Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şubat Devrimi (Rusça: Февральская революция; Fevraliskaya Revolyutsiya, Sovyet tarih yazımında; Şubat Burjuva Demokratik Devrimi), I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir. Devrim, 1917'de Rusya'da gerçekleşen iki devrimden ilkiydi.
| Şubat Devrimi Февральская революция | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rus Devrimi (1917) ve 1917-23 Devrimleri | |||||||||
 Petrograd'daki protestolar, Mart 1917 | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Rus İmparatorluğu Kralcılar |  İlerici Blok Sosyalistler | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
 II. Nikolay Nikolay Golitsyn Sergey Khabalov Mikhail Belyaev Nikolai Ivanov Vladimir Purişkeviç Alexander Dubrovin | Georgi Lvov Pavel Milyukov Aleksandr Guçkov  Aleksandr Kerenski Viktor Çernov Julius Martov Aleksandr Şlyapnikov | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| Petrograd Polisi: 3.500 | Bilinmeyen | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Petrograd'da 1.443 kişi öldürüldü | |||||||||
Devrimin ana olayları, monarşiye karşı uzun süredir devam eden hoşnutsuzluğun 23 Şubat (8 Mart Yeni Takvim) gıda karnesine karşı kitlesel protestolara dönüştüğü Rusya'nın o zamanki başkenti Petrograd'da (şimdiki Saint Petersburg) ve yakınında gerçekleşti. Devrimci faaliyet yaklaşık sekiz gün sürdü, kitlesel gösteriler ve Rus monarşisinin son sadık güçleri olan polis ve jandarmalarla şiddetli silahlı çatışmalar yaşandı. 12 Mart'ta, başkentin garnizonunun güçleri devrimcilerin yanında yer aldı. Üç gün sonra II. Nicholas tahttan çekildi ve Romanov hanedanlığı sona erdi. Georgy Lvov yönetimindeki Rusya Geçici Hükümeti, Rusya Bakanlar Konseyi'nin yerini aldı.
Geçici Hükûmet'in pek sevilmediği ortaya çıktı ve ikili iktidarı Petrograd Sovyeti ile paylaşmak zorunda kaldı. Hükûmetin yüzlerce protestocuyu öldürdüğü Temmuz Günleri'nin ardından Alexander Kerensky hükûmetin başına geçti. Rusya'yı halkın istemediği dünya savaşına dahil etmeye çalışırken, gıda kıtlığı ve kitlesel işsizlik de dahil olmak üzere Rusya'nın acil sorunlarını çözemedi. Geçici Hükûmetin başarısızlıkları aynı yıl komünist Bolşeviklerin Ekim Devrimi'ne yol açtı. Şubat Devrimi ülkeyi zayıflatmıştı, Ekim Devrimi bunu kırdı ve sonuçta Rusya İç Savaşı ve sonunda Sovyetler Birliği'nin kurulmasıyla sonuçlandı.
Devrim herhangi bir gerçek liderlik ya da resmi planlama olmadan patlak verdi. Rusya, 1914'te Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra daha da artan bir dizi ekonomik ve sosyal sorundan muzdaripti. Şehrin garnizonunda hoşnutsuz askerler, başta ekmek kuyruklarındaki ve sokaklardaki grevci işçiler eylemlere katıldı. Başkentin disiplinsiz garnizonunun giderek daha fazla askeri firar ettikçe ve sadık birlikler Doğu Cephesinde kaldıkça, şehir kaosa sürüklendi ve Çar'ın generallerinin tavsiyesi üzerine tahttan çekilme kararı almasına yol açtı. Şubat 1917'deki protestolar sırasında toplamda 1.400'den fazla kişi öldürüldü Devrimin tarihyazımsal nedenleri çeşitlilik göstermektedir. Sovyetler Birliği döneminde yazan Rus tarihçiler, bunun nedeni olarak proletaryanın burjuvazinin büyümesine karşı duyduğu öfkeyi gösterdiler. Rus liberalleri Birinci Dünya Savaşı'ndan alıntı yaptı. Revizyonistler bu savaşın serf döneminden sonraki toprak anlaşmazlıklarına kadar uzandığını gördüler. Modern tarihçiler bu faktörlerin bir kombinasyonundan bahsediyor ve olayın mitolojikleştirilmesini eleştiriyorlar.
Sebepleri
Şubat Devrimi I. Dünya Savaşının en yoğun olarak yaşandığı dönemde patlak vermiş olsa da kökleri çok daha eskiye dayanır. Devrimin temel sebeplerinden başlıcası Çarlık rejiminin 19. ve 20. yüzyıllarda sosyal, ekonomik ve siyasi yapısını modernleştirmeye çalışırken otokratik bir monarşide ısrarcı olunmasıdır. Gelişmekte olan kapitalizm ile otokrasi artık uzlaşmaz çelişkiler biriktirmeye başlar.
Şubat Devriminin sebepleri arasında toprak sahipleri tarafından kötü muameleye uğrayan topraksız köylülerin durumu, şehirdeki işçilerin oldukça kötü koşullarda çalışmaları ve Batıdan gelen özgürlükçü fikir akımları eklenebilir. Özellikle savaş döneminde yaşanan kıtlıklar, askeri alanda yaşanan başarısızlıklar da rejime olan güveni sarsıcı etkide bulunmuştur. Bu dönemde yaşanan 1905 Rus Devrimi 1917 yılında yaşanacaklar için bir uyarı olmuştur.
Devrime giden süreçte özellikle topyekün savaş kapsamında Çariçe Aleksandra Fyodorovna ve beraberindeki Grigori Rasputin tarafından yapılan uygulamalar genel olarak tepki çekmeye başlamıştır. I. Dünya Savaşı patlak verdiğinde Lenin önderliğindeki Bolşevikler ve Martov önderliğindeki Menşevikler haricindeki tüm siyasi partiler ve toplumsal katmanlar milliyetçi bir hezeyan içinde savaşı olumlamıştır. Savaşın ilk döneminde bazı muharebelerde başarılar yaşansa da 1916 yılındaki Brusilov Taarruzunda ağır yenilgi alınınca çok büyük kayıplar verilmiştir. Buna bağlı olarak askerler arasında düşen moral kimi isyanlara dönüşmüştür. Asker kaçaklarının sayısı artmış, savaşın sebebi ve Çar II. Nikolay iktidarı sorgulanmaya başlamıştır. Çarın savaşın gidişatını değiştirmek adına kendisin başkomutan ilan etmesi de etkisiz kalmış, yaşanan askeri yenilgilerin doğrudan sorumlusu haline gelmiştir. 1916 yılının sonunda yaşanan Rasputin cinayeti asillerin rejimi kurtarma çabalarının sonuncusu olarak değerlendirilir.
Ülke içinde savaşın getirdiği zorluklar kendisini yoksulluk, açlık, işsizlik olarak göstermeye başlar. Rus ekonomisi üretimini sürdürse de savaş yüzünden Avrupa pazarından mahrum kalır. Enflasyon artarken, ücretler düşer. Parlamentonun alt kanadı olan Duma, Çardan yeni bir hükûmet kurmasını istese de öneriler dikkate alınmaz. Ordunun ve asillerin desteğini de kaybeden Çarlık rejimi, yoksul halk kitlelerinin ve askerlerin kendiliğinden gelişen eylemleri sonucunda devrilir.
Gelişimi
8 Mart (23 Şubat) günü Rusya İmparatorluğunun başkenti Petrograd'da gıda dağıtımının düzenlenmesini talep eden bir gösteri yapılmış ve onbinlerce gösterici toplanmıştır. Başlangıçta ılımlı bir şekilde ilerleyen gösteri büyüyerek kentin işçilerinin çoğunluğunun desteğini alınca yayılmıştır. Başbakan Nikolay Golitsyn durumu çözmekten vazgeçerek istifasını istemiş fakat II. Nikolay bunu reddederek şehrin asayişinden sorumlu Khabarov'a gösteriyi bastırmasını emretmiştir. 11 Mart (26 Şubat)'ta Nevski Bulvarı'nda polis göstericilere ateş açınca çok sayıda gösterici öldürülmüştür. Bu gelişmeye tepki gösteren Pavlovsky Alayına bağlı bir kısım erat isyan başlatmış ve Petrograd'da konuşlandırılan diğer alaylar da isyanı bastıranlar ve işçiler safına geçenler arasında kargaşa yaşanmıştır. Duma Başkanı II. Nikolay'a karşı kentin kaos durumunda olduğunu ve hızla yeni hükûmetin kurulması gerektiğini bildirmiştir. II. Nikolay ise General Ivanov'a birkaç alayı başkente naklederek isyanı bastırmayı emretmiştir.
Devrim
12 Mart (27 Şubat) günü Bolinsky Alayına bağlı erler astsubayı vurarak firar etmeye başlamış ve akşama kadar diğer alaylar da isyana katılmıştır. İsyancı erler ve işçiler, İçişleri Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı cephanelere saldırarak silahları elde etmiştir. General Habarov Deniz Kuvvetleri karargâhına sığınarak savunmayı denediyse firarları durduramamış ve 27 Şubat'ta Moskova'da Mart ayının başlarında diğer kentlerde de devrim başlamış ve askerler tarafından desteklenmiştir. II. Nikolay Duma'nın feshini emretmiş ve Duma Başkanı Rodziyanko 12 milletvekiliden oluşan geçici komitesini kurmuştur. Rodziyanko komitenin iktidara geçmesini kararlaştırarak devlet organlarını el koymaya başlamıştır. Öte yandan, 1905 yılının deneyimleriyle öz yönetim organları olan Sovyetleri kurmaya çalışan Menşevik milletvekilleri ile işçilerin temsilcileri, 'nin başkanlığında Petrograd Sovyeti kurulmuştur.
Sonrası
Devrimin başarılı olmasının ardından İsviçre'de sürgünde olan Bolşevik lider Lenin Mühürlü Tren ile Petrograd'a 3 Nisan 1917 tarihinde ulaşır. Derhal partisini yeni döneme hazırlamak adına Nisan Tezleri olarak bilenen açıklamaları yapar. Buna göre sürmekte olan savaş emperyalist bir savaştır ve kesinlikle desteklenmemelidir. Savaşın iktidardaki burjuvaziye karşı iç savaşa dönüştürülmesini savunan Lenin Bolşevikler önderliğindeki proletaryanın iktidarı kendi kurduğu Sovyetler adına almasını talep eder. Başlangıçta kendi partisi içinde bile destek bulmayan Lenin'in fikirleri ülkede yaşanan gerçeklerle olumlanacak ve Bolşeviklerin hızlı bir şekilde örgütlenerek güçlenmesine yol açacaktır. Bu dönemde Temmuz Günleri burjuva iktidarının sertlik yanlısı tutumunu göstermiş, Kornilov Olayı ile de iktidardaki Aleksandr Kerenski hükûmetinin Çarlık rejimi yanlısı komutanlarla iş birliği ortaya çıkmıştır. Eylül ayıyla birlikte artık ülkedeki en ciddi siyasi güç olan Bolşevikler Ekim Devrimi ile birlikte iktidarı alacaktır.
Galeri
-
![image]()
Golitsyn -
![image]()
Rodziyanko -
![image]()
Çheidze -
![image]()
Kerenski
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ History of the Women's Day 19 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Steinberg, Mark (2017). The Russian Revolution. Oxford University Press. s. 69. ISBN .
- ^ Curtis 1957, p. 30.
- ^ Bu açıdan baklıldığında Rus-Japon Savaşı ve sonrasında yaşanan Kanlı Pazar ile Potemkin Zırhlısı Ayaklanması ülkedeki siyasi ve toplumsal havayı anlamak adına çok önemlidir
İlgili şarkılar
- Millî marşı Рабочая марсельеза (Raboçaya Marseleza; La Marseillaise'den alındı)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Subat Devrimi Rusca Fevralskaya revolyuciya Fevraliskaya Revolyutsiya Sovyet tarih yaziminda Subat Burjuva Demokratik Devrimi I Dunya Savasi sirasinda 1917 de ortaya cikan devrimci harekettir Devrim 1917 de Rusya da gerceklesen iki devrimden ilkiydi Subat Devrimi Fevralskaya revolyuciyaRus Devrimi 1917 ve 1917 23 DevrimleriPetrograd daki protestolar Mart 1917Tarih8 16 Mart 1917BolgePetrograd Rus ImparatorluguSebepRus Imparatorlugu nu devirmekSonucDevrimci zafer Monarsinin sonu Rus Imparatorlugu nun dagilmasi Gecici Hukumet ile Petrograd Sovyeti arasindaki ikili iktidar donemi Cumhuriyetin Ilani Ekim Devrimi ve Rus Ic Savasi nin baslangiciTaraflarRus Imparatorlugu KralcilarIlerici Blok SosyalistlerKomutanlar ve liderlerII Nikolay Nikolay Golitsyn Sergey Khabalov Mikhail Belyaev Nikolai Ivanov Vladimir Puriskevic Alexander DubrovinGeorgi Lvov Pavel Milyukov Aleksandr Guckov Aleksandr Kerenski Viktor Cernov Julius Martov Aleksandr SlyapnikovGuclerPetrograd Polisi 3 500BilinmeyenKayiplarPetrograd da 1 443 kisi oldurulduGecici hukumetGecici Komite uyeleri 1917 G E Livov V A Rjevski S I Sidlovski M V Rodziyanko V V Sulirin I I Dmitryukov B A Engeligardt A F Kerenski M A Karaulov Devrimin ana olaylari monarsiye karsi uzun suredir devam eden hosnutsuzlugun 23 Subat 8 Mart Yeni Takvim gida karnesine karsi kitlesel protestolara donustugu Rusya nin o zamanki baskenti Petrograd da simdiki Saint Petersburg ve yakininda gerceklesti Devrimci faaliyet yaklasik sekiz gun surdu kitlesel gosteriler ve Rus monarsisinin son sadik gucleri olan polis ve jandarmalarla siddetli silahli catismalar yasandi 12 Mart ta baskentin garnizonunun gucleri devrimcilerin yaninda yer aldi Uc gun sonra II Nicholas tahttan cekildi ve Romanov hanedanligi sona erdi Georgy Lvov yonetimindeki Rusya Gecici Hukumeti Rusya Bakanlar Konseyi nin yerini aldi Gecici Hukumet in pek sevilmedigi ortaya cikti ve ikili iktidari Petrograd Sovyeti ile paylasmak zorunda kaldi Hukumetin yuzlerce protestocuyu oldurdugu Temmuz Gunleri nin ardindan Alexander Kerensky hukumetin basina gecti Rusya yi halkin istemedigi dunya savasina dahil etmeye calisirken gida kitligi ve kitlesel issizlik de dahil olmak uzere Rusya nin acil sorunlarini cozemedi Gecici Hukumetin basarisizliklari ayni yil komunist Bolseviklerin Ekim Devrimi ne yol acti Subat Devrimi ulkeyi zayiflatmisti Ekim Devrimi bunu kirdi ve sonucta Rusya Ic Savasi ve sonunda Sovyetler Birligi nin kurulmasiyla sonuclandi Devrim herhangi bir gercek liderlik ya da resmi planlama olmadan patlak verdi Rusya 1914 te Birinci Dunya Savasi nin baslamasindan sonra daha da artan bir dizi ekonomik ve sosyal sorundan muzdaripti Sehrin garnizonunda hosnutsuz askerler basta ekmek kuyruklarindaki ve sokaklardaki grevci isciler eylemlere katildi Baskentin disiplinsiz garnizonunun giderek daha fazla askeri firar ettikce ve sadik birlikler Dogu Cephesinde kaldikca sehir kaosa suruklendi ve Car in generallerinin tavsiyesi uzerine tahttan cekilme karari almasina yol acti Subat 1917 deki protestolar sirasinda toplamda 1 400 den fazla kisi olduruldu Devrimin tarihyazimsal nedenleri cesitlilik gostermektedir Sovyetler Birligi doneminde yazan Rus tarihciler bunun nedeni olarak proletaryanin burjuvazinin buyumesine karsi duydugu ofkeyi gosterdiler Rus liberalleri Birinci Dunya Savasi ndan alinti yapti Revizyonistler bu savasin serf doneminden sonraki toprak anlasmazliklarina kadar uzandigini gorduler Modern tarihciler bu faktorlerin bir kombinasyonundan bahsediyor ve olayin mitolojiklestirilmesini elestiriyorlar SebepleriSubat Devrimi I Dunya Savasinin en yogun olarak yasandigi donemde patlak vermis olsa da kokleri cok daha eskiye dayanir Devrimin temel sebeplerinden baslicasi Carlik rejiminin 19 ve 20 yuzyillarda sosyal ekonomik ve siyasi yapisini modernlestirmeye calisirken otokratik bir monarside israrci olunmasidir Gelismekte olan kapitalizm ile otokrasi artik uzlasmaz celiskiler biriktirmeye baslar Subat Devriminin sebepleri arasinda toprak sahipleri tarafindan kotu muameleye ugrayan topraksiz koylulerin durumu sehirdeki iscilerin oldukca kotu kosullarda calismalari ve Batidan gelen ozgurlukcu fikir akimlari eklenebilir Ozellikle savas doneminde yasanan kitliklar askeri alanda yasanan basarisizliklar da rejime olan guveni sarsici etkide bulunmustur Bu donemde yasanan 1905 Rus Devrimi 1917 yilinda yasanacaklar icin bir uyari olmustur Devrime giden surecte ozellikle topyekun savas kapsaminda Carice Aleksandra Fyodorovna ve beraberindeki Grigori Rasputin tarafindan yapilan uygulamalar genel olarak tepki cekmeye baslamistir I Dunya Savasi patlak verdiginde Lenin onderligindeki Bolsevikler ve Martov onderligindeki Mensevikler haricindeki tum siyasi partiler ve toplumsal katmanlar milliyetci bir hezeyan icinde savasi olumlamistir Savasin ilk doneminde bazi muharebelerde basarilar yasansa da 1916 yilindaki Brusilov Taarruzunda agir yenilgi alininca cok buyuk kayiplar verilmistir Buna bagli olarak askerler arasinda dusen moral kimi isyanlara donusmustur Asker kacaklarinin sayisi artmis savasin sebebi ve Car II Nikolay iktidari sorgulanmaya baslamistir Carin savasin gidisatini degistirmek adina kendisin baskomutan ilan etmesi de etkisiz kalmis yasanan askeri yenilgilerin dogrudan sorumlusu haline gelmistir 1916 yilinin sonunda yasanan Rasputin cinayeti asillerin rejimi kurtarma cabalarinin sonuncusu olarak degerlendirilir Ulke icinde savasin getirdigi zorluklar kendisini yoksulluk aclik issizlik olarak gostermeye baslar Rus ekonomisi uretimini surdurse de savas yuzunden Avrupa pazarindan mahrum kalir Enflasyon artarken ucretler duser Parlamentonun alt kanadi olan Duma Cardan yeni bir hukumet kurmasini istese de oneriler dikkate alinmaz Ordunun ve asillerin destegini de kaybeden Carlik rejimi yoksul halk kitlelerinin ve askerlerin kendiliginden gelisen eylemleri sonucunda devrilir Gelisimi8 Mart 23 Subat gunu Rusya Imparatorlugunun baskenti Petrograd da gida dagitiminin duzenlenmesini talep eden bir gosteri yapilmis ve onbinlerce gosterici toplanmistir Baslangicta ilimli bir sekilde ilerleyen gosteri buyuyerek kentin iscilerinin cogunlugunun destegini alinca yayilmistir Basbakan Nikolay Golitsyn durumu cozmekten vazgecerek istifasini istemis fakat II Nikolay bunu reddederek sehrin asayisinden sorumlu Khabarov a gosteriyi bastirmasini emretmistir 11 Mart 26 Subat ta Nevski Bulvari nda polis gostericilere ates acinca cok sayida gosterici oldurulmustur Bu gelismeye tepki gosteren Pavlovsky Alayina bagli bir kisim erat isyan baslatmis ve Petrograd da konuslandirilan diger alaylar da isyani bastiranlar ve isciler safina gecenler arasinda kargasa yasanmistir Duma Baskani II Nikolay a karsi kentin kaos durumunda oldugunu ve hizla yeni hukumetin kurulmasi gerektigini bildirmistir II Nikolay ise General Ivanov a birkac alayi baskente naklederek isyani bastirmayi emretmistir Devrim12 Mart 27 Subat gunu Bolinsky Alayina bagli erler astsubayi vurarak firar etmeye baslamis ve aksama kadar diger alaylar da isyana katilmistir Isyanci erler ve isciler Icisleri Bakanligi ile Genelkurmay Baskanligi cephanelere saldirarak silahlari elde etmistir General Habarov Deniz Kuvvetleri karargahina siginarak savunmayi denediyse firarlari durduramamis ve 27 Subat ta Moskova da Mart ayinin baslarinda diger kentlerde de devrim baslamis ve askerler tarafindan desteklenmistir II Nikolay Duma nin feshini emretmis ve Duma Baskani Rodziyanko 12 milletvekiliden olusan gecici komitesini kurmustur Rodziyanko komitenin iktidara gecmesini kararlastirarak devlet organlarini el koymaya baslamistir Ote yandan 1905 yilinin deneyimleriyle oz yonetim organlari olan Sovyetleri kurmaya calisan Mensevik milletvekilleri ile iscilerin temsilcileri nin baskanliginda Petrograd Sovyeti kurulmustur SonrasiDevrimin basarili olmasinin ardindan Isvicre de surgunde olan Bolsevik lider Lenin Muhurlu Tren ile Petrograd a 3 Nisan 1917 tarihinde ulasir Derhal partisini yeni doneme hazirlamak adina Nisan Tezleri olarak bilenen aciklamalari yapar Buna gore surmekte olan savas emperyalist bir savastir ve kesinlikle desteklenmemelidir Savasin iktidardaki burjuvaziye karsi ic savasa donusturulmesini savunan Lenin Bolsevikler onderligindeki proletaryanin iktidari kendi kurdugu Sovyetler adina almasini talep eder Baslangicta kendi partisi icinde bile destek bulmayan Lenin in fikirleri ulkede yasanan gerceklerle olumlanacak ve Bolseviklerin hizli bir sekilde orgutlenerek guclenmesine yol acacaktir Bu donemde Temmuz Gunleri burjuva iktidarinin sertlik yanlisi tutumunu gostermis Kornilov Olayi ile de iktidardaki Aleksandr Kerenski hukumetinin Carlik rejimi yanlisi komutanlarla is birligi ortaya cikmistir Eylul ayiyla birlikte artik ulkedeki en ciddi siyasi guc olan Bolsevikler Ekim Devrimi ile birlikte iktidari alacaktir GaleriGolitsyn Rodziyanko Cheidze KerenskiAyrica bakiniz1917 Putilov greviKaynakca History of the Women s Day 19 Mart 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde Steinberg Mark 2017 The Russian Revolution Oxford University Press s 69 ISBN 978 0 19 922762 4 Curtis 1957 p 30 Bu acidan baklildiginda Rus Japon Savasi ve sonrasinda yasanan Kanli Pazar ile Potemkin Zirhlisi Ayaklanmasi ulkedeki siyasi ve toplumsal havayi anlamak adina cok onemlidirIlgili sarkilarMilli marsi Rabochaya marseleza Rabocaya Marseleza La Marseillaise den alindi