Salar del Hombre Muerto (tr: Ölü Adamın Tuz Tavası), Arjantin'de, Salta ve Catamarca Eyaletleri arası sınırda Antofagasta de la Sierra Departmanı'ndaki bir tuz tavası'dır. 600 kilometrekare (230 sq mi) alanı kaplar ve kısmen molozlarla kaplıdır. Pleistosen sırasında bazen göldü ancak bugün tuzlanın sadece bazı kısımları çok yıllık su kütleleriyle kaplıdır ve ana kolu Rio de Los Patos'dur.
Salar del Hombre Muerto | |
---|---|
Havza | |
Koordinatlar | 25°21′0″G 67°4′12″B / 25.35000°G 67.07000°B |
Genel bilgiler | |
Akarsu (gelen) | Rio de Los Patos, Rio Trapiche |
Göl türü | Kapalı havza |
Etki alanı | 4.000 kilometrekare (1.500 sq mi) |
Yüzölçümü | 600 kilometrekare (230 sq mi) |
Yüzey rakımı | yaklaşık 4.000 m (13.000 ft) |
Tuz tavası Lityum Üçgeni'nin parçası olan Salar del Hombre Muerto, yenilenebilir enerji teknolojisinde ve elektrikli arabalardaki lityum-iyon bataryalarının üretiminde lityum elementinin dünyada en önemli kaynaklarından biridir.
Coğrafya ve jeomorfoloji
Salar del Hombre Muerto bir 600-kilometre (370 mi) bir kareye benzeyen düzensiz kenar boşluklarıyla bir tuz tavası'dır.
Kuzeyde uzun, dar Lanja Negra veya Tincalayu yarımadası bulunurken, örs şeklindeki Yarımada de Hombre Muerto güneydoğu tarafından çıkıntı yapar. İkisi arasında, Hombre Muerto'yu doğu ve batı olmak üzere ikiye ayıran 72 kilometrekare (28 sq mi) alanlı Farallon Catal adlı merkezi bir ada bulunur; doğu kısmı (İspanyolca: Salar de Vida da denilir) molozla kaplıyken, batı kısmı poligonal bir yüzey görünümüne sahip evaporitler ile kaplıdır. Diğer iki ada, Salar'ın doğusundaki Tetas de la Pachamama ve güneyindeki Cerro Oscuro'dur. Doğu kısmındaki açık su kütlesi 65 kilometrekare (25 sq mi)'yi kaplar. Salar del Hombre Muerto'nun yakınında, son 500.000 yılda oluştuğu düşünülen 90-250 metre (300-820 ft) çapında on adet muhtemelen darbe krateri vardır ve ama bunlar alttaki alüvyon yelpazesi içindeki çöküntü yapıları da olabilir.
Salar del Hombre Muerto'nun su havzası 4.000 4.000 kilometrekare (1.500 sq mi)'lik alanı vardır ve bunun yarısı 150 kilometre (93 mi) uzunluğundaki Rio de Los Patos tarafından boşaltılır; bu nehir kuzeydoğudan sala girer ancak Hombre Muerto'nun güneyindeki Galán ve Doğu Cordillera'dan beslenir. Diğer bir kol ise güneyden Hombre Muerto'ya gelen Rio Trapiche, ikisi arasında uzanan Valle Hombre Muerto ve kuzeyden Rio Ratones'tur. Hombre Muerto'nun batı tarafında ise sadece küçük kaynaklar vardır. Los Patos nehrinin 0,8–2 metreküp/sn (28–71 fitküp/sn) debisi vardır ve Catal Lagünü adlı çok yıllık gölü besler ve yağmur mevsiminde tuzlanın büyük bölümünü su basabilir. Rio Trapiche'nin deşarjı, Rio de Los Patos'unkinin sadece 1/9'u kadardır. Vega Trapiche ve Vega Hombre Muerto sulak alanları Hombre Muerto'nun güney kenarındadır.
Salar del Hombre Muerto, güney Puna çayırı 'da 4.300-4.100 metre (14.100-13.500 ft) yüksekliktedir ve volkanlar ve 5.000 metre (16.000 ft) zirvelere ulaşan zirveler de dahil olmak üzere dağlarla çevrilidir. Galán yanardağı Hombre Muerto'nun hemen güneyindedir ve büyük İgnimbiritler üretir, öte yandan 5.252 metre (17.231 ft) yüksekliğindeki Cerro Ratones kuzeydoğu kenarındadır; Hombre Muerto bölgesinde başka volkanlar ve faylar da vardır. Daha batı-güneybatıda, uzun Salar de Antofalla uzanırken, Salar de Ratones ve Salar de Diablillos, Salar del Hombre Muerto'nun kuzey-kuzeydoğusunda ve kuzeydoğusundadır. 302 kilometre (188 mi) daha doğuda Salta şehri vardır.
Jeolojik tarih
Bölgenin arazisi, Paleozoyik zamandaki kristal kayaçlar, Paleozoik ila Mezozoyik zamandaki çökeltiler ve 2,2–2 milyon yıllık Galán gibi Senozoyik volkanik kayalardan oluşur. Faylar alanı kesip parçalara ayırır ve Salar boyunca güneye doğru keserler; bazı volkanlar onlarla ilişkilidir ve faylanma Kuvaterner'e kadar devam etmiştir.Evaporitlerin birikmesi 15 milyon yıl önce belki de endorheik drenajın gelişmesiyle aynı zamanda başlamış gibi görünür ancak tortuların çoğu Kuvaterner zamanındandır. Hombre Muerto bölgesinde de volkanik faaliyet oldu, andezitler kendi alanından Pliyosen ve Pleistosen'e tarihlenir; bir akış sadece yaklaşık 800.000 yaşındadır.
Geçmişte Salar del Hombre Muerto daha çok su alırdı.Pleistosen'den Holosen'e kadar, Salar del Hombre Muerto tuz gölü ile tuz kaplı tuz düzlüğü arasında gidip geldi. Islak göl aşamaları, oksijen izotop aşaması 3 ve 4 sırasında ve Son Buzul Maksimumunda oluştu ancak önceki göl aşamalarından daha küçük olmasına rağmen son göl aşaması yaklaşık 8.000 yıl önceydi; o zamandan beri iklim kuraktır. 44.000–37.000 yıl önceki yüksek seviye, Altiplano'daki Minchin gölünün oluşumuyla ilişkilendirildi. Eski göller bölgede gölsel traverten biriktirdi.
Kaynakça
- ^ TECHNICAL REPORT FOR THE HOMBRE MUERTO NORTH PROJECT SALTA AND CATAMARCA PROVINCES, ARGENTINA (Santiago, Chile: Montgomery & Associates Consultores Limitada, Oct. 9, 2017, p. 24, online at https://www.nrgmetalsinc.com/wp-content/uploads/NRG-43-101-Technical-Report-Hombre-Muerto-North.pdf 2 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Lende2018
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;AriasBarbarán2009
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b c d e Godfrey et al. 2003, s. 302.
- ^ a b Garrett 1998, s. 227.
- ^ a b c d e Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Alonso2006
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b Garrett 1998, s. 228.
- ^ a b Kesler et al. 2012, s. 62.
- ^ a b Godfrey et al. 2003, s. 303.
- ^ a b c d e Godfrey et al. 2013, s. 93.
- ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Steinmetz2020
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Rocca2010
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Acevedo2015
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Godfrey et al. 2013, s. 94.
- ^ a b c LOWENSTEIN et al. 1998, s. 115.
- ^ a b Warren 2010, s. 227.
- ^ DeCelles et al. 2014, s. 464.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;FolkesWright2011
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Risse et al. 2008, s. 4.
