Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Eylül 2007) () |
Nuri Killigil (veya Nuri Paşa) (1889, İstanbul - 2 Mart 1949, İstanbul), Osmanlı Ordusu ve cumhuriyet döneminde tüccar, yatırımcı ve sanayicidir. Bakü Muharebesi'nde gösterdiği başarılar nedeniyle "Bakü Fatihi" olarak anılır.
| Nuri Killigil | |
|---|---|
 | |
| Lakabı | Bakü Fatihi |
| Doğum | 1889 İstanbul |
| Ölüm | 1949 (59-60 yaşlarında) İstanbul |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Rütbesi | Fahrî Mirliva |
| Birimi | 3. Ordu, Kafkas İslam Ordusu |
| Komutası | 3. Ordu, Kafkas İslam Ordusu |
| Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı I. Dünya Savaşı Bakü Muharebesi (1918) |
| Sonraki işi | İş adamı |
Yaşamı
Enver Paşa'nın kardeşi olan Nuri Killigil, I. Dünya Savaşı'nın sonlarında Azerbaycan'a hakim olan Rus ve Ermeni birliklerinin Mart Olayları adı ile anılan Müslüman katliamları yapmaları üzerine, Kafkas İslam Ordusu adında Osmanlı, Azeri ve Dağıstan askerlerinden oluşan bir ordu ile Azerbaycan'ı işgalden kurtarma operasyonu başlattı.
Bu ordunun önünü kesmek ve Azerbaycan'ı kontrol eden Rus ve Ermeni birliklerine yardım etmek için İngilizler Bakü'ye küçük bir kuvvet yollamışlardı. Fakat Nuri Paşa'nın komutasındaki Kafkas İslam Ordusu'nun Azerbaycan genelinde büyük destek bulup güçlenmesi üzerine Bakü Muharebesi'nde yenilip buradan çekildiler. 15 Eylül 1918'de Bakü'nün kurtarılmasından sonra ekim ayında bir Osmanlı müfrezesi Dağıstan'a geçerek orayı da Rus işgalinden kurtardı.
Ne var ki, Suriye cephesinde, Liman von Sanders komutasındaki Osmanlı Yıldırım Ordular Grubu'nun, Edmund Allenby komutasındaki İngiliz ordusu karşısında Nablus Hezimetine uğraması sonucu Mondros Mütarekesi yapıldı. Mütarekenin ardından, Enver Paşa ülkeyi terk etti. Türkiye, Moskova Antlaşması ile Azerbaycan'ı Sovyetler Birliği'ne terk etmesi üzerine Kafkas İslam Ordusu da dağıldı.
Savaştan sonra Almanya'da yaşayan Nuri Killigil, 1938 yılında Türkiye'ye döndü ve Zeytinburnu'nda kok kömürü satan bir şirketi satın alıp burayı bir madeni eşya fabrikasına dönüştürdü. Bu fabrikada tabanca, matara, demir çubuk, gaz maskesi ve mermi üretmeye başladı. Daha sonra Killigil fabrikasını genişleterek 1946'daSütlüce'ye taşıdı, yeni motor ve makinelerle havan ve havan mermisi üretimine de başladı.
2 Mart 1949'da Sütlüce'deki fabrikasında peş peşe üç büyük patlama meydana geldi. Aralarında Nuri Killigil'in de bulunduğu 27 kişi bu patlamada hayatlarını kaybetti. Nuri Killigil'in cesedi bulunamadı ve boş tabutla defnedildi. Kabri Edirnekapı Şehitliği mezarında bulunmaktadır.
Killigil tabancası
Nuri Killigil tarafından sınırlı sayıda üretilmiş 9 mm çapında, yarı otomatik bir tabancadır. Saklanmış bir örneği İstanbul Harbiye Askeri Müzesi'nde sergilenmektedir. Tabanca, Nuri Killigil'in mirasçıları tarafından müzeye bağışlanmış ve özel kutusunda ilk günkü gibi saklanmaktadır. Yedek şarjörü ve mermileri ile bir arada görülebilir.
Kaynakça
Konuyla ilgili yayınlar
- Oral, Atilla: Nuri Killigil, Demkar Yayınevi, 2016,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Nuri Killigil haber gazete kitap akademik JSTOR Eylul 2007 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Nuri Killigil veya Nuri Pasa 1889 Istanbul 2 Mart 1949 Istanbul Osmanli Ordusu ve cumhuriyet doneminde tuccar yatirimci ve sanayicidir Baku Muharebesi nde gosterdigi basarilar nedeniyle Baku Fatihi olarak anilir Nuri KilligilLakabiBaku FatihiDogum1889 IstanbulOlum1949 59 60 yaslarinda IstanbulBagliligiOsmanli ImparatorluguRutbesiFahri MirlivaBirimi3 Ordu Kafkas Islam OrdusuKomutasi3 Ordu Kafkas Islam OrdusuCatisma savaslariTrablusgarp Savasi I Dunya Savasi Baku Muharebesi 1918 Sonraki isiIs adamiNuri Killigil in MezariNuri Killigil in MezariNuri Killigil in MezariYasamiEnver Pasa nin kardesi olan Nuri Killigil I Dunya Savasi nin sonlarinda Azerbaycan a hakim olan Rus ve Ermeni birliklerinin Mart Olaylari adi ile anilan Musluman katliamlari yapmalari uzerine Kafkas Islam Ordusu adinda Osmanli Azeri ve Dagistan askerlerinden olusan bir ordu ile Azerbaycan i isgalden kurtarma operasyonu baslatti Enver Pasa babasi Ahmet Bey kardesi Nuri Killigil Bu ordunun onunu kesmek ve Azerbaycan i kontrol eden Rus ve Ermeni birliklerine yardim etmek icin Ingilizler Baku ye kucuk bir kuvvet yollamislardi Fakat Nuri Pasa nin komutasindaki Kafkas Islam Ordusu nun Azerbaycan genelinde buyuk destek bulup guclenmesi uzerine Baku Muharebesi nde yenilip buradan cekildiler 15 Eylul 1918 de Baku nun kurtarilmasindan sonra ekim ayinda bir Osmanli mufrezesi Dagistan a gecerek orayi da Rus isgalinden kurtardi Ne var ki Suriye cephesinde Liman von Sanders komutasindaki Osmanli Yildirim Ordular Grubu nun Edmund Allenby komutasindaki Ingiliz ordusu karsisinda Nablus Hezimetine ugramasi sonucu Mondros Mutarekesi yapildi Mutarekenin ardindan Enver Pasa ulkeyi terk etti Turkiye Moskova Antlasmasi ile Azerbaycan i Sovyetler Birligi ne terk etmesi uzerine Kafkas Islam Ordusu da dagildi Savastan sonra Almanya da yasayan Nuri Killigil 1938 yilinda Turkiye ye dondu ve Zeytinburnu nda kok komuru satan bir sirketi satin alip burayi bir madeni esya fabrikasina donusturdu Bu fabrikada tabanca matara demir cubuk gaz maskesi ve mermi uretmeye basladi Daha sonra Killigil fabrikasini genisleterek 1946 daSutluce ye tasidi yeni motor ve makinelerle havan ve havan mermisi uretimine de basladi 2 Mart 1949 da Sutluce deki fabrikasinda pes pese uc buyuk patlama meydana geldi Aralarinda Nuri Killigil in de bulundugu 27 kisi bu patlamada hayatlarini kaybetti Nuri Killigil in cesedi bulunamadi ve bos tabutla defnedildi Kabri Edirnekapi Sehitligi mezarinda bulunmaktadir Killigil tabancasiNuri Killigil tarafindan sinirli sayida uretilmis 9 mm capinda yari otomatik bir tabancadir Saklanmis bir ornegi Istanbul Harbiye Askeri Muzesi nde sergilenmektedir Tabanca Nuri Killigil in mirascilari tarafindan muzeye bagislanmis ve ozel kutusunda ilk gunku gibi saklanmaktadir Yedek sarjoru ve mermileri ile bir arada gorulebilir Kaynakca Yerli ve milli silah sanayisinin temellerini atan isim Nuri Killigil Pasa 8 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Killigil in tasarladigi tabanca Konuyla ilgili yayinlarOral Atilla Nuri Killigil Demkar Yayinevi 2016 ISBN 978 605 89428 8 2