Adolf Hitler'in iktidara yükselişi, Almanya'da Eylül 1919'da Hitler'in daha sonra Deutsche Arbeiterpartei - DAP (Alman İşçi Partisi) olarak bilinen siyasi partiye katılmasıyla başladı. İsim 1920'de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei - NSDAP (Nazi Partisi olarak bilinen Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi) olarak değiştirildi. Anti-Marksistti ve Weimar Cumhuriyeti'nin savaş sonrası demokratik hükûmetine ve Versay Antlaşması'na karşıydı, aşırı milliyetçiliği (Pancermenizmi) ve aynı zamanda antisemitizmi savunuyordu. Hitler, Reichstag'ın o ay 1933 Yetki Kanununu kabul etmesinden sonra Mart 1933'te iktidara geldi ve genişletilmiş yetkiler aldı. Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg, bir dizi parlamento seçimleri ve ilgili arka oda entrikalarından sonra 30 Ocak 1933'te Hitler'i Şansölye olarak atadı. Yetki Kanunu - acımasızca ve otoriterce kullanıldığında - Hitler'in bundan sonra anayasal olarak yasal itiraz olmaksızın diktatörlük yetkisini kullanabileceği imkanına kavuştu.
Hitler, partinin ilk yıllarında önemli bir yere yükseldi. En iyi hitabet yeteneğine sahip biri olarak, partiden ayrılmakla tehdit ettikten sonra partinin yeni lideri oldu. Siyasi hedeflerini ilerletmek için şiddet kullanma ve aynısını yapmaya istekli olan parti üyelerini işe alma konusundaki istekliliği ona kısmen yardımcı oldu. 1923 Kasım'ındaki Birahane Darbesi ve Mein Kampf (Kavgam) adlı kitabının daha sonra yayınlanması Hitler'in izleyici kitlesini genişletti. 1920'lerin ortalarında parti, Hitler'in konuşmacı ve organizatör olarak katıldığı seçim savaşlarının yanı sıra, Rotfrontkämpferbund ile Nazilerin Sturmabteilung (SA) arasındaki sokak savaşları ve şiddete katıldı. 1920'lerin sonları ve 1930'ların başlarında Naziler, Reichstag'daki en büyük siyasi parti olmaya yetecek kadar seçim desteği topladı ve Hitler'in siyasi keskinliği, aldatıcılığı ve kurnazlığı partinin çoğunluk olmamasını dönüştürdü, ancak 1933 yılındaki hasta Weimar Cumhuriyeti'nde etkili yönetim gücüne dönüştü.
Naziler iktidara geldikten sonra iktidara yükselişlerini çevreleyen bir mitoloji yarattılar ve bu makalenin kapsamına kabaca karşılık gelen dönemi ya Kampfzeit (mücadele zamanı) ya da Kampfjahre (mücadele yılları) olarak tanımladılar.
İlk adımlar (1918–1924)
Adolf Hitler, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra yeni doğan Nazi Partisi'ne dahil oldu ve Sturmabteilung (SA) paramiliterini kurarak hareketin şiddetli tonunu erkenden belirledi. Katolik Bavyera, Protestan Berlin'in merkezi yönetimine kızdı ve Hitler ilk başta Bavyera'da devrimi bir iktidar aracı olarak gördü - ancak erken bir girişim sonuçsuz kaldı ve 1923 Münih Birahane Darbesi'nden sonra hapsedildi. Zamanını, kadınsı Yahudi-Hristiyan ahlakının Avrupa'yı güçsüzleştirdiğini savunduğu Mein Kampf'ı yazmak için kullandı ve Almanya'nın kendini yeniden kurması ve bir imparatorluk kurması için demirden bir adama ihtiyacı olduğunu söyledi. Hukuki yollarla iktidarı elde etme taktiğine karar verdi.
Ateşkes'den (Kasım 1918) Nazi Partisi üyeliğine (Eylül 1919)
25 yaşındaki Avusturya doğumlu Hitler, Bavyera Kralı 'den izin aldıktan sonra, henüz bir Alman vatandaşı olmamasına rağmen, Alman Ordusu'nun bir Bavyera alayına katıldı. Almanya, dört yıldan fazla bir süredir (Ağustos 1914 - Kasım 1918), Batı Cephesinde I. Dünya Savaşı'na katılan başlıca ulus oldu. Cephedeki çatışmalar Kasım 1918'de 19 Kasım'da sona erdikten sonra, Hitler Pasewalk hastanesinden taburcu edildi ve o zamanlar sosyalist bir karışıklık içinde olan Münih'e döndü. 21 Kasım'da vardığında, 2. Piyade Alayı 1. Yedek Tabur 7. Bölüğüne atandı. Aralık ayında Traunstein'daki bir Savaş Esiri kampına gardiyan olarak atandı. Ocak 1919'da kamp dağılıncaya kadar orada kalacaktı.
Münih'e döndü ve yeniden görevlendirilmeyi bekleyerek birkaç ay kışlada kaldı. Münih'te kaldığı bu süre zarfında, 21 Şubat 1919'da bir Alman milliyetçisi tarafından vurularak öldürülen sosyalist Kurt Eisner de dahil olmak üzere bir dizi suikastler düzenlendi. Rakibi de bir saldırıda yaralandı. Diğer şiddet eylemlerinde, hem Binbaşı hem de muhafazakar milletvekili öldürüldüler. Berlin, komünistler tarafından "Kapitalizmin Beyaz Muhafızları" olarak adlandırılan orduya gönderilen bu siyasi kaos içindeydi. 3 Nisan 1919'da Hitler, askeri taburunun irtibat sorumlusu olarak 15 Nisan'da tekrar seçildi. Bu süre zarfında birimini çatışmanın dışında kalmaya ve iki tarafa da katılmamaya çağırdı.Bavyera Sovyet Cumhuriyeti, 6 Mayıs 1919'da, Korgeneral Burghard von Oven ve güçlerinin kentin güvenliğini ilan etmesiyle resmen çöktü. Tutuklamaların ve infazların ardından Hitler, bir diğer irtibat görevlisi olan 'ı Sovyetlerin "radikal ayağı" diyerek kınadı. Askeri soruşturma kuruluna verdiği ifadelerde, "ordudaki diğer üyeler devrimci coşkuyla enfekte olmuştur" dedi. Anti-komünist görüşlerinden dolayı terhis edilmesine izin verilerek, Mayıs 1919'da birim dağıtıldı.
Haziran 1919'da Hitler, 2. Piyade Alayı'nın terhis bürosuna taşındı. Bu zaman zarfında Alman askeri komutanlığı, ordunun ana önceliğinin "polisle birlikte, halkı daha sıkı bir şekilde gözetlemek ... böylece herhangi bir yeni kargaşanın ateşlenmesinin keşfedilip söndürülebilmesi" olduğuna dair bir bildiri yayınladı. Mayıs 1919'da Karl Mayr, Münih'teki 6. Muhafız Alayı Taburu'nun komutanı oldu ve 30 Mayıs'tan itibaren, General von Oven ve 4. Grup Komutanlığı'nın (Bölüm Ib) "Eğitim ve Propaganda Dairesi" başkanı oldu. Bu sıfatla istihbarat departmanı başkanı olan Mayr, Hitler'i Haziran 1919'un başlarında gizli ajan olarak işe aldı. Yüzbaşı Mayr'ın altında Augsburg yakınlarındaki Reichswehrlager Lechfeld'de "ulusal düşünce" kursları düzenlendi. Hitler 10–19 Temmuz tarihleri arasında kursa katıldı. Bu süre zarfında Hitler, Mayr'ı o kadar etkiledi ki, onu 1919 yazında 26 eğitmenden 1'i olarak anti-bolşevik "eğitim komandolarına" atadı.
Temmuz 1919'da Hitler, hem diğer askerleri etkilemek hem de Alman İşçi Partisi'ne (DAP) sızmak için Reichswehr'in Aufklärungskommando'suna (keşif komando) Verbindungsmann (istihbarat ajanı) olarak atandı. DAP, Anton Drexler, Karl Harrer ve diğer kişiler tarafından, 5 Ocak 1919'da Münih'teki Fuerstenfelder Hof restoranında küçük bir toplantıda diğer grupların birleşmesi yoluyla oluşturuldu. DAP'ın faaliyetlerini inceleyen Hitler, Drexler'in antisemitik, milliyetçi, anti-kapitalist ve anti-Marksist fikirlerinden etkilenmişti.
12 Eylül 1919 toplantısında Hitler, bir seyirci üyesinin yaptığı yorumlarla öfkelendi. Seyirci (Mein Kampf'ta Hitler onu küçümseyici bir şekilde "profesör" olarak adlandırdı), Bavyera'nın Almanya'dan tamamen bağımsız olması ve yeni bir Güney Alman ulusu oluşturmak için Avusturya ile birleşmesi gerektiğini ileri sürdü. Hitler ayağa kalktı ve talihsiz Profesör Baumann'ı hitabet yeteneklerini kullanarak azarladı ve sonunda Baumann'ın toplantıyı ertelemeden önce terk etmesine neden oldu. Hitler'in hitabet becerilerinden etkilenen Drexler, onun DAP'a katılmasını ısrarla istedi. Ordu amirlerinin emri üzerine Hitler partiye katılmak için başvurdu. Bir hafta içinde Hitler, resmi olarak üye olarak kabul edildiğini ve bunu görüşmek için bir "komite" toplantısına gelmesi gerektiğini belirten bir posta kartı aldı. Hitler, Alte Rosenbad birahanesinde yapılan "komite" toplantısına katıldı. Daha sonra Hitler Mein Kampf kitabında, yeni doğan bu partiye katılmanın "... hayatının en belirleyici kararı olduğunu yazdı. Buradan geri dönüş olmazdı ve olamazdı. ... Alman İşçi Partisi'ne üye olarak kaydoldu ve geçici 7 "numaralı üyelik kartını aldı. Normalde askere alınmış ordu personelinin siyasi partilere katılmasına izin verilmiyordu. Ancak bu durumda Yüzbaşı Mayr, Hitler DAP'a katılmasına izin verdi. Dahası, Hitler'in orduda kalmasına ve haftalık 20 altınlık maaşını almasına da izin verildi.
Erken parti üyeliğinden Hofbräuhaus Melée'ye (Kasım 1921)
Hitler: Sorun program değil. Tek soru güçtür.
Strasser: Güç, yalnızca programı gerçekleştirmenin yoludur.
Hitler: Bunlar entelektüellerin görüşleridir. Güce ihtiyacımız var!
1920 başlarında, DAP 101'den fazla üyeye ulaştı ve Hitler, 555 numaralı üye olarak üyelik kartını aldı. Hitler'in hatırı sayılır hitabet ve propaganda becerileri parti liderliği tarafından takdir edildi. Anton Drexler'in desteğiyle Hitler, 1920'nin başlarında parti propagandasının başına geçti ve eylemleri partiyi dönüştürmeye başladı. O güne kadarki en büyük dinleyici buluşmasını 24 Şubat 1920'de Münih'deki Staatliches Hofbräuhaus'ta düzenledi. Orada Hitler, partinin 25 maddelik programını açıkladı. DAP'nin isim değişikliğini Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei - NSDAP (Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi) olarak değiştirdi (Dünyanın geri kalanı tarafından genellikle Nazi Partisi olarak bilinen). Hitler, partinin kırmızı zemin üzerine beyaz bir daire içinde gamalı haç bayrağını tasarladı. Hitler daha sonra Mart 1920'de ordudan terhis edildi ve Nazi Partisi için tam zamanlı çalışmaya başladı.
1920'de Emil Maurice'in çevresinde küçük bir "salon koruma" ekibi oluşturuldu. Grup ilk olarak "Sipariş birlikleri" (Ordnertruppen) olarak adlandırıldı. Daha sonra Ağustos 1921'de Hitler, partinin "Jimnastik ve Spor Bölümü" (Turn- und Sportabteilung) olarak bilinen grubu yeniden tanımladı. 1921 sonbaharında gruba Sturmabteilung (Fırtına Kıtası) veya SA adı verildi ve Kasım 1921'de grup artık resmi olarak bu adla biliniyordu.
1920'de Hitler ayrıca Münih bira salonlarında, özellikle Hofbräuhaus, Sterneckerbräu ve Bürgerbräukeller'de konferans vermeye başladı. Parti konuşmaları ve toplantıları için kalabalığı sadece Hitler getirebildi. Bu zamana kadar, polis konuşmaları zaten izliyordu ve hayatta kalan kendi kayıtları, Hitler'in Yahudiler ve Versailles Antlaşması gibi başlıklarla konferanslar verdiğini ortaya koyuyor. Yıl sonunda parti üyeliği 2.000 olarak kaydedildi.
Haziran 1921'de, Hitler ve Dietrich Eckart, Berlin'e bağış toplama gezisindeyken, örgütsel evi olan Münih'teki Nazi Partisi içinde bir isyan patlak verdi. Yürütme komitesi üyeleri rakip Alman Sosyalist Partisi (DSP) ile birleşmek istedi. Hitler 11 Temmuz'da Münih'e döndü ve öfkeyle istifasını sundu. Komite üyeleri, önde gelen halk figürü ve sözcüsünün istifasının partinin sonu anlamına geleceğini fark etti. Hitler, parti başkanı olarak Anton Drexler'in yerine geçmesini ve parti merkezinin Münih'te kalması koşuluyla yeniden katılacağını duyurdu. Komite bu isteğini kabul etti ve 26 Temmuz'da 3.680 üye olarak partiye yeniden katıldı. İlerleyen günlerde Hitler, kalabalıklara konuştu ve gürleyen alkışlarla kendini savundu. Stratejisi başarılı oldu: bir genel üyelik toplantısında parti başkanı olarak mutlak yetkiler verildi ve kendisine sadece bir hayır oyu kullanıldı.
4 Kasım 1921'de Nazi Partisi, Münih Hofbräuhaus'ta büyük bir halk toplantısı düzenledi. Hitler bir süre konuştuktan sonra, toplantı bir kargaşaya dönüştü. küçük bir SA bölüğü muhalefeti yendi.
Birahane Darbesi
1922'de ve 1923'ün başlarında, Hitler ve Nazi Partisi, büyüyerek büyük önem kazanacak iki örgüt kurdu. İlki Jungsturm Adolf Hitler ve der NSDAP olarak başladı; daha sonra Hitler Gençliği olacaklardı. Diğeri, Mayıs 1923'te Stoßtrupp-Hitler (Shock Troop-Hitler) olarak yeniden adlandırılan Stabswache (Özel Muhafız) idi. Hitler için bir koruma biriminin bu erken enkarnasyonu daha sonra Schutzstaffel (SS) olacaktı.Benito Mussolini'nin 1922'deki Roma Yürüyüşünden esinlenen Hitler, ülkenin kontrolünü ele geçirmek için bir darbenin uygun strateji olduğuna karar verdi. Mayıs 1923'te, ordu içinde Hitler'e bağlı unsurlar SA'nın bir kışla ve onun silahlarını temin etmesine yardım etti, ancak yürüyüş emri asla vermedi.
Hitler, 8-9 Kasım 1923'te bir darbe girişimi olan Birahane Darbesi'ne liderlik ettiğinde çok önemli bir an gelmişti. Başarısız darbede on altı Nazi Partisi üyesi ve dört polis memuru öldürüldü. Hitler, 11 Kasım 1923'te tutuklandı. Hitler, vatana ihanetten yargılanarak halkın büyük ilgisini çekti.
Oldukça görkemli olan duruşma Şubat 1924'te başladı. Hitler, durumu tersine çevirmeye, demokrasiyi ve Weimar Cumhuriyeti'ni Alman halkına hainlik olarak yargılamaya çalıştı. Hitler savunmasına karşın suçlu bulundu ve 1 Nisan'da Landsberg Hapishanesinde beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Hitler, gardiyanlardan dostane muamele gördü; nehir manzaralı bir odası vardı, kravat takıyordu, odasına düzenli ziyaretçileri vardı, taraftarlarından mektup almasına ve özel sekreter kullanmasına izin verildi. Bavyera Yüksek Mahkemesi tarafından affedilerek, savcının itirazları üzerine 20 Aralık 1924'te hapisten çıkarıldı.
Hitler, Landsberg Hapishanesinde geçirdiği zamanı politik stratejisini değerlendirmek ve Mein Kampf'ın (orijinal adı: Yalanlara, Aptallığa ve Korkaklığa Karşı Dört Buçuk Yıl Mücadele başlıklı) ilk cildini, özellikle yardımcısı Rudolf Hess'e dikte ettirerek yazdırttı. [ Ö] Darbeden sonra Bavyera'da partisi yasaklandı, ancak 1924'teki iki seçime Nasyonal Sosyalist Özgürlük Hareketi adıyla vekaleten katıldı. Mayıs 1924 Alman federal seçiminde parti, % 6,6 (1.918.329) oy alarak Reichstag'da sandalye kazandı. Aralık 1924 federal seçimlerinde, Nasyonal Sosyalist Özgürlük Hareketi (NSFB) (Deutschvölkische Freiheitspartei (DVFP) ve Nazi Partisi'nin (NSDAP) birleşimi) 18 sandalye kaybetti, sadece 14 sandalyeye sahipti. Seçmenlerin sadece % 3'ü (907.242) Hitler'in partisine oy vermişti. Barmat Skandalı (1924 ve 1925'te Weimar Cumhuriyeti'nde, Sosyal Demokrat Parti'nin yolsuzluk, savaş vurgunculuğu, dolandırıcılık, rüşvet ve mali kötülüklerle suçlanması), daha sonra Nazi propagandasında hem bir seçim stratejisi hem de anti-Semitizme bir çağrı olarak kullanıldı.
Güce doğru ilerleyişi (1925–1930)
Mayıs 1928 federal seçimlerinde parti Reichstag'da yalnızca 12 sandalye kazandı. En yüksek eyalet kazancı yine Bavyera'da (% 5,1) oldu, ancak üç bölgede Naziler oyların % 1'ini bile alamadı. Genel olarak Parti, oyların % 2.6'sını (810.100) kazandı. Kısmen kötü sonuçlar nedeniyle Hitler, Almanların hedefleri hakkında daha fazla bilgi sahibi olmaları gerektiğine karar verdi. Yayıncısının cesaretini kırmasına rağmen, keşfedilen ve ölümünden sonra Zweites Buch olarak yayınlanan ikinci bir kitap yazdı. Bu sırada SA, Komünist kalelerine girerek ve şiddetli tartışmalar başlatarak Rotfront ile kasıtlı bir düşmanlık dönemi başlattı.
1928'in sonunda parti üyeliği 130.000 olarak kaydedildi. Mart 1929'da Erich Ludendorff, Başkanlık seçimlerinde Nazi Partisi'ni temsil etti. 280.000 oy (% 1.1) kazandı ve bir milyondan az oyu alan tek aday oydu. Sokaklardaki çatışmalar giderek şiddetlendi. Rotfront, Hitler'in bir konuşmasını böldükten sonra SA, Nürnberg sokaklarına yürüdü ve iki seyirciyi öldürdü. SA, 25 Ağustos'ta bir Rotfront toplantısına ve günler sonra Almanya Komünist Partisi'nin (KPD) Berlin'deki genel merkezine bir kısasa kısasa eylemde baskın düzenledi. Eylül ayında Joseph Goebbels, adamlarını KPD'nin kalesi Neukölln'e götürdü ve iki savaşan taraf silah alışverişinde bulundu.
1929 Alman referandumu, Nazi Partisi'nin daha önce hiç sahip olmadığı bir itibar ve tanınmasını sağladığı için önemliydi.
14 Ocak 1930 akşamı, saat on civarında, Horst Wessel, Friedrichshain'de KPD'nin iki üyesi tarafından yakın mesafeden ölümcül bir şekilde vuruldu. Saldırı, KPD üyesi olan ev sahibiyle tartıştıktan sonra meydana geldi ve Wessel'i vuran Rotfront arkadaşlarından Albert Hochter ile iletişime geçti. Wessel, aylar önce Horst-Wessel-Lied olarak Nazi marşı olarak bilinecek bir şarkıyı kaleme almıştı. Goebbels saldırıda ele geçirildi (ve Wessel'in ölüm döşeğinde geçirdiği haftalar) şarkıyı duyurmak için kullanıldı ve cenazesi Naziler için anti-komünist propaganda fırsatı olarak kullanıldı. Mayıs ayında Goebbels, cumhurbaşkanı Hindenburg'a "iftira atmaktan" mahkûm edildi ve 800 mark para cezasına çarptırıldı. Cezası, Goebbels'in 1929 tarihli Der Angriff gazetesinde yazdığı bir makaleden kaynaklanıyordu. Haziran ayında Goebbels, Leipzig savcısı tarafından Goebbels'in 1927'de verdiği ifadelere dayanarak vatana ihanetle suçlandı, ancak dört aylık bir soruşturmanın ardından boşa çıktı.
Bu arka plana karşı, Hitler'in partisi Reichstag'da Eylül 1930 federal seçimlerinde 107 sandalye (% 18,3, 6,409,600 oy) alarak bir zafer kazandı. Naziler Almanya'daki en büyük ikinci parti oldu. Bavyera'da parti, oyların % 17.9'unu aldı, ancak bu oran ilk kez diğer birçok ilde aşıldı: Oldenburg (% 27.3), Braunschweig (% 26.6), Waldeck (% 26.5), Mecklenburg-Strelitz (% 22.6), Lippe (% 22,3) Mecklenburg-Schwerin (% 20,1), Anhalt (% 19,8), Thuringen (% 19,5), Baden (% 19,2), Hamburg (% 19,2), Prusya (% 18,4), Hessen (% 18,4), Sachsen (% 18.3), Lubeck (% 18.3) ve Schaumburg-Lippe (% 18.1).
Kampanyanın arkasına eşi görülmemiş miktarda para aktarıldı. Bir milyondan fazla broşür üretildi ve dağıtıldı; Yalnızca Berlin'de kullanılmak üzere altmış kamyona el konuldu. Nazi kampanyalarının daha az titiz olduğu bölgelerde, toplam oy oranı % 9 kadar düşmüştü. Büyük Buhran aynı zamanda Hitler'in seçim başarısında da bir faktördü. Bu yasal zemine karşı SA, ilk büyük Yahudi karşıtı eylemini 13 Ekim 1930'da başlattı. Kahverengi gömlekliler Potsdamer Platz'daki Yahudilere ait dükkânların camlarını kırdı.
Weimar partilerinin Nazileri durduramaması
1929 Wall Street Çöküşü dünya çapında ekonomik felaketin habercisi oldu. Naziler ve Komünistler 1930 federal seçimlerinde büyük kazançlar elde ettiler. Naziler ve aralarındaki Komünistler, Reichstag koltuklarının neredeyse % 40'ını aldılar. Bu durum, ılımlı partilerin anti-demokratlarla müzakereleri düşünmesini gerektiriyordu. "Komünistler", diye yazıyordu Bullock, "cumhuriyeti kurtarmak için parmaklarını kıpırdatmaktansa Nazileri iktidarda görmeyi tercih edeceklerini açıkça ilan ettiler".
Weimar siyasi partileri, Nazi yükselişini durduramadı. Almanya'nın Weimar siyasi sistemi, şansölyelerin istikrarlı bir parlamento çoğunluğu ile yönetmelerini zorlaştırdı ve ardışık şansölyeler bunun yerine cumhurbaşkanının acil durum yetkilerine hükmetti. 1931'den 1933'e kadar Naziler, terör taktiklerini geleneksel kampanyalarla birleştirdi - Hitler, ülkeyi yayın yoluyla etkilerken, SA birlikleri sokaklarda geçit töreni yaptı, rakiplerini dövdü ve toplantılarını dağıttı.
Nazileri bloke edecek kadar güçlü bir orta sınıf liberal partisi yoktu. Halk Partisi ve Demokratlar sandıklarda Nazilere ağır kayıplar verdiler. Sosyal Demokratlar, esasen etkisiz bir liderliğe sahip muhafazakar bir sendika partisiydi. Katolik Merkez Partisi oylama blokajını sürdürdü, ancak kendi özel çıkarlarını savunmakla meşguldü ve Bullock şöyle yazdı: "1932–3 ... ". Bu arada Komünistler, sokaklarda Nazilerle şiddetli çatışmalara giriyorlardı, ancak Moskova, Komünist Partiyi, Sosyal Demokratların imhasına öncelik vermesi ve işçi sınıfının sadakatine rakip olarak onlarda daha fazla tehlike görmesi için talimat vermişti. Yine de Bullock, en ağır sorumluluğun "gerçek bir muhafazakarlıktan vazgeçen" ve Hitler'i bir koalisyon hükûmetine ortak yapan Alman sağ kanadına ait olduğunu yazdı.
Merkez Partisi'nden Heinrich Brüning, 1930'dan 1932'ye kadar şansölyeydi. Brüning ve Hitler işbirliği şartlarına uzlaşamadı, ancak Brüning'in kendisi, parlamentonun desteği üzerinde giderek cumhurbaşkanı ve Ordunun desteğiyle ülkeyi yönetiyordu. Muhafazakar bir monarşist olan 84 yaşındaki cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg, Nazileri bastırmak için harekete geçme konusunda isteksizken, hırslı Tümgeneral Kurt von Schleicher, Bakan, ordu ve donanma meselelerini ele alırken, onların desteğinden yararlanmayı umuyordu. Schleicher'in desteği ve Hitler'in açıkladığı onayıyla Hindenburg, Haziran 1932'de Brüning'in yerine Katolik monarşist Franz von Papen'i Şansölye olarak atadı. Papen, Harzburg Cephesinin yeniden dirilişinde aktif rol oynadı. Merkez Partisi ile arası bozulmuştu. Nihayetinde Hitler'i alt etmeyi umuyordu.
Temmuz 1932 federal seçimlerinde Naziler Reichstag'ın en büyük partisi oldu, ancak yine de çoğunluk yoktu. Hitler, Papen'e olan desteğini çekti ve şansölyelik talebinde bulundu. Bu isteği Hindenburg tarafından reddedildi. Papen Parlamentoyu feshetti ve Nazi oylaması Kasım Seçimlerinde reddedildi. Seçim sonrasında Papen, bir üst meclis ile yeni bir seçim sistemi taslağı hazırlarken kararnamelerle ülkeyi yönetmeyi önerdi. Schleicher, Hindenburg'u Papen'i görevden almaya ikna etti, Schleicher'in kendisi şansölye oldu ve işe yarar bir koalisyon kurma sözü verdi.
Mağdur olan Papen, bir Nazi-Milliyetçi Koalisyonu önererek Hitler ile müzakerelere başladı. Neredeyse Hitler'i geride bırakan, ancak Schleicher tarafından yenilecek olan Papen, dikkatini Schleicher'i yenmeye çevirdi ve Hitler ile bir anlaşma imzaladı.
Kontrolü ele geçirme (1931–1933)
10 Mart 1931'de Rotfront ile SA arasındaki sokak şiddeti artarak, önceki tüm engelleri ve beklentileri yıkarak, Prusya Kahverengi gömlekliler üzerindeki yasağını yeniden yürürlüğe koydu. Yasaktan günler sonra, SA-adamları bir sokak kavgasında iki komünisti vurarak öldürdü, bu da Goebbels hakkında kamuoyu önünde konuşma yasağı getirildi.
Hitler'in vatandaşlığı 1924'te kamuoyunda tartışılan bir konu haline geldiğinde, 16 Ekim 1924'te Hitler bir kamu beyanatı verdi:
Avusturya vatandaşlığımı kaybetmek bana acı vermiyor, çünkü kendimi hiçbir zaman Avusturya vatandaşı olarak hissetmedim, her zaman sadece bir Alman olarak hissettim. ... Alman Ordusunda nihai sonuca varmamı ve askerlik yapmamı sağlayan işte bu zihniyetti.
Hitler, memleketi Avusturya'ya sürgün edilme tehdidi altında, 7 Nisan 1925'te Avusturya vatandaşlığından resmen vazgeçti ve neredeyse yedi yıl sonrasına kadar Alman vatandaşlığını alamadı; bu nedenle, kamu görevlerine aday olamadı. Wilhelm Frick'in bir Thüringen polis memuru olarak vatandaşlığı nakletme girişiminin başarısız olmasından sonra Hitler, Dietrich Klagges tarafından Özgür Brunswick Eyaleti hükûmet yetkilisi olarak atandıktan sonra Alman vatandaşlığını kazandı.
SA'dan sorumlu Ernst Röhm, şiddetli bir anti-semitist olan 'u Berlin SA'nın başına getirdi. Rotfront tarafında birçok ölümle birlikte kayıpları arttı ve 1931'in sonunda SA'da 47 ölüm gerçekleşti ve Rotfront kendisinden de yaklaşık 80 kişinin öldüğünü kaydetti. 1932 yılının Şubat ve Nisan ayları boyunca sokak kavgaları ve ölümlerle sonuçlanan birahane savaşları, Adolf Hitler'in anıtsal olarak popüler Hindenburg'la karşı karşıya gelmesine neden olan başkanlık seçimlerindeki rekabetin zemininde gerçekleşti. 13 Mart'taki ilk turda, Hitler 11 milyondan fazla oy almıştı ama yine de Hindenburg'un gerisindeydi. İkinci ve son tur 10 Nisan'da gerçekleşti: Hitler (% 36,8 - 13,418,547 oy) Paul von Hindenburg'a (% 53,0 - 19,359,983 oy) yenilirken, KPD adayı Ernst Thälmann oyların düşük bir yüzdesini (% 10,2 - 3,706,759 oy) kazandı. O anda Nazi Partisi'nin 800.000'den fazla üyesi vardı.
Başkanlık seçimlerinden üç gün sonra, Alman hükûmeti Nazi Partisi paramiliterleri olan SA ve SS'i Devlet Otoritesinin Korunmasına İlişkin Olağanüstü Hal Kararnamesi'ne dayanarak yasakladı. Bu eylem büyük ölçüde SA görevlilerinin Berlin'de silahsız Yahudilere saldırmaktan yargılandığı davada ortaya çıkan ayrıntılardan kaynaklandı. Bir aydan kısa bir süre sonra yasa, 30 Mayıs'ta Almanya Başbakanı Franz von Papen tarafından yürürlükten kaldırıldı. Yahudilerin kaderi hakkındaki bu tür kararsızlık, o dönemde Alman halkını saran anti-Semitizm kültürü tarafından destekleniyordu.
Temmuz 1932 federal seçiminde, Naziler halk oylarının % 37.3'ünü (13.745.000 oy), yüzde 19'luk bir artışla kazandı ve 608 sandalyenin 230'uyla Reichstag'ın en büyük partisi oldu. Hitler'in seçim kazanımları karşısında küçülen KPD, yasal araçlardan uzaklaştı ve giderek şiddete yöneldi. Silezya'da sonuçlanan bir çatışma, ordunun sevk edilmesiyle sonuçlandı ve her girişim Almanya'yı potansiyel bir iç savaşa sürükledi. Bu sırada her iki taraf da bir rekabeti ateşlemek umuduyla birbirlerinin kalelerine yürüdü. Saldırılar, SA lideri 'in 1 Ağustos'ta suikasta kurban gitmesiyle devam etti ve ateşli bir boyuta ulaştı.
Nazi Partisi artık Reichstag'ın en büyük partisi olduğu için, Reichstag Başkanını seçme hakkına sahipti ve göreve kendi adamı Hermann Göring'i seçti. Başarıdan güç alan Hitler, şansölye olmak istedi. Başkan Hindenburg'un emriyle Şansölye Papen tarafından Hitler'e şansölye yardımcısı görevi teklif edildi, ancak reddetti. Hitler, bu teklifi, onu hükûmette "ikinci kemancı rolü" konumuna yerleştirdiğini gördü.
Göring, Reichstag başkanı konumunda iken, Nazi Partisi üyelerinin öldürülmesi olayında hükûmetin kararlı önlemler almasını istedi. 9 Ağustos'ta, Reichstrafgesetzbuch yasasında 'siyasi şiddet eylemleri' ile ilgili değişiklikler yapıldı ve cezayı 'ömür boyu hapis, 20 yıl ağır çalışma veya ölüm cezasına yükseltti. Bu tür suçları yargılayacakları özel mahkemeler ilan edildi. Yarım yıldan az bir süre sonra iktidara geldiğinde, Hitler bu yasayı muhaliflerine karşı yıkıcı bir etkiyle kullanacaktı.
Yasa hemen uygulandı, ancak son katliamların arkasındaki failleri beklendiği gibi yargılamaya götürmedi. Bunun yerine, Potempa'da (Yukarı Silezya) bir KPD üyesini öldürdüğü iddia edilen beş SA görevlisi yargılandı. Hitler duruşmaya savunma tanığı olarak çıktı, ancak 22 Ağustos'ta beşi mahkûm edildi ve ölüm cezasına çarptırıldı. İtirazda, bu ceza Eylül ayı başlarında müebbet hapis cezasına çevrildi. Hitler'in 1933 genel afıyla tüm tutuklu Nazileri serbest bırakmasından sadece dört ay önce boyunca hapiste yattılar.
Nazi Partisi Kasım 1932 seçimlerinde 35 sandalye kaybetti, ancak 196 sandalyeyle (% 33.1) Reichstag'ın en büyük partisi olmaya devam etti. Sosyal Demokratlar (SPD) 121 sandalye (% 20.4) ve Komünistler (KPD) 100 (% 16.9) sandalye kazandı.
Komünist Enternasyonal, tüm ılımlı sol partileri "sosyal faşistler" olarak tanımladı ve Komünistleri, enerjilerini ılımlı solun yok edilmesine adamaya çağırdı. Sonuç olarak KPD, Moskova'dan gelen emirlere uyarak, Sosyal Demokratların NSDAP'a karşı siyasi bir ittifak kurma girişimlerini reddetti.
Şansölye Papen görevden ayrıldıktan sonra, gizlice Hitler'e, cumhurbaşkanı Hindenburg üzerinde hala önemli bir etkiye sahip olduğunu söyleyen Papen, şansölye yardımcısı olabildiği sürece Hitler'i şansölye yapabileceğini söyledi. Bir diğer kayda değer olay ise, Sanayi, finans ve tarımın 22 önemli temsilcisi tarafından Hindenburg'dan Hitler'i şansölye olarak atamasını isteyen bir mektup olan Industrielleneingabe 'nin yayınlanmasıydı. Hindenburg, Temmuz ve Kasım 1932'deki parlamento seçimleri çoğunluk hükûmetinin kurulmasıyla sonuçlanmadıktan sonra Hitler'i şansölye olarak atamayı gönülsüzce kabul etti. Hitler, NSDAP ve Alman Ulusal Halk Partisi (DNVP) tarafından oluşturulan kısa ömürlü bir koalisyon hükûmetine başkanlık etti.
30 Ocak 1933'te, yeni kabine Hindenburg'un ofisinde kısa bir törenle yemin etti. NSDAP üç görev kazandı: Hitler Şansölye, Wilhelm Frick İçişleri Bakanı ve Hermann Göring, Portföysüz Bakan (ve Prusya İçişleri Bakanı) oldu. SA ve SS, Berlin'de meşalelerin aydınlattığı geçit törenleri düzenlediler. Hitler'in Machtergreifung'u ("iktidarın ele geçirilmesi") olarak adlandırılacak olan bu olaydır. Terim başlangıçta bazı Naziler tarafından devrimci bir süreç önermek için kullanılmıştı. Hitler ve diğerleri, güç aktarımının mevcut anayasal çerçeve içinde gerçekleştiğini yansıtan Machtübernahme ("iktidarın devralınması") kelimesini kullanmasına rağmen ve sürecin yasal olduğunu öne sürüyor.
Papen, muhafazakar çoğunluk kabinede şansölye yardımcısı olarak görev yapacaktı fakat hala yanlış bir şekilde Hitler'i "evcilleştirebileceğine" inanıyordu Başlangıçta Papen, bazı Nazi aşırılıklarına karşı onların aleyhine konuştu. Ancak, 1934'te Uzun Bıçaklar Gecesi'nde ölümden kıl payı kurtulduktan sonra artık rejimi eleştirmeye cesaret edemedi ve Alman büyükelçisi olarak Viyana'ya gönderildi.
Hem Almanya içinde hem de yurt dışında, başlangıçta Hitler'in konumunu daha sonraki diktatörlük tek parti rejimini kurmak için kullanabileceğine dair çok az korku vardı. Daha ziyade, onu şansölye yapmasına yardım eden muhafazakarlar, Hitler'i kontrol edip Nazi Partisini "ehlileştirip" hükûmette ilgili dürtüleri kendilerinin belirlemesine ikna oldular; yabancı büyükelçiler, Hitler'in Mussolini'nin kötü bir kopyası olmasa da "vasat" olduğunu vurgulayarak endişeleri yatıştırdılar; SPD'li politikacı Kurt Schumacher bile Hitler'i yeni hükûmetin "Dekorationsstück" ("sahne/dekorasyon parçası") olarak görerek onu önemsizleştirdi. Alman gazeteleri, şüphesiz, Hitler önderliğindeki hükûmetin siyasi düşmanlarıyla (sol partiler) savaşmaya çalışacağını, ancak Almanya'da bir diktatörlük kurmanın imkansız olacağını, çünkü "şiddetin devam edemeyeceğini" yazdı ve Alman milletinin "ifade ve düşünce özgürlüğüyle" gurur duyması gerektiğini de belirtti. Frankfurter Zeitung'dan Theodor Wolff şunu yazdı:
Alman ulusuna diktatörlük rejimi dayatılabileceğini düşünmek umutsuz bir yanlış yargıdır. [...] Alman halkının çeşitliliği demokrasiyi gerektirir.
— Theodor Wolff in , Ocak 1933
Yahudi Alman toplumunda bile, Hitler'in ateşli antisemitizmini gizlememesine rağmen endişeler sınırlı görünüyordu. Merkezi Yahudi Alman örgütünün (Centralverein deutscher Staatsbürger jüdischen Glaubens) yürütme kurulu 30 Ocak tarihli bir bildirgede, "elbette" Yahudi cemaatinin yeni hükûmete "en büyük güvensizlikle" karşı karşıya olduğunu, ancak aynı zamanda "kimsenin anayasal haklarına dokunmaya cesaret edemeyeceğine" ikna olmuşlardı. Yahudi Alman gazetesi Jüdische Rundschau'da 31 Ocak'ta yazdı:
... Alman ulusunda da barbar Yahudi karşıtı politikaya karşı yönelen güçler hala aktiftir. - Jüdische Rundschau [de], 31 Ocak 1933
Bununla birlikte, Berlin'deki İngiltere Büyükelçisi Sir gibi artan sayıda meraklı gözlemci, görüşlerini gözden geçirmeye başladı. 22 Şubat 1933'te, "Hitler devlet adamı olmayabilir, ancak alışılmadık derecede zeki ve cüretkar bir demagogdur ve her popüler içgüdüye tamamen canlıdır" diye yazdı ve Dışişleri Bakanlığı'na, Nazilerin "geldiği konusunda hiçbir şüphesi olmadığını" bildirdi. Dışişleri Daimi Müsteşarı Robert Vansittart, gönderiyi aldıktan sonra, Hitler'in sonunda üstünlüğü ele geçirmesi durumunda, "o zaman başka bir Avrupa savaşının ölçülebilir mesafe içinde olduğu" sonucuna vardı.
Nazizme karşı çıkan Almanların ona karşı birleşememesiyle, Hitler kısa sürede mutlak iktidarı sağlamlaştırmaya başladı.
Saçma sapan konuşuyormuş gibi görünme riskine rağmen, size Nasyonal Sosyalist hareketin 1000 yıl boyunca devam edeceğini söylüyorum! ... 15 yıl önce bir gün Almanya'yı yöneteceğimi ilan ettiğimde insanların bana nasıl güldüğünü unutmayın. Şimdi iktidarda kalacağımı ilan ettiğimde, aynı aptal gibi gülüyorlar! - Adolf Hitler, Haziran 1934'te Berlin'deki bir İngiliz muhabirine
Şansölyelikten diktatörlüğe
Reichstag yangınının ardından Naziler sivil özgürlükleri askıya almaya ve siyasi muhalefeti ortadan kaldırmaya başladı. Komünistler Reichstag'dan dışlandı. Mart 1933 seçimlerinde yine hiçbir parti çoğunluğu sağlayamadı. Hitler, istediği yetkileri elde etmek için Reichstag'daki Merkez Partisi ve Muhafazakarların oyuna ihtiyaç duyuyordu. Reichstag üyelerini 24 Mart 1933'te Yetki Kanunu için oy kullanmaya çağırdı. Hitler'e Yasa ile "geçici olarak" genel yetki verildi. Yasa ona parlamentonun izni olmadan ve hatta anayasal sınırlamalar olmaksızın hareket etme özgürlüğü verdi.
Hitler, karakteristik müzakere ve sindirme karışımını kullanarak dostane işbirliği imkânını sundu ve acil durum yetkileri verilirse Reichstag'ı, cumhurbaşkanını, eyaletleri veya kiliseleri tehdit etmeme sözü verdi. Meclis binasını çevreleyen Nazi paramiliteriyle birlikte, "Reichstag beyleri, savaş ve barış arasında karar vermek size kalmış" dedi. Dine karışmama vaatleri alan Merkez Parti, Kanun'un oylamasına muhafazakarlarla katıldı (sadece Sosyal Demokratlar aleyhte oy verdi).
Yasa, Hitler ve Kabinesinin dört yıl boyunca olağanüstü hâl kararıyla hüküm sürmesine izin verdi, ancak Hindenburg cumhurbaşkanı olarak kaldı. Hitler derhal eyaletlerin yetkilerini ve Nazi dışı siyasi parti ve örgütlerin varlığını ortadan kaldırmaya başladı. Nazi olmayan partiler 14 Temmuz 1933'te resmen yasaklandı ve Reichstag demokratik sorumluluklarından arındırıldı. Hindenburg ordunun başkomutanı olarak kaldı ve yabancı anlaşmaları müzakere etme yetkisini elinde tuttu.
Kanun, cumhurbaşkanının yetkilerini ihlal etmedi ve Hitler, Ağustos 1934'te Hindenburg'un ölümüne kadar tam bir diktatörlük iktidarı elde edemedi. Gazeteciler ve diplomatlar, Hitler'in kendisini cumhurbaşkanı olarak atayıp atamayacağını, onun yerine kimlerin Şansölye olarak atanabileceğini ve ordunun ne yapacağını merak ettiler. Ordunun Uzun Bıçaklar Gecesi'nden sonra Hitler'i desteklediğini bilmiyorlardı ya da cumhurbaşkanlığı ve Şansölyelik olarak iki konumunu tek bir makamda birleştireceğini umuyorlardı. Yalnızca Hitler devlet başkanı olarak kendisini hükûmetin başı olarak görevden alabilirdi. Tüm askerler, Hindenburg'un öldüğü gün, makama veya millete değil, kişisel olarak Hitler'e "kayıtsız şartsız itaat" yemini ederek Hitler Yemini verdiler.1934 Almanya devlet başkanlığı referandumu'nda büyük çoğunluk iki makamı birleştirmeyi onayladı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Shadows of the Dictators 1989, s. 25.
- ^ Shadows of the Dictators 1989, s. 27.
- ^ a b Shadows of the Dictators 1989, s. 28.
- ^ Ullrich 2016, s. 73.
- ^ Ullrich 2016, s. 75.
- ^ Ullrich 2016, s. 79.
- ^ a b Ullrich 2016, s. 80.
- ^ Shirer 1960, s. 34.
- ^ Kershaw 2008, ss. 72–74.
- ^ Ullrich 2016, s. 82.
- ^ a b Shirer 1960, s. 35.
- ^ Kershaw 2008, s. 82.
- ^ Hitler 1999, s. 219.
- ^ Kershaw 2008, s. 75.
- ^ Evans 2003, s. 170.
- ^ Kershaw 2008, ss. 75, 76.
- ^ Hitler 1999, s. 224.
- ^ Kershaw 2008, s. 76.
- ^ Toland 1976, s. 106.
- ^ a b Hoffmann 2000, s. 50.
- ^ Shirer 1960, s. 42.
- ^ Campbell 1998, ss. 19, 20.
- ^ Kershaw 2008, ss. 88–89.
- ^ Kershaw 2008, ss. 100–101.
- ^ Kershaw 2008, s. 102.
- ^ a b Kershaw 2008, s. 103.
- ^ Kershaw 2008, ss. 83, 103.
- ^ Lepage 2008, s. 21.
- ^ Zentner & Bedürftig 1997, s. 431.
- ^ Weale 2010, s. 16.
- ^ Weale 2010, ss. 26–29.
- ^ Kershaw 2008, s. 131.
- ^ Shirer 1960, s. 75.
- ^ Fulda 2009, ss. 68–69.
- ^ Kershaw 1999, s. 239.
- ^ a b c d Kolb 2005, ss. 224–225.
- ^ Nicholls, A.J. (2000) Weimar and the Rise of Hitler. London: Palgrave MacMillan. p. 138
- ^ Siemens 2013, s. 3.
- ^ Burleigh 2000, ss. 118–119.
- ^ Evans 2003, ss. 266–268.
- ^ Thacker 2010, ss. 111–112.
- ^ Hakim 1995.
- ^ Fulbrook 1991, s. 55.
- ^ Bullock 1991, s. 118.
- ^ Bullock 1991, s. 138.
- ^ Bullock 1991, ss. 92–94.
- ^ Bullock 1991, ss. 138–139.
- ^ Bullock 1991, s. 90.
- ^ Bullock 1991, s. 92.
- ^ Bullock 1991, s. 110.
- ^ Bracher 1991, s. 254.
- ^ Bullock 1991, s. 112.
- ^ Bullock 1991, ss. 113–114.
- ^ Bullock 1991, ss. 117–123.
- ^ Bullock 1991, ss. 117–124.
- ^ Bullock 1991, s. 128.
- ^ Bullock 1991, s. 132.
- ^ Hamann 2010, s. 402.
- ^ Shirer 1960, s. 130.
- ^ Speer, Albert (1995). Inside the Third Reich. Londra: Weidenfeld & Nicolson. s. 109. ISBN .
- ^ "Frick's Participation in Promoting the Nazi Conspirator's Accession to Power" 2 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ (1940). Inside Europe. New York: Harper & Brothers. ss. 28-29.
- ^ "1932: Chronik" [1932: Timeline] (Almanca). . 7 Mart 2000 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2012.
13. 4. Auf Grundlage der von Hindenburg erlassenen Notverordnung "zur Sicherung der Staatsautorität" verbietet Brüning SA und Schutzstaffel (SS). Die Regierung befürchtet einen Putschversuch der rechtsradikalen Organisationen.
- ^ . Federal Chancellor Willy Brandt Foundation. 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2012.
Basing his actions on the 'Emergency Decree for the Preservation of State Authority', Reich Defence Minister Wilhelm Groener bans Hitler's Sturmabteilung (SA) as well as his Schutzstaffel (SS) on 13 April 1932.
- ^ Kershaw 2008, ss. 233, 234.
- ^ Shirer 1960, s. 184.
- ^ Manvell & Fraenkel 2011, s. 92.
- ^ 2015, s. 6.
- ^ Evans 2005, ss. 569, 580ff.
- ^ Frei 1983.
- ^ Evans 2005, ss. 33–34.
- ^ a b "Ruhig abwarten!" [Calmly wait!]. Die Zeit Online (Almanca). 1 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Şubat 2016.
- ^ Kershaw, Ian, Making Friends with Hitler: Lord Londonderry and Britain's Road to War, Penguin, 2012, , 512 p.
- ^ Liebmann, George, Diplomacy Between the Wars: Five Diplomats and the Shaping of the Modern World, I.B. Tauris, 2008, , 288 p., p. 74.
- ^ Time 1934.
- ^ a b Bullock 1991, ss. 147–148.
- ^ Hoffmann 1977, s. 7.
- ^ Bullock 1991, ss. 138, 148.
- ^ Shirer 1960, ss. 200–201.
- ^ Shirer 1960, ss. 226–227.
- ^ (1940). Inside Europe. New York: Harper & Brothers. s. 59.
- ^ Ian Kershaw (1998). Hitler, 1889–1936: Hubris. Londra: Penguin. s. 526. ISBN .
Bibliyografya
- Bendersky, Joseph W. (2007). A Concise History of Nazi Germany. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. ISBN .
- (1991). The German Dictatorship: The Origins, Structure, and Consequences of National Socialism. Penguin History Series. Penguin. ISBN .
- (2009). The Rise and Fall of Communism. New York: HarperCollins. ISBN .
- (1991) [1962]. Hitler: A Study in Tyranny. New York; London: Harper Perennial. ISBN .
- (2000). The Third Reich: A New History. New York: Hill and Wang. ISBN .
- Campbell, Bruce (1998). The SA Generals and The Rise of Nazism. University Press of Kentucky. ISBN .
- Encyclopædia Britannica. "Franz von Papen". Britannica.com. Erişim tarihi: 2 Ocak 2014.
- (2003). The Coming of the Third Reich. New York; Toronto: Penguin. ISBN .
- Evans, Richard J. (2005). Das Dritte Reich – Aufstieg [The Coming Of The Third Reich] (Almanca). Deutscher Taschenbuch Verlag. ISBN .
- Frei, Norbert (1983). "Machtergreifung – Anmerkungen zu einem historischen Begriff" [Machtergreifung – Notes on a historical term] (PDF). Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte (Almanca) (31): 136-145. 21 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Kasım 2022.
- (1991). The Fontana History of Germany: 1918–1990: The Divided Nation. Fontana Press.
- Fulda, Bernhard (2009). Press and Politics in the Weimar Republic. Oxford: Oxford University Press. ISBN .
- Hamann, Brigitte (2010). Hitler's Vienna: A Portrait of the Tyrant as a Young Man. Tauris Parke. ISBN .
- Hett, Benjamin Carter (2018). The Death of Democracy: Hitler's Rise to Power and the Downfall of the Weimar Republic. New York: St. Martin's Griffin. ISBN .
- Hitler, Adolf (1999) [1925]. Mein Kampf. New York: Houghton Mifflin. ISBN .
- Hoffmann, Peter (1977). The History of the German Resistance, 1933–1945. Cambridge, MA: MIT Press. ISBN .
- Hoffmann, Peter (2000). Hitler's Personal Security: Protecting the Führer 1921–1945. Da Capo Press. ISBN .
- IMT at Nuremberg (1945–1946). "Nazi Conspiracy and Aggression Volume 2, Chapter XVI, Part 9". Yale Law School – The Avalon Project. Washington, DC: U.S. Government Printing Office. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- Kershaw, Ian (1999) [1998]. Hitler: 1889–1936: Hubris. New York: W.W. Norton & Company. ISBN .
- Kershaw, Ian (2008). Hitler: A Biography. New York: W.W. Norton & Company. ISBN .
- Kershaw, Ian (2012). Making Friends with Hitler: Lord Londonderry and Britain's Road to War. New York: Penguin. ISBN .
- Koehl, Robert (2004). The SS: A History 1919–45. Stroud: Tempus. ISBN .
- (2005) [1984]. The Weimar Republic. London; New York: Routledge. ISBN .
- Lepage, Jean-Denis G.G. (2008). Hitler Youth, 1922–1945: An Illustrated History. Jefferson, NC; London: McFarland & Co. ISBN .
- Liebmann, George (2008). Diplomacy Between the Wars: Five Diplomats and the Shaping of the Modern World. I.B Tauris. ISBN .
- ; (2011) [1962]. Goering: The Rise and Fall of the Notorious Nazi Leader. Londra: Skyhorse. ISBN .
- Mitchell, Otis C. (2013). Hitler's Stormtroopers and the Attack on the German Republic, 1919–1933. McFarland. ISBN .
- Mühlberger, Detlef (2004). Hitler's Voice: Nazi Ideology and Propaganda. 2. Oxford, UK: Peter Lang. ISBN .
- Nesbit, Roy Conyers; van Acker, Georges (2011) [1999]. The Flight of Rudolf Hess: Myths and Reality. Stroud: History Press. ISBN .
- Nicholls, A.J. (2000). Weimar and the Rise of Hitler. Londra: Palgrave MacMillan. ISBN .
- Read, Anthony (2004). The Devil's Disciples: Hitler's Inner Circle. New York: Norton. ISBN .
- Shirer, William L. (1960). The Rise and Fall of the Third Reich. New York: Simon & Schuster. ISBN .
- Siemens, Daniel (2013). The Making of a Nazi Hero: The Murder and Myth of Horst Wessel. I.B.Tauris. ISBN .
- Siemens, Daniel (2017). Stormtroopers: A New History of Hitler's Brownshirts. New Haven and London: Yale University Press. ISBN .
- Stachura, Peter D. (1975). Nazi Youth in the Weimar Republic. CLIO Books. ISBN .
- Stachura, Peter D., (Ed.) (2015) [First published in 1983 by Allen & Unwin]. "Introduction: Weimar National Socialism and Historians". The Nazi Machtergreifung. Routledge. ISBN .
- Staff (1989). Shadows of the Dictators: AD 1925–50. Amsterdam: Time-Life Books. ISBN .
- Staff (2 Temmuz 1934). . Time. 17 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2013.
- Thacker, Toby (2010) [2009]. Joseph Goebbels: Life and Death. New York: Palgrave Macmillan. ISBN .
- (1976). Adolf Hitler. New York: Doubleday & Company. ISBN .
- Turner, Henry Ashby (1969). "Big Business and the Rise of Hitler". The American Historical Review. 75 (1): 56-70. doi:10.2307/1841917. ISSN 0002-8762. JSTOR 1841917. 13 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2022.
- (2016). . Knopf Doubleday Publishing Group. ISBN .
- Ulrich, Volker (2017). "Ruhig abwarten! (26 January 2017)" [Calmly wait!]. Die Zeit Online. 13 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2022.
- U.S. State Dept., Office of the Historian. "Milestones: 1921–1936: The Dawes Plan, the Young Plan, German Reparations, and Inter-allied War Debts Office of the Historian". US. State Department – Office of the Historian. 26 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2022.
- (2010). The SS: A New History. Londra: Little, Brown. ISBN .
- Winkler, Heinrich August (2015). The Age of Catastrophe: A History of the West, 1914–1945. New haven and London: Yale University Press. ISBN .
- Zentner, Christian; Bedürftig, Friedemann (1997) [1991]. The Encyclopedia of the Third Reich. New York: Da Capo Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Adolf Hitler in iktidara yukselisi Almanya da Eylul 1919 da Hitler in daha sonra Deutsche Arbeiterpartei DAP Alman Isci Partisi olarak bilinen siyasi partiye katilmasiyla basladi Isim 1920 de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei NSDAP Nazi Partisi olarak bilinen Nasyonal Sosyalist Alman Isci Partisi olarak degistirildi Anti Marksistti ve Weimar Cumhuriyeti nin savas sonrasi demokratik hukumetine ve Versay Antlasmasi na karsiydi asiri milliyetciligi Pancermenizmi ve ayni zamanda antisemitizmi savunuyordu Hitler Reichstag in o ay 1933 Yetki Kanununu kabul etmesinden sonra Mart 1933 te iktidara geldi ve genisletilmis yetkiler aldi Cumhurbaskani Paul von Hindenburg bir dizi parlamento secimleri ve ilgili arka oda entrikalarindan sonra 30 Ocak 1933 te Hitler i Sansolye olarak atadi Yetki Kanunu acimasizca ve otoriterce kullanildiginda Hitler in bundan sonra anayasal olarak yasal itiraz olmaksizin diktatorluk yetkisini kullanabilecegi imkanina kavustu Sansolye Hitler Cumhurbaskani Paul von Hindenburg ile kilisenin icinde el sikisiyor 1933 Hitler partinin ilk yillarinda onemli bir yere yukseldi En iyi hitabet yetenegine sahip biri olarak partiden ayrilmakla tehdit ettikten sonra partinin yeni lideri oldu Siyasi hedeflerini ilerletmek icin siddet kullanma ve aynisini yapmaya istekli olan parti uyelerini ise alma konusundaki istekliligi ona kismen yardimci oldu 1923 Kasim indaki Birahane Darbesi ve Mein Kampf Kavgam adli kitabinin daha sonra yayinlanmasi Hitler in izleyici kitlesini genisletti 1920 lerin ortalarinda parti Hitler in konusmaci ve organizator olarak katildigi secim savaslarinin yani sira Rotfrontkampferbund ile Nazilerin Sturmabteilung SA arasindaki sokak savaslari ve siddete katildi 1920 lerin sonlari ve 1930 larin baslarinda Naziler Reichstag daki en buyuk siyasi parti olmaya yetecek kadar secim destegi topladi ve Hitler in siyasi keskinligi aldaticiligi ve kurnazligi partinin cogunluk olmamasini donusturdu ancak 1933 yilindaki hasta Weimar Cumhuriyeti nde etkili yonetim gucune donustu Naziler iktidara geldikten sonra iktidara yukselislerini cevreleyen bir mitoloji yarattilar ve bu makalenin kapsamina kabaca karsilik gelen donemi ya Kampfzeit mucadele zamani ya da Kampfjahre mucadele yillari olarak tanimladilar Ilk adimlar 1918 1924 Adolf Hitler Birinci Dunya Savasi ndan sonra yeni dogan Nazi Partisi ne dahil oldu ve Sturmabteilung SA paramiliterini kurarak hareketin siddetli tonunu erkenden belirledi Katolik Bavyera Protestan Berlin in merkezi yonetimine kizdi ve Hitler ilk basta Bavyera da devrimi bir iktidar araci olarak gordu ancak erken bir girisim sonucsuz kaldi ve 1923 Munih Birahane Darbesi nden sonra hapsedildi Zamanini kadinsi Yahudi Hristiyan ahlakinin Avrupa yi gucsuzlestirdigini savundugu Mein Kampf i yazmak icin kullandi ve Almanya nin kendini yeniden kurmasi ve bir imparatorluk kurmasi icin demirden bir adama ihtiyaci oldugunu soyledi Hukuki yollarla iktidari elde etme taktigine karar verdi Ateskes den Kasim 1918 Nazi Partisi uyeligine Eylul 1919 Subat 1919 Amerika Birlesik Devletleri nde Almanya daki karisikliklarla ilgili haberler 25 yasindaki Avusturya dogumlu Hitler Bavyera Krali den izin aldiktan sonra henuz bir Alman vatandasi olmamasina ragmen Alman Ordusu nun bir Bavyera alayina katildi Almanya dort yildan fazla bir suredir Agustos 1914 Kasim 1918 Bati Cephesinde I Dunya Savasi na katilan baslica ulus oldu Cephedeki catismalar Kasim 1918 de 19 Kasim da sona erdikten sonra Hitler Pasewalk hastanesinden taburcu edildi ve o zamanlar sosyalist bir karisiklik icinde olan Munih e dondu 21 Kasim da vardiginda 2 Piyade Alayi 1 Yedek Tabur 7 Bolugune atandi Aralik ayinda Traunstein daki bir Savas Esiri kampina gardiyan olarak atandi Ocak 1919 da kamp dagilincaya kadar orada kalacakti Munih e dondu ve yeniden gorevlendirilmeyi bekleyerek birkac ay kislada kaldi Munih te kaldigi bu sure zarfinda 21 Subat 1919 da bir Alman milliyetcisi tarafindan vurularak oldurulen sosyalist Kurt Eisner de dahil olmak uzere bir dizi suikastler duzenlendi Rakibi de bir saldirida yaralandi Diger siddet eylemlerinde hem Binbasi hem de muhafazakar milletvekili oldurulduler Berlin komunistler tarafindan Kapitalizmin Beyaz Muhafizlari olarak adlandirilan orduya gonderilen bu siyasi kaos icindeydi 3 Nisan 1919 da Hitler askeri taburunun irtibat sorumlusu olarak 15 Nisan da tekrar secildi Bu sure zarfinda birimini catismanin disinda kalmaya ve iki tarafa da katilmamaya cagirdi Bavyera Sovyet Cumhuriyeti 6 Mayis 1919 da Korgeneral Burghard von Oven ve guclerinin kentin guvenligini ilan etmesiyle resmen coktu Tutuklamalarin ve infazlarin ardindan Hitler bir diger irtibat gorevlisi olan i Sovyetlerin radikal ayagi diyerek kinadi Askeri sorusturma kuruluna verdigi ifadelerde ordudaki diger uyeler devrimci coskuyla enfekte olmustur dedi Anti komunist goruslerinden dolayi terhis edilmesine izin verilerek Mayis 1919 da birim dagitildi Haziran 1919 da Hitler 2 Piyade Alayi nin terhis burosuna tasindi Bu zaman zarfinda Alman askeri komutanligi ordunun ana onceliginin polisle birlikte halki daha siki bir sekilde gozetlemek boylece herhangi bir yeni kargasanin ateslenmesinin kesfedilip sondurulebilmesi olduguna dair bir bildiri yayinladi Mayis 1919 da Karl Mayr Munih teki 6 Muhafiz Alayi Taburu nun komutani oldu ve 30 Mayis tan itibaren General von Oven ve 4 Grup Komutanligi nin Bolum Ib Egitim ve Propaganda Dairesi baskani oldu Bu sifatla istihbarat departmani baskani olan Mayr Hitler i Haziran 1919 un baslarinda gizli ajan olarak ise aldi Yuzbasi Mayr in altinda Augsburg yakinlarindaki Reichswehrlager Lechfeld de ulusal dusunce kurslari duzenlendi Hitler 10 19 Temmuz tarihleri arasinda kursa katildi Bu sure zarfinda Hitler Mayr i o kadar etkiledi ki onu 1919 yazinda 26 egitmenden 1 i olarak anti bolsevik egitim komandolarina atadi Temmuz 1919 da Hitler hem diger askerleri etkilemek hem de Alman Isci Partisi ne DAP sizmak icin Reichswehr in Aufklarungskommando suna kesif komando Verbindungsmann istihbarat ajani olarak atandi DAP Anton Drexler Karl Harrer ve diger kisiler tarafindan 5 Ocak 1919 da Munih teki Fuerstenfelder Hof restoraninda kucuk bir toplantida diger gruplarin birlesmesi yoluyla olusturuldu DAP in faaliyetlerini inceleyen Hitler Drexler in antisemitik milliyetci anti kapitalist ve anti Marksist fikirlerinden etkilenmisti Hitler in Alman Isci Partisi DAP uyelik karti 12 Eylul 1919 toplantisinda Hitler bir seyirci uyesinin yaptigi yorumlarla ofkelendi Seyirci Mein Kampf ta Hitler onu kucumseyici bir sekilde profesor olarak adlandirdi Bavyera nin Almanya dan tamamen bagimsiz olmasi ve yeni bir Guney Alman ulusu olusturmak icin Avusturya ile birlesmesi gerektigini ileri surdu Hitler ayaga kalkti ve talihsiz Profesor Baumann i hitabet yeteneklerini kullanarak azarladi ve sonunda Baumann in toplantiyi ertelemeden once terk etmesine neden oldu Hitler in hitabet becerilerinden etkilenen Drexler onun DAP a katilmasini israrla istedi Ordu amirlerinin emri uzerine Hitler partiye katilmak icin basvurdu Bir hafta icinde Hitler resmi olarak uye olarak kabul edildigini ve bunu gorusmek icin bir komite toplantisina gelmesi gerektigini belirten bir posta karti aldi Hitler Alte Rosenbad birahanesinde yapilan komite toplantisina katildi Daha sonra Hitler Mein Kampf kitabinda yeni dogan bu partiye katilmanin hayatinin en belirleyici karari oldugunu yazdi Buradan geri donus olmazdi ve olamazdi Alman Isci Partisi ne uye olarak kaydoldu ve gecici 7 numarali uyelik kartini aldi Normalde askere alinmis ordu personelinin siyasi partilere katilmasina izin verilmiyordu Ancak bu durumda Yuzbasi Mayr Hitler DAP a katilmasina izin verdi Dahasi Hitler in orduda kalmasina ve haftalik 20 altinlik maasini almasina da izin verildi Erken parti uyeliginden Hofbrauhaus Melee ye Kasim 1921 Otto Strasser NSDAP in programi nedir Hitler Sorun program degil Tek soru guctur Strasser Guc yalnizca programi gerceklestirmenin yoludur Hitler Bunlar entelektuellerin gorusleridir Guce ihtiyacimiz var 1920 baslarinda DAP 101 den fazla uyeye ulasti ve Hitler 555 numarali uye olarak uyelik kartini aldi Hitler in hatiri sayilir hitabet ve propaganda becerileri parti liderligi tarafindan takdir edildi Anton Drexler in destegiyle Hitler 1920 nin baslarinda parti propagandasinin basina gecti ve eylemleri partiyi donusturmeye basladi O gune kadarki en buyuk dinleyici bulusmasini 24 Subat 1920 de Munih deki Staatliches Hofbrauhaus ta duzenledi Orada Hitler partinin 25 maddelik programini acikladi DAP nin isim degisikligini Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei NSDAP Nasyonal Sosyalist Alman Isci Partisi olarak degistirdi Dunyanin geri kalani tarafindan genellikle Nazi Partisi olarak bilinen Hitler partinin kirmizi zemin uzerine beyaz bir daire icinde gamali hac bayragini tasarladi Hitler daha sonra Mart 1920 de ordudan terhis edildi ve Nazi Partisi icin tam zamanli calismaya basladi 1920 de Emil Maurice in cevresinde kucuk bir salon koruma ekibi olusturuldu Grup ilk olarak Siparis birlikleri Ordnertruppen olarak adlandirildi Daha sonra Agustos 1921 de Hitler partinin Jimnastik ve Spor Bolumu Turn und Sportabteilung olarak bilinen grubu yeniden tanimladi 1921 sonbaharinda gruba Sturmabteilung Firtina Kitasi veya SA adi verildi ve Kasim 1921 de grup artik resmi olarak bu adla biliniyordu 1920 de Hitler ayrica Munih bira salonlarinda ozellikle Hofbrauhaus Sterneckerbrau ve Burgerbraukeller de konferans vermeye basladi Parti konusmalari ve toplantilari icin kalabaligi sadece Hitler getirebildi Bu zamana kadar polis konusmalari zaten izliyordu ve hayatta kalan kendi kayitlari Hitler in Yahudiler ve Versailles Antlasmasi gibi basliklarla konferanslar verdigini ortaya koyuyor Yil sonunda parti uyeligi 2 000 olarak kaydedildi Haziran 1921 de Hitler ve Dietrich Eckart Berlin e bagis toplama gezisindeyken orgutsel evi olan Munih teki Nazi Partisi icinde bir isyan patlak verdi Yurutme komitesi uyeleri rakip Alman Sosyalist Partisi DSP ile birlesmek istedi Hitler 11 Temmuz da Munih e dondu ve ofkeyle istifasini sundu Komite uyeleri onde gelen halk figuru ve sozcusunun istifasinin partinin sonu anlamina gelecegini fark etti Hitler parti baskani olarak Anton Drexler in yerine gecmesini ve parti merkezinin Munih te kalmasi kosuluyla yeniden katilacagini duyurdu Komite bu istegini kabul etti ve 26 Temmuz da 3 680 uye olarak partiye yeniden katildi Ilerleyen gunlerde Hitler kalabaliklara konustu ve gurleyen alkislarla kendini savundu Stratejisi basarili oldu bir genel uyelik toplantisinda parti baskani olarak mutlak yetkiler verildi ve kendisine sadece bir hayir oyu kullanildi 4 Kasim 1921 de Nazi Partisi Munih Hofbrauhaus ta buyuk bir halk toplantisi duzenledi Hitler bir sure konustuktan sonra toplanti bir kargasaya donustu kucuk bir SA bolugu muhalefeti yendi Birahane Darbesi Birahane Darbesi Saniklari 1922 de ve 1923 un baslarinda Hitler ve Nazi Partisi buyuyerek buyuk onem kazanacak iki orgut kurdu Ilki Jungsturm Adolf Hitler ve der NSDAP olarak basladi daha sonra Hitler Gencligi olacaklardi Digeri Mayis 1923 te Stosstrupp Hitler Shock Troop Hitler olarak yeniden adlandirilan Stabswache Ozel Muhafiz idi Hitler icin bir koruma biriminin bu erken enkarnasyonu daha sonra Schutzstaffel SS olacakti Benito Mussolini nin 1922 deki Roma Yuruyusunden esinlenen Hitler ulkenin kontrolunu ele gecirmek icin bir darbenin uygun strateji olduguna karar verdi Mayis 1923 te ordu icinde Hitler e bagli unsurlar SA nin bir kisla ve onun silahlarini temin etmesine yardim etti ancak yuruyus emri asla vermedi Hitler 8 9 Kasim 1923 te bir darbe girisimi olan Birahane Darbesi ne liderlik ettiginde cok onemli bir an gelmisti Basarisiz darbede on alti Nazi Partisi uyesi ve dort polis memuru olduruldu Hitler 11 Kasim 1923 te tutuklandi Hitler vatana ihanetten yargilanarak halkin buyuk ilgisini cekti Oldukca gorkemli olan durusma Subat 1924 te basladi Hitler durumu tersine cevirmeye demokrasiyi ve Weimar Cumhuriyeti ni Alman halkina hainlik olarak yargilamaya calisti Hitler savunmasina karsin suclu bulundu ve 1 Nisan da Landsberg Hapishanesinde bes yil hapis cezasina carptirildi Hitler gardiyanlardan dostane muamele gordu nehir manzarali bir odasi vardi kravat takiyordu odasina duzenli ziyaretcileri vardi taraftarlarindan mektup almasina ve ozel sekreter kullanmasina izin verildi Bavyera Yuksek Mahkemesi tarafindan affedilerek savcinin itirazlari uzerine 20 Aralik 1924 te hapisten cikarildi Hitler Landsberg Hapishanesinde gecirdigi zamani politik stratejisini degerlendirmek ve Mein Kampf in orijinal adi Yalanlara Aptalliga ve Korkakliga Karsi Dort Bucuk Yil Mucadele baslikli ilk cildini ozellikle yardimcisi Rudolf Hess e dikte ettirerek yazdirtti O Darbeden sonra Bavyera da partisi yasaklandi ancak 1924 teki iki secime Nasyonal Sosyalist Ozgurluk Hareketi adiyla vekaleten katildi Mayis 1924 Alman federal seciminde parti 6 6 1 918 329 oy alarak Reichstag da sandalye kazandi Aralik 1924 federal secimlerinde Nasyonal Sosyalist Ozgurluk Hareketi NSFB Deutschvolkische Freiheitspartei DVFP ve Nazi Partisi nin NSDAP birlesimi 18 sandalye kaybetti sadece 14 sandalyeye sahipti Secmenlerin sadece 3 u 907 242 Hitler in partisine oy vermisti Barmat Skandali 1924 ve 1925 te Weimar Cumhuriyeti nde Sosyal Demokrat Parti nin yolsuzluk savas vurgunculugu dolandiricilik rusvet ve mali kotuluklerle suclanmasi daha sonra Nazi propagandasinda hem bir secim stratejisi hem de anti Semitizme bir cagri olarak kullanildi Guce dogru ilerleyisi 1925 1930 Mayis 1928 federal secimlerinde parti Reichstag da yalnizca 12 sandalye kazandi En yuksek eyalet kazanci yine Bavyera da 5 1 oldu ancak uc bolgede Naziler oylarin 1 ini bile alamadi Genel olarak Parti oylarin 2 6 sini 810 100 kazandi Kismen kotu sonuclar nedeniyle Hitler Almanlarin hedefleri hakkinda daha fazla bilgi sahibi olmalari gerektigine karar verdi Yayincisinin cesaretini kirmasina ragmen kesfedilen ve olumunden sonra Zweites Buch olarak yayinlanan ikinci bir kitap yazdi Bu sirada SA Komunist kalelerine girerek ve siddetli tartismalar baslatarak Rotfront ile kasitli bir dusmanlik donemi baslatti 1928 in sonunda parti uyeligi 130 000 olarak kaydedildi Mart 1929 da Erich Ludendorff Baskanlik secimlerinde Nazi Partisi ni temsil etti 280 000 oy 1 1 kazandi ve bir milyondan az oyu alan tek aday oydu Sokaklardaki catismalar giderek siddetlendi Rotfront Hitler in bir konusmasini boldukten sonra SA Nurnberg sokaklarina yurudu ve iki seyirciyi oldurdu SA 25 Agustos ta bir Rotfront toplantisina ve gunler sonra Almanya Komunist Partisi nin KPD Berlin deki genel merkezine bir kisasa kisasa eylemde baskin duzenledi Eylul ayinda Joseph Goebbels adamlarini KPD nin kalesi Neukolln e goturdu ve iki savasan taraf silah alisverisinde bulundu 1929 Alman referandumu Nazi Partisi nin daha once hic sahip olmadigi bir itibar ve taninmasini sagladigi icin onemliydi 14 Ocak 1930 aksami saat on civarinda Horst Wessel Friedrichshain de KPD nin iki uyesi tarafindan yakin mesafeden olumcul bir sekilde vuruldu Saldiri KPD uyesi olan ev sahibiyle tartistiktan sonra meydana geldi ve Wessel i vuran Rotfront arkadaslarindan Albert Hochter ile iletisime gecti Wessel aylar once Horst Wessel Lied olarak Nazi marsi olarak bilinecek bir sarkiyi kaleme almisti Goebbels saldirida ele gecirildi ve Wessel in olum doseginde gecirdigi haftalar sarkiyi duyurmak icin kullanildi ve cenazesi Naziler icin anti komunist propaganda firsati olarak kullanildi Mayis ayinda Goebbels cumhurbaskani Hindenburg a iftira atmaktan mahkum edildi ve 800 mark para cezasina carptirildi Cezasi Goebbels in 1929 tarihli Der Angriff gazetesinde yazdigi bir makaleden kaynaklaniyordu Haziran ayinda Goebbels Leipzig savcisi tarafindan Goebbels in 1927 de verdigi ifadelere dayanarak vatana ihanetle suclandi ancak dort aylik bir sorusturmanin ardindan bosa cikti Hitler Aralik 1930 da Nazi Partisi uyeleriyle birlikte Bu arka plana karsi Hitler in partisi Reichstag da Eylul 1930 federal secimlerinde 107 sandalye 18 3 6 409 600 oy alarak bir zafer kazandi Naziler Almanya daki en buyuk ikinci parti oldu Bavyera da parti oylarin 17 9 unu aldi ancak bu oran ilk kez diger bircok ilde asildi Oldenburg 27 3 Braunschweig 26 6 Waldeck 26 5 Mecklenburg Strelitz 22 6 Lippe 22 3 Mecklenburg Schwerin 20 1 Anhalt 19 8 Thuringen 19 5 Baden 19 2 Hamburg 19 2 Prusya 18 4 Hessen 18 4 Sachsen 18 3 Lubeck 18 3 ve Schaumburg Lippe 18 1 Kampanyanin arkasina esi gorulmemis miktarda para aktarildi Bir milyondan fazla brosur uretildi ve dagitildi Yalnizca Berlin de kullanilmak uzere altmis kamyona el konuldu Nazi kampanyalarinin daha az titiz oldugu bolgelerde toplam oy orani 9 kadar dusmustu Buyuk Buhran ayni zamanda Hitler in secim basarisinda da bir faktordu Bu yasal zemine karsi SA ilk buyuk Yahudi karsiti eylemini 13 Ekim 1930 da baslatti Kahverengi gomlekliler Potsdamer Platz daki Yahudilere ait dukkanlarin camlarini kirdi Weimar partilerinin Nazileri durduramamasi1929 Wall Street Cokusu dunya capinda ekonomik felaketin habercisi oldu Naziler ve Komunistler 1930 federal secimlerinde buyuk kazanclar elde ettiler Naziler ve aralarindaki Komunistler Reichstag koltuklarinin neredeyse 40 ini aldilar Bu durum ilimli partilerin anti demokratlarla muzakereleri dusunmesini gerektiriyordu Komunistler diye yaziyordu Bullock cumhuriyeti kurtarmak icin parmaklarini kipirdatmaktansa Nazileri iktidarda gormeyi tercih edeceklerini acikca ilan ettiler Weimar siyasi partileri Nazi yukselisini durduramadi Almanya nin Weimar siyasi sistemi sansolyelerin istikrarli bir parlamento cogunlugu ile yonetmelerini zorlastirdi ve ardisik sansolyeler bunun yerine cumhurbaskaninin acil durum yetkilerine hukmetti 1931 den 1933 e kadar Naziler teror taktiklerini geleneksel kampanyalarla birlestirdi Hitler ulkeyi yayin yoluyla etkilerken SA birlikleri sokaklarda gecit toreni yapti rakiplerini dovdu ve toplantilarini dagitti Nazileri bloke edecek kadar guclu bir orta sinif liberal partisi yoktu Halk Partisi ve Demokratlar sandiklarda Nazilere agir kayiplar verdiler Sosyal Demokratlar esasen etkisiz bir liderlige sahip muhafazakar bir sendika partisiydi Katolik Merkez Partisi oylama blokajini surdurdu ancak kendi ozel cikarlarini savunmakla mesguldu ve Bullock soyle yazdi 1932 3 Bu arada Komunistler sokaklarda Nazilerle siddetli catismalara giriyorlardi ancak Moskova Komunist Partiyi Sosyal Demokratlarin imhasina oncelik vermesi ve isci sinifinin sadakatine rakip olarak onlarda daha fazla tehlike gormesi icin talimat vermisti Yine de Bullock en agir sorumlulugun gercek bir muhafazakarliktan vazgecen ve Hitler i bir koalisyon hukumetine ortak yapan Alman sag kanadina ait oldugunu yazdi Sansolye Franz von Papen solda nihai halefi Savunma Bakani Kurt von Schleicher ile Merkez Partisi nden Heinrich Bruning 1930 dan 1932 ye kadar sansolyeydi Bruning ve Hitler isbirligi sartlarina uzlasamadi ancak Bruning in kendisi parlamentonun destegi uzerinde giderek cumhurbaskani ve Ordunun destegiyle ulkeyi yonetiyordu Muhafazakar bir monarsist olan 84 yasindaki cumhurbaskani Paul von Hindenburg Nazileri bastirmak icin harekete gecme konusunda isteksizken hirsli Tumgeneral Kurt von Schleicher Bakan ordu ve donanma meselelerini ele alirken onlarin desteginden yararlanmayi umuyordu Schleicher in destegi ve Hitler in acikladigi onayiyla Hindenburg Haziran 1932 de Bruning in yerine Katolik monarsist Franz von Papen i Sansolye olarak atadi Papen Harzburg Cephesinin yeniden dirilisinde aktif rol oynadi Merkez Partisi ile arasi bozulmustu Nihayetinde Hitler i alt etmeyi umuyordu Temmuz 1932 federal secimlerinde Naziler Reichstag in en buyuk partisi oldu ancak yine de cogunluk yoktu Hitler Papen e olan destegini cekti ve sansolyelik talebinde bulundu Bu istegi Hindenburg tarafindan reddedildi Papen Parlamentoyu feshetti ve Nazi oylamasi Kasim Secimlerinde reddedildi Secim sonrasinda Papen bir ust meclis ile yeni bir secim sistemi taslagi hazirlarken kararnamelerle ulkeyi yonetmeyi onerdi Schleicher Hindenburg u Papen i gorevden almaya ikna etti Schleicher in kendisi sansolye oldu ve ise yarar bir koalisyon kurma sozu verdi Magdur olan Papen bir Nazi Milliyetci Koalisyonu onererek Hitler ile muzakerelere basladi Neredeyse Hitler i geride birakan ancak Schleicher tarafindan yenilecek olan Papen dikkatini Schleicher i yenmeye cevirdi ve Hitler ile bir anlasma imzaladi Kontrolu ele gecirme 1931 1933 10 Mart 1931 de Rotfront ile SA arasindaki sokak siddeti artarak onceki tum engelleri ve beklentileri yikarak Prusya Kahverengi gomlekliler uzerindeki yasagini yeniden yururluge koydu Yasaktan gunler sonra SA adamlari bir sokak kavgasinda iki komunisti vurarak oldurdu bu da Goebbels hakkinda kamuoyu onunde konusma yasagi getirildi Hitler in vatandasligi 1924 te kamuoyunda tartisilan bir konu haline geldiginde 16 Ekim 1924 te Hitler bir kamu beyanati verdi Avusturya vatandasligimi kaybetmek bana aci vermiyor cunku kendimi hicbir zaman Avusturya vatandasi olarak hissetmedim her zaman sadece bir Alman olarak hissettim Alman Ordusunda nihai sonuca varmami ve askerlik yapmami saglayan iste bu zihniyetti Hitler memleketi Avusturya ya surgun edilme tehdidi altinda 7 Nisan 1925 te Avusturya vatandasligindan resmen vazgecti ve neredeyse yedi yil sonrasina kadar Alman vatandasligini alamadi bu nedenle kamu gorevlerine aday olamadi Wilhelm Frick in bir Thuringen polis memuru olarak vatandasligi nakletme girisiminin basarisiz olmasindan sonra Hitler Dietrich Klagges tarafindan Ozgur Brunswick Eyaleti hukumet yetkilisi olarak atandiktan sonra Alman vatandasligini kazandi SA dan sorumlu Ernst Rohm siddetli bir anti semitist olan u Berlin SA nin basina getirdi Rotfront tarafinda bircok olumle birlikte kayiplari artti ve 1931 in sonunda SA da 47 olum gerceklesti ve Rotfront kendisinden de yaklasik 80 kisinin oldugunu kaydetti 1932 yilinin Subat ve Nisan aylari boyunca sokak kavgalari ve olumlerle sonuclanan birahane savaslari Adolf Hitler in anitsal olarak populer Hindenburg la karsi karsiya gelmesine neden olan baskanlik secimlerindeki rekabetin zemininde gerceklesti 13 Mart taki ilk turda Hitler 11 milyondan fazla oy almisti ama yine de Hindenburg un gerisindeydi Ikinci ve son tur 10 Nisan da gerceklesti Hitler 36 8 13 418 547 oy Paul von Hindenburg a 53 0 19 359 983 oy yenilirken KPD adayi Ernst Thalmann oylarin dusuk bir yuzdesini 10 2 3 706 759 oy kazandi O anda Nazi Partisi nin 800 000 den fazla uyesi vardi Baskanlik secimlerinden uc gun sonra Alman hukumeti Nazi Partisi paramiliterleri olan SA ve SS i Devlet Otoritesinin Korunmasina Iliskin Olaganustu Hal Kararnamesi ne dayanarak yasakladi Bu eylem buyuk olcude SA gorevlilerinin Berlin de silahsiz Yahudilere saldirmaktan yargilandigi davada ortaya cikan ayrintilardan kaynaklandi Bir aydan kisa bir sure sonra yasa 30 Mayis ta Almanya Basbakani Franz von Papen tarafindan yururlukten kaldirildi Yahudilerin kaderi hakkindaki bu tur kararsizlik o donemde Alman halkini saran anti Semitizm kulturu tarafindan destekleniyordu Temmuz 1932 federal seciminde Naziler halk oylarinin 37 3 unu 13 745 000 oy yuzde 19 luk bir artisla kazandi ve 608 sandalyenin 230 uyla Reichstag in en buyuk partisi oldu Hitler in secim kazanimlari karsisinda kuculen KPD yasal araclardan uzaklasti ve giderek siddete yoneldi Silezya da sonuclanan bir catisma ordunun sevk edilmesiyle sonuclandi ve her girisim Almanya yi potansiyel bir ic savasa surukledi Bu sirada her iki taraf da bir rekabeti ateslemek umuduyla birbirlerinin kalelerine yurudu Saldirilar SA lideri in 1 Agustos ta suikasta kurban gitmesiyle devam etti ve atesli bir boyuta ulasti Nazi Partisi artik Reichstag in en buyuk partisi oldugu icin Reichstag Baskanini secme hakkina sahipti ve goreve kendi adami Hermann Goring i secti Basaridan guc alan Hitler sansolye olmak istedi Baskan Hindenburg un emriyle Sansolye Papen tarafindan Hitler e sansolye yardimcisi gorevi teklif edildi ancak reddetti Hitler bu teklifi onu hukumette ikinci kemanci rolu konumuna yerlestirdigini gordu Goring Reichstag baskani konumunda iken Nazi Partisi uyelerinin oldurulmesi olayinda hukumetin kararli onlemler almasini istedi 9 Agustos ta Reichstrafgesetzbuch yasasinda siyasi siddet eylemleri ile ilgili degisiklikler yapildi ve cezayi omur boyu hapis 20 yil agir calisma veya olum cezasina yukseltti Bu tur suclari yargilayacaklari ozel mahkemeler ilan edildi Yarim yildan az bir sure sonra iktidara geldiginde Hitler bu yasayi muhaliflerine karsi yikici bir etkiyle kullanacakti Yasa hemen uygulandi ancak son katliamlarin arkasindaki failleri beklendigi gibi yargilamaya goturmedi Bunun yerine Potempa da Yukari Silezya bir KPD uyesini oldurdugu iddia edilen bes SA gorevlisi yargilandi Hitler durusmaya savunma tanigi olarak cikti ancak 22 Agustos ta besi mahkum edildi ve olum cezasina carptirildi Itirazda bu ceza Eylul ayi baslarinda muebbet hapis cezasina cevrildi Hitler in 1933 genel afiyla tum tutuklu Nazileri serbest birakmasindan sadece dort ay once boyunca hapiste yattilar Nazi Partisi Kasim 1932 secimlerinde 35 sandalye kaybetti ancak 196 sandalyeyle 33 1 Reichstag in en buyuk partisi olmaya devam etti Sosyal Demokratlar SPD 121 sandalye 20 4 ve Komunistler KPD 100 16 9 sandalye kazandi Komunist Enternasyonal tum ilimli sol partileri sosyal fasistler olarak tanimladi ve Komunistleri enerjilerini ilimli solun yok edilmesine adamaya cagirdi Sonuc olarak KPD Moskova dan gelen emirlere uyarak Sosyal Demokratlarin NSDAP a karsi siyasi bir ittifak kurma girisimlerini reddetti Sansolye Papen gorevden ayrildiktan sonra gizlice Hitler e cumhurbaskani Hindenburg uzerinde hala onemli bir etkiye sahip oldugunu soyleyen Papen sansolye yardimcisi olabildigi surece Hitler i sansolye yapabilecegini soyledi Bir diger kayda deger olay ise Sanayi finans ve tarimin 22 onemli temsilcisi tarafindan Hindenburg dan Hitler i sansolye olarak atamasini isteyen bir mektup olan Industrielleneingabe nin yayinlanmasiydi Hindenburg Temmuz ve Kasim 1932 deki parlamento secimleri cogunluk hukumetinin kurulmasiyla sonuclanmadiktan sonra Hitler i sansolye olarak atamayi gonulsuzce kabul etti Hitler NSDAP ve Alman Ulusal Halk Partisi DNVP tarafindan olusturulan kisa omurlu bir koalisyon hukumetine baskanlik etti 30 Ocak 1933 te yeni kabine Hindenburg un ofisinde kisa bir torenle yemin etti NSDAP uc gorev kazandi Hitler Sansolye Wilhelm Frick Icisleri Bakani ve Hermann Goring Portfoysuz Bakan ve Prusya Icisleri Bakani oldu SA ve SS Berlin de mesalelerin aydinlattigi gecit torenleri duzenlediler Hitler in Machtergreifung u iktidarin ele gecirilmesi olarak adlandirilacak olan bu olaydir Terim baslangicta bazi Naziler tarafindan devrimci bir surec onermek icin kullanilmisti Hitler ve digerleri guc aktariminin mevcut anayasal cerceve icinde gerceklestigini yansitan Machtubernahme iktidarin devralinmasi kelimesini kullanmasina ragmen ve surecin yasal oldugunu one suruyor Papen muhafazakar cogunluk kabinede sansolye yardimcisi olarak gorev yapacakti fakat hala yanlis bir sekilde Hitler i evcillestirebilecegine inaniyordu Baslangicta Papen bazi Nazi asiriliklarina karsi onlarin aleyhine konustu Ancak 1934 te Uzun Bicaklar Gecesi nde olumden kil payi kurtulduktan sonra artik rejimi elestirmeye cesaret edemedi ve Alman buyukelcisi olarak Viyana ya gonderildi Hem Almanya icinde hem de yurt disinda baslangicta Hitler in konumunu daha sonraki diktatorluk tek parti rejimini kurmak icin kullanabilecegine dair cok az korku vardi Daha ziyade onu sansolye yapmasina yardim eden muhafazakarlar Hitler i kontrol edip Nazi Partisini ehlilestirip hukumette ilgili durtuleri kendilerinin belirlemesine ikna oldular yabanci buyukelciler Hitler in Mussolini nin kotu bir kopyasi olmasa da vasat oldugunu vurgulayarak endiseleri yatistirdilar SPD li politikaci Kurt Schumacher bile Hitler i yeni hukumetin Dekorationsstuck sahne dekorasyon parcasi olarak gorerek onu onemsizlestirdi Alman gazeteleri suphesiz Hitler onderligindeki hukumetin siyasi dusmanlariyla sol partiler savasmaya calisacagini ancak Almanya da bir diktatorluk kurmanin imkansiz olacagini cunku siddetin devam edemeyecegini yazdi ve Alman milletinin ifade ve dusunce ozgurluguyle gurur duymasi gerektigini de belirtti Frankfurter Zeitung dan Theodor Wolff sunu yazdi Alman ulusuna diktatorluk rejimi dayatilabilecegini dusunmek umutsuz bir yanlis yargidir Alman halkinin cesitliligi demokrasiyi gerektirir Theodor Wolff in Ocak 1933 Yahudi Alman toplumunda bile Hitler in atesli antisemitizmini gizlememesine ragmen endiseler sinirli gorunuyordu Merkezi Yahudi Alman orgutunun Centralverein deutscher Staatsburger judischen Glaubens yurutme kurulu 30 Ocak tarihli bir bildirgede elbette Yahudi cemaatinin yeni hukumete en buyuk guvensizlikle karsi karsiya oldugunu ancak ayni zamanda kimsenin anayasal haklarina dokunmaya cesaret edemeyecegine ikna olmuslardi Yahudi Alman gazetesi Judische Rundschau da 31 Ocak ta yazdi Alman ulusunda da barbar Yahudi karsiti politikaya karsi yonelen gucler hala aktiftir Judische Rundschau de 31 Ocak 1933 Bununla birlikte Berlin deki Ingiltere Buyukelcisi Sir gibi artan sayida merakli gozlemci goruslerini gozden gecirmeye basladi 22 Subat 1933 te Hitler devlet adami olmayabilir ancak alisilmadik derecede zeki ve curetkar bir demagogdur ve her populer icguduye tamamen canlidir diye yazdi ve Disisleri Bakanligi na Nazilerin geldigi konusunda hicbir suphesi olmadigini bildirdi Disisleri Daimi Mustesari Robert Vansittart gonderiyi aldiktan sonra Hitler in sonunda ustunlugu ele gecirmesi durumunda o zaman baska bir Avrupa savasinin olculebilir mesafe icinde oldugu sonucuna vardi Nazizme karsi cikan Almanlarin ona karsi birlesememesiyle Hitler kisa surede mutlak iktidari saglamlastirmaya basladi Sacma sapan konusuyormus gibi gorunme riskine ragmen size Nasyonal Sosyalist hareketin 1000 yil boyunca devam edecegini soyluyorum 15 yil once bir gun Almanya yi yonetecegimi ilan ettigimde insanlarin bana nasil guldugunu unutmayin Simdi iktidarda kalacagimi ilan ettigimde ayni aptal gibi guluyorlar Adolf Hitler Haziran 1934 te Berlin deki bir Ingiliz muhabirineSansolyelikten diktatorlugeAdolf Hitler 23 Mart 1933 te Reichstag a hitap ediyor 1933 te Yetki Kanunu na riza arayan Hitler Reichstag i cumhurbaskanini eyaletleri tehdit etmeyecegine soz vererek dostane isbirligi imkani sundu Reichstag yangininin ardindan Naziler sivil ozgurlukleri askiya almaya ve siyasi muhalefeti ortadan kaldirmaya basladi Komunistler Reichstag dan dislandi Mart 1933 secimlerinde yine hicbir parti cogunlugu saglayamadi Hitler istedigi yetkileri elde etmek icin Reichstag daki Merkez Partisi ve Muhafazakarlarin oyuna ihtiyac duyuyordu Reichstag uyelerini 24 Mart 1933 te Yetki Kanunu icin oy kullanmaya cagirdi Hitler e Yasa ile gecici olarak genel yetki verildi Yasa ona parlamentonun izni olmadan ve hatta anayasal sinirlamalar olmaksizin hareket etme ozgurlugu verdi Hitler karakteristik muzakere ve sindirme karisimini kullanarak dostane isbirligi imkanini sundu ve acil durum yetkileri verilirse Reichstag i cumhurbaskanini eyaletleri veya kiliseleri tehdit etmeme sozu verdi Meclis binasini cevreleyen Nazi paramiliteriyle birlikte Reichstag beyleri savas ve baris arasinda karar vermek size kalmis dedi Dine karismama vaatleri alan Merkez Parti Kanun un oylamasina muhafazakarlarla katildi sadece Sosyal Demokratlar aleyhte oy verdi Yasa Hitler ve Kabinesinin dort yil boyunca olaganustu hal karariyla hukum surmesine izin verdi ancak Hindenburg cumhurbaskani olarak kaldi Hitler derhal eyaletlerin yetkilerini ve Nazi disi siyasi parti ve orgutlerin varligini ortadan kaldirmaya basladi Nazi olmayan partiler 14 Temmuz 1933 te resmen yasaklandi ve Reichstag demokratik sorumluluklarindan arindirildi Hindenburg ordunun baskomutani olarak kaldi ve yabanci anlasmalari muzakere etme yetkisini elinde tuttu Kanun cumhurbaskaninin yetkilerini ihlal etmedi ve Hitler Agustos 1934 te Hindenburg un olumune kadar tam bir diktatorluk iktidari elde edemedi Gazeteciler ve diplomatlar Hitler in kendisini cumhurbaskani olarak atayip atamayacagini onun yerine kimlerin Sansolye olarak atanabilecegini ve ordunun ne yapacagini merak ettiler Ordunun Uzun Bicaklar Gecesi nden sonra Hitler i destekledigini bilmiyorlardi ya da cumhurbaskanligi ve Sansolyelik olarak iki konumunu tek bir makamda birlestirecegini umuyorlardi Yalnizca Hitler devlet baskani olarak kendisini hukumetin basi olarak gorevden alabilirdi Tum askerler Hindenburg un oldugu gun makama veya millete degil kisisel olarak Hitler e kayitsiz sartsiz itaat yemini ederek Hitler Yemini verdiler 1934 Almanya devlet baskanligi referandumu nda buyuk cogunluk iki makami birlestirmeyi onayladi Ayrica bakinizPotsdam Gunu Gleichschaltung Adolf Hitler in siyasi gorusleriKaynakca Shadows of the Dictators 1989 s 25 Shadows of the Dictators 1989 s 27 a b Shadows of the Dictators 1989 s 28 Ullrich 2016 s 73 Ullrich 2016 s 75 Ullrich 2016 s 79 a b Ullrich 2016 s 80 Shirer 1960 s 34 Kershaw 2008 ss 72 74 Ullrich 2016 s 82 a b Shirer 1960 s 35 Kershaw 2008 s 82 Hitler 1999 s 219 Kershaw 2008 s 75 Evans 2003 s 170 Kershaw 2008 ss 75 76 Hitler 1999 s 224 Kershaw 2008 s 76 Toland 1976 s 106 a b Hoffmann 2000 s 50 Shirer 1960 s 42 Campbell 1998 ss 19 20 Kershaw 2008 ss 88 89 Kershaw 2008 ss 100 101 Kershaw 2008 s 102 a b Kershaw 2008 s 103 Kershaw 2008 ss 83 103 Lepage 2008 s 21 Zentner amp Bedurftig 1997 s 431 Weale 2010 s 16 Weale 2010 ss 26 29 Kershaw 2008 s 131 Shirer 1960 s 75 Fulda 2009 ss 68 69 Kershaw 1999 s 239 a b c d Kolb 2005 ss 224 225 Nicholls A J 2000 Weimar and the Rise of Hitler London Palgrave MacMillan p 138 978 0312233518 Siemens 2013 s 3 Burleigh 2000 ss 118 119 Evans 2003 ss 266 268 Thacker 2010 ss 111 112 Hakim 1995 Fulbrook 1991 s 55 Bullock 1991 s 118 Bullock 1991 s 138 Bullock 1991 ss 92 94 Bullock 1991 ss 138 139 Bullock 1991 s 90 Bullock 1991 s 92 Bullock 1991 s 110 Bracher 1991 s 254 Bullock 1991 s 112 Bullock 1991 ss 113 114 Bullock 1991 ss 117 123 Bullock 1991 ss 117 124 Bullock 1991 s 128 Bullock 1991 s 132 Hamann 2010 s 402 Shirer 1960 s 130 Speer Albert 1995 Inside the Third Reich Londra Weidenfeld amp Nicolson s 109 ISBN 978 1842127353 Frick s Participation in Promoting the Nazi Conspirator s Accession to Power 2 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1940 Inside Europe New York Harper amp Brothers ss 28 29 1932 Chronik 1932 Timeline Almanca 7 Mart 2000 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2012 13 4 Auf Grundlage der von Hindenburg erlassenen Notverordnung zur Sicherung der Staatsautoritat verbietet Bruning SA und Schutzstaffel SS Die Regierung befurchtet einen Putschversuch der rechtsradikalen Organisationen Federal Chancellor Willy Brandt Foundation 24 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Nisan 2012 Basing his actions on the Emergency Decree for the Preservation of State Authority Reich Defence Minister Wilhelm Groener bans Hitler s Sturmabteilung SA as well as his Schutzstaffel SS on 13 April 1932 Kershaw 2008 ss 233 234 Shirer 1960 s 184 Manvell amp Fraenkel 2011 s 92 2015 s 6 Evans 2005 ss 569 580ff Frei 1983 Evans 2005 ss 33 34 a b Ruhig abwarten Calmly wait Die Zeit Online Almanca 1 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Subat 2016 Kershaw Ian Making Friends with Hitler Lord Londonderry and Britain s Road to War Penguin 2012 978 0241959213 512 p Liebmann George Diplomacy Between the Wars Five Diplomats and the Shaping of the Modern World I B Tauris 2008 978 0857712110 288 p p 74 Time 1934 a b Bullock 1991 ss 147 148 Hoffmann 1977 s 7 Bullock 1991 ss 138 148 Shirer 1960 ss 200 201 Shirer 1960 ss 226 227 1940 Inside Europe New York Harper amp Brothers s 59 Ian Kershaw 1998 Hitler 1889 1936 Hubris Londra Penguin s 526 ISBN 978 0140133639 Bibliyografya Bendersky Joseph W 2007 A Concise History of Nazi Germany Lanham MD Rowman amp Littlefield ISBN 978 0 74255 363 7 1991 The German Dictatorship The Origins Structure and Consequences of National Socialism Penguin History Series Penguin ISBN 978 0 14 013724 8 2009 The Rise and Fall of Communism New York HarperCollins ISBN 978 0 06 113879 9 1991 1962 Hitler A Study in Tyranny New York London Harper Perennial ISBN 978 1 56852 036 0 2000 The Third Reich A New History New York Hill and Wang ISBN 978 0 8090 9326 7 Campbell Bruce 1998 The SA Generals and The Rise of Nazism University Press of Kentucky ISBN 978 0 8131 2047 8 Encyclopaedia Britannica Franz von Papen Britannica com Erisim tarihi 2 Ocak 2014 2003 The Coming of the Third Reich New York Toronto Penguin ISBN 978 0 14 303469 8 Evans Richard J 2005 Das Dritte Reich Aufstieg The Coming Of The Third Reich Almanca Deutscher Taschenbuch Verlag ISBN 978 3 423 34191 2 Frei Norbert 1983 Machtergreifung Anmerkungen zu einem historischen Begriff Machtergreifung Notes on a historical term PDF Vierteljahrshefte fur Zeitgeschichte Almanca 31 136 145 21 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Kasim 2022 1991 The Fontana History of Germany 1918 1990 The Divided Nation Fontana Press Fulda Bernhard 2009 Press and Politics in the Weimar Republic Oxford Oxford University Press ISBN 978 0 19 954778 4 Hamann Brigitte 2010 Hitler s Vienna A Portrait of the Tyrant as a Young Man Tauris Parke ISBN 978 1 84885 277 8 Hett Benjamin Carter 2018 The Death of Democracy Hitler s Rise to Power and the Downfall of the Weimar Republic New York St Martin s Griffin ISBN 978 1 250 21086 9 Hitler Adolf 1999 1925 Mein Kampf New York Houghton Mifflin ISBN 978 0 395 92503 4 Hoffmann Peter 1977 The History of the German Resistance 1933 1945 Cambridge MA MIT Press ISBN 978 0 26208 088 0 Hoffmann Peter 2000 Hitler s Personal Security Protecting the Fuhrer 1921 1945 Da Capo Press ISBN 978 0 30680 947 7 IMT at Nuremberg 1945 1946 Nazi Conspiracy and Aggression Volume 2 Chapter XVI Part 9 Yale Law School The Avalon Project Washington DC U S Government Printing Office 27 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2021 Kershaw Ian 1999 1998 Hitler 1889 1936 Hubris New York W W Norton amp Company ISBN 978 0 393 04671 7 Kershaw Ian 2008 Hitler A Biography New York W W Norton amp Company ISBN 978 0 393 06757 6 Kershaw Ian 2012 Making Friends with Hitler Lord Londonderry and Britain s Road to War New York Penguin ISBN 978 0 241 95921 3 Koehl Robert 2004 The SS A History 1919 45 Stroud Tempus ISBN 978 0 75242 559 7 2005 1984 The Weimar Republic London New York Routledge ISBN 978 0 415 34441 8 Lepage Jean Denis G G 2008 Hitler Youth 1922 1945 An Illustrated History Jefferson NC London McFarland amp Co ISBN 978 0 7864 3935 5 Liebmann George 2008 Diplomacy Between the Wars Five Diplomats and the Shaping of the Modern World I B Tauris ISBN 978 0 85771 211 0 2011 1962 Goering The Rise and Fall of the Notorious Nazi Leader Londra Skyhorse ISBN 978 1 61608 109 6 Mitchell Otis C 2013 Hitler s Stormtroopers and the Attack on the German Republic 1919 1933 McFarland ISBN 978 0 7864 7729 6 Muhlberger Detlef 2004 Hitler s Voice Nazi Ideology and Propaganda 2 Oxford UK Peter Lang ISBN 978 0 8204 5909 7 Nesbit Roy Conyers van Acker Georges 2011 1999 The Flight of Rudolf Hess Myths and Reality Stroud History Press ISBN 978 0 7509 4757 2 Nicholls A J 2000 Weimar and the Rise of Hitler Londra Palgrave MacMillan ISBN 978 0 312 23351 8 Read Anthony 2004 The Devil s Disciples Hitler s Inner Circle New York Norton ISBN 978 039304 800 1 Shirer William L 1960 The Rise and Fall of the Third Reich New York Simon amp Schuster ISBN 978 0 671 62420 0 Siemens Daniel 2013 The Making of a Nazi Hero The Murder and Myth of Horst Wessel I B Tauris ISBN 978 0 85773 313 9 Siemens Daniel 2017 Stormtroopers A New History of Hitler s Brownshirts New Haven and London Yale University Press ISBN 978 0 30019 681 8 Stachura Peter D 1975 Nazi Youth in the Weimar Republic CLIO Books ISBN 978 0 87436 198 8 Stachura Peter D Ed 2015 First published in 1983 by Allen amp Unwin Introduction Weimar National Socialism and Historians The Nazi Machtergreifung Routledge ISBN 978 1 315 75554 0 Staff 1989 Shadows of the Dictators AD 1925 50 Amsterdam Time Life Books ISBN 978 0 7054 0990 2 Staff 2 Temmuz 1934 Time 17 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2013 Thacker Toby 2010 2009 Joseph Goebbels Life and Death New York Palgrave Macmillan ISBN 978 0 230 27866 0 1976 Adolf Hitler New York Doubleday amp Company ISBN 978 0 385 03724 2 Turner Henry Ashby 1969 Big Business and the Rise of Hitler The American Historical Review 75 1 56 70 doi 10 2307 1841917 ISSN 0002 8762 JSTOR 1841917 13 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2022 2016 Knopf Doubleday Publishing Group ISBN 978 0 385 35439 4 Ulrich Volker 2017 Ruhig abwarten 26 January 2017 Calmly wait Die Zeit Online 13 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2022 U S State Dept Office of the Historian Milestones 1921 1936 The Dawes Plan the Young Plan German Reparations and Inter allied War Debts Office of the Historian US State Department Office of the Historian 26 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2022 2010 The SS A New History Londra Little Brown ISBN 978 1 4087 0304 5 Winkler Heinrich August 2015 The Age of Catastrophe A History of the West 1914 1945 New haven and London Yale University Press ISBN 978 0 30020 489 6 Zentner Christian Bedurftig Friedemann 1997 1991 The Encyclopedia of the Third Reich New York Da Capo Press ISBN 978 0 3068079 3 0