Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Edmund Henry Hynman Allenby, Birinci Vikont (d. 23 Nisan 1861 - ö. 14 Mayıs 1936), Britanyalı mareşal. I. Dünya Savaşı'nda Filistin ve Suriye'deki Britanya harekâtını yönetti. 9 Aralık 1917'de Kudüs'ü zapt ederek "Kudüs Fatihi" unvanını aldı. 19-21 Eylül 1918'de iki Osmanlı ordusunun tamamen yok edilmesiyle sonuçlanan Megiddo Muharebesi'nde uyguladığı süratli piyade ve süvari taktikleri, II. Dünya Savaşı'nda Almanların geliştirdiği Yıldırım Savaşı (Blitzkrieg) yönteminin öncüsü olarak kabul edilir.
| Edmund Henry Hynman Allenby | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 23 Nisan 1861 Brackenhurst, Nottinghamshire, İngiltere |
| Ölüm | 14 Mayıs 1936 (75 yaşında) Londra, İngiltere |
| Bağlılığı |  Birleşik Krallık |
| Branşı |  Britanya Ordusu |
| Hizmet yılları | 1880-1925 |
| Rütbesi |  Mareşal |
| Çatışma/savaşları | II. Boer Savaşı I. Dünya Savaşı |
Sandhurst'deki Kraliyet Askeri Okulu'nda eğitim gördü. 1882'de Inniskilling Dragoons adlı süvari birliğine katılarak Bechuanaland (1884-1885) ve 'de (1888) savaştı. 1889-1902 arasında II. Boer Savaşı'na katıldı. I. Dünya Savaşı'nda bir süvari tümenini Fransa'ya götürdü ve orada komutanlığına getirildi. (Ekim 1915). Nisan 1917'de, Arras'daki savaşlarda büyük yararlılık gösterdi.
29 Haziran 1917'de (Egyptian Expeditionary Force) komutanlığına atandı. Süvari ve hareketli birliklerin kalıplaşmış savaş taktiklerinde yaptığı değişiklikler şaşkınlık uyandırdı. 1917 Ekim ayı sonunda başlattığı taarruzla Birüssebi ve Gazze'yi ele geçirdi. Gazze'deki karargâhından Cemal Paşa yönetimindeki Osmanlı kuvvetlerine karşı genel taarruz başlattı. 9 Aralık'ta düşen Kudüs'e, 11 Aralık günü kentin dini kimliğine saygı ifadesi olarak yaya girdi ve Filistin yönetimini kurdu. Uzun bir aradan ve 15 Eylül 1918'de Bakü Muharebesi (1918) sonucunda Azerbaycan Osmanlı hakimiyetine girdikten bir gün sonra 16 Eylül 1918'de yeniden saldırıya geçen Allenby, 19 Eylül'de Megiddo'da Mareşal Liman von Sanders komutasında üç ordudan oluşan Osmanlı Yıldırım Ordular Grubu'nu tamamen imha edip, Nablus Hezimetine uğratarak büyük bir zafer kazandı. 1 Ekim'de Şam, 16 Ekim'de Humus ve 25 Ekim'de Halep İngilizlerin eline geçti. 8 Ekim'de ateşkes talep eden Türk tarafının isteği kabul edilerek, 30 Ekim'de Mondros Mütarekesi imzalandı.
Ekim 1919'da vikont unvanını aldı. 1919-1925 arasında Mısır yüksek komiseri olarak görev yapan Allenby, siyasi karışıklık içinde ülkeye yön vermeyi başardı. Böylece Mısır'ın 1922'de bağımsız bir devlet olarak tanınmasında etkili oldu.
Kudüs'ün ele geçirilmesi
Allenby atından indi ve subaylarıyla birlikte Yafa Kapısı'ndan yürüyerek şehre girdi. Alman İmparatoru II. Wilhelm'in 1898'de Kudüs'e at sırtında girişinin yerel vatandaşlar tarafından pek hoş karşılanmayan bu küstahlığına kasıtlı bir tezat oluşturuyordu. Bunu, Kudüs'ün Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için önemli olan Kutsal Şehir statüsüne saygı duyduğu için yaptı. Kudüs halkı, Allenby'nin yaya olarak girişini alçakgönüllülüğünün bir işareti olarak gördü. Daha sonra Allenby resmi raporunda şunları söyledi:
...birkaç personelim, Fransız ve İtalyan müfrezelerinin komutanları, siyasi misyon başkanları ve Fransa, İtalya ve Amerika'nın Askeri Ataşeleri ile birlikte 11 Aralık öğlen resmi olarak şehre girdim. Alay ayaktaydı ve Yafa kapısında İngiltere, İskoçya, İrlanda, Galler, Avustralya, Yeni Zelanda, Hindistan, Fransa ve İtalya'yı temsil eden muhafızlar tarafından karşılandım. Halk beni iyi karşıladı..."
“[Kudüs vatandaşları] ilk başta Osmanlıların gitmesine sevindikleri ve İngilizlerle iyi bir ilişki kurmak istedikleri için sıcak karşıladılar. İngilizlerin kalmasını istemedikleri için de temkinliydiler.”
1914'te Müttefiklere karşı bir cihat ilan eden Osmanlıların Pan-İslam propagandasını dikkate alan Allenby, bizzat cesaretini kırmıştı. Haçlı imajını kullanmak, basın görevlilerinin basın açıklamalarında haçlı ve haçlı terimlerini kullanmasını yasakladı ve her zaman İslam ile değil, sadece Osmanlı İmparatorluğu ile savaşmakta ısrar etmek için elinden geleni yaptı. Allenby, "Kudüs'ün önemi stratejik öneminde yatıyor, bu askeri harekatta dini bir dürtü yoktu" dedi.
Mayıs 1918'de Allenby, Kudüs'te Haim Weizmann ve Kudüs Hahambaşısı ile bir araya geldi.
Allenby, Kudüs'teki Hristiyan, Yahudi ve Müslüman topluluk liderlerini kabul etti ve üç inancın da dini yerlerine saygı gösterilmesini sağlamak için onlarla birlikte çalıştı. Allenby, Kudüs'ün Müslüman nüfusuna ulaşmanın en iyi yolunun bu olduğunu düşünerek İslami dini yerleri korumak için Hint Müslüman askerlerini gönderdi.
Mısır Valisi
Allenby 31 Temmuz 1919'da mareşal oldu ve 7 Ekim'de Suffolk'da Allenby Vikontu'nu kurdu.
1919'da Mısır Özel Yüksek Komiseri olarak atanması, ülkenin İngiliz yönetimine karşı gösterilerle kesintiye uğramasıyla geldi. 1914'ten beri sıkıyönetim altındaydı ve Saad Zağlul da dahil olmak üzere birçok Mısırlı lider Malta'ya sürgün edilmişti.
Bu sürgünler, Kahire'nin izole olduğu ülke çapında ayaklanmalara yol açmıştı. Allenby'nin ilk yanıtı uzlaştırıcıydı. Sömürge Dairesi'ni Zağlul ve Vefd'den gelen heyetinin Fransa'ya gitmesine izin vermeye ikna etti. Niyetleri Mısır davasını Paris Barış Konferansı'na sunmaktı, ancak resmi olarak tanınmadılar ve başarısızlıkla Mısır'a döndüler.
1921'in başlarında, Zağlul adına daha fazla isyan ve gösteri yapıldı. Bu kez Allenby, Zaghlul ve diğer beş liderin Seyşeller'e sınır dışı edilmesini emretti. On altı isyancı idam edildi. Ertesi yıl Allenby, uygulanmasında ısrar ederek Londra'ya gitti. Sıkıyönetim'in sona ermesini, bir Mısır Anayasasının hazırlanmasını ve Zaglul'un geri dönmesini içeriyorlardı. İlerleme kaydedildi: Mısır'a sınırlı bir öz yönetim hakkı verildi ve Ekim 1922'de bir anayasa taslağı yayınlandı ve Ocak 1924'te Zaghlul hükûmetinin kurulmasına yol açtı. Ertesi Kasım, Mısır ve Sudan'daki İngiliz kuvvetlerinin komutanı Sir , Kahire'de öldürüldü. Allenby'nin yanıtı acımasızdı ve Mısır Hükûmeti tarafından ödenecek 500.000 sterlinlik küçük düşürücü bir para cezası içeriyordu. Mayıs 1925'te Allenby istifa etti ve İngiltere'ye döndü.
Emekliliği
Allenby, 12 Eylül 1925'te Cinque Ports Kalesi Kraliyet Mühendisleri Fahri Albayı olarak atandı ve Deal Kalesi'nin başkomseri oldu.
