2,2,4-trimetilpentan, izooktan veya izo-oktan, (CH3)3CCH2CH(CH3)2 kimyasal formülüne sahip bir organik bileşiktir. Oktan (C8H18) izomerlerinden biridir. Bu özel izomer, oktan derecelendirme ölçeğindeki standart 100 noktadır (sıfır noktası n- heptandır ). Yakıtın direncini arttırmak için nispeten büyük oranlarda sıkça kullanılan, önemli bir benzin bileşenidir.
Adlandırmalar | |
---|---|
Tercih edilen IUPAC adı 2,2,4-Trimetilpentan | |
Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
1696876 | |
ChEBI |
|
ChEMBL |
|
ChemSpider |
|
ECHA InfoCard | 100.007.964 |
EC Numarası |
|
MeSH | 2,2,4-trimethylpentane |
PubChem CID |
|
RTECS numarası |
|
UNII |
|
UN numarası | 1262 |
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
Özellikler | |
Kimyasal formül | C8H18 |
Molekül kütlesi | 114,23 g mol−1 |
Görünüm | renksiz sıvı |
Koku | petrol benzeri |
Yoğunluk | 0.692 g cm−3 |
Erime noktası | 16.304 °C; 29.379 °F; 16.577 K |
Kaynama noktası | 36.972 °C; 66.581 °F; 37.245 K |
log P | 4.373 |
Buhar basıncı | 5.5 kPa (at 21 °C) |
Henry yasası sabiti (kH) | 3.0 nmol Pa−1 kg−1 |
(λmax) | 210 nm |
-98.34·10−6 cm3/mol | |
Kırınım dizimi (nD) | 1.391 |
Termokimya | |
Isı sığası (C) | 242.49 J K−1 mol−1 |
Standart molar entropi (S⦵298) | 328.03 J K−1 mol−1 |
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298) | −260.6 to −258.0 kJ mol−1 |
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298) | −5462.6 to −5460.0 kJ mol−1 |
Tehlikeler | |
GHS etiketleme sistemi: | |
Piktogramlar | |
İşaret sözcüğü | DANGER |
Tehlike ifadeleri | H225, H304, H315, H336, H410 |
Önlem ifadeleri | P210, P261, P273, P301+P310, P331 |
NFPA 704 (yangın karosu) | |
Parlama noktası | [] |
396 °C (745 °F; 669 K) | |
Patlama sınırları | 1.1–6.0% |
Benzeyen bileşikler | |
Benzeyen alkanes | |
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Eğer 'izo'nun standart anlamı takip edilirse, izooktan adı izomer 2-Metilheptan için kullanılmalıdır. Fakat, 2,2,4-trimetilpentan, oktanın bugüne kadar kullanılan en önemli izomeridir ve bu nedenle, tarihsel olarak, bu isim verilmiştir.
Üretimi
İzooktan, petrol endüstrisinde izobütan ile alkilasyonu yoluyla büyük ölçekte üretilir. İşlem, varlığında gerçekleştirilir.
Ayrıca katalizörü kullanılarak dimerizasyon yoluyla de bir izo-okten karışımı üretilebilir. Bu karışımın hidrojenlenmesi 2,2,4-trimetilpentan üretir.
Tarihçe
, içten yanmalı motorlarda yüksek sıkıştırma oranları sırasında meydana gelebilecek istenmeyen bir işlemdir. 1926'da , benzine farklı miktarlarda n-heptan ve 2,2,4-trimetilpentan ekledi ve 2,2,4-trimetilpentan eklendiğinde vuruşun durduğunu keşfetti. Bu çalışma oktan derecelendirme ölçeğinin kökeni idi. 2,2,4-trimetilpentan kullanan test motorları, 100 oktan olarak standartlaştırılmış belirli bir performans vermiştir. Heptan kullanarak aynı şekilde çalışan aynı test motorları, 0 oktan olarak standartlaştırılmış bir performans vermiştir. Diğer tüm bileşikler ve bileşik karışımları daha sonra bu iki standarda göre derecelendirildi ve oktan sayıları verildi.
Emniyet
Tüm hidrokarbonlarda olduğu gibi 2,2,4-trimetilpentan yanıcıdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "2,2,4-trimethylpentane - Compound Summary". PubChem Compound. Identification and Related Records: National Center for Biotechnology Information. 26 Mart 2005. 19 Haziran 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mart 2012.
- ^ Werner Dabelstein, Arno Reglitzky, Andrea Schütze, Klaus Reders (2007). "Automotive Fuels". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a16_719.pub2.
- ^ Clayden, Jonathan (2005). Organic chemistry (Reprinted (with corrections). ed.). Oxford [u.a.]: Oxford Univ. Press. p. 315. ISBN 978-0-19-850346-0.
- ^ Bipin V. Vora, Joseph A. Kocal, Paul T. Barger, Robert J. Schmidt, James A. Johnson (2003). "Alkylation". Kirk‐Othmer Encyclopedia of Chemical Technology. doi:10.1002/0471238961.0112112508011313.a01.pub2.
- ^ İzobütilen 6 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Amberlyst.com'un boyutlandırılması
- ^ Yakıtlar ve yağlayıcılar el kitabı, Cilt 1, George E. Totten, Steven R. Westbrook, Rajesh J. Shah, sayfa 62
- ^ 2,2,4-Trimethylpentane 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Bütünleşik Risk Bilgi Sistemi, ABD Çevre Koruma Ajansı
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Isooctane ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- Uluslararası Kimyasal Güvenlik Kartı 0496 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
2 2 4 trimetilpentan izooktan veya izo oktan CH3 3CCH2CH CH3 2 kimyasal formulune sahip bir organik bilesiktir Oktan C8H18 izomerlerinden biridir Bu ozel izomer oktan derecelendirme olcegindeki standart 100 noktadir sifir noktasi n heptandir Yakitin direncini arttirmak icin nispeten buyuk oranlarda sikca kullanilan onemli bir benzin bilesenidir 2 2 4 Trimetilpentan AdlandirmalarTercih edilen IUPAC adi2 2 4 TrimetilpentanTanimlayicilarCAS numarasi 540 84 1 3D model JSmol Etkilesimli goruntuBeilstein Referansi 1696876ChEBI CHEBI 62805 ChEMBL ChEMBL1797261 ChemSpider 10445 ECHA InfoCard 100 007 964EC Numarasi 208 759 1MeSH 2 2 4 trimethylpentanePubChem CID 10907RTECS numarasi SA3320000UNII QAB8F5669O UN numarasi 1262CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID7024370InChI InChI 1S C8H18 c1 7 2 6 8 3 4 5 h7H 6H2 1 5H3 Key NHTMVDHEPJAVLT UHFFFAOYSA N SMILES CC C CC C C COzelliklerKimyasal formul C8H18Molekul kutlesi 114 23 g mol 1Gorunum renksiz siviKoku petrol benzeriYogunluk 0 692 g cm 3Erime noktasi 16 304 C 29 379 F 16 577 KKaynama noktasi 36 972 C 66 581 F 37 245 Klog P 4 373Buhar basinci 5 5 kPa at 21 C Henry yasasi sabiti kH 3 0 nmol Pa 1 kg 1 lmax 210 nmManyetik alinganlik x 98 34 10 6 cm3 molKirinim dizimi nD 1 391TermokimyaIsi sigasi C 242 49 J K 1 mol 1Standart molar entropi S 298 328 03 J K 1 mol 1Standart formasyon entalpisi DfH 298 260 6 to 258 0 kJ mol 1Standart yanma entalpisi DcH 298 5462 6 to 5460 0 kJ mol 1TehlikelerGHS etiketleme sistemi PiktogramlarIsaret sozcugu DANGERTehlike ifadeleri H225 H304 H315 H336 H410Onlem ifadeleri P210 P261 P273 P301 P310 P331NFPA 704 yangin karosu 130Parlama noktasi donusturme gecersiz sayi 396 C 745 F 669 K Patlama sinirlari 1 1 6 0 Benzeyen bilesiklerBenzeyen alkanes TriptanAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklari Eger izo nun standart anlami takip edilirse izooktan adi izomer 2 Metilheptan icin kullanilmalidir Fakat 2 2 4 trimetilpentan oktanin bugune kadar kullanilan en onemli izomeridir ve bu nedenle tarihsel olarak bu isim verilmistir UretimiIzooktan petrol endustrisinde izobutan ile alkilasyonu yoluyla buyuk olcekte uretilir Islem varliginda gerceklestirilir ve izobutandan 2 2 4 trimetilpentan uretimi Ayrica katalizoru kullanilarak dimerizasyon yoluyla de bir izo okten karisimi uretilebilir Bu karisimin hidrojenlenmesi 2 2 4 trimetilpentan uretir Tarihce icten yanmali motorlarda yuksek sikistirma oranlari sirasinda meydana gelebilecek istenmeyen bir islemdir 1926 da benzine farkli miktarlarda n heptan ve 2 2 4 trimetilpentan ekledi ve 2 2 4 trimetilpentan eklendiginde vurusun durdugunu kesfetti Bu calisma oktan derecelendirme olceginin kokeni idi 2 2 4 trimetilpentan kullanan test motorlari 100 oktan olarak standartlastirilmis belirli bir performans vermistir Heptan kullanarak ayni sekilde calisan ayni test motorlari 0 oktan olarak standartlastirilmis bir performans vermistir Diger tum bilesikler ve bilesik karisimlari daha sonra bu iki standarda gore derecelendirildi ve oktan sayilari verildi EmniyetTum hidrokarbonlarda oldugu gibi 2 2 4 trimetilpentan yanicidir Ayrica bakinizPetrol rafinerisiKaynakca 2 2 4 trimethylpentane Compound Summary PubChem Compound Identification and Related Records National Center for Biotechnology Information 26 Mart 2005 19 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mart 2012 Werner Dabelstein Arno Reglitzky Andrea Schutze Klaus Reders 2007 Automotive Fuels Ullmann s Encyclopedia of Industrial Chemistry Weinheim Wiley VCH doi 10 1002 14356007 a16 719 pub2 Clayden Jonathan 2005 Organic chemistry Reprinted with corrections ed Oxford u a Oxford Univ Press p 315 ISBN 978 0 19 850346 0 Bipin V Vora Joseph A Kocal Paul T Barger Robert J Schmidt James A Johnson 2003 Alkylation Kirk Othmer Encyclopedia of Chemical Technology doi 10 1002 0471238961 0112112508011313 a01 pub2 Izobutilen 6 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Amberlyst com un boyutlandirilmasi Yakitlar ve yaglayicilar el kitabi Cilt 1 George E Totten Steven R Westbrook Rajesh J Shah sayfa 62 2 2 4 Trimethylpentane 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Butunlesik Risk Bilgi Sistemi ABD Cevre Koruma AjansiDis baglantilarWikimedia Commons ta Isooctane ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Uluslararasi Kimyasal Guvenlik Karti 0496 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde