyle bir arada yer alir Ozel alan ile kamu alaninin bir arada var olmasi ya da manzaranin sikca araba camlarindan cercevelenmesi gibi uzak likla yakin ligin bu birlesimi en siradan anlarda belirsizligi dogurmanin bir yolu olarak gorulebilir Mesafe ile samimiyet ve goruntu ile ses arasindaki bu iliski Ruzgar Bizi Surukleyecek filminin acilis sekansinda da gorulur Michael J Anderson var olmayan varlik merkez temasinin bu gibi teknikler kullanilarak ve seyircinin gormedigi ve kimi zaman sesini duymadigi karakterler kullanilarak uygulanmasinin dogayi ve dunyanin tasvir edildigi cografi manzaradaki bosluk kavramini etkileyip etkilemedigini tartismistir Kiyarustemi nin sesi ve goruntuyu kullanma tarzi gorulebilen ya da isitilebilenin ardindaki dunyayi ifade eder Anderson bunun modern telekomunikasyon dunyasindaki zaman ve boslugun birbiriyle olan bagini ve bu kavramlarin alaninin daralmis olmasini vurguladigi gorusundedir Sinema elestirmeni Ben Zipper gibi kimi yorumcularsa Kiyarustemi nin bir manzara sanatcisi olarak calismalarinin direkt olarak yonetmenin koy manzaralarini yeniden insaasina etki eden bircok filminde kullandigi kuru tepelerin kompozisyonel uzak cekimlerinde acikca goruldugunu savunur Siir ve goruntu Abbas Kiyarustemi nin bir enstalasyonu Maryland Universitesi nden Ahmad Karimi Hakkak a gore Kiyarustemi nin sinema tarzinin bir yonu de filmlerindeki manzaralarda Iran siirinin ozunu yakalayabilmesi ve siirsel goruntuler yaratabilmesidir Yonetmenin Arkadasimin Evi Nerede ve Ruzgar Bizi Surukleyecek gibi pek cok filminde Iran siirinden acikca alintilar bulunur Boylece bunlar arasindaki yakin artistik bag vurgulanmis olur Bu ayni zamanda gecmisle bugun ve devamlilikla degisim arasindaki bagi da yansitir Karakterler genellikle Omer Hayyam gibi klasik ya da Sohrab Sepehri ve Furug Ferruhzad gibi modern Iranli sairlerden ezbere siirler okur Ruzgar Bizi Surukleyecek te bir bugday arazisinde altin sarisi ekinler hafifce dalgalanirken doktorla kendisine eslik eden yonetmenin scooterla dolambacli yolda ilerledigi uzun bir sahne vardir Oteki dunyanin bu dunyadan daha iyi oldugu yorumuna cevaben doktor Hayyam in su siirini okur Zahide hurilerle dolu cennet hos gelir Onun bana uzumun suyu daha hos gelir Onun cenneti veresiye benimki pesin Ne var ki uzaktan davulun sesi hos gelir Gerci siirin icerdigi estetik unsurlar zamanla daha da ileri gider ve bu orneklerde gorulenden daha az gorunur sekilde kullanilir Metni filme uyarlamayla ilgili sorunlarin ardinda Kiyarustemi nin bu ise cogu zaman Iran siirindeki belirli goruntu yaratma tekniklerine hem klasik hem modern bir gorsel somutlastirma islevi kazandirmayla baslama yonundeki israrli arzusu vardir Bu da daha genis bir felsefi durumun yani siir ile filmin ontolojik birliginin ileri surulmesine yol acar Kiyarustemi nin Sohrab Sepehri ve Furug Ferruhzad siirleri uyarlamalarindaki yaratici degerin metinsel donusume dayandigi ileri surulmustur Uyarlama burada bir oncekine gore yeni metindeki donusumdur Washington Universitesi nden Sima Daad Kiyarustemi nin uyarlamalar ulkesinde uyarlamanin sinirlarini metinler arasi potansiyelden metinler otesi boyuta tasidigini genislettigini one surer Tinsellik Kiyarustemi nin filmleri siklikla ruh ve olumden sonraki yasam gibi tinsel konulara egilir Ancak bazen tinsel kavramlar dogasi geregi metafizik olani aktarmak icin yeterli olmayan araclarla aktarilmaya calisildiginda ortaya bir celiski ciktigi gorulur Bazi sinema kuramcilari ise Ruzgar Bizi Surukleyecek filminin metafizik gercekligi aktarabilecek bir kalip icerdigini one surmustur Film karesinin gosterdiklerinin sinirlanmasi yani icinde gosterilen uzam ile kare disinda olan uzamin baglantisi bu dunya ile bunun otesinde var olabilecek olan dunya arasindaki baglantiyi gosteren fiziksel metaforlar olmustur Kiyarustemi mizansenin bulundugu uzami sinirlandirarak sanatin uzamini genisletir Kiyarustemi nin karmasik ses gorselleri ve felsefi yaklasimi Andrey Tarkovski ve Robert Bresson gibi mistik yonetmenlerle siklikla karsilastirilmasina neden olmustur Onemli olcudeki kulturel farkliliklarin otesinde Batili bircok yazar Kiyarustemi yi evrensel sadelik meziyeti tinsel siirsellik ve ahlaki baglilik gibi acilardan bu yonetmenlerin Iranli esdegeri olarak gosterir Bazilari Kiyarustemi nin filmlerinde bulunan bazi imgeler ile Sufi kavramlari arasindaki ortakliklara dikkati ceker Ancak bu konuda hakkinda farkli gorusler ortaya cikmistir David Sterritt ve Ispanyol sinema profesoru Alberto Elena gibi Ingilizce yazanlarin cogu Kiyarustemi nin filmlerini tinsel filmler olarak yorumlarken David Walsh ve Hamish Ford gibi diger elestirmenler bu kavramin filmleri uzerindeki etkisini onemsememislerdir Siir ve fotografKiyarustemi Ridley Scott Jean Cocteau Pier Paolo Pasolini Derek Jarman ve Gulzar gibi isimlerle birlikte sanatsal ifade yollari tek bir aracla sinirli olmayan ve siir set tasarimi resim ya da fotograf gibi alanlarda da yetenegi olan sinemacilar geleneginin bir parcasidir Bu sinemacilar soz konusu diger alanlari yasadigimiz dunyayla ilgili yorumlarini mesguliyetlerimiz ve kimliklerimizle ilgili cikarimlarini ortaya koymak icin kullanir Kiyarustemi ayni zamanda unlu bir fotografci ve sairdir 200 u askin siirinin iki dilde yer aldigi Walking with the Wind adli kitabi Harvard University Press tarafindan basildi Fotograf calismalari arasinda cogunu memleketi Tahran da 1978 ile 2003 yillari arasinda cekitigi kar manzaralarinin olusturdugu 30 u askin fotografin bulundugu Untitled Photographs de vardir Kiyarustemi nin yol ve agac fotograflariyla arabadan cekilen goruntulerden olusan fotograflari 2007 de New York taki PS1 Contemporary Art Center da sergilendi 1999 da ise bir siir toplami yayimlandi Venedik te bulunan Venedik Universitesi nden Universita Ca Foscari Venezia Riccardo Zipoli Kiyarustemi nin siirleriyle filmleri arasindaki iliski ve baglantilari cesitli acilardan inceledi Bu analizin sonuclari Kiyarustemi nin siirlerinde ve filmlerinde bu temayi isleme biciminin ayni oldugunu ortaya koydu Kiyarustemi nin siiri Iranli ressam sair Sohrab Sepehri nin sonraki donem doga siirlerini animsatir Ote yandan uzerinde dusunmeye gerek duymadan felsefi dogrulara yapilan kisa kinayeler siirsel ifadenin yargilamayan tonu ve siirin adil ve belirtecten yoksun ama onadlara yogunlasan yapisi ile birlikte bir kigo mevsimlerle ilgili sozcuk iceren dizeleri bu siirin coguna bir Haiku ozelligi kazandirir Hakkindaki yorum ve elestirilerKiyarustemi calismalari nedeniyle dunya capinda seyirciler ve elestirmenlerin begenisini kazandi ve 1999 da iki ayri uluslararasi elestirmen anketinde su goturmez sekilde 1990 larin en onemli sinema yonetmeni secildi Filmlerinden dordu Cinematheque Ontario nun 90 larin En Iyileri anketinde ilk altida yer aldi Sinema teorisyenleriyle elestirmenlerin yani sira Jean Luc Godard Kiyarustemi nin filmlerinden birinin kendisinin Roma daki salonunda gosterimine iliskin bir kisa film yapmis olan Nanni Moretti Chris Marker Ray Carney ve Akira Kurosawa gibi sinemacilarca da tanindi ve yapitlari takdirle karsilandi Kurosawa yonetmenin filmleriyle ilgili olarak Sozcukler olnlarla ilgili duygularimi anlatmaya yetmez Satyajit Ray in olumu beni epey kederlendirmisti Ancak Kiyarustemi nin filmlerini gordukten sonra bize onun yerini dolduracak dogru insani gonderdigi icin Tanri ya sukrettim derken Martin Scorsese Kiyarustemi sinemadaki en ust duzey sanatsal yetenegi temsil ediyor ifadesini kullandi The Guardian in 2006 daki duzenledigi elestirmenler panelinde Kiyarustemi en iyi Amerikali olmayan yonetmen secildi Bununla birlikte Jonathan Rosenbaum gibi kimi elestirmenler Abbas Kiyarustemi nin filmlerinin ABD de kendi ulkesi Iran da ve gosterildigi diger her yerde seyirciyi ikiye boldugu gerceginden kacinmanin mumkun olmadigini savunur Rosenbaum a gore Kiyarustemi nin filmleriyle ilgili anlasmazlik ve tartisma onun sinema tarzindan kaynaklanir cunku filmlerinin oykulerinde Hollywood filmlerinde olmazsa olmaz sayilan bazi bilgiler cogunlukla eksiktir Ayni sekilde kamera yerlesimi de genellikle standart seyirci beklentilerine meydan okur Ve Yasam Suruyor ile Zeytin Agaclari Altinda nin kapanis sekanslarinda seyirci eksik sahneleri hayal etmeye zorlanir Mashgh e Shab Ev Odevi ve Yakin Plan da ses bandinin bir kismi gizlenmistir ya da kisa sure icin duyulur ve tekrar kesilir Kiyarustemi nin sinemasal anlatim formundaki inceligin elestirel analize direndigi de savunulur Kiyarustemi nin bircok filmi Avrupa da alkislanirken Iran Devleti yonetmenin filmlerinin memleketi Iran da gosterilmesine izin vermeyi reddetti Kiyarustemi buna Hukumet gectigimiz on yilda hicbir filmimi gostermemeye karar verdi Bence filmlerimi anlamadilar ve yalnizca istemedikleri bir mesajin ortaya cikmasi olasiligina karsi gosterilmesini onlediler sozleriyle karsilik verdi Kiyarustemi ABD de de karsi koymayla karsilasti 11 Eylul 2001 saldirilarinin ardindan 2002 de New York Film Festivali ne katilmak icin vize istediginde reddedildi Kendisini davet eden festival direktoru Richard Pena Bu benim ulkemde bugun kimsenin butun Musluman dunyaya bir tur negatif sinyal gonderildiginin farkinda olmadigini ya da bunu umursamadigini gosteren korkunc bir isarettir sozlerini kullandi Finlandiyali yonetmen Aki Kaurismaki protesto olarak festivali boykot etti Kiyarustemi New York Uluslararasi Film Festivali nin disinda yle Harvard Universitesi ne de davet edilmisti 2005 te Londra Film Okulu Kiyarustemi nin filmleri uzerine Abbas Kiarostami Visions of the Artist adini tasiyan bir atolye calismasi ve festival duzenledi Londra Film Okulu muduru Ben Gibson Cok az insan sinemayi kendi temel unsurlarindan dayanagindan yaratabilecek yaratici ve entelektuel berrakliga sahiptir Biz Kiyarustemi gibi bir ustayla tanisabildigimiz icin cok sansliyiz ifadelerini kullandi 2007 de The Museum of Modern Art ve birlikte Abbas Kiyarustemi nin calismalarina iliskin olarak Abbas Kiarostami Image Maker adli bir festival duzenledi Kiyarustemi ve sinema tarzi pek cok kitaba ve Il Giorno della prima di Close Up Nanni Moretti 1996 ile Abbas Kiarostami The Art of Living Fergus Daly 2003 filmlerine konu oldu Abbas Kiyarustemi ayrica World Cinema Foundation in Dunya Sinema Vakfi danisma heyetinin de uyelerindendir Martin Scorsese nin kurdugu proje uzun suredir gormezden gelinen dunya sinemasi filmlerini yeniden bulmayi ve kurmayi amaclar Avusturyali yonetmen Michael Haneke Abbas Kiyarustemi nin calismalarini en iyilerden olarak nitelendirir OdulleriKiyarustemi dunya capinda seyirci ve elestirmenlerin begenisini kazandi ve 2000 yilina dek 70 civarinda odul aldi Bu odullerden bazilari sunlardir Roberto Rossellini Odulu 1992 Prix Cine Decouvertes 1992 Francois Truffaut Odulu 1993 Pier Paolo Pasolini Odulu 1995 Federico Fellini Altin Madalyasi UNESCO 1997 Altin Palmiye Cannes Film Festivali 1997 Honorary Golden Alexander Prize Yunanistan 1999 Altin Aslan Venedik Film Festivali 1999 Akira Kurosawa Odulu 2000 Fahri doktora Ecole Normale Superieure 2003 Konrad Wolf Odulu 2003 Jurisi Baskani Cannes Film Festivali 2005 Fellowship of the British Film Institute 2005 Gold Leopard of Honor Locarno Film Festivali 2005 Henri Langlois Odulu 2006 Fahri doktora 2007 World s great masters Kalkuta Uluslararasi Film Festivali 2007 Juri UyelikleriKiyarustemi basta Cannes Film Festivali 1993 2002 ve 2005 olmak uzere sayisiz film festivalinde juri uyeligi yapti Ayrica 2005 te Cannes Film Festivali nde Camera d or Jury Altin Kamera Jurisi baskani oldu Festival gorevlerinden bazilari sunlardir Venedik 1985 Locarno 1990 Cannes 1993 San Sebastian 1996 Cannes 2002 Sao Paulo 2004 Cannes 2005 baskan Capalbio Cinema Festival 2007 baskan Ayrica bakinizKiyarustemi nin asistanlari Cafer Panahi Hasan Yektapanah Bahman Ghobadi Bahman KiyarustemiGenel Iran Yeni Dalgasi Iran sinemasiKaynakca The world s 40 best directors Guardian Unlimited Erisim tarihi 16 10 2007 Abbas Kiarostami Films Featured at Wexner Center 10 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wexner center for the art Erisim tarihi 16 10 2007 Modern Times 12 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde British Film Institute 2002 Erisim tarihi 16 10 2007 Abbas Kiarostami 21 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Princeton University Erisim tarihi 16 10 2007 10 x Ten Kiarostami s journey 9 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Open Democracy Erisim tarihi 16 10 2007 Landscapes of the mind 24 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Guardian Unlimited Erisim tarihi 16 10 2007 Besides censorship 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde iranian com Erisim tarihi 16 10 2007 43rd Annual San Francisco International Film Festival 25 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sense of Cinema Erisim tarihi 16 10 2007 Notes on Close Up Iranian Cinema Past Present and Future by Hamid Dabashi 17 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Strictly Film School Erisim tarihi 17 10 2007 A Talk with the Artist Abbas Kiarostami in Conversation 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Synoptique Erisim tarihi 17 10 2007 Abbas Kiarostami Season 7 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Erisim tarihi 22 10 2007 Abbas Kiarostami Masterclass 8 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Channel4 Erisim tarihi 23 10 2007 Films by Abbas Kiarostami 19 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Stanford University Erisim tarihi 23 10 2007 Where Is the Friend s Home 21 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde World records Erisim tarihi 24 10 2007 Where Is the Friend s Home 27 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zeitgeistfilms Erisim tarihi 24 10 2007 Abbas Kiarostami Season National Film Theatre 1st 31 May 2005 7 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Erisim tarihi 24 10 2007 a b Taste of Cherry 26 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Criterion Collection Erisim tarihi 24 10 2007 Close Up 12 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Slant Magazine Erisim tarihi 30 10 2007 Close Up Holding a Mirror up to the Movies 24 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Combustible Celluloid Erisim tarihi 30 10 2007 Close Up 7 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bfi Video Publishing Erisim tarihi 30 10 2007 Celebrating film making 5 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Hindu Erisim tarihi 30 10 2007 Life and Nothing More Abbas Kiarostami 1991 6 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde MovieMartyr Erisim tarihi 30 10 2007 Fill In The Blanks 26 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chicago Reader Erisim tarihi 30 10 2007 And Life Goes On synopsis 16 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zeitgeistfilms Erisim tarihi 30 10 2007 Days in the Country Representations of Rural Space 11 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sense of Cinema Erisim tarihi 30 10 2007 Kiarostami The Art of Living 10 Aralik 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Film Ireland Erisim tarihi 7 11 2007 Where is the director 2 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde British Film Institute 2005 Erisim tarihi 7 11 2007 Concepts of Suicide in Kiarostami s Taste of Cherry 3 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sense of Cinema Erisim tarihi 1 11 2007 1999 Venice Film Festival 14 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde IMDb URL son erisim tarihi 2 Eylul 2008 Abbas Kiarostami Season National Film Theatre 1st 31 May 2005 7 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Erisim tarihi 1 11 2007 Abbas Kiarostami interview 21 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Guardian Unlimited Erisim tarihi 1 11 2007 Abbas Kiarostami interview 21 Kasim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Guardian Unlimited Erisim tarihi 8 11 2007 Ten film synopsis 16 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zeitgeistfilms Erisim tarihi 14 11 2007 Geoff Andrew Ten London BFI Publishing 2005 s 35 Geoff Andrew Ten London BFI Publishing 2005 s 32 Geoff Andrew Ten London BFI Publishing 2005 s 73 4 A Talk with the Artist Abbas Kiarostami in Conversation 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Synoptique Erisim tarihi 20 11 2007 a b Cooling Down a Hot Medium 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iran Heritage Foundation Erisim tarihi 22 11 2007 Days in the Country Representations of Rural Space 11 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sense of Cinema Erisim tarihi 22 11 2007 A Talk with the Artist Abbas Kiarostami in Conversation 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Synoptique Erisim tarihi 22 11 2007 With liberty for all the films of Kiarostami 17 Ocak 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Mac Weekley Erisim tarihi 22 11 2007 Ganz A amp Khatib L 2006 Digital Cinema The transformation of film practice and aesthetics in New Cinemas c 4 no 1 s 21 36 The White Balloon and Iranian Cinema 27 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sense of Cinema Erisim tarihi 3 12 2007 The White Balloon and Kiarostami s Genius Style 8 Aralik 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Stranger Erisim tarihi 3 12 2007 Jean Luc Nancy On Evidence Life and Nothing More by Abbas Kiarostami Discourse 21 1 1999 s 82 Also cf 2 26 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jean Luc Nancy On Evidence Life and Nothing More by Abbas Kiarostami Discourse 21 1 1999 s 85 6 Jean Luc Nancy The Evidence of Film Abbas Kiarostami Yves Gevaert Belgium 2001 ISBN 2 930128 17 8 Taste of Cherry 26 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Criterion Collection Erisim tarihi 17 1 2008 a b Beyond Borders 5 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde reverse shot online Erisim tarihi 22 1 2008 Kiarostami and the Aesthetics of Modern Persian Poetry 8 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Taylor amp Francis Group Erisim tarihi 22 1 2008 Fill In The Blanks 26 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chicago Reader Erisim tarihi 23 1 2008 Beyond Borders 5 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde reverse shot Erisim tarihi 30 1 2008 Kiarostami and the Aesthetics of Modern Persian Poetry 8 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Taylor amp Francis Group Erisim tarihi 30 1 2008 a b Karimi Hakkak Ahmad From Kinetic Poetics to a Poetic Cinema Abbas Kiarostami and the Esthetics of Persian Poetry University of Maryland 2005 Omer Hayyam Butun Dortlukleri Cem Yayinevi 9 Basim Istanbul 1997 Cev Sabahattin Eyuboglu ISBN 978 975 406 015 7 Adaption Fidelity and Transformation Kiarostami and the Modernist Poetry of Iran 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iran Heritage Foundation Erisim tarihi 31 1 2008 a b Hamish Ford 2005 Sense of Cinema 28 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2007 a b Nacim Pak 2005 Iran Heritage Foundation 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Subat 2007 Simplicity and Bliss Poems of Abbas Kiarostami 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iran Heritage Foundation Erisim tarihi 10 3 2008 Iranian Evolution by Ben Davis 17 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Artnet Magazine Erisim tarihi 20 3 2008 Kiarostami mostra fotos de neve Kiyarustemi kar fotograflarini sergiliyor Portekizce Lizbon daki Untitled Photographs sergisi uzerine bir gazete haberi 16 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Mart 2008 Uncertain Reality A Topos in Kiarostami s Poems and Films 3 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iran Heritage Foundation Erisim tarihi 21 3 2008 Simplicity and Bliss Poems of Abbas Kiarostami 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iran Heritage Foundation Erisim tarihi 21 3 2008 Close Up Iranian Cinema Past Present and Future by Hamid Dabashi 6 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Brightlightsfilms Erisim tarihi 2 4 2008 Carried by the wind Films by Abbas Kiarostami 22 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Eye Weekly Erisim tarihi 2 4 2008 Carney on Cassavetes Film critic Ray Carney sheds light on the work of legendary indie filmmaker John Cassavetes 26 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde NEFilm Erisim tarihi 2 4 2008 Abbas Kiarostami Not A Martyr 8 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Guardian Erisim tarihi 2 4 2008 The world s 40 best directors 28 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Guardian Erisim tarihi 2 4 2008 Fill In The Blanks 26 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Chicago Reader Erisim tarihi 2 4 2008 Daniel Ross Review of Geoff Andrew Ten 8 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 2 4 2008 a b Abbas Kiarostami Not A Martyr 8 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Guardian Erisim tarihi 2 4 2008 Iran s leading filmmaker denied U S visa 17 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Salon com Erisim tarihi 2 4 2008 Iranian director hands back award 18 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC 2002 Erisim tarihi 2 4 2008 Abbas Kiarostami Controversy at the 40th NYFF 14 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Human Rights Watch Erisim tarihi 2 4 2008 No entry for Kiarostami 9 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Le Monde Erisim tarihi 2 4 2008 Abbas Kiarostami workshop 2 10 May 2005 17 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pars times 2005 Erisim tarihi 3 4 2008 Abbas Kiarostami Image Maker 23 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Museum of Modern Art 2007 Erisim tarihi 3 4 2008 Martin Scorsese goes global 23 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde US today 2007 Erisim tarihi 3 4 2008 Kiarostami joins Scorsese project 28 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde PRESS TV 2007 Erisim tarihi 3 4 2008 Michael Haneke Motion Pictures Movies New York Times 10 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 3 4 2008 Abbas Kiarostami 17 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sense of Cinema Erisim tarihi 8 4 2008 Abbas Kiarostami 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde IndiePix 2004 Erisim tarihi 8 4 2008 Abbas Kiarostami 3 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cannes Film Festival Erisim tarihi 8 4 2008 Kiarostami to head Capalbio jury 30 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Variety com Erisim tarihi 8 4 2008 ol section Dis baglantilarWikimedia Commons ta Abbas Kiyarustemi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir IMDb de Abbas Kiyarustemi Sinemalar com da Abbas Kiyarustemi SinemaTurk te Abbas Kiyarustemi AllMovie de Abbas Kiarostami Abbas Kiyarustemi 17 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Senses of Cinema sayfasi Ingilizce Konferanstan bolumler Iran Heritage Foundation Ingilizce Zeitgeist Films Gercek Yasam Sinemadan Daha Onemlidir olu kirik baglanti Yonetmenle yapilmis bir roportaj deeplanet net Oykulerini siz dusleyin 3 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Milliyet Gazetesi haberi OdullerCannes Film FestivaliOnce gelen Mike Leigh Sirlar ve Yalanlar filmi ile Altin Palmiye Kirazin Tadi filmi ile 1997 Sonra gelen Theodoros Angelopoulos Sonsuzluk ve Bir Gun filmi ile