- ^ Marrett et al. 1994, s. 184.
- ^ Marrett et al. 1994, s. 203.
- ^ DeCelles et al. 2014, s. 474.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;Carrapa2005
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Risse et al. 2008, s. 10.
- ^ Godfrey et al. 2003, s. 313.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;McGlueCohen2013
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Salar del Hombre Muerto tr Olu Adamin Tuz Tavasi Arjantin de Salta ve Catamarca Eyaletleri arasi sinirda Antofagasta de la Sierra Departmani ndaki bir tuz tavasi dir 600 kilometrekare 230 sq mi alani kaplar ve kismen molozlarla kaplidir Pleistosen sirasinda bazen goldu ancak bugun tuzlanin sadece bazi kisimlari cok yillik su kutleleriyle kaplidir ve ana kolu Rio de Los Patos dur Salar del Hombre MuertoHavzaKoordinatlar25 21 0 G 67 4 12 B 25 35000 G 67 07000 B 25 35000 67 07000Genel bilgilerAkarsu gelen Rio de Los Patos Rio TrapicheGol turuKapali havzaEtki alani4 000 kilometrekare 1 500 sq mi Yuzolcumu600 kilometrekare 230 sq mi Yuzey rakimiyaklasik 4 000 m 13 000 ft Tuz tavasi Lityum Ucgeni nin parcasi olan Salar del Hombre Muerto yenilenebilir enerji teknolojisinde ve elektrikli arabalardaki lityum iyon bataryalarinin uretiminde lityum elementinin dunyada en onemli kaynaklarindan biridir Cografya ve jeomorfolojiSalar del Hombre Muerto bir 600 kilometre 370 mi bir kareye benzeyen duzensiz kenar bosluklariyla bir tuz tavasi dir Kuzeyde uzun dar Lanja Negra veya Tincalayu yarimadasi bulunurken ors seklindeki Yarimada de Hombre Muerto guneydogu tarafindan cikinti yapar Ikisi arasinda Hombre Muerto yu dogu ve bati olmak uzere ikiye ayiran 72 kilometrekare 28 sq mi alanli Farallon Catal adli merkezi bir ada bulunur dogu kismi Ispanyolca Salar de Vida da denilir molozla kapliyken bati kismi poligonal bir yuzey gorunumune sahip evaporitler ile kaplidir Diger iki ada Salar in dogusundaki Tetas de la Pachamama ve guneyindeki Cerro Oscuro dur Dogu kismindaki acik su kutlesi 65 kilometrekare 25 sq mi yi kaplar Salar del Hombre Muerto nun yakininda son 500 000 yilda olustugu dusunulen 90 250 metre 300 820 ft capinda on adet muhtemelen darbe krateri vardir ve ama bunlar alttaki aluvyon yelpazesi icindeki cokuntu yapilari da olabilir Salar del Hombre Muerto nun su havzasi 4 000 4 000 kilometrekare 1 500 sq mi lik alani vardir ve bunun yarisi 150 kilometre 93 mi uzunlugundaki Rio de Los Patos tarafindan bosaltilir bu nehir kuzeydogudan sala girer ancak Hombre Muerto nun guneyindeki Galan ve Dogu Cordillera dan beslenir Diger bir kol ise guneyden Hombre Muerto ya gelen Rio Trapiche ikisi arasinda uzanan Valle Hombre Muerto ve kuzeyden Rio Ratones tur Hombre Muerto nun bati tarafinda ise sadece kucuk kaynaklar vardir Los Patos nehrinin 0 8 2 metrekup sn 28 71 fitkup sn debisi vardir ve Catal Lagunu adli cok yillik golu besler ve yagmur mevsiminde tuzlanin buyuk bolumunu su basabilir Rio Trapiche nin desarji Rio de Los Patos unkinin sadece 1 9 u kadardir Vega Trapiche ve Vega Hombre Muerto sulak alanlari Hombre Muerto nun guney kenarindadir Salar del Hombre Muerto guney Puna cayiri da 4 300 4 100 metre 14 100 13 500 ft yuksekliktedir ve volkanlar ve 5 000 metre 16 000 ft zirvelere ulasan zirveler de dahil olmak uzere daglarla cevrilidir Galan yanardagi Hombre Muerto nun hemen guneyindedir ve buyuk Ignimbiritler uretir ote yandan 5 252 metre 17 231 ft yuksekligindeki Cerro Ratones kuzeydogu kenarindadir Hombre Muerto bolgesinde baska volkanlar ve faylar da vardir Daha bati guneybatida uzun Salar de Antofalla uzanirken Salar de Ratones ve Salar de Diablillos Salar del Hombre Muerto nun kuzey kuzeydogusunda ve kuzeydogusundadir 302 kilometre 188 mi daha doguda Salta sehri vardir Jeolojik tarih Bolgenin arazisi Paleozoyik zamandaki kristal kayaclar Paleozoik ila Mezozoyik zamandaki cokeltiler ve 2 2 2 milyon yillik Galan gibi Senozoyik volkanik kayalardan olusur Faylar alani kesip parcalara ayirir ve Salar boyunca guneye dogru keserler bazi volkanlar onlarla iliskilidir ve faylanma Kuvaterner e kadar devam etmistir Evaporitlerin birikmesi 15 milyon yil once belki de endorheik drenajin gelismesiyle ayni zamanda baslamis gibi gorunur ancak tortularin cogu Kuvaterner zamanindandir Hombre Muerto bolgesinde de volkanik faaliyet oldu andezitler kendi alanindan Pliyosen ve Pleistosen e tarihlenir bir akis sadece yaklasik 800 000 yasindadir Gecmiste Salar del Hombre Muerto daha cok su alirdi Pleistosen den Holosen e kadar Salar del Hombre Muerto tuz golu ile tuz kapli tuz duzlugu arasinda gidip geldi Islak gol asamalari oksijen izotop asamasi 3 ve 4 sirasinda ve Son Buzul Maksimumunda olustu ancak onceki gol asamalarindan daha kucuk olmasina ragmen son gol asamasi yaklasik 8 000 yil onceydi o zamandan beri iklim kuraktir 44 000 37 000 yil onceki yuksek seviye Altiplano daki Minchin golunun olusumuyla iliskilendirildi Eski goller bolgede golsel traverten biriktirdi Bu madde bir taslaktir Bu maddeyi gelistirerek veya ozellestirilmis taslak sablonlarindan birini koyarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Kaynakca TECHNICAL REPORT FOR THE HOMBRE MUERTO NORTH PROJECT SALTA AND CATAMARCA PROVINCES ARGENTINA Santiago Chile Montgomery amp Associates Consultores Limitada Oct 9 2017 p 24 online at https www nrgmetalsinc com wp content uploads NRG 43 101 Technical Report Hombre Muerto North pdf 2 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Lende2018 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi AriasBarbaran2009 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b c d e Godfrey et al 2003 s 302 a b Garrett 1998 s 227 a b c d e Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Alonso2006 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b Garrett 1998 s 228 a b Kesler et al 2012 s 62 a b Godfrey et al 2003 s 303 a b c d e Godfrey et al 2013 s 93 a b c Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Steinmetz2020 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Rocca2010 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Acevedo2015 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Godfrey et al 2013 s 94 a b c LOWENSTEIN et al 1998 s 115 a b Warren 2010 s 227 DeCelles et al 2014 s 464 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi FolkesWright2011 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Risse et al 2008 s 4 Marrett et al 1994 s 184 Marrett et al 1994 s 203 DeCelles et al 2014 s 474 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Carrapa2005 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Risse et al 2008 s 10 Godfrey et al 2003 s 313 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi McGlueCohen2013 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme