Kont István Bethlen de Bethlen (8 Ekim 1874, – 5 Ekim 1946, Moskova) Macar aristokrat ve siyasetçi. 1921 ila 1931 yılları arasında Macaristan başbakanı olarak görev yapmıştır.
Kont István Bethlen de Bethlen | |
---|---|
Macaristan Krallığı Başbakanı | |
Görev süresi 14 Nisan 1921 - 24 Ağustos 1931 (10 yıl, 134 gün) | |
Hükümdar | Miklós Horthy (Naip olarak) |
Yerine geldiği | Pál Teleki |
Yerine gelen | Gyula Károlyi |
Üyesi | |
Görev süresi 31 Ekim 1901 - 16 Kasım 1918 (17 yıl, 16 gün) | |
Görev süresi 18 Şubat 1920 - 2 Şubat 1939 (18 yıl, 349 gün) | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 08 Ekim 1874 , Macaristan Krallığı (günümüzde , Romanya) |
Ölüm | 05 Ekim 1946 (71 yaşında) Moskova, Sovyetler Birliği |
Evlilik(ler) | Kontes Margit Bethlen de Bethlen |
Dini | Kalvinizm |
Kariyeri
Erdel'li soylu bir aileye mensup olan Bethlen 1901 yılında Macar Meclisine seçilmiştir. Daha sonra 1919 yılında yeni Macar hükûmetinin temsilcisi olarak I. Dünya Savaşı'nın ardından yapılan Paris Barış Konferansı'nda bulunmuştur. Aynı yıl zayıf merkezci Macar hükûmeti çöktü ve kısa süre sonra Béla Kun'un liderliğinde komünist Macaristan Sovyet Cumhuriyeti kuruldu. Bethlen hızlıca Macaristan'a dönerek eski Avusturya-Macaristan İmparatorluğu amirali Miklós Horthy ile birlikte Szeged'de kurulan antikomünist "beyaz" hükûmetin lideriliğini üstlendi. "Beyaz" güçler Macaristan'ın kontrolunü ele geçirdikten sonra Horthy Naip seçildi. Bethlen muhazafakarlarla ittifak yaparak yeniden Macar meclisine girdi.
Kral IV. Károly'nin 1921 yılında Macaristan'a dönerek tahta geçmesi girişimi üzerine Horthy yeni ülkede buna benzer tehditlerin ortadan kaldırılması için Bethlen'den güçlü bir hükûmet kurmasını istedi. Bethlen 'ni kurdu. Oy manipulasyonu, hükûmet görevlerinin dağıtılması ve destekçi sağlamak için seçim yasalarının değiştirilmesi gibi çeşitli yöntemlerle Bethlen Macar siyasetinde karşı konulamaz bir siyasi alet oluşturdu. Bethlen ayrıca Macaristan'ın iki önemli ve güçlü tarafını, Budapeşte'de yaşayan zengin Yahudi sanayiciler ile kırsal bölgelerde yaşayan eski Macar soyluları tek bir çatı altında toplamayı başararak en azından Faşizmin ülkede gücünün artmasını on yıl kadar geciktirmiştir. Ayrıca işçi sendikaları ile de anlaşmaya varıp desteklerini alan Bethlen böylece yurt içinde önemli bir ihtilaf kaynağını da ortadan kaldırmıştır.
Başbakanlığı sırasında Bethlen Macaristan'ı Milletler Cemiyeti'ne soktu ve Faşist İtalya ile yakın bir ittifak kurdu. 1927 yılında İtalya ile imzalanan Dostluk Anlaşması ile ulusun revizyonist umutlarını daha da ilerletti. Ancak I. Dünya Savaşı'nın sonunda Macaristan'ın toprak kaybına yol açan Triyanon Antlaşmasının şartlarını değiştirme çabaları sonuçsuz kaldı. Büyük Buhran Macar siyasetini aşırı sağa doğru itti ve Horthy Bethlen'in yerine başbakanlığa Gyula Károlyi'yi getirdi Károlyi'nin hemen ardından da tanınan bir Faşist ve Yahudi karşıtı olan Gyula Gömbös geldi.
Siyasi karanlığa itilmiş olan Bethlen Macaristan'ın Nazi Almanyası ile ittifakına karşı çıkan çok az sesten birisiydi. Almanya'nın II. Dünya Savaşını kaybedeceği belirgin hâle gelince Bethlen Müttefik Devletler ile ayrı bir barış antlaşması yapmaya çalıştı ama başarılı olamadı. 1945 baharına gelindiğinde Macaristan'ın büyük bir kısmı ilerleyen Sovyet birliklerinin kontrolü altına girmişti. Sovyetler ile birlikte geri dönen komünistler hemen ülkenin idaresini almak için çalışmaya başladı. Yaşlanan Bethlen'i siyasal güçleri kendilerine karşı birleştirecek bir güç olarak gördüler. Bu nedenle Sovyetler tarafından 1945 Nisan'ında tutuklanmasını sağladılar. Sonrasında Bethlen Moskova'ya götürüldü ve burada hapishande iken 5 Ekim 1946'da öldü.
Bethlen, 1930'da Ankara'da Atatürk ile görüştü ve Atatürk'ün verdiği 29 Ekim'deki Cumhuriyet balosuna katıldı.
Bibliyografya
- Bethlen Istvan Emlekirata, 1944, Published in Hungarian/Magyar by Zrinyi Katonai Koenyvkiado, 1988.
Kaynakça
- Genel
- Romsics, Ignác (1995). István Bethlen: A Great Conservative Statesman of Hungary, 1874–1946.. Columbia University Press.
- Özel
- ^ (Macarca) Péter Miklós, "Konfliktus és szolidaritás. Szempontok Horthy Miklós és a katolikus egyház kapcsolatának értelmezéséhez" 13 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Egyháztörténeti Szemle, 2007, II.
- ^ Romsics 1995, s. 25-26.
- ^ Romsics 1995, s. 169.
- ^ Romsics 1995, s. 225.
- ^ Romsics 1995, s. 298.
- ^ Romsics, p. 298.
- ^ Romsics 1995, s. 386.
- ^ Romsics 1995, s. 388.
- ^ "20 Eylül 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2". www.gastearsivi.com. 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Aralık 2023.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Pál Teleki | Macaristan Başbakanı 1921–1931 | Sonra gelen: Gyula Károlyi |
Önce gelen: | Macaristan Maliye Bakanı Geçici 1921 | Sonra gelen: |
Önce gelen: | Macaristan Adalet Bakanı Geçici 1924 | Sonra gelen: |
Önce gelen: | Macaristan Dışişleri Bakanı Geçici 1924 | Sonra gelen: |
Önce gelen: | Macaristan Tarım Bakanı Geçici 1924 | Sonra gelen: |
Önce gelen: | Macaristan Adalet Bakanı Geçici 1929 | Sonra gelen: |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kont Istvan Bethlen de Bethlen 8 Ekim 1874 5 Ekim 1946 Moskova Macar aristokrat ve siyasetci 1921 ila 1931 yillari arasinda Macaristan basbakani olarak gorev yapmistir Kont Istvan Bethlen de BethlenMacaristan Kralligi BasbakaniGorev suresi 14 Nisan 1921 24 Agustos 1931 10 yil 134 gun Hukumdar Miklos Horthy Naip olarak Yerine geldigi Pal TelekiYerine gelen Gyula KarolyiUyesiGorev suresi 31 Ekim 1901 16 Kasim 1918 17 yil 16 gun Gorev suresi 18 Subat 1920 2 Subat 1939 18 yil 349 gun Kisisel bilgilerDogum 08 Ekim 1874 1874 10 08 Macaristan Kralligi gunumuzde Romanya Olum 05 Ekim 1946 71 yasinda Moskova Sovyetler BirligiEvlilik ler Kontes Margit Bethlen de BethlenDini KalvinizmKariyeriErdel li soylu bir aileye mensup olan Bethlen 1901 yilinda Macar Meclisine secilmistir Daha sonra 1919 yilinda yeni Macar hukumetinin temsilcisi olarak I Dunya Savasi nin ardindan yapilan Paris Baris Konferansi nda bulunmustur Ayni yil zayif merkezci Macar hukumeti coktu ve kisa sure sonra Bela Kun un liderliginde komunist Macaristan Sovyet Cumhuriyeti kuruldu Bethlen hizlica Macaristan a donerek eski Avusturya Macaristan Imparatorlugu amirali Miklos Horthy ile birlikte Szeged de kurulan antikomunist beyaz hukumetin lideriligini ustlendi Beyaz gucler Macaristan in kontrolunu ele gecirdikten sonra Horthy Naip secildi Bethlen muhazafakarlarla ittifak yaparak yeniden Macar meclisine girdi Kral IV Karoly nin 1921 yilinda Macaristan a donerek tahta gecmesi girisimi uzerine Horthy yeni ulkede buna benzer tehditlerin ortadan kaldirilmasi icin Bethlen den guclu bir hukumet kurmasini istedi Bethlen ni kurdu Oy manipulasyonu hukumet gorevlerinin dagitilmasi ve destekci saglamak icin secim yasalarinin degistirilmesi gibi cesitli yontemlerle Bethlen Macar siyasetinde karsi konulamaz bir siyasi alet olusturdu Bethlen ayrica Macaristan in iki onemli ve guclu tarafini Budapeste de yasayan zengin Yahudi sanayiciler ile kirsal bolgelerde yasayan eski Macar soylulari tek bir cati altinda toplamayi basararak en azindan Fasizmin ulkede gucunun artmasini on yil kadar geciktirmistir Ayrica isci sendikalari ile de anlasmaya varip desteklerini alan Bethlen boylece yurt icinde onemli bir ihtilaf kaynagini da ortadan kaldirmistir Bethlen ve Macar delegasyonu Hague da Basbakanligi sirasinda Bethlen Macaristan i Milletler Cemiyeti ne soktu ve Fasist Italya ile yakin bir ittifak kurdu 1927 yilinda Italya ile imzalanan Dostluk Anlasmasi ile ulusun revizyonist umutlarini daha da ilerletti Ancak I Dunya Savasi nin sonunda Macaristan in toprak kaybina yol acan Triyanon Antlasmasinin sartlarini degistirme cabalari sonucsuz kaldi Buyuk Buhran Macar siyasetini asiri saga dogru itti ve Horthy Bethlen in yerine basbakanliga Gyula Karolyi yi getirdi Karolyi nin hemen ardindan da taninan bir Fasist ve Yahudi karsiti olan Gyula Gombos geldi Siyasi karanliga itilmis olan Bethlen Macaristan in Nazi Almanyasi ile ittifakina karsi cikan cok az sesten birisiydi Almanya nin II Dunya Savasini kaybedecegi belirgin hale gelince Bethlen Muttefik Devletler ile ayri bir baris antlasmasi yapmaya calisti ama basarili olamadi 1945 baharina gelindiginde Macaristan in buyuk bir kismi ilerleyen Sovyet birliklerinin kontrolu altina girmisti Sovyetler ile birlikte geri donen komunistler hemen ulkenin idaresini almak icin calismaya basladi Yaslanan Bethlen i siyasal gucleri kendilerine karsi birlestirecek bir guc olarak gorduler Bu nedenle Sovyetler tarafindan 1945 Nisan inda tutuklanmasini sagladilar Sonrasinda Bethlen Moskova ya goturuldu ve burada hapishande iken 5 Ekim 1946 da oldu Bethlen 1930 da Ankara da Ataturk ile gorustu ve Ataturk un verdigi 29 Ekim deki Cumhuriyet balosuna katildi Istvan Bethlen Budin KalesiBibliyografyaBethlen Istvan Emlekirata 1944 Published in Hungarian Magyar by Zrinyi Katonai Koenyvkiado 1988 KaynakcaGenelRomsics Ignac 1995 Istvan Bethlen A Great Conservative Statesman of Hungary 1874 1946 Columbia University Press Ozel Macarca Peter Miklos Konfliktus es szolidaritas Szempontok Horthy Miklos es a katolikus egyhaz kapcsolatanak ertelmezesehez 13 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Egyhaztorteneti Szemle 2007 II Romsics 1995 s 25 26 Romsics 1995 s 169 Romsics 1995 s 225 Romsics 1995 s 298 Romsics p 298 Romsics 1995 s 386 Romsics 1995 s 388 20 Eylul 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2 www gastearsivi com 5 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Aralik 2023 Siyasi goreviOnce gelen Pal Teleki Macaristan Basbakani 1921 1931 Sonra gelen Gyula KarolyiOnce gelen Macaristan Maliye Bakani Gecici 1921 Sonra gelen Once gelen Macaristan Adalet Bakani Gecici 1924 Sonra gelen Once gelen Macaristan Disisleri Bakani Gecici 1924 Sonra gelen Once gelen Macaristan Tarim Bakani Gecici 1924 Sonra gelen Once gelen Macaristan Adalet Bakani Gecici 1929 Sonra gelen