Murray ve Allenby, 1931'de Aldershot'ta Filistin seferi hakkında konferanslar vermek üzere davet edildiler. Önceden mektuplaşan Murray, Batı Cephesini (1917 sonbaharında) Filistin'e asker nakletmenin riske atmaya değip değmediğini sordu. Allenby bu sorudan kaçındı, ancak 1917'de ve 1918 baharında Müttefiklerin savaşı kazanma ihtimalinin çok uzak olduğu yorumunu yaptı. Rusya çekiliyordu, ancak Amerikalılar henüz güçlü değildi. Fransa ve İtalya zayıfladı ve belki de Almanya'nın Belçika'dan veya Alsace-Lorraine'den veya Avusturya-Macaristan'ın Trentino'dan vazgeçmesiyle barış yapmaya ikna edilebilirdi. Bu koşullar altında, Almanya'nın Doğu Avrupa ve Balkanlar'ın kontrolünde kalması muhtemeldi ve İngiltere'nin Almanya'nın Hindistan yolunu kapatmak için Orta Doğu'da bir miktar toprak ele geçirmesi mantıklıydı. Allenby'nin görüşleri, o sırada Savaş Kabinesi'nin görüşlerini yansıtıyordu.
Allenby, somon balığının Tay'dakiler kadar büyük olup olmadığını görmek için 74 yaşında son kez balığa çıkmak için Patagonya'ya gitti.
Ölümü
14 Mayıs 1936'da Londra, Kensington'daki evinde 75 yaşında iken aniden beyin anevrizmasından öldü. Cesedi yakıldı ve külleri Westminster Abbey'e gömüldü.
Mirası
- Tel Aviv kentinin ana caddesi Allenby Street adını taşır.
- İsrail ile Ürdün arasında Şeria Nehri üzerindeki geçiş noktasının adı da Allenby Köprüsü'dür.
Kaynakça
- ^ James 1993, p140
- ^ Source Records of the Great War, Vol. V, ed. , National Alumni 1923.
- ^ Phillips, Jonathan (2009). Holy Warriors: a Modern History of the Crusades. London, England: Random House. ss. 327-331. ISBN .
- ^ "ALLENBY MEETS WEIZMANN : Tel-el-Jelil, and Arsulf [Allocated Title]". 23 Ocak 2016 tarihinde kaynağından .
- ^ "No. 31484". The London Gazette (Supplement). 31 Temmuz 1919. s. 9835.
- ^ a b c Heathcote, p. 23
- ^ Encyclopædia Britannica, volume 8, 1930. pp 96,97
- ^ Encyclopædia Britannica, volume 8, 1930. p 97
- ^ Encyclopaedia Britanica, volume 8, 1930. pp 97-99
- ^ Army Lists.
- ^ . East Kent freeuk. 11 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2017.
- ^ Woodward, 1998, pp212
- ^ Reid 2006, p67
| Wikimedia Commons'ta Edmund Allenby ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
  | Bir Britanyalı asker ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Edmund Henry Hynman Allenby Birinci Vikont d 23 Nisan 1861 o 14 Mayis 1936 Britanyali maresal I Dunya Savasi nda Filistin ve Suriye deki Britanya harekatini yonetti 9 Aralik 1917 de Kudus u zapt ederek Kudus Fatihi unvanini aldi 19 21 Eylul 1918 de iki Osmanli ordusunun tamamen yok edilmesiyle sonuclanan Megiddo Muharebesi nde uyguladigi suratli piyade ve suvari taktikleri II Dunya Savasi nda Almanlarin gelistirdigi Yildirim Savasi Blitzkrieg yonteminin oncusu olarak kabul edilir Edmund Henry Hynman AllenbyDogum23 Nisan 1861 1861 04 23 Brackenhurst Nottinghamshire IngiltereOlum14 Mayis 1936 75 yasinda Londra IngiltereBagliligi Birlesik KrallikBransi Britanya OrdusuHizmet yillari1880 1925RutbesiMaresalCatisma savaslariII Boer Savasi I Dunya Savasi Sandhurst deki Kraliyet Askeri Okulu nda egitim gordu 1882 de Inniskilling Dragoons adli suvari birligine katilarak Bechuanaland 1884 1885 ve de 1888 savasti 1889 1902 arasinda II Boer Savasi na katildi I Dunya Savasi nda bir suvari tumenini Fransa ya goturdu ve orada komutanligina getirildi Ekim 1915 Nisan 1917 de Arras daki savaslarda buyuk yararlilik gosterdi 29 Haziran 1917 de Egyptian Expeditionary Force komutanligina atandi Suvari ve hareketli birliklerin kaliplasmis savas taktiklerinde yaptigi degisiklikler saskinlik uyandirdi 1917 Ekim ayi sonunda baslattigi taarruzla Birussebi ve Gazze yi ele gecirdi Gazze deki karargahindan Cemal Pasa yonetimindeki Osmanli kuvvetlerine karsi genel taarruz baslatti 9 Aralik ta dusen Kudus e 11 Aralik gunu kentin dini kimligine saygi ifadesi olarak yaya girdi ve Filistin yonetimini kurdu Uzun bir aradan ve 15 Eylul 1918 de Baku Muharebesi 1918 sonucunda Azerbaycan Osmanli hakimiyetine girdikten bir gun sonra 16 Eylul 1918 de yeniden saldiriya gecen Allenby 19 Eylul de Megiddo da Maresal Liman von Sanders komutasinda uc ordudan olusan Osmanli Yildirim Ordular Grubu nu tamamen imha edip Nablus Hezimetine ugratarak buyuk bir zafer kazandi 1 Ekim de Sam 16 Ekim de Humus ve 25 Ekim de Halep Ingilizlerin eline gecti 8 Ekim de ateskes talep eden Turk tarafinin istegi kabul edilerek 30 Ekim de Mondros Mutarekesi imzalandi Ekim 1919 da vikont unvanini aldi 1919 1925 arasinda Misir yuksek komiseri olarak gorev yapan Allenby siyasi karisiklik icinde ulkeye yon vermeyi basardi Boylece Misir in 1922 de bagimsiz bir devlet olarak taninmasinda etkili oldu Kudus un ele gecirilmesi Allenby atindan indi ve subaylariyla birlikte Yafa Kapisi ndan yuruyerek sehre girdi Alman Imparatoru II Wilhelm in 1898 de Kudus e at sirtinda girisinin yerel vatandaslar tarafindan pek hos karsilanmayan bu kustahligina kasitli bir tezat olusturuyordu Bunu Kudus un Yahudilik Hristiyanlik ve Islam icin onemli olan Kutsal Sehir statusune saygi duydugu icin yapti Kudus halki Allenby nin yaya olarak girisini alcakgonullulugunun bir isareti olarak gordu Daha sonra Allenby resmi raporunda sunlari soyledi birkac personelim Fransiz ve Italyan mufrezelerinin komutanlari siyasi misyon baskanlari ve Fransa Italya ve Amerika nin Askeri Ataseleri ile birlikte 11 Aralik oglen resmi olarak sehre girdim Alay ayaktaydi ve Yafa kapisinda Ingiltere Iskocya Irlanda Galler Avustralya Yeni Zelanda Hindistan Fransa ve Italya yi temsil eden muhafizlar tarafindan karsilandim Halk beni iyi karsiladi Kudus vatandaslari ilk basta Osmanlilarin gitmesine sevindikleri ve Ingilizlerle iyi bir iliski kurmak istedikleri icin sicak karsiladilar Ingilizlerin kalmasini istemedikleri icin de temkinliydiler 1914 te Muttefiklere karsi bir cihat ilan eden Osmanlilarin Pan Islam propagandasini dikkate alan Allenby bizzat cesaretini kirmisti Hacli imajini kullanmak basin gorevlilerinin basin aciklamalarinda hacli ve hacli terimlerini kullanmasini yasakladi ve her zaman Islam ile degil sadece Osmanli Imparatorlugu ile savasmakta israr etmek icin elinden geleni yapti Allenby Kudus un onemi stratejik oneminde yatiyor bu askeri harekatta dini bir durtu yoktu dedi Mayis 1918 de Allenby Kudus te Haim Weizmann ve Kudus Hahambasisi ile bir araya geldi Allenby Kudus teki Hristiyan Yahudi ve Musluman topluluk liderlerini kabul etti ve uc inancin da dini yerlerine saygi gosterilmesini saglamak icin onlarla birlikte calisti Allenby Kudus un Musluman nufusuna ulasmanin en iyi yolunun bu oldugunu dusunerek Islami dini yerleri korumak icin Hint Musluman askerlerini gonderdi Misir ValisiAllenby 31 Temmuz 1919 da maresal oldu ve 7 Ekim de Suffolk da Allenby Vikontu nu kurdu 1919 da Misir Ozel Yuksek Komiseri olarak atanmasi ulkenin Ingiliz yonetimine karsi gosterilerle kesintiye ugramasiyla geldi 1914 ten beri sikiyonetim altindaydi ve Saad Zaglul da dahil olmak uzere bircok Misirli lider Malta ya surgun edilmisti Bu surgunler Kahire nin izole oldugu ulke capinda ayaklanmalara yol acmisti Allenby nin ilk yaniti uzlastiriciydi Somurge Dairesi ni Zaglul ve Vefd den gelen heyetinin Fransa ya gitmesine izin vermeye ikna etti Niyetleri Misir davasini Paris Baris Konferansi na sunmakti ancak resmi olarak taninmadilar ve basarisizlikla Misir a donduler 1921 in baslarinda Zaglul adina daha fazla isyan ve gosteri yapildi Bu kez Allenby Zaghlul ve diger bes liderin Seyseller e sinir disi edilmesini emretti On alti isyanci idam edildi Ertesi yil Allenby uygulanmasinda israr ederek Londra ya gitti Sikiyonetim in sona ermesini bir Misir Anayasasinin hazirlanmasini ve Zaglul un geri donmesini iceriyorlardi Ilerleme kaydedildi Misir a sinirli bir oz yonetim hakki verildi ve Ekim 1922 de bir anayasa taslagi yayinlandi ve Ocak 1924 te Zaghlul hukumetinin kurulmasina yol acti Ertesi Kasim Misir ve Sudan daki Ingiliz kuvvetlerinin komutani Sir Kahire de olduruldu Allenby nin yaniti acimasizdi ve Misir Hukumeti tarafindan odenecek 500 000 sterlinlik kucuk dusurucu bir para cezasi iceriyordu Mayis 1925 te Allenby istifa etti ve Ingiltere ye dondu EmekliligiAllenby 12 Eylul 1925 te Cinque Ports Kalesi Kraliyet Muhendisleri Fahri Albayi olarak atandi ve Deal Kalesi nin baskomseri oldu Murray ve Allenby 1931 de Aldershot ta Filistin seferi hakkinda konferanslar vermek uzere davet edildiler Onceden mektuplasan Murray Bati Cephesini 1917 sonbaharinda Filistin e asker nakletmenin riske atmaya degip degmedigini sordu Allenby bu sorudan kacindi ancak 1917 de ve 1918 baharinda Muttefiklerin savasi kazanma ihtimalinin cok uzak oldugu yorumunu yapti Rusya cekiliyordu ancak Amerikalilar henuz guclu degildi Fransa ve Italya zayifladi ve belki de Almanya nin Belcika dan veya Alsace Lorraine den veya Avusturya Macaristan in Trentino dan vazgecmesiyle baris yapmaya ikna edilebilirdi Bu kosullar altinda Almanya nin Dogu Avrupa ve Balkanlar in kontrolunde kalmasi muhtemeldi ve Ingiltere nin Almanya nin Hindistan yolunu kapatmak icin Orta Dogu da bir miktar toprak ele gecirmesi mantikliydi Allenby nin gorusleri o sirada Savas Kabinesi nin goruslerini yansitiyordu Allenby somon baliginin Tay dakiler kadar buyuk olup olmadigini gormek icin 74 yasinda son kez baliga cikmak icin Patagonya ya gitti Olumu14 Mayis 1936 da Londra Kensington daki evinde 75 yasinda iken aniden beyin anevrizmasindan oldu Cesedi yakildi ve kulleri Westminster Abbey e gomuldu MirasiTel Aviv kentinin ana caddesi Allenby Street adini tasir Israil ile Urdun arasinda Seria Nehri uzerindeki gecis noktasinin adi da Allenby Koprusu dur Kaynakca James 1993 p140 Source Records of the Great War Vol V ed National Alumni 1923 Phillips Jonathan 2009 Holy Warriors a Modern History of the Crusades London England Random House ss 327 331 ISBN 978 1400065806 ALLENBY MEETS WEIZMANN Tel el Jelil and Arsulf Allocated Title 23 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan No 31484 The London Gazette Supplement 31 Temmuz 1919 s 9835 a b c Heathcote p 23 Encyclopaedia Britannica volume 8 1930 pp 96 97 Encyclopaedia Britannica volume 8 1930 p 97 Encyclopaedia Britanica volume 8 1930 pp 97 99 Army Lists East Kent freeuk 11 Agustos 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ocak 2017 Woodward 1998 pp212 Reid 2006 p67 Wikimedia Commons ta Edmund Allenby ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Bir Britanyali asker ